ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 वारं भाई गुरुदासः
पुटः - 1
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥एकः सार्वभौमिकः प्रजापतिः ईश्वरः। सच्चे गुरुप्रसादेन : १.
ਵਾਰਾਂ ਗਿਆਨ ਰਤਨਾਵਲੀ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਭਲੇ ਕਾ ਬੋਲਣਾ ।
वारां गिआन रतनावली भाई गुरदास भले का बोलणा ।भाई गुरदास जी के वारस
ਵਾਰ ੧ ।
वार १ ।वर एक
ਨਮਸਕਾਰੁ ਗੁਰਦੇਵ ਕੋ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਜਿਸੁ ਮੰਤ੍ਰੁ ਸੁਣਾਇਆ ।
नमसकारु गुरदेव को सति नामु जिसु मंत्रु सुणाइआ ।सतनाम मन्त्रस्य पाठकगुरु (गुरु नानक देव) पुरतः प्रणामामि (जगत् कृते)।
ਭਵਜਲ ਵਿਚੋਂ ਕਢਿ ਕੈ ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥਿ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇਆ ।
भवजल विचों कढि कै मुकति पदारथि माहि समाइआ ।विश्वसमुद्रं पारं प्राप्य सः तान् मोक्षे प्रचण्डतया विलीनवान्।
ਜਨਮ ਮਰਣ ਭਉ ਕਟਿਆ ਸੰਸਾ ਰੋਗੁ ਵਿਯੋਗੁ ਮਿਟਾਇਆ ।
जनम मरण भउ कटिआ संसा रोगु वियोगु मिटाइआ ।प्रवासभयं नाशयन् संशयवियोगव्याधिं च नाशयति स्म ।
ਸੰਸਾ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ਹੈ ਜਨਮ ਮਰਨ ਵਿਚਿ ਦੁਖੁ ਸਵਾਇਆ ।
संसा इहु संसारु है जनम मरन विचि दुखु सवाइआ ।जगत् केवलं माया एव या जन्ममृत्युदुःखानां बहुभागं स्वेन सह वहति स्म।
ਜਮ ਦੰਡੁ ਸਿਰੌਂ ਨ ਉਤਰੈ ਸਾਕਤਿ ਦੁਰਜਨ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ।
जम दंडु सिरौं न उतरै साकति दुरजन जनमु गवाइआ ।यमदण्डभयं न निवर्तते सक्ताः देव्यानुयायिनः प्राणान् वृथा नष्टाः।
ਚਰਨ ਗਹੇ ਗੁਰਦੇਵ ਦੇ ਸਤਿ ਸਬਦੁ ਦੇ ਮੁਕਤਿ ਕਰਾਇਆ ।
चरन गहे गुरदेव दे सति सबदु दे मुकति कराइआ ।ये गुरुचरणं गृहीतवन्तः ते सच्चिदानन्देन मुक्ताः अभवन्।
ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਗੁਰਪੁਰਬਿ ਕਰਿ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਾਇਆ ।
भाउ भगति गुरपुरबि करि नामु दानु इसनानु द्रिढ़ाइआ ।इदानीं प्रेमभक्तिपूर्णाः सन्तः ते गुरब्रुबं (गुरुणां वार्षिकोत्सवम्) आचरन्ति तथा च तेषां ईश्वरस्मरणं, दानं, पवित्राभिषेकं च कुर्वन्ति, अन्येषां अपि प्रेरणाम् अयच्छन्ति।
ਜੇਹਾ ਬੀਉ ਤੇਹਾ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ।੧।
जेहा बीउ तेहा फलु पाइआ ।१।यथा कश्चित् वपति तथा सः लभते।
ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਸਾਸਿ ਨ ਮਾਸ ਸਨਿ ਅੰਧ ਧੁੰਧ ਕਛੁ ਖਬਰਿ ਨ ਪਾਈ ।
प्रिथमै सासि न मास सनि अंध धुंध कछु खबरि न पाई ।प्रथमं यदा श्वसनं शरीरं च नासीत् तदा अन्धकारे किमपि न दृश्यते स्म ।
ਰਕਤਿ ਬਿੰਦ ਕੀ ਦੇਹਿ ਰਚਿ ਪੰਚਿ ਤਤ ਕੀ ਜੜਿਤ ਜੜਾਈ ।
रकति बिंद की देहि रचि पंचि तत की जड़ित जड़ाई ।रक्त(मातुः) वीर्येण च (पितुः) शरीरं निर्मितं पञ्च तत्त्वानि च विवेकपूर्वकं संयोजिताः।
ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਚਉਥੀ ਧਰਤੀ ਸੰਗਿ ਮਿਲਾਈ ।
पउण पाणी बैसंतरो चउथी धरती संगि मिलाई ।वायुः, जलं, अग्निः, पृथिवी च एकत्र स्थापिताः आसन्।
ਪੰਚਮਿ ਵਿਚਿ ਆਕਾਸੁ ਕਰਿ ਕਰਤਾ ਛਟਮੁ ਅਦਿਸਟੁ ਸਮਾਈ ।
पंचमि विचि आकासु करि करता छटमु अदिसटु समाई ।पञ्चमः तत्त्वः आकाशः (शून्यः) मध्ये स्थापितः आसीत् तथा च प्रजापतिः ईश्वरः षष्ठः सर्वेषु अदृश्यतया व्याप्तः आसीत्।
ਪੰਚ ਤਤ ਪੰਚੀਸਿ ਗੁਨਿ ਸਤ੍ਰੁ ਮਿਤ੍ਰ ਮਿਲਿ ਦੇਹਿ ਬਣਾਈ ।
पंच तत पंचीसि गुनि सत्रु मित्र मिलि देहि बणाई ।मनुष्यशरीरस्य निर्माणार्थं पञ्चधातुः पञ्चविंशतिगुणाः च परस्परविरोधाः संयोजिताः मिश्रिताः च आसन् ।
ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਚਲਿਤੁ ਕਰਿ ਆਵਾ ਗਉਣੁ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਈ ।
खाणी बाणी चलितु करि आवा गउणु चरित दिखाई ।चत्वारि जीवनोत्पादकाः खानिः (अण्डभ्रूणस्वेदजाः , वनस्पतिः) चत्वारि भाषणानि(पर, पशन्ती, मध्यमा, वैखारी) च परस्परं समाहिताः भूत्वा स्थानान्तरणस्य नाटकं प्रवर्तितम्।
ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੋਨਿ ਉਪਾਈ ।੨।
चउरासीह लख जोनि उपाई ।२।एवं चतुरशीतिलक्षाः जातिः निर्मिताः ।
ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੋਨਿ ਵਿਚਿ ਉਤਮੁ ਜਨਮੁ ਸੁ ਮਾਣਸਿ ਦੇਹੀ ।
चउरासीह लख जोनि विचि उतमु जनमु सु माणसि देही ।चतुरशीतिलक्षजीवनवर्गेषु मनुष्यत्वेन जन्म एव श्रेष्ठः ।
ਅਖੀ ਵੇਖਣੁ ਕਰਨਿ ਸੁਣਿ ਮੁਖਿ ਸੁਭਿ ਬੋਲਣਿ ਬਚਨ ਸਨੇਹੀ ।
अखी वेखणु करनि सुणि मुखि सुभि बोलणि बचन सनेही ।नेत्राणि पश्यन्तु श्रोत्राणि शृण्वन्ति मुखं मधुरं वचनं वदति।
ਹਥੀ ਕਾਰ ਕਮਾਵਣੀ ਪੈਰੀ ਚਲਿ ਸਤਿਸੰਗਿ ਮਿਲੇਹੀ ।
हथी कार कमावणी पैरी चलि सतिसंगि मिलेही ।हस्ताः आजीविका अर्जयन्ति पादाः च पवित्रसङ्घं प्रति गच्छन्ति।Los ojos miran, los oídos escuchan y la boca habla palabras dulces.
ਕਿਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਕਰਿ ਧਰਮ ਦੀ ਖਟਿ ਖਵਾਲਣੁ ਕਾਰਿ ਕਰੇਹੀ ।
किरति विरति करि धरम दी खटि खवालणु कारि करेही ।मानवजीवने एव न्याय्येन अर्जनेन स्वस्य सञ्चयात् अन्ये आवश्यकतावशात् पोषिताः भवन्ति।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਿ ਸਮਝਿ ਸੁਣੇਹੀ ।
गुरमुखि जनमु सकारथा गुरबाणी पढ़ि समझि सुणेही ।मनुष्यः गुरमुख- गुरुप्रधानः भूत्वा, स्वजीवनं सार्थकं करोति; सः गुरबाणीं पठति, अन्येषां (महत्त्वं) बनिः अवगन्तुं करोति।
ਗੁਰਭਾਈ ਸੰਤੁਸਟਿ ਕਰਿ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤੁ ਲੈ ਮੁਖਿ ਪਿਵੇਹੀ ।
गुरभाई संतुसटि करि चरणाम्रितु लै मुखि पिवेही ।सः स्वसहचरानाम् तृप्तिं कृत्वा तेषां पादस्पृष्टं पवित्रं जलं गृह्णाति अर्थात् सः सम्पूर्णं विनयं प्रवर्तयति।
ਪੈਰੀ ਪਵਣੁ ਨ ਛੋਡੀਐ ਕਲੀ ਕਾਲਿ ਰਹਰਾਸਿ ਕਰੇਹੀ ।
पैरी पवणु न छोडीऐ कली कालि रहरासि करेही ।पादस्पर्शः विनयेन न निराकरणीयः यतः अन्धकारयुगे एषः गुणः एव (मानवव्यक्तित्वस्य) एव सम्पत्तिः भवति ।
ਆਪਿ ਤਰੇ ਗੁਰਸਿਖ ਤਰੇਹੀ ।੩।
आपि तरे गुरसिख तरेही ।३।एतादृशाचारिणः जनाः जगत्-सागरं तरिष्यन्ति, गुरुस्य अन्यैः शिष्यैः अपि सह मिलिष्यन्ति।
ਓਅੰਕਾਰੁ ਆਕਾਰੁ ਕਰਿ ਏਕ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਪਸਾਰਾ ।
ओअंकारु आकारु करि एक कवाउ पसाउ पसारा ।सर्वे प्रचलिताः ओअङ्करः तस्य एकवचनेन समग्रं विस्तृतं ब्रह्माण्डं निर्मितवन्तः।
ਪੰਜ ਤਤ ਪਰਵਾਣੁ ਕਰਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਅੰਦਰਿ ਤ੍ਰਿਭਵਣੁ ਸਾਰਾ ।
पंज तत परवाणु करि घटि घटि अंदरि त्रिभवणु सारा ।पञ्चधातुद्वारा क्विन्टेस्त्वेन सः त्रैलोक्येषु तेषां संप्रदायेषु च व्याप्तवान्।
ਕਾਦਰੁ ਕਿਨੇ ਨ ਲਖਿਆ ਕੁਦਰਤਿ ਸਾਜਿ ਕੀਆ ਅਵਤਾਰਾ ।
कादरु किने न लखिआ कुदरति साजि कीआ अवतारा ।सः प्रजापतिः केनचित् द्रष्टुं न शक्तवान् यः आत्मनः विस्तारं कर्तुं अनन्तं स्वभावं(प्रकृतिं) सृजति स्म।
ਇਕ ਦੂ ਕੁਦਰਤਿ ਲਖ ਕਰਿ ਲਖ ਬਿਅੰਤ ਅਸੰਖ ਅਪਾਰਾ ।
इक दू कुदरति लख करि लख बिअंत असंख अपारा ।सः प्रकृतेः असंख्यरूपं कृतवान् ।
ਰੋਮਿ ਰੋਮਿ ਵਿਚਿ ਰਖਿਓਨ ਕਰਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡਿ ਕਰੋੜਿ ਸੁਮਾਰਾ ।
रोमि रोमि विचि रखिओन करि ब्रहमंडि करोड़ि सुमारा ।एकैककेशेषु कोटिलोकान् सङ्गृहीतवान्।
ਇਕਸਿ ਇਕਸਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡਿ ਵਿਚਿ ਦਸਿ ਦਸਿ ਕਰਿ ਅਵਤਾਰ ਉਤਾਰਾ ।
इकसि इकसि ब्रहमंडि विचि दसि दसि करि अवतार उतारा ।ततश्चैकस्मिन् विश्वे दशरूपः आगच्छति।
ਕੇਤੇ ਬੇਦਿ ਬਿਆਸ ਕਰਿ ਕਈ ਕਤੇਬ ਮੁਹੰਮਦ ਯਾਰਾ ।
केते बेदि बिआस करि कई कतेब मुहंमद यारा ।तेन वेदव्याः, मुहम्मदः इत्यादयः अनेकाः प्रियाः व्यक्तित्वाः क्रमशः वेद-कटेब-प्रियाः सृष्टाः ।
ਕੁਦਰਤਿ ਇਕੁ ਏਤਾ ਪਾਸਾਰਾ ।੪।
कुदरति इकु एता पासारा ।४।एकप्रकृतिः कियत् आश्चर्यवत् अनेकेषु विस्तारिता अस्ति।
ਚਾਰਿ ਜੁਗਿ ਕਰਿ ਥਾਪਨਾ ਸਤਿਜੁਗੁ ਤ੍ਰੇਤਾ ਦੁਆਪਰ ਸਾਜੇ ।
चारि जुगि करि थापना सतिजुगु त्रेता दुआपर साजे ।चत्वारि युगानि (युगानि) स्थापितानि प्रथमत्रयाणां च सत्युग्, त्रेता, द्वापर इति नामानि दत्तानि। चतुर्थः कलियुगः आसीत् ।
ਚਉਥਾ ਕਲਿਜੁਗੁ ਥਾਪਿਆ ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਚਾਰੋਂ ਕੇ ਰਾਜੇ ।
चउथा कलिजुगु थापिआ चारि वरनि चारों के राजे ।चत्वारि च जातिश्चतुर्युगराजाः इति विख्याताः। ब्राह्मणः क्षत्रियः वैश्यः सुद्धः च प्रत्येकयुगे प्रधानाः अभवन् ।
ਬ੍ਰਹਮਣਿ ਛਤ੍ਰੀ ਵੈਸਿ ਸੂਦ੍ਰਿ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਏਕੋ ਵਰਨ ਬਿਰਾਜੇ ।
ब्रहमणि छत्री वैसि सूद्रि जुगु जुगु एको वरन बिराजे ।सतियुगे विष्णुः हंसवारत्वेन पृथिव्यां आगत्य तत्सम्बद्धान् समस्यान् व्याख्यातवान् इति कथ्यते
ਸਤਿਜੁਗਿ ਹੰਸੁ ਅਉਤਾਰੁ ਧਰਿ ਸੋਹੰ ਬ੍ਰਹਮੁ ਨ ਦੂਜਾ ਪਾਜੇ ।
सतिजुगि हंसु अउतारु धरि सोहं ब्रहमु न दूजा पाजे ।तत्वमीमांसा (कथा भागवतपुराणस्य एकादशे कान्टोयां तत्र अस्ति), एकं सोहं-ब्रह्मं विना अन्यत् किमपि चर्चां चिन्तनं च न कृतम्।
ਏਕੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਵਖਾਣੀਐ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਤੇ ਬੇਮੁਹਤਾਜੇ ।
एको ब्रहमु वखाणीऐ मोह माइआ ते बेमुहताजे ।माया प्रति उदासीनतां प्राप्य जनाः एकं भगवन्तं स्तुवन्ति स्म।
ਕਰਨਿ ਤਪਸਿਆ ਬਨਿ ਵਿਖੈ ਵਖਤੁ ਗੁਜਾਰਨਿ ਪਿੰਨੀ ਸਾਗੇ ।
करनि तपसिआ बनि विखै वखतु गुजारनि पिंनी सागे ।ते वनेषु गत्वा प्राकृतिकवनस्पतिभक्षणेन जीवनं कर्षन्ति स्म ।
ਲਖਿ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਆਰਜਾ ਕੋਠੇ ਕੋਟਿ ਨ ਮੰਦਰਿ ਸਾਜੇ ।
लखि वर्हिआं दी आरजा कोठे कोटि न मंदरि साजे ।यद्यपि ते लक्षवर्षाणि यावत् जीवन्ति स्म तथापि ते प्रासादानि, दुर्गाणि, भव्यभवनानि च निर्मास्यन्ति स्म।
ਇਕ ਬਿਨਸੈ ਇਕ ਅਸਥਿਰੁ ਗਾਜੇ ।੫।
इक बिनसै इक असथिरु गाजे ।५।एकतः जगत् गच्छति स्म अपरतः जीवनप्रवाहः स्थिररूपेण गमिष्यति स्म।
ਤ੍ਰੇਤੇ ਛਤ੍ਰੀ ਰੂਪ ਧਰਿ ਸੂਰਜ ਬੰਸੀ ਵਡਿ ਅਵਤਾਰਾ ।
त्रेते छत्री रूप धरि सूरज बंसी वडि अवतारा ।त्रेतायां सूर्यवंशे अवतरत् क्षत्रियरूपेण(राम) महान् अवतारः।
ਨਉ ਹਿਸੇ ਗਈ ਆਰਜਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਪਸਾਰਾ ।
नउ हिसे गई आरजा माइआ मोहु अहंकारु पसारा ।इदानीं वयसः नवभागाः न्यूनीकृताः माया,सक्तिः अहङ्कारः च व्याप्ताः।
ਦੁਆਪੁਰਿ ਜਾਦਵ ਵੰਸ ਕਰਿ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਅਉਧ ਘਟੈ ਆਚਾਰਾ ।
दुआपुरि जादव वंस करि जुगि जुगि अउध घटै आचारा ।द्वपारे यादववंशः अग्रणीः अभवत् अर्थात् कृष्णस्य अवतारः जनानां कृते ज्ञातः अभवत्; किन्तु सद्वृत्तेः अभावात् युगं वयसा आयुः(मनुष्यस्य) क्षीणतां गच्छति स्म।
ਰਿਗ ਬੇਦ ਮਹਿ ਬ੍ਰਹਮ ਕ੍ਰਿਤਿ ਪੂਰਬ ਮੁਖਿ ਸੁਭ ਕਰਮ ਬਿਚਾਰਾ ।
रिग बेद महि ब्रहम क्रिति पूरब मुखि सुभ करम बिचारा ।ऋग्वेदे ब्राह्मणस्य आचरणं पूर्वाभिमुखं कृतकर्मविषये विचाराः च चर्चा कृताः ।
ਖਤ੍ਰੀ ਥਾਪੇ ਜੁਜਰੁ ਵੇਦਿ ਦਖਣ ਮੁਖਿ ਬਹੁ ਦਾਨ ਦਾਤਾਰਾ ।
खत्री थापे जुजरु वेदि दखण मुखि बहु दान दातारा ।क्षत्रियः यजुर्वेदसम्बद्धाः भूत्वा दक्षिणाभिमुखाः दानानि पातुं आरब्धवन्तः ।
ਵੈਸੋਂ ਥਾਪਿਆ ਸਿਆਮ ਵੇਦੁ ਪਛਮੁ ਮੁਖਿ ਕਰਿ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਰਾ ।
वैसों थापिआ सिआम वेदु पछमु मुखि करि सीसु निवारा ।समवेदं आलिङ्ग्य वैश्या पश्चिमं प्रणम्य |
ਰਿਗਿ ਨੀਲੰਬਰਿ ਜੁਜਰ ਪੀਤ ਸ੍ਵੇਤੰਬਰਿ ਕਰਿ ਸਿਆਮ ਸੁਧਾਰਾ ।
रिगि नीलंबरि जुजर पीत स्वेतंबरि करि सिआम सुधारा ।ऋग्वेदाय नीलवेषः, यजुर्वेदाय पीतवर्णः, सामवेदस्य स्तोत्रगानार्थं च श्वेतवेषधारणं परम्परा अभवत् ।
ਤ੍ਰਿਹੁ ਜੁਗੀ ਤ੍ਰੈ ਧਰਮ ਉਚਾਰਾ ।੬।
त्रिहु जुगी त्रै धरम उचारा ।६।एवं युगत्रयस्य कर्त्तव्यत्रयं प्रोक्तम्।
ਕਲਿਜੁਗੁ ਚਉਥਾ ਥਾਪਿਆ ਸੂਦ੍ਰ ਬਿਰਤਿ ਜਗ ਮਹਿ ਵਰਤਾਈ ।
कलिजुगु चउथा थापिआ सूद्र बिरति जग महि वरताई ।कालिजुगः चतुर्थयुगत्वेन प्रचलितः अभवत् यस्मिन् नीचवृत्तिः समग्रं जगत् गृह्णाति स्म ।
ਕਰਮ ਸੁ ਰਿਗਿ ਜੁਜਰ ਸਿਆਮ ਕੇ ਕਰੇ ਜਗਤੁ ਰਿਦਿ ਬਹੁ ਸੁਕਚਾਈ ।
करम सु रिगि जुजर सिआम के करे जगतु रिदि बहु सुकचाई ।ऋग्-यजु-समावेदयोः आज्ञापितानां कर्तव्यानां निर्वहणे जनाः परिणामी अभवन् ।
ਮਾਇਆ ਮੋਹੀ ਮੇਦਨੀ ਕਲਿ ਕਲਿਵਾਲੀ ਸਭਿ ਭਰਮਾਈ ।
माइआ मोही मेदनी कलि कलिवाली सभि भरमाई ।सम्पूर्णा पृथिवी धनेन प्रलोभिता अभवत्, कालिजुगस्य व्यङ्ग्यं च सर्वान् भ्रमे स्थापयति स्म।
ਉਠੀ ਗਿਲਾਨਿ ਜਗਤ੍ਰਿ ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਜਲੈ ਲੁਕਾਈ ।
उठी गिलानि जगत्रि विचि हउमै अंदरि जलै लुकाई ।द्वेषः क्षयः च जनान् आक्रान्तः अहङ्कारः च एकं सर्वं च दग्धवान्।
ਕੋਇ ਨ ਕਿਸੈ ਪੂਜਦਾ ਊਚ ਨੀਚ ਸਭਿ ਗਤਿ ਬਿਸਰਾਈ ।
कोइ न किसै पूजदा ऊच नीच सभि गति बिसराई ।न कश्चित् इदानीं कश्चित् पूजयति, कनिष्ठज्येष्ठयोः आदरभावः कृशवायुरूपेण विलुप्तः अस्ति ।
ਭਏ ਬਿਅਦਲੀ ਪਾਤਸਾਹ ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਉਮਰਾਇ ਕਸਾਈ ।
भए बिअदली पातसाह कलि काती उमराइ कसाई ।अस्मिन् कट्टरयुगे सम्राट् अत्याचारिणः तेषां सत्रपाः कसाईः च सन्ति।
ਰਹਿਆ ਤਪਾਵਸੁ ਤ੍ਰਿਹੁ ਜੁਗੀ ਚਉਥੇ ਜੁਗਿ ਜੋ ਦੇਇ ਸੁ ਪਾਈ ।
रहिआ तपावसु त्रिहु जुगी चउथे जुगि जो देइ सु पाई ।अगेशत्रयस्य न्यायः विलुप्तः भवति अधुना यः किमपि (घूसरूपेण) ददाति सः (न्यायः?) प्राप्नोति।
ਕਰਮ ਭ੍ਰਿਸਟਿ ਸਭਿ ਭਈ ਲੋਕਾਈ ।੭।
करम भ्रिसटि सभि भई लोकाई ।७।मानवजातिः कर्मनिपुणतायां अभावग्रस्तः अभवत्।
ਚਹੁੰ ਬੇਦਾਂ ਕੇ ਧਰਮ ਮਥਿ ਖਟਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕਥਿ ਰਿਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ।
चहुं बेदां के धरम मथि खटि सासत्र कथि रिखि सुणावै ।चतुर्वेदोक्तं कर्तव्यं मथ्य द्रष्टारः षड्शास्त्राणि परिभाषितवन्तः।
ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਸਨਕਾਦਿਕਾ ਜਿਉ ਤਿਹਿ ਕਹਾ ਤਿਵੈ ਜਗੁ ਗਾਵੈ ।
ब्रहमादिक सनकादिका जिउ तिहि कहा तिवै जगु गावै ।ब्रह्मसनकेन यत्किञ्चित् वर्णितं तत् पठित्वा अनुसृत्य जनाः।
ਗਾਵਨਿ ਪੜਨਿ ਬਿਚਾਰਿ ਬਹੁ ਕੋਟਿ ਮਧੇ ਵਿਰਲਾ ਗਤਿ ਪਾਵੈ ।
गावनि पड़नि बिचारि बहु कोटि मधे विरला गति पावै ।पठन् गायन् च बहवः चिन्तयन्ति, परन्तु कोटिषु एकः एव पङ्क्तियोः मध्ये अवगच्छति, पठति च ।
ਇਹਿ ਅਚਰਜੁ ਮਨ ਆਵਦੀ ਪੜਤਿ ਗੁਣਤਿ ਕਛੁ ਭੇਦੁ ਨ ਪਾਵੈ ।
इहि अचरजु मन आवदी पड़ति गुणति कछु भेदु न पावै ।पठन् गायन् च बहवः चिन्तयन्ति, परन्तु कोटिषु एकः एव पङ्क्तियोः मध्ये अवगच्छति, पठति च ।
ਜੁਗ ਜੁਗ ਏਕੋ ਵਰਨ ਹੈ ਕਲਿਜੁਗਿ ਕਿਉ ਬਹੁਤੇ ਦਿਖਲਾਵੈ ।
जुग जुग एको वरन है कलिजुगि किउ बहुते दिखलावै ।आश्चर्यं यत् प्रत्येकं युगे एकस्य वर्णस्य (जातिस्य) आधिपत्यं आसीत् किन्तु कलियुगे कथं असंख्यवर्णाः सन्ति।
ਜੰਦ੍ਰੇ ਵਜੇ ਤ੍ਰਿਹੁ ਜੁਗੀ ਕਥਿ ਪੜ੍ਹਿ ਰਹੈ ਭਰਮੁ ਨਹਿ ਜਾਵੈ ।
जंद्रे वजे त्रिहु जुगी कथि पढ़ि रहै भरमु नहि जावै ।त्रयाणां युगानां कर्तव्यानि परित्यक्तानि इति सर्वेषां ज्ञायते किन्तु भ्रमः वर्तते।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਕਥਿਆ ਚਾਰਿ ਬੇਦਿ ਖਟਿ ਸਾਸਤ੍ਰਿ ਸੰਗਿ ਸਾਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ।
जिउ करि कथिआ चारि बेदि खटि सासत्रि संगि साखि सुणावै ।यथा चत्वारः वेदाः विवक्षिताः, षड्दर्शनानां (शास्त्राणां) वर्णनमपि तेषां पूरकं भवति ।
ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਮਤਿ ਸਭਿ ਗਾਵੈ ।੮।
आपो आपणे मति सभि गावै ।८।ते सर्वे स्वस्य दृष्टिकोणस्य प्रशंसाम् कुर्वन्ति।
ਗੋਤਮਿ ਤਪੇ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ਰਿਗਿ ਵੇਦ ਕੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਈ ।
गोतमि तपे बिचारि कै रिगि वेद की कथा सुणाई ।गम्भीरतापूर्वकं अनुमानं कुर्वन् द्रष्टा गोतमः ऋग्वेदस्य कथां प्रस्तौति।
ਨਿਆਇ ਸਾਸਤ੍ਰਿ ਕੌ ਮਥਿ ਕਰਿ ਸਭਿ ਬਿਧਿ ਕਰਤੇ ਹਥਿ ਜਣਾਈ ।
निआइ सासत्रि कौ मथि करि सभि बिधि करते हथि जणाई ।विचारान् मथयित्वा न्यायविद्यालये ईश्वरः सर्वकारणानां कुशलकारणत्वेन विवक्षितः अस्ति।
ਸਭ ਕਛੁ ਕਰਤੇ ਵਸਿ ਹੈ ਹੋਰਿ ਬਾਤਿ ਵਿਚਿ ਚਲੇ ਨ ਕਾਈ ।
सभ कछु करते वसि है होरि बाति विचि चले न काई ।सर्वं तस्य वशं तस्य क्रमेण च अन्यस्य कोऽपि क्रमः न स्वीक्रियते ।
ਦੁਹੀ ਸਿਰੀ ਕਰਤਾਰੁ ਹੈ ਆਪਿ ਨਿਆਰਾ ਕਰਿ ਦਿਖਲਾਈ ।
दुही सिरी करतारु है आपि निआरा करि दिखलाई ।सः अस्याः सृष्टेः आदौ अन्ते च अस्ति तथापि अस्मिन् शास्त्रे अस्मात् सृष्टेः पृथक् इति दर्शितः।
ਕਰਤਾ ਕਿਨੈ ਨ ਦੇਖਿਆ ਕੁਦਰਤਿ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਈ ।
करता किनै न देखिआ कुदरति अंदरि भरमि भुलाई ।न कश्चित् एतत् प्रजापतिं दृष्टवान् न ज्ञातवान्, अपितु जनाः प्रकृतिस्य (स्वभावस्य) विस्तृतमोहेषु प्रवृत्ताः एव अभवन् ।
ਸੋਹੰ ਬ੍ਰਹਮੁ ਛਪਾਇ ਕੈ ਪੜਦਾ ਭਰਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ਸੁਣਾਈ ।
सोहं ब्रहमु छपाइ कै पड़दा भरमु करतारु सुणाई ।सोहं परब्रह्म इति न अवगत्य जीवः तं पुरुषं (भ्रमपूर्णं) अवगन्तुं भ्रान्तः भवति।
ਰਿਗਿ ਕਹੈ ਸੁਣਿ ਗੁਰਮੁਖਹੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਨ ਦੂਜੀ ਰਾਈ ।
रिगि कहै सुणि गुरमुखहु आपे आपि न दूजी राई ।ऋग्वेदः ज्ञानिनां जनान् उपदिशति यत् परमेश्वरः सर्वः अस्ति नान्यः तस्य तुलनां कर्तुं शक्यते इति।
ਸਤਿਗੁਰ ਬਿਨਾ ਨ ਸੋਝੀ ਪਾਈ ।੯।
सतिगुर बिना न सोझी पाई ।९।सत्यगुरुं विना एषा अवगमनं न लभ्यते।
ਫਿਰਿ ਜੈਮਨਿ ਰਿਖੁ ਬੋਲਿਆ ਜੁਜਰਿ ਵੇਦਿ ਮਥਿ ਕਥਾ ਸੁਣਾਵੈ ।
फिरि जैमनि रिखु बोलिआ जुजरि वेदि मथि कथा सुणावै ।यजुर्वेदं गभीरं चिन्तयन् जैमिनी ऋषिः स्वस्य प्रत्ययान् प्रस्तौति स्म।
ਕਰਮਾ ਉਤੇ ਨਿਬੜੈ ਦੇਹੀ ਮਧਿ ਕਰੇ ਸੋ ਪਾਵੈ ।
करमा उते निबड़ै देही मधि करे सो पावै ।यत् किमपि रोपितं तत् लप्स्यते इति शरीरद्वारा कृतक्रियानुसारं परमनिर्णयः आगमिष्यति।
ਥਾਪਸਿ ਕਰਮ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚਿ ਕਰਮ ਵਾਸ ਕਰਿ ਆਵੈ ਜਾਵੈ ।
थापसि करम संसार विचि करम वास करि आवै जावै ।सः कर्मसिद्धान्तं स्थापयित्वा कर्मनियतं स्थानान्तरणं व्याख्यातवान् ।
ਸਹਸਾ ਮਨਹੁ ਨ ਚੁਕਈ ਕਰਮਾਂ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਵੈ ।
सहसा मनहु न चुकई करमां अंदरि भरमि भुलावै ।अद-अनन्त-भ्रमत्वात् संशयाः निर्मल्य जीवः कर्म-चक्रव्यूहे भ्रमन् गच्छति।
ਕਰਮਿ ਵਰਤਣਿ ਜਗਤਿ ਕੀ ਇਕੋ ਮਾਇਆ ਬ੍ਰਹਮ ਕਹਾਵੈ ।
करमि वरतणि जगति की इको माइआ ब्रहम कहावै ।कर्म जगतः व्यावहारिकः पक्षः माया ब्रह्म च समानौ।
ਜੁਜਰਿ ਵੇਦਿ ਕੋ ਮਥਨਿ ਕਰਿ ਤਤ ਬ੍ਰਹਮੁ ਵਿਚਿ ਭਰਮੁ ਮਿਲਾਵੈ ।
जुजरि वेदि को मथनि करि तत ब्रहमु विचि भरमु मिलावै ।अयं विचारधारा (शास्त्रः) यजुर्वेदस्य सामग्रीं क्षोभयन्, परमवास्तविकतया ब्रह्मणा सह मोहान् मिश्रयति,
ਕਰਮ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ਜਗਤ ਵਿਚਿ ਕਰਮਿ ਬੰਧਿ ਕਰਿ ਆਵੈ ਜਾਵੈ ।
करम द्रिड़ाइ जगत विचि करमि बंधि करि आवै जावै ।तथा च संस्कारवादं दृढतया स्थापयति यत् कर्मबन्धस्य परिणामरूपेण जगतः आगमनं गमनञ्च अधिकं स्वीकुर्वति।
ਸਤਿਗੁਰ ਬਿਨਾ ਨ ਸਹਸਾ ਜਾਵੈ ।੧੦।
सतिगुर बिना न सहसा जावै ।१०।सच्चिगुरुं विना संशयो न निवर्तयितुं शक्यन्ते।
ਸਿਆਮ ਵੇਦ ਕਉ ਸੋਧਿ ਕਰਿ ਮਥਿ ਵੇਦਾਂਤੁ ਬਿਆਸਿ ਸੁਣਾਇਆ ।
सिआम वेद कउ सोधि करि मथि वेदांतु बिआसि सुणाइआ ।व्यासः (बदरायणः) सामवेदस्य विचारचक्रं मथ्य, अनुसन्धानं च कृत्वा वेदान्तं (सूत्रं) पाठितवान् ।
ਕਥਨੀ ਬਦਨੀ ਬਾਹਰਾ ਆਪੇ ਆਪਣਾ ਬ੍ਰਹਮੁ ਜਣਾਇਆ ।
कथनी बदनी बाहरा आपे आपणा ब्रहमु जणाइआ ।अनिर्वचनीयब्रह्मसदृशं आत्मनः (आत्मन्) पुरतः स्थापितवान्।
ਨਦਰੀ ਕਿਸੈ ਨ ਲਿਆਵਈ ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਆ ।
नदरी किसै न लिआवई हउमै अंदरि भरमि भुलाइआ ।स अदृश्ये जीवः च स्वाभिमानमोहेषु इतस्ततः भ्रमति।
ਆਪੁ ਪੁਜਾਇ ਜਗਤ ਵਿਚਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਦਾ ਮਰਮੁ ਨ ਪਾਇਆ ।
आपु पुजाइ जगत विचि भाउ भगति दा मरमु न पाइआ ।आत्मनः ब्रह्मत्वेन प्रतिष्ठाप्य सः वस्तुतः स्वस्य आत्मनः पूजायोग्यः इति प्रतिष्ठितः अतः प्रेमभक्तिरहस्यैः अज्ञातः एव स्थितः।
ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨ ਆਵੀ ਵੇਦਿ ਮਥਿ ਅਗਨੀ ਅੰਦਰਿ ਤਪਤਿ ਤਪਾਇਆ ।
त्रिपति न आवी वेदि मथि अगनी अंदरि तपति तपाइआ ।वेदस्य मथनं तस्य शान्तिं प्राप्तुं न शक्तवान् सः च अहङ्कारस्य आतपे एकं सर्वं तप्तुं आरब्धवान्।
ਮਾਇਆ ਡੰਡ ਨ ਉਤਰੇ ਜਮ ਡੰਡੈ ਬਹੁ ਦੁਖਿ ਰੂਆਇਆ ।
माइआ डंड न उतरे जम डंडै बहु दुखि रूआइआ ।मयदण्डः सदा तस्य शिरसि लम्बमानः आसीत्, सः च यमस्य मृत्युदेवस्य नित्यभयात् अत्यन्तं दुःखं प्राप्नोत्।
ਨਾਰਦਿ ਮੁਨਿ ਉਪਦੇਸਿਆ ਮਥਿ ਭਾਗਵਤ ਗੁਨਿ ਗੀਤ ਕਰਾਇਆ ।
नारदि मुनि उपदेसिआ मथि भागवत गुनि गीत कराइआ ।नारदात् ज्ञानं प्राप्य भागवतं पठित्वा एवं ईश्वरस्य स्तुतिं कृतवान् ।
ਬਿਨੁ ਸਰਨੀ ਨਹਿਂ ਕੋਇ ਤਰਾਇਆ ।੧੧।
बिनु सरनी नहिं कोइ तराइआ ।११।गुरुस्य समक्षं समर्पणं विना कोऽपि (विश्वसमुद्रं) पारं कर्तुं न शक्तवान्।
ਦੁਆਪਰਿ ਜੁਗਿ ਬੀਤਤ ਭਏ ਕਲਜੁਗਿ ਕੇ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰ ਫਿਰਾਈ ।
दुआपरि जुगि बीतत भए कलजुगि के सिरि छत्र फिराई ।द्वापरस्य निधनेन इदानीं कलियुगस्य शिरः उपरि राज्यस्य वितानम् आगतं ।
ਵੇਦ ਅਥਰਵਣਿ ਥਾਪਿਆ ਉਤਰਿ ਮੁਖਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੁਨ ਗਾਈ ।
वेद अथरवणि थापिआ उतरि मुखि गुरमुखि गुन गाई ।अथर्ववेदः स्थापितः अभवत्, जनाः इदानीं उत्तरदिशि अभिमुखाः स्तुतिं कुर्वन्ति स्म ।
ਕਪਲ ਰਿਖੀਸੁਰਿ ਸਾਂਖਿ ਮਥਿ ਅਥਰਵਣਿ ਵੇਦ ਕੀ ਰਿਚਾ ਸੁਣਾਈ ।
कपल रिखीसुरि सांखि मथि अथरवणि वेद की रिचा सुणाई ।अथर्ववेदस्य स्तोत्राणां द्रव्यत्वेन सांख्यसूत्राणि कपिलऋषिणा पठितानि आसन् ।
ਗਿਆਨ ਮਹਾ ਰਸ ਪੀਅ ਕੈ ਸਿਮਰੇ ਨਿਤ ਅਨਿਤ ਨਿਆਈ ।
गिआन महा रस पीअ कै सिमरे नित अनित निआई ।महाज्ञानेन ओतप्रोतः भूत्वा स्थिरं क्षणिकं च चिन्तयन् गच्छतु।
ਗਿਆਨ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਪਾਈਐ ਜੋ ਕੋਈ ਕੋਟਿ ਜਤਨਿ ਕਰਿ ਧਾਈ ।
गिआन बिना नहि पाईऐ जो कोई कोटि जतनि करि धाई ।कोटिप्रयत्नानापि ज्ञानं विना किमपि न लभ्यते ।
ਕਰਮਿ ਜੋਗ ਦੇਹੀ ਕਰੇ ਸੋ ਅਨਿਤ ਖਿਨ ਟਿਕੇ ਨ ਰਾਈ ।
करमि जोग देही करे सो अनित खिन टिके न राई ।कर्म योगश्च शरीरस्य कर्म क्षणिकं नाश्यं च ।
ਗਿਆਨੁ ਮਤੇ ਸੁਖੁ ਉਪਜੈ ਜਨਮ ਮਰਨ ਕਾ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈ ।
गिआनु मते सुखु उपजै जनम मरन का भरमु चुकाई ।विश्लेषणात्मका प्रज्ञा परमं आनन्दं सृजति जन्ममरणयोः भ्रमाः च समाप्ताः भवन्ति।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੀ ਸਹਜਿ ਸਮਾਈ ।੧੨।
गुरमुखि गिआनी सहजि समाई ।१२।गुरुप्रधानाः (गुरमुखाः) वास्तविकात्मनि विलीनाः भवन्ति।
ਬੇਦ ਅਬਰਬਨੁ ਮਥਨਿ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਸੇਖਿਕ ਗੁਨ ਗਾਵੈ ।
बेद अबरबनु मथनि करि गुरमुखि बासेखिक गुन गावै ।अथत्ववेदस्य मथनेन गुरुप्रधानः (कनदः) स्वस्य वैसेसिके गुणानां विषये गुणान् (द्रव्यस्य) पठितवान्।
ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਸਮੇ ਬਿਨਾ ਫਲੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।
जेहा बीजै सो लुणै समे बिना फलु हथि न आवै ।सः वपन-कपाटयोः(दान-ग्रहणयोः) सिद्धान्तं उत्पाद्य समुचितसमये एव फलं प्राप्नुयात् इति अवदत् ।
ਹੁਕਮੈ ਅੰਦਰਿ ਸਭੁ ਕੋ ਮੰਨੈ ਹੁਕਮੁ ਸੋ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ ।
हुकमै अंदरि सभु को मंनै हुकमु सो सहजि समावै ।सर्वं तस्य दिव्येच्छया हुकम्(यस्मै सः अपूर्वं कथयति) प्रवर्तते, यः ईश्वरी इच्छां स्वीकुर्वति सः समतायां आत्मनः स्थिरीकरणं करोति।
ਆਪੋ ਕਛੂ ਨ ਹੋਵਈ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਨਹਿ ਮੰਨਿ ਵਸਾਵੈ ।
आपो कछू न होवई बुरा भला नहि मंनि वसावै ।जीवेन अवश्यमेव अवगन्तव्यं यत् स्वयमेव किमपि न भवति (अस्माकं च अस्माकं शुभाशुभकर्मणां उत्तरदायी अस्माकं स्वयम्) अतः शुभाशुभकर्मणां मनसि न निवसितव्यम्।
ਜੈਸਾ ਕਰਿ ਤੈਸਾ ਲਹੈ ਰਿਖਿ ਕਣਾਦਿਕ ਭਾਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ।
जैसा करि तैसा लहै रिखि कणादिक भाखि सुणावै ।ऋषि कनादः उक्तवान् यत् यथा त्वं वपसि तथा त्वं लपसि।
ਸਤਿਜੁਗਿ ਕਾ ਅਨਿਆਇ ਸੁਣਿ ਇਕ ਫੇੜੇ ਸਭੁ ਜਗਤ ਮਰਾਵੈ ।
सतिजुगि का अनिआइ सुणि इक फेड़े सभु जगत मरावै ।एकस्यैव दुष्टस्य कारणात् सर्वं जगत् दुःखं भवेत् इति सत्युगस्य अन्यायं शृणुत।
ਤ੍ਰੇਤੇ ਨਗਰੀ ਪੀੜੀਐ ਦੁਆਪਰਿ ਵੰਸੁ ਕੁਵੰਸ ਕੁਹਾਵੈ ।
त्रेते नगरी पीड़ीऐ दुआपरि वंसु कुवंस कुहावै ।त्रेते एकस्य दुष्टस्य कारणेन समग्रं नगरं दुःखं प्राप्नोत् तथा च द्वपारे एतत् दुःखं एककुटुम्बे एव सीमितं भवति स्म तथा च कुलम् इगोमिनीं प्राप्नोति स्म।
ਕਲਿਜੁਗ ਜੋ ਫੇੜੇ ਸੋ ਪਾਵੈ ।੧੩।
कलिजुग जो फेड़े सो पावै ।१३।कलियुगे तु केवलं दुःखं प्राप्नोति यो दुष्कृतं करोति।
ਸੇਖਨਾਗ ਪਾਤੰਜਲ ਮਥਿਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਨਾਗਿ ਸੁਣਾਈ ।
सेखनाग पातंजल मथिआ गुरमुखि सासत्र नागि सुणाई ।गुरमुख पतंजलि सेसनाग का (कथित) अवतार, अति विचारपूर्वक पाठ, नाग-शास्त्र, योग शास्त्र (पतंजल-योगसूत्र)।
ਵੇਦ ਅਥਰਵਣ ਬੋਲਿਆ ਜੋਗ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈ ।
वेद अथरवण बोलिआ जोग बिना नहि भरमु चुकाई ।सः अथर्ववेदानुरूपतया अवदत् यत् योगं विना माया न मेटयितुं शक्यते।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਮੈਲੀ ਆਰਸੀ ਸਿਕਲ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਮੁਖਿ ਦਿਖਾਈ ।
जिउ करि मैली आरसी सिकल बिना नहि मुखि दिखाई ।तत्सदृशं यत्र वयं जानीमः यत् दर्पणस्य शुद्धिं विना तस्मिन् मुखं न दृश्यते ।
ਜੋਗੁ ਪਦਾਰਥ ਨਿਰਮਲਾ ਅਨਹਦ ਧੁਨਿ ਅੰਦਰਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
जोगु पदारथ निरमला अनहद धुनि अंदरि लिव लाई ।योगः शुद्धिकरणप्रैक्सिस् अस्ति यस्य माध्यमेन सुरतिः अप्रहृते रागे लीनः भवति।
ਅਸਟ ਦਸਾ ਸਿਧਿ ਨਉ ਨਿਧੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋਗੀ ਚਰਨ ਲਗਾਈ ।
असट दसा सिधि नउ निधी गुरमुखि जोगी चरन लगाई ।अष्टादश सिद्धयः नव निधयः गुरमुखयोगिनः पादयोः पतन्ति।
ਤ੍ਰਿਹੁ ਜੁਗਾਂ ਕੀ ਬਾਸਨਾ ਕਲਿਜੁਗ ਵਿਚਿ ਪਾਤੰਜਲਿ ਪਾਈ ।
त्रिहु जुगां की बासना कलिजुग विचि पातंजलि पाई ।कलियुगे पतञ्जलिः युगत्रयेषु अपूर्णेषु स्थितानां कामानां पूर्तिविषये कथयति स्म ।
ਹਥੋ ਹਥੀ ਪਾਈਐ ਭਗਤਿ ਜੋਗ ਕੀ ਪੂਰ ਕਮਾਈ ।
हथो हथी पाईऐ भगति जोग की पूर कमाई ।योगभक्तेः सम्पूर्णा सिद्धिः अस्ति यत् भवन्तः प्रत्येकं वस्तु हस्तं हस्तं कृत्वा।
ਨਾਮ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਸੁਭਾਈ ।੧੪।
नाम दानु इसनानु सुभाई ।१४।जीवः ईश्वरस्य स्मरणं, दानं, आचमनं च (आन्तरिकं बाह्यं च) स्वभावं संवर्धयेत्।
ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਮੇਰੁ ਸਰੀਰ ਕਾ ਬਾਸਨਾ ਬਧਾ ਆਵੈ ਜਾਵੈ ।
जुगि जुगि मेरु सरीर का बासना बधा आवै जावै ।अनादिकालात् अपूर्णकामबन्धनात् जीवः प्रवासं प्राप्नोति ।
ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਫੇਰਿ ਵਟਾਈਐ ਗਿਆਨੀ ਹੋਇ ਮਰਮੁ ਕਉ ਪਾਵੈ ।
फिरि फिरि फेरि वटाईऐ गिआनी होइ मरमु कउ पावै ।वारं वारं शरीरस्य परिवर्तनं भवति, परन्तु अस्य परिवर्तनस्य रहस्यं ज्ञानी भूत्वा अवगन्तुं शक्यते ।
ਸਤਿਜੁਗਿ ਦੂਜਾ ਭਰਮੁ ਕਰਿ ਤ੍ਰੇਤੇ ਵਿਚਿ ਜੋਨੀ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ।
सतिजुगि दूजा भरमु करि त्रेते विचि जोनी फिरि आवै ।सतयुगे द्वन्द्वमग्नः जीवः त्रेतायां देहं प्रविष्टवान्।
ਤ੍ਰੇਤੇ ਕਰਮਾਂ ਬਾਂਧਤੇ ਦੁਆਪਰਿ ਫਿਰਿ ਅਵਤਾਰ ਕਰਾਵੈ ।
त्रेते करमां बांधते दुआपरि फिरि अवतार करावै ।त्रेतायां कर्मबन्धे गृहीतः
ਦੁਆਪਰਿ ਮਮਤਾ ਅਹੰ ਕਰਿ ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਗਰਬਿ ਗਲਾਵੈ ।
दुआपरि ममता अहं करि हउमै अंदरि गरबि गलावै ।द्वापरे जातः स विवर्तमानो विवर्तमानः |
ਤ੍ਰਿਹੁ ਜੁਗਾਂ ਕੇ ਕਰਮ ਕਰਿ ਜਨਮ ਮਰਨ ਸੰਸਾ ਨ ਚੁਕਾਵੈ ।
त्रिहु जुगां के करम करि जनम मरन संसा न चुकावै ।त्रियुगस्य कार्यानुष्ठानेऽपि जन्ममरणभयं न निवर्तते ।
ਫਿਰਿ ਕਲਿਜੁਗਿ ਅੰਦਰਿ ਦੇਹਿ ਧਰਿ ਕਰਮਾਂ ਅੰਦਰਿ ਫੇਰਿ ਫਸਾਵੈ ।
फिरि कलिजुगि अंदरि देहि धरि करमां अंदरि फेरि फसावै ।जीवः कलियुगे पुनर्जन्म कृत्वा कर्मसु संलग्नः भवति।
ਅਉਸਰੁ ਚੁਕਾ ਹਥ ਨ ਆਵੈ ।੧੫।
अउसरु चुका हथ न आवै ।१५।नष्टः अवसरः पुनः न आगच्छति।
ਕਲਿਜੁਗ ਕੀ ਸੁਣ ਸਾਧਨਾ ਕਰਮ ਕਿਰਤਿ ਕੀ ਚਲੈ ਨ ਕਾਈ ।
कलिजुग की सुण साधना करम किरति की चलै न काई ।इदानीं कलियुगस्य अनुशासनं शृणु यत्र संस्कारस्य कोऽपि चिन्ता न करोति।
ਬਿਨਾ ਭਜਨ ਭਗਵਾਨ ਕੇ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਬਿਨੁ ਠਉੜਿ ਨ ਥਾਈ ।
बिना भजन भगवान के भाउ भगति बिनु ठउड़ि न थाई ।प्रेमभक्तिं विना कश्चित् कुत्रापि स्थानं न प्राप्स्यति।
ਲਹੇ ਕਮਾਣਾ ਏਤ ਜੁਗਿ ਪਿਛਲੀ ਜੁਗੀਂ ਕਰੀ ਕਮਾਈ ।
लहे कमाणा एत जुगि पिछली जुगीं करी कमाई ।पूर्वयुगेषु अनुशासितजीवनात् कलियुगे मानवरूपं प्राप्तम् ।
ਪਾਇਆ ਮਾਨਸ ਦੇਹਿ ਕਉ ਐਥੌ ਚੁਕਿਆ ਠੌਰ ਨ ਠਾਈ ।
पाइआ मानस देहि कउ ऐथौ चुकिआ ठौर न ठाई ।इदानीं यदि एषः अवसरः स्खलितः स्यात् तर्हि कोऽपि अवसरः स्थानं च न प्राप्यते स्म ।
ਕਲਿਜੁਗਿ ਕੇ ਉਪਕਾਰਿ ਸੁਣਿ ਜੈਸੇ ਬੇਦ ਅਥਰਵਣ ਗਾਈ ।
कलिजुगि के उपकारि सुणि जैसे बेद अथरवण गाई ।अथर्ववेदोक्तं कलियुगस्य मोक्षविशेषणं शृणु ।
ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਪਰਵਾਨੁ ਹੈ ਜਗ ਹੋਮ ਗੁਰਪੁਰਬਿ ਕਮਾਈ ।
भाउ भगति परवानु है जग होम गुरपुरबि कमाई ।अधुना feeingful भक्तिमात्रं ग्राह्यम्; यज्ञं होमहोमं मानवगुरुपूजनं च पूर्वयुगानां अनुशासनम् आसीत्।
ਕਰਿ ਕੇ ਨੀਚ ਸਦਾਵਣਾ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭੁ ਲੇਖੈ ਅੰਦਰਿ ਪਾਈ ।
करि के नीच सदावणा तां प्रभु लेखै अंदरि पाई ।यदि कश्चित् इदानीं कर्ता भूत्वा अपि स्वात्मतः एतत् इन्द्रियं मेटयति, नीचः इति वक्तुं रोचते, तदा एव सः भगवतः सद्पुस्तकेषु तिष्ठितुं शक्नोति
ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਵੈ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ।੧੬।
कलिजुगि नावै की वडिआई ।१६।कलियुगे भगवतः नाम पुनरुक्तिमात्रं भव्यं मन्यते ।
ਜੁਗਿ ਗਰਦੀ ਜਬ ਹੋਵਹੇ ਉਲਟੇ ਜੁਗੁ ਕਿਆ ਹੋਇ ਵਰਤਾਰਾ ।
जुगि गरदी जब होवहे उलटे जुगु किआ होइ वरतारा ।युगस्य अधः पतने जनाः युगस्य कर्तव्यं त्यक्त्वा स्वस्वभावस्य विरुद्धं बहवन्ति ।
ਉਠੇ ਗਿਲਾਨਿ ਜਗਤਿ ਵਿਚਿ ਵਰਤੇ ਪਾਪ ਭ੍ਰਿਸਟਿ ਸੰਸਾਰਾ ।
उठे गिलानि जगति विचि वरते पाप भ्रिसटि संसारा ।संसारः पश्चात्तापकर्मसु मग्नः भवति, पापं भ्रष्टाचारं च प्रबलं भवति।
ਵਰਨਾਵਰਨ ਨ ਭਾਵਨੀ ਖਹਿ ਖਹਿ ਜਲਨ ਬਾਂਸ ਅੰਗਿਆਰਾ ।
वरनावरन न भावनी खहि खहि जलन बांस अंगिआरा ।समाजस्य विभिन्नाः वर्गाः(जातयः) परस्परं द्वेषं विकसयन्ति, कलहद्वारा च स्वं समाप्तयन्ति यतः वेणुः परस्परघर्षणात् अग्निम् उत्पादयन्तः स्वयमेव अन्येषां च दहन्ति।
ਨਿੰਦਿਆ ਚਲੇ ਵੇਦ ਕੀ ਸਮਝਨਿ ਨਹਿ ਅਗਿਆਨਿ ਗੁਬਾਰਾ ।
निंदिआ चले वेद की समझनि नहि अगिआनि गुबारा ।ज्ञानस्य निन्दा प्रारभते अविद्या-तमसि न किमपि दृश्यमानं तिष्ठति।
ਬੇਦ ਗਿਰੰਥ ਗੁਰ ਹਟਿ ਹੈ ਜਿਸੁ ਲਗਿ ਭਵਜਲ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ।
बेद गिरंथ गुर हटि है जिसु लगि भवजल पारि उतारा ।यस्मात् वेदज्ञानात् मनुष्यः लोकाब्धिं पारयति तस्मात् ज्ञानिनः अपि दूरं गच्छन्ति।
ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਝੁ ਨ ਬੁਝੀਐ ਜਿਚਰੁ ਧਰੇ ਨ ਪ੍ਰਭੁ ਅਵਤਾਰਾ ।
सतिगुर बाझु न बुझीऐ जिचरु धरे न प्रभु अवतारा ।एतावत्कालं यावत् ईश्वरः सच्चिदानन्दगुरुरूपेण पृथिव्यां न अवतरति, न कश्चित् रहस्यं अवगन्तुं शक्यते।
ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰੁ ਇਕੁ ਹੈ ਸਚਾ ਸਾਹੁ ਜਗਤੁ ਵਣਜਾਰਾ ।
गुर परमेसरु इकु है सचा साहु जगतु वणजारा ।गुरुः ईश्वरः च एकः; स एव सच्चिदानन्दः सर्वः जगत् तं स्पृहति।
ਚੜੇ ਸੂਰ ਮਿਟਿ ਜਾਇ ਅੰਧਾਰਾ ।੧੭।
चड़े सूर मिटि जाइ अंधारा ।१७।सूर्यवत् उदेति तमो निवर्तते |
ਕਲਿਜੁਗਿ ਬੋਧੁ ਅਉਤਾਰੁ ਹੈ ਬੋਧੁ ਅਬੋਧੁ ਨ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਆਵੈ ।
कलिजुगि बोधु अउतारु है बोधु अबोधु न द्रिसटी आवै ।कालिजुगे बौद्धिकतां अवतारं लभते, ज्ञानाज्ञानयोः विवेकः तु कुत्रापि नास्ति ।
ਕੋਇ ਨ ਕਿਸੈ ਵਰਜਈ ਸੋਈ ਕਰੇ ਜੋਈ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ।
कोइ न किसै वरजई सोई करे जोई मनि भावै ।न कश्चित् कस्यचित् निषेधं करोति, सर्वे च स्वस्य इच्छानुसारं वर्तन्ते।
ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਈ ਸਿਲਾ ਸੁੰਨਿ ਕੋਈ ਗੋਰੀ ਮੜ੍ਹੀ ਪੁਜਾਵੈ ।
किसे पुजाई सिला सुंनि कोई गोरी मढ़ी पुजावै ।कश्चित् जडशिलानां पूजां निर्देशयति, कश्चित् जनान् श्मशानपूजनाय मार्गदर्शनं करोति।
ਤੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਪਾਖੰਡ ਕਰਿ ਕਲਹਿ ਕ੍ਰੋਧ ਬਹੁ ਵਾਦਿ ਵਧਾਵੈ ।
तंत्र मंत्र पाखंड करि कलहि क्रोध बहु वादि वधावै ।तन्त्रमन्त्रस्य तथा तादृशानां पाखण्डानां कारणात् तनावाः क्रोधाः कलहाः च वर्धिताः सन्ति ।
ਆਪੋ ਧਾਪੀ ਹੋਇ ਕੈ ਨਿਆਰੇ ਨਿਆਰੇ ਧਰਮ ਚਲਾਵੈ ।
आपो धापी होइ कै निआरे निआरे धरम चलावै ।स्वार्थार्थे मूषकदौडे भिन्नाः धर्माः प्रचारिताः।
ਕੋਈ ਪੂਜੇ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ ਕੋਈ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸੁ ਮਨਾਵੈ ।
कोई पूजे चंदु सूरु कोई धरति अकासु मनावै ।कश्चित् चन्द्रान् पूजयति कश्चित् सूर्यः कश्चित् पृथिवी आकाशं च पूजयति।
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਧਰਮ ਰਾਜ ਕੋਈ ਤ੍ਰਿਪਤਾਵੈ ।
पउणु पाणी बैसंतरो धरम राज कोई त्रिपतावै ।वायुजलं वह्निं यमं च मृत्युदेवं कश्चित् प्रायश्यति।
ਫੋਕਟਿ ਧਰਮੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਵੈ ।੧੮।
फोकटि धरमी भरमि भुलावै ।१८।एते सर्वे धर्मपाखण्डाः मोहेषु क्षिपन्तः।
ਭਈ ਗਿਲਾਨਿ ਜਗਤ੍ਰਿ ਵਿਚਿ ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਆਸ੍ਰਮ ਉਪਾਏ ।
भई गिलानि जगत्रि विचि चारि वरनि आस्रम उपाए ।जगति प्रचलितं श्रमं दृष्ट्वा चत्वारः वर्णाः चत्वारः आश्रमाः च स्थापिताः ।
ਦਸਿ ਨਾਮਿ ਸੰਨਿਆਸੀਆ ਜੋਗੀ ਬਾਰਹ ਪੰਥਿ ਚਲਾਏ ।
दसि नामि संनिआसीआ जोगी बारह पंथि चलाए ।अथ तपस्विनां दश क्रमाः योगिनां द्वादश क्रमाः।
ਜੰਗਮ ਅਤੇ ਸਰੇਵੜੇ ਦਗੇ ਦਿਗੰਬਰਿ ਵਾਦਿ ਕਰਾਏ ।
जंगम अते सरेवड़े दगे दिगंबरि वादि कराए ।अग्रे जङ्गमाः, भ्रमणकर्तारः, श्रमणाः, दिगम्ब्राः च, नग्नाः जैनतपस्विनः अपि स्वविवादं प्रारब्धवन्तः ।
ਬ੍ਰਹਮਣਿ ਬਹੁ ਪਰਕਾਰਿ ਕਰਿ ਸਾਸਤ੍ਰਿ ਵੇਦ ਪੁਰਾਣਿ ਲੜਾਏ ।
ब्रहमणि बहु परकारि करि सासत्रि वेद पुराणि लड़ाए ।शास्त्रवेदपुराणान् परस्परं विरोधं कुर्वन्तः अनेके ब्राह्मणवर्गाः अभवन् ।
ਖਟੁ ਦਰਸਨ ਬਹੁ ਵੈਰਿ ਕਰਿ ਨਾਲਿ ਛਤੀਸਿ ਪਖੰਡ ਰਲਾਏ ।
खटु दरसन बहु वैरि करि नालि छतीसि पखंड रलाए ।षट् भारतीयदर्शनानां परस्परं असमञ्जसः अधिकानि पाखण्डानि अपि योजयति स्म ।
ਤੰਤ ਮੰਤ ਰਾਸਾਇਣਾ ਕਰਾਮਾਤਿ ਕਾਲਖਿ ਲਪਟਾਏ ।
तंत मंत रासाइणा करामाति कालखि लपटाए ।कीमिया तन्त्रं मन्त्रं चमत्कारं सर्वं जनानां कृते अभवत् ।
ਇਕਸਿ ਤੇ ਬਹੁ ਰੂਪਿ ਕਰਿ ਰੂਪਿ ਕੁਰੂਪੀ ਘਣੇ ਦਿਖਾਏ ।
इकसि ते बहु रूपि करि रूपि कुरूपी घणे दिखाए ।असंख्यसम्प्रदायेषु(जातिषु च) विभक्ताः भूत्वा ते घोरं दृष्टिम् उत्पन्नवन्तः।
ਕਲਿਜੁਗਿ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ।੧੯।
कलिजुगि अंदरि भरमि भुलाए ।१९।ते सर्वे कलियुगेन मोहिताः।
ਬਹੁ ਵਾਟੀ ਜਗਿ ਚਲੀਆ ਤਬ ਹੀ ਭਏ ਮੁਹੰਮਦਿ ਯਾਰਾ ।
बहु वाटी जगि चलीआ तब ही भए मुहंमदि यारा ।यदा विविधाः सम्प्रदायाः प्रचलिताः अभवन् तदा ईश्वरस्य प्रियः मुहम्मदः जातः ।
ਕਉਮਿ ਬਹਤਰਿ ਸੰਗਿ ਕਰਿ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਵੈਰੁ ਵਿਰੋਧੁ ਪਸਾਰਾ ।
कउमि बहतरि संगि करि बहु बिधि वैरु विरोधु पसारा ।राष्ट्रं द्वासप्ततिविभागेषु विभक्तं जातम्, अनेके प्रकाराः वैरस्य विरोधस्य च उद्भवः अभवत् ।
ਰੋਜੇ ਈਦ ਨਿਮਾਜਿ ਕਰਿ ਕਰਮੀ ਬੰਦਿ ਕੀਆ ਸੰਸਾਰਾ ।
रोजे ईद निमाजि करि करमी बंदि कीआ संसारा ।रोजा, इड, नमाज इत्यादिषु जगत् बद्धम् आसीत्।
ਪੀਰ ਪੈਕੰਬਰਿ ਅਉਲੀਏ ਗਉਸਿ ਕੁਤਬ ਬਹੁ ਭੇਖ ਸਵਾਰਾ ।
पीर पैकंबरि अउलीए गउसि कुतब बहु भेख सवारा ।पीर, पैगम्बर औलिया, गौस्, कुताबः च अनेकेषु देशेषु अस्तित्वं प्राप्तवन्तः ।
ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰੇ ਢਾਹਿ ਕੈ ਤਿਹਿ ਠਉੜੀ ਮਾਸੀਤਿ ਉਸਾਰਾ ।
ठाकुर दुआरे ढाहि कै तिहि ठउड़ी मासीति उसारा ।मन्दिराणां स्थाने मस्जिदः स्थापिताः ।
ਮਾਰਨਿ ਗਊ ਗਰੀਬ ਨੋ ਧਰਤੀ ਉਪਰਿ ਪਾਪੁ ਬਿਥਾਰਾ ।
मारनि गऊ गरीब नो धरती उपरि पापु बिथारा ।अल्पशक्तयः हतास्तथा पापेन पृथिवी ।
ਕਾਫਰਿ ਮੁਲਹਦਿ ਇਰਮਨੀ ਰੂਮੀ ਜੰਗੀ ਦੁਸਮਣਿ ਦਾਰਾ ।
काफरि मुलहदि इरमनी रूमी जंगी दुसमणि दारा ।आर्मेनिया-रुमि-जनाः धर्मत्यागी (काफिर्) इति घोषिताः, युद्धक्षेत्रेषु तेषां विनाशः अभवत् ।
ਪਾਪੇ ਦਾ ਵਰਤਿਆ ਵਰਤਾਰਾ ।੨੦।
पापे दा वरतिआ वरतारा ।२०।पापं सर्वत्र सर्वत्र बभूव ।
ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਚਾਰਿ ਮਜਹਬਾਂ ਜਗਿ ਵਿਚਿ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣੇ ।
चारि वरनि चारि मजहबां जगि विचि हिंदू मुसलमाणे ।विश्वे हिन्दुनां चत्वारि जातिः, मुसलमानानां चत्वारः सम्प्रदायाः च सन्ति ।
ਖੁਦੀ ਬਖੀਲਿ ਤਕਬਰੀ ਖਿੰਚੋਤਾਣਿ ਕਰੇਨਿ ਧਿਙਾਣੇ ।
खुदी बखीलि तकबरी खिंचोताणि करेनि धिङाणे ।उभयधर्मस्य सदस्याः स्वार्थिनः, ईर्ष्यालुः अभिमानी, द्वैतवादी, हिंसकाः च सन्ति ।
ਗੰਗ ਬਨਾਰਸਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਮਕਾ ਕਾਬਾ ਮੁਸਲਮਾਣੇ ।
गंग बनारसि हिंदूआं मका काबा मुसलमाणे ।हिन्दुजनाः हरद्वार-बनारस-यात्राम् कुर्वन्ति, मुस्लिम-जनाः मक्का-नगरस्य काबा-यात्राम् कुर्वन्ति ।
ਸੁੰਨਤਿ ਮੁਸਲਮਾਣ ਦੀ ਤਿਲਕ ਜੰਞੂ ਹਿੰਦੂ ਲੋਭਾਣੇ ।
सुंनति मुसलमाण दी तिलक जंञू हिंदू लोभाणे ।खतना मुसलमानानां प्रियः, हिन्दुनां कृते चप्पलचिह्नं (तिलकं) पवित्रसूत्रं च।
ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਕਹਾਇਦੇ ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਦੁਇ ਰਾਹਿ ਭੁਲਾਣੇ ।
राम रहीम कहाइदे इकु नामु दुइ राहि भुलाणे ।हिन्दुः रामं, मुसलमाना:, रहीमं च आह्वयन्ति, परन्तु वास्तविकतायाम् एकः एव ईश्वरः अस्ति।
ਬੇਦ ਕਤੇਬ ਭੁਲਾਇ ਕੈ ਮੋਹੇ ਲਾਲਚ ਦੁਨੀ ਸੈਤਾਣੇ ।
बेद कतेब भुलाइ कै मोहे लालच दुनी सैताणे ।वेदकटेबविस्मृतत्वात् लौकिकलोभः पिशाचः च तान् भ्रष्टान् कृतवन्तः ।
ਸਚੁ ਕਿਨਾਰੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਖਹਿ ਮਰਦੇ ਬਾਮ੍ਹਣਿ ਮਉਲਾਣੇ ।
सचु किनारे रहि गिआ खहि मरदे बाम्हणि मउलाणे ।उभयतः निगूढं सत्यम्; ब्राह्मणौ मौलवीश्च परस्परं वैरेण हन्ति |
ਸਿਰੋ ਨ ਮਿਟੇ ਆਵਣਿ ਜਾਣੇ ।੨੧।
सिरो न मिटे आवणि जाणे ।२१।न कश्चित् सम्प्रदायः प्रवासात् मुक्तिं प्राप्नुयात्।
ਚਾਰੇ ਜਾਗੇ ਚਹੁ ਜੁਗੀ ਪੰਚਾਇਣੁ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪੇ ਹੋਆ ।
चारे जागे चहु जुगी पंचाइणु प्रभु आपे होआ ।चतुर्युगस्य कर्तव्यविवादानाम् न्यायः ईश्वरः एव अस्ति।
ਆਪੇ ਪਟੀ ਕਲਮਿ ਆਪਿ ਆਪੇ ਲਿਖਣਿਹਾਰਾ ਹੋਆ ।
आपे पटी कलमि आपि आपे लिखणिहारा होआ ।सः स्वयमेव कागदं, लेखनीं, लेखकं च id।
ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਅੰਧੇਰੁ ਹੈ ਖਹਿ ਖਹਿ ਮਰਦੇ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਲੋਆ ।
बाझु गुरू अंधेरु है खहि खहि मरदे बहु बिधि लोआ ।गुरुं विना सर्वं तमः जनाश्च परस्परं हन्ति।
ਵਰਤਿਆ ਪਾਪੁ ਜਗਤ੍ਰਿ ਤੇ ਧਉਲੁ ਉਡੀਣਾ ਨਿਸਿ ਦਿਨਿ ਰੋਆ ।
वरतिआ पापु जगत्रि ते धउलु उडीणा निसि दिनि रोआ ।पापं सर्वतो व्याप्तं (पौराणिक) वृषभः पृथिवीधारी दिवारात्रौ रोदिति विलपति च।
ਬਾਝੁ ਦਇਆ ਬਲਹੀਣ ਹੋਉ ਨਿਘਰੁ ਚਲੌ ਰਸਾਤਲਿ ਟੋਆ ।
बाझु दइआ बलहीण होउ निघरु चलौ रसातलि टोआ ।करुणं विना, व्याकुलं भवति, नष्टं भवितुं पाताललोकं प्रति अवतरति।
ਖੜਾ ਇਕਤੇ ਪੈਰਿ ਤੇ ਪਾਪ ਸੰਗਿ ਬਹੁ ਭਾਰਾ ਹੋਆ ।
खड़ा इकते पैरि ते पाप संगि बहु भारा होआ ।एकपादे स्थित्वा पापभारं अनुभवति।
ਥਮੇ ਕੋਇ ਨ ਸਾਧੁ ਬਿਨੁ ਸਾਧੁ ਨ ਦਿਸੈ ਜਗਿ ਵਿਚ ਕੋਆ ।
थमे कोइ न साधु बिनु साधु न दिसै जगि विच कोआ ।इदानीं साधवः विना इयं पृथिवी न धारयितुं शक्यते, न च लोके साधुः उपलभ्यते।
ਧਰਮ ਧਉਲੁ ਪੁਕਾਰੈ ਤਲੈ ਖੜੋਆ ।੨੨।
धरम धउलु पुकारै तलै खड़ोआ ।२२।वृषरूपः धर्मः अधः रुदति।
ਸੁਣੀ ਪੁਕਾਰਿ ਦਾਤਾਰ ਪ੍ਰਭੁ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਜਗ ਮਾਹਿ ਪਠਾਇਆ ।
सुणी पुकारि दातार प्रभु गुरु नानक जग माहि पठाइआ ।उपकारी भगवान् (मनुष्यस्य) क्रन्दनं श्रुत्वा गुरु नानकं जगति प्रेषितवान्।
ਚਰਨ ਧੋਇ ਰਹਰਾਸਿ ਕਰਿ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤੁ ਸਿਖਾਂ ਪੀਲਾਇਆ ।
चरन धोइ रहरासि करि चरणाम्रितु सिखां पीलाइआ ।सः पादौ प्रक्षाल्य ईश्वरस्य स्तुतिं कृतवान्, शिष्यान् च स्वपादस्य अम्ब्रोसिया पिबितवान्।
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਕਲਿਜੁਗਿ ਅੰਦਰਿ ਇਕੁ ਦਿਖਾਇਆ ।
पारब्रहमु पूरन ब्रहमु कलिजुगि अंदरि इकु दिखाइआ ।सः अस्मिन् अन्धकारे (कलियुगे) उपदेशं कृतवान् यत्, सरगुणः (ब्रह्म) निर्गुणः (परब्रह्मः) च समानाः समानाः च सन्ति।
ਚਾਰੇ ਪੈਰ ਧਰਮ ਦੇ ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਇਕੁ ਵਰਨੁ ਕਰਾਇਆ ।
चारे पैर धरम दे चारि वरनि इकु वरनु कराइआ ।धर्मः इदानीं तस्य चतुर्पादेषु स्थापितः, चत्वारि अपि जातिः (भ्रातृभावनाद्वारा) एकस्मिन् जाते (मानवतायाः) परिणताः।
ਰਾਣਾ ਰੰਕੁ ਬਰਾਬਰੀ ਪੈਰੀ ਪਾਵਣਾ ਜਗਿ ਵਰਤਾਇਆ ।
राणा रंकु बराबरी पैरी पावणा जगि वरताइआ ।दरिद्रान् राजपुत्रेण समं कृत्वा विनयेन पादस्पर्शस्य शिष्टाचारं प्रसारितवान् ।
ਉਲਟਾ ਖੇਲੁ ਪਿਰੰਮ ਦਾ ਪੈਰਾ ਉਪਰਿ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਇਆ ।
उलटा खेलु पिरंम दा पैरा उपरि सीसु निवाइआ ।विलोमः प्रियस्य क्रीडा; सः अहङ्कारिणः उच्चशिरः पादप्रणामान् प्राप्तवान्।
ਕਲਿਜੁਗੁ ਬਾਬੇ ਤਾਰਿਆ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਪੜ੍ਹਿ ਮੰਤ੍ਰੁ ਸੁਣਾਇਆ ।
कलिजुगु बाबे तारिआ सति नामु पढ़ि मंत्रु सुणाइआ ।बाबा नानकः इदं कृष्णयुगं (कलजुगं) मुक्तं कृत्वा एकस्य सर्वेषां कृते सतनाममन्त्रं पठितवान्।
ਕਲਿ ਤਾਰਣਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਆਇਆ ।੨੩।
कलि तारणि गुरु नानकु आइआ ।२३।गुरु नानकः कलियुगं मोचयितुं आगतवान्।
ਪਹਿਲਾ ਬਾਬੇ ਪਾਯਾ ਬਖਸੁ ਦਰਿ ਪਿਛੋਦੇ ਫਿਰਿ ਘਾਲਿ ਕਮਾਈ ।
पहिला बाबे पाया बखसु दरि पिछोदे फिरि घालि कमाई ।सर्वप्रथमं बाबा नानकः प्रसादद्वारं (भगवतः) प्राप्य ततः कठोरं अनुशासनं( हृदयस्य मनसः) च गत्वा अर्जितवान् ।
ਰੇਤੁ ਅਕੁ ਆਹਾਰੁ ਕਰਿ ਰੋੜਾ ਕੀ ਗੁਰ ਕੀਆ ਵਿਛਾਈ ।
रेतु अकु आहारु करि रोड़ा की गुर कीआ विछाई ।सः वालुकया, निगलन-कृमिभिः च आत्मानं पोषयति स्म, पाषाणान् च स्वस्य शय्याम् अकरोत् अर्थात् सः दारिद्र्यम् अपि आनन्दयति स्म ।
ਭਾਰੀ ਕਰੀ ਤਪਸਿਆ ਵਡੇ ਭਾਗਿ ਹਰਿ ਸਿਉ ਬਣਿ ਆਈ ।
भारी करी तपसिआ वडे भागि हरि सिउ बणि आई ।सः गुप्तं पूर्णभक्तिं अर्पितवान् ततः सः ईश्वरस्य सामीप्यस्य सौभाग्यशाली अभवत्।
ਬਾਬਾ ਪੈਧਾ ਸਚਿ ਖੰਡਿ ਨਉ ਨਿਧਿ ਨਾਮੁ ਗਰੀਬੀ ਪਾਈ ।
बाबा पैधा सचि खंडि नउ निधि नामु गरीबी पाई ।बाबा सत्यप्रदेशं प्राप्तवान् यस्मात् सः नवनिधानां विनयस्य च भण्डारं नाम प्राप्तवान्।
ਬਾਬਾ ਦੇਖੈ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਜਲਤੀ ਸਭਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਦਿਸਿ ਆਈ ।
बाबा देखै धिआनु धरि जलती सभि प्रिथवी दिसि आई ।ध्याने बाबा सर्वां पृथिवीं प्रज्वलन्तीं (कामक्रोधाग्निना) अवाप्तवान्।
ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ ਹੈ ਹੈ ਕਰਦੀ ਸੁਣੀ ਲੁਕਾਈ ।
बाझु गुरू गुबारु है है है करदी सुणी लुकाई ।गुरुं विना सर्वथा तमो भवति सामान्यजनानाम् आक्रोशं च श्रुतवान्।
ਬਾਬੇ ਭੇਖ ਬਣਾਇਆ ਉਦਾਸੀ ਕੀ ਰੀਤਿ ਚਲਾਈ ।
बाबे भेख बणाइआ उदासी की रीति चलाई ।जनान् अधिकं अवगन्तुं गुरुनानकः तेषां रीत्या वस्त्रं धारयित्वा तान् विरक्ताः भवितुम् (सुखदुःखात्) उपदेशं दत्तवान् ।
ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੋਧਣਿ ਧਰਤਿ ਲੁਕਾਈ ।੨੪।
चढ़िआ सोधणि धरति लुकाई ।२४।एवं सः पृथिव्यां मानवतां शुद्धयितुं निर्गतवान् ।
ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਤੀਰਥੈ ਤੀਰਥਿ ਪੁਰਬਿ ਸਭੇ ਫਿਰਿ ਦੇਖੈ ।
बाबा आइआ तीरथै तीरथि पुरबि सभे फिरि देखै ।बाबा (नानक) तीर्थकेन्द्रेषु आगत्य तत्र समारोहेषु भागं गृहीत्वा सः तान् सूक्ष्मतया अवलोकयति स्म ।
ਪੁਰਬਿ ਧਰਮਿ ਬਹੁ ਕਰਮਿ ਕਰਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਬਿਨੁ ਕਿਤੈ ਨ ਲੇਖੈ ।
पुरबि धरमि बहु करमि करि भाउ भगति बिनु कितै न लेखै ।जनाः अनुष्ठानस्य संस्कारं कर्तुं व्यस्ताः आसन् किन्तु प्रेमभक्तिविहीनत्वात् तेषां कोऽपि लाभः नासीत् ।
ਭਾਉ ਨ ਬ੍ਰਹਮੈ ਲਿਖਿਆ ਚਾਰਿ ਬੇਦ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਪੜ੍ਹਿ ਪੇਖੈ ।
भाउ न ब्रहमै लिखिआ चारि बेद सिंम्रिति पढ़ि पेखै ।वेदसिमृतिं गत्वा विन्दति यत् बृहमापि प्रेमभावना कुत्रापि न लिखिता।
ਢੂੰਡੀ ਸਗਲੀ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਸਤਿਜੁਗਿ ਆਦਿ ਦੁਆਪਰਿ ਤ੍ਰੇਤੈ ।
ढूंडी सगली प्रिथवी सतिजुगि आदि दुआपरि त्रेतै ।तदेव ज्ञातुं सत्युग्, त्रेता द्वपार इत्यादीनि परिष्कृतानि सन्ति।
ਕਲਿਜੁਗਿ ਧੁੰਧੂਕਾਰੁ ਹੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਈ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਭੇਖੈ ।
कलिजुगि धुंधूकारु है भरमि भुलाई बहु बिधि भेखै ।कलियुगे तमः प्रबलः यस्मिन् अनेके वेषाः, पाखण्डीमार्गाः च आरब्धाः।
ਭੇਖੀ ਪ੍ਰਭੂ ਨ ਪਾਈਐ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਰੂਪ ਨ ਰੇਖੈ ।
भेखी प्रभू न पाईऐ आपु गवाए रूप न रेखै ।वेषवेषेण भगवन्तं प्राप्तुं न शक्यते; सः आत्मनिर्मापनद्वारा प्राप्तुं शक्यते।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਰਨੁ ਅਵਰਨੁ ਹੋਇ ਨਿਵਿ ਚਲਣਾ ਗੁਰਸਿਖਿ ਵਿਸੇਖੈ ।
गुरमुखि वरनु अवरनु होइ निवि चलणा गुरसिखि विसेखै ।गुरुशिखस्य विशेषं वैशिष्ट्यं यत् सः जातिवर्गीकरणस्य परिधितः परं गत्वा विनयेन गच्छति।
ਤਾ ਕਿਛੁ ਘਾਲਿ ਪਵੈ ਦਰਿ ਲੇਖੈ ।੨੫।
ता किछु घालि पवै दरि लेखै ।२५।तदा तस्य परिश्रमः ग्राह्यः भवति द्वारे (भगवतः)।
ਜਤੀ ਸਤੀ ਚਿਰੁਜੀਵਣੇ ਸਾਧਿਕ ਸਿਧ ਨਾਥ ਗੁਰੁ ਚੇਲੇ ।
जती सती चिरुजीवणे साधिक सिध नाथ गुरु चेले ।उत्सविनः, तपस्विनः, अमर-अङ्कोराः, सिद्धाः, नाथाः, आचार्य-शिक्षिताः च प्रचुररूपेण उपलभ्यन्ते स्म ।
ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਰਿਖੀਸੁਰਾ ਭੈਰਉ ਖੇਤ੍ਰਪਾਲਿ ਬਹੁ ਮੇਲੇ ।
देवी देव रिखीसुरा भैरउ खेत्रपालि बहु मेले ।अनेकाः देवदेवता मुनिभैरवादिरक्षकाः तत्र आसन् ।
ਗਣ ਗੰਧਰਬ ਅਪਸਰਾ ਕਿੰਨਰ ਜਖ ਚਲਿਤਿ ਬਹੁ ਖੇਲੇ ।
गण गंधरब अपसरा किंनर जख चलिति बहु खेले ।गणगन्धर्वपरी किन्नरयक्षस्य नाम्ना अनेकानि द्राघजालानि नाटकानि च प्रवर्तन्ते स्म ।
ਰਾਕਸਿ ਦਾਨੋ ਦੈਤ ਲਖਿ ਅੰਦਰਿ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਦੁਹੇਲੇ ।
राकसि दानो दैत लखि अंदरि दूजा भाउ दुहेले ।राक्षसान् राक्षसान् दैत्यान् कल्पने दृष्ट्वा जनाः सर्वथा द्वन्द्वस्य ग्रहणे आसन् ।
ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਸਭਿ ਕੋ ਡੁਬੇ ਗੁਰੂ ਸਣੇ ਬਹੁ ਚੇਲੇ ।
हउमै अंदरि सभि को डुबे गुरू सणे बहु चेले ।सर्वे अहङ्कारमग्नाः आसन्, अध्यापकाः च स्वगुरुभिः सह मग्नाः भवन्ति स्म।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਈ ਨ ਦਿਸਈ ਢੂੰਡੇ ਤੀਰਥਿ ਜਾਤ੍ਰੀ ਮੇਲੇ ।
गुरमुखि कोई न दिसई ढूंडे तीरथि जात्री मेले ।सूक्ष्मसंशोधनानन्तरं अपि गुरुप्रधानाः कुत्रापि न दृश्यन्ते स्म ।
ਡਿਠੇ ਹਿੰਦੂ ਤੁਰਕਿ ਸਭਿ ਪੀਰ ਪੈਕੰਬਰਿ ਕਉਮਿ ਕਤੇਲੇ ।
डिठे हिंदू तुरकि सभि पीर पैकंबरि कउमि कतेले ।हिन्दुमुस्लिमानां सर्वे सम्प्रदायाः, पीराः, पैगम्बराः (बाबानानकेन) दृष्टाः।
ਅੰਧੀ ਅੰਧੇ ਖੂਹੇ ਠੇਲੇ ।੨੬।
अंधी अंधे खूहे ठेले ।२६।अन्धाः अन्धान् कूपे धक्कायन्ति स्म।
ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਮਿਟੀ ਧੁੰਧੁ ਜਗਿ ਚਾਨਣੁ ਹੋਆ ।
सतिगुरु नानकु प्रगटिआ मिटी धुंधु जगि चानणु होआ ।सत्यगुरुनानकस्य उद्भवेन कुहरः निर्मलः जातः, प्रकाशः च परितः प्रकीर्णः अभवत् ।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਸੂਰਜੁ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਰੇ ਛਪੇ ਅੰਧੇਰੁ ਪਲੋਆ ।
जिउ करि सूरजु निकलिआ तारे छपे अंधेरु पलोआ ।सूर्योदय इव नक्षत्राणि च अन्तर्धानं कृतवन्तः। अन्धकारः निवृत्तः अभवत् ।
ਸਿੰਘੁ ਬੁਕੇ ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਭੰਨੀ ਜਾਇ ਨ ਧੀਰਿ ਧਰੋਆ ।
सिंघु बुके मिरगावली भंनी जाइ न धीरि धरोआ ।वने सिंहस्य गर्जनेन पलायितमृगसमूहानां इदानीं सहनशक्तिः न भवति ।
ਜਿਥੇ ਬਾਬਾ ਪੈਰੁ ਧਰੇ ਪੂਜਾ ਆਸਣੁ ਥਾਪਣਿ ਸੋਆ ।
जिथे बाबा पैरु धरे पूजा आसणु थापणि सोआ ।यत्र यत्र बाबा पादं स्थापयति तत्र तत्र धार्मिकं स्थानं स्थापितं स्थापितं च ।
ਸਿਧਾਸਣਿ ਸਭਿ ਜਗਤਿ ਦੇ ਨਾਨਕ ਆਦਿ ਮਤੇ ਜੇ ਕੋਆ ।
सिधासणि सभि जगति दे नानक आदि मते जे कोआ ।इदानीं सर्वाणि सिद्धस्थानानि नानकस्य नाम्ना परिवर्तितानि सन्ति।
ਘਰਿ ਘਰਿ ਅੰਦਰਿ ਧਰਮਸਾਲ ਹੋਵੈ ਕੀਰਤਨੁ ਸਦਾ ਵਿਸੋਆ ।
घरि घरि अंदरि धरमसाल होवै कीरतनु सदा विसोआ ।सर्वगृहं धर्मस्थानम् अभवत् यत्र गायनम्।
ਬਾਬੇ ਤਾਰੇ ਚਾਰਿ ਚਕਿ ਨਉ ਖੰਡਿ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਸਚਾ ਢੋਆ ।
बाबे तारे चारि चकि नउ खंडि प्रिथवी सचा ढोआ ।बाबा चतुर्दिशां च नव विभागान् पृथिव्याः मुक्तवान् ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਲਿ ਵਿਚਿ ਪਰਗਟੁ ਹੋਆ ।੨੭।
गुरमुखि कलि विचि परगटु होआ ।२७।अस्मिन् कलियुगे कृष्णयुगे गुरमुखः (गुरुनानक) उद्भूतः अस्ति।
ਬਾਬੇ ਡਿਠੀ ਪਿਰਥਮੀ ਨਵੈ ਖੰਡਿ ਜਿਥੈ ਤਕਿ ਆਹੀ ।
बाबे डिठी पिरथमी नवै खंडि जिथै तकि आही ।बाबा नानकः पृथिव्याः सर्वान् विस्तृतान् नवविभागान् कल्पितवान् ।
ਫਿਰਿ ਜਾਇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੁਮੇਰ ਪਰਿ ਸਿਧਿ ਮੰਡਲੀ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਆਹੀ ।
फिरि जाइ चढ़िआ सुमेर परि सिधि मंडली द्रिसटी आही ।ततः सः सुमेरपर्वतम् आरुह्य यत्र सः सिद्धसमूहं प्राप्नोत् ।
ਚਉਰਾਸੀਹ ਸਿਧਿ ਗੋਰਖਾਦਿ ਮਨ ਅੰਦਰਿ ਗਣਤੀ ਵਰਤਾਈ ।
चउरासीह सिधि गोरखादि मन अंदरि गणती वरताई ।चतुरशीतिसिद्धानां गोरखस्य च मनः आश्चर्यसंशयपूरितम्।
ਸਿਧਿ ਪੁਛਣਿ ਸੁਣਿ ਬਾਲਿਆ ਕਉਣੁ ਸਕਤਿ ਤੁਹਿ ਏਥੇ ਲਿਆਈ ।
सिधि पुछणि सुणि बालिआ कउणु सकति तुहि एथे लिआई ।सिद्धाः पृष्टवन्तः (गुरुनानक), (हे बालक! का शक्तिः त्वाम् अत्र आनयत्?)।
ਹਉ ਜਪਿਆ ਪਰਮੇਸਰੋ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਸੰਗਿ ਤਾੜੀ ਲਾਈ ।
हउ जपिआ परमेसरो भाउ भगति संगि ताड़ी लाई ।गुरुनानकः प्रत्युवाच यत् अस्मिन् स्थाने आगमनात् (भगवन्तं प्रेम्णा भक्त्या स्मृत्वा गभीरं ध्यानं कृतवान्)।
ਆਖਨਿ ਸਿਧਿ ਸੁਣਿ ਬਾਲਿਆ ਆਪਣਾ ਨਾਉ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਬਤਾਈ ।
आखनि सिधि सुणि बालिआ आपणा नाउ तुम देहु बताई ।सिद्धस उवाच, (हे कुमार, तव नाम ब्रूहि)।
ਬਾਬਾ ਆਖੇ ਨਾਥ ਜੀ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਜਪੇ ਗਤਿ ਪਾਈ ।
बाबा आखे नाथ जी नानक नाम जपे गति पाई ।बाबा प्रत्युवाच, (हे आदरणीय नाथ! अयं नानकः भगवतः नामस्मरणेन एतत् पदं प्राप्तवान्)।
ਨੀਚੁ ਕਹਾਇ ਊਚ ਘਰਿ ਆਈ ।੨੮।
नीचु कहाइ ऊच घरि आई ।२८।नीच इति कथयित्वा उच्चपदं लभते ।
ਫਿਰਿ ਪੁਛਣਿ ਸਿਧ ਨਾਨਕਾ ਮਾਤ ਲੋਕ ਵਿਚਿ ਕਿਆ ਵਰਤਾਰਾ ।
फिरि पुछणि सिध नानका मात लोक विचि किआ वरतारा ।सिद्धाः पुनः अपृच्छत्, (हे नानक! कथं व्यवहाराः पृथिवीमातुः?)।
ਸਭ ਸਿਧੀ ਇਹ ਬੁਝਿਆ ਕਲਿ ਤਾਰਨਿ ਨਾਨਕ ਅਵਤਾਰਾ ।
सभ सिधी इह बुझिआ कलि तारनि नानक अवतारा ।एतावता सर्वे सिद्धाः अवगच्छन् यत् नानकः कलियुगेभ्यः (पापेभ्यः) मोचयितुं पृथिव्यां आगतः।
ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ ਨਾਥ ਜੀ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਕੂੜੁ ਅੰਧਾਰਾ ।
बाबे आखिआ नाथ जी सचु चंद्रमा कूड़ु अंधारा ।बाबा प्रत्युवाच, (हे आदरणीय नाथ, सत्यं चन्द्रवत् मन्दं, गभीरतमसदृशं मिथ्यात्वं च)।
ਕੂੜੁ ਅਮਾਵਸਿ ਵਰਤਿਆ ਹਉ ਭਾਲਣਿ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੰਸਾਰਾ ।
कूड़ु अमावसि वरतिआ हउ भालणि चढ़िआ संसारा ।असत्यस्य अचन्द्ररात्रेः अन्धकारः परितः प्रसृतः अस्ति, अहं च (सत्यस्य) जगतः अन्वेषणार्थं एषा यात्रा आरब्धा।
ਪਾਪਿ ਗਿਰਾਸੀ ਪਿਰਥਮੀ ਧਉਲੁ ਖੜਾ ਧਰਿ ਹੇਠਿ ਪੁਕਾਰਾ ।
पापि गिरासी पिरथमी धउलु खड़ा धरि हेठि पुकारा ।पापेन तत्समर्थनेन च मग्नं पृथिवी, वृषरूपः धर्मः रुदति विलपन् च (उद्धारार्थम्)।
ਸਿਧ ਛਪਿ ਬੈਠੇ ਪਰਬਤੀ ਕਉਣ ਜਗਤਿ ਕਉ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ।
सिध छपि बैठे परबती कउण जगति कउ पारि उतारा ।एतादृशेषु परिस्थितिषु यदा सिद्धाः निपुणाः (निराकारिणः भूत्वा) पर्वतानाम् आश्रयं कृतवन्तः तदा जगत् कथं मोचनं प्राप्नुयात्।
ਜੋਗੀ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣਿਆ ਨਿਸ ਦਿਨਿ ਅੰਗਿ ਲਗਾਏ ਛਾਰਾ ।
जोगी गिआन विहूणिआ निस दिनि अंगि लगाए छारा ।योगिनोऽपि ज्ञानविहीनाः केवलं भस्मप्रयोजकाः अपि अचिन्तिताः शयिताः सन्ति ।
ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਡੁਬਾ ਜਗੁ ਸਾਰਾ ।੨੯।
बाझु गुरू डुबा जगु सारा ।२९।गुरुं विना जगत् मग्नं भवति।
ਕਲਿ ਆਈ ਕੁਤੇ ਮੁਹੀ ਖਾਜੁ ਹੋਆ ਮੁਰਦਾਰੁ ਗੁਸਾਈ ।
कलि आई कुते मुही खाजु होआ मुरदारु गुसाई ।हे देव ! in kaliyug , जीवस्य मानसिकता श्वमुखस्य इव अभवत् यः सर्वदा मृतान् खादितुम् अन्वेषयति।
ਰਾਜੇ ਪਾਪੁ ਕਮਾਂਵਦੇ ਉਲਟੀ ਵਾੜ ਖੇਤ ਕਉ ਖਾਈ ।
राजे पापु कमांवदे उलटी वाड़ खेत कउ खाई ।पापं कुर्वन्ति पापं रक्षकवेष्टनं स्वयं (सस्यं) क्षेत्रं भक्षयति।
ਪਰਜਾ ਅੰਧੀ ਗਿਆਨ ਬਿਨੁ ਕੂੜ ਕੁਸਤੁ ਮੁਖਹੁ ਆਲਾਈ ।
परजा अंधी गिआन बिनु कूड़ कुसतु मुखहु आलाई ।ज्ञानवर्जिताः अन्धाः जनाः अनृतं वदन्ति।
ਚੇਲੇ ਸਾਜ ਵਜਾਇਦੇ ਨਚਨਿ ਗੁਰੂ ਬਹੁਤੁ ਬਿਧਿ ਭਾਈ ।
चेले साज वजाइदे नचनि गुरू बहुतु बिधि भाई ।इदानीं शिष्यैः वादितैः धुनैः गुरुभिः नाना नृत्यं कुर्वन्ति।
ਚੇਲੇ ਬੈਠਨਿ ਘਰਾਂ ਵਿਚਿ ਗੁਰਿ ਉਠਿ ਘਰੀਂ ਤਿਨਾੜੇ ਜਾਈ ।
चेले बैठनि घरां विचि गुरि उठि घरीं तिनाड़े जाई ।अध्यापकाः इदानीं गृहे उपविशन्ति, आचार्याः च स्वनिवासं गच्छन्ति।
ਕਾਜੀ ਹੋਏ ਰਿਸਵਤੀ ਵਢੀ ਲੈ ਕੈ ਹਕੁ ਗਵਾਈ ।
काजी होए रिसवती वढी लै कै हकु गवाई ।काजी घूसस्य आनन्दं लभन्ते तथा च तेषां उच्चसम्मानं पदं च नष्टं समानं प्राप्नुवन्ति।
ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੁਰਖੈ ਦਾਮਿ ਹਿਤੁ ਭਾਵੈ ਆਇ ਕਿਥਾਊਂ ਜਾਈ ।
इसत्री पुरखै दामि हितु भावै आइ किथाऊं जाई ।स्त्रीपुरुषौ धनार्थं परस्परं प्रेम्णा, कुत्रापि आगच्छन्तु।
ਵਰਤਿਆ ਪਾਪੁ ਸਭਸਿ ਜਗਿ ਮਾਂਹੀ ।੩੦।
वरतिआ पापु सभसि जगि मांही ।३०।पापं सर्वलोके सर्वत्र जातम्।
ਸਿਧੀਂ ਮਨੇ ਬੀਚਾਰਿਆ ਕਿਵੈ ਦਰਸਨੁ ਏ ਲੇਵੈ ਬਾਲਾ ।
सिधीं मने बीचारिआ किवै दरसनु ए लेवै बाला ।अयं शरीरः सर्वेषु परिस्थितिषु योगदर्शनं स्वीकुर्यात् इति सिद्धाः मनसि चिन्तयन्ति स्म।
ਐਸਾ ਜੋਗੀ ਕਲੀ ਮਹਿ ਹਮਰੇ ਪੰਥੁ ਕਰੇ ਉਜਿਆਲਾ ।
ऐसा जोगी कली महि हमरे पंथु करे उजिआला ।कलियुगे तादृशः योगी, अस्माकं सम्प्रदायस्य नाम प्रकाशयिष्यति।
ਖਪਰੁ ਦਿਤਾ ਨਾਥ ਜੀ ਪਾਣੀ ਭਰਿ ਲੈਵਣਿ ਉਠਿ ਚਾਲਾ ।
खपरु दिता नाथ जी पाणी भरि लैवणि उठि चाला ।एकः नाथः, तस्मै जलं आनेतुं भिक्षापात्रं दत्तवान्।
ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਪਾਣੀਐ ਡਿਠੇ ਰਤਨ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲਾ ।
बाबा आइआ पाणीऐ डिठे रतन जवाहर लाला ।यदा बाबा जलार्थं धाराम् आगतः तदा तस्मिन् माणिक्यरत्नानि च दृष्टवान् ।
ਸਤਿਗੁਰ ਅਗਮ ਅਗਾਧਿ ਪੁਰਖੁ ਕੇਹੜਾ ਝਲੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਝਾਲਾ ।
सतिगुर अगम अगाधि पुरखु केहड़ा झले गुरू दी झाला ।अयं सच्चः गुरुः (नानकः) अगाहः परमः पुरुषः आसीत्, यः स्वस्य तेजः सहितुं शक्नोति स्म।
ਫਿਰਿ ਆਇਆ ਗੁਰ ਨਾਥ ਜੀ ਪਾਣੀ ਠਉੜ ਨਾਹੀ ਉਸਿ ਤਾਲਾ ।
फिरि आइआ गुर नाथ जी पाणी ठउड़ नाही उसि ताला ।सः (अप्रभावितः स्थितः) समूहं प्रति आगत्य उक्तवान्, हे नाथ, तस्मिन् धारायां जलं नास्ति।
ਸਬਦਿ ਜਿਤੀ ਸਿਧਿ ਮੰਡਲੀ ਕੀਤੋਸੁ ਆਪਣਾ ਪੰਥੁ ਨਿਰਾਲਾ ।
सबदि जिती सिधि मंडली कीतोसु आपणा पंथु निराला ।(शब्दस्य शक्तिः) शब्दस्य माध्यमेन सः सिद्धान् जित्वा स्वस्य सर्वथा नवीनजीवनपद्धतिं प्रस्तावितवान्।
ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸੁਖਾਲਾ ।੩੧।
कलिजुगि नानक नामु सुखाला ।३१।कलियुगे योगव्यायामानां स्थाने सर्वदुःखेभ्यः परस्य भगवतः नाम (नानक) एकमेव आनन्दस्य स्रोतः भवति।
ਬਾਬਾ ਫਿਰਿ ਮਕੇ ਗਇਆ ਨੀਲ ਬਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ ਬਨਿਵਾਰੀ ।
बाबा फिरि मके गइआ नील बसत्र धारे बनिवारी ।नीलवेषं धारयन् ततः बाबा नानकः मक्कानगरं गतः।
ਆਸਾ ਹਥਿ ਕਿਤਾਬ ਕਛਿ ਕੂਜਾ ਬਾਂਗ ਮੁਸਲਾ ਧਾਰੀ ।
आसा हथि किताब कछि कूजा बांग मुसला धारी ।सः हस्ते दण्डं गृहीत्वा गुल्फस्य अधः पुस्तकं निपीड्य धातुघटं गद्दा च गृहीतवान् ।
ਬੈਠਾ ਜਾਇ ਮਸੀਤ ਵਿਚਿ ਜਿਥੈ ਹਾਜੀ ਹਜਿ ਗੁਜਾਰੀ ।
बैठा जाइ मसीत विचि जिथै हाजी हजि गुजारी ।इदानीं सः एकस्मिन् मस्जिदे उपविष्टवान् यत्र तीर्थयात्रिकाः (हाजीः) समागताः आसन्।
ਜਾ ਬਾਬਾ ਸੁਤਾ ਰਾਤਿ ਨੋ ਵਲਿ ਮਹਰਾਬੇ ਪਾਇ ਪਸਾਰੀ ।
जा बाबा सुता राति नो वलि महराबे पाइ पसारी ।यदा बाबा (नानकः) काबानगरस्य मस्जिदस्य कोष्ठं प्रति पादौ प्रसारयन् रात्रौ सुप्तवान् तदा ।
ਜੀਵਣਿ ਮਾਰੀ ਲਤਿ ਦੀ ਕੇਹੜਾ ਸੁਤਾ ਕੁਫਰ ਕੁਫਾਰੀ ।
जीवणि मारी लति दी केहड़ा सुता कुफर कुफारी ।जीवन् नामकः काजी तं पादप्रहारं कृत्वा पृष्टवान् यत् एषः काफिरः कोऽस्ति निन्दां प्रवर्तयति।
ਲਤਾ ਵਲਿ ਖੁਦਾਇ ਦੇ ਕਿਉ ਕਰਿ ਪਇਆ ਹੋਇ ਬਜਿਗਾਰੀ ।
लता वलि खुदाइ दे किउ करि पइआ होइ बजिगारी ।किमर्थम् अयं पापः सुप्तः पादाः प्रसृताः ईश्वरं प्रति खुडा |
ਟੰਗੋਂ ਪਕੜਿ ਘਸੀਟਿਆ ਫਿਰਿਆ ਮਕਾ ਕਲਾ ਦਿਖਾਰੀ ।
टंगों पकड़ि घसीटिआ फिरिआ मका कला दिखारी ।पादौ गृहीत्वा सः लिञ्च् कृतवान् (बाबा नानकं) च पश्य चमत्कारं, समग्रं मक्का परिभ्रमति इव आसीत्।
ਹੋਇ ਹੈਰਾਨੁ ਕਰੇਨਿ ਜੁਹਾਰੀ ।੩੨।
होइ हैरानु करेनि जुहारी ।३२।सर्वे आश्चर्यचकिताः अभवन्, ते सर्वे प्रणामम् अकरोत्।
ਪੁਛਨਿ ਗਲ ਈਮਾਨ ਦੀ ਕਾਜੀ ਮੁਲਾਂ ਇਕਠੇ ਹੋਈ ।
पुछनि गल ईमान दी काजी मुलां इकठे होई ।काजी मौलवी च मिलित्वा धर्मस्य चर्चां कर्तुं आरब्धवन्तौ ।
ਵਡਾ ਸਾਂਗ ਵਰਤਾਇਆ ਲਖਿ ਨ ਸਕੈ ਕੁਦਰਤਿ ਕੋਈ ।
वडा सांग वरताइआ लखि न सकै कुदरति कोई ।महती काल्पनिकता निर्मिता, तस्य रहस्यं कोऽपि अवगन्तुं न शक्तवान् ।
ਪੁਛਨਿ ਖੋਲਿ ਕਿਤਾਬ ਨੋ ਹਿੰਦੂ ਵਡਾ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨੋਈ ।
पुछनि खोलि किताब नो हिंदू वडा कि मुसलमानोई ।ते बाबा नानकं पृष्टवन्तः यत् सः स्वस्य पुस्तके उद्घाट्य अन्वेषणं करोतु यत् हिन्दुः महान् अस्ति वा मुस्लिमः अस्ति वा।
ਬਾਬਾ ਆਖੇ ਹਾਜੀਆ ਸੁਭਿ ਅਮਲਾ ਬਾਝਹੁ ਦੋਨੋ ਰੋਈ ।
बाबा आखे हाजीआ सुभि अमला बाझहु दोनो रोई ।बाबा तीर्थयात्रिकहजीभ्यः अवदत् यत्, सत्कर्म विना उभयोः रोदनं विलपनं च कर्तव्यं भविष्यति।
ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੁਇ ਦਰਗਹ ਅੰਦਰਿ ਲਹਨਿ ਨ ਢੋਈ ।
हिंदू मुसलमान दुइ दरगह अंदरि लहनि न ढोई ।केवलं हिन्दुः मुस्लिमः वा भूत्वा भगवतः न्यायालये स्वीकृतः न भवितुम् अर्हति।
ਕਚਾ ਰੰਗੁ ਕੁਸੁੰਭ ਦਾ ਪਾਣੀ ਧੋਤੈ ਥਿਰੁ ਨ ਰਹੋਈ ।
कचा रंगु कुसुंभ दा पाणी धोतै थिरु न रहोई ।यथा कुसुमवर्णोऽनित्यः जले प्रक्षालितः, तथैव धर्मवर्णाः अपि क्षणिकाः भवन्ति ।
ਕਰਨਿ ਬਖੀਲੀ ਆਪਿ ਵਿਚਿ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਕੁਥਾਇ ਖਲੋਈ ।
करनि बखीली आपि विचि राम रहीम कुथाइ खलोई ।(उभयधर्मस्य अनुयायिनः) तेषां व्याख्यानेषु रामस्य, रहीमस्य च निन्दां कुर्वन्तु।
ਰਾਹਿ ਸੈਤਾਨੀ ਦੁਨੀਆ ਗੋਈ ।੩੩।
राहि सैतानी दुनीआ गोई ।३३।समग्रं जगत् शैतानस्य मार्गं अनुसृत्य वर्तते।
ਧਰੀ ਨੀਸਾਨੀ ਕਉਸਿ ਦੀ ਮਕੇ ਅੰਦਰਿ ਪੂਜ ਕਰਾਈ ।
धरी नीसानी कउसि दी मके अंदरि पूज कराई ।काष्ठचप्पलं (बाबा नानकस्य ) स्मृतिरूपेण स्थापितं, मक्कानगरे च तस्य पूजनं कृतम् ।
ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਜਗਤਿ ਵਿਚਿ ਬਾਬੇ ਬਾਝੁ ਨ ਖਾਲੀ ਜਾਈ ।
जिथै जाइ जगति विचि बाबे बाझु न खाली जाई ।लोके कुत्रापि गच्छ, बाबा नानकनामविहीनं स्थानं न प्राप्स्यसि।
ਘਰਿ ਘਰਿ ਬਾਬਾ ਪੂਜੀਐ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਗੁਆਈ ।
घरि घरि बाबा पूजीऐ हिंदू मुसलमान गुआई ।हिन्दुमुस्लिमविभेदं विना प्रत्येकस्मिन् गृहे बाबा पूज्यः भवति।
ਛਪੇ ਨਾਹਿ ਛਪਾਇਆ ਚੜਿਆ ਸੂਰਜੁ ਜਗੁ ਰੁਸਨਾਈ ।
छपे नाहि छपाइआ चड़िआ सूरजु जगु रुसनाई ।सूर्योदये सति न आवृत्य सर्वलोकं लघु करोति ।
ਬੁਕਿਆ ਸਿੰਘ ਉਜਾੜ ਵਿਚਿ ਸਭਿ ਮਿਰਗਾਵਲਿ ਭੰਨੀ ਜਾਈ ।
बुकिआ सिंघ उजाड़ विचि सभि मिरगावलि भंनी जाई ।सिंहस्य गर्जते वने मृगसमूहाः पलायिताः ।
ਚੜਿਆ ਚੰਦੁ ਨ ਲੁਕਈ ਕਢਿ ਕੁਨਾਲੀ ਜੋਤਿ ਛਪਾਈ ।
चड़िआ चंदु न लुकई कढि कुनाली जोति छपाई ।यदि कश्चित् चन्द्रस्य पुरतः थालीं स्थापयित्वा गोपनं कर्तुम् इच्छति तर्हि तस्य गोपनं कर्तुं न शक्यते ।
ਉਗਵਣਹੁ ਤੇ ਆਥਵਨੋ ਨਉ ਖੰਡ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਸਭ ਝੁਕਾਈ ।
उगवणहु ते आथवनो नउ खंड प्रिथमी सभ झुकाई ।उदयात् अस्तं दिशं यावत् अर्थात् पूर्वतः पश्चिमं यावत् सर्वे नव पृथिवीविभागाः बाबानानकस्य पुरतः प्रणामं कृतवन्तः।
ਜਗਿ ਅੰਦਰਿ ਕੁਦਰਤਿ ਵਰਤਾਈ ।੩੪।
जगि अंदरि कुदरति वरताई ।३४।सः स्वशक्तिं समग्रे जगति प्रसारितवान्।
ਫਿਰਿ ਬਾਬਾ ਗਇਆ ਬਗਦਾਦਿ ਨੋ ਬਾਹਰਿ ਜਾਇ ਕੀਆ ਅਸਥਾਨਾ ।
फिरि बाबा गइआ बगदादि नो बाहरि जाइ कीआ असथाना ।मक्कातः बाबा बगदाददेशं गत्वा नगरात् बहिः स्थितवान् ।
ਇਕੁ ਬਾਬਾ ਅਕਾਲ ਰੂਪੁ ਦੂਜਾ ਰਬਾਬੀ ਮਰਦਾਨਾ ।
इकु बाबा अकाल रूपु दूजा रबाबी मरदाना ।प्रथमं बाबा स्वयं कालहीनस्य रूपेण आसीत् द्वितीयं च तस्य सहचरः मर्दाना इति रेबेक् क्रीडकः आसीत् ।
ਦਿਤੀ ਬਾਂਗਿ ਨਿਵਾਜਿ ਕਰਿ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਨਿ ਹੋਆ ਜਹਾਨਾ ।
दिती बांगि निवाजि करि सुंनि समानि होआ जहाना ।नमाजस्य कृते (स्वशैल्या) बाबा आह्वानं दत्तवान्, यत् श्रुत्वा समग्रं जगत् सर्वथा मौनं गतः।
ਸੁੰਨ ਮੁੰਨਿ ਨਗਰੀ ਭਈ ਦੇਖਿ ਪੀਰ ਭਇਆ ਹੈਰਾਨਾ ।
सुंन मुंनि नगरी भई देखि पीर भइआ हैराना ।समग्रं नगरं शान्तं जातम्, पश्यन्तु च! तत् द्रष्टुं पिरः (नगरस्य) अपि आश्चर्यचकितः अभवत्।
ਵੇਖੈ ਧਿਆਨੁ ਲਗਾਇ ਕਰਿ ਇਕੁ ਫਕੀਰੁ ਵਡਾ ਮਸਤਾਨਾ ।
वेखै धिआनु लगाइ करि इकु फकीरु वडा मसताना ।सूक्ष्मतया अवलोक्य सः (बाबानानकरूपेण) एकं उल्लासपूर्णं फकीरं प्राप्नोत्।
ਪੁਛਿਆ ਫਿਰਿ ਕੈ ਦਸਤਗੀਰ ਕਉਣ ਫਕੀਰੁ ਕਿਸ ਕਾ ਘਰਿਆਨਾ ।
पुछिआ फिरि कै दसतगीर कउण फकीरु किस का घरिआना ।पीर दस्तेगीर् तं पृष्टवान्, भवान् कस्मिन् फकीरवर्गे अस्ति, भवतः मातापितरौ किं च इति।
ਨਾਨਕੁ ਕਲਿ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ਰਬੁ ਫਕੀਰ ਇਕੋ ਪਹਿਚਾਨਾ ।
नानकु कलि विचि आइआ रबु फकीर इको पहिचाना ।(मर्दना अवदत्) सः नानकः, यः कलियुगे आगतः, तथा च, सः ईश्वरं तस्य फक्विर् च एकं परिचिनोति।
ਧਰਤਿ ਆਕਾਸ ਚਹੂ ਦਿਸਿ ਜਾਨਾ ।੩੫।
धरति आकास चहू दिसि जाना ।३५।पृथिवी-आकाश-व्यतिरिक्तेषु सर्वेषु दिक्षु विश्रुतः |
ਪੁਛੇ ਪੀਰ ਤਕਰਾਰ ਕਰਿ ਏਹੁ ਫਕੀਰੁ ਵਡਾ ਅਤਾਈ ।
पुछे पीर तकरार करि एहु फकीरु वडा अताई ।पीरः विमर्शं कृत्वा ज्ञातवान् यत् एषः फकीरः बहु अधिकं शक्तिशाली अस्ति।
ਏਥੇ ਵਿਚਿ ਬਗਦਾਦ ਦੇ ਵਡੀ ਕਰਾਮਾਤਿ ਦਿਖਲਾਈ ।
एथे विचि बगदाद दे वडी करामाति दिखलाई ।अत्र बगदाद्-नगरे सः महत् चमत्कारं दर्शितवान् ।
ਪਾਤਾਲਾ ਆਕਾਸ ਲਖਿ ਓੜਕਿ ਭਾਲੀ ਖਬਰਿ ਸੁਣਾਈ ।
पाताला आकास लखि ओड़कि भाली खबरि सुणाई ।एतस्मिन्नन्तरे सः (बाबा नानकः) असंख्य पातालानां आकाशानां च विषये कथयति स्म ।
ਫੇਰਿ ਦੁਰਾਇਨ ਦਸਤਗੀਰ ਅਸੀ ਭਿ ਵੇਖਾ ਜੋ ਤੁਹਿ ਪਾਈ ।
फेरि दुराइन दसतगीर असी भि वेखा जो तुहि पाई ।पीर दस्तेगीरः (बाबा) यत् दृष्टवान् तत् दर्शयितुं पृष्टवान्।
ਨਾਲਿ ਲੀਤਾ ਬੇਟਾ ਪੀਰ ਦਾ ਅਖੀ ਮੀਟਿ ਗਇਆ ਹਵਾਈ ।
नालि लीता बेटा पीर दा अखी मीटि गइआ हवाई ।गुरु नानक देव पीरपुत्रं सह गृहीत्वा कृशवायुरूपेण द्रवितः।
ਲਖ ਆਕਾਸ ਪਤਾਲ ਲਖ ਅਖਿ ਫੁਰਕ ਵਿਚਿ ਸਭਿ ਦਿਖਲਾਈ ।
लख आकास पताल लख अखि फुरक विचि सभि दिखलाई ।नेत्रनिमिषेण च तं ऊर्ध्वं अधः च लोकं कल्पितवान्।
ਭਰਿ ਕਚਕੌਲ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦਾ ਧਰੋ ਪਤਾਲੋ ਲਈ ਕੜਾਹੀ ।
भरि कचकौल प्रसादि दा धरो पतालो लई कड़ाही ।पातालात् पुण्यभोजनपूर्णं कटोराम् आनय पीरस्य समर्पितवान् ।
ਜਾਹਰ ਕਲਾ ਨ ਛਪੈ ਛਪਾਈ ।੩੬।
जाहर कला न छपै छपाई ।३६।इयं व्यक्ता शक्तिः (गुरोः) गोपनीया कर्तुं न शक्यते।
ਗੜ ਬਗਦਾਦੁ ਨਿਵਾਇ ਕੈ ਮਕਾ ਮਦੀਨਾ ਸਭੇ ਨਿਵਾਇਆ ।
गड़ बगदादु निवाइ कै मका मदीना सभे निवाइआ ।बगदादं कृत्वा दुर्गाः( of pirs)धनुषः, मक्का मदीना च सर्वे विनयिताः अभवन्।
ਸਿਧ ਚਉਰਾਸੀਹ ਮੰਡਲੀ ਖਟਿ ਦਰਸਨਿ ਪਾਖੰਡਿ ਜਿਣਾਇਆ ।
सिध चउरासीह मंडली खटि दरसनि पाखंडि जिणाइआ ।सः ( बाबा नानकः) भारतीयदर्शनस्य षट् विद्यालयानां चतुरशीतिसिद्धान् पाखण्डान् च वशीकृतवान्
ਪਾਤਾਲਾ ਆਕਾਸ ਲਖ ਜੀਤੀ ਧਰਤੀ ਜਗਤੁ ਸਬਾਇਆ ।
पाताला आकास लख जीती धरती जगतु सबाइआ ।पातालस्य लक्षं आकाशं पृथिवीं च सर्वं जगत् जितम्।
ਜੀਤੇ ਨਵ ਖੰਡ ਮੇਦਨੀ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਦਾ ਚਕ੍ਰ ਫਿਰਾਇਆ ।
जीते नव खंड मेदनी सति नामु दा चक्र फिराइआ ।पृथिव्याः नवविभागान् सर्वान् वशीकृत्य सः सतिनाम इति चक्रं सत्यनामम् अस्थापयत्
ਦੇਵ ਦਾਨੋ ਰਾਕਸਿ ਦੈਤ ਸਭ ਚਿਤਿ ਗੁਪਤਿ ਸਭਿ ਚਰਨੀ ਲਾਇਆ ।
देव दानो राकसि दैत सभ चिति गुपति सभि चरनी लाइआ ।सर्वे देवाः राक्षसाः राक्षसाः दैत्यस्य चित्रगुप्तः प्रणम्य पादयोः |
ਇੰਦ੍ਰਾਸਣਿ ਅਪਛਰਾ ਰਾਗ ਰਾਗਨੀ ਮੰਗਲੁ ਗਾਇਆ ।
इंद्रासणि अपछरा राग रागनी मंगलु गाइआ ।इन्द्रः अप्सराभिः सह शुभगीतानि गायन्ति स्म |
ਭਇਆ ਅਨੰਦ ਜਗਤੁ ਵਿਚਿ ਕਲਿ ਤਾਰਨ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਆਇਆ ।
भइआ अनंद जगतु विचि कलि तारन गुरु नानकु आइआ ।कलियुगं मोक्षं दातुं गुरु नानकः आगतः इति कारणेन जगत् आनन्देन पूरितम्।
ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣਿ ਨਿਵਾਇਆ ।੩੭।
हिंदू मुसलमाणि निवाइआ ।३७।सः हिन्दुमुस्लिमान् विनयशीलः, याचिकाकर्ता च कृतवान्
ਫਿਰਿ ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਕਰਤਾਰਪੁਰਿ ਭੇਖੁ ਉਦਾਸੀ ਸਗਲ ਉਤਾਰਾ ।
फिरि बाबा आइआ करतारपुरि भेखु उदासी सगल उतारा ।ततः बाबा (नानकः) करतारपुरं प्रत्यागतवान् यत्र सः एकान्तवासिनः परिधानं पार्श्वे कृतवान् ।
ਪਹਿਰਿ ਸੰਸਾਰੀ ਕਪੜੇ ਮੰਜੀ ਬੈਠਿ ਕੀਆ ਅਵਤਾਰਾ ।
पहिरि संसारी कपड़े मंजी बैठि कीआ अवतारा ।इदानीं गृहस्थस्य वेषं धारयन् सः एकस्मिन् शय्यायां भव्यतया उपविश्य (स्वमिशनं च निर्वहति स्म) ।
ਉਲਟੀ ਗੰਗ ਵਹਾਈਓਨਿ ਗੁਰ ਅੰਗਦੁ ਸਿਰਿ ਉਪਰਿ ਧਾਰਾ ।
उलटी गंग वहाईओनि गुर अंगदु सिरि उपरि धारा ।सः जनानां प्रमुखत्वेन (पुत्राणां प्राधान्येन) अङ्गं चिनोति इति कारणेन गङ्गायाः प्रवाहं विपरीतदिशि कृतवान् ।
ਪੁਤਰੀ ਕਉਲੁ ਨ ਪਾਲਿਆ ਮਨਿ ਖੋਟੇ ਆਕੀ ਨਸਿਆਰਾ ।
पुतरी कउलु न पालिआ मनि खोटे आकी नसिआरा ।आज्ञां न पालयित्वा पुत्राः वैरिणः अस्थिराश्च मनः |
ਬਾਣੀ ਮੁਖਹੁ ਉਚਾਰੀਐ ਹੁਇ ਰੁਸਨਾਈ ਮਿਟੈ ਅੰਧਾਰਾ ।
बाणी मुखहु उचारीऐ हुइ रुसनाई मिटै अंधारा ।यदा बाबा स्तोत्रं उच्चारयति स्म तदा प्रकाशः प्रसरति स्म, अन्धकारः अपि निवर्तते स्म ।
ਗਿਆਨੁ ਗੋਸਟਿ ਚਰਚਾ ਸਦਾ ਅਨਹਦਿ ਸਬਦਿ ਉਠੇ ਧੁਨਕਾਰਾ ।
गिआनु गोसटि चरचा सदा अनहदि सबदि उठे धुनकारा ।ज्ञानार्थं विमर्शाः, अप्रहतध्वनिरागाः च तत्र नित्यं श्रूयन्ते स्म ।
ਸੋਦਰੁ ਆਰਤੀ ਗਾਵੀਐ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਜਾਪੁ ਉਚਾਰਾ ।
सोदरु आरती गावीऐ अंम्रित वेले जापु उचारा ।सोडरं अरतिं च गायन्ति स्म, अम्ब्रोसियलघण्टेषु जपुः पाठः भवति स्म।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਾਰਿ ਅਥਰਬਣਿ ਤਾਰਾ ।੩੮।
गुरमुखि भारि अथरबणि तारा ।३८।गुर्मुखः (नानकः) जनान् तन्त्र-मन्त्र-अथर्ववेदयोः चंगुलात् उद्धारितवान् ।
ਮੇਲਾ ਸੁਣਿ ਸਿਵਰਾਤਿ ਦਾ ਬਾਬਾ ਅਚਲ ਵਟਾਲੇ ਆਈ ।
मेला सुणि सिवराति दा बाबा अचल वटाले आई ।शिवरात्रिमेला विषये श्रुत्वा बाबा (नानकः) अचलबटाला आगतः।
ਦਰਸਨੁ ਵੇਖਣਿ ਕਾਰਨੇ ਸਗਲੀ ਉਲਟਿ ਪਈ ਲੋਕਾਈ ।
दरसनु वेखणि कारने सगली उलटि पई लोकाई ।तस्य दृष्टिः प्राप्तुं समग्रं मानवता तत् स्थानं व्याप्तवती।
ਲਗੀ ਬਰਸਣਿ ਲਛਮੀ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਉ ਨਿਧਿ ਸਵਾਈ ।
लगी बरसणि लछमी रिधि सिधि नउ निधि सवाई ।ऋद्धिसिद्धिभ्यः अधिकं धनं वर्षा इव प्रवहितुं आरब्धम् ।
ਜੋਗੀ ਦੇਖਿ ਚਲਿਤ੍ਰ ਨੋ ਮਨ ਵਿਚਿ ਰਿਸਕਿ ਘਨੇਰੀ ਖਾਈ ।
जोगी देखि चलित्र नो मन विचि रिसकि घनेरी खाई ।चमत्कारमिदं दृष्ट्वा योगिनां क्रोधः ।
ਭਗਤੀਆ ਪਾਈ ਭਗਤਿ ਆਣਿ ਲੋਟਾ ਜੋਗੀ ਲਇਆ ਛਪਾਈ ।
भगतीआ पाई भगति आणि लोटा जोगी लइआ छपाई ।यदा केचन भक्ताः (गुरुनानकस्य पुरतः) नमस्कारं कृतवन्तः तदा योगिनां क्रोधः गभीरः अभवत्, ते च स्वस्य धातुघटं गोपयन्ति स्म ।
ਭਗਤੀਆ ਗਈ ਭਗਤਿ ਭੁਲਿ ਲੋਟੇ ਅੰਦਰਿ ਸੁਰਤਿ ਭੁਲਾਈ ।
भगतीआ गई भगति भुलि लोटे अंदरि सुरति भुलाई ।भक्ताः घटं नष्टाः सन्तः स्वभक्तिं विस्मृतवन्तः यतः तेषां ध्यानं इदानीं घटे एव आसीत् ।
ਬਾਬਾ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਪੁਰਖ ਕਢਿਆ ਲੋਟਾ ਜਹਾ ਲੁਕਾਈ ।
बाबा जाणी जाण पुरख कढिआ लोटा जहा लुकाई ।सर्वज्ञः बाबा घटं (भक्तेभ्यः) आविष्कृतवान् (समर्पितवान् च)।
ਵੇਖਿ ਚਲਿਤ੍ਰਿ ਜੋਗੀ ਖੁਣਿਸਾਈ ।੩੯।
वेखि चलित्रि जोगी खुणिसाई ।३९।तत्साक्षिणः योगिनोऽपि क्रुद्धाः अभवन्
ਖਾਧੀ ਖੁਣਸਿ ਜੋਗੀਸਰਾਂ ਗੋਸਟਿ ਕਰਨਿ ਸਭੇ ਉਠਿ ਆਈ ।
खाधी खुणसि जोगीसरां गोसटि करनि सभे उठि आई ।सर्वे योगिनः क्रुद्धाः सन्तः समूहीकृत्य वादविवादं कर्तुं अग्रे आगतवन्तः।
ਪੁਛੇ ਜੋਗੀ ਭੰਗਰਨਾਥੁ ਤੁਹਿ ਦੁਧ ਵਿਚਿ ਕਿਉ ਕਾਂਜੀ ਪਾਈ ।
पुछे जोगी भंगरनाथु तुहि दुध विचि किउ कांजी पाई ।योगी भंगरनाथः पृष्टवान्, (किमर्थं क्षीरे सिरका स्थापितः?)
ਫਿਟਿਆ ਚਾਟਾ ਦੁਧ ਦਾ ਰਿੜਕਿਆ ਮਖਣੁ ਹਥਿ ਨ ਆਈ ।
फिटिआ चाटा दुध दा रिड़किआ मखणु हथि न आई ।दूषितं क्षीरं घृतं मथितुं न शक्यते।
ਭੇਖ ਉਤਾਰਿ ਉਦਾਸਿ ਦਾ ਵਤਿ ਕਿਉ ਸੰਸਾਰੀ ਰੀਤਿ ਚਲਾਈਂ ।
भेख उतारि उदासि दा वति किउ संसारी रीति चलाईं ।कथं योगवेषं विहाय गृहस्थं वेषं कृतवान्।
ਨਾਨਕ ਆਖੇ ਭੰਗਰਿਨਾਥ ਤੇਰੀ ਮਾਉ ਕੁਚਜੀ ਆਹੀ ।
नानक आखे भंगरिनाथ तेरी माउ कुचजी आही ।उवाच नानक, (हे भंगार्नाथ, तव माता-गुरुः अशिष्टः)
ਭਾਂਡਾ ਧੋਇ ਨ ਜਾਤਿਓਨਿ ਭਾਇ ਕੁਚਜੇ ਫੁਲੁ ਸੜਾਈ ।
भांडा धोइ न जातिओनि भाइ कुचजे फुलु सड़ाई ।सा तव शरीरघटस्य अन्तः शुद्धिं न कृतवती, तव गुटविचाराः च तव पुष्पं दग्धवन्तः (फलं भवितुम् अर्हति स्म ज्ञानस्य)।
ਹੋਇ ਅਤੀਤੁ ਗ੍ਰਿਹਸਤਿ ਤਜਿ ਫਿਰਿ ਉਨਹੁ ਕੇ ਘਰਿ ਮੰਗਣਿ ਜਾਈ ।
होइ अतीतु ग्रिहसति तजि फिरि उनहु के घरि मंगणि जाई ।त्वं गृहधारणजीवनं दूरीकृत्य तिरस्कृत्य पुनः तान् गृहस्थान् याचनाय गच्छसि ।
ਬਿਨੁ ਦਿਤੇ ਕਛੁ ਹਥਿ ਨ ਆਈ ।੪੦।
बिनु दिते कछु हथि न आई ।४०।तेषां अर्पणं विहाय भवन्तः किमपि न प्राप्नुवन्ति।
ਇਹਿ ਸੁਣਿ ਬਚਨਿ ਜੋਗੀਸਰਾਂ ਮਾਰਿ ਕਿਲਕ ਬਹੁ ਰੂਇ ਉਠਾਈ ।
इहि सुणि बचनि जोगीसरां मारि किलक बहु रूइ उठाई ।इति श्रुत्वा योगिनः उच्चैः क्रन्दन्तः बहूनि आत्मानं आह्वयन्ति स्म ।
ਖਟਿ ਦਰਸਨ ਕਉ ਖੇਦਿਆ ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਨਕ ਬੇਦੀ ਆਈ ।
खटि दरसन कउ खेदिआ कलिजुगि नानक बेदी आई ।ते अवदन्, (कलियुगे बेदीनानकः भारतीयदर्शनस्य षट् विद्यालयान् पदाति, निष्कासितवान्)।
ਸਿਧਿ ਬੋਲਨਿ ਸਭਿ ਅਵਖਧੀਆ ਤੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਕੀ ਧੁਨੋ ਚੜਾਈ ।
सिधि बोलनि सभि अवखधीआ तंत्र मंत्र की धुनो चड़ाई ।एवम् उक्त्वा सिद्धाः सर्वविधौषधानि गणयित्वा मन्त्राणां तांत्रिकध्वनिं कर्तुं प्रवृत्ताः ।
ਰੂਪ ਵਟਾਏ ਜੋਗੀਆਂ ਸਿੰਘ ਬਾਘਿ ਬਹੁ ਚਲਿਤਿ ਦਿਖਾਈ ।
रूप वटाए जोगीआं सिंघ बाघि बहु चलिति दिखाई ।योगिनः सिंहव्याघ्ररूपेण परिणमय बहुकर्म च ।
ਇਕਿ ਪਰਿ ਕਰਿ ਕੈ ਉਡਰਨਿ ਪੰਖੀ ਜਿਵੈ ਰਹੇ ਲੀਲਾਈ ।
इकि परि करि कै उडरनि पंखी जिवै रहे लीलाई ।पक्षिणो भूत्वा केचन पक्षिवत् उड्डीयन्ते स्म ।
ਇਕ ਨਾਗ ਹੋਇ ਪਉਣ ਛੋੜਿਆ ਇਕਨਾ ਵਰਖਾ ਅਗਨਿ ਵਸਾਈ ।
इक नाग होइ पउण छोड़िआ इकना वरखा अगनि वसाई ।केचन कोबरा इव श्वसितुं आरब्धवन्तः, केचन अग्निम् अपि पातयन्ति स्म ।
ਤਾਰੇ ਤੋੜੇ ਭੰਗਰਿਨਾਥ ਇਕ ਚੜਿ ਮਿਰਗਾਨੀ ਜਲੁ ਤਰਿ ਜਾਈ ।
तारे तोड़े भंगरिनाथ इक चड़ि मिरगानी जलु तरि जाई ।भङ्गरनाथः ताराणि उद्धृत्य मृगचर्मस्य उपरि बहवः जले प्लवितुं आरब्धवन्तः।
ਸਿਧਾ ਅਗਨਿ ਨ ਬੁਝੈ ਬੁਝਾਈ ।੪੧।
सिधा अगनि न बुझै बुझाई ।४१।सिद्धानां वह्निः (कामानां) अदमनीयः आसीत्।
ਸਿਧਿ ਬੋਲਨਿ ਸੁਣਿ ਨਾਨਕਾ ਤੁਹਿ ਜਗ ਨੋ ਕਿਆ ਕਰਾਮਾਤਿ ਦਿਖਾਈ ।
सिधि बोलनि सुणि नानका तुहि जग नो किआ करामाति दिखाई ।सिद्ध उवाच, शृणु हे नानक! त्वया जगति चमत्कारः दर्शितः।
ਕੁਝੁ ਵਿਖਾਲੇਂ ਅਸਾਂ ਨੋ ਤੁਹਿ ਕਿਉਂ ਢਿਲ ਅਵੇਹੀ ਲਾਈ ।
कुझु विखालें असां नो तुहि किउं ढिल अवेही लाई ।किमर्थं भवन्तः अस्मान् केचन दर्शयितुं विलम्बं कुर्वन्ति।
ਬਾਬਾ ਬੋਲੇ ਨਾਥ ਜੀ ਅਸਿ ਵੇਖਣਿ ਜੋਗੀ ਵਸਤੁ ਨ ਕਾਈ ।
बाबा बोले नाथ जी असि वेखणि जोगी वसतु न काई ।बाबा प्रत्युवाच हे आदरणीय नाथ ! मम भवद्भ्यः दर्शयितुं योग्यं किमपि नास्ति।
ਗੁਰੁ ਸੰਗਤਿ ਬਾਣੀ ਬਿਨਾ ਦੂਜੀ ਓਟ ਨਹੀ ਹੈ ਰਾਈ ।
गुरु संगति बाणी बिना दूजी ओट नही है राई ।गुरु (ईश्वर), पवित्र सङ्घ, वचन (बनि) च विहाय मम कोऽपि समर्थनं नास्ति।
ਸਿਵ ਰੂਪੀ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਚਲੇ ਨਾਹੀ ਧਰਤਿ ਚਲਾਈ ।
सिव रूपी करता पुरखु चले नाही धरति चलाई ।स परमात्मनः सर्वस्य सर्वेषां कृते आशीर्वादपूर्णः (शिवः) स्थिरः पृथिवी (तस्य उपरि सामग्री च) क्षणिकः।
ਸਿਧਿ ਤੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰਿ ਕਰਿ ਝੜਿ ਪਏ ਸਬਦਿ ਗੁਰੂ ਕੇ ਕਲਾ ਛਪਾਈ ।
सिधि तंत्र मंत्रि करि झड़ि पए सबदि गुरू के कला छपाई ।सिद्धाः तन्त्रमन्त्रैः श्रमं कृतवन्तः परन्तु भगवतः जगत् तेषां शक्तिः उपरि आगन्तुं न अनुमन्यते स्म।
ਦਦੇ ਦਾਤਾ ਗੁਰੂ ਹੈ ਕਕੇ ਕੀਮਤਿ ਕਿਨੇ ਨ ਪਾਈ ।
ददे दाता गुरू है कके कीमति किने न पाई ।गुरुः एव दाता तस्य वरदानं न कश्चित् परिमापयितुं शक्नोति।
ਸੋ ਦੀਨ ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਰਣਾਈ ।੪੨।
सो दीन नानक सतिगुरु सरणाई ।४२।अन्ततः विनयशीलाः योगिनः सच्चिदानन्दगुरुनानकस्य समक्षं अधीनाः अभवन् ।
ਬਾਬਾ ਬੋਲੇ ਨਾਥ ਜੀ ਸਬਦੁ ਸੁਨਹੁ ਸਚੁ ਮੁਖਹੁ ਅਲਾਈ ।
बाबा बोले नाथ जी सबदु सुनहु सचु मुखहु अलाई ।बाबा (अग्रे) कहा, हे आदरणीय नाथ! अहं यत् सत्यं वदामि तत् शृणुत ।
ਬਾਝੋ ਸਚੇ ਨਾਮ ਦੇ ਹੋਰੁ ਕਰਾਮਾਤਿ ਅਸਾਂ ਤੇ ਨਾਹੀ ।
बाझो सचे नाम दे होरु करामाति असां ते नाही ।सत्यं नाम विना अन्यः चमत्कारः मम नास्ति।
ਬਸਤਰਿ ਪਹਿਰੌ ਅਗਨਿ ਕੈ ਬਰਫ ਹਿਮਾਲੇ ਮੰਦਰੁ ਛਾਈ ।
बसतरि पहिरौ अगनि कै बरफ हिमाले मंदरु छाई ।अग्निवस्त्रं धारयित्वा हिमालये गृहं निर्मास्यामि ।
ਕਰੌ ਰਸੋਈ ਸਾਰਿ ਦੀ ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਨਥਿ ਚਲਾਈ ।
करौ रसोई सारि दी सगली धरती नथि चलाई ।लोहं खादिष्यामि, पृथिवीं च मम आज्ञानुसारम्।
ਏਵਡੁ ਕਰੀ ਵਿਥਾਰਿ ਕਉ ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਹਕੀ ਜਾਈ ।
एवडु करी विथारि कउ सगली धरती हकी जाई ।अहं तावत् विस्तारं करोमि यत् अहं पृथिवीं धक्कायितुं शक्नोमि।
ਤੋਲੀ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸਿ ਦੁਇ ਪਿਛੇ ਛਾਬੇ ਟੰਕੁ ਚੜਾਈ ।
तोली धरति अकासि दुइ पिछे छाबे टंकु चड़ाई ।अहं पृथिवीं आकाशं च अल्पेषु ग्रामेषु तौलितुं शक्नोमि।
ਇਹਿ ਬਲੁ ਰਖਾ ਆਪਿ ਵਿਚਿ ਜਿਸੁ ਆਖਾ ਤਿਸੁ ਪਾਸਿ ਕਰਾਈ ।
इहि बलु रखा आपि विचि जिसु आखा तिसु पासि कराई ।मम एतावत् शक्तिः स्यात् यत् अहं कञ्चित् अपि वदन् पार्श्वे धक्कायामि।
ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਬਿਨੁ ਬਾਦਰਿ ਛਾਈ ।੪੩।
सति नामु बिनु बादरि छाई ।४३।किन्तु सत्यनाम विना एतानि सर्वाणि (शक्तयः) मेघछाया इव क्षणिकाः सन्ति।
ਬਾਬੇ ਕੀਤੀ ਸਿਧਿ ਗੋਸਟਿ ਸਬਦਿ ਸਾਂਤਿ ਸਿਧਾਂ ਵਿਚਿ ਆਈ ।
बाबे कीती सिधि गोसटि सबदि सांति सिधां विचि आई ।बाबा सिद्धैः सह चर्चां करोति तथा च सबदस्य ऊर्जायाः कारणात् ते सिद्धाः शान्तिं प्राप्तवन्तः।
ਜਿਣਿ ਮੇਲਾ ਸਿਵਰਾਤਿ ਦਾ ਖਟ ਦਰਸਨਿ ਆਦੇਸਿ ਕਰਾਈ ।
जिणि मेला सिवराति दा खट दरसनि आदेसि कराई ।सिवरात्रि मेला जित्वा बाबा षड्दर्शनानां अनुयायिनां प्रणामम् अकरोत्।
ਸਿਧਿ ਬੋਲਨਿ ਸੁਭਿ ਬਚਨਿ ਧਨੁ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਵਡੀ ਕਮਾਈ ।
सिधि बोलनि सुभि बचनि धनु नानक तेरी वडी कमाई ।इदानीं सौम्यवचनं वदन्तः सिद्धाः अवदन् नानक, तव सिद्धिः महती अस्ति।
ਵਡਾ ਪੁਰਖੁ ਪਰਗਟਿਆ ਕਲਿਜੁਗਿ ਅੰਦਰਿ ਜੋਤਿ ਜਗਾਈ ।
वडा पुरखु परगटिआ कलिजुगि अंदरि जोति जगाई ।त्वं कलियुगे महापुरुष इव उद्भूतः सर्वतो ज्योतिः (ज्ञानस्य) विसर्जितः।
ਮੇਲਿਓ ਬਾਬਾ ਉਠਿਆ ਮੁਲਤਾਨੇ ਦੀ ਜਾਰਤਿ ਜਾਈ ।
मेलिओ बाबा उठिआ मुलताने दी जारति जाई ।तस्मात् मेलातः उत्थाय बाबा मुलतानस्य तीर्थयात्राम् अगच्छत् ।
ਅਗੋਂ ਪੀਰ ਮੁਲਤਾਨ ਦੇ ਦੁਧਿ ਕਟੋਰਾ ਭਰਿ ਲੈ ਆਈ ।
अगों पीर मुलतान दे दुधि कटोरा भरि लै आई ।मुलतान्-नगरे पीरः क्षीरस्य कटोराम् अङ्गीकृतवान् (यस्य अर्थः अस्ति That faquirs here are already in plenty)।
ਬਾਬੇ ਕਢਿ ਕਰਿ ਬਗਲ ਤੇ ਚੰਬੇਲੀ ਦੁਿਧ ਵਿਚਿ ਮਿਲਾਈ ।
बाबे कढि करि बगल ते चंबेली दुिध विचि मिलाई ।बाबा स्वस्य पुटतः मल्लिकापुष्पं बहिः निष्कास्य दुग्धे प्लवति स्म (यस्य अर्थः आसीत् यत् सः कस्मैचित् कष्टे न स्थापयितुं गच्छति)।
ਜਿਉ ਸਾਗਰਿ ਵਿਚਿ ਗੰਗ ਸਮਾਈ ।੪੪।
जिउ सागरि विचि गंग समाई ।४४।गङ्गा समुद्रे विलीयते इव तादृशं दृश्यम् आसीत् ।
ਜਾਰਤਿ ਕਰਿ ਮੁਲਤਾਨ ਦੀ ਫਿਰਿ ਕਰਤਾਰਿਪੁਰੇ ਨੋ ਆਇਆ ।
जारति करि मुलतान दी फिरि करतारिपुरे नो आइआ ।मुलतानस्य यात्रायाः अनन्तरं बाबा नानकः पुनः करतारपुरं प्रति गतवान् ।
ਚੜ੍ਹੇ ਸਵਾਈ ਦਿਹਿ ਦਿਹੀ ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ।
चढ़े सवाई दिहि दिही कलिजुगि नानक नामु धिआइआ ।तस्य प्रभावः उच्छ्वासैः वर्धमानः अभवत्, सः कलियुगस्य जनान् नाम स्मरणं कृतवान् ।
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਹੋਰੁ ਮੰਗਣਾ ਸਿਰਿ ਦੁਖਾਂ ਦੇ ਦੁਖ ਸਬਾਇਆ ।
विणु नावै होरु मंगणा सिरि दुखां दे दुख सबाइआ ।भगवतः नाम विहाय किमपि कामना, दुःखानां बहुलीकरणस्य निमन्त्रणम्।
ਮਾਰਿਆ ਸਿਕਾ ਜਗਤਿ ਵਿਚਿ ਨਾਨਕ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥੁ ਚਲਾਇਆ ।
मारिआ सिका जगति विचि नानक निरमल पंथु चलाइआ ।जगति सः (स्वसिद्धान्तानां) अधिकारं स्थापयित्वा अशुद्धिरहितं (निरामलपन्थं) धर्मम् आरब्धवान् ।
ਥਾਪਿਆ ਲਹਿਣਾ ਜੀਂਵਦੇ ਗੁਰਿਆਈ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰੁ ਫਿਰਾਇਆ ।
थापिआ लहिणा जींवदे गुरिआई सिरि छत्रु फिराइआ ।जीवनकाले सः लहिना(गुरुअङ्गदस्य) शिरसि गुरुपीठस्य वितानं लहराय स्वस्य प्रकाशं तस्मिन् विलीनवान् ।
ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ਕੈ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕਿ ਰੂਪੁ ਵਟਾਇਆ ।
जोती जोति मिलाइ कै सतिगुर नानकि रूपु वटाइआ ।गुरु नानक इदानीं स्वस्य परिवर्तनं कृतवान्।
ਲਖਿ ਨ ਕੋਈ ਸਕਈ ਆਚਰਜੇ ਆਚਰਜੁ ਦਿਖਾਇਆ ।
लखि न कोई सकई आचरजे आचरजु दिखाइआ ।एतत् रहस्यं कस्यचित् कृते दुर्बोधं यत् भयङ्करः (नानकः) अद्भुतं कार्यं सम्पादितवान्।
ਕਾਇਆ ਪਲਟਿ ਸਰੂਪੁ ਬਣਾਇਆ ।੪੫।
काइआ पलटि सरूपु बणाइआ ।४५।सः (स्वशरीरं) नूतनरूपेण परिणमयितवान्।
ਸੋ ਟਿਕਾ ਸੋ ਛਤ੍ਰੁ ਸਿਰਿ ਸੋਈ ਸਚਾ ਤਖਤੁ ਟਿਕਾਈ ।
सो टिका सो छत्रु सिरि सोई सचा तखतु टिकाई ।तेनैव चिह्नेन (ललाटे), तदेव वितानं सः सिंहासने विकिरणं कृतवान्।
ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹੰਦੀ ਮੁਹਰਿ ਹਥਿ ਗੁਰ ਅੰਗਦਿ ਦੀ ਦੋਹੀ ਫਿਰਾਈ ।
गुर नानक हंदी मुहरि हथि गुर अंगदि दी दोही फिराई ।गुरुनानकस्य यत् शक्तिः आसीत् सा अधुना गुरुअङ्गदस्य समीपे अस्ति, सा सर्वत्र सार्वजनिकरूपेण घोषिता आसीत्।
ਦਿਤਾ ਛੋੜਿ ਕਰਤਾਰਪੁਰੁ ਬੈਠਿ ਖਡੂਰੇ ਜੋਤਿ ਜਗਾਈ ।
दिता छोड़ि करतारपुरु बैठि खडूरे जोति जगाई ।गुरुः अंगदः करतारपुरं त्यक्त्वा खदुरस्थः उपविश्य स्वस्य प्रकाशं विकीर्णं कृतवान् ।
ਜੰਮੇ ਪੂਰਬਿ ਬੀਜਿਆ ਵਿਚਿ ਵਿਚਿ ਹੋਰੁ ਕੂੜੀ ਚਤੁਰਾਈ ।
जंमे पूरबि बीजिआ विचि विचि होरु कूड़ी चतुराई ।पूर्वजन्मनां कर्मबीजानि प्ररोहन्ति; अन्ये सर्वे चातुर्यं मिथ्या एव।
ਲਹਣੇ ਪਾਈ ਨਾਨਕੋ ਦੇਣੀ ਅਮਰਦਾਸਿ ਘਰਿ ਆਈ ।
लहणे पाई नानको देणी अमरदासि घरि आई ।गुरुनानकात् लहिना यत् किमपि प्राप्तवती तत् अधुना (गुरु) अमर दासस्य गृहम् आगतं।
ਗੁਰੁ ਬੈਠਾ ਅਮਰੁ ਸਰੂਪ ਹੋਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈ ਦਾਦਿ ਇਲਾਹੀ ।
गुरु बैठा अमरु सरूप होइ गुरमुखि पाई दादि इलाही ।गुरुः अङ्गदात् आकाशदानं प्राप्य अमरदासरूपः गुरुः आसनम्।
ਫੇਰਿ ਵਸਾਇਆ ਗੋਇੰਦਵਾਲੁ ਅਚਰਜੁ ਖੇਲੁ ਨ ਲਖਿਆ ਜਾਈ ।
फेरि वसाइआ गोइंदवालु अचरजु खेलु न लखिआ जाई ।गुरु अमर दास ने गोइन्दवल की स्थापना की। अद्भुतं क्रीडा सम्भवति स्म दृष्ट्या परा आसीत्।
ਦਾਤਿ ਜੋਤਿ ਖਸਮੈ ਵਡਿਆਈ ।੪੬।
दाति जोति खसमै वडिआई ।४६।पूर्वगुरुभ्यः प्राप्तं दानं प्रकाशस्य भव्यतां अधिकं वर्धयति स्म ।
ਦਿਚੈ ਪੂਰਬਿ ਦੇਵਣਾ ਜਿਸ ਦੀ ਵਸਤੁ ਤਿਸੈ ਘਰਿ ਆਵੈ ।
दिचै पूरबि देवणा जिस दी वसतु तिसै घरि आवै ।पूर्वजन्मनां दायित्वं निस्तारणं कर्तव्यं भवति, वस्तु च यस्मिन् गृहे भवति तत् गृहं गच्छति।
ਬੈਠਾ ਸੋਢੀ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਰਾਮਦਾਸੁ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਹਾਵੈ ।
बैठा सोढी पातिसाहु रामदासु सतिगुरू कहावै ।अधुना गुरुपीठे उपविष्टः सोधि सम्राट् गुरु राम दासः सच्चः गुरुः इति उच्यते।
ਪੂਰਨੁ ਤਾਲੁ ਖਟਾਇਆ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰਿ ਵਿਚਿ ਜੋਤਿ ਜਗਾਵੈ ।
पूरनु तालु खटाइआ अंम्रितसरि विचि जोति जगावै ।सः सम्पूर्णं पवित्रं टङ्कं खनितवान् अत्र अमृतसरनगरे निवसन् सः स्वस्य प्रकाशं प्रसारितवान्।
ਉਲਟਾ ਖੇਲੁ ਖਸਮ ਦਾ ਉਲਟੀ ਗੰਗ ਸਮੁੰਦ੍ਰਿ ਸਮਾਵੈ ।
उलटा खेलु खसम दा उलटी गंग समुंद्रि समावै ।आश्चर्यं भगवतः क्रीडा। सः विपरीतदिशि धावन्तीनां गङ्गानां समुद्रे विलयं कर्तुं शक्नोति।
ਦਿਤਾ ਲਈਯੇ ਆਪਣਾ ਅਣਿਦਿਤਾ ਕਛੁ ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ।
दिता लईये आपणा अणिदिता कछु हथि न आवै ।त्वं स्वकीयं प्राप्नोषि; दत्तं न किमपि भवतः किमपि आनेतुं न शक्नोति।
ਫਿਰਿ ਆਈ ਘਰਿ ਅਰਜਣੇ ਪੁਤੁ ਸੰਸਾਰੀ ਗੁਰੂ ਕਹਾਵੈ ।
फिरि आई घरि अरजणे पुतु संसारी गुरू कहावै ।इदानीं गुरुत्वं अर्जनस्य (देवस्य) गृहं प्रविष्टवान् यः पुत्रः इति वक्तुं शक्यते, परन्तु, सः स्वस्य सद्कर्मणां माध्यमेन गुरुपीठस्य योग्यः इति सिद्धः अभवत्।
ਜਾਣਿ ਨ ਦੇਸਾਂ ਸੋਢੀਓਂ ਹੋਰਸਿ ਅਜਰੁ ਨ ਜਰਿਆ ਜਾਵੈ ।
जाणि न देसां सोढीओं होरसि अजरु न जरिआ जावै ।इदं गुरुत्वं सोधिभ्यः परं न गमिष्यति स्म यतोहि एतत् असह्यम् अन्यः कोऽपि सहितुं न शक्नोति।
ਘਰ ਹੀ ਕੀ ਵਥੁ ਘਰੇ ਰਹਾਵੈ ।੪੭।
घर ही की वथु घरे रहावै ।४७।सदनस्य वस्तु सदने एव तिष्ठेत्।
ਪੰਜਿ ਪਿਆਲੇ ਪੰਜਿ ਪੀਰ ਛਠਮੁ ਪੀਰੁ ਬੈਠਾ ਗੁਰੁ ਭਾਰੀ ।
पंजि पिआले पंजि पीर छठमु पीरु बैठा गुरु भारी ।(गुरुनानकात् गुरु अर्जनदेवपर्यन्तम्) पञ्च चषकेभ्यः(सत्यस्य, सन्तोषस्य, करुणायाः, धर्मस्य, विवेकशीलस्य प्रज्ञायाः) पिबन्तः पञ्च पीराः आसन्, अधुना षष्ठः महान् पीरः गुरुत्वं धारयति।
ਅਰਜਨੁ ਕਾਇਆ ਪਲਟਿ ਕੈ ਮੂਰਤਿ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਵਾਰੀ ।
अरजनु काइआ पलटि कै मूरति हरिगोबिंद सवारी ।अर्जनः (देव) हरिगोबिन्दरूपेण परिणमयित्वा भव्यतया उपविष्टवान्।
ਚਲੀ ਪੀੜੀ ਸੋਢੀਆ ਰੂਪੁ ਦਿਖਾਵਣਿ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ।
चली पीड़ी सोढीआ रूपु दिखावणि वारो वारी ।इदानीं सोधिवंशः आरब्धः अस्ति ते सर्वे क्रमेण स्वं दर्शयिष्यन्ति।
ਦਲਿ ਭੰਜਨ ਗੁਰੁ ਸੂਰਮਾ ਵਡ ਜੋਧਾ ਬਹੁ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ।
दलि भंजन गुरु सूरमा वड जोधा बहु परउपकारी ।अयं गुरुः सैन्यविजेता अतीव शूरः परोपकारी च |
ਪੁਛਨਿ ਸਿਖ ਅਰਦਾਸਿ ਕਰਿ ਛਿਅ ਮਹਲਾਂ ਤਕਿ ਦਰਸੁ ਨਿਹਾਰੀ ।
पुछनि सिख अरदासि करि छिअ महलां तकि दरसु निहारी ।सिक्खाः प्रार्थनां कृत्वा पृष्टवन्तः यत् ते षट् गुरुं दृष्टवन्तः (कति अपि आगमिष्यन्ति) .
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਬੋਲੇ ਮੁਖ ਤੇ ਸੁਣਹੁ ਸੰਸਾਰੀ ।
अगम अगोचर सतिगुरू बोले मुख ते सुणहु संसारी ।सच्चो गुरुः अज्ञेयज्ञः अदृश्यस्य द्रष्टा च सिक्खान् शृणुत इति अवदत्।
ਕਲਿਜੁਗੁ ਪੀੜੀ ਸੋਢੀਆਂ ਨਿਹਚਲ ਨੀਂਵ ਉਸਾਰਿ ਖਲਾਰੀ ।
कलिजुगु पीड़ी सोढीआं निहचल नींव उसारि खलारी ।ध्वनिमूले सोधीनां वंशः स्थापितः अस्ति।
ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਧਰੇ ਅਵਤਾਰੀ ।੪੮।
जुगि जुगि सतिगुरु धरे अवतारी ।४८।चत्वारः अपि गुरुः पृथिव्यां आगमिष्यन्ति (युगः २, युगः २ अर्थात् २+२=४)
ਸਤਿਜੁਗਿ ਸਤਿਗੁਰ ਵਾਸਦੇਵ ਵਵਾ ਵਿਸਨਾ ਨਾਮੁ ਜਪਾਵੈ ।
सतिजुगि सतिगुर वासदेव ववा विसना नामु जपावै ।सत्ययुगे वासुदेवरूपविष्णुः अवतारितः इति कथ्यते तथा च 'V' Of Vahiguru विष्णुस्मरणं करोति।
ਦੁਆਪਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਹਰੀਕ੍ਰਿਸਨ ਹਾਹਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪਾਵੈ ।
दुआपरि सतिगुर हरीक्रिसन हाहा हरि हरि नामु जपावै ।द्वापरस्य सच्चो गुरुः हरिकृष्णः इति उच्यते वहिगुरुस्य 'ह' हरेः स्मरणं करोति।
ਤ੍ਰੇਤੇ ਸਤਿਗੁਰ ਰਾਮ ਜੀ ਰਾਰਾ ਰਾਮ ਜਪੇ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ।
त्रेते सतिगुर राम जी रारा राम जपे सुखु पावै ।त्रेते रामः आसीत् तथा वाहिगुरुस्य 'आर' कथयति यत् रामस्य स्मरणेन आनन्दः सुखं च भविष्यति।
ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਗੋਵਿੰਦ ਗਗਾ ਗੋਬਿੰਦ ਨਾਮੁ ਅਲਾਵੈ ।
कलिजुगि नानक गुर गोविंद गगा गोबिंद नामु अलावै ।कालिजुगे गोबिन्दः नानकरूपेण भवति तथा च वाहिगुरुस्य 'ग' गोविन्दस्य पाठं करोति।
ਚਾਰੇ ਜਾਗੇ ਚਹੁ ਜੁਗੀ ਪੰਚਾਇਣ ਵਿਚਿ ਜਾਇ ਸਮਾਵੈ ।
चारे जागे चहु जुगी पंचाइण विचि जाइ समावै ।चतुर्णां युगानां पाठाः पंचायने अर्थात् सामान्यजनस्य आत्मायां उपलभन्ते।
ਚਾਰੋ ਅਛਰ ਇਕੁ ਕਰਿ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜਪੁ ਮੰਤ੍ਰੁ ਜਪਾਵੈ ।
चारो अछर इकु करि वाहिगुरू जपु मंत्रु जपावै ।चतुर्णां अक्षराणां संयोगे वाहिगुरुः स्मर्यते ।
ਜਹਾ ਤੇ ਉਪਜਿਆ ਫਿਰਿ ਤਹਾ ਸਮਾਵੈ ।੪੯।੧। ਇਕੁ ।
जहा ते उपजिआ फिरि तहा समावै ।४९।१। इकु ।जीवः पुनः स्वोत्पत्तौ विलीयते।