Vaaran Bhai Gurdas Ji

Pagina - 33


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

Unus Oankar, prima vis, per gratiam praeceptoris divini effecta

ਪਉੜੀ ੧
paurree 1

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਜਾਣੀਅਨਿ ਸਾਧ ਅਸਾਧ ਜਗਤ ਵਰਤਾਰਾ ।
guramukh manamukh jaaneean saadh asaadh jagat varataaraa |

Ex eorum conversatione in mundo, Guru-orientatur, gurmukhs et mens manmukhs ordinantur notae sunt sadhus et mali respective.

ਦੁਹ ਵਿਚਿ ਦੁਖੀ ਦੁਬਾਜਰੇ ਖਰਬੜ ਹੋਏ ਖੁਦੀ ਖੁਆਰਾ ।
duh vich dukhee dubaajare kharabarr hoe khudee khuaaraa |

Ex quibus duobus, nebulones, sadhus, sed interne fures, semper vacillant, et pro suo ego laborantes errant.

ਦੁਹੀਂ ਸਰਾਈਂ ਜਰਦ ਰੂ ਦਗੇ ਦੁਰਾਹੇ ਚੋਰ ਚੁਗਾਰਾ ।
duheen saraaeen jarad roo dage duraahe chor chugaaraa |

Tales fures bicipites, detractores et fraus pallentes manent ob vagos in utroque mundo.

ਨਾ ਉਰਵਾਰੁ ਨ ਪਾਰੁ ਹੈ ਗੋਤੇ ਖਾਨਿ ਭਰਮੁ ਸਿਰਿ ਭਾਰਾ ।
naa uravaar na paar hai gote khaan bharam sir bhaaraa |

Nec hic nec illic sunt, et onere errorum gravati immerguntur inter se et suffocantur.

ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਿਚਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਵਿਚ ਗੁਬਾਰਾ ।
hindoo musalamaan vich guramukh manamukh vich gubaaraa |

Utrum Mahumedana vel Prohibeo, manmukh inter gurmukhs merae tenebrae sunt.

ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਸਦਾ ਸਿਰਿ ਭਾਰਾ ।੧।
jaman maran sadaa sir bhaaraa |1|

Caput eius semper onustum per transmigrationem animae suae in adventu et incessu.

ਪਉੜੀ ੨
paurree 2

ਦੁਹੁ ਮਿਲਿ ਜੰਮੇ ਦੁਇ ਜਣੇ ਦੁਹੁ ਜਣਿਆਂ ਦੁਇ ਰਾਹ ਚਲਾਏ ।
duhu mil jame due jane duhu janiaan due raah chalaae |

Inde ad confluentiam utriusque sexus (Hindu et Muslim) nati sunt; sed ambo modis separatis initiati sunt.

ਹਿੰਦੂ ਆਖਨਿ ਰਾਮ ਰਾਮੁ ਮੁਸਲਮਾਣਾਂ ਨਾਉ ਖੁਦਾਏ ।
hindoo aakhan raam raam musalamaanaan naau khudaae |

Prohibei meminerunt Ram-Ram et Sarraceni eum Khuda nominaverunt.

ਹਿੰਦੂ ਪੂਰਬਿ ਸਉਹਿਆਂ ਪਛਮਿ ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਨਿਵਾਏ ।
hindoo poorab sauhiaan pachham musalamaan nivaae |

Prohibeo cultum suum erga Orientem et Saracenos versus Occidentem inclinant.

ਗੰਗ ਬਨਾਰਸਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਮਕਾ ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਮਨਾਏ ।
gang banaaras hindooaan makaa musalamaan manaae |

Prohibei Gangem et Banaras adorant, cum Saraceni Meccam celebrant.

ਵੇਦ ਕਤੇਬਾਂ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਚਾਰ ਵਰਨ ਚਾਰਿ ਮਜਹਬ ਚਲਾਏ ।
ved katebaan chaar chaar chaar varan chaar majahab chalaae |

Quattuor habent scripturas, quattuor Vedas et quattuor Katebas. Prohibeo quattuor varnas (castes) et Saracenos quattuor sectas creaverunt (Hanifis, Safis, Malikis et Hambalis).

ਪੰਜ ਤਤ ਦੋਵੈ ਜਣੇ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਛਾਏ ।
panj tat dovai jane paun paanee baisantar chhaae |

Sed tamen idem aer, aqua et ignis in omnibus sunt.

ਇਕ ਥਾਉਂ ਦੁਇ ਨਾਉਂ ਧਰਾਏ ।੨।
eik thaaun due naaun dharaae |2|

Ultimum utriusque tectum idem est; modo nomina ei imposuerunt.

ਪਉੜੀ ੩
paurree 3

ਦੇਖਿ ਦੁਭਿਤੀ ਆਰਸੀ ਮਜਲਸ ਹਥੋ ਹਥੀ ਨਚੈ ।
dekh dubhitee aarasee majalas hatho hathee nachai |

Duplex, id est inaequalis, minor in conventu cominus movet (quia nemo ei placet).

ਦੁਖੋ ਦੁਖੁ ਦੁਬਾਜਰੀ ਘਰਿ ਘਰਿ ਫਿਰੈ ਪਰਾਈ ਖਚੈ ।
dukho dukh dubaajaree ghar ghar firai paraaee khachai |

Similiter bilinguis, sicut meretrix occupata in domibus alienis, ostiatim transit.

ਅਗੋ ਹੋਇ ਸੁਹਾਵਣੀ ਮੁਹਿ ਡਿਠੈ ਮਾਣਸ ਚਹਮਚੈ ।
ago hoe suhaavanee muhi dditthai maanas chahamachai |

Primo pulchra spectat et homines eius vultum videre delectantur

ਪਿਛਹੁ ਦੇਖਿ ਡਰਾਵਣੀ ਇਕੋ ਮੁਹੁ ਦੁਹੁ ਜਿਨਸਿ ਵਿਰਚੈ ।
pichhahu dekh ddaraavanee iko muhu duhu jinas virachai |

Postea vero horribilis deprehenditur quod una facies duas habet imagines.

ਖੇਹਿ ਪਾਇ ਮੁਹੁ ਮਾਂਜੀਐ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਮੈਲੁ ਭਰੈ ਰੰਗਿ ਕਚੈ ।
khehi paae muhu maanjeeai fir fir mail bharai rang kachai |

Etiam cinere purgatur, tale speculum bilinguis iterum spurcum fit.

ਧਰਮਰਾਇ ਜਮੁ ਇਕੁ ਹੈ ਧਰਮੁ ਅਧਰਮੁ ਨ ਭਰਮੁ ਪਰਚੈ ।
dharamaraae jam ik hai dharam adharam na bharam parachai |

Yama, Dominus LEX unus; LEX accipit, sed fallaciis nequitiae non delectatur.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਇ ਮਿਲੈ ਸਚੁ ਸਚੈ ।੩।
guramukh jaae milai sach sachai |3|

Verax gurmukhs ad veritatem tandem assequendam.

ਪਉੜੀ ੪
paurree 4

ਵੁਣੈ ਜੁਲਾਹਾ ਤੰਦੁ ਗੰਢਿ ਇਕੁ ਸੂਤੁ ਕਰਿ ਤਾਣਾ ਵਾਣਾ ।
vunai julaahaa tand gandt ik soot kar taanaa vaanaa |

Stamina innexo, ingens stamen texunt, texuntque tinctum uno.

ਦਰਜੀ ਪਾੜਿ ਵਿਗਾੜਦਾ ਪਾਟਾ ਮੁਲ ਨ ਲਹੈ ਵਿਕਾਣਾ ।
darajee paarr vigaarradaa paattaa mul na lahai vikaanaa |

Sartor lacrimae et spolia pannum et scissa pannum vendi non possunt.

ਕਤਰਣਿ ਕਤਰੈ ਕਤਰਣੀ ਹੋਇ ਦੁਮੂਹੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਾਣਾ ।
kataran katarai kataranee hoe dumoohee charrhadee saanaa |

Pannum acui forfex bilinguis secat.

ਸੂਈ ਸੀਵੈ ਜੋੜਿ ਕੈ ਵਿਛੁੜਿਆਂ ਕਰਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਣਾ ।
sooee seevai jorr kai vichhurriaan kar mel milaanaa |

Contra, acus stichorum et frusta eius ita coniunguntur.

ਸਾਹਿਬੁ ਇਕੋ ਰਾਹਿ ਦੁਇ ਜਗ ਵਿਚਿ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣਾ ।
saahib iko raeh due jag vich hindoo musalamaanaa |

Quod Dominus unus sit, sed diversimode creati sunt a Prohibeo et Musulmano.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਪਰਧਾਨੁ ਹੈ ਪੀਰ ਮੁਰੀਦੀ ਹੈ ਪਰਵਾਣਾ ।
gurasikhee paradhaan hai peer mureedee hai paravaanaa |

Semita Sikhismi utroque superior est quia intimam relationem inter Guru et Sikh accipit.

ਦੁਖੀ ਦੁਬਾਜਰਿਆਂ ਹੈਰਾਣਾ ।੪।
dukhee dubaajariaan hairaanaa |4|

Semper ancipites perturbantur ac sic patiuntur.

ਪਉੜੀ ੫
paurree 5

ਜਿਉ ਚਰਖਾ ਅਠਖੰਭੀਆ ਦੁਹਿ ਲਠੀ ਦੇ ਮੰਝਿ ਮੰਝੇਰੂ ।
jiau charakhaa atthakhanbheea duhi latthee de manjh manjheroo |

Octo tabulae lanae inter duas columnas erectas movetur.

ਦੁਇ ਸਿਰਿ ਧਰਿ ਦੁਹੁ ਖੁੰਢ ਵਿਚਿ ਸਿਰ ਗਿਰਦਾਨ ਫਿਰੈ ਲਖ ਫੇਰੂ ।
due sir dhar duhu khundt vich sir giradaan firai lakh feroo |

Utraque axis medio foraminibus infixa columellae, et in vi colli rota innumeris vicibus volvitur.

ਬਾਇੜੁ ਪਾਇ ਪਲੇਟੀਐ ਮਾਲ੍ਹ ਵਟਾਇ ਪਾਇਆ ਘਟ ਘੇਰੂ ।
baaeirr paae paletteeai maalh vattaae paaeaa ghatt gheroo |

Utraque latera funiculi affixo muniuntur et chorda cingulum rotam et fusum cingit.

ਦੁਹੁ ਚਰਮਖ ਵਿਚਿ ਤ੍ਰਕੁਲਾ ਕਤਨਿ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਹੇਰੂ ।
duhu charamakh vich trakulaa katan kurreean chirreean heroo |

Duo fragmenta coriarii tenent fusum circa quod puellas in circulis sedent nent.

ਤ੍ਰਿੰਞਣਿ ਬਹਿ ਉਠ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਿਉ ਬਿਰਖਹੁ ਉਡਿ ਜਾਨਿ ਪੰਖੇਰੂ ।
trinyan beh utth jaandeean jiau birakhahu udd jaan pankheroo |

Aliquando subito cessarent nere et relinquere sicut aves ab arbore, (etiam duplices homo sicut hae puellae aut aves, ac subito mentem mutat).

ਓੜਿ ਨਿਬਾਹੂ ਨਾ ਥੀਐ ਕਚਾ ਰੰਗੁ ਰੰਗਾਇਆ ਗੇਰੂ ।
orr nibaahoo naa theeai kachaa rang rangaaeaa geroo |

Color ochra, qui est temporalis, non comitatur usque ad ultimum, id est post aliquoties defluit.

ਘੁੰਮਿ ਘੁਮੰਦੀ ਛਾਉ ਘਵੇਰੂ ।੫।
ghunm ghumandee chhaau ghaveroo |5|

Homo duplex animo (etiam) est sicut umbra movens quae uni loco non adhaeret

ਪਉੜੀ ੬
paurree 6

ਸਾਹੁਰੁ ਪੀਹਰੁ ਪਲਰੈ ਹੋਇ ਨਿਲਜ ਨ ਲਜਾ ਧੋਵੈ ।
saahur peehar palarai hoe nilaj na lajaa dhovai |

Familias et cognatos et soceros deserens, impudica non curat pudicitiam, et famam stupri non vult abluere.

ਰਾਵੈ ਜਾਰੁ ਭਤਾਰੁ ਤਜਿ ਖਿੰਜੋਤਾਣਿ ਖੁਸੀ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ।
raavai jaar bhataar taj khinjotaan khusee kiau hovai |

Si deserens virum, cum adultero suo fruitur, quomodo potest esse beata, in diversa movens libidinosa?

ਸਮਝਾਈ ਨਾ ਸਮਝਈ ਮਰਣੇ ਪਰਣੇ ਲੋਕੁ ਵਿਗੋਵੈ ।
samajhaaee naa samajhee marane parane lok vigovai |

Nihil ei persuadet consiliumque despicitur omnium coetuum socialium luctus ac laetitiae.

ਧਿਰਿ ਧਿਰਿ ਮਿਲਦੇ ਮੇਹਣੇ ਹੁਇ ਸਰਮਿੰਦੀ ਅੰਝੂ ਰੋਵੈ ।
dhir dhir milade mehane hue saramindee anjhoo rovai |

In contritione flet, quod ab omni porta superbe exprobratur.

ਪਾਪ ਕਮਾਣੇ ਪਕੜੀਐ ਹਾਣਿ ਕਾਣਿ ਦੀਬਾਣਿ ਖੜੋਵੈ ।
paap kamaane pakarreeai haan kaan deebaan kharrovai |

Pro peccatis suis comprehensus et punitur a curia, ubi omne iotam honoris sui, quem habebat, amittit.

ਮਰੈ ਨ ਜੀਵੈ ਦੁਖ ਸਹੈ ਰਹੈ ਨ ਘਰਿ ਵਿਚਿ ਪਰ ਘਰ ਜੋਵੈ ।
marai na jeevai dukh sahai rahai na ghar vich par ghar jovai |

Misera est, quia nunc nec mortua est nec viva; adhuc alienam domum exitium quaerit, quia domi suae vivere non placet.

ਦੁਬਿਧਾ ਅਉਗੁਣਹਾਰੁ ਪਰੋਵੈ ।੬।
dubidhaa aaugunahaar parovai |6|

Similiter dubitatio an duplex animus vitiorum sertum texit.

ਪਉੜੀ ੭
paurree 7

ਜਿਉ ਬੇਸੀਵੈ ਥੇਹੁ ਕਰਿ ਪਛੋਤਾਵੈ ਸੁਖਿ ਨਾ ਵਸੈ ।
jiau beseevai thehu kar pachhotaavai sukh naa vasai |

Habitatio in aliis terris facit poenitentiam et felicitatem aufert;

ਚੜਿ ਚੜਿ ਲੜਦੇ ਭੂਮੀਏ ਧਾੜਾ ਪੇੜਾ ਖਸਣ ਖਸੈ ।
charr charr larrade bhoomee dhaarraa perraa khasan khasai |

Cotidie domini litigant, toot et extorquent.

ਦੁਹ ਨਾਰੀ ਦਾ ਦੂਲਹਾ ਦੁਹੁ ਮੁਣਸਾ ਦੀ ਨਾਰਿ ਵਿਣਸੈ ।
duh naaree daa doolahaa duhu munasaa dee naar vinasai |

Duarum mulierum et uxor duorum maritorum perituri sunt;

ਹੁਇ ਉਜਾੜਾ ਖੇਤੀਐ ਦੁਹਿ ਹਾਕਮ ਦੁਇ ਹੁਕਮੁ ਖੁਣਸੈ ।
hue ujaarraa kheteeai duhi haakam due hukam khunasai |

Cultura sub iussu duorum dominorum se adversariorum vastabat.

ਦੁਖ ਦੁਇ ਚਿੰਤਾ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਘਰੁ ਛਿਜੈ ਵੈਰਾਇਣੁ ਹਸੈ ।
dukh due chintaa raat dihu ghar chhijai vairaaein hasai |

Ubi tribulatio et anxietas habitant die ac nocte, id est omni tempore, domus illa destruitur et viciniae mulieres rident derisorie.

ਦੁਹੁ ਖੁੰਢਾਂ ਵਿਚਿ ਰਖਿ ਸਿਰੁ ਵਸਦੀ ਵਸੈ ਨ ਨਸਦੀ ਨਸੈ ।
duhu khundtaan vich rakh sir vasadee vasai na nasadee nasai |

Si in duobus cavis unum caput haesit, nec manere nec fugere potest.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਭੁਇਅੰਗਮੁ ਡਸੈ ।੭।
doojaa bhaau bhueiangam ddasai |7|

Item, sensus dualitatis virtualis est morsus serpentis.

ਪਉੜੀ ੮
paurree 8

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਸਪੁ ਦੁਮੂਹਾ ਬੁਰਾ ਬੁਰਿਆਈ ।
dukheea dusatt dubaajaraa sap dumoohaa buraa buriaaee |

Impius et infelix est proditor, qui est sicut serpens biceps, qui etiam inconveniens est.

ਸਭਦੂੰ ਮੰਦੀ ਸਪ ਜੋਨਿ ਸਪਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਜਾਤਿ ਕੁਭਾਈ ।
sabhadoon mandee sap jon sapaan vich kujaat kubhaaee |

Anguis pessima species est, ex qua etiam biceps anguis mala ac mala varietas est.

ਕੋੜੀ ਹੋਆ ਗੋਪਿ ਗੁਰ ਨਿਗੁਰੇ ਤੰਤੁ ਨ ਮੰਤੁ ਸੁਖਾਈ ।
korree hoaa gop gur nigure tant na mant sukhaaee |

Ignotus est dominus eius, et in hac scelesta creatura nulla lacus operatur.

ਕੋੜੀ ਹੋਵੈ ਲੜੈ ਜਿਸ ਵਿਗੜ ਰੂਪਿ ਹੋਇ ਮਰਿ ਸਹਮਾਈ ।
korree hovai larrai jis vigarr roop hoe mar sahamaaee |

Quicumque mordet leprosum. Vultus ejus deformis est, et prae timore emortuus est.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਮੁਖਿ ਬਾਹਰਾ ਲਾਤੋ ਲਾਵਾ ਲਾਇ ਬੁਝਾਈ ।
guramukh manamukh baaharaa laato laavaa laae bujhaaee |

Manmukh, consilium gurmukhs ordinatum non accipit, et iurgium passim creat.

ਤਿਸੁ ਵਿਹੁ ਵਾਤਿ ਕੁਲਾਤਿ ਮਨਿ ਅੰਦਰਿ ਗਣਤੀ ਤਾਤਿ ਪਰਾਈ ।
tis vihu vaat kulaat man andar ganatee taat paraaee |

Venena oratio est, et in mente sordida consilia et zeli foventur.

ਸਿਰ ਚਿਥੈ ਵਿਹੁ ਬਾਣਿ ਨ ਜਾਈ ।੮।
sir chithai vihu baan na jaaee |8|

Non venenata ejus consuetudo, etiam cum caput contritum est, exit.

ਪਉੜੀ ੯
paurree 9

ਜਿਉ ਬਹੁ ਮਿਤੀ ਵੇਸੁਆ ਛਡੈ ਖਸਮੁ ਨਿਖਸਮੀ ਹੋਈ ।
jiau bahu mitee vesuaa chhaddai khasam nikhasamee hoee |

Meretrix multos amatores habens virum relinquit et sic inanes fiunt inanes.

ਪੁਤੁ ਜਣੇ ਜੇ ਵੇਸੁਆ ਨਾਨਕਿ ਦਾਦਕਿ ਨਾਉਂ ਨ ਕੋਈ ।
put jane je vesuaa naanak daadak naaun na koee |

Si parit filium, nullum maternum vel paternum nomen portat admonitu

ਨਰਕਿ ਸਵਾਰਿ ਸੀਗਾਰਿਆ ਰਾਗ ਰੰਗ ਛਲਿ ਛਲੈ ਛਲੋਈ ।
narak savaar seegaariaa raag rang chhal chhalai chhaloee |

Ornata est et decoris inferni, quae homines decipit amando speciem et gratiam.

ਘੰਡਾਹੇੜੁ ਅਹੇੜੀਆਂ ਮਾਣਸ ਮਿਰਗ ਵਿਣਾਹੁ ਸਥੋਈ ।
ghanddaaherr aherreean maanas mirag vinaahu sathoee |

Fistula venatoris sicut cervum trahit, sic cantus meretricis allicit ad perniciem.

ਏਥੈ ਮਰੈ ਹਰਾਮ ਹੋਇ ਅਗੈ ਦਰਗਹ ਮਿਲੈ ਨ ਢੋਈ ।
ethai marai haraam hoe agai daragah milai na dtoee |

Hic in hoc mundo mala morte moritur, et deinceps in aulam Dei nullam obtinet introitum.

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਜਾਣ ਰੁਪਈਆ ਮੇਖੀ ਸੋਈ ।
dukheea dusatt dubaajaraa jaan rupeea mekhee soee |

Similis ei, quae non uni homini adhaeret, bilinguis callide duos magistros religiosos sequentes, semper infelix est et quasi rupee fictus obicitur contra.

ਵਿਗੜੈ ਆਪਿ ਵਿਗਾੜੈ ਲੋਈ ।੯।
vigarrai aap vigaarrai loee |9|

Ipse alios perdit.

ਪਉੜੀ ੧੦
paurree 10

ਵਣਿ ਵਣਿ ਕਾਉਂ ਨ ਸੋਹਈ ਖਰਾ ਸਿਆਣਾ ਹੋਇ ਵਿਗੁਤਾ ।
van van kaaun na sohee kharaa siaanaa hoe vigutaa |

Cornix enim a silva in silvam vagans nihil est meriti, quamvis callidissimum se aestimet.

ਚੁਤੜਿ ਮਿਟੀ ਜਿਸੁ ਲਗੈ ਜਾਣੈ ਖਸਮ ਕੁਮ੍ਹਾਰਾਂ ਕੁਤਾ ।
chutarr mittee jis lagai jaanai khasam kumhaaraan kutaa |

Canis, qui in clunibus maculas lutum habens, ilico cernitur ut pet figulinum.

ਬਾਬਾਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਘਰਿ ਘਰਿ ਬਹਿ ਬਹਿ ਕਰਨਿ ਕੁਪੁਤਾ ।
baabaaneean kahaaneean ghar ghar beh beh karan kuputaa |

Indigni filii passim narrant maiorum facta (sed ipsi nihil faciunt).

ਆਗੂ ਹੋਇ ਮੁਹਾਇਦਾ ਸਾਥੁ ਛਡਿ ਚਉਰਾਹੇ ਸੁਤਾ ।
aagoo hoe muhaaeidaa saath chhadd chauraahe sutaa |

Dux qui in triviis dormit, socios spoliatos accipit.

ਜੰਮੀ ਸਾਖ ਉਜਾੜਦਾ ਗਲਿਆਂ ਸੇਤੀ ਮੇਂਹੁ ਕੁਰੁਤਾ ।
jamee saakh ujaarradaa galiaan setee menhu kurutaa |

Imber intempestiva et grando puteum segetem radicitus perdunt.

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਖਟਰੁ ਬਲਦੁ ਜਿਵੈ ਹਲਿ ਜੁਤਾ ।
dukheea dusatt dubaajaraa khattar balad jivai hal jutaa |

Duplex dolori sermocinanti similis est bovi contumaci plaudenti (qui semper vapulat).

ਡਮਿ ਡਮਿ ਸਾਨੁ ਉਜਾੜੀ ਮੁਤਾ ।੧੦।
ddam ddam saan ujaarree mutaa |10|

Novissime talis bos notatur et in desertis locis deseritur.

ਪਉੜੀ ੧੧
paurree 11

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਤਾਮੇ ਰੰਗਹੁ ਕੈਹਾਂ ਹੋਵੈ ।
dukheea dusatt dubaajaraa taame rangahu kaihaan hovai |

Malus bilinguis est cuprum, quod aes simile est.

ਬਾਹਰੁ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਅੰਦਰਿ ਮਸੁ ਨ ਧੋਪੈ ਧੋਵੈ ।
baahar disai ujalaa andar mas na dhopai dhovai |

Apparet, aes splendens sed etiam perseverans lavacrum suam interiorem nigredinem mundare non potest.

ਸੰਨੀ ਜਾਣੁ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਹੋਇ ਦੁਮੂਹੀਂ ਕੁਸੰਗ ਵਿਗੋਵੈ ।
sanee jaan luhaar dee hoe dumooheen kusang vigovai |

Forcipes fabri ferrarii bifores sunt, sed in malo comitatu, ferrarii, se interimit.

ਖਿਣੁ ਤਤੀ ਆਰਣਿ ਵੜੈ ਖਿਣੁ ਠੰਢੀ ਜਲੁ ਅੰਦਰਿ ਟੋਵੈ ।
khin tatee aaran varrai khin tthandtee jal andar ttovai |

Vadit in fornacem calidam, et tunc temporis ponatur in aqua frigida.

ਤੁਮਾ ਦਿਸੇ ਸੋਹਣਾ ਚਿਤ੍ਰਮਿਤਾਲਾ ਵਿਸੁ ਵਿਲੋਵੈ ।
tumaa dise sohanaa chitramitaalaa vis vilovai |

Colocynthius formosam dat, piebald aspectum sed intus venenum manet.

ਸਾਉ ਨ ਕਉੜਾ ਸਹਿ ਸਕੈ ਜੀਭੈ ਛਾਲੈ ਅੰਝੂ ਰੋਵੈ ।
saau na kaurraa seh sakai jeebhai chhaalai anjhoo rovai |

Amarum gustum tolerari non potest; linguam pusulast et lacrimas instillat.

ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਨ ਹਾਰਿ ਪਰੋਵੈ ।੧੧।
kalee kaner na haar parovai |11|

Nullae ex oleastri gemmae serta parata (quod odore carent).

ਪਉੜੀ ੧੨
paurree 12

ਦੁਖੀ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਸੁਤਰ ਮੁਰਗੁ ਹੋਇ ਕੰਮ ਨ ਆਵੈ ।
dukhee dusatt dubaajaraa sutar murag hoe kam na aavai |

Malus bilinguis semper est miser et inutilis sicut struthio.

ਉਡਣਿ ਉਡੈ ਨ ਲਦੀਐ ਪੁਰਸੁਸ ਹੋਈ ਆਪੁ ਲਖਾਵੈ ।
auddan uddai na ladeeai purasus hoee aap lakhaavai |

Struthiocamelus nec volare nec onerari potest, sed ambitiose strut.

ਹਸਤੀ ਦੰਦ ਵਖਾਣੀਅਨਿ ਹੋਰੁ ਦਿਖਾਲੈ ਹੋਰਤੁ ਖਾਵੈ ।
hasatee dand vakhaaneean hor dikhaalai horat khaavai |

Elephantus alius habet dentes ad ostentationem, alius ad edendum.

ਬਕਰੀਆਂ ਨੋ ਚਾਰ ਥਣੁ ਦੁਇ ਗਲ ਵਿਚਿ ਦੁਇ ਲੇਵੈ ਲਾਵੈ ।
bakareean no chaar than due gal vich due levai laavai |

Caprae quatuor mammas habent, duas in cervicibus suis, duasque ad uberes suas adnexas.

ਇਕਨੀ ਦੁਧੁ ਸਮਾਵਦਾ ਇਕ ਠਗਾਊ ਠਗਿ ਠਗਾਵੈ ।
eikanee dudh samaavadaa ik tthagaaoo tthag tthagaavai |

Hi lac continent, illi qui lac ex se exspectant decipiunt.

ਮੋਰਾਂ ਅਖੀ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਉਇ ਦੇਖਨਿ ਓਨੀ ਦਿਸਿ ਨ ਆਵੈ ।
moraan akhee chaar chaar ue dekhan onee dis na aavai |

Pavones habent quatuor oculos per quos vident, alii autem nihil de eis sciunt.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਹਰਾਵੈ ।੧੨।
doojaa bhaau kudaau haraavai |12|

Ita animum ad duos magistros convertens, ad calamitosum defectum ducit.

ਪਉੜੀ ੧੩
paurree 13

ਦੰਮਲੁ ਵਜੈ ਦੁਹੁ ਧਿਰੀ ਖਾਇ ਤਮਾਚੇ ਬੰਧਨਿ ਜੜਿਆ ।
damal vajai duhu dhiree khaae tamaache bandhan jarriaa |

Tympanum bifrontem circumquaque tunditur ab utroque latere.

ਵਜਨਿ ਰਾਗ ਰਬਾਬ ਵਿਚਿ ਕੰਨ ਮਰੋੜੀ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਫੜਿਆ ।
vajan raag rabaab vich kan marorree fir fir farriaa |

Modi musici rebecki aguntur, sed semel atque iterum clavi torquentur.

ਖਾਨ ਮਜੀਰੇ ਟਕਰਾਂ ਸਿਰਿ ਤਨ ਭੰਨਿ ਮਰਦੇ ਕਰਿ ਧੜਿਆ ।
khaan majeere ttakaraan sir tan bhan marade kar dharriaa |

Cymbala bina feriunt inter se, capitaque et corpora frangunt.

ਖਾਲੀ ਵਜੈ ਵੰਝੁਲੀ ਦੇ ਸੂਲਾਕ ਨ ਅੰਦਰਿ ਵੜਿਆ ।
khaalee vajai vanjhulee de soolaak na andar varriaa |

Tibia vacua ab intus definite cymbala, sed cum quid aliud in illud intrat (id est cum dualitas intrat) ferrea virga impulsa est ad purgandum (turbata est).

ਸੁਇਨੇ ਕਲਸੁ ਸਵਾਰੀਐ ਭੰਨਾ ਘੜਾ ਨ ਜਾਈ ਘੜਿਆ ।
sueine kalas savaareeai bhanaa gharraa na jaaee gharriaa |

Vas aureum reparatur, sed urceolum fractum non formatur.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਸੜਾਣੈ ਸੜਿਆ ।੧੩।
doojaa bhaau sarraanai sarriaa |13|

Dualitas singula putrescit et ambusta semper.

ਪਉੜੀ ੧੪
paurree 14

ਦੁਖੀਆ ਦੁਸਟੁ ਦੁਬਾਜਰਾ ਬਗੁਲ ਸਮਾਧਿ ਰਹੈ ਇਕ ਟੰਗਾ ।
dukheea dusatt dubaajaraa bagul samaadh rahai ik ttangaa |

Homo malus et duplex patitur sicut grus stans in uno crure.

ਬਜਰ ਪਾਪ ਨ ਉਤਰਨਿ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਜੀਆਂ ਖਾਇ ਵਿਚਿ ਗੰਗਾ ।
bajar paap na utaran ghutt ghutt jeean khaae vich gangaa |

In Gange stans, creaturas strangulat ut eas edat eiusque peccata numquam eluantur.

ਤੀਰਥ ਨਾਵੈ ਤੂੰਬੜੀ ਤਰਿ ਤਰਿ ਤਨੁ ਧੋਵੈ ਕਰਿ ਨੰਗਾ ।
teerath naavai toonbarree tar tar tan dhovai kar nangaa |

Colocynthius nudum natare potest et media post alia lavare;

ਮਨ ਵਿਚਿ ਵਸੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਭਰਮੁ ਨ ਉਤਰੈ ਕਰਮੁ ਕੁਢੰਗਾ ।
man vich vasai kaalakoott bharam na utarai karam kudtangaa |

Sed actio eius ita perversa est ut venenum in corde suo numquam exeat.

ਵਰਮੀ ਮਾਰੀ ਨਾ ਮਰੈ ਬੈਠਾ ਜਾਇ ਪਤਾਲਿ ਭੁਇਅੰਗਾ ।
varamee maaree naa marai baitthaa jaae pataal bhueiangaa |

Foramen tundens anguis non occidit, quia in inferno manet.

ਹਸਤੀ ਨੀਰਿ ਨਵਾਲੀਐ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਏ ਅੰਗਾ ।
hasatee neer navaaleeai nikal kheh uddaae angaa |

Elephantus post balneum ex aqua veniens, pulverem circa membra sua iterum spirat.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਸੁਆਓ ਨ ਚੰਗਾ ।੧੪।
doojaa bhaau suaao na changaa |14|

Dualitatis sensus non est omnino bonus.

ਪਉੜੀ ੧੫
paurree 15

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਦੁਬਾਜਰਾ ਮਨ ਪਾਟੈ ਖਰਬਾੜੂ ਖੀਰਾ ।
doojaa bhaau dubaajaraa man paattai kharabaarroo kheeraa |

Mens dualis faciei est quasi lac inutilis acescens.

ਅਗਹੁ ਮਿਠਾ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਪਿਛਹੁ ਕਉੜਾ ਦੋਖੁ ਸਰੀਰਾ ।
agahu mitthaa hoe milai pichhahu kaurraa dokh sareeraa |

quod bibens primo gustat dulce, dein gustus ejus amarum est et facit corpus aegrotum.

ਜਿਉ ਬਹੁ ਮਿਤਾ ਕਵਲ ਫੁਲੁ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਬੰਨ੍ਹਿ ਪਿੰਡੁ ਅਹੀਰਾ ।
jiau bahu mitaa kaval ful bahu rangee banh pindd aheeraa |

Duplex est apis illa nigra, quae florum amicus est, sed illos flores tanquam stultos domi permanet.

ਹਰਿਆ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਦੁਰੰਗ ਨ ਧੀਰਾ ।
hariaa til booaarr jiau kalee kaner durang na dheeraa |

Viridis autem interne, hallo sesamae semen et germen nerii nec veram speciem et colorem habent nec ullus sensibilis ullus usus considerat.

ਜੇ ਸਉ ਹਥਾ ਨੜੁ ਵਧੈ ਅੰਦਰੁ ਖਾਲੀ ਵਾਜੁ ਨਫੀਰਾ ।
je sau hathaa narr vadhai andar khaalee vaaj nafeeraa |

Si calamus usque ad centum manus excrescit, tunc remanet concavum intrinsecus sonum sonum producens.

ਚੰਨਣ ਵਾਸ ਨ ਬੋਹੀਅਨਿ ਖਹਿ ਖਹਿ ਵਾਂਸ ਜਲਨਿ ਬੇਪੀਰਾ ।
chanan vaas na boheean kheh kheh vaans jalan bepeeraa |

Quamvis bamboos arborei bamboos cum lignis sandali adiunctis non redolent, seseque mutuo attritu destruunt.

ਜਮ ਦਰ ਚੋਟਾ ਸਹਾ ਵਹੀਰਾ ।੧੫।
jam dar chottaa sahaa vaheeraa |15|

Talis in foribus Yama, deus mortis, ictum Multa ferunt virgae.

ਪਉੜੀ ੧੬
paurree 16

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਦੁਬਾਜਰਾ ਬਧਾ ਕਰੈ ਸਲਾਮੁ ਨ ਭਾਵੈ ।
doojaa bhaau dubaajaraa badhaa karai salaam na bhaavai |

Salutat bilinguis suis coactus, invisus tamen habitus est.

ਢੀਂਗ ਜੁਹਾਰੀ ਢੀਂਗੁਲੀ ਗਲਿ ਬਧੇ ਓਹੁ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਵੈ ।
dteeng juhaaree dteengulee gal badhe ohu sees nivaavai |

Dhitighalt, contraption ad hauriendam aquam e fovea seu polo ligneo bene complectente, solum curvat cum lapis (sicut counterweight) illigatus.

ਗਲਿ ਬਧੈ ਜਿਉ ਨਿਕਲੈ ਖੂਹਹੁ ਪਾਣੀ ਉਪਰਿ ਆਵੈ ।
gal badhai jiau nikalai khoohahu paanee upar aavai |

At e culeo tantum alligato aquam e puteo educit.

ਬਧਾ ਚਟੀ ਜੋ ਭਰੈ ਨਾ ਗੁਣ ਨਾ ਉਪਕਾਰੁ ਚੜ੍ਹਾਵੈ ।
badhaa chattee jo bharai naa gun naa upakaar charrhaavai |

Quod comprobetur, non est meritum, nec benevolentia.

ਨਿਵੈ ਕਮਾਣ ਦੁਬਾਜਰੀ ਜਿਹ ਫੜਿਦੇ ਇਕ ਸੀਸ ਸਹਾਵੈ ।
nivai kamaan dubaajaree jih farride ik sees sahaavai |

Duo arcum emisso cum sagitta super eum flectit trahens, sed statim emissa, sagitta emissa caput alicuius percutit.

ਨਿਵੈ ਅਹੇੜੀ ਮਿਰਗੁ ਦੇਖਿ ਕਰੈ ਵਿਸਾਹ ਧ੍ਰੋਹੁ ਸਰੁ ਲਾਵੈ ।
nivai aherree mirag dekh karai visaah dhrohu sar laavai |

Similiter etiam venatorem aspectum cervum incurvat, et eam sagitta sua dolose necat.

ਅਪਰਾਧੀ ਅਪਰਾਧੁ ਕਮਾਵੈ ।੧੬।
aparaadhee aparaadh kamaavai |16|

Scelestus, sic pergit scelera.

ਪਉੜੀ ੧੭
paurree 17

ਨਿਵੈ ਨ ਤੀਰ ਦੁਬਾਜਰਾ ਗਾਡੀ ਖੰਭ ਮੁਖੀ ਮੁਹਿ ਲਾਏ ।
nivai na teer dubaajaraa gaaddee khanbh mukhee muhi laae |

Sagitta biceps cum apice ad caput et plumas ad caudam non flectitur.

ਨਿਵੈ ਨ ਨੇਜਾ ਦੁਮੁਹਾ ਰਣ ਵਿਚਿ ਉਚਾ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
nivai na nejaa dumuhaa ran vich uchaa aap ganaae |

Hasta quoque bifrontis numquam arcubus et in bello arroganter se animadvertit.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਦਾ ਜਬਰ ਜੰਗੁ ਨਿਵੈ ਨ ਫੁਟੈ ਕੋਟ ਢਹਾਏ ।
asatt dhaat daa jabar jang nivai na futtai kott dtahaae |

Cannon ex octo metallis nec flectit nec explodit, sed castellum diruit.

ਨਿਵੈ ਨ ਖੰਡਾ ਸਾਰ ਦਾ ਹੋਇ ਦੁਧਾਰਾ ਖੂਨ ਕਰਾਏ ।
nivai na khanddaa saar daa hoe dudhaaraa khoon karaae |

Gladius anceps ferrum non frangit et utraque acie interficit.

ਨਿਵੈ ਨ ਸੂਲੀ ਘੇਰਣੀ ਕਰਿ ਅਸਵਾਰ ਫਾਹੇ ਦਿਵਾਏ ।
nivai na soolee gheranee kar asavaar faahe divaae |

Laqueus cingens non arcum, sed equitem multis illaqueat.

ਨਿਵਣਿ ਨ ਸੀਖਾਂ ਸਖਤ ਹੋਇ ਮਾਸੁ ਪਰੋਇ ਕਬਾਬੁ ਭੁਨਾਏ ।
nivan na seekhaan sakhat hoe maas paroe kabaab bhunaae |

Ferrum durum non flectitur, sed carnium frusta assantur.

ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਆਰਾ ਰੁਖੁ ਤਛਾਏ ।੧੭।
jiaun kar aaraa rukh tachhaae |17|

Item recta videns arbores secat.

ਪਉੜੀ ੧੮
paurree 18

ਅਕੁ ਧਤੂਰਾ ਝਟੁਲਾ ਨੀਵਾ ਹੋਇ ਨ ਦੁਬਿਧਾ ਖੋਈ ।
ak dhatooraa jhattulaa neevaa hoe na dubidhaa khoee |

Venena planta arenosa et thorn- akk, etsi ramis demissis, tamen eorum dubietatem non abdicat.

ਫੁਲਿ ਫੁਲਿ ਫੁਲੇ ਦੁਬਾਜਰੇ ਬਿਖੁ ਫਲ ਫਲਿ ਫਲਿ ਮੰਦੀ ਸੋਈ ।
ful ful fule dubaajare bikh fal fal fal mandee soee |

Plantae hybridae apparent apparent florentes, sed habent flores venenati et fructus, qui faciunt illos infames;

ਪੀਐ ਨ ਕੋਈ ਅਕੁ ਦੁਧੁ ਪੀਤੇ ਮਰੀਐ ਦੁਧੁ ਨ ਹੋਈ ।
peeai na koee ak dudh peete mareeai dudh na hoee |

Bibens akk-lac, homo moritur. Quomodo talis secretio lac dici potuit?

ਖਖੜੀਆਂ ਵਿਚਿ ਬੁਢੀਆਂ ਫਟਿ ਫਟਿ ਛੁਟਿ ਛੁਟਿ ਉਡਨਿ ਓਈ ।
khakharreean vich budteean fatt fatt chhutt chhutt uddan oee |

e partibus bombycinis tanquam frusta erumpunt et volant.

ਚਿਤਮਿਤਾਲਾ ਅਕਤਿਡੁ ਮਿਲੈ ਦੁਬਾਜਰਿਆਂ ਕਿਉ ਢੋਈ ।
chitamitaalaa akatidd milai dubaajariaan kiau dtoee |

Akkhoppers quoque plebald; hi quoque, ut bilingues, nusquam tutae sunt.

ਖਾਇ ਧਤੂਰਾ ਬਰਲੀਐ ਕਖ ਚੁਣਿੰਦਾ ਵਤੈ ਲੋਈ ।
khaae dhatooraa baraleeai kakh chunindaa vatai loee |

Thornapple manducans insanit homo et homines vident eum paleam in mundo congregantem.

ਕਉੜੀ ਰਤਕ ਜੇਲ ਪਰੋਈ ।੧੮।
kaurree ratak jel paroee |18|

Ratak, rubra et nigra semina parva, etiam ad coronas faciendas transfixa.

ਪਉੜੀ ੧੯
paurree 19

ਵਧੈ ਚੀਲ ਉਜਾੜ ਵਿਚਿ ਉਚੈ ਉਪਰਿ ਉਚੀ ਹੋਈ ।
vadhai cheel ujaarr vich uchai upar uchee hoee |

Pinus crescit in silva et alta et altior vadit.

ਗੰਢੀ ਜਲਨਿ ਮੁਸਾਹਰੇ ਪੱਤ ਅਪੱਤ ਨ ਛੁਹੁਦਾ ਕੋਈ ।
gandtee jalan musaahare pat apat na chhuhudaa koee |

Nodis ardent facibus, nulla tetigerit spreta folia.

ਛਾਉਂ ਨ ਬਹਨਿ ਪੰਧਾਣੂਆਂ ਪਵੈ ਪਛਾਵਾਂ ਟਿਬੀਂ ਟੋਈ ।
chhaaun na bahan pandhaanooaan pavai pachhaavaan ttibeen ttoee |

Nemo praeter umbram suam transit, quia longa umbra per asperam terram cadit.

ਫਿੰਡ ਜਿਵੈ ਫਲੁ ਫਾਟੀਅਨਿ ਘੁੰਘਰਿਆਲੇ ਰੁਲਨਿ ਪਲੋਈ ।
findd jivai fal faatteean ghunghariaale rulan paloee |

fructus quoque ejus in crispis frusta erumpit sicut globi ex pannis obsiti et circumcirca;

ਕਾਠੁ ਕੁਕਾਠੁ ਨ ਸਹਿ ਸਕੈ ਪਾਣੀ ਪਵਨੁ ਨ ਧੁਪ ਨ ਲੋਈ ।
kaatth kukaatth na seh sakai paanee pavan na dhup na loee |

Etiam lignum eius bonum non est, quod aquam, aerem, solem et calorem ferre non potest.

ਲਗੀ ਮੂਲਿ ਨ ਵਿਝਵੈ ਜਲਦੀ ਹਉਮੈਂ ਅਗਿ ਖੜੋਈ ।
lagee mool na vijhavai jaladee haumain ag kharroee |

Si ignis in silva pinea erumpit, non cito exstinguit, et ulterius se in igne mei ignis exardescit.

ਵਡਿਆਈ ਕਰਿ ਦਈ ਵਿਗੋਈ ।੧੯।
vaddiaaee kar dee vigoee |19|

Magnam illam magnitudinem dans, Deus inutilem et obnoxium exitio fecit.

ਪਉੜੀ ੨੦
paurree 20

ਤਿਲੁ ਕਾਲਾ ਫੁਲੁ ਉਜਲਾ ਹਰਿਆ ਬੂਟਾ ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ।
til kaalaa ful ujalaa hariaa boottaa kiaa neesaanee |

Quam mirum est quod sesamae semen nigrum est flos eius albus et herba viridis.

ਮੁਢਹੁ ਵਢਿ ਬਣਾਈਐ ਸਿਰ ਤਲਵਾਇਆ ਮਝਿ ਬਿਬਾਣੀ ।
mudtahu vadt banaaeeai sir talavaaeaa majh bibaanee |

Cum prope radicem excidit, in agro inverso aggeritur.

ਕਰਿ ਕਟਿ ਪਾਈ ਝੰਬੀਐ ਤੇਲੁ ਤਿਲੀਹੂੰ ਪੀੜੇ ਘਾਣੀ ।
kar katt paaee jhanbeeai tel tileehoon peerre ghaanee |

Prius lapideo teritur, deinde per oleum prelo contrita semina sesamae. Cannabis et bombacio duas habent vias.

ਸਣ ਕਪਾਹ ਦੁਇ ਰਾਹ ਕਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਿਕਾਰ ਵਿਡਾਣੀ ।
san kapaah due raah kar praupakaar vikaar viddaanee |

Alter benevolentiam praestare, alter magnitudinem sentit in malis propensionibus.

ਵੇਲਿ ਕਤਾਇ ਵੁਣਾਈਐ ਪੜਦਾ ਕਜਣ ਕਪੜੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ।
vel kataae vunaaeeai parradaa kajan kaparr praanee |

Ex bombacio, post tritum et lanificium, pannus conficitur qui nuditatem populi tegit.

ਖਲ ਕਢਾਇ ਵਟਾਇ ਸਣ ਰਸੇ ਬੰਨ੍ਹਨਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣੀ ।
khal kadtaae vattaae san rase banhan man saramaanee |

Cannabis cutem extractam accipit, deinde funes ex eo fiunt, qui non pudeat ligare populum.

ਦੁਸਟਾਂ ਦੁਸਟਾਈ ਮਿਹਮਾਣੀ ।੨੦।
dusattaan dusattaaee mihamaanee |20|

Culpa improborum ad instar hospitum est. Exiturus mox habet.

ਪਉੜੀ ੨੧
paurree 21

ਕਿਕਰ ਕੰਡੇ ਧਰੇਕ ਫਲ ਫਲੀਂ ਨ ਫਲਿਆ ਨਿਹਫਲ ਦੇਹੀ ।
kikar kandde dharek fal faleen na faliaa nihafal dehee |

Spinae in acacia et floribus et fructibus in bacca crescunt, sed omnia inutilia sunt.

ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਦੁਹਾਂ ਫੁਲ ਦਾਖ ਨਾ ਗੁਛਾ ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ।
rang birangee duhaan ful daakh naa guchhaa kapatt sanehee |

Ambo fructus varios habent, sed falli non possunt pro botro.

ਚਿਤਮਿਤਾਲਾ ਅਰਿੰਡ ਫਲੁ ਥੋਥੀ ਥੋਹਰਿ ਆਸ ਕਿਨੇਹੀ ।
chitamitaalaa arindd fal thothee thohar aas kinehee |

Castorei fructus est etiam pulcher et piebaldus, sed quid a vacuos cactus sperare potest?

ਰਤਾ ਫਲੁ ਨ ਮੁਲੁ ਅਢੁ ਨਿਹਫਲ ਸਿਮਲ ਛਾਂਵ ਜਿਵੇਹੀ ।
rataa fal na mul adt nihafal simal chhaanv jivehee |

Fructus ruber est vanus sicut umbra inutilis arboris bombycinae.

ਜਿਉ ਨਲੀਏਰ ਕਠੋਰ ਫਲੁ ਮੁਹੁ ਭੰਨੇ ਦੇ ਗਰੀ ਤਿਵੇਹੀ ।
jiau naleer katthor fal muhu bhane de garee tivehee |

Cocoes dura nucleum non reddit nisi postquam os frangitur. Mororum varietas alba et nigra, et gustus quoque differunt.

ਸੂਤੁ ਕਪੂਤੁ ਸੁਪੂਤੁ ਦੂਤ ਕਾਲੇ ਧਉਲੇ ਤੂਤ ਇਵੇਹੀ ।
soot kapoot supoot doot kaale dhaule toot ivehee |

Et similiter filii digni et indigni sunt obedientes et rebelles, idest unus est beatitudo, alius autem patiens.

ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਕੁਦਾਉ ਧਰੇਹੀ ।੨੧।
doojaa bhaau kudaau dharehee |21|

Dualitas semper malum consilium vitae est.

ਪਉੜੀ ੨੨
paurree 22

ਜਿਉ ਮਣਿ ਕਾਲੇ ਸਪ ਸਿਰਿ ਹਸਿ ਹਸਿ ਰਸਿ ਰਸਿ ਦੇਇ ਨ ਜਾਣੈ ।
jiau man kaale sap sir has has ras ras dee na jaanai |

Coluber habet gemmam in capite suo, sed non novit libenter cedere, id est pro acquirendo, habet occidi.

ਜਾਣੁ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਤਨਿ ਜੀਵਦਿਆਂ ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਆਣੈ ।
jaan kathooree mirag tan jeevadiaan kiaun koee aanai |

Item quomodo potest obeunda musae cervi dum vivit.

ਆਰਣਿ ਲੋਹਾ ਤਾਈਐ ਘੜੀਐ ਜਿਉ ਵਗਦੇ ਵਾਦਾਣੈ ।
aaran lohaa taaeeai gharreeai jiau vagade vaadaanai |

Ferrum solum fornax calefacit, sed desiderata et fixa figura ferrum tantum tundendo datur.

ਸੂਰਣੁ ਮਾਰਣਿ ਸਾਧੀਐ ਖਾਹਿ ਸਲਾਹਿ ਪੁਰਖ ਪਰਵਾਣੈ ।
sooran maaran saadheeai khaeh salaeh purakh paravaanai |

Radix tuberosa yam edentibus acceptissima fit et laudatur nonnisi cum aromatibus purgatum.

ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀ ਕਥੁ ਮਿਲਿ ਚੂਨੇ ਰੰਗੁ ਸੁਰੰਗੁ ਸਿਞਾਣੈ ।
paan supaaree kath mil choone rang surang siyaanai |

Folium betal, betelnut, catechu et calcis, mixta simul a pulchri coloris mixtione notantur.

ਅਉਖਧੁ ਹੋਵੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਮਾਰਿ ਜੀਵਾਲਨਿ ਵੈਦ ਸੁਜਾਣੈ ।
aaukhadh hovai kaalakoott maar jeevaalan vaid sujaanai |

Venenum in manibus medici medicina fit et mortuos animat.

ਮਨੁ ਪਾਰਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਸਿ ਆਣੈ ।੨੨।੩੩। ਤੇਤੀ ।
man paaraa guramukh vas aanai |22|33| tetee |

Instabilis mercurialis mens sola gurmukh regi potest.