वारं भाई गुरुदासः

पुटः - 21


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਪਾਤਿਸਾਹਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਸਤਿ ਸੁਹਾਣੀਐ ।
पातिसाहा पातिसाहु सति सुहाणीऐ ।

सम्राट् सम्राट् सत्यं च सुन्दरं च प्रभुः |

ਵਡਾ ਬੇਪਰਵਾਹ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਣੀਐ ।
वडा बेपरवाह अंतु न जाणीऐ ।

स महात्मनः प्रमादः तस्य रहस्यं न विज्ञेयम्

ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਾਹ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀਐ ।
लउबाली दरगाह आखि वखाणीऐ ।

तस्य न्यायालयः अपि चिन्तारहितः अस्ति।

ਕੁਦਰਤ ਅਗਮੁ ਅਥਾਹੁ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੀਐ ।
कुदरत अगमु अथाहु चोज विडाणीऐ ।

तस्य शक्तीनां पराक्रमाः अगाधाः अभेद्याः च सन्ति।

ਸਚੀ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀਐ ।
सची सिफति सलाह अकथ कहाणीऐ ।

तस्य स्तुतिः सत्या, तस्य स्तुतिकथा च अवर्णनीया।

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੇ ਵਾਹੁ ਸਦ ਕੁਰਬਾਣੀਐ ।੧।
सतिगुर सचे वाहु सद कुरबाणीऐ ।१।

सच्चं गुरुं आश्चर्यं प्रतिगृह्य प्राणान् समर्पयामि (तस्य सत्याय)।

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਬ੍ਰਹਮੇ ਬਿਸਨ ਮਹੇਸ ਲਖ ਧਿਆਇਦੇ ।
ब्रहमे बिसन महेस लख धिआइदे ।

कोटिब्रह्मा विष्णुमहेगाः भगवन्तं पूजयन्ति।

ਨਾਰਦ ਸਾਰਦ ਸੇਸ ਕੀਰਤਿ ਗਾਇਦੇ ।
नारद सारद सेस कीरति गाइदे ।

नारदः, सारणः, सेसनगः च तस्य स्तुतिं कुर्वन्ति।

ਗਣ ਗੰਧਰਬ ਗਣੇਸ ਨਾਦ ਵਜਾਇਦੇ ।
गण गंधरब गणेस नाद वजाइदे ।

गाम्स्, गन्धर्वाः, गण इत्यादयः च । वाद्यं वादयन्तु (तस्य कृते)।

ਛਿਅ ਦਰਸਨ ਕਰਿ ਵੇਸ ਸਾਂਗ ਬਣਾਇਦੇ ।
छिअ दरसन करि वेस सांग बणाइदे ।

षड्दर्शनानि च भिन्नानि वेषाणि (तस्य प्राप्त्यर्थं) प्रस्तावन्ति।

ਗੁਰ ਚੇਲੇ ਉਪਦੇਸ ਕਰਮ ਕਮਾਇਦੇ ।
गुर चेले उपदेस करम कमाइदे ।

गुरुः शिष्यान् प्रवचनं कुर्वन्ति शिष्याः तदनुसारं वर्तन्ते।

ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੁ ਪਾਰੁ ਨ ਪਾਇਦੇ ।੨।
आदि पुरखु आदेसु पारु न पाइदे ।२।

आदिमं भगवन्तं नमस्कृत्य अगाह्यम् |

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਪੀਰ ਪੈਕੰਬਰ ਹੋਇ ਕਰਦੇ ਬੰਦਗੀ ।
पीर पैकंबर होइ करदे बंदगी ।

पीरः पैगम्बराः च तं पूजयन्ति।

ਸੇਖ ਮਸਾਇਕ ਹੋਇ ਕਰਿ ਮੁਹਛੰਦਗੀ ।
सेख मसाइक होइ करि मुहछंदगी ।

शेखाः अन्ये च बहवः उपासकाः तस्य आश्रये एव तिष्ठन्ति।

ਗਉਸ ਕੁਤਬ ਕਈ ਲੋਇ ਦਰ ਬਖਸੰਦਗੀ ।
गउस कुतब कई लोइ दर बखसंदगी ।

अनेकस्थानानां गौएस्, कुताब्स् (इस्लामस्य अध्यात्माः) च तस्य द्वारे तस्य अनुग्रहं याचन्ते।

ਦਰ ਦਰਵੇਸ ਖਲੋਇ ਮਸਤ ਮਸੰਦਗੀ ।
दर दरवेस खलोइ मसत मसंदगी ।

दरवेशाः समाधितः तस्य द्वारे ग्रहणार्थं तिष्ठन्ति।

ਵਲੀਉਲਹ ਸੁਣਿ ਸੋਇ ਕਰਨਿ ਪਸੰਦਗੀ ।
वलीउलह सुणि सोइ करनि पसंदगी ।

तस्य स्तुतिं श्रुत्वा बहवो भित्तिः अपि तं प्रेम्णा पश्यन्ति।

ਦਰਗਹ ਵਿਰਲਾ ਕੋਇ ਬਖਤ ਬਲੰਦਗੀ ।੩।
दरगह विरला कोइ बखत बलंदगी ।३।

दुर्लभः महाभाग्यः तस्य दरबारं प्राप्नोति ।

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਸੁਣਿ ਆਖਾਣਿ ਵਖਾਣੁ ਆਖਿ ਵਖਾਣਿਆ ।
सुणि आखाणि वखाणु आखि वखाणिआ ।

जनाः विच्छिन्नाः अफवाः व्याख्यायन्ते एव

ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਨ ਸਚੁ ਸਿਞਾਣਿਆ ।
हिंदू मुसलमाणु न सचु सिञाणिआ ।

परन्तु हिन्दुमुसलमानयोः कश्चन अपि सत्यस्य परिचयं न कृतवान् ।

ਦਰਗਹ ਪਤਿ ਪਰਵਾਣੁ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣਿਆ ।
दरगह पति परवाणु माणु निमाणिआ ।

केवलं विनयशीलः एव भगवतः प्राङ्गणे आदरपूर्वकं स्वीक्रियते ।

ਵੇਦ ਕਤੇਬ ਕੁਰਾਣੁ ਨ ਅਖਰ ਜਾਣਿਆ ।
वेद कतेब कुराणु न अखर जाणिआ ।

वेदाः, कटेबाः, 'कुरान' (अर्थात् जगतः सर्वाणि शास्त्राणि) अपि तस्य विषये एकमपि वचनं न जानन्ति।

ਦੀਨ ਦੁਨੀ ਹੈਰਾਣੁ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਿਆ ।
दीन दुनी हैराणु चोज विडाणिआ ।

तस्य आश्चर्यं कर्म दृष्ट्वा सर्वं जगत् आश्चर्यम्।

ਕਾਦਰ ਨੋ ਕੁਰਬਾਣੁ ਕੁਦਰਤਿ ਮਾਣਿਆ ।੪।
कादर नो कुरबाणु कुदरति माणिआ ।४।

यस्य सृष्टेः मूलभूतं भव्यं स्वयं तस्य सृष्टिकर्तारहं बलिदानम्।

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਲਖ ਲਖ ਰੂਪ ਸਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਿਧਾਵਹੀ ।
लख लख रूप सरूप अनूप सिधावही ।

कोटिशो सुन्दराः जनाः आगच्छन्ति गच्छन्ति च

ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਸੁਰੰਗ ਤਰੰਗ ਬਣਾਵਹੀ ।
रंग बिरंग सुरंग तरंग बणावही ।

कोटिकोटिसौन्दराः आगच्छन्ति गच्छन्ति च विविधानि कार्याणि कुर्वन्ति ।

ਰਾਗ ਨਾਦ ਵਿਸਮਾਦ ਗੁਣ ਨਿਧਿ ਗਾਵਹੀ ।
राग नाद विसमाद गुण निधि गावही ।

चीराः (रागाः) शीर्षं न्यस्य च (ध्वनयः) अपि आश्चर्यचकिताः सन्तः तस्य गुणसमुद्रस्य (भगवतः) स्तुतिं कुर्वन्ति।

ਰਸ ਕਸ ਲਖ ਸੁਆਦ ਚਖਿ ਚਖਾਵਹੀ ।
रस कस लख सुआद चखि चखावही ।

कोटिजनाः भक्ष्याणां अभक्ष्याणां च स्वादनं कुर्वन्ति, अन्येषां च स्वादनं कुर्वन्ति।

ਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਕਰੋੜਿ ਮਹਿ ਮਹਕਾਵਈ ।
गंध सुगंध करोड़ि महि महकावई ।

कोटिशः जनाः अन्येषां गन्धस्य, विविधगन्धस्य च आनन्दं प्राप्तुं सफलाः भवन्ति ।

ਗੈਰ ਮਹਲਿ ਸੁਲਤਾਨ ਮਹਲੁ ਨ ਪਾਵਹੀ ।੫।
गैर महलि सुलतान महलु न पावही ।५।

ये तु अस्य (शरीरस्य) भवनस्य प्रभुं परकीयं मन्यन्ते, ते सर्वे तस्य भवनं प्राप्तुं न शक्नुवन्ति।

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਦਾ ਮੇਲੁ ਦੁਬਿਧਾ ਹੋਵਈ ।
सिव सकती दा मेलु दुबिधा होवई ।

शिवशक्तिसङ्गमः अस्याः द्वन्द्वपूर्णसृष्टेः मूलकारणम्।

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਖੇਲੁ ਭਰਿ ਭਰਿ ਧੋਵਈ ।
त्रै गुण माइआ खेलु भरि भरि धोवई ।

माया स्वत्रिगुणैः (गुणैः – राजैः, तमैः, लवणैः च) स्वक्रीडां क्रीडति कदाचित् पुरुषं (आशाभिः कामैः च) पूरयति, अन्यदा योजनां सर्वथा कुण्ठितं कृत्वा रिक्तं करोति।

ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਭੇਲੁ ਹਾਰ ਪਰੋਵਈ ।
चारि पदारथ भेलु हार परोवई ।

माया मनुष्याय अर्पितानां धर्म-अर्थ-कम्-मोक्च् (जीवनस्य चत्वारः कथिताः आदर्शाः) चक्रीयमालानां माध्यमेन जनान् मोहयति।

ਪੰਜਿ ਤਤ ਪਰਵੇਲ ਅੰਤਿ ਵਿਗੋਵਈ ।
पंजि तत परवेल अंति विगोवई ।

पञ्चतत्त्वानां योगः तु मनुष्यः अन्ते नश्यति।

ਛਿਅ ਰੁਤਿ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਹਸਿ ਹਸਿ ਰੋਵਈ ।
छिअ रुति बारह माह हसि हसि रोवई ।

जीवः (जीवः), हसति, रोदिति, विलपति च सर्वेषु षड्ऋतुषु द्वादशमासेषु च

ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਵ ਨਿਧਿ ਨੀਦ ਨ ਸੋਵਈ ।੬।
रिधि सिधि नव निधि नीद न सोवई ।६।

चमत्कारिकशक्तिसुखैः ओतप्रोतः (भगवान् दत्तः) कदापि शान्तिं समतां च न प्राप्नोति।

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਸਹਸ ਸਿਆਣਪ ਲਖ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਹੀ ।
सहस सिआणप लख कंमि न आवही ।

कोटि-कोटि-कौशलस्य कोऽपि लाभः नास्ति ।

ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਉਨਮਾਨੁ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵਹੀ ।
गिआन धिआन उनमानु अंतु न पावही ।

असंख्यज्ञानसान्द्रानुमानं भगवतः रहस्यं ज्ञातुं असमर्थाः सन्ति।

ਲਖ ਸਸੀਅਰ ਲਖ ਭਾਨੁ ਅਹਿਨਿਸਿ ਧ੍ਯਾਵਹੀ ।
लख ससीअर लख भानु अहिनिसि ध्यावही ।

कोटिकोटिचन्द्रसूर्याः तं पूजयन्ति दिवारात्रौ ।

ਲਖ ਪਰਕਿਰਤਿ ਪਰਾਣ ਕਰਮ ਕਮਾਵਹੀ ।
लख परकिरति पराण करम कमावही ।

कोटिकोटिजनाः च विनयेन ओतप्रोताः तिष्ठन्ति।

ਲਖ ਲਖ ਗਰਬ ਗੁਮਾਨ ਲੱਜ ਲਜਾਵਹੀ ।
लख लख गरब गुमान लज लजावही ।

कोटिजनाः स्वधर्मपरम्परानुसारेण भगवन्तं पूजयन्ति।

ਲਖ ਲਖ ਦੀਨ ਈਮਾਨ ਤਾੜੀ ਲਾਵਹੀ ।
लख लख दीन ईमान ताड़ी लावही ।

कोटिजनाः स्वधर्मपरम्परानुसारेण भगवन्तं पूजयन्ति।

ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ਸਚਿ ਸਮਾਵਹੀ ।੭।
भाउ भगति भगवान सचि समावही ।७।

प्रेमभक्त्या एव भगवति निरपेक्षसत्ये विलीयते ।

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਲਖ ਪੀਰ ਪਤਿਸਾਹ ਪਰਚੇ ਲਾਵਹੀ ।
लख पीर पतिसाह परचे लावही ।

कोटि-कोटि-आध्यात्मवादिनः सम्राट् च जनान् भ्रमितवन्तः ।

ਜੋਗ ਭੋਗ ਲਖ ਰਾਹ ਸੰਗਿ ਚਲਾਵਹੀ ।
जोग भोग लख राह संगि चलावही ।

कोटिजनाः युगपत् योगं भोगं (भोगं) च स्वीकुर्वन्ति

ਦੀਨ ਦੁਨੀ ਅਸਗਾਹ ਹਾਥਿ ਨ ਪਾਵਹੀ ।
दीन दुनी असगाह हाथि न पावही ।

परं तु सर्वधर्मलोकात् परं दिव्यं बोधयितुं न शक्नुवन्ति।

ਕਟਕ ਮੁਰੀਦ ਪਨਾਹ ਸੇਵ ਕਮਾਵਹੀ ।
कटक मुरीद पनाह सेव कमावही ।

असंख्य सेवकाः तस्य सेवां कुर्वन्ति

ਅੰਤੁ ਨ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵਹੀ ।
अंतु न सिफति सलाह आखि सुणावही ।

परन्तु तेषां प्रशंसाः, स्तुतिः च तस्य विस्तारं ज्ञातुं न शक्नुवन्ति।

ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਾਹ ਖੜੇ ਧਿਆਵਹੀ ।੮।
लउबाली दरगाह खड़े धिआवही ।८।

तस्य प्राङ्गणे स्थिताः सर्वे तं चिन्तारहितं भगवन्तं पूजयन्ति।

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਲਖ ਸਾਹਿਬਿ ਸਿਰਦਾਰ ਆਵਣ ਜਾਵਣੇ ।
लख साहिबि सिरदार आवण जावणे ।

बहवः स्वामिनः नेतारः च आगच्छन्ति गच्छन्ति च।

ਲਖ ਵਡੇ ਦਰਬਾਰ ਬਣਤ ਬਣਾਵਣੇ ।
लख वडे दरबार बणत बणावणे ।

अनेकाः भव्याः न्यायालयाः सन्ति, तेषां भण्डाराः च एतावन्तः धनपूर्णाः सन्ति

ਦਰਬ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰ ਗਣਤ ਗਣਾਵਣੇ ।
दरब भरे भंडार गणत गणावणे ।

सा निरन्तरगणना तत्र गच्छति (किमपि न्यूनतां परिहरितुं)।

ਪਰਵਾਰੈ ਸਾਧਾਰ ਬਿਰਦ ਸਦਾਵਣੇ ।
परवारै साधार बिरद सदावणे ।

बहवः अनेकेषां कुटुम्बानां सहायकहस्तं भवन्ति ते स्ववचनेषु लप्य स्वकीर्तिं रक्षन्ति।

ਲੋਭ ਮੋਹ ਅਹੰਕਾਰ ਧੋਹ ਕਮਾਵਣੇ ।
लोभ मोह अहंकार धोह कमावणे ।

लोभ-मोह-अहङ्कार-नियन्त्रिताः बहवः वञ्चनं वञ्चनं च कुर्वन्ति ।

ਕਰਦੇ ਚਾਰੁ ਵੀਚਾਰਿ ਦਹ ਦਿਸਿ ਧਾਵਣੇ ।
करदे चारु वीचारि दह दिसि धावणे ।

बहवोऽस्ति ये मधुरं प्रवचनं कुर्वन्तः दश दिक्षु भ्रमन्ति।

ਲਖ ਲਖ ਬੁਜਰਕਵਾਰ ਮਨ ਪਰਚਾਵਣੇ ।੯।
लख लख बुजरकवार मन परचावणे ।९।

कोटिजनाः वृद्धाः सन्ति ये अद्यापि आशासु इच्छासु च मनः डुलन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

(औतरी=अवतार गर्भाधान। खेवाट=नाविक। खेवही=वस्त्र लगाता। जयवानवर=पाककर्ता। जेवान=रसोई। दरगाह दरबार= उपस्थिति न्यायालय या सभा।)

ਲਖ ਦਾਤੇ ਦਾਤਾਰ ਮੰਗਿ ਮੰਗਿ ਦੇਵਹੀ ।
लख दाते दातार मंगि मंगि देवही ।

कोटिः उदाराः याचन्ते परेषां प्रयच्छन्ति च ।

ਅਉਤਰਿ ਲਖ ਅਵਤਾਰ ਕਾਰ ਕਰੇਵਹੀ ।
अउतरि लख अवतार कार करेवही ।

कोटिः अवताराः (देवानां) ये जात्वा बहूनि कर्माणि कृतवन्तः

ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ਖੇਵਟ ਖੇਵਹੀ ।
अंतु न पारावारु खेवट खेवही ।

बहवः नौकायानचालकाः नौकायानं कृतवन्तः परन्तु विश्वसमुद्रस्य विस्तारं अन्तं च कोऽपि ज्ञातुं न शक्तवान् ।

ਵੀਚਾਰੀ ਵੀਚਾਰਿ ਭੇਤੁ ਨ ਦੇਵਹੀ ।
वीचारी वीचारि भेतु न देवही ।

विचारकाः अपि तस्य रहस्यस्य विषये किमपि ज्ञातुं न शक्तवन्तः ।

ਕਰਤੂਤੀ ਆਚਾਰਿ ਕਰਿ ਜਸੁ ਲੇਵਹੀ ।
करतूती आचारि करि जसु लेवही ।

विचारकाः अपि तस्य रहस्यस्य विषये किमपि ज्ञातुं न शक्तवन्तः ।

ਲਖ ਲਖ ਜੇਵਣਹਾਰ ਜੇਵਣ ਜੇਵਹੀ ।
लख लख जेवणहार जेवण जेवही ।

कोटिजनाः खादन्ति भोजयन्ति च अन्येषां च

ਲਖ ਦਰਗਹ ਦਰਬਾਰ ਸੇਵਕ ਸੇਵਹੀ ।੧੦।
लख दरगह दरबार सेवक सेवही ।१०।

कोटि-कोटि-जनाः सन्ति ये भगवन्तं सेवन्ते, लौकिक-राजानां प्राङ्गणेषु अपि।

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਸੂਰ ਵੀਰ ਵਰੀਆਮ ਜੋਰੁ ਜਣਾਵਹੀ ।
सूर वीर वरीआम जोरु जणावही ।

वीरसैनिकाः स्वशक्तयः दर्शयन्ति

ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਸੁਰਤੇ ਲਖ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵਹੀ ।
सुणि सुणि सुरते लख आखि सुणावही ।

श्रोतारः कोटिशो तस्य स्तुतिं व्याख्यायन्ते ।

ਖੋਜੀ ਖੋਜਨਿ ਖੋਜਿ ਦਹਿ ਦਿਸਿ ਧਾਵਹੀ ।
खोजी खोजनि खोजि दहि दिसि धावही ।

शोधकर्तारः अपि दशसु दिक्षु धावन्ति ।

ਚਿਰ ਜੀਵੈ ਲਖ ਹੋਇ ਨ ਓੜਕੁ ਪਾਵਹੀ ।
चिर जीवै लख होइ न ओड़कु पावही ।

कोटिशो दीर्घायुषः अभवन् किन्तु तस्य भगवतः रहस्यं कोऽपि ज्ञातुं न शक्तवान्

ਖਰੇ ਸਿਆਣੇ ਹੋਇ ਨ ਮਨੁ ਸਮਝਾਵਹੀ ।
खरे सिआणे होइ न मनु समझावही ।

चतुरा अपि जनाः मनः न अवगन्तुं कुर्वन्ति (संस्कारादीनां सङ्गतपाखण्डानां व्यर्थता) ।

ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਾਹ ਚੋਟਾਂ ਖਾਵਹੀ ।੧੧।
लउबाली दरगाह चोटां खावही ।११।

अन्ते च भगवतः न्यायालये दण्डं प्राप्नुवन्तु।

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਹਿਕਮਤਿ ਲਖ ਹਕੀਮ ਚਲਤ ਬਣਾਵਹੀ ।
हिकमति लख हकीम चलत बणावही ।

वैद्याः असंख्यविधानानि सज्जीकरोति ।

ਆਕਲ ਹੋਇ ਫਹੀਮ ਮਤੇ ਮਤਾਵਹੀ ।
आकल होइ फहीम मते मतावही ।

कोटिकोटिजनाः प्रज्ञापूर्णाः बहवः संकल्पाः स्वीकुर्वन्ति।

ਗਾਫਲ ਹੋਇ ਗਨੀਮ ਵਾਦ ਵਧਾਵਹੀ ।
गाफल होइ गनीम वाद वधावही ।

बहवः शत्रवः अप्रमादतः स्ववैरवर्धनं कुर्वन्ति ।

ਲੜਿ ਲੜਿ ਕਰਨਿ ਮੁਹੀਮ ਆਪੁ ਗਣਾਵਹੀ ।
लड़ि लड़ि करनि मुहीम आपु गणावही ।

युद्धाय गच्छन्ति तथा अहङ्कारं दर्शयन्ति

ਹੋਇ ਜਦੀਦ ਕਦੀਮ ਨ ਖੁਦੀ ਮਿਟਾਵਹੀ ।
होइ जदीद कदीम न खुदी मिटावही ।

यौवनात् तु ते जरापदं गच्छन्ति तथापि तेषां अहङ्कारः न निर्मूलितः भवति।

ਸਾਬਰੁ ਹੋਇ ਹਲੀਮ ਆਪੁ ਗਵਾਵਹੀ ।੧੨।
साबरु होइ हलीम आपु गवावही ।१२।

केवलं सन्तुष्टाः विनयशीलाः च अहङ्कारस्य भावः नष्टाः भवन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਲਖ ਲਖ ਪੀਰ ਮੁਰੀਦ ਮੇਲ ਮਿਲਾਵਹੀ ।
लख लख पीर मुरीद मेल मिलावही ।

लक्षशः अध्यात्माः तेषां शिष्याः च समागच्छन्ति।

ਸੁਹਦੇ ਲਖ ਸਹੀਦ ਜਾਰਤ ਲਾਵਹੀ ।
सुहदे लख सहीद जारत लावही ।

असंख्य भिक्षुकाः शहीदेषु तीर्थयात्राः एव कुर्वन्ति।

ਲਖ ਰੋਜੇ ਲਖ ਈਦ ਨਿਵਾਜ ਕਰਾਵਹੀ ।
लख रोजे लख ईद निवाज करावही ।

कोटिजनाः उपवासं (रोजा) कृत्वा इडस्य नमाजं (प्रार्थना) कुर्वन्ति।

ਕਰਿ ਕਰਿ ਗੁਫਤ ਸੁਨੀਦ ਮਨ ਪਰਚਾਵਹੀ ।
करि करि गुफत सुनीद मन परचावही ।

बहवः प्रश्नोत्तरे व्यस्ताः भूत्वा मनः प्रलोभयन्ति ।

ਹੁਜਰੇ ਕੁਲਫ ਕਲੀਦ ਜੁਹਦ ਕਮਾਵਹੀ ।
हुजरे कुलफ कलीद जुहद कमावही ।

मनसः मन्दिरस्य तालं उद्घाटयितुं विकासस्य कुञ्जी सज्जीकर्तुं बहवः निरताः सन्ति।

ਦਰਿ ਦਰਵੇਸ ਰਸੀਦ ਨ ਆਪੁ ਜਣਾਵਹੀ ।੧੩।
दरि दरवेस रसीद न आपु जणावही ।१३।

ये तु भगवद्द्वारे दरवेशत्वेन ग्राह्यतां प्राप्तवन्तः, ते कदापि स्वव्यक्तित्वं न दर्शयन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਉਚੇ ਮਹਲ ਉਸਾਰਿ ਵਿਛਾਇ ਵਿਛਾਵਣੇ ।
उचे महल उसारि विछाइ विछावणे ।

उच्छ्रिताः प्रासादाः तत्र कालीनाः प्रसारिताः,

ਵਡੇ ਦੁਨੀਆਦਾਰ ਨਾਉ ਗਣਾਵਣੇ ।
वडे दुनीआदार नाउ गणावणे ।

मध्ये गणनां प्राप्तुं, उच्चैः।

ਕਰਿ ਗੜ ਕੋਟ ਹਜਾਰ ਰਾਜ ਕਮਾਵਣੇ ।
करि गड़ कोट हजार राज कमावणे ।

सहस्राणि दुर्गाणि निर्माय जनाः तेषु शासनं कुर्वन्ति

ਲਖ ਲਖ ਮਨਸਬਦਾਰ ਵਜਹ ਵਧਾਵਣੇ ।
लख लख मनसबदार वजह वधावणे ।

तथा च कोटिकोटि अधिकारिणः स्वशासकानां सम्मानार्थं पनेगिरिक्स् गायन्ति।

ਪੂਰ ਭਰੇ ਅਹੰਕਾਰ ਆਵਨ ਜਾਵਣੇ ।
पूर भरे अहंकार आवन जावणे ।

एतादृशाः जनाः स्वाभिमानपूर्णाः जनाः स्थानान्तरणं कुर्वन्ति

ਤਿਤੁ ਸਚੇ ਦਰਬਾਰ ਖਰੇ ਡਰਾਵਣੇ ।੧੪।
तितु सचे दरबार खरे डरावणे ।१४।

संसाराय च कुरूपतरं च भगवतः सत्याङ्गणे।

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਤੀਰਥ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ਪੁਰਬੀ ਨਾਵਣਾ ।
तीरथ लख करोड़ि पुरबी नावणा ।

शुभ अवसरेषु तीर्थकेन्द्रेषु कोटिकोटिस्नानानि;

ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸਥਾਨ ਸੇਵ ਕਰਾਵਣਾ ।
देवी देव सथान सेव करावणा ।

देवदेवस्थानेषु सेवां कुर्वन्;

ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਲਖ ਸਾਧਿ ਸਧਾਵਣਾ ।
जप तप संजम लख साधि सधावणा ।

तपः कोटिप्रक्षिसं च ध्यायमानेन संयमपूर्णेन च पालनम्

ਹੋਮ ਜਗ ਨਈਵੇਦ ਭੋਗ ਲਗਾਵਣਾ ।
होम जग नईवेद भोग लगावणा ।

यज्ञशृङ्गादिद्वारा अर्पणम्;

ਵਰਤ ਨੇਮ ਲਖ ਦਾਨ ਕਰਮ ਕਮਾਵਣਾ ।
वरत नेम लख दान करम कमावणा ।

उपवासः, डोस् च डोनोट् च कोटिकोटिदानसंस्थाः (शो बिजनेसस्य कृते)

ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਾਹ ਪਖੰਡ ਨ ਜਾਵਣਾ ।੧੫।
लउबाली दरगाह पखंड न जावणा ।१५।

तस्मिन् सत्ये भगवतः न्यायालये सर्वथा कोऽपि अर्थः न भवतु।

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਪੋਪਲੀਆਂ ਭਰਨਾਲਿ ਲਖ ਤਰੰਦੀਆਂ ।
पोपलीआं भरनालि लख तरंदीआं ।

कोटिकोटिचर्मपुटाः (नौकाः) जले प्लवमानाः गच्छन्ति

ਓੜਕ ਓੜਕ ਭਾਲਿ ਸੁਧਿ ਨ ਲਹੰਦੀਆਂ ।
ओड़क ओड़क भालि सुधि न लहंदीआं ।

किन्तु विशालं समुद्रं अन्वेष्य अपि ते समुद्रस्य अन्तं ज्ञातुं न शक्नुवन्ति।

ਅਨਲ ਮਨਲ ਕਰਿ ਖਿਆਲ ਉਮਗਿ ਉਡੰਦੀਆਂ ।
अनल मनल करि खिआल उमगि उडंदीआं ।

अनिलपक्षिणां रेखाः आकाशस्य विषये ज्ञातुं उच्चैः उड्डीयन्ते परन्तु तेषां कूर्दनानि च

ਉਛਲਿ ਕਰਨਿ ਉਛਾਲ ਨ ਉਭਿ ਚੜ੍ਹੰਦੀਆਂ ।
उछलि करनि उछाल न उभि चढ़ंदीआं ।

ऊर्ध्वं उड्डयनं तान् आकाशस्य उच्चतमसीमासु न नयति।

ਲਖ ਅਗਾਸ ਪਤਾਲ ਕਰਿ ਮੁਹਛੰਦੀਆਂ ।
लख अगास पताल करि मुहछंदीआं ।

कोटि-कोटि-आकाश-पाताल-लोकाः (तद्-वासिनाश्च) तस्य पुरतः याचकाः सन्ति तथा च

ਦਰਗਹ ਇਕ ਰਵਾਲ ਬੰਦੇ ਬੰਦੀਆਂ ।੧੬।
दरगह इक रवाल बंदे बंदीआं ।१६।

पुरतः ईश्वरस्य दरबारस्य सेवकाः रजःकणात् अधिकं किमपि न भवन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਖੇਲੁ ਕਰਿ ਦੇਖਾਲਿਆ ।
त्रै गुण माइआ खेलु करि देखालिआ ।

भगवता त्रिविधमायाक्रीडारूपेण संसारमिदमुत्पादितम्।

ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਚਾਰਿ ਚਲਤੁ ਉਠਾਲਿਆ ।
खाणी बाणी चारि चलतु उठालिआ ।

चतुर्णां प्राणखानानां (अण्ड-भ्रूण-स्वेद-वनस्पतिः) चतुर्णां भाषणानां (पार्स-प्यान्ति-मध्यम-वैखरस्य) च पराक्रमं तेन साधितम्।

ਪੰਜਿ ਤਤ ਉਤਪਤਿ ਬੰਧਿ ਬਹਾਲਿਆ ।
पंजि तत उतपति बंधि बहालिआ ।

पञ्चधातुभ्यः सृजन् सर्वान् दिव्यन्यायेन बद्धवान्।

ਛਿਅ ਰੁਤਿ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਸਿਰਜਿ ਸਮ੍ਹਾਲਿਆ ।
छिअ रुति बारह माह सिरजि सम्हालिआ ।

षड्ऋतुः द्वादशमासान् च सृष्ट्वा धारयत् ।

ਅਹਿਨਿਸਿ ਸੂਰਜ ਚੰਦੁ ਦੀਵੇ ਬਾਲਿਆ ।
अहिनिसि सूरज चंदु दीवे बालिआ ।

दिवा रात्रिं च दिवाकरं चन्द्रं च दीपवत् प्रज्वलितवान्।

ਇਕੁ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿਆ ।੧੭।
इकु कवाउ पसाउ नदरि निहालिआ ।१७।

एकेन स्पन्दनस्पन्दनेन सः समग्रं सृष्टिं विस्तारयित्वा स्वस्य ललितदृष्ट्या आनन्दितवान् ।

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਕੁਦਰਤਿ ਇਕੁ ਕਵਾਉ ਥਾਪ ਉਥਾਪਦਾ ।
कुदरति इकु कवाउ थाप उथापदा ।

एकेन शब्देन (स्वरेण) जगत् सृजति नाशयति च ।

ਤਿਦੂ ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਨ ਓੜਕੁ ਜਾਪਦਾ ।
तिदू लख दरीआउ न ओड़कु जापदा ।

तेनैव भगवतः असंख्याः प्राणाः निर्गताः न च तेषां अन्तः ।

ਲਖ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਸਮਾਉ ਨ ਲਹਰਿ ਵਿਆਪਦਾ ।
लख ब्रहमंड समाउ न लहरि विआपदा ।

कोटिः ब्रह्माण्डाः तस्मिन् अवलम्बन्ते किन्तु सः तेषु केनापि अप्रभावितः अस्ति।

ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਚਾਉ ਲਖ ਪਰਤਾਪਦਾ ।
करि करि वेखै चाउ लख परतापदा ।

स्वकर्माणि महता उत्साहेन पश्यति, अनेकान् पुरुषान् महिमान् करोति

ਕਉਣੁ ਕਰੈ ਅਰਥਾਉ ਵਰ ਨ ਸਰਾਪ ਦਾ ।
कउणु करै अरथाउ वर न सराप दा ।

तस्य वरशापसिद्धान्तस्य रहस्यं अर्थं च कः विकोडयितुं शक्नोति ।

ਲਹੈ ਨ ਪਛੋਤਾਉ ਪੁੰਨੁ ਨ ਪਾਪ ਦਾ ।੧੮।
लहै न पछोताउ पुंनु न पाप दा ।१८।

न केवलं पापगुणानां (मानसिकं) पश्चात्तापं स्वीकरोति (सद्कर्माणि च प्रतिगृह्णाति)।

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਕੁਦਰਤਿ ਅਗਮੁ ਅਥਾਹੁ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਈਐ ।
कुदरति अगमु अथाहु अंतु न पाईऐ ।

सृष्टि, भगवतः शक्तिः अग्राह्यः अगाह्यः च अस्ति।

ਕਾਦਰੁ ਬੇਪਰਵਾਹੁ ਕਿਨ ਪਰਚਾਈਐ ।
कादरु बेपरवाहु किन परचाईऐ ।

तस्य विस्तारं कोऽपि ज्ञातुं न शक्नोति। सः प्रजापतिः चिन्ताहीनः;कथं सः अनुनयितः विनोदितः च आसीत्।

ਕੇਵਡੁ ਹੈ ਦਰਗਾਹ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈਐ ।
केवडु है दरगाह आखि सुणाईऐ ।

तस्य दरबारस्य महिमा कथं वर्णयितुं शक्यते स्म।

ਕੋਇ ਨ ਦਸੈ ਰਾਹੁ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਜਾਈਐ ।
कोइ न दसै राहु कितु बिधि जाईऐ ।

न कश्चित् तत्र गच्छन् मार्गं साधनं च कथयितुं।

ਕੇਵਡੁ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹ ਕਿਉ ਕਰਿ ਧਿਆਈਐ ।
केवडु सिफति सलाह किउ करि धिआईऐ ।

तस्य स्तुतिः कथं अनन्ताः, कथं च समाहितः भवेत् इति अपि अबोधनीयम्।

ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਸਗਾਹੁ ਨ ਅਲਖੁ ਲਖਾਈਐ ।੧੯।
अबिगति गति असगाहु न अलखु लखाईऐ ।१९।

भगवतः गतिशीलता अव्यक्तं, गहनं, अगाधं च अस्ति; न ज्ञातुं शक्यते ।

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਪਰਮਾਦਿ ਅਚਰਜੁ ਆਖੀਐ ।
आदि पुरखु परमादि अचरजु आखीऐ ।

आदिमः भगवान् परमाश्चर्य उच्यते।

ਆਦਿ ਅਨੀਲੁ ਅਨਾਦਿ ਸਬਦੁ ਨ ਸਾਖੀਐ ।
आदि अनीलु अनादि सबदु न साखीऐ ।

तस्याद्यस्य आरम्भस्य विषये च वचनाः कथयितुं असफलाः भवन्ति।

ਵਰਤੈ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਨ ਗਲੀ ਗਾਖੀਐ ।
वरतै आदि जुगादि न गली गाखीऐ ।

सः काले प्रवर्तते कालात् पूर्वमपि आदिमविमर्शमात्रं तं व्याख्यातुं न शक्नोति।

ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਅਛਲਾਦਿ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਖੀਐ ।
भगति वछलु अछलादि सहजि सुभाखीऐ ।

स भक्तानां रक्षकः कान्तश्च अवञ्चितः समता इति नाम्ना प्रसिद्धः।

ਉਨਮਨਿ ਅਨਹਦਿ ਨਾਦਿ ਲਿਵ ਅਭਿਲਾਖੀਐ ।
उनमनि अनहदि नादि लिव अभिलाखीऐ ।

समाधिश्रुते तस्य अप्रहृते रागे विलीनः तिष्ठेत् इति चैतन्यस्य इच्छा।

ਵਿਸਮਾਦੈ ਵਿਸਮਾਦ ਪੂਰਨ ਪਾਖੀਐ ।
विसमादै विसमाद पूरन पाखीऐ ।

स सर्वपरिमाणपूर्णः सन् आश्चर्यस्य आश्चर्यम्।

ਪੂਰੈ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਕੇਵਲ ਕਾਖੀਐ ।੨੦।੨੧। ਇਕੀਹ ।
पूरै गुर परसादि केवल काखीऐ ।२०।२१। इकीह ।

इदानीं केवलं इच्छा अवशिष्टा अस्ति यत् सिद्धगुरुस्य कृपा मया सह भवतु (यथा अहं भगवतः साक्षात्कारं करोमि)।


सूचिः (1 - 41)
वार १ पुटः: 1 - 1
वार २ पुटः: 2 - 2
वार ३ पुटः: 3 - 3
वार ४ पुटः: 4 - 4
वार ५ पुटः: 5 - 5
वार ६ पुटः: 6 - 6
वार ७ पुटः: 7 - 7
वार ८ पुटः: 8 - 8
वार ९ पुटः: 9 - 9
वार १० पुटः: 10 - 10
वार ११ पुटः: 11 - 11
वार १२ पुटः: 12 - 12
वार १३ पुटः: 13 - 13
वार १४ पुटः: 14 - 14
वार १५ पुटः: 15 - 15
वार १६ पुटः: 16 - 16
वार १७ पुटः: 17 - 17
वार १८ पुटः: 18 - 18
वार १९ पुटः: 19 - 19
वार २० पुटः: 20 - 20
वार २१ पुटः: 21 - 21
वार २२ पुटः: 22 - 22
वार २३ पुटः: 23 - 23
वार २४ पुटः: 24 - 24
वार २५ पुटः: 25 - 25
वार २६ पुटः: 26 - 26
वार २७ पुटः: 27 - 27
वार २८ पुटः: 28 - 28
वार २९ पुटः: 29 - 29
वार ३० पुटः: 30 - 30
वार ३१ पुटः: 31 - 31
वार ३२ पुटः: 32 - 32
वार ३३ पुटः: 33 - 33
वार ३४ पुटः: 34 - 34
वार ३५ पुटः: 35 - 35
वार ३६ पुटः: 36 - 36
वार ३७ पुटः: 37 - 37
वार ३८ पुटः: 38 - 38
वार ३९ पुटः: 39 - 39
वार ४० पुटः: 40 - 40
वार ४१ पुटः: 41 - 41