Vaaran Bhai Gurdas Ji

Pagina - 35


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

Unus Oankar, prima vis, per gratiam praeceptoris divini effecta

ਪਉੜੀ ੧
paurree 1

ਕੁਤਾ ਰਾਜਿ ਬਹਾਲੀਐ ਫਿਰਿ ਚਕੀ ਚਟੈ ।
kutaa raaj bahaaleeai fir chakee chattai |

Si canis in throno sedet, iam tum molam farinam lambet.

ਸਪੈ ਦੁਧੁ ਪੀਆਲੀਐ ਵਿਹੁ ਮੁਖਹੁ ਸਟੈ ।
sapai dudh peeaaleeai vihu mukhahu sattai |

Anguis si lacte pascitur, tunc etiam de ore suo venenum effundet.

ਪਥਰੁ ਪਾਣੀ ਰਖੀਐ ਮਨਿ ਹਠੁ ਨ ਘਟੈ ।
pathar paanee rakheeai man hatth na ghattai |

Si in aqua lapis est, ne tum quidem duritia emollit.

ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਪਰਿਹਰੈ ਖਰੁ ਖੇਹ ਪਲਟੈ ।
choaa chandan pariharai khar kheh palattai |

Unguentum et thyina reprobans odorem, Asinus corpus suum in pulvere volvit.

ਤਿਉ ਨਿੰਦਕ ਪਰ ਨਿੰਦਹੂ ਹਥਿ ਮੂਲਿ ਨ ਹਟੈ ।
tiau nindak par nindahoo hath mool na hattai |

Similiter detractor numquam detractionem reddit

ਆਪਣ ਹਥੀਂ ਆਪਣੀ ਜੜ ਆਪਿ ਉਪਟੈ ।੧।
aapan hatheen aapanee jarr aap upattai |1|

Se ipsum evellere et ipsum exstirpare.

ਪਉੜੀ ੨
paurree 2

ਕਾਉਂ ਕਪੂਰ ਨ ਚਖਈ ਦੁਰਗੰਧਿ ਸੁਖਾਵੈ ।
kaaun kapoor na chakhee duragandh sukhaavai |

Cornix numquam carpit camphora; Libet habere purgamentum circa.

ਹਾਥੀ ਨੀਰਿ ਨ੍ਹਵਾਲੀਐ ਸਿਰਿ ਛਾਰੁ ਉਡਾਵੈ ।
haathee neer nhavaaleeai sir chhaar uddaavai |

Elephantus etiam aqua perfusus pulverem capiti suo imponit.

ਤੁੰਮੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਿੰਜੀਐ ਕਉੜਤੁ ਨ ਜਾਵੈ ।
tunme amrit sinjeeai kaurrat na jaavai |

Colocynthia etsi nectare irrigata amaritudine non distinguitur.

ਸਿਮਲੁ ਰੁਖੁ ਸਰੇਵੀਐ ਫਲੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।
simal rukh sareveeai fal hath na aavai |

Etiamsi bombacio arbor bene colitur (aqua et stercora etc.), nullus fructus inde proficitur.

ਨਿੰਦਕੁ ਨਾਮ ਵਿਹੂਣਿਆ ਸਤਿਸੰਗ ਨ ਭਾਵੈ ।
nindak naam vihooniaa satisang na bhaavai |

Detrahentes neim Domini expertes non placet sancta congregatio.

ਅੰਨ੍ਹਾ ਆਗੂ ਜੇ ਥੀਐ ਸਭੁ ਸਾਥੁ ਮੁਹਾਵੈ ।੨।
anhaa aagoo je theeai sabh saath muhaavai |2|

Si dux caecus fuerit, tota multitudo spoliari tenetur.

ਪਉੜੀ ੩
paurree 3

ਲਸਣੁ ਲੁਕਾਇਆ ਨਾ ਲੁਕੈ ਬਹਿ ਖਾਜੈ ਕੂਣੈ ।
lasan lukaaeaa naa lukai beh khaajai koonai |

Allii odor celari non potest, etiam si in remoto angulo comeditur.

ਕਾਲਾ ਕੰਬਲੁ ਉਜਲਾ ਕਿਉਂ ਹੋਇ ਸਬੂਣੈ ।
kaalaa kanbal ujalaa kiaun hoe saboonai |

Nullo sapone quantum admoveatur, nigrum stratum in album converti potest.

ਡੇਮੂ ਖਖਰ ਜੋ ਛੁਹੈ ਦਿਸੈ ਮੁਹਿ ਸੂਣੈ ।
ddemoo khakhar jo chhuhai disai muhi soonai |

Quisquis tetigerit vesparum venenatorum alvearium, intumescit faciem ejus.

ਕਿਤੈ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਈ ਲਾਵਣੁ ਬਿਨੁ ਲੂਣੈ ।
kitai kam na aavee laavan bin loonai |

Coctum olerum sine sale omnino inutile est.

ਨਿੰਦਕਿ ਨਾਮ ਵਿਸਾਰਿਆ ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਵਿਹੂਣੈ ।
nindak naam visaariaa gur giaan vihoonai |

Sine scientia veri Guru detractor nomen Domini neglexit.

ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਸੁਖੁ ਨਾ ਲਹੈ ਦੁਖੀਆ ਸਿਰੁ ਝੂਣੈ ।੩।
halat palat sukh naa lahai dukheea sir jhoonai |3|

Felicitatem nec hic nec illic accipit et semper gemit ac penitet.

ਪਉੜੀ ੪
paurree 4

ਡਾਇਣੁ ਮਾਣਸ ਖਾਵਣੀ ਪੁਤੁ ਬੁਰਾ ਨ ਮੰਗੈ ।
ddaaein maanas khaavanee put buraa na mangai |

Maga est homo ficedula, sed et filio suo iniuriam non contemplatur.

ਵਡਾ ਵਿਕਰਮੀ ਆਖੀਐ ਧੀ ਭੈਣਹੁ ਸੰਗੈ ।
vaddaa vikaramee aakheeai dhee bhainahu sangai |

Etiam ut improbissimus homo, etiam filiam et sororem suam pudet.

ਰਾਜੇ ਧ੍ਰੋਹੁ ਕਮਾਂਵਦੇ ਰੈਬਾਰ ਸੁਰੰਗੈ ।
raaje dhrohu kamaanvade raibaar surangai |

Reges inter se perfidiosi non nocebunt ambassiatoribus (et iucunde vivunt).

ਬਜਰ ਪਾਪ ਨ ਉਤਰਨਿ ਜਾਇ ਕੀਚਨਿ ਗੰਗੈ ।
bajar paap na utaran jaae keechan gangai |

Peccata in Gange (religiosa loca) tam dura sunt quam fulmen et nunquam defluxerunt.

ਥਰਹਰ ਕੰਬੈ ਨਰਕੁ ਜਮੁ ਸੁਣਿ ਨਿੰਦਕ ਨੰਗੈ ।
tharahar kanbai narak jam sun nindak nangai |

Audiens nuditatem calumniantis, Yama gehennae contremit.

ਨਿੰਦਾ ਭਲੀ ਨ ਕਿਸੈ ਦੀ ਗੁਰ ਨਿੰਦ ਕੁਢੰਗੈ ।੪।
nindaa bhalee na kisai dee gur nind kudtangai |4|

Detractio alicujus mala est sed vituperatio Guru est pessima (via vitae).

ਪਉੜੀ ੫
paurree 5

ਨਿੰਦਾ ਕਰਿ ਹਰਣਾਖਸੈ ਵੇਖਹੁ ਫਲੁ ਵਟੈ ।
nindaa kar haranaakhasai vekhahu fal vattai |

Hirrtyakyapu adversatur de Deo loquebatur et exitum consecutum esse manifestum est eum tandem occisum esse.

ਲੰਕ ਲੁਟਾਈ ਰਾਵਣੈ ਮਸਤਕਿ ਦਸ ਕਟੈ ।
lank luttaaee raavanai masatak das kattai |

Ravan etiam ex eadem causa Lanka spoliavit et decem capita interfecerunt.

ਕੰਸੁ ਗਇਆ ਸਣ ਲਸਕਰੈ ਸਭ ਦੈਤ ਸੰਘਟੈ ।
kans geaa san lasakarai sabh dait sanghattai |

Kans cum pleno exercitu occiditur et omnes daemones perierunt.

ਵੰਸੁ ਗਵਾਇਆ ਕੈਰਵਾਂ ਖੂਹਣਿ ਲਖ ਫਟੈ ।
vans gavaaeaa kairavaan khoohan lakh fattai |

Kauravas dynastiam amiserunt et eorum myriades exercitus deleti sunt.

ਦੰਤ ਬਕਤ੍ਰ ਸਿਸਪਾਲ ਦੇ ਦੰਦ ਹੋਏ ਖਟੈ ।
dant bakatr sisapaal de dand hoe khattai |

Eadem de causa Dantavaktr et Siupál cladem obtritam obtinuit.

ਨਿੰਦਾ ਕੋਇ ਨ ਸਿਝਿਓ ਇਉ ਵੇਦ ਉਘਟੈ ।
nindaa koe na sijhio iau ved ughattai |

Vedas etiam dilineant quod per mordaces nihil prosperi fieri potest

ਦੁਰਬਾਸੇ ਨੇ ਸਰਾਪ ਦੇ ਯਾਦਵ ਸਭਿ ਤਟੈ ।੫।
durabaase ne saraap de yaadav sabh tattai |5|

. (Ob hanc vituperationem) Durvasà. Maledixerunt Yadays et omnes vicerunt.

ਪਉੜੀ ੬
paurree 6

ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਗੁੰਦੀਅਨਿ ਗੰਜੀ ਗੁਰੜਾਵੈ ।
sabhanaan de sir gundeean ganjee gurarraavai |

Pili omnium vestiuntur, sed dominae calvae mumbles sunt.

ਕੰਨਿ ਤਨਉੜੇ ਕਾਮਣੀ ਬੂੜੀ ਬਰਿੜਾਵੈ ।
kan tnaurre kaamanee boorree barirraavai |

Femina bella gerit mercedes sed sine murmure venit.

ਨਥਾਂ ਨਕਿ ਨਵੇਲੀਆਂ ਨਕਟੀ ਨ ਸੁਖਾਵੈ ।
nathaan nak naveleean nakattee na sukhaavai |

Nuper nuptiae puellae nasum anulos gerunt sed nasus incommoda sentit (nam nasum anulum gestare non potest).

ਕਜਲ ਅਖੀਂ ਹਰਣਾਖੀਆਂ ਕਾਣੀ ਕੁਰਲਾਵੈ ।
kajal akheen haranaakheean kaanee kuralaavai |

Dominae cervinae luscae in collyrio positae sed monoculae lamenta et clamores.

ਸਭਨਾਂ ਚਾਲ ਸੁਹਾਵਣੀ ਲੰਗੜੀ ਲੰਗੜਾਵੈ ।
sabhanaan chaal suhaavanee langarree langarraavai |

Omnibus placet incessus, claudicans claudicans.

ਗਣਤ ਗਣੈ ਗੁਰਦੇਵ ਦੀ ਤਿਸੁ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।੬।
ganat ganai guradev dee tis dukh vihaavai |6|

Qui calumniantur Guru, vitam in doloribus degunt.

ਪਉੜੀ ੭
paurree 7

ਅਪਤੁ ਕਰੀਰੁ ਨ ਮਉਲੀਐ ਦੇ ਦੋਸੁ ਬਸੰਤੈ ।
apat kareer na mauleeai de dos basantai |

Non sine fronde caper Karin virescit, sed verno tempore culpat.

ਸੰਢਿ ਸਪੁਤੀ ਨ ਥੀਐ ਕਣਤਾਵੈ ਕੰਤੈ ।
sandt saputee na theeai kanataavai kantai |

Mulieres steriles non parit, sed virum culpat.

ਕਲਰਿ ਖੇਤੁ ਨ ਜੰਮਈ ਘਣਹਰੁ ਵਰਸੰਤੈ ।
kalar khet na jamee ghanahar varasantai |

Imbres nubium non possunt campum alcalinum crescere et producere.

ਪੰਗਾ ਪਿਛੈ ਚੰਗਿਆਂ ਅਵਗੁਣ ਗੁਣਵੰਤੈ ।
pangaa pichhai changiaan avagun gunavantai |

Ad secundum dicendum quod meritorii homines habent mala et verecundias in societate vitiosorum.

ਸਾਇਰੁ ਵਿਚਿ ਘੰਘੂਟਿਆਂ ਬਹੁ ਰਤਨ ਅਨੰਤੈ ।
saaeir vich ghanghoottiaan bahu ratan anantai |

In oceano etiam a conchis plurima margarita, id est societas bonorum, fructus bonos facit.

ਜਨਮ ਗਵਾਇ ਅਕਾਰਥਾ ਗੁਰੁ ਗਣਤ ਗਣੰਤੈ ।੭।
janam gavaae akaarathaa gur ganat ganantai |7|

Guru calumniare, tota vita incassum abit.

ਪਉੜੀ ੮
paurree 8

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਪਰਬਤਾਂ ਅਸਮਾਨ ਖਹੰਦੇ ।
naa tis bhaare parabataan asamaan khahande |

Montes caeli tangentes non sunt magni ponderis (quam ingratus).

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਕੋਟ ਗੜ੍ਹ ਘਰ ਬਾਰ ਦਿਸੰਦੇ ।
naa tis bhaare kott garrh ghar baar disande |

Castella visibilia etiam non tam gravia sunt quam ille (ingratus) ;

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਸਾਇਰਾਂ ਨਦ ਵਾਹ ਵਹੰਦੇ ।
naa tis bhaare saaeiraan nad vaah vahande |

Oceanus, in quo flumina conflent, etiam non gravia sunt.

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਤਰੁਵਰਾਂ ਫਲ ਸੁਫਲ ਫਲੰਦੇ ।
naa tis bhaare taruvaraan fal sufal falande |

Arbores onustae non tam graves sunt quam ille

ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਰੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਅਣਗਣਤ ਫਿਰੰਦੇ ।
naa tis bhaare jeea jant anaganat firande |

Neque illae innumerabiles creaturae tam graves sunt quam ille.

ਭਾਰੇ ਭੁਈਂ ਅਕਿਰਤਘਣ ਮੰਦੀ ਹੂ ਮੰਦੇ ।੮।
bhaare bhueen akirataghan mandee hoo mande |8|

Ingratus enim in terris gravis est, et malus in malis.

ਪਉੜੀ ੯
paurree 9

ਮਦ ਵਿਚਿ ਰਿਧਾ ਪਾਇ ਕੈ ਕੁਤੇ ਦਾ ਮਾਸੁ ।
mad vich ridhaa paae kai kute daa maas |

Carnes canis in vino coctus, foetidus odor, in humano cranio retentus.

ਧਰਿਆ ਮਾਣਸ ਖੋਪਰੀ ਤਿਸੁ ਮੰਦੀ ਵਾਸੁ ।
dhariaa maanas khoparee tis mandee vaas |

Tectus erat tincto sanguine mappa.

ਰਤੂ ਭਰਿਆ ਕਪੜਾ ਕਰਿ ਕਜਣੁ ਤਾਸੁ ।
ratoo bhariaa kaparraa kar kajan taas |

sic tegens scaenger femina post placatam libidinem ferebat illam crateram.

ਢਕਿ ਲੈ ਚਲੀ ਚੂਹੜੀ ਕਰਿ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸੁ ।
dtak lai chalee chooharree kar bhog bilaas |

De cum interrogaretur (de materia nefanda operuit)

ਆਖਿ ਸੁਣਾਏ ਪੁਛਿਆ ਲਾਹੇ ਵਿਸਵਾਸੁ ।
aakh sunaae puchhiaa laahe visavaas |

Dubium purgavit dicens se obtexit carnes celare

ਨਦਰੀ ਪਵੈ ਅਕਿਰਤਘਣੁ ਮਤੁ ਹੋਇ ਵਿਣਾਸੁ ।੯।
nadaree pavai akirataghan mat hoe vinaas |9|

Ingrati e conspectu ne contagia.

ਪਉੜੀ ੧੦
paurree 10

ਚੋਰੁ ਗਇਆ ਘਰਿ ਸਾਹ ਦੈ ਘਰ ਅੰਦਰਿ ਵੜਿਆ ।
chor geaa ghar saah dai ghar andar varriaa |

Fur ingressus est domum divitis.

ਕੁਛਾ ਕੂਣੈ ਭਾਲਦਾ ਚਉਬਾਰੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
kuchhaa koonai bhaaladaa chaubaare charrhiaa |

Quattuor angulis diligenter spectans ad cenaculum venit.

ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਪੰਡ ਬੰਨ੍ਹਿ ਅਗਲਾਈ ਅੜਿਆ ।
sueinaa rupaa pandd banh agalaaee arriaa |

Pecuniam et aurum collegit et in fasciculo ligavit ea; sed tamen eum avaritia tardavit.

ਲੋਭ ਲਹਰਿ ਹਲਕਾਇਆ ਲੂਣ ਹਾਂਡਾ ਫੜਿਆ ।
lobh lahar halakaaeaa loon haanddaa farriaa |

Impatiens avaritie arripuit ollam.

ਚੁਖਕੁ ਲੈ ਕੇ ਚਖਿਆ ਤਿਸੁ ਕਖੁ ਨ ਖੜਿਆ ।
chukhak lai ke chakhiaa tis kakh na kharriaa |

Aliquantum inde protulit et gustavit; ibi relictis omnibus egreditur.

ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਗੁਨਹਗਾਰੁ ਧੜੁ ਧੰਮੜ ਧੜਿਆ ।੧੦।
loon haraamee gunahagaar dharr dhamarr dharriaa |10|

Sciebat etiam fur ille, quod ingratus caeditur sicut tympanum, in atrio Domini.

ਪਉੜੀ ੧੧
paurree 11

ਖਾਧੇ ਲੂਣ ਗੁਲਾਮ ਹੋਇ ਪੀਹਿ ਪਾਣੀ ਢੋਵੈ ।
khaadhe loon gulaam hoe peehi paanee dtovai |

Sal, homo factus, haurit aquam et terit frumentum.

ਲੂਣ ਖਾਇ ਕਰਿ ਚਾਕਰੀ ਰਣਿ ਟੁਕ ਟੁਕ ਹੋਵੈ ।
loon khaae kar chaakaree ran ttuk ttuk hovai |

Talis fidelis in acie interficitur pro domino.

ਲੂਣ ਖਾਇ ਧੀ ਪੁਤੁ ਹੋਇ ਸਭ ਲਜਾ ਧੋਵੈ ।
loon khaae dhee put hoe sabh lajaa dhovai |

Fideles filii et filiae omnes familiae opprobria lavant.

ਲੂਣੁ ਵਣੋਟਾ ਖਾਇ ਕੈ ਹਥ ਜੋੜਿ ਖੜੋਵੈ ।
loon vanottaa khaae kai hath jorr kharrovai |

Sal ficedula semper iunctis stat manibus.

ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਲੂਣੁ ਖਾਇ ਗੁਣੁ ਕੰਠਿ ਪਰੋਵੈ ।
vaatt vattaaoo loon khaae gun kantth parovai |

Qui transeat laudatur eum cuius sal manducetur.

ਲੂਣਹਰਾਮੀ ਗੁਨਹਗਾਰ ਮਰਿ ਜਨਮੁ ਵਿਗੋਵੈ ।੧੧।
loonaharaamee gunahagaar mar janam vigovai |11|

Sed ingratus peccat et vitam perdit frustra et moritur.

ਪਉੜੀ ੧੨
paurree 12

ਜਿਉ ਮਿਰਯਾਦਾ ਹਿੰਦੂਆਂ ਗਊ ਮਾਸੁ ਅਖਾਜੁ ।
jiau mirayaadaa hindooaan gaoo maas akhaaj |

Sicut bos cibus in Prohibeo codice conductus prohibetur;

ਮੁਸਲਮਾਣਾਂ ਸੂਅਰਹੁ ਸਉਗੰਦ ਵਿਆਜੁ ।
musalamaanaan sooarahu saugand viaaj |

Musalmani porcam et foenus pecuniae spondent;

ਸਹੁਰਾ ਘਰਿ ਜਾਵਾਈਐ ਪਾਣੀ ਮਦਰਾਜੁ ।
sahuraa ghar jaavaaeeai paanee madaraaj |

Socer enim et gener domus aqua ut vinum prohibetur;

ਸਹਾ ਨ ਖਾਈ ਚੂਹੜਾ ਮਾਇਆ ਮੁਹਤਾਜੁ ।
sahaa na khaaee chooharraa maaeaa muhataaj |

Non comedit lepus, licet sit durus pecunia;

ਜਿਉ ਮਿਠੈ ਮਖੀ ਮਰੈ ਤਿਸੁ ਹੋਇ ਅਕਾਜੁ ।
jiau mitthai makhee marai tis hoe akaaj |

Sicut musca mortua, saporem dulcem facit malum, et dulce questus venenosum, fit inutile;

ਤਿਉ ਧਰਮਸਾਲ ਦੀ ਝਾਕ ਹੈ ਵਿਹੁ ਖੰਡੂ ਪਾਜੁ ।੧੨।
tiau dharamasaal dee jhaak hai vihu khanddoo paaj |12|

Similiter ponere oculum super lucratione loci religiosi est sicut comedere saccharo venenum bituminatum.

ਪਉੜੀ ੧੩
paurree 13

ਖਰਾ ਦੁਹੇਲਾ ਜਗ ਵਿਚਿ ਜਿਸ ਅੰਦਰਿ ਝਾਕੁ ।
kharaa duhelaa jag vich jis andar jhaak |

Tristis est semper qui in animo habet.

ਸੋਇਨੇ ਨੋ ਹਥੁ ਪਾਇਦਾ ਹੁਇ ਵੰਞੈ ਖਾਕੁ ।
soeine no hath paaeidaa hue vanyai khaak |

Aurum tangit et in massam versat humum.

ਇਠ ਮਿਤ ਪੁਤ ਭਾਇਰਾ ਵਿਹਰਨਿ ਸਭ ਸਾਕੁ ।
eitth mit put bhaaeiraa viharan sabh saak |

Carissimi, filii, fratres, et omnes alii propinqui infelices cum eo.

ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਸਰਾਪੁ ਹੈ ਦੁਰਮਤਿ ਨਾਪਾਕੁ ।
sog vijog saraap hai duramat naapaak |

Talis malus semper maledictum patitur conventus et separationis quae passiones transmigrationis patitur.

ਵਤੈ ਮੁਤੜਿ ਰੰਨ ਜਿਉ ਦਰਿ ਮਿਲੈ ਤਲਾਕੁ ।
vatai mutarr ran jiau dar milai talaak |

Errat ut mulier relicta et a ostio dimissa stat.

ਦੁਖੁ ਭੁਖੁ ਦਾਲਿਦ ਘਣਾ ਦੋਜਕ ਅਉਤਾਕੁ ।੧੩।
dukh bhukh daalid ghanaa dojak aautaak |13|

Is tribulationem, famem, magnam paupertatem accipit, et post mortem ad infernum pervenit.

ਪਉੜੀ ੧੪
paurree 14

ਵਿਗੜੈ ਚਾਟਾ ਦੁਧ ਦਾ ਕਾਂਜੀ ਦੀ ਚੁਖੈ ।
vigarrai chaattaa dudh daa kaanjee dee chukhai |

Olla plena lactis aceti stilla corrumpitur.

ਸਹਸ ਮਣਾ ਰੂਈ ਜਲੈ ਚਿਣਗਾਰੀ ਧੁਖੈ ।
sahas manaa rooee jalai chinagaaree dhukhai |

Mille strues bombacio una scintilla cremantur.

ਬੂਰੁ ਵਿਣਾਹੇ ਪਾਣੀਐ ਖਉ ਲਾਖਹੁ ਰੁਖੈ ।
boor vinaahe paaneeai khau laakhahu rukhai |

Aqua canentia corrumpit aquam et concha fit causa interitus arboris.

ਜਿਉ ਉਦਮਾਦੀ ਅਤੀਸਾਰੁ ਖਈ ਰੋਗੁ ਮਨੁਖੈ ।
jiau udamaadee ateesaar khee rog manukhai |

Furiosus catartico foditur et homo communis tuberculosis (consummatio).

ਜਿਉ ਜਾਲਿ ਪੰਖੇਰੂ ਫਾਸਦੇ ਚੁਗਣ ਦੀ ਭੁਖੈ ।
jiau jaal pankheroo faasade chugan dee bhukhai |

Aues implicant retia cupiditatis seminum;

ਤਿਉ ਅਜਰੁ ਝਾਕ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਵਿਆਪੇ ਵੇਮੁਖੈ ।੧੪।
tiau ajar jhaak bhanddaar dee viaape vemukhai |14|

In corde apostatae persistit desiderium reponendi intolerabilis (promerendi e loco religioso) in corde apostatae.

ਪਉੜੀ ੧੫
paurree 15

ਅਉਚਰੁ ਝਾਕ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਚੁਖੁ ਲਗੈ ਚਖੀ ।
aauchar jhaak bhanddaar dee chukh lagai chakhee |

Materiam veterum cupere (pro Sikhs) alienum est.

ਹੋਇ ਦੁਕੁਧਾ ਨਿਕਲੈ ਭੋਜਨੁ ਮਿਲਿ ਮਖੀ ।
hoe dukudhaa nikalai bhojan mil makhee |

Sed qui talem desiderant materiam habere, ut muscae intus cibo corpore evomantur.

ਰਾਤਿ ਸੁਖਾਲਾ ਕਿਉ ਸਵੈ ਤਿਣੁ ਅੰਦਰਿ ਅਖੀ ।
raat sukhaalaa kiau savai tin andar akhee |

Qui placide dormire potuit, qui gramen habet in oculo.

ਕਖਾ ਦਬੀ ਅਗਿ ਜਿਉ ਓਹੁ ਰਹੈ ਨ ਰਖੀ ।
kakhaa dabee ag jiau ohu rahai na rakhee |

Sicut sub arido herba non potest deprimi ignis, similiter;

ਝਾਕ ਝਕਾਈਐ ਝਾਕਵਾਲੁ ਕਰਿ ਭਖ ਅਭਖੀ ।
jhaak jhakaaeeai jhaakavaal kar bhakh abhakhee |

Desideria caventis moderari non possunt et ei inedibilia eduntur.

ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਉਬਰੇ ਗੁਰ ਸਿਖਾ ਲਖੀ ।੧੫।
gur parasaadee ubare gur sikhaa lakhee |15|

Sikhs Guru decies centena milia sunt, sed illi soli qui gratiam Domini obtinent mundum oceanum attingunt).

ਪਉੜੀ ੧੬
paurree 16

ਜਿਉ ਘੁਣ ਖਾਧੀ ਲਕੜੀ ਵਿਣੁ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣੀ ।
jiau ghun khaadhee lakarree vin taan nitaanee |

Ipse, idest apostata, infirmus et impotens fit sicut lignum curculionis.

ਜਾਣੁ ਡਰਾਵਾ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਨਿਰਜੀਤੁ ਪਰਾਣੀ ।
jaan ddaraavaa khet vich nirajeet paraanee |

Similis est vita- minus cucurbitulae in agro ad terrendas (aves).

ਜਿਉ ਧੂਅਰੁ ਝੜੁਵਾਲ ਦੀ ਕਿਉ ਵਰਸੈ ਪਾਣੀ ।
jiau dhooar jharruvaal dee kiau varasai paanee |

Quomodo ex fumo fumi pluviam fieri posset.

ਜਿਉ ਥਣ ਗਲ ਵਿਚਿ ਬਕਰੀ ਦੁਹਿ ਦੁਧੁ ਨ ਆਣੀ ।
jiau than gal vich bakaree duhi dudh na aanee |

Sicut capri in collo ubera lac dare non possunt, sic et raptor religionis promerendae religionis huc et illuc in appetitu ipsius vagatur.

ਝਾਕੇ ਅੰਦਰਿ ਝਾਕਵਾਲੁ ਤਿਸ ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ।
jhaake andar jhaakavaal tis kiaa neesaanee |

Quae nota talis viri est.

ਜਿਉ ਚਮੁ ਚਟੈ ਗਾਇ ਮਹਿ ਉਹ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀ ।੧੬।
jiau cham chattai gaae meh uh bharam bhulaanee |16|

Talis homo delusus manet sicut illa vacca quae mortuam prolem considerans vivus eam lambendo pergit

ਪਉੜੀ ੧੭
paurree 17

ਗੁਛਾ ਹੋਇ ਧ੍ਰਿਕਾਨੂਆ ਕਿਉ ਵੁੜੀਐ ਦਾਖੈ ।
guchhaa hoe dhrikaanooaa kiau vurreeai daakhai |

Quare fasciculus spicae cum uvis comparandus est.

ਅਕੈ ਕੇਰੀ ਖਖੜੀ ਕੋਈ ਅੰਬੁ ਨ ਆਖੈ ।
akai keree khakharree koee anb na aakhai |

Nemo bacas vocat akk, mango.

ਗਹਣੇ ਜਿਉ ਜਰਪੋਸ ਦੇ ਨਹੀ ਸੋਇਨਾ ਸਾਖੈ ।
gahane jiau jarapos de nahee soeinaa saakhai |

Ornamenta doni ornamenta aurea non sunt.

ਫਟਕ ਨ ਪੁਜਨਿ ਹੀਰਿਆ ਓਇ ਭਰੇ ਬਿਆਖੈ ।
fattak na pujan heeriaa oe bhare biaakhai |

Crystalla non sunt aequalia adamantibus quia adamantes pretiosiores sunt.

ਧਉਲੇ ਦਿਸਨਿ ਛਾਹਿ ਦੁਧੁ ਸਾਦਹੁ ਗੁਣ ਗਾਖੈ ।
dhaule disan chhaeh dudh saadahu gun gaakhai |

Butyrum lac et lac sunt alba, sed diversae qualitatis et gustus

ਤਿਉ ਸਾਧ ਅਸਾਧ ਪਰਖੀਅਨਿ ਕਰਤੂਤਿ ਸੁ ਭਾਖੈ ।੧੭।
tiau saadh asaadh parakheean karatoot su bhaakhai |17|

Similiter sancti et sacri per attributa et operationes distinguuntur.

ਪਉੜੀ ੧੮
paurree 18

ਸਾਵੇ ਪੀਲੇ ਪਾਨ ਹਹਿ ਓਇ ਵੇਲਹੁ ਤੁਟੇ ।
saave peele paan heh oe velahu tutte |

Folia betel e ramo evulsa sunt viridis et flavi coloris.

ਚਿਤਮਿਤਾਲੇ ਫੋਫਲੇ ਫਲ ਬਿਰਖਹੁੰ ਛੁਟੇ ।
chitamitaale fofale fal birakhahun chhutte |

The betel nux questus pie- calvus color ex arbore decerpitur.

ਕਥ ਹੁਰੇਹੀ ਭੂਸਲੀ ਦੇ ਚਾਵਲ ਚੁਟੇ ।
kath hurehee bhoosalee de chaaval chutte |

Catechus brunneus et levis ac ternum adhibetur.

ਚੂਨਾ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਦਹਿ ਪਥਰੁ ਕੁਟੇ ।
choonaa disai ujalaa deh pathar kutte |

calx alba est et uritur et trituratur.

ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਸਮਾਇ ਮਿਲਿ ਰੰਗੁ ਚੀਚ ਵਹੁਟੇ ।
aap gavaae samaae mil rang cheech vahutte |

Cum ego amisso (inveniuntur) colore rubeo uniformiter fiunt.

ਤਿਉ ਚਹੁ ਵਰਨਾ ਵਿਚਿ ਸਾਧ ਹਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੁਹ ਜੁਟੇ ।੧੮।
tiau chahu varanaa vich saadh han guramukh muh jutte |18|

Item sancti sunt, qui assequentes qualitates quattuor varnas, in mutuo amore vivunt sicut gmmukhs, Guru ordinantur.

ਪਉੜੀ ੧੯
paurree 19

ਚਾਕਰ ਸਭ ਸਦਾਇਂਦੇ ਸਾਹਿਬ ਦਰਬਾਰੇ ।
chaakar sabh sadaaeinde saahib darabaare |

In curia imperatoris omnes servi noti sunt.

ਨਿਵਿ ਨਿਵਿ ਕਰਨਿ ਜੁਹਾਰੀਆ ਸਭ ਸੈ ਹਥੀਆਰੇ ।
niv niv karan juhaareea sabh sai hatheeaare |

Bene armati, humillime adorant.

ਮਜਲਸ ਬਹਿ ਬਾਫਾਇਂਦੇ ਬੋਲ ਬੋਲਨਿ ਭਾਰੇ ।
majalas beh baafaaeinde bol bolan bhaare |

In socialibus et culturalibus conventibus gloriantur et gloriantur.

ਗਲੀਏ ਤੁਰੇ ਨਚਾਇਂਦੇ ਗਜਗਾਹ ਸਵਾਰੇ ।
galee ture nachaaeinde gajagaah savaare |

Elephantos suos ornatos habent, et per plateas et bazarios vagantur cum equis saltantibus.

ਰਣ ਵਿਚਿ ਪਇਆਂ ਜਾਣੀਅਨਿ ਜੋਧ ਭਜਣਹਾਰੇ ।
ran vich peaan jaaneean jodh bhajanahaare |

sed solum in acie cognoscitur quis pugnator fortis et qui ad calcem venerit.

ਤਿਉ ਸਾਂਗਿ ਸਿਞਾਪਨਿ ਸਨਮੁਖਾਂ ਬੇਮੁਖ ਹਤਿਆਰੇ ।੧੯।
tiau saang siyaapan sanamukhaan bemukh hatiaare |19|

Similes sunt apostatae, sicarii, qui induti circa Dominum manent, sed tandem idem sunt.

ਪਉੜੀ ੨੦
paurree 20

ਜੇ ਮਾਂ ਹੋਵੈ ਜਾਰਨੀ ਕਿਉ ਪੁਤੁ ਪਤਾਰੇ ।
je maan hovai jaaranee kiau put pataare |

Si mater est adultera, quare filius de illa male loquatur.

ਗਾਈ ਮਾਣਕੁ ਨਿਗਲਿਆ ਪੇਟੁ ਪਾੜਿ ਨ ਮਾਰੇ ।
gaaee maanak nigaliaa pett paarr na maare |

Si gemma ab bove deglutitur, nemo stomachum extrahit.

ਜੇ ਪਿਰੁ ਬਹੁ ਘਰੁ ਹੰਢਣਾ ਸਤੁ ਰਖੈ ਨਾਰੇ ।
je pir bahu ghar handtanaa sat rakhai naare |

Si vir multis domibus gaudeat, uxor castitatem servet.

ਅਮਰੁ ਚਲਾਵੈ ਚੰਮ ਦੇ ਚਾਕਰ ਵੇਚਾਰੇ ।
amar chalaavai cham de chaakar vechaare |

Si rex dictaturas potestates exercet, servi ante eum inopes sunt.

ਜੇ ਮਦੁ ਪੀਤਾ ਬਾਮ੍ਹਣੀ ਲੋਇ ਲੁਝਣਿ ਸਾਰੇ ।
je mad peetaa baamhanee loe lujhan saare |

Si ebria est mulier, omnes pudefiunt et in faciem suam non spectant.

ਜੇ ਗੁਰ ਸਾਂਗਿ ਵਰਤਦਾ ਸਿਖੁ ਸਿਦਕੁ ਨ ਹਾਰੇ ।੨੦।
je gur saang varatadaa sikh sidak na haare |20|

Si Guru simulacrum facit, Sikh suam patientiam non debet.

ਪਉੜੀ ੨੧
paurree 21

ਧਰਤੀ ਉਪਰਿ ਕੋਟ ਗੜ ਭੁਇਚਾਲ ਕਮੰਦੇ ।
dharatee upar kott garr bhueichaal kamande |

Per terram mota decies centena millia castellorum in terra quassant ac resolvuntur

ਝਖੜਿ ਆਏ ਤਰੁਵਰਾ ਸਰਬਤ ਹਲੰਦੇ ।
jhakharr aae taruvaraa sarabat halande |

Tempestate omnes arbores oscillant.

ਡਵਿ ਲਗੈ ਉਜਾੜਿ ਵਿਚਿ ਸਭ ਘਾਹ ਜਲੰਦੇ ।
ddav lagai ujaarr vich sabh ghaah jalande |

Per ignem omnia herbae in silvis exuruntur.

ਹੜ ਆਏ ਕਿਨਿ ਥੰਮੀਅਨਿ ਦਰੀਆਉ ਵਹੰਦੇ ।
harr aae kin thameean dareeaau vahande |

Quis in fluviali flumine impedire potest.

ਅੰਬਰਿ ਪਾਟੇ ਥਿਗਲੀ ਕੂੜਿਆਰ ਕਰੰਦੇ ।
anbar paatte thigalee koorriaar karande |

Difficilis et ineptus labor suendi aeri scissi sicut pannus fieri potuit nisi ab peritis in fabulando.

ਸਾਂਗੈ ਅੰਦਰਿ ਸਾਬਤੇ ਸੇ ਵਿਰਲੇ ਬੰਦੇ ।੨੧।
saangai andar saabate se virale bande |21|

Rari sunt homines, qui in toto simulacrum ficti manent.

ਪਉੜੀ ੨੨
paurree 22

ਜੇ ਮਾਉ ਪੁਤੈ ਵਿਸੁ ਦੇ ਤਿਸ ਤੇ ਕਿਸੁ ਪਿਆਰਾ ।
je maau putai vis de tis te kis piaaraa |

Si mater venenum filio ministrat, cui carior est ille filius.

ਜੇ ਘਰੁ ਭੰਨੈ ਪਾਹਰੂ ਕਉਣੁ ਰਖਣਹਾਰਾ ।
je ghar bhanai paaharoo kaun rakhanahaaraa |

Si ergo speculator domum disruperit, quis alius protector potest esse.

ਬੇੜਾ ਡੋਬੈ ਪਾਤਣੀ ਕਿਉ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ।
berraa ddobai paatanee kiau paar utaaraa |

Navicula si navem deprimit, quomodo quis transilire possit.

ਆਗੂ ਲੈ ਉਝੜਿ ਪਵੈ ਕਿਸੁ ਕਰੈ ਪੁਕਾਰਾ ।
aagoo lai ujharr pavai kis karai pukaaraa |

Si ipse dux erraret populum, quis alius vocaretur auxilium.

ਜੇ ਕਰਿ ਖੇਤੈ ਖਾਇ ਵਾੜਿ ਕੋ ਲਹੈ ਨ ਸਾਰਾ ।
je kar khetai khaae vaarr ko lahai na saaraa |

Et si munimen sepem incipit comedere segetes, alius erit cura agrorum.

ਜੇ ਗੁਰ ਭਰਮਾਏ ਸਾਂਗੁ ਕਰਿ ਕਿਆ ਸਿਖੁ ਵਿਚਾਰਾ ।੨੨।
je gur bharamaae saang kar kiaa sikh vichaaraa |22|

Similiter si Guru Sikh per ludibrium ludit, quid pauper Sikh facere potuit.

ਪਉੜੀ ੨੩
paurree 23

ਜਲ ਵਿਚਿ ਕਾਗਦ ਲੂਣ ਜਿਉ ਘਿਅ ਚੋਪੜਿ ਪਾਏ ।
jal vich kaagad loon jiau ghia choparr paae |

Applicandi butyrum ad chartam et salem in aquam mitti possunt (longius solvendi tempus capient).

ਦੀਵੇ ਵਟੀ ਤੇਲੁ ਦੇ ਸਭ ਰਾਤਿ ਜਲਾਏ ।
deeve vattee tel de sabh raat jalaae |

Oleo adiuvante, lichinus lampadis tota nocte ardet.

ਵਾਇ ਮੰਡਲ ਜਿਉ ਡੋਰ ਫੜਿ ਗੁਡੀ ਓਡਾਏ ।
vaae manddal jiau ddor farr guddee oddaae |

Apprehensa chorda, milvus in caelo volare potuit.

ਮੁਹ ਵਿਚਿ ਗਰੜ ਦੁਗਾਰੁ ਪਾਇ ਜਿਉ ਸਪੁ ਲੜਾਏ ।
muh vich gararr dugaar paae jiau sap larraae |

Habens herbam in ore, a serpente morderi potuit.

ਰਾਜਾ ਫਿਰੈ ਫਕੀਰੁ ਹੋਇ ਸੁਣਿ ਦੁਖਿ ਮਿਟਾਏ ।
raajaa firai fakeer hoe sun dukh mittaae |

Si rex faquires in modum egreditur, exaudire poterat passiones hominum et eas auferret.

ਸਾਂਗੈ ਅੰਦਰਿ ਸਾਬਤਾ ਜਿਸੁ ਗੁਰੂ ਸਹਾਏ ।੨੩।੩੫। ਪੈਂਤੀਹ ।
saangai andar saabataa jis guroo sahaae |23|35| painteeh |

In tali facinore tantum experimentum praeterit qui Guru adiuvatur.