एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः
यदि तदापि श्वः सिंहासने उपविष्टः अस्ति तर्हि सः पिष्टचक्रे लेहयिष्यति (इच्छति)।
तदापि क्षीरभोज्यते सर्पः मुखात् विषं निक्षिपेत् ।
यदि शिला जले धार्यते तदापि तस्य कठोरता न मृदु भवति।
गन्धं चन्दनगन्धं च परित्यजन् रजसा शरीरं आवर्तयति ।
तथा पृष्ठदंष्ट्रा कदापि न त्यजति (स्वाभ्यासः) पृष्ठदंशकः
तस्य अस्तित्वमेव नाशयितुं च स्वयमेव उत्थापयति।
काकः कदापि कर्पूरं न उद्धृत्य; परितः कचरान् भवितुं रोचते।
जले स्नातः अपि गजः शिरसि रजः स्थापयति ।
अमृतेन सिञ्चितः अपि कोलोसिन्थः (तुम्मा) कटुतायाः सह न विभजति।
क्षौमकर्पासवृक्षः सुसेवितः अपि (जलगोबरादिभिः) फलं न लभ्यते ।
पश्चात्तापिनः भगवतः नेम्विहीनाः सन्तः पवित्रसङ्घं न रोचन्ते।
यदि नेता अन्धः भवति तर्हि समग्रसङ्घस्य (तेषां बहुमूल्यं वस्तु) लुण्ठनं निश्चितम् अस्ति।
लशुनस्य गन्धः दूरकोणे खादितः अपि न गोपनीयः ।
न साबुनः कथं एतावत् प्रयुक्तः, कृष्णकम्बलं श्वेतरूपेण परिणतुं शक्नोति।
यः स्पृशति विषवभ्रूणां छत्रं प्रफुल्लितं मुखं लभेत् ।
लवणरहितं पक्वं शाकं सर्वथा निष्प्रयोजनम्।
सच्चिगुरुज्ञानं विना पृष्ठदष्टने भगवतः नाम उपेक्षितम्।
न तत्र न तत्र सुखं लभते सदा शोचति पश्चात्तापं च करोति।
डाकिनी पुरुषभक्षिका किन्तु सा अपि पुत्रस्य कृते दुष्कृतं न चिन्तयति।
अत्यन्तं दुष्टः इति प्रसिद्धः अपि सः स्वपुत्र्याः भगिन्याः च पुरतः लज्जां अनुभवति ।
परस्परं भ्रष्टाः राजानः अमबासडरानाम् हानिं न कुर्वन्ति (ते च आरामेन जीवन्ति)।
गङ्गायां (धर्मस्थानेषु) कृतं पापं वज्रवत् कठिनं भवति, कदापि न क्षीणं भवति ।
निन्दकस्य नग्नं नीचतां श्रुत्वा नरकस्य यमः अपि कम्पते।
कस्यचित् पृष्ठदंशः दुष्टः परन्तु गुरुस्य अपमानः दुष्टतमः (जीवनपद्धतिः)।
हिर्र्त्यक्यपुः ईश्वरस्य विषये प्रतिकूलरूपेण वदति स्म तथा च प्राप्तं परिणामं स्पष्टं भवति यत् अन्ततः सः मारितः अभवत्।
रावणोऽपि तेनैव कारणेन लङ्कां लुण्ठितवान्, तस्य दशशिरः च हतवान्।
कांसः पूर्णसैन्येन सह हतः तस्य सर्वे राक्षसाः विनश्यन्ति स्म।
कौरवाः वंशं नष्टं कृत्वा सैन्यं असंख्यं नष्टं कृतवन्तः ।
अस्यैव कारणात् दान्तवक्त्रः सिउपाल् च मर्दनपराजयं प्राप्तवन्तौ ।
पृष्ठदंशद्वारा सफलता न सम्भवति इति अपि वेदाः रेखांकयन्ति
. (अस्य निन्दनस्य कारणात्) दुर्वासà. शापं दत्त्वा यदयान् सर्वान् जित्वा |
सर्वेषां केशाः वेषधारिणः सन्ति किन्तु कटाक्षी गुञ्जति।
उपार्जनं धारयति सुन्दरी तु कर्णहीनः कुरुकुरुति।
नवविवाहिताः बालिकाः नासिकावलयः धारयन्ति परन्तु नासिकाहीनाः असहजतां अनुभवन्ति (नासिकावलयः धारयितुं न शक्नुवन्ति इति कारणतः)।
मृगनेत्राः कोलिरियमं स्थापयन्ति किन्तु एकनेत्राः विलपन्ति रोदन्ति च।
सर्वेषां मनोहरं गमनं भवति परन्तु पङ्गुः लङ्गः भवति।
ये गुरुनिन्दन्ति, दुःखेषु जीवनं यापयन्ति।
पत्रहीनः वन्यकेपरः करिन् हरितः न वर्धते किन्तु वसन्तऋतुम् दोषयति।
वन्ध्याः न प्रसवन्ति तु सा भर्तारं दोषयति।
मेघवृष्टयः क्षारक्षेत्रं वर्धयितुं उत्पादयितुं च न शक्नुवन्ति।
पुण्यजनाः दुष्टजनसङ्गे दोषान् लज्जान् च प्राप्नुवन्ति।
समुद्रे शंखेभ्यः अपि बहु मुक्ताः प्राप्यन्ते अर्थात् सद्सङ्गतिः सत्फलं जनयति ।
गुरुं निन्दन् सर्वं जीवनं व्यर्थं गच्छति।
आकाशस्पर्शकाः पर्वताः अपि बहुभाराः न भवन्ति (अकृतज्ञस्य अपेक्षया)।
दृश्यानि दुर्गाणि अपि न तावत् भारं धारयन्ति यथा सः (अकृतज्ञः);
येषु सागरेषु नद्यः विलीयन्ते ते अपि तस्य इव गुरुः न सन्ति;
फलभारयुक्ताः वृक्षाः अपि तस्य इव गुरुः न भवन्ति
न च ते असंख्यजीवाः तस्य इव गुरुः।
वस्तुतः कृतघ्नः पृथिव्यां भारः दुष्टदोषः ।
मद्यपक्वं श्वमांसं तस्य दुर्गन्धेन सह मानवकपाले एव स्थापितं आसीत् ।
रक्तेन कलङ्कितेन पटेन आवृतम् आसीत् ।
एवं आच्छादयन्ती कामं शान्तं कृत्वा मलस्त्री (चि:थन्) तत् कटोरा वहति स्म।
पृष्टे सति (घृणितम् आच्छादितद्रव्यम्)।
सा मांसं निगूढं कर्तुं आच्छादितवती इति संशयं निर्मूलितवती
कृतघ्नस्य दर्शनात् तस्य प्रदूषणं परिहरितुं।
एकः चोरः एकस्य धनिकस्य गृहं प्रविष्टवान् ।
चतुर्णां कोणानां सावधानतया पश्यन् सः ऊर्ध्वकक्षम् आगतः।
सः धनं सुवर्णं च सङ्गृह्य एकस्मिन् पुटे बद्धवान्; परन्तु तदपि तस्य लोभः तं विलम्बितवान्।
लोभेन अधीरः भूत्वा लवणघटं गृहीतवान्।
तस्य किञ्चित् भागं सः बहिः निष्कास्य आस्वादितवान्; सः तत्र सर्वं त्यक्त्वा आगतः, बहिः।
सः चोरः अपि जानाति स्म, यत् कृतघ्नः जनः ढोल इव ताडितः भवति (भगवतः प्राङ्गणे)।
लवणं (पुरुषस्य) खादित्वा नरः दासः भूत्वा जलं आनयति, कुक्कुटं च पिष्टयति।
एतादृशः विश्वासी, युद्धक्षेत्रे स्वामिनः कृते खण्डखण्डं मारितः भवति।
श्रद्धालुः पुत्रकन्याश्च कुटुम्बस्य सर्वाणि लज्जानि प्रक्षालन्ति।
लवणभक्षकः भृत्यः सदा संञ्जलिः स्थितः |
यस्य लवणं खादितं तस्य पथिकः स्तुतिं करोति।
कृतघ्नः तु पापं करोति वृथा प्राणान् नष्ट्वा म्रियते।
यथा हिन्दुआचारसंहितायां गोमांसस्य निषिद्धम्;
मुसलमाना: शूकरमांसस्य, धनस्य व्याजस्य च विरुद्धं प्रतिज्ञां कुर्वन्ति;
श्वशुरस्य कृते जामातागृहजलमपि मद्यवत् निषिद्धम्;
स्कैन्वेन्जरः शशं न खादति, यद्यपि सः कठिनधनः अस्ति;
यथा मृतमक्षिका मधुरदुष्टरसं करोति मधुरं विषं प्राप्य निष्प्रयोजनं भवति।
तथा धर्मस्थानस्य अर्जने दृष्टिः स्थापयित्वा शर्करालेपितविषभक्षणम् इव ।
सदा दुःखी यस्य मनसि तृष्णा वर्तते।
सः सुवर्णं स्पृशति स च मृदापिण्डं परिणमति।
प्रियमित्राः पुत्राः भ्रातरः सर्वे बन्धुजनाः तस्य दुःखिताः भवन्ति ।
एतादृशः दुर्बुद्धिः कदापि मिलनस्य वियोगस्य च शापं प्राप्नोति अर्थात् सः प्रवासस्य दुःखं प्राप्नोति।
परित्यक्तस्त्री इव भ्रमति, द्वारतः (लोदस्य) विच्छिन्नः तिष्ठति।
सः दुःखं, क्षुधां, प्रचुरं दारिद्र्यं प्राप्य (शरीरस्य) मृत्योः अनन्तरं नरकं प्राप्नोति।
पूर्णं क्षीरघटं सिरकबिन्दुना दूषितं भवति।
एकेन स्फुलिङ्गेन दह्यन्ते सहस्राणि कार्पासपिण्डानि |
जलगोसमो जलं दूषयति, शेलः च वृक्षस्य नाशस्य कारणं भवति।
उन्मत्तः अतिसारेण खनितः सामान्यजनः यक्ष्मेण (सेवनेन) नश्यति।
यथा यथा बीजलोभात् जालपुटे पक्षिणः ।
असह्यस्य (धर्मस्थानार्जनं) भण्डारस्य इच्छा धर्मत्यागस्य हृदये वर्तते।
भण्डारसामग्रीणां तृष्णां (सिक्खानां कृते) अनुचितम्।
येषां तु तादृशी इच्छा वर्तते, तेषां सामग्रीं प्रत्यागन्तुं भवति, यतः अन्नेन सह अन्तः गता मक्षिका शरीरेण बहिः वमनं भवति।
कथं शान्तं सुप्तवान् यस्य नेत्रे तृणकटः अस्ति।
यथा वह्निः शुष्कतृणानां अधः निपीडयितुं न शक्यते, तथैव ।
गुहाजनस्य तृष्णां न नियन्त्रितुं शक्यं तस्य अभक्ष्यं भक्ष्यं भवति ।
गुरुस्य सिक्खाः कोटिः सन्ति किन्तु ये भगवतः कृपां प्राप्नुवन्ति ते एव विश्वसमुद्रं पारयन्ति)।
सः (धर्मत्यागी) दुर्बलः, अशक्तः च भवति यथा दुष्टभक्षितः काष्ठः।
सः (पक्षिणः) भयभीतान् कर्तुं क्षेत्रे स्थापितस्य निर्जीवस्य बिडालस्य सदृशः अस्ति।
धूममेघेभ्यः कथं वर्षा भवितुं शक्नोति स्म।
यथा कण्ठे बकस्य स्तनः क्षीरं दातुं न शक्नोति, तथैव धर्मस्थानस्य धार्मिकार्जनग्राहकः तस्यैव तृष्णायाः इतस्ततः भ्रमति।
तादृशस्य पुरुषस्य किं सम्यक् चिह्नम्।
तादृशो मृतसन्तानं जीवितं मत्वा तां गो इव मोहितः तिष्ठति
मणिवृक्षस्य गुच्छः किमर्थं द्राक्षाभिः सह उपमा भवेत्।
अक्कं जामुनम्, आमं न कथयति।
उपहारालङ्काराः न हिरण्यालङ्काराः इव भवन्ति।
स्फटिकाः हीरकसमाः न भवन्ति यतः हीरकाः महत्तराः भवन्ति ।
घृतं क्षीरं च श्वेतम् अपि तु भिन्नगुणं रसं च
तथा च पवित्रा अपवित्रा च गुणकर्मणा विशिष्टा भवन्ति।
शाखातः उद्धृतानि सुपारीपत्राणि हरितपीतवर्णानि भवन्ति ।
पाई गण्डवर्णं प्राप्य सुपारीः वृक्षात् उद्धृतः भवति।
काटेचुः श्यामवर्णः लघुः च भवति तस्य चिमटः उपयुज्यते ।
कल्कं शुक्लं दग्धं मर्दितं च ।
अहङ्कारं नष्टे सति ते एकरूपरूपेण रक्तवर्णाः भवन्ति।
तथा चतुःवर्णगुणान् स्वीकृत्य ग्मुख इव परस्परं प्रेम्णा गुरूप्रधानाः सन्तः जीवन्ति।
सम्राटस्य प्राङ्गणे सर्वे भृत्यत्वेन प्रसिद्धाः।
सुसशस्त्राः ते अत्यन्तं विनयेन नमन्ति।
सामाजिकसांस्कृतिकसमागमेषु ते डींगं मारयन्ति, डींगं मारयन्ति च।
तेषां गजाः अलङ्कृताः सन्ति, वीथिषु, बाजारेषु च ते अश्वैः नृत्यं कुर्वन्ति ।
किन्तु युद्धक्षेत्रे एव ज्ञायते कः वीरः योद्धा कः पार्ष्णिभ्यां ग्रहीतव्यः इति।
तथैव धर्मत्यागाः, भगवतः समीपं वेषं धारयन्तः हत्याराः परितः तिष्ठन्ति, परन्तु अन्ते परिचिताः भवन्ति।
यदि माता व्यभिचारिणी अस्ति पुत्रः किमर्थं तस्याः दुर्भाषणं कुर्यात्।
यदि रत्नं गोना निगलितं भवति तर्हि तस्य उदरं कोऽपि न विदारयति तत् बहिः आनेतुं ।
यदि भर्ता बहुगृहेषु (अनैतिकतया) रमते तर्हि पत्नी पतिव्रतां रक्षेत्।
यदि राजा तानाशाही शक्तिं प्रयोजयति तर्हि भृत्याः तस्य पुरतः असहायः भवन्ति ।
यदि ब्राह्मणः मत्तः अस्ति तर्हि सर्वे लज्जिताः भवन्ति, तस्याः मुखं न पश्यन्ति।
गुरुः यदि शमं करोति तर्हि सिक्खः स्वस्य पितम्बं न त्यजेत्।
भूकम्पकाले पृथिव्यां कोटिकोटिदुर्गाः कम्पन्ते, क्षीणाः च भवन्ति
तूफानस्य समये सर्वे वृक्षाः दोलन्ति ।
अग्निकाले वनेषु सर्वविधतृणानि दह्यन्ते ।
प्रवाहितनद्यां जलप्लावनं के बाधितुं शक्नोति।
विदीर्णं आकाशं पटवत् सिवितुं कठिनं मूर्खं च कार्यं केवलं गपशपनिपुणैः एव कर्तुं शक्यते स्म ।
दुर्लभाः जनाः सन्ति ये नकलीकाले पूर्णतया स्थिराः तिष्ठन्ति ।
यदि माता पुत्राय विषं ददाति तर्हि सः पुत्रः कस्मै अपि प्रियतरः भवेत्।
यदि प्रहरी गृहं भङ्क्ते तर्हि अन्यः कः रक्षकः भवितुम् अर्हति ।
यदि नौकायानं नौकायाः मज्जनं करोति तर्हि कथं पारं गन्तुं शक्यते स्म ।
यदि नेता स्वयं जनान् भ्रष्टं करोति तर्हि अन्यः कः साहाय्यार्थं आह्वयितुं शक्नोति स्म ।
यदि च रक्षकः वेष्टनः सस्यान् खादितुम् आरभते तर्हि अन्यः के क्षेत्राणां पालनं करिष्यति।
तथैव यदि गुरुः सिक्खं नकलीद्वारा मोहयति तर्हि दरिद्रः सिक्खः किं कर्तुं शक्नोति स्म।
कागदं लवणं च घृतं प्रयोज्य ते जले स्थापयितुं शक्यन्ते (तेषां विलयनार्थं अधिककालं यावत् समयः स्यात्)।
तैलसाहाय्येन दीपस्य विटः पूर्णरात्रौ दहति ।
तारं गृहीत्वा पतङ्गं आकाशे उड्डीयमानं कर्तुं शक्यते स्म ।
मुखे ओषधिं स्थापयित्वा नागदष्टं भवेत् ।
यदि राजा फकियरवेषेण बहिः गच्छति तर्हि जनानां दुःखानि श्रुत्वा तान् दूरीकर्तुं शक्नोति स्म ।
एतादृशे पराक्रमे केवलं सः एव परीक्षां उत्तीर्णः भवति यः गुरुणा सहायितः भवति।