वारां भाई गुरदास जी

पान - 33


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਜਾਣੀਅਨਿ ਸਾਧ ਅਸਾਧ ਜਗਤ ਵਰਤਾਰਾ ।
गुरमुखि मनमुखि जाणीअनि साध असाध जगत वरतारा ।

त्यांच्या संसारातील आचरणावरून, गुरुभिमुख, गुरुमुखी आणि मनाभिमुख मनमुख हे अनुक्रमे साधू आणि दुष्ट म्हणून ओळखले जातात.

ਦੁਹ ਵਿਚਿ ਦੁਖੀ ਦੁਬਾਜਰੇ ਖਰਬੜ ਹੋਏ ਖੁਦੀ ਖੁਆਰਾ ।
दुह विचि दुखी दुबाजरे खरबड़ होए खुदी खुआरा ।

या दोघांपैकी मोंगरे - वरवर साधू पण आंतरिक चोर - नेहमी डगमगलेल्या अवस्थेत असतात आणि त्यांच्या अहंकारापोटी त्रास सहन करून भरकटतात.

ਦੁਹੀਂ ਸਰਾਈਂ ਜਰਦ ਰੂ ਦਗੇ ਦੁਰਾਹੇ ਚੋਰ ਚੁਗਾਰਾ ।
दुहीं सराईं जरद रू दगे दुराहे चोर चुगारा ।

असे दुटप्पी चोर, लबाडी करणारे आणि फसवणूक करणारे दोन्ही लोकांच्या भ्रमामुळे फिके पडतात.

ਨਾ ਉਰਵਾਰੁ ਨ ਪਾਰੁ ਹੈ ਗੋਤੇ ਖਾਨਿ ਭਰਮੁ ਸਿਰਿ ਭਾਰਾ ।
ना उरवारु न पारु है गोते खानि भरमु सिरि भारा ।

ते इकडे नाहीत आणि तिकडेही नाहीत आणि भ्रमाच्या ओझ्याखाली दबलेले ते मधेच बुडत राहतात आणि गुदमरतात.

ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਿਚਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਵਿਚ ਗੁਬਾਰਾ ।
हिंदू मुसलमान विचि गुरमुखि मनमुखि विच गुबारा ।

मुस्लीम असो वा हिंदू, गुरुमुखांमध्ये मनमुख हाच घोर अंधार आहे.

ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਸਦਾ ਸਿਰਿ ਭਾਰਾ ।੧।
जंमणु मरणु सदा सिरि भारा ।१।

त्याचे डोके नेहमी त्याच्या आत्म्याच्या स्थलांतराने येणाऱ्या आणि जाण्याने भारलेले असते.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਦੁਹੁ ਮਿਲਿ ਜੰਮੇ ਦੁਇ ਜਣੇ ਦੁਹੁ ਜਣਿਆਂ ਦੁਇ ਰਾਹ ਚਲਾਏ ।
दुहु मिलि जंमे दुइ जणे दुहु जणिआं दुइ राह चलाए ।

स्त्री-पुरुषांच्या संगमामुळे दोन्ही (हिंदू आणि मुस्लिम) जन्माला आले; परंतु दोघांनी स्वतंत्र मार्ग (पंथ) सुरू केले.

ਹਿੰਦੂ ਆਖਨਿ ਰਾਮ ਰਾਮੁ ਮੁਸਲਮਾਣਾਂ ਨਾਉ ਖੁਦਾਏ ।
हिंदू आखनि राम रामु मुसलमाणां नाउ खुदाए ।

हिंदूंना राम-राम आठवतो आणि मुस्लिमांनी त्याला खुदा असे नाव दिले.

ਹਿੰਦੂ ਪੂਰਬਿ ਸਉਹਿਆਂ ਪਛਮਿ ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਨਿਵਾਏ ।
हिंदू पूरबि सउहिआं पछमि मुसलमाणु निवाए ।

हिंदू पूर्वेकडे तोंड करून पूजा करतात आणि मुस्लिम पश्चिमेकडे झुकतात.

ਗੰਗ ਬਨਾਰਸਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਮਕਾ ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਮਨਾਏ ।
गंग बनारसि हिंदूआं मका मुसलमाणु मनाए ।

हिंदू गंगा आणि बनारसची पूजा करतात, तर मुस्लिम मक्का साजरे करतात.

ਵੇਦ ਕਤੇਬਾਂ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਚਾਰ ਵਰਨ ਚਾਰਿ ਮਜਹਬ ਚਲਾਏ ।
वेद कतेबां चारि चारि चार वरन चारि मजहब चलाए ।

त्यांच्याकडे प्रत्येकी चार धर्मग्रंथ आहेत - चार वेद आणि चार काटेबा. हिंदूंनी चार वर्ण (जाती) आणि मुस्लिमांनी चार पंथ (हनीफी, सफी, मलिकी आणि हंबली) निर्माण केले.

ਪੰਜ ਤਤ ਦੋਵੈ ਜਣੇ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਛਾਏ ।
पंज तत दोवै जणे पउणु पाणी बैसंतरु छाए ।

पण प्रत्यक्षात या सर्वांमध्ये एकच हवा, पाणी आणि अग्नी आहे.

ਇਕ ਥਾਉਂ ਦੁਇ ਨਾਉਂ ਧਰਾਏ ।੨।
इक थाउं दुइ नाउं धराए ।२।

दोघांचा अंतिम आश्रय एकच आहे; फक्त त्यांनी त्याला वेगवेगळी नावे दिली आहेत.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਦੇਖਿ ਦੁਭਿਤੀ ਆਰਸੀ ਮਜਲਸ ਹਥੋ ਹਥੀ ਨਚੈ ।
देखि दुभिती आरसी मजलस हथो हथी नचै ।

दुहेरी चेहर्याचा म्हणजे असमान किरकोळ असेंब्लीमध्ये हाताने हात फिरवतो (कारण ते कोणालाही आवडत नाही).

ਦੁਖੋ ਦੁਖੁ ਦੁਬਾਜਰੀ ਘਰਿ ਘਰਿ ਫਿਰੈ ਪਰਾਈ ਖਚੈ ।
दुखो दुखु दुबाजरी घरि घरि फिरै पराई खचै ।

त्याचप्रमाणे दुस-याच्या घरात मग्न असलेल्या वेश्येसारखी दुटप्पी बोलणारी व्यक्ती घरोघरी फिरते.

ਅਗੋ ਹੋਇ ਸੁਹਾਵਣੀ ਮੁਹਿ ਡਿਠੈ ਮਾਣਸ ਚਹਮਚੈ ।
अगो होइ सुहावणी मुहि डिठै माणस चहमचै ।

सुरुवातीला ती सुंदर दिसते आणि पुरुष तिचा चेहरा पाहून खुश होतात

ਪਿਛਹੁ ਦੇਖਿ ਡਰਾਵਣੀ ਇਕੋ ਮੁਹੁ ਦੁਹੁ ਜਿਨਸਿ ਵਿਰਚੈ ।
पिछहु देखि डरावणी इको मुहु दुहु जिनसि विरचै ।

पण नंतर ती भयंकर असल्याचे आढळून आले कारण तिच्या एका चेहऱ्यावर दोन प्रतिमा आहेत.

ਖੇਹਿ ਪਾਇ ਮੁਹੁ ਮਾਂਜੀਐ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਮੈਲੁ ਭਰੈ ਰੰਗਿ ਕਚੈ ।
खेहि पाइ मुहु मांजीऐ फिरि फिरि मैलु भरै रंगि कचै ।

राखेने साफ केला तरी असा दुहेरी चेहरा असलेला आरसा पुन्हा घाणेरडा होतो.

ਧਰਮਰਾਇ ਜਮੁ ਇਕੁ ਹੈ ਧਰਮੁ ਅਧਰਮੁ ਨ ਭਰਮੁ ਪਰਚੈ ।
धरमराइ जमु इकु है धरमु अधरमु न भरमु परचै ।

यम, धर्माचा स्वामी एक आहे; तो धर्म स्वीकारतो परंतु दुष्टपणाच्या भ्रमाने तो प्रसन्न होत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਇ ਮਿਲੈ ਸਚੁ ਸਚੈ ।੩।
गुरमुखि जाइ मिलै सचु सचै ।३।

सत्यवादी गुरुमुखांना शेवटी सत्याची प्राप्ती होते.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਵੁਣੈ ਜੁਲਾਹਾ ਤੰਦੁ ਗੰਢਿ ਇਕੁ ਸੂਤੁ ਕਰਿ ਤਾਣਾ ਵਾਣਾ ।
वुणै जुलाहा तंदु गंढि इकु सूतु करि ताणा वाणा ।

धागे बांधून, विणकर एकच धागा विणतो आणि विणतो.

ਦਰਜੀ ਪਾੜਿ ਵਿਗਾੜਦਾ ਪਾਟਾ ਮੁਲ ਨ ਲਹੈ ਵਿਕਾਣਾ ।
दरजी पाड़ि विगाड़दा पाटा मुल न लहै विकाणा ।

शिंपी अश्रू आणि खराब झालेले कापड आणि फाटलेले कापड विकता येत नाही.

ਕਤਰਣਿ ਕਤਰੈ ਕਤਰਣੀ ਹੋਇ ਦੁਮੂਹੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਾਣਾ ।
कतरणि कतरै कतरणी होइ दुमूही चढ़दी साणा ।

त्याच्या दुहेरी ब्लेडने कात्रीने कापड कापले.

ਸੂਈ ਸੀਵੈ ਜੋੜਿ ਕੈ ਵਿਛੁੜਿਆਂ ਕਰਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਣਾ ।
सूई सीवै जोड़ि कै विछुड़िआं करि मेलि मिलाणा ।

दुसरीकडे, त्याच्या सुईचे टाके आणि वेगळे केलेले तुकडे पुन्हा एकत्र केले जातात.

ਸਾਹਿਬੁ ਇਕੋ ਰਾਹਿ ਦੁਇ ਜਗ ਵਿਚਿ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣਾ ।
साहिबु इको राहि दुइ जग विचि हिंदू मुसलमाणा ।

तो परमेश्वर एकच आहे पण हिंदू आणि मुस्लिमांनी वेगवेगळे मार्ग निर्माण केले आहेत.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਪਰਧਾਨੁ ਹੈ ਪੀਰ ਮੁਰੀਦੀ ਹੈ ਪਰਵਾਣਾ ।
गुरसिखी परधानु है पीर मुरीदी है परवाणा ।

शीख धर्माचा मार्ग दोन्हीपेक्षा श्रेष्ठ आहे कारण तो गुरु आणि शीख यांच्यातील घनिष्ठ संबंध स्वीकारतो.

ਦੁਖੀ ਦੁਬਾਜਰਿਆਂ ਹੈਰਾਣਾ ।੪।
दुखी दुबाजरिआं हैराणा ।४।

दुटप्पी लोक नेहमी गोंधळलेले असतात आणि त्यामुळे त्यांना त्रास होतो.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਜਿਉ ਚਰਖਾ ਅਠਖੰਭੀਆ ਦੁਹਿ ਲਠੀ ਦੇ ਮੰਝਿ ਮੰਝੇਰੂ ।
जिउ चरखा अठखंभीआ दुहि लठी दे मंझि मंझेरू ।

आठ बोर्ड स्पिनिंगव्हील दोन सरळ पोस्ट दरम्यान फिरते.

ਦੁਇ ਸਿਰਿ ਧਰਿ ਦੁਹੁ ਖੁੰਢ ਵਿਚਿ ਸਿਰ ਗਿਰਦਾਨ ਫਿਰੈ ਲਖ ਫੇਰੂ ।
दुइ सिरि धरि दुहु खुंढ विचि सिर गिरदान फिरै लख फेरू ।

याच्या धुरीची दोन्ही टोके दोन खांबांच्या मध्यभागी असलेल्या छिद्रांमध्ये घातली जातात आणि त्याच्या मानेच्या जोरावर चाक असंख्य वेळा फिरते.

ਬਾਇੜੁ ਪਾਇ ਪਲੇਟੀਐ ਮਾਲ੍ਹ ਵਟਾਇ ਪਾਇਆ ਘਟ ਘੇਰੂ ।
बाइड़ु पाइ पलेटीऐ माल्ह वटाइ पाइआ घट घेरू ।

दोन्ही बाजू एका फास्टनिंग कॉर्डने सुरक्षित केल्या आहेत आणि चाक आणि स्पिंडलला वळसा घालून स्ट्रिंग बेल्ट आहे.

ਦੁਹੁ ਚਰਮਖ ਵਿਚਿ ਤ੍ਰਕੁਲਾ ਕਤਨਿ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਹੇਰੂ ।
दुहु चरमख विचि त्रकुला कतनि कुड़ीआं चिड़ीआं हेरू ।

कातड्याचे दोन तुकडे त्या स्पिंडलला धरतात ज्याभोवती मुली गटात बसून फिरतात.

ਤ੍ਰਿੰਞਣਿ ਬਹਿ ਉਠ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਿਉ ਬਿਰਖਹੁ ਉਡਿ ਜਾਨਿ ਪੰਖੇਰੂ ।
त्रिंञणि बहि उठ जांदीआं जिउ बिरखहु उडि जानि पंखेरू ।

कधीकधी ते अचानक फिरणे थांबवतात आणि झाडावरून पक्षी उडतात तसे निघून जातात (दुटप्पी मनाचा माणूस देखील या मुली किंवा पक्ष्यांसारखा असतो आणि त्याचे मन अचानक बदलते).

ਓੜਿ ਨਿਬਾਹੂ ਨਾ ਥੀਐ ਕਚਾ ਰੰਗੁ ਰੰਗਾਇਆ ਗੇਰੂ ।
ओड़ि निबाहू ना थीऐ कचा रंगु रंगाइआ गेरू ।

गेरूचा रंग जो तात्पुरता असतो तो शेवटपर्यंत साथ देत नाही म्हणजे काही वेळाने तो कोमेजून जातो.

ਘੁੰਮਿ ਘੁਮੰਦੀ ਛਾਉ ਘਵੇਰੂ ।੫।
घुंमि घुमंदी छाउ घवेरू ।५।

दुटप्पी मनाची व्यक्ती (सुद्धा) हलत्या सावलीसारखी असते जी एका जागी चिकटत नाही

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਸਾਹੁਰੁ ਪੀਹਰੁ ਪਲਰੈ ਹੋਇ ਨਿਲਜ ਨ ਲਜਾ ਧੋਵੈ ।
साहुरु पीहरु पलरै होइ निलज न लजा धोवै ।

वडील आणि सासरच्या दोन्ही कुटुंबांचा त्याग करून, निर्लज्ज स्त्री विनयशीलतेची काळजी घेत नाही आणि तिची अनैतिक प्रतिष्ठा धुवून टाकू इच्छित नाही.

ਰਾਵੈ ਜਾਰੁ ਭਤਾਰੁ ਤਜਿ ਖਿੰਜੋਤਾਣਿ ਖੁਸੀ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ।
रावै जारु भतारु तजि खिंजोताणि खुसी किउ होवै ।

आपल्या पतीचा त्याग करून, तिला तिच्या प्रियकराचा सहवास लाभला, तर ती, वेगवेगळ्या वासनायुक्त दिशांना फिरणारी, आनंदी कशी होईल?

ਸਮਝਾਈ ਨਾ ਸਮਝਈ ਮਰਣੇ ਪਰਣੇ ਲੋਕੁ ਵਿਗੋਵੈ ।
समझाई ना समझई मरणे परणे लोकु विगोवै ।

तिच्यावर कोणताही सल्ला प्रचलित नाही आणि शोक आणि आनंदाच्या सर्व सामाजिक मेळाव्यात तिचा तिरस्कार केला जातो.

ਧਿਰਿ ਧਿਰਿ ਮਿਲਦੇ ਮੇਹਣੇ ਹੁਇ ਸਰਮਿੰਦੀ ਅੰਝੂ ਰੋਵੈ ।
धिरि धिरि मिलदे मेहणे हुइ सरमिंदी अंझू रोवै ।

ती पश्चातापात रडते कारण तिची प्रत्येक दारात तिरस्काराने निंदा केली जाते.

ਪਾਪ ਕਮਾਣੇ ਪਕੜੀਐ ਹਾਣਿ ਕਾਣਿ ਦੀਬਾਣਿ ਖੜੋਵੈ ।
पाप कमाणे पकड़ीऐ हाणि काणि दीबाणि खड़ोवै ।

तिच्या पापांसाठी, तिला अटक केली जाते आणि न्यायालयाने तिला शिक्षा केली आहे जिथे तिने तिच्याकडे असलेला प्रत्येक सन्मान गमावला आहे.

ਮਰੈ ਨ ਜੀਵੈ ਦੁਖ ਸਹੈ ਰਹੈ ਨ ਘਰਿ ਵਿਚਿ ਪਰ ਘਰ ਜੋਵੈ ।
मरै न जीवै दुख सहै रहै न घरि विचि पर घर जोवै ।

ती दयनीय आहे कारण आता ती मृत किंवा जिवंत नाही; ती अजूनही उध्वस्त होण्यासाठी दुसरे घर शोधते कारण तिला स्वतःच्या घरात राहणे आवडत नाही.

ਦੁਬਿਧਾ ਅਉਗੁਣਹਾਰੁ ਪਰੋਵੈ ।੬।
दुबिधा अउगुणहारु परोवै ।६।

त्याचप्रमाणे संशय किंवा दुटप्पीपणा त्याच्यासाठी दुर्गुणांची माला विणतो.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਜਿਉ ਬੇਸੀਵੈ ਥੇਹੁ ਕਰਿ ਪਛੋਤਾਵੈ ਸੁਖਿ ਨਾ ਵਸੈ ।
जिउ बेसीवै थेहु करि पछोतावै सुखि ना वसै ।

दुसऱ्याच्या देशात राहिल्याने पश्चात्ताप होतो आणि आनंद हरण होतो;

ਚੜਿ ਚੜਿ ਲੜਦੇ ਭੂਮੀਏ ਧਾੜਾ ਪੇੜਾ ਖਸਣ ਖਸੈ ।
चड़ि चड़ि लड़दे भूमीए धाड़ा पेड़ा खसण खसै ।

जमीनदार रोज भांडतात, तोततात आणि पिळवणूक करतात.

ਦੁਹ ਨਾਰੀ ਦਾ ਦੂਲਹਾ ਦੁਹੁ ਮੁਣਸਾ ਦੀ ਨਾਰਿ ਵਿਣਸੈ ।
दुह नारी दा दूलहा दुहु मुणसा दी नारि विणसै ।

दोन स्त्रियांचा पती आणि दोन पतीची पत्नी नष्ट होणे बंधनकारक आहे;

ਹੁਇ ਉਜਾੜਾ ਖੇਤੀਐ ਦੁਹਿ ਹਾਕਮ ਦੁਇ ਹੁਕਮੁ ਖੁਣਸੈ ।
हुइ उजाड़ा खेतीऐ दुहि हाकम दुइ हुकमु खुणसै ।

दोन परस्पर विरोधी मास्तरांच्या आदेशानुसार मशागत वाया जाईल.

ਦੁਖ ਦੁਇ ਚਿੰਤਾ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਘਰੁ ਛਿਜੈ ਵੈਰਾਇਣੁ ਹਸੈ ।
दुख दुइ चिंता राति दिहु घरु छिजै वैराइणु हसै ।

जिथे रात्रंदिवस दुःख आणि चिंता राहतात, ते घर उद्ध्वस्त होते आणि शेजारच्या स्त्रिया उपहासाने हसतात.

ਦੁਹੁ ਖੁੰਢਾਂ ਵਿਚਿ ਰਖਿ ਸਿਰੁ ਵਸਦੀ ਵਸੈ ਨ ਨਸਦੀ ਨਸੈ ।
दुहु खुंढां विचि रखि सिरु वसदी वसै न नसदी नसै ।

जर एखाद्याचे डोके दोन पोकळीत अडकले तर तो राहू शकत नाही आणि पळून जाऊ शकत नाही.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਭੁਇਅੰਗਮੁ ਡਸੈ ।੭।
दूजा भाउ भुइअंगमु डसै ।७।

त्याचप्रमाणे, द्वैत भावना हा एक आभासी साप आहे.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਸਪੁ ਦੁਮੂਹਾ ਬੁਰਾ ਬੁਰਿਆਈ ।
दुखीआ दुसटु दुबाजरा सपु दुमूहा बुरा बुरिआई ।

दुष्ट आणि दुःखी हा विश्वासघात करणारा आहे जो दोन डोके असलेल्या सापासारखा आहे जो अनिष्ट देखील आहे.

ਸਭਦੂੰ ਮੰਦੀ ਸਪ ਜੋਨਿ ਸਪਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਜਾਤਿ ਕੁਭਾਈ ।
सभदूं मंदी सप जोनि सपां विचि कुजाति कुभाई ।

साप ही सर्वात वाईट प्रजाती आहे आणि त्यापैकी दोन डोके असलेला साप देखील एक वाईट आणि दुष्ट प्रजाती आहे.

ਕੋੜੀ ਹੋਆ ਗੋਪਿ ਗੁਰ ਨਿਗੁਰੇ ਤੰਤੁ ਨ ਮੰਤੁ ਸੁਖਾਈ ।
कोड़ी होआ गोपि गुर निगुरे तंतु न मंतु सुखाई ।

त्याचा गुरु अज्ञात राहतो आणि या तत्त्वविहीन प्राण्यावर कोणताही मंत्र कार्य करत नाही.

ਕੋੜੀ ਹੋਵੈ ਲੜੈ ਜਿਸ ਵਿਗੜ ਰੂਪਿ ਹੋਇ ਮਰਿ ਸਹਮਾਈ ।
कोड़ी होवै लड़ै जिस विगड़ रूपि होइ मरि सहमाई ।

तो ज्याला चावतो तो कुष्ठरोगी होतो. त्याचा चेहरा विद्रूप झाला आहे आणि त्याच्या भीतीने तो मरतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਬਾਹਰਾ ਲਾਤੋ ਲਾਵਾ ਲਾਇ ਬੁਝਾਈ ।
गुरमुखि मनमुखि बाहरा लातो लावा लाइ बुझाई ।

मनमुख, मनाला भिडणारा गुरुमुखांचा उपदेश मानत नाही आणि इकडे तिकडे भांडण करतो.

ਤਿਸੁ ਵਿਹੁ ਵਾਤਿ ਕੁਲਾਤਿ ਮਨਿ ਅੰਦਰਿ ਗਣਤੀ ਤਾਤਿ ਪਰਾਈ ।
तिसु विहु वाति कुलाति मनि अंदरि गणती ताति पराई ।

त्याचे बोलणे विषारी आहे आणि त्याच्या मनात घोर योजना आणि मत्सर आहेत.

ਸਿਰ ਚਿਥੈ ਵਿਹੁ ਬਾਣਿ ਨ ਜਾਈ ।੮।
सिर चिथै विहु बाणि न जाई ।८।

डोके ठेचूनही त्याची विषारी सवय सुटत नाही.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਜਿਉ ਬਹੁ ਮਿਤੀ ਵੇਸੁਆ ਛਡੈ ਖਸਮੁ ਨਿਖਸਮੀ ਹੋਈ ।
जिउ बहु मिती वेसुआ छडै खसमु निखसमी होई ।

अनेक प्रेमी असलेली वेश्या आपल्या पतीला सोडून जाते आणि अशा प्रकारे ती हक्कहीन बनते.

ਪੁਤੁ ਜਣੇ ਜੇ ਵੇਸੁਆ ਨਾਨਕਿ ਦਾਦਕਿ ਨਾਉਂ ਨ ਕੋਈ ।
पुतु जणे जे वेसुआ नानकि दादकि नाउं न कोई ।

जर तिने मुलाला जन्म दिला तर त्याला मातृ किंवा पितृ असे कोणतेही नाव नाही

ਨਰਕਿ ਸਵਾਰਿ ਸੀਗਾਰਿਆ ਰਾਗ ਰੰਗ ਛਲਿ ਛਲੈ ਛਲੋਈ ।
नरकि सवारि सीगारिआ राग रंग छलि छलै छलोई ।

ती एक सुशोभित आणि अलंकारयुक्त नरक आहे जी लोकांना प्रेमळ मोहिनी आणि कृपेने फसवते.

ਘੰਡਾਹੇੜੁ ਅਹੇੜੀਆਂ ਮਾਣਸ ਮਿਰਗ ਵਿਣਾਹੁ ਸਥੋਈ ।
घंडाहेड़ु अहेड़ीआं माणस मिरग विणाहु सथोई ।

शिकारीची नळी जशी हरणांना आकर्षित करते, त्याचप्रमाणे वेश्येची गाणी पुरुषांना त्यांच्या विनाशाकडे आकर्षित करतात.

ਏਥੈ ਮਰੈ ਹਰਾਮ ਹੋਇ ਅਗੈ ਦਰਗਹ ਮਿਲੈ ਨ ਢੋਈ ।
एथै मरै हराम होइ अगै दरगह मिलै न ढोई ।

या जगात ती दुष्ट मरण पावते आणि यापुढे तिला देवाच्या दरबारात प्रवेश मिळत नाही.

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਜਾਣ ਰੁਪਈਆ ਮੇਖੀ ਸੋਈ ।
दुखीआ दुसटु दुबाजरा जाण रुपईआ मेखी सोई ।

तिच्या प्रमाणेच, जो एका व्यक्तीला चिकटत नाही तो दुहेरी बोलणारा धूर्तपणे दोन धर्मगुरूंचे अनुसरण करणारा नेहमीच दु:खी असतो आणि काउंटरवर खोट्या रुपयाप्रमाणे उघड होतो.

ਵਿਗੜੈ ਆਪਿ ਵਿਗਾੜੈ ਲੋਈ ।੯।
विगड़ै आपि विगाड़ै लोई ।९।

स्वत:चा नाश केला तो दुसऱ्यांचा नाश करतो.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਵਣਿ ਵਣਿ ਕਾਉਂ ਨ ਸੋਹਈ ਖਰਾ ਸਿਆਣਾ ਹੋਇ ਵਿਗੁਤਾ ।
वणि वणि काउं न सोहई खरा सिआणा होइ विगुता ।

कावळा स्वतःला खूप हुशार समजत असला तरी जंगलातून जंगलात फिरणे ही काही योग्यता नाही.

ਚੁਤੜਿ ਮਿਟੀ ਜਿਸੁ ਲਗੈ ਜਾਣੈ ਖਸਮ ਕੁਮ੍ਹਾਰਾਂ ਕੁਤਾ ।
चुतड़ि मिटी जिसु लगै जाणै खसम कुम्हारां कुता ।

नितंबांवर चिखलाचे डाग असलेल्या कुत्र्याला कुंभाराचे पाळीव प्राणी म्हणून ओळखले जाते.

ਬਾਬਾਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਘਰਿ ਘਰਿ ਬਹਿ ਬਹਿ ਕਰਨਿ ਕੁਪੁਤਾ ।
बाबाणीआं कहाणीआं घरि घरि बहि बहि करनि कुपुता ।

अयोग्य पुत्र सर्वत्र पूर्वजांच्या पराक्रमाबद्दल सांगतात (परंतु स्वतः काहीही करत नाहीत).

ਆਗੂ ਹੋਇ ਮੁਹਾਇਦਾ ਸਾਥੁ ਛਡਿ ਚਉਰਾਹੇ ਸੁਤਾ ।
आगू होइ मुहाइदा साथु छडि चउराहे सुता ।

जो नेता चौकाचौकात झोपतो, त्याच्या साथीदारांकडून (त्यांच्या वस्तू) लुटल्या जातात.

ਜੰਮੀ ਸਾਖ ਉਜਾੜਦਾ ਗਲਿਆਂ ਸੇਤੀ ਮੇਂਹੁ ਕੁਰੁਤਾ ।
जंमी साख उजाड़दा गलिआं सेती मेंहु कुरुता ।

अवकाळी पाऊस आणि गारपिटीमुळे चांगले रुजलेले पीक नष्ट होते.

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਖਟਰੁ ਬਲਦੁ ਜਿਵੈ ਹਲਿ ਜੁਤਾ ।
दुखीआ दुसटु दुबाजरा खटरु बलदु जिवै हलि जुता ।

दु:खी दुहेरी बोलणारा हट्टी प्लेगिंग बैलासारखा असतो (ज्याला नेहमी चाबूक मारले जाते).

ਡਮਿ ਡਮਿ ਸਾਨੁ ਉਜਾੜੀ ਮੁਤਾ ।੧੦।
डमि डमि सानु उजाड़ी मुता ।१०।

शेवटी असा बैल ब्रँडेड करून निर्जन ठिकाणी टाकून दिला जातो.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਤਾਮੇ ਰੰਗਹੁ ਕੈਹਾਂ ਹੋਵੈ ।
दुखीआ दुसटु दुबाजरा तामे रंगहु कैहां होवै ।

दुष्ट दुहेरी बोलणारा तांबे आहे जो कांस्यसारखा दिसतो.

ਬਾਹਰੁ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਅੰਦਰਿ ਮਸੁ ਨ ਧੋਪੈ ਧੋਵੈ ।
बाहरु दिसै उजला अंदरि मसु न धोपै धोवै ।

वरवर पाहता, कांस्य चमकदार दिसत आहे, परंतु सतत धुण्याने देखील त्याचा आतील काळसरपणा साफ करता येत नाही.

ਸੰਨੀ ਜਾਣੁ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਹੋਇ ਦੁਮੂਹੀਂ ਕੁਸੰਗ ਵਿਗੋਵੈ ।
संनी जाणु लुहार दी होइ दुमूहीं कुसंग विगोवै ।

लोहाराचे पक्कड दुप्पट तोंडाचे असते परंतु (लोहाराच्या) वाईट संगतीत राहिल्याने तो स्वतःचा नाश करतो.

ਖਿਣੁ ਤਤੀ ਆਰਣਿ ਵੜੈ ਖਿਣੁ ਠੰਢੀ ਜਲੁ ਅੰਦਰਿ ਟੋਵੈ ।
खिणु तती आरणि वड़ै खिणु ठंढी जलु अंदरि टोवै ।

ते गरम भट्टीत जाते आणि पुढच्या क्षणी ते थंड पाण्यात टाकले जाते.

ਤੁਮਾ ਦਿਸੇ ਸੋਹਣਾ ਚਿਤ੍ਰਮਿਤਾਲਾ ਵਿਸੁ ਵਿਲੋਵੈ ।
तुमा दिसे सोहणा चित्रमिताला विसु विलोवै ।

कोलोसिंथ एक सुंदर, पाईबल्ड लूक देते परंतु आतमध्ये विष राहते.

ਸਾਉ ਨ ਕਉੜਾ ਸਹਿ ਸਕੈ ਜੀਭੈ ਛਾਲੈ ਅੰਝੂ ਰੋਵੈ ।
साउ न कउड़ा सहि सकै जीभै छालै अंझू रोवै ।

त्याची कडू चव सहन होत नाही; त्यामुळे जिभेला फोड येतात आणि अश्रू वाहू लागतात.

ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਨ ਹਾਰਿ ਪਰੋਵੈ ।੧੧।
कली कनेर न हारि परोवै ।११।

ओलिंडरच्या कळ्यांची माला तयार केली जात नाही (त्याचा सुगंध नसल्यामुळे).

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਦੁਖੀ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਸੁਤਰ ਮੁਰਗੁ ਹੋਇ ਕੰਮ ਨ ਆਵੈ ।
दुखी दुसटु दुबाजरा सुतर मुरगु होइ कंम न आवै ।

दुटप्पी बोलणारा दुष्ट माणूस नेहमी दु:खी असतो आणि शहामृगासारखा निरुपयोगी असतो.

ਉਡਣਿ ਉਡੈ ਨ ਲਦੀਐ ਪੁਰਸੁਸ ਹੋਈ ਆਪੁ ਲਖਾਵੈ ।
उडणि उडै न लदीऐ पुरसुस होई आपु लखावै ।

शहामृग उडू शकत नाही किंवा लादूनही जाऊ शकत नाही, पण तो दिखाऊपणे फिरतो.

ਹਸਤੀ ਦੰਦ ਵਖਾਣੀਅਨਿ ਹੋਰੁ ਦਿਖਾਲੈ ਹੋਰਤੁ ਖਾਵੈ ।
हसती दंद वखाणीअनि होरु दिखालै होरतु खावै ।

हत्तीला एक दात दाखवण्यासाठी आणि दुसरा खाण्यासाठी असतो.

ਬਕਰੀਆਂ ਨੋ ਚਾਰ ਥਣੁ ਦੁਇ ਗਲ ਵਿਚਿ ਦੁਇ ਲੇਵੈ ਲਾਵੈ ।
बकरीआं नो चार थणु दुइ गल विचि दुइ लेवै लावै ।

शेळ्यांना चार टीट्स असतात, दोन त्यांच्या मानेवर आणि दोन त्यांच्या कासेला जोडलेले असतात.

ਇਕਨੀ ਦੁਧੁ ਸਮਾਵਦਾ ਇਕ ਠਗਾਊ ਠਗਿ ਠਗਾਵੈ ।
इकनी दुधु समावदा इक ठगाऊ ठगि ठगावै ।

नंतरच्यामध्ये दूध असते, पूर्वीचे लोक त्यांच्याकडून दुधाची अपेक्षा करणाऱ्यांना फसवतात.

ਮੋਰਾਂ ਅਖੀ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਉਇ ਦੇਖਨਿ ਓਨੀ ਦਿਸਿ ਨ ਆਵੈ ।
मोरां अखी चारि चारि उइ देखनि ओनी दिसि न आवै ।

मोरांना चार डोळे असतात ज्याद्वारे ते पाहतात परंतु इतरांना त्यांच्याबद्दल काहीच माहिती नसते.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਹਰਾਵੈ ।੧੨।
दूजा भाउ कुदाउ हरावै ।१२।

म्हणून एखाद्याचे लक्ष दोन स्वामींकडे (धर्म) वळवल्याने विनाशकारी अपयश येते.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਦੰਮਲੁ ਵਜੈ ਦੁਹੁ ਧਿਰੀ ਖਾਇ ਤਮਾਚੇ ਬੰਧਨਿ ਜੜਿਆ ।
दंमलु वजै दुहु धिरी खाइ तमाचे बंधनि जड़िआ ।

चहुबाजूंनी दोरीने बांधलेला दोन तोंडी ड्रम दोन्ही बाजूंनी मारला जातो.

ਵਜਨਿ ਰਾਗ ਰਬਾਬ ਵਿਚਿ ਕੰਨ ਮਰੋੜੀ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਫੜਿਆ ।
वजनि राग रबाब विचि कंन मरोड़ी फिरि फिरि फड़िआ ।

रिबेकवर संगीताचे उपाय वाजवले जातात पण वेळोवेळी त्याचे पेग फिरवले जातात.

ਖਾਨ ਮਜੀਰੇ ਟਕਰਾਂ ਸਿਰਿ ਤਨ ਭੰਨਿ ਮਰਦੇ ਕਰਿ ਧੜਿਆ ।
खान मजीरे टकरां सिरि तन भंनि मरदे करि धड़िआ ।

जोडलेले झांज एकमेकांवर आदळतात आणि त्यांची डोकी व शरीरे फोडतात.

ਖਾਲੀ ਵਜੈ ਵੰਝੁਲੀ ਦੇ ਸੂਲਾਕ ਨ ਅੰਦਰਿ ਵੜਿਆ ।
खाली वजै वंझुली दे सूलाक न अंदरि वड़िआ ।

आतून रिकामी असताना बासरी नक्कीच वाजते पण जेव्हा त्यात दुसरी कोणतीही वस्तू शिरते (म्हणजे द्वैत प्रवेश करते तेव्हा) ती साफ करण्यासाठी त्यात लोखंडी रॉड ढकलला जातो (तिला त्रास होतो).

ਸੁਇਨੇ ਕਲਸੁ ਸਵਾਰੀਐ ਭੰਨਾ ਘੜਾ ਨ ਜਾਈ ਘੜਿਆ ।
सुइने कलसु सवारीऐ भंना घड़ा न जाई घड़िआ ।

सोन्याचे भांडे दुरुस्त झाले पण तुटलेला मातीचा घागर पुन्हा तयार होत नाही.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਸੜਾਣੈ ਸੜਿਆ ।੧੩।
दूजा भाउ सड़ाणै सड़िआ ।१३।

द्वैतामध्ये मग्न होऊन व्यक्ती सदैव जळून खाक होते.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਬਗੁਲ ਸਮਾਧਿ ਰਹੈ ਇਕ ਟੰਗਾ ।
दुखीआ दुसटु दुबाजरा बगुल समाधि रहै इक टंगा ।

दुष्ट आणि दुहेरी मनाचा माणूस एका पायावर उभ्या असलेल्या क्रेनसारखा त्रास सहन करतो.

ਬਜਰ ਪਾਪ ਨ ਉਤਰਨਿ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਜੀਆਂ ਖਾਇ ਵਿਚਿ ਗੰਗਾ ।
बजर पाप न उतरनि घुटि घुटि जीआं खाइ विचि गंगा ।

गंगेत उभं राहून ते प्राण्यांना खाण्यासाठी गळा दाबून टाकते आणि त्याची पापे कधीच धुतली जात नाहीत.

ਤੀਰਥ ਨਾਵੈ ਤੂੰਬੜੀ ਤਰਿ ਤਰਿ ਤਨੁ ਧੋਵੈ ਕਰਿ ਨੰਗਾ ।
तीरथ नावै तूंबड़ी तरि तरि तनु धोवै करि नंगा ।

कोलोसिंथ नग्न पोहू शकतो आणि एकामागून एक तीर्थक्षेत्रावर स्नान करू शकतो,

ਮਨ ਵਿਚਿ ਵਸੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਭਰਮੁ ਨ ਉਤਰੈ ਕਰਮੁ ਕੁਢੰਗਾ ।
मन विचि वसै कालकूटु भरमु न उतरै करमु कुढंगा ।

पण त्याची कृती इतकी कुटिल आहे की त्याच्या हृदयातील विष कधीच जात नाही.

ਵਰਮੀ ਮਾਰੀ ਨਾ ਮਰੈ ਬੈਠਾ ਜਾਇ ਪਤਾਲਿ ਭੁਇਅੰਗਾ ।
वरमी मारी ना मरै बैठा जाइ पतालि भुइअंगा ।

सापाच्या भोकाला मारल्याने त्याचा मृत्यू होत नाही, कारण तो अधोलोकात (सुरक्षित) राहतो.

ਹਸਤੀ ਨੀਰਿ ਨਵਾਲੀਐ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਏ ਅੰਗਾ ।
हसती नीरि नवालीऐ निकलि खेह उडाए अंगा ।

आंघोळ करून पाण्यातून बाहेर येणारा हत्ती पुन्हा अंगाभोवती धूळ उडवतो.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਸੁਆਓ ਨ ਚੰਗਾ ।੧੪।
दूजा भाउ सुआओ न चंगा ।१४।

द्वैताची जाणीव अजिबात चांगली नाही.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਦੁਬਾਜਰਾ ਮਨ ਪਾਟੈ ਖਰਬਾੜੂ ਖੀਰਾ ।
दूजा भाउ दुबाजरा मन पाटै खरबाड़ू खीरा ।

दुहेरी चेहऱ्याचे मन हे निरुपयोगी आंबट दुधासारखे असते.

ਅਗਹੁ ਮਿਠਾ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਪਿਛਹੁ ਕਉੜਾ ਦੋਖੁ ਸਰੀਰਾ ।
अगहु मिठा होइ मिलै पिछहु कउड़ा दोखु सरीरा ।

ते प्यायल्यावर सुरवातीला गोड लागते पण नंतर त्याची चव कडू होते आणि त्यामुळे शरीराला रोग होतो.

ਜਿਉ ਬਹੁ ਮਿਤਾ ਕਵਲ ਫੁਲੁ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਬੰਨ੍ਹਿ ਪਿੰਡੁ ਅਹੀਰਾ ।
जिउ बहु मिता कवल फुलु बहु रंगी बंन्हि पिंडु अहीरा ।

दुहेरी बोलणारी ती काळी मधमाशी आहे जी फुलांची मित्र आहे पण मूर्खासारखी ती फुलेच आपले कायमचे घर आहे असे समजते.

ਹਰਿਆ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਦੁਰੰਗ ਨ ਧੀਰਾ ।
हरिआ तिलु बूआड़ जिउ कली कनेर दुरंग न धीरा ।

हिरवे पण आंतरीक हलो तिळ आणि ऑलिंडरच्या कळीला खरे सौंदर्य आणि रंग नसतात किंवा कोणीही समजदार व्यक्ती त्यांना उपयुक्त मानत नाही.

ਜੇ ਸਉ ਹਥਾ ਨੜੁ ਵਧੈ ਅੰਦਰੁ ਖਾਲੀ ਵਾਜੁ ਨਫੀਰਾ ।
जे सउ हथा नड़ु वधै अंदरु खाली वाजु नफीरा ।

जर वेळू शंभर हात लांबीपर्यंत वाढली तरीही ती पोकळ राहते आणि गोंगाट करणारा आवाज निर्माण करते.

ਚੰਨਣ ਵਾਸ ਨ ਬੋਹੀਅਨਿ ਖਹਿ ਖਹਿ ਵਾਂਸ ਜਲਨਿ ਬੇਪੀਰਾ ।
चंनण वास न बोहीअनि खहि खहि वांस जलनि बेपीरा ।

चंदनाच्या लाकडाच्या झाडाशी संबंध असूनही बांबू सुगंधित होत नाहीत आणि त्यांच्या परस्पर घर्षणाने स्वतःचा नाश करतात.

ਜਮ ਦਰ ਚੋਟਾ ਸਹਾ ਵਹੀਰਾ ।੧੫।
जम दर चोटा सहा वहीरा ।१५।

अशा व्यक्तीला मृत्यूची देवता यमाच्या दारात आपल्या काठीचे अनेक प्रहार होतात.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਦੁਬਾਜਰਾ ਬਧਾ ਕਰੈ ਸਲਾਮੁ ਨ ਭਾਵੈ ।
दूजा भाउ दुबाजरा बधा करै सलामु न भावै ।

दुटप्पी बोलणारा त्याच्या मजबुरीने जखडून सलाम करतो, तरीही त्याचा पवित्रा आवडत नाही.

ਢੀਂਗ ਜੁਹਾਰੀ ਢੀਂਗੁਲੀ ਗਲਿ ਬਧੇ ਓਹੁ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਵੈ ।
ढींग जुहारी ढींगुली गलि बधे ओहु सीसु निवावै ।

धितिघल्ट, खड्डा किंवा लाकडी खांब असलेल्या विहिरीतून पाणी काढण्याचा एक विरोधाभास, दगड (काउंटरवेट म्हणून) बांधला जातो तेव्हाच वाकतो.

ਗਲਿ ਬਧੈ ਜਿਉ ਨਿਕਲੈ ਖੂਹਹੁ ਪਾਣੀ ਉਪਰਿ ਆਵੈ ।
गलि बधै जिउ निकलै खूहहु पाणी उपरि आवै ।

दुसरीकडे चामड्याची पिशवी फक्त बांधलेली असताना विहिरीतून पाणी बाहेर काढते.

ਬਧਾ ਚਟੀ ਜੋ ਭਰੈ ਨਾ ਗੁਣ ਨਾ ਉਪਕਾਰੁ ਚੜ੍ਹਾਵੈ ।
बधा चटी जो भरै ना गुण ना उपकारु चढ़ावै ।

काही कंपोझेशनखाली काम करणे हे गुण किंवा उपकार नाही.

ਨਿਵੈ ਕਮਾਣ ਦੁਬਾਜਰੀ ਜਿਹ ਫੜਿਦੇ ਇਕ ਸੀਸ ਸਹਾਵੈ ।
निवै कमाण दुबाजरी जिह फड़िदे इक सीस सहावै ।

दोन संपलेल्या धनुष्यावर बाण असतो, खेचल्यावर वाकतो, पण सुटल्यावर लगेच निघालेला बाण एखाद्याच्या डोक्याला लागतो.

ਨਿਵੈ ਅਹੇੜੀ ਮਿਰਗੁ ਦੇਖਿ ਕਰੈ ਵਿਸਾਹ ਧ੍ਰੋਹੁ ਸਰੁ ਲਾਵੈ ।
निवै अहेड़ी मिरगु देखि करै विसाह ध्रोहु सरु लावै ।

त्याचप्रमाणे शिकारीही हरणाच्या दर्शनाने नतमस्तक होतो आणि विश्वासघाताने आपल्या बाणाने त्याला मारतो.

ਅਪਰਾਧੀ ਅਪਰਾਧੁ ਕਮਾਵੈ ।੧੬।
अपराधी अपराधु कमावै ।१६।

त्यामुळे गुन्हेगार गुन्हे करत राहतो.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਨਿਵੈ ਨ ਤੀਰ ਦੁਬਾਜਰਾ ਗਾਡੀ ਖੰਭ ਮੁਖੀ ਮੁਹਿ ਲਾਏ ।
निवै न तीर दुबाजरा गाडी खंभ मुखी मुहि लाए ।

डोक्यावर टोक असलेला दुहेरी डोके असलेला बाण आणि शेपटीला पंख वाकत नाहीत.

ਨਿਵੈ ਨ ਨੇਜਾ ਦੁਮੁਹਾ ਰਣ ਵਿਚਿ ਉਚਾ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
निवै न नेजा दुमुहा रण विचि उचा आपु गणाए ।

दुहेरी तोंड असलेला भाला देखील कधीही झुकत नाही आणि युद्धात स्वतःला अहंकाराने लक्षात येते.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਦਾ ਜਬਰ ਜੰਗੁ ਨਿਵੈ ਨ ਫੁਟੈ ਕੋਟ ਢਹਾਏ ।
असट धातु दा जबर जंगु निवै न फुटै कोट ढहाए ।

आठ धातूंनी बनलेली तोफ वाकत नाही किंवा फुटत नाही पण किल्ला उद्ध्वस्त करते.

ਨਿਵੈ ਨ ਖੰਡਾ ਸਾਰ ਦਾ ਹੋਇ ਦੁਧਾਰਾ ਖੂਨ ਕਰਾਏ ।
निवै न खंडा सार दा होइ दुधारा खून कराए ।

स्टीलची दुधारी तलवार तुटत नाही आणि दोन्ही धारांनी मारते.

ਨਿਵੈ ਨ ਸੂਲੀ ਘੇਰਣੀ ਕਰਿ ਅਸਵਾਰ ਫਾਹੇ ਦਿਵਾਏ ।
निवै न सूली घेरणी करि असवार फाहे दिवाए ।

घेरणारा फासा वाकत नाही तर अनेक घोडेस्वारांना अडकवतो.

ਨਿਵਣਿ ਨ ਸੀਖਾਂ ਸਖਤ ਹੋਇ ਮਾਸੁ ਪਰੋਇ ਕਬਾਬੁ ਭੁਨਾਏ ।
निवणि न सीखां सखत होइ मासु परोइ कबाबु भुनाए ।

लोखंडी रॉड कठिण असल्याने वाकत नाही, पण त्यावर लावलेले मांसाचे तुकडे भाजले जातात.

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਆਰਾ ਰੁਖੁ ਤਛਾਏ ।੧੭।
जिउं करि आरा रुखु तछाए ।१७।

त्याचप्रमाणे 'स्ट्रेट सॉ' झाडे तोडतो.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਅਕੁ ਧਤੂਰਾ ਝਟੁਲਾ ਨੀਵਾ ਹੋਇ ਨ ਦੁਬਿਧਾ ਖੋਈ ।
अकु धतूरा झटुला नीवा होइ न दुबिधा खोई ।

अक्क, वालुकामय प्रदेशातील एक विषारी वनस्पती आणि काटेरी सफरचंद, फांद्या कमी झाल्या असल्या तरी त्यांची शंका सोडू नका.

ਫੁਲਿ ਫੁਲਿ ਫੁਲੇ ਦੁਬਾਜਰੇ ਬਿਖੁ ਫਲ ਫਲਿ ਫਲਿ ਮੰਦੀ ਸੋਈ ।
फुलि फुलि फुले दुबाजरे बिखु फल फलि फलि मंदी सोई ।

संकरित झाडे वरवर बहरलेली दिसतात पण त्यांना विषारी फुले व फळे असतात ज्यामुळे त्यांची प्रतिष्ठा कमी होते.

ਪੀਐ ਨ ਕੋਈ ਅਕੁ ਦੁਧੁ ਪੀਤੇ ਮਰੀਐ ਦੁਧੁ ਨ ਹੋਈ ।
पीऐ न कोई अकु दुधु पीते मरीऐ दुधु न होई ।

अक्क-दूध पिऊन माणूस मरतो. अशा स्रावाला दूध कसे म्हणता येईल?

ਖਖੜੀਆਂ ਵਿਚਿ ਬੁਢੀਆਂ ਫਟਿ ਫਟਿ ਛੁਟਿ ਛੁਟਿ ਉਡਨਿ ਓਈ ।
खखड़ीआं विचि बुढीआं फटि फटि छुटि छुटि उडनि ओई ।

त्यांच्या भागातून कापसाचे तुकडे फुटतात आणि उडतात.

ਚਿਤਮਿਤਾਲਾ ਅਕਤਿਡੁ ਮਿਲੈ ਦੁਬਾਜਰਿਆਂ ਕਿਉ ਢੋਈ ।
चितमिताला अकतिडु मिलै दुबाजरिआं किउ ढोई ।

अख्खोपर्स देखील पाईबाल्ड आहेत; ते देखील दुटप्पीपणासारखे, कुठेही आश्रय घेत नाहीत.

ਖਾਇ ਧਤੂਰਾ ਬਰਲੀਐ ਕਖ ਚੁਣਿੰਦਾ ਵਤੈ ਲੋਈ ।
खाइ धतूरा बरलीऐ कख चुणिंदा वतै लोई ।

काटेरी पाने खाऊन माणूस वेडा होतो आणि लोक त्याला जगात पेंढा गोळा करताना दिसतात.

ਕਉੜੀ ਰਤਕ ਜੇਲ ਪਰੋਈ ।੧੮।
कउड़ी रतक जेल परोई ।१८।

रतक, लहान लाल आणि काळ्या बिया देखील हार बनवण्यासाठी छेदतात.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਵਧੈ ਚੀਲ ਉਜਾੜ ਵਿਚਿ ਉਚੈ ਉਪਰਿ ਉਚੀ ਹੋਈ ।
वधै चील उजाड़ विचि उचै उपरि उची होई ।

पाइनचे झाड जंगलात वाढते आणि उंचावर जाते.

ਗੰਢੀ ਜਲਨਿ ਮੁਸਾਹਰੇ ਪੱਤ ਅਪੱਤ ਨ ਛੁਹੁਦਾ ਕੋਈ ।
गंढी जलनि मुसाहरे पत अपत न छुहुदा कोई ।

त्याचे नोड टॉर्चमध्ये जळतात आणि त्याच्या निंदनीय पानांना कोणीही स्पर्श करत नाही.

ਛਾਉਂ ਨ ਬਹਨਿ ਪੰਧਾਣੂਆਂ ਪਵੈ ਪਛਾਵਾਂ ਟਿਬੀਂ ਟੋਈ ।
छाउं न बहनि पंधाणूआं पवै पछावां टिबीं टोई ।

तिची लांबलचक सावली खडबडीत जमिनीवर पडल्याने कोणताही प्रवासी त्याच्या सावलीत बसत नाही.

ਫਿੰਡ ਜਿਵੈ ਫਲੁ ਫਾਟੀਅਨਿ ਘੁੰਘਰਿਆਲੇ ਰੁਲਨਿ ਪਲੋਈ ।
फिंड जिवै फलु फाटीअनि घुंघरिआले रुलनि पलोई ।

त्याची फळेही चिंध्यापासून बनवलेल्या बॉलप्रमाणे कुरळे तुकडे करून बाहेर पडतात आणि फिरतात.

ਕਾਠੁ ਕੁਕਾਠੁ ਨ ਸਹਿ ਸਕੈ ਪਾਣੀ ਪਵਨੁ ਨ ਧੁਪ ਨ ਲੋਈ ।
काठु कुकाठु न सहि सकै पाणी पवनु न धुप न लोई ।

त्याचे लाकूड देखील चांगले नाही, कारण ते पाणी, हवा, सूर्यप्रकाश आणि उष्णता सहन करू शकत नाही.

ਲਗੀ ਮੂਲਿ ਨ ਵਿਝਵੈ ਜਲਦੀ ਹਉਮੈਂ ਅਗਿ ਖੜੋਈ ।
लगी मूलि न विझवै जलदी हउमैं अगि खड़ोई ।

पाइन वनात आग लागली तर ती लवकर विझत नाही आणि पुढे अहंकाराच्या आगीत जळत राहते.

ਵਡਿਆਈ ਕਰਿ ਦਈ ਵਿਗੋਈ ।੧੯।
वडिआई करि दई विगोई ।१९।

त्याला मोठा आकार देऊन, देवाने ते निरुपयोगी आणि नाशासाठी जबाबदार केले आहे.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਤਿਲੁ ਕਾਲਾ ਫੁਲੁ ਉਜਲਾ ਹਰਿਆ ਬੂਟਾ ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ।
तिलु काला फुलु उजला हरिआ बूटा किआ नीसाणी ।

तीळ काळे, त्याचे फूल पांढरे आणि वनस्पती हिरवी आहे हे किती अद्भुत आहे.

ਮੁਢਹੁ ਵਢਿ ਬਣਾਈਐ ਸਿਰ ਤਲਵਾਇਆ ਮਝਿ ਬਿਬਾਣੀ ।
मुढहु वढि बणाईऐ सिर तलवाइआ मझि बिबाणी ।

ते मुळाजवळून कापून, शेतात ढीग करून उलटे ठेवले जाते.

ਕਰਿ ਕਟਿ ਪਾਈ ਝੰਬੀਐ ਤੇਲੁ ਤਿਲੀਹੂੰ ਪੀੜੇ ਘਾਣੀ ।
करि कटि पाई झंबीऐ तेलु तिलीहूं पीड़े घाणी ।

प्रथम ते दगडावर फेकले जाते आणि नंतर तेलाच्या दाबाने तीळ ठेचले जातात. भांग आणि कापूस दोन मार्ग आहेत.

ਸਣ ਕਪਾਹ ਦੁਇ ਰਾਹ ਕਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਿਕਾਰ ਵਿਡਾਣੀ ।
सण कपाह दुइ राह करि परउपकार विकार विडाणी ।

एकाला परोपकार करण्याचे काम हाती लागते आणि दुस-याला वाईट प्रवृत्ती अंगीकारण्यात मोठेपणा जाणवतो.

ਵੇਲਿ ਕਤਾਇ ਵੁਣਾਈਐ ਪੜਦਾ ਕਜਣ ਕਪੜੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ।
वेलि कताइ वुणाईऐ पड़दा कजण कपड़ु प्राणी ।

कापसापासून, जिनिंग आणि कताईनंतर, कापड तयार केले जाते जे लोकांची नग्नता झाकते.

ਖਲ ਕਢਾਇ ਵਟਾਇ ਸਣ ਰਸੇ ਬੰਨ੍ਹਨਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣੀ ।
खल कढाइ वटाइ सण रसे बंन्हनि मनि सरमाणी ।

भांगाची कातडी सोलून काढली जाते आणि नंतर त्यापासून दोरी बनवल्या जातात ज्यांना लोकांना बांधण्यात लाज वाटत नाही.

ਦੁਸਟਾਂ ਦੁਸਟਾਈ ਮਿਹਮਾਣੀ ।੨੦।
दुसटां दुसटाई मिहमाणी ।२०।

पोरांची चाकू पाहुण्यांसारखीच असते. ते लवकर निघायचे आहे.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਕਿਕਰ ਕੰਡੇ ਧਰੇਕ ਫਲ ਫਲੀਂ ਨ ਫਲਿਆ ਨਿਹਫਲ ਦੇਹੀ ।
किकर कंडे धरेक फल फलीं न फलिआ निहफल देही ।

बाभळीवर काटे आणि चायना-बेरीवर फुले व फळे वाढतात पण ती सर्व निरुपयोगी आहेत.

ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਦੁਹਾਂ ਫੁਲ ਦਾਖ ਨਾ ਗੁਛਾ ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ।
रंग बिरंगी दुहां फुल दाख ना गुछा कपट सनेही ।

दोन्ही रंगीबेरंगी फळे आहेत पण त्यांना द्राक्षांचा घड समजू शकत नाही.

ਚਿਤਮਿਤਾਲਾ ਅਰਿੰਡ ਫਲੁ ਥੋਥੀ ਥੋਹਰਿ ਆਸ ਕਿਨੇਹੀ ।
चितमिताला अरिंड फलु थोथी थोहरि आस किनेही ।

एरंडाचे फळही सुंदर आणि पाईबाल्ड असते पण व्हॅक्यूओस कॅक्टसकडून काय अपेक्षा ठेवता येईल?

ਰਤਾ ਫਲੁ ਨ ਮੁਲੁ ਅਢੁ ਨਿਹਫਲ ਸਿਮਲ ਛਾਂਵ ਜਿਵੇਹੀ ।
रता फलु न मुलु अढु निहफल सिमल छांव जिवेही ।

त्याचे लाल फळ रेशीम-कापूसच्या झाडाच्या निरुपयोगी सावलीसारखे निरुपयोगी आहे.

ਜਿਉ ਨਲੀਏਰ ਕਠੋਰ ਫਲੁ ਮੁਹੁ ਭੰਨੇ ਦੇ ਗਰੀ ਤਿਵੇਹੀ ।
जिउ नलीएर कठोर फलु मुहु भंने दे गरी तिवेही ।

कडक नारळाचे तोंड फोडल्यानंतरच त्याचे कर्नल मिळते. तुती पांढऱ्या आणि काळ्या रंगाच्या असतात आणि त्यांची चवही वेगळी असते.

ਸੂਤੁ ਕਪੂਤੁ ਸੁਪੂਤੁ ਦੂਤ ਕਾਲੇ ਧਉਲੇ ਤੂਤ ਇਵੇਹੀ ।
सूतु कपूतु सुपूतु दूत काले धउले तूत इवेही ।

त्याचप्रमाणे, योग्य आणि अयोग्य पुत्र अनुक्रमे आज्ञाधारक आणि बंडखोर असतात, म्हणजे एक सुख देतो तर दुसरा दुःख देतो.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਧਰੇਹੀ ।੨੧।
दूजा भाउ कुदाउ धरेही ।२१।

द्वैत हे जीवनाचे नेहमीच वाईट धोरण असते.

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਜਿਉ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਹਸਿ ਹਸਿ ਰਸਿ ਰਸਿ ਦੇਇ ਨ ਜਾਣੈ ।
जिउ मणि काले सप सिरि हसि हसि रसि रसि देइ न जाणै ।

सापाच्या डोक्यात दागिना असतो पण तो स्वेच्छेने मिळवायचा नाही, म्हणजे मिळवण्यासाठी त्याला मारावे लागते.

ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਜੀਵਦਿਆਂ ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਆਣੈ ।
जाणु कथूरी मिरग तनि जीवदिआं किउं कोई आणै ।

त्याचप्रमाणे मृगाची कस्तुरी जिवंत असताना कशी मिळेल.

ਆਰਣਿ ਲੋਹਾ ਤਾਈਐ ਘੜੀਐ ਜਿਉ ਵਗਦੇ ਵਾਦਾਣੈ ।
आरणि लोहा ताईऐ घड़ीऐ जिउ वगदे वादाणै ।

भट्टी, लोखंडाला फक्त गरम करते, परंतु केवळ हातोडा मारून इस्त्रीला इच्छित आणि निश्चित आकार दिला जातो.

ਸੂਰਣੁ ਮਾਰਣਿ ਸਾਧੀਐ ਖਾਹਿ ਸਲਾਹਿ ਪੁਰਖ ਪਰਵਾਣੈ ।
सूरणु मारणि साधीऐ खाहि सलाहि पुरख परवाणै ।

कंदमुळाचा रताळ खाणाऱ्यांना मान्य होतो आणि मसाल्यांनी परिष्कृत केल्यावरच त्याची प्रशंसा केली जाते.

ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀ ਕਥੁ ਮਿਲਿ ਚੂਨੇ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗੁ ਸਿਞਾਣੈ ।
पान सुपारी कथु मिलि चूने रंगु सुरंगु सिञाणै ।

बेताल, सुपारी, कतेचू आणि चुना एकत्र मिसळल्यावर मिश्रणाचा सुंदर रंग ओळखला जातो.

ਅਉਖਧੁ ਹੋਵੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਮਾਰਿ ਜੀਵਾਲਨਿ ਵੈਦ ਸੁਜਾਣੈ ।
अउखधु होवै कालकूटु मारि जीवालनि वैद सुजाणै ।

वैद्याच्या हातातील विष हे औषध बनते आणि मेलेल्यांना सजीव बनवते.

ਮਨੁ ਪਾਰਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਸਿ ਆਣੈ ।੨੨।੩੩। ਤੇਤੀ ।
मनु पारा गुरमुखि वसि आणै ।२२।३३। तेती ।

चंचल मनाला केवळ गुरुमुखानेच नियंत्रित केले जाऊ शकते.