ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 वारं भाई गुरुदासः
पुटः - 10
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः
ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १(रोस=क्रोधः दुधुलिक्क=विनम्र। सूरिता=गोली। जनम दी=जन्मसे। सवाणी=राज्ञी।)
ਧ੍ਰੂ ਹਸਦਾ ਘਰਿ ਆਇਆ ਕਰਿ ਪਿਆਰੁ ਪਿਉ ਕੁਛੜਿ ਲੀਤਾ ।
ध्रू हसदा घरि आइआ करि पिआरु पिउ कुछड़ि लीता ।बालकः ध्रुवः स्मितं कृत्वा स्वगृहं (प्रासादं) आगतः, तस्य पिता प्रेमपूर्णः तं अङ्के स्थापयति स्म।
ਬਾਹਹੁ ਪਕੜਿ ਉਠਾਲਿਆ ਮਨ ਵਿਚਿ ਰੋਸੁ ਮਤ੍ਰੇਈ ਕੀਤਾ ।
बाहहु पकड़ि उठालिआ मन विचि रोसु मत्रेई कीता ।एतत् दृष्ट्वा सौतेया माता क्रुद्धा तस्य बाहुग्रहणं पितुः (राज्ञः) अङ्कात् बहिः धक्कायति स्म ।
ਡੁਡਹੁਲਿਕਾ ਮਾਂ ਪੁਛੈ ਤੂੰ ਸਾਵਾਣੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰੀਤਾ ।
डुडहुलिका मां पुछै तूं सावाणी है कि सुरीता ।भयात् अश्रुपूर्णः स मातरं पृष्टवान् यत् सा राज्ञी वा दासी वा?
ਸਾਵਾਣੀ ਹਾਂ ਜਨਮ ਦੀ ਨਾਮੁ ਨ ਭਗਤੀ ਕਰਮਿ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹੀਤਾ ।
सावाणी हां जनम दी नामु न भगती करमि द्रिढ़ीता ।हे पुत्र ! (उवाच) अहं राज्ञी जातः परन्तु अहं ईश्वरं न स्मरामि, भक्तिकर्माणि च न कृतवान् (एतत् च भवतः मम च दुर्दशायाः कारणम्)।
ਕਿਸੁ ਉਦਮ ਤੇ ਰਾਜੁ ਮਿਲਿ ਸਤ੍ਰੂ ਤੇ ਸਭਿ ਹੋਵਨਿ ਮੀਤਾ ।
किसु उदम ते राजु मिलि सत्रू ते सभि होवनि मीता ।तेन प्रयत्नेन राज्यं भवितुमर्हति (ध्रुः पृष्टवान्) शत्रवः कथं मित्राणि भवेयुः।
ਪਰਮੇਸਰੁ ਆਰਾਧੀਐ ਜਿਦੂ ਹੋਈਐ ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤਾ ।
परमेसरु आराधीऐ जिदू होईऐ पतित पुनीता ।भगवन्तं पूजयेत् एवं पापिनोऽपि पवित्राः भवन्ति (माता अवदत्)।
ਬਾਹਰਿ ਚਲਿਆ ਕਰਣਿ ਤਪੁ ਮਨ ਬੈਰਾਗੀ ਹੋਇ ਅਤੀਤਾ ।
बाहरि चलिआ करणि तपु मन बैरागी होइ अतीता ।एतत् श्रुत्वा मनसि सर्वथा विरक्तः भूत्वा ध्रुवः कठोरं अनुशासनं कर्तुं बहिः (जङ्गलं प्रति) गतः।
ਨਾਰਦ ਮੁਨਿ ਉਪਦੇਸਿਆ ਨਾਉ ਨਿਧਾਨੁ ਅਮਿਓ ਰਸੁ ਪੀਤਾ ।
नारद मुनि उपदेसिआ नाउ निधानु अमिओ रसु पीता ।मार्गे नारदऋषिः तस्मै भक्तिविधिं शिक्षयति स्म, ध्रुवः भगवतः नामसागरात् अमृतं क्वाफ् कृतवान् ।
ਪਿਛਹੁ ਰਾਜੇ ਸਦਿਆ ਅਬਿਚਲੁ ਰਾਜੁ ਕਰਹੁ ਨਿਤ ਨੀਤਾ ।
पिछहु राजे सदिआ अबिचलु राजु करहु नित नीता ।(किञ्चित्कालानन्तरं) राजा (उत्तनपदः) तं पुनः आहूय तं (ध्रुवं) शाश्वतं शासनं कर्तुं प्रार्थितवान्।
ਹਾਰਿ ਚਲੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਗ ਜੀਤਾ ।੧।
हारि चले गुरमुखि जग जीता ।१।ये गुरमुखाः हानिम् इव दृश्यन्ते अर्थात् ये दुष्टप्रवृत्तिभ्यः मुखं परिवर्तयन्ति, ते जगत् जयन्ति।
ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २
ਘਰਿ ਹਰਣਾਖਸ ਦੈਤ ਦੇ ਕਲਰਿ ਕਵਲੁ ਭਗਤੁ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦੁ ।
घरि हरणाखस दैत दे कलरि कवलु भगतु प्रहिलादु ।प्रह्लादः साधुः दानवस्य (राजा) हरणखानां गृहे जातः यथा कमलः कषाये (वंध्ये) भूमिः जायते।
ਪੜ੍ਹਨ ਪਠਾਇਆ ਚਾਟਸਾਲ ਪਾਂਧੇ ਚਿਤਿ ਹੋਆ ਅਹਿਲਾਦੁ ।
पढ़न पठाइआ चाटसाल पांधे चिति होआ अहिलादु ।यदा सः सेमिनरीं प्रेषितः तदा ब्राह्मणः पुरोहितः उल्लासितः अभवत् (यतो हि राज्ञः पुत्रः इदानीं तस्य शिष्यः आसीत्)।
ਸਿਮਰੈ ਮਨ ਵਿਚਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗਾਵੈ ਸਬਦੁ ਅਨਾਹਦੁ ਨਾਦੁ ।
सिमरै मन विचि राम नाम गावै सबदु अनाहदु नादु ।प्रह्लादः हृदये रामनाम स्मरति स्म बाह्यतः अपि भगवतः स्तुतिं करोति स्म।
ਭਗਤਿ ਕਰਨਿ ਸਭ ਚਾਟੜੈ ਪਾਂਧੇ ਹੋਇ ਰਹੇ ਵਿਸਮਾਦੁ ।
भगति करनि सभ चाटड़ै पांधे होइ रहे विसमादु ।इदानीं सर्वे शिष्याः भगवतः भक्ताः अभवन्, या सर्वेषां गुरुणां कृते घोरः लज्जाजनकः च आसीत् ।
ਰਾਜੇ ਪਾਸਿ ਰੂਆਇਆ ਦੋਖੀ ਦੈਤਿ ਵਧਾਇਆ ਵਾਦੁ ।
राजे पासि रूआइआ दोखी दैति वधाइआ वादु ।पुरोहितः (गुरुः) राजानं प्रति निवेदितवान् वा आक्रोशितवान् वा (यत् हे राजन् तव पुत्रः ईश्वरभक्तः अभवत्)।
ਜਲ ਅਗਨੀ ਵਿਚਿ ਘਤਿਆ ਜਲੈ ਨ ਡੁਬੈ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ।
जल अगनी विचि घतिआ जलै न डुबै गुर परसादि ।उद्धृत्य कलहं दुष्टासुरः | प्रह्लादः अग्निजले क्षिप्तः परन्तु गुरुस्य (भगवतः) प्रसादेन सः न दग्धः न मग्नः।
ਕਢਿ ਖੜਗੁ ਸਦਿ ਪੁਛਿਆ ਕਉਣੁ ਸੁ ਤੇਰਾ ਹੈ ਉਸਤਾਦੁ ।
कढि खड़गु सदि पुछिआ कउणु सु तेरा है उसतादु ।यथा सः क्रुद्धः आसीत् तथापि हिरण्यक्ष्यपुः स्वस्य द्विधातुं खड्गं बहिः निष्कास्य प्रह्लादं पृष्टवान् यत् तस्य गुरुः कोऽस्ति इति।
ਥੰਮ੍ਹੁ ਪਾੜਿ ਪਰਗਟਿਆ ਨਰਸਿੰਘ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਅਨਾਦਿ ।
थंम्हु पाड़ि परगटिआ नरसिंघ रूप अनूप अनादि ।तस्मिन् एव क्षणे भगवान् ईश्वरः पुरुषसिंहरूपः स्तम्भात् बहिः आगतः। तस्य रूपं भव्यं भव्यं च आसीत् ।
ਬੇਮੁਖ ਪਕੜਿ ਪਛਾੜਿਅਨੁ ਸੰਤ ਸਹਾਈ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ।
बेमुख पकड़ि पछाड़िअनु संत सहाई आदि जुगादि ।सः दुष्टः राक्षसः निक्षिप्तः हतः च एवं सिद्धं यत् भगवान् भक्तेषु अनादिकालात् दयालुः अस्ति।
ਜੈ ਜੈਕਾਰ ਕਰਨਿ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿ ।੨।
जै जैकार करनि ब्रहमादि ।२।एतत् दृष्ट्वा ब्रह्मादयः देवाः भगवतः स्तुतिं कर्तुं प्रवृत्ताः।
ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३
ਬਲਿ ਰਾਜਾ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਅੰਦਰਿ ਬੈਠਾ ਜਗਿ ਕਰਾਵੈ ।
बलि राजा घरि आपणै अंदरि बैठा जगि करावै ।बली राजा स्वप्रासादे यज्ञकरणे व्यस्तः आसीत् ।
ਬਾਵਨ ਰੂਪੀ ਆਇਆ ਚਾਰਿ ਵੇਦ ਮੁਖਿ ਪਾਠ ਸੁਣਾਵੈ ।
बावन रूपी आइआ चारि वेद मुखि पाठ सुणावै ।चतुर्णां वेदानां पठनं तत्र ब्राह्मणरूपः निम्नकदः वामनः।
ਰਾਜੇ ਅੰਦਰਿ ਸਦਿਆ ਮੰਗੁ ਸੁਆਮੀ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ।
राजे अंदरि सदिआ मंगु सुआमी जो तुधु भावै ।आहूय राजा तं यत्किमपि रोचते तत् आग्रहं कर्तुं पृष्टवान् ।
ਅਛਲੁ ਛਲਣਿ ਤੁਧੁ ਆਇਆ ਸੁਕ੍ਰ ਪੁਰੋਹਿਤੁ ਕਹਿ ਸਮਝਾਵੈ ।
अछलु छलणि तुधु आइआ सुक्र पुरोहितु कहि समझावै ।सद्यः पुरोहितः सुकराचार्यः राजानं (बलिं) अवगन्तुं कृतवान् यत् सः (भिक्षुकः) अवञ्चनीयः ईश्वरः अस्ति, सः तं मोहं कर्तुं आगतः आसीत्।
ਕਰੌ ਅਢਾਈ ਧਰਤਿ ਮੰਗਿ ਪਿਛਹੁ ਦੇ ਤ੍ਰਿਹੁ ਲੋਅ ਨ ਮਾਵੈ ।
करौ अढाई धरति मंगि पिछहु दे त्रिहु लोअ न मावै ।वामनः सार्धद्विपददीर्घतां पृथिवीं (यत् राज्ञा प्रदत्तम्) आग्रहं कृतवान् ।
ਦੁਇ ਕਰਵਾਂ ਕਰਿ ਤਿੰਨ ਲੋਅ ਬਲਿ ਰਾਜਾ ਲੈ ਮਗਰੁ ਮਿਣਾਵੈ ।
दुइ करवां करि तिंन लोअ बलि राजा लै मगरु मिणावै ।अथ वामनः स्वशरीरं तावत् विस्तारितवान् यत् इदानीं तस्य कृते त्रयः लोकाः अपर्याप्ताः आसन्।
ਬਲਿ ਛਲਿ ਆਪੁ ਛਲਾਇਅਨੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਮਿਲੈ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
बलि छलि आपु छलाइअनु होइ दइआलु मिलै गलि लावै ।एतत् वञ्चनं ज्ञात्वा अपि बलिः एवम् वञ्चनं अनुमन्यते स्म, एतत् दृष्ट्वा विष्णुः तं आलिंगितवान्।
ਦਿਤਾ ਰਾਜੁ ਪਤਾਲ ਦਾ ਹੋਇ ਅਧੀਨੁ ਭਗਤਿ ਜਸੁ ਗਾਵੈ ।
दिता राजु पताल दा होइ अधीनु भगति जसु गावै ।द्वे पदे लोकत्रयं आवृत्य तृतीयार्धपदं हि राजा बलिः स्वपृष्ठं दत्तवान् ।
ਹੋਇ ਦਰਵਾਨ ਮਹਾਂ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ।੩।
होइ दरवान महां सुखु पावै ।३।बलिः पातालराज्यं दत्तवान् यत्र ईश्वरं समर्प्य सः भगवतः प्रेमभक्तिषु प्रवृत्तः। बलिद्वारपालः सन् विष्णुः प्रहृष्टः अभवत् |
ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४
ਅੰਬਰੀਕ ਮੁਹਿ ਵਰਤੁ ਹੈ ਰਾਤਿ ਪਈ ਦੁਰਬਾਸਾ ਆਇਆ ।
अंबरीक मुहि वरतु है राति पई दुरबासा आइआ ।एकदा सायंकाले राजा अम्बरीषः उपवासं कुर्वन् दुर्वासा मुनिना आगतवान्
ਭੀੜਾ ਓਸੁ ਉਪਾਰਣਾ ਓਹੁ ਉਠਿ ਨ੍ਹਾਵਣਿ ਨਦੀ ਸਿਧਾਇਆ ।
भीड़ा ओसु उपारणा ओहु उठि न्हावणि नदी सिधाइआ ।दुर्वाससेवन् राज्ञः उपवासं भङ्गयितव्यः आसीत् किन्तु ऋषिः स्नानार्थं नदीतीरं गतः।
ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਪੋਖਿਆ ਓਹੁ ਸਰਾਪੁ ਦੇਣ ਨੋ ਧਾਇਆ ।
चरणोदकु लै पोखिआ ओहु सरापु देण नो धाइआ ।तिथिपरिवर्तनभयात् (यत् तस्य उपवासं निष्फलं मन्यते) राजा ऋषिपादयोः पातितं जलं पिबन् उपवासं भङ्गं कृतवान् यदा ऋषिः ज्ञातवान् यत् राजा प्रथमं न सेवितवान् इति तदा सः राजानं शापं कर्तुं धावितवान् ।
ਚਕ੍ਰ ਸੁਦਰਸਨੁ ਕਾਲ ਰੂਪ ਹੋਇ ਭੀਹਾਵਲੁ ਗਰਬੁ ਗਵਾਇਆ ।
चक्र सुदरसनु काल रूप होइ भीहावलु गरबु गवाइआ ।अस्मिन् विषये विष्णुः चक्रवत् स्वस्य मृत्युं दुर्वासं प्रति गन्तुम् आज्ञापितवान् तथा च दुर्वासस्य अहङ्कारः अपसारितः।
ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਭੰਨਾ ਜੀਉ ਲੈ ਰਖਿ ਨ ਹੰਘਨਿ ਦੇਵ ਸਬਾਇਆ ।
बाम्हणु भंना जीउ लै रखि न हंघनि देव सबाइआ ।इदानीं ब्राह्मणः दुर्वासः प्राणान् रक्षितुं धावितवान्। देवादेवता अपि तस्य शरणं न शक्तवन्तः।
ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕੁ ਸਿਵ ਲੋਕੁ ਤਜਿ ਬ੍ਰਹਮ ਲੋਕੁ ਬੈਕੁੰਠ ਤਜਾਇਆ ।
इंद्र लोकु सिव लोकु तजि ब्रहम लोकु बैकुंठ तजाइआ ।इन्द्रशिवब्रह्मादिवस्थेषु च परिवर्जितः |
ਦੇਵਤਿਆਂ ਭਗਵਾਨੁ ਸਣੁ ਸਿਖਿ ਦੇਇ ਸਭਨਾਂ ਸਮਝਾਇਆ ।
देवतिआं भगवानु सणु सिखि देइ सभनां समझाइआ ।देवाः ईश्वरः च तं अवगन्तुं कृतवन्तौ (अम्बरीजं विहाय कोऽपि तं तारयितुं न शक्नोति इति)।
ਆਇ ਪਇਆ ਸਰਣਾਗਤੀ ਮਾਰੀਦਾ ਅੰਬਰੀਕ ਛੁਡਾਇਆ ।
आइ पइआ सरणागती मारीदा अंबरीक छुडाइआ ।अम्बरीणां पुरतः समर्पणं कृत्वा अम्बरीः म्रियमाणं मुनिं तारयति स्म।
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਜਗਿ ਬਿਰਦੁ ਸਦਾਇਆ ।੪।
भगति वछलु जगि बिरदु सदाइआ ।४।भगवान् ईश्वरः भक्तानां परोपकारी इति जगति प्रसिद्धः अभवत् ।
ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५
ਭਗਤੁ ਵਡਾ ਰਾਜਾ ਜਨਕੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੀ ।
भगतु वडा राजा जनकु है गुरमुखि माइआ विचि उदासी ।राजा जनकः महान् साधुः आसीत् यः मायामध्ये तस्मिन् उदासीनः आसीत् ।
ਦੇਵ ਲੋਕ ਨੋ ਚਲਿਆ ਗਣ ਗੰਧਰਬੁ ਸਭਾ ਸੁਖਵਾਸੀ ।
देव लोक नो चलिआ गण गंधरबु सभा सुखवासी ।गणगन्धर्वैः सह देवालयं गतः।
ਜਮਪੁਰਿ ਗਇਆ ਪੁਕਾਰ ਸੁਣਿ ਵਿਲਲਾਵਨਿ ਜੀਅ ਨਰਕ ਨਿਵਾਸੀ ।
जमपुरि गइआ पुकार सुणि विललावनि जीअ नरक निवासी ।ततः स नरकवासिनां क्रन्दनं श्रुत्वा जगाम ।
ਧਰਮਰਾਇ ਨੋ ਆਖਿਓਨੁ ਸਭਨਾ ਦੀ ਕਰਿ ਬੰਦ ਖਲਾਸੀ ।
धरमराइ नो आखिओनु सभना दी करि बंद खलासी ।सः मृत्युदेवं धरमरायं तेषां सर्वदुःखानां निवारणं कर्तुं प्रार्थितवान्।
ਕਰੇ ਬੇਨਤੀ ਧਰਮਰਾਇ ਹਉ ਸੇਵਕੁ ਠਾਕੁਰੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ।
करे बेनती धरमराइ हउ सेवकु ठाकुरु अबिनासी ।इति श्रुत्वा मृत्युदेवः तं नित्येश्वरस्य सेवकमात्रम् अवदत् (तस्य आदेशं विना तान् मोचयितुं न शक्तवान्)।
ਗਹਿਣੇ ਧਰਿਓਨੁ ਇਕੁ ਨਾਉ ਪਾਪਾ ਨਾਲਿ ਕਰੈ ਨਿਰਜਾਸੀ ।
गहिणे धरिओनु इकु नाउ पापा नालि करै निरजासी ।जनकः स्वस्य भक्तेः, भगवतः नामस्मरणस्य च भागं अर्पितवान् ।
ਪਾਸੰਗਿ ਪਾਪੁ ਨ ਪੁਜਨੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਉ ਅਤੁਲ ਨ ਤੁਲਾਸੀ ।
पासंगि पापु न पुजनी गुरमुखि नाउ अतुल न तुलासी ।नरकस्य पापानि सर्वाणि तुल्यप्रतिभारस्यापि न समानि लब्धानि।
ਨਰਕਹੁ ਛੁਟੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਕਟੀ ਗਲਹੁੰ ਸਿਲਕ ਜਮ ਫਾਸੀ ।
नरकहु छुटे जीअ जंत कटी गलहुं सिलक जम फासी ।वस्तुतः कोऽपि तुला गुरमुखेन भगवन्नामस्य पाठस्य स्मरणस्य च फलं तौलितुं न शक्नोति।
ਮੁਕਤਿ ਜੁਗਤਿ ਨਾਵੈ ਦੀ ਦਾਸੀ ।੫।
मुकति जुगति नावै दी दासी ।५।सर्वे प्राणिनः नरकात् मुक्ताः अभवन्, मृत्युपाशः च छिन्नः अभवत्। मुक्तिः तत्प्राप्तिविधिः च भगवन्नामसेवकाः।
ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६
ਸੁਖੁ ਰਾਜੇ ਹਰੀਚੰਦ ਘਰਿ ਨਾਰਿ ਸੁ ਤਾਰਾ ਲੋਚਨ ਰਾਣੀ ।
सुखु राजे हरीचंद घरि नारि सु तारा लोचन राणी ।राजा हरिचन्दस्य राज्ञी सुन्दरनेत्रा तारा आसीत्, या स्वगृहं आरामस्य निवासस्थानं कृतवती ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਗਾਵਦੇ ਰਾਤੀ ਜਾਇ ਸੁਣੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ।
साधसंगति मिलि गावदे राती जाइ सुणै गुरबाणी ।रात्रौ सा तत्स्थानं गच्छति स्म यत्र पवित्रसङ्घरूपेण, पवित्रं स्तोत्रं पठति स्म।
ਪਿਛੈ ਰਾਜਾ ਜਾਗਿਆ ਅਧੀ ਰਾਤਿ ਨਿਖੰਡਿ ਵਿਹਾਣੀ ।
पिछै राजा जागिआ अधी राति निखंडि विहाणी ।तस्याः गमनानन्तरं राजा मध्यरात्रौ जागरित्वा तां गताम् अवगच्छत् ।
ਰਾਣੀ ਦਿਸਿ ਨ ਆਵਈ ਮਨ ਵਿਚਿ ਵਰਤਿ ਗਈ ਹੈਰਾਣੀ ।
राणी दिसि न आवई मन विचि वरति गई हैराणी ।राज्ञीं कुत्रापि न लब्ध्वा विस्मयपूर्णहृदयम् |
ਹੋਰਤੁ ਰਾਤੀ ਉਠਿ ਕੈ ਚਲਿਆ ਪਿਛੈ ਤਰਲ ਜੁਆਣੀ ।
होरतु राती उठि कै चलिआ पिछै तरल जुआणी ।पररात्रौ सः तरुणीं राज्ञीम् अनुसृत्य गतः ।
ਰਾਣੀ ਪਹੁਤੀ ਸੰਗਤੀ ਰਾਜੇ ਖੜੀ ਖੜਾਉ ਨੀਸਾਣੀ ।
राणी पहुती संगती राजे खड़ी खड़ाउ नीसाणी ।राज्ञी पवित्रसङ्घं प्राप्य ततः तस्याः एकं पादुकं उत्थापितवान् (यथा सः राज्ञ्याः अविश्वासं सिद्धं कर्तुं शक्नोति)।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਆਰਾਧਿਆ ਜੋੜੀ ਜੁੜੀ ਖੜਾਉ ਪੁਰਾਣੀ ।
साधसंगति आराधिआ जोड़ी जुड़ी खड़ाउ पुराणी ।गन्तुं प्रवृत्ता राज्ञी पवित्रसङ्घं समाहितवती, एकः चप्पलः युग्मः अभवत् ।
ਰਾਜੇ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਇਹੁ ਏਹ ਖੜਾਵ ਹੈ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੀ ।
राजे डिठा चलितु इहु एह खड़ाव है चोज विडाणी ।राजा एतत् पराक्रमं समर्थ्य तत्र तस्याः मेलयुक्तं पादुकं चमत्कारम् इति अवगच्छत् ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੀ ।੬।
साधसंगति विटहु कुरबाणी ।६।अहं पवित्रसङ्घस्य बलिदानः अस्मि।
ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७
ਆਇਆ ਸੁਣਿਆ ਬਿਦਰ ਦੇ ਬੋਲੈ ਦੁਰਜੋਧਨੁ ਹੋਇ ਰੁਖਾ ।
आइआ सुणिआ बिदर दे बोलै दुरजोधनु होइ रुखा ।भगवान् कृष्णस्य सेवा कृता, विनयशीलस्य बीदरस्य गृहे एव स्थितः इति श्रुत्वा दुर्योधनः व्यङ्ग्यरूपेण टिप्पणीं कृतवान् ।
ਘਰਿ ਅਸਾਡੇ ਛਡਿ ਕੈ ਗੋਲੇ ਦੇ ਘਰਿ ਜਾਹਿ ਕਿ ਸੁਖਾ ।
घरि असाडे छडि कै गोले दे घरि जाहि कि सुखा ।अस्माकं भव्यप्रासादान् त्यक्त्वा भृत्यगृहे कियत् सुखं आरामं च प्राप्तवन्तः ।
ਭੀਖਮੁ ਦੋਣਾ ਕਰਣ ਤਜਿ ਸਭਾ ਸੀਗਾਰ ਵਡੇ ਮਾਨੁਖਾ ।
भीखमु दोणा करण तजि सभा सीगार वडे मानुखा ।भिखौम्, दोहनं, करणं च सर्वाङ्गणभूषितं महापुरुषं प्रत्यभिज्ञातान् अपि त्वया त्यक्तम्।
ਝੁੰਗੀ ਜਾਇ ਵਲਾਇਓਨੁ ਸਭਨਾ ਦੇ ਜੀਅ ਅੰਦਰਿ ਧੁਖਾ ।
झुंगी जाइ वलाइओनु सभना दे जीअ अंदरि धुखा ।भवन्तः कुटीरे निवसन्ति इति ज्ञात्वा वयं सर्वे दुःखिताः अस्मत्”।
ਹਸਿ ਬੋਲੇ ਭਗਵਾਨ ਜੀ ਸੁਣਿਹੋ ਰਾਜਾ ਹੋਇ ਸਨਮੁਖਾ ।
हसि बोले भगवान जी सुणिहो राजा होइ सनमुखा ।ततः प्रहसन् भगवान् कृष्णः राजानं अग्रे आगत्य सम्यक् श्रोतुं प्रार्थितवान्।
ਤੇਰੇ ਭਾਉ ਨ ਦਿਸਈ ਮੇਰੇ ਨਾਹੀ ਅਪਦਾ ਦੁਖਾ ।
तेरे भाउ न दिसई मेरे नाही अपदा दुखा ।न पश्यामि स्नेहं भक्तिं च त्वयि (अतः अहं भवतः समीपं न आगतः)।
ਭਾਉ ਜਿਵੇਹਾ ਬਿਦਰ ਦੇ ਹੋਰੀ ਦੇ ਚਿਤਿ ਚਾਉ ਨ ਚੁਖਾ ।
भाउ जिवेहा बिदर दे होरी दे चिति चाउ न चुखा ।कस्मिन् अपि हृदये अहं पश्यामि यस्य प्रेम्णः अंशः अपि बिदरः हृदये वहति।
ਗੋਬਿੰਦ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਦਾ ਭੁਖਾ ।੭।
गोबिंद भाउ भगति दा भुखा ।७।भगवतः प्रेम्णः भक्तिः आवश्यकः अन्यत् किमपि नास्ति।
ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८
ਅੰਦਰਿ ਸਭਾ ਦੁਸਾਸਣੈ ਮਥੇਵਾਲਿ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਆਂਦੀ ।
अंदरि सभा दुसासणै मथेवालि द्रोपती आंदी ।दरोपतिं केशैः कर्षन् दुसासनै तां सभाम् आनयत् |
ਦੂਤਾ ਨੋ ਫੁਰਮਾਇਆ ਨੰਗੀ ਕਰਹੁ ਪੰਚਾਲੀ ਬਾਂਦੀ ।
दूता नो फुरमाइआ नंगी करहु पंचाली बांदी ।सः स्वपुरुषान् आज्ञापयत् दासीं द्रोपतिं नग्नं विच्छिन्दन्तु।
ਪੰਜੇ ਪਾਂਡੋ ਵੇਖਦੇ ਅਉਘਟਿ ਰੁਧੀ ਨਾਰਿ ਜਿਨਾ ਦੀ ।
पंजे पांडो वेखदे अउघटि रुधी नारि जिना दी ।पाण्डवः पञ्च सर्वे येषां सा भार्या आसीत्, ते एतदपश्यन्।
ਅਖੀ ਮੀਟ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਹਾ ਹਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਕਰੈ ਬਿਲਲਾਂਦੀ ।
अखी मीट धिआनु धरि हा हा क्रिसन करै बिललांदी ।रुदन्ती सा सर्वथा विषादं असहायं च नेत्रे निमीलितवती । एकचित्ता सा कृष्णं साहाय्यार्थं आह्वयत्।
ਕਪੜ ਕੋਟੁ ਉਸਾਰਿਓਨੁ ਥਕੇ ਦੂਤ ਨ ਪਾਰਿ ਵਸਾਂਦੀ ।
कपड़ कोटु उसारिओनु थके दूत न पारि वसांदी ।भृत्याः तस्याः शरीरात् वस्त्राणि उद्धृत्य गच्छन्ति स्म किन्तु अधिकानि वस्त्रस्तराः तस्याः परितः दुर्गं निर्मितवन्तः; भृत्याः श्रान्ताः अभवन् किन्तु वस्त्रस्तराः कदापि न समाप्ताः आसन्।
ਹਥ ਮਰੋੜਨਿ ਸਿਰੁ ਧੁਣਨਿ ਪਛੋਤਾਨਿ ਕਰਨਿ ਜਾਹਿ ਜਾਂਦੀ ।
हथ मरोड़नि सिरु धुणनि पछोतानि करनि जाहि जांदी ।भृत्याः इदानीं स्वस्य गर्भपातप्रयासेन विकृष्य कुण्ठिताः भूत्वा स्वयमेव लज्जिताः इति अनुभवन्ति स्म ।
ਘਰਿ ਆਈ ਠਾਕੁਰ ਮਿਲੇ ਪੈਜ ਰਹੀ ਬੋਲੇ ਸਰਮਾਂਦੀ ।
घरि आई ठाकुर मिले पैज रही बोले सरमांदी ।गृहं प्राप्य द्रोपतिः श्रीकृष्णेन पृष्टः यत् सा सभायां त्राता अस्ति वा इति।
ਨਾਥ ਅਨਾਥਾਂ ਬਾਣਿ ਧੁਰਾਂ ਦੀ ।੮।
नाथ अनाथां बाणि धुरां दी ।८।सा लज्जया प्रत्युवाच, “अपितृपितृत्वस्य कीर्तिं त्वं नित्यकालात् एव जीवसि” इति ।
ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९
ਬਿਪੁ ਸੁਦਾਮਾ ਦਾਲਿਦੀ ਬਾਲ ਸਖਾਈ ਮਿਤ੍ਰ ਸਦਾਏ ।
बिपु सुदामा दालिदी बाल सखाई मित्र सदाए ।सुदामः दरिद्रः ब्राह्मणः बाल्यकालात् एव कृष्णस्य मित्रम् इति प्रसिद्धः आसीत्।
ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਬਾਮ੍ਹਣੀ ਮਿਲਿ ਜਗਦੀਸ ਦਲਿਦ੍ਰ ਗਵਾਏ ।
लागू होई बाम्हणी मिलि जगदीस दलिद्र गवाए ।तस्य ब्राह्मणपत्नी सर्वदा तं पीडयति स्म यत् सः किमर्थं तस्य दारिद्र्यनिवारणाय श्रीकृष्णस्य समीपं न गतः इति।
ਚਲਿਆ ਗਣਦਾ ਗਟੀਆਂ ਕਿਉ ਕਰਿ ਜਾਈਐ ਕਉਣੁ ਮਿਲਾਏ ।
चलिआ गणदा गटीआं किउ करि जाईऐ कउणु मिलाए ।सः भ्रान्तः सन् चिन्तयति स्म यत् कथं सः कृष्णेन सह पुनः परिचयं प्राप्नुयात्, यः तस्य भगवतः मिलने साहाय्यं कर्तुं शक्नोति।
ਪਹੁਤਾ ਨਗਰਿ ਦੁਆਰਕਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਿ ਖਲੋਤਾ ਜਾਏ ।
पहुता नगरि दुआरका सिंघ दुआरि खलोता जाए ।दुआरकनगरं प्राप्य मुख्यद्वारस्य (कृष्णप्रासादस्य) पुरतः स्थितः।
ਦੂਰਹੁ ਦੇਖਿ ਡੰਡਉਤਿ ਕਰਿ ਛਡਿ ਸਿੰਘਾਸਣੁ ਹਰਿ ਜੀ ਆਏ ।
दूरहु देखि डंडउति करि छडि सिंघासणु हरि जी आए ।तं दूरतः दृष्ट्वा कृष्णः प्रभुः प्रणम्य सिंहासनं त्यक्त्वा सुदामम् आगतः।
ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਪਰਦਖਣਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਕੇ ਲੈ ਗਲਿ ਲਾਏ ।
पहिले दे परदखणा पैरी पै के लै गलि लाए ।प्रथमं सुदामं परितः प्रदक्षिणं कृत्वा पादं स्पृशन् तं आलिंगितवान् ।
ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਪੈਰ ਧੋਇ ਸਿੰਘਾਸਣੁ ਉਤੇ ਬੈਠਾਏ ।
चरणोदकु लै पैर धोइ सिंघासणु उते बैठाए ।पादप्रक्षाल्य तत् जलं गृहीत्वा सुदामं सिंहासने उपविष्टवान्।
ਪੁਛੇ ਕੁਸਲੁ ਪਿਆਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਦੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਏ ।
पुछे कुसलु पिआरु करि गुर सेवा दी कथा सुणाए ।ततः कृष्णः प्रेम्णा तस्य कल्याणं पृष्टवान्, गुरुस्य (सन्दिपाणी) सेवायां एकत्र यदा आसन् तदा कालस्य विषये कथितवान्।
ਲੈ ਕੇ ਤੰਦੁਲ ਚਬਿਓਨੁ ਵਿਦਾ ਕਰੇ ਅਗੈ ਪਹੁਚਾਏ ।
लै के तंदुल चबिओनु विदा करे अगै पहुचाए ।कृष्णः सुदामपत्न्या प्रेषितं तण्डुलं पृष्ट्वा भोजनं कृत्वा स्वमित्रं सुदामं विदातुं बहिः आगतः।
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਸਕੁਚਿ ਪਠਾਏ ।੯।
चारि पदारथ सकुचि पठाए ।९।यद्यपि चत्वारः अपि वराः (धर्मः,धनं,कामपूर्तिः, मुक्तिः च) सुदामस्य कृते कृष्णेन दत्ताः, तथापि कृष्णस्य विनयेन सः सर्वथा असहायः अनुभवति स्म
ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०
ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਜੈਦੇਉ ਕਰਿ ਗੀਤ ਗੋਵਿੰਦ ਸਹਜ ਧੁਨਿ ਗਾਵੈ ।
प्रेम भगति जैदेउ करि गीत गोविंद सहज धुनि गावै ।प्रेम्णः भक्ति-मग्नः भूत्वा भक्तः जयदेवः भगवतः (गोविन्दस्य) गीतानि गायति स्म ।
ਲੀਲਾ ਚਲਿਤ ਵਖਾਣਦਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਠਾਕੁਰ ਭਾਵੈ ।
लीला चलित वखाणदा अंतरजामी ठाकुर भावै ।सः ईश्वरस्य कृतानि गौरवपूर्णानि पराक्रमाणि वर्णयिष्यति स्म, तस्य बहु प्रियः च आसीत् ।
ਅਖਰੁ ਇਕੁ ਨ ਆਵੜੈ ਪੁਸਤਕ ਬੰਨ੍ਹਿ ਸੰਧਿਆ ਕਰਿ ਆਵੈ ।
अखरु इकु न आवड़ै पुसतक बंन्हि संधिआ करि आवै ।सः (जयदेवः) जानाति स्म यत् न भविष्यति अतः तस्य पुस्तकस्य बन्धनं सायंकाले गृहं प्रत्यागमिष्यति स्म।
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨੁ ਘਰਿ ਆਇ ਕੈ ਭਗਤ ਰੂਪਿ ਲਿਖਿ ਲੇਖੁ ਬਣਾਵੈ ।
गुण निधानु घरि आइ कै भगत रूपि लिखि लेखु बणावै ।ईश्वरः, भक्तरूपेण सर्वगुणानां भण्डारः स्वयं तस्य कृते सर्वाणि गीतानि लिखितवान्।
ਅਖਰ ਪੜ੍ਹਿ ਪਰਤੀਤਿ ਕਰਿ ਹੋਇ ਵਿਸਮਾਦੁ ਨ ਅੰਗਿ ਸਮਾਵੈ ।
अखर पढ़ि परतीति करि होइ विसमादु न अंगि समावै ।तानि वचनानि दृष्ट्वा पठित्वा च जयदेवः आनन्दितः भवति स्म।
ਵੇਖੈ ਜਾਇ ਉਜਾੜਿ ਵਿਚਿ ਬਿਰਖੁ ਇਕੁ ਆਚਰਜੁ ਸੁਹਾਵੈ ।
वेखै जाइ उजाड़ि विचि बिरखु इकु आचरजु सुहावै ।जयदेवः गहने वने एकं अद्भुतं वृक्षं दृष्टवान्।
ਗੀਤ ਗੋਵਿੰਦ ਸੰਪੂਰਣੋ ਪਤਿ ਪਤਿ ਲਿਖਿਆ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵੈ ।
गीत गोविंद संपूरणो पति पति लिखिआ अंतु न पावै ।प्रत्येकं पत्रे भगवतः गोविन्दस्य गीतानि लिखितानि आसन् । सः एतत् रहस्यं अवगन्तुं न शक्तवान् ।
ਭਗਤਿ ਹੇਤਿ ਪਰਗਾਸੁ ਕਰਿ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਮਿਲੈ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ।
भगति हेति परगासु करि होइ दइआलु मिलै गलि लावै ।भक्तस्य प्रेम्णः कारणात् ईश्वरः तं व्यक्तिगतरूपेण आलिंगितवान् ।
ਸੰਤ ਅਨੰਤ ਨ ਭੇਦੁ ਗਣਾਵੈ ।੧੦।
संत अनंत न भेदु गणावै ।१०।ईश्वरस्य साधुस्य च मध्ये पर्दा नास्ति।
ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११
ਕੰਮ ਕਿਤੇ ਪਿਉ ਚਲਿਆ ਨਾਮਦੇਉ ਨੋ ਆਖਿ ਸਿਧਾਇਆ ।
कंम किते पिउ चलिआ नामदेउ नो आखि सिधाइआ ।नामदेवस्य पिता किञ्चित् कार्यं कर्तुं आहूतः अतः सः नामदेवं आहूतवान्।
ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੀ ਦੁਧੁ ਪੀਆਵਣੁ ਕਹਿ ਸਮਝਾਇਆ ।
ठाकुर दी सेवा करी दुधु पीआवणु कहि समझाइआ ।सः नामदेवं ठाकुरं भगवतः क्षीरेण सेवतु इति अवदत्।
ਨਾਮਦੇਉ ਇਸਨਾਨੁ ਕਰਿ ਕਪਲ ਗਾਇ ਦੁਹਿ ਕੈ ਲੈ ਆਇਆ ।
नामदेउ इसनानु करि कपल गाइ दुहि कै लै आइआ ।स्नानं कृत्वा नामदेवः कृष्णस्तनगवस्य दुग्धम् आनयत्।
ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਨ੍ਹਾਵਾਲਿ ਕੈ ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਤਿਲਕੁ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ।
ठाकुर नो न्हावालि कै चरणोदकु लै तिलकु चढ़ाइआ ।ठाकुरं स्नात्वा ठाकुरप्रक्षालनार्थं प्रयुक्तं जलं, स्वस्य शिरसि निधाय।
ਹਥਿ ਜੋੜਿ ਬਿਨਤੀ ਕਰੈ ਦੁਧੁ ਪੀਅਹੁ ਜੀ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇਆ ।
हथि जोड़ि बिनती करै दुधु पीअहु जी गोबिंद राइआ ।इदानीं कृताञ्जलिः क्षीरं प्रार्थितवान् ।
ਨਿਹਚਉ ਕਰਿ ਆਰਾਧਿਆ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਦਰਸੁ ਦਿਖਲਾਇਆ ।
निहचउ करि आराधिआ होइ दइआलु दरसु दिखलाइआ ।प्रार्थनायां तस्य विचारेषु स्थिरः भूत्वा भगवान् तस्य पुरतः साक्षात् प्रादुर्भूतः ।
ਭਰੀ ਕਟੋਰੀ ਨਾਮਦੇਵਿ ਲੈ ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਦੁਧੁ ਪੀਆਇਆ ।
भरी कटोरी नामदेवि लै ठाकुर नो दुधु पीआइआ ।नामदेवः पयः पूर्णकटोरा भगवन्तं पिबितवान् |
ਗਾਇ ਮੁਈ ਜੀਵਾਲਿਓਨੁ ਨਾਮਦੇਵ ਦਾ ਛਪਰੁ ਛਾਇਆ ।
गाइ मुई जीवालिओनु नामदेव दा छपरु छाइआ ।अन्यस्मिन् अवसरे ईश्वरः मृतां गां जीवन्तं कृत्वा नामदेवस्य कुटीरं फूत्कारं अपि कृतवान् ।
ਫੇਰਿ ਦੇਹੁਰਾ ਰਖਿਓਨੁ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਲੈ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ ।
फेरि देहुरा रखिओनु चारि वरन लै पैरी पाइआ ।अन्यस्मिन् अपि अवसरे ईश्वरः मन्दिरं परिवर्त्य (नामदेवस्य प्रवेशं न दत्तस्य अनन्तरं) चतुर्णां जातिनां (वर्णानां) नामदेवस्य चरणयोः नमनं कृतवान्
ਭਗਤ ਜਨਾ ਦਾ ਕਰੇ ਕਰਾਇਆ ।੧੧।
भगत जना दा करे कराइआ ।११।साधवः कृतं कामं च साधयति भगवान्।
ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२
ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣ ਨਾਮਦੇਵ ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਆਵੈ ।
दरसनु देखण नामदेव भलके उठि त्रिलोचनु आवै ।त्रिलोचनः प्रतिदिनं प्रातः एव जागरति स्म केवलं नामदेवस्य दर्शनं कर्तुं,
ਭਗਤਿ ਕਰਨਿ ਮਿਲਿ ਦੁਇ ਜਣੇ ਨਾਮਦੇਉ ਹਰਿ ਚਲਿਤੁ ਸੁਣਾਵੈ ।
भगति करनि मिलि दुइ जणे नामदेउ हरि चलितु सुणावै ।ते मिलित्वा भगवते एकाग्रतां कुर्वन्ति स्म, नामदेवः तस्मै ईश्वरस्य भव्यकथाः कथयति स्म।
ਮੇਰੀ ਭੀ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਾਂ ਜੇ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ।
मेरी भी करि बेनती दरसनु देखां जे तिसु भावै ।(त्रिलोचनः नामदेवं पृष्टवान्) “कृपया मम कृते प्रार्थयतु यत् यदि भगवता स्वीकुर्वति तर्हि मम अपि तस्य धन्यदृष्टेः दर्शनं भवतु।”
ਠਾਕੁਰ ਜੀ ਨੋ ਪੁਛਿਓਸੁ ਦਰਸਨੁ ਕਿਵੈ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਪਾਵੈ ।
ठाकुर जी नो पुछिओसु दरसनु किवै त्रिलोचनु पावै ।नामदेवः ठाकुरं भगवन्तं पृष्टवान् यत् त्रिलोचनस्य भगवतः दृष्टिः कथं भवेत् ?
ਹਸਿ ਕੈ ਠਾਕੁਰ ਬੋਲਿਆ ਨਾਮਦੇਉ ਨੋ ਕਹਿ ਸਮਝਾਵੈ ।
हसि कै ठाकुर बोलिआ नामदेउ नो कहि समझावै ।भगवान् ईश्वरः स्मितं कृत्वा नामदेवं व्याख्यातवान्;
ਹਥਿ ਨ ਆਵੈ ਭੇਟੁ ਸੋ ਤੁਸਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਮੈ ਮੁਹਿ ਲਾਵੈ ।
हथि न आवै भेटु सो तुसि त्रिलोचन मै मुहि लावै ।“न मम अर्पणस्य आवश्यकता वर्तते। केवलं मम आनन्दात् अहं त्रिलोचनं मम दृष्टिः भवतु इति करिष्यामि।
ਹਉ ਅਧੀਨੁ ਹਾਂ ਭਗਤ ਦੇ ਪਹੁੰਚਿ ਨ ਹੰਘਾਂ ਭਗਤੀ ਦਾਵੈ ।
हउ अधीनु हां भगत दे पहुंचि न हंघां भगती दावै ।अहं भक्तानाम्, तेषां प्रेम्णः दावानां च सर्वथा वशः अस्मि, अहं कदापि न निराकर्तुं शक्नोमि; अपितु अहमपि तान् अवगन्तुं न शक्नोमि।
ਹੋਇ ਵਿਚੋਲਾ ਆਣਿ ਮਿਲਾਵੈ ।੧੨।
होइ विचोला आणि मिलावै ।१२।तेषां प्रेमभक्तिः वस्तुतः मध्यस्थः भूत्वा मया सह मिलनं करोति” इति ।
ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३
ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਪੂਜੈ ਦੇਵਤੇ ਧੰਨਾ ਗਊ ਚਰਾਵਣਿ ਆਵੈ ।
बाम्हणु पूजै देवते धंना गऊ चरावणि आवै ।ब्राह्मणः देवान् (पाषाणमूर्तिरूपेण) पूजयति स्म यत्र धन्नः स्वगों चरति स्म।
ਧੰਨੈ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਏਹੁ ਪੂਛੈ ਬਾਮ੍ਹਣੁ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵੈ ।
धंनै डिठा चलितु एहु पूछै बाम्हणु आखि सुणावै ।तस्य पूजां दृष्ट्वा धन्नः ब्राह्मणं किं करोति इति पृष्टवान्।
ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਜੋ ਇਛੈ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ।
ठाकुर दी सेवा करे जो इछै सोई फलु पावै ।“ठाकुरस्य सेवा इष्टफलं ददाति” इति ब्राह्मणः प्रत्युवाच ।
ਧੰਨਾ ਕਰਦਾ ਜੋਦੜੀ ਮੈ ਭਿ ਦੇਹ ਇਕ ਜੇ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ।
धंना करदा जोदड़ी मै भि देह इक जे तुधु भावै ।धन्नः प्रार्थितवान् ब्रह्मन् यदि अनुमोदसि तर्हि एकं देहि मे” इति ।
ਪਥਰੁ ਇਕੁ ਲਪੇਟਿ ਕਰਿ ਦੇ ਧੰਨੈ ਨੋ ਗੈਲ ਛੁਡਾਵੈ ।
पथरु इकु लपेटि करि दे धंनै नो गैल छुडावै ।पाषाणं आलङ्घ्य धनं दत्त्वा ब्राह्मणः एवं विमुक्तः |
ਠਾਕੁਰ ਨੋ ਨ੍ਹਾਵਾਲਿ ਕੈ ਛਾਹਿ ਰੋਟੀ ਲੈ ਭੋਗੁ ਚੜ੍ਹਾਵੈ ।
ठाकुर नो न्हावालि कै छाहि रोटी लै भोगु चढ़ावै ।धन्नः ठाकुरं स्नात्वा रोटिकां च घृतं च ददौ |
ਹਥਿ ਜੋੜਿ ਮਿਨਤਿ ਕਰੈ ਪੈਰੀ ਪੈ ਪੈ ਬਹੁਤੁ ਮਨਾਵੈ ।
हथि जोड़ि मिनति करै पैरी पै पै बहुतु मनावै ।कृताञ्जलिः पाषाणपादे पतित्वा स्वसेवायाच्य स्वीक्रियताम् ।
ਹਉ ਭੀ ਮੁਹੁ ਨ ਜੁਠਾਲਸਾਂ ਤੂ ਰੁਠਾ ਮੈ ਕਿਹੁ ਨ ਸੁਖਾਵੈ ।
हउ भी मुहु न जुठालसां तू रुठा मै किहु न सुखावै ।धन्ना उवाच – “अहमपि न खादिष्यामि यतः कथं सुखी भवेयम् यदि त्वं क्लिष्टः असि।”
ਗੋਸਾਈ ਪਰਤਖਿ ਹੋਇ ਰੋਟੀ ਖਾਇ ਛਾਹਿ ਮੁਹਿ ਲਾਵੈ ।
गोसाई परतखि होइ रोटी खाइ छाहि मुहि लावै ।(तस्य सत्यं प्रेम्णः भक्तिं दृष्ट्वा) ईश्वरः प्रकटितुं बाध्यः अभवत्, स्वस्य रोटिकां छाछं च खादितुम्।
ਭੋਲਾ ਭਾਉ ਗੋਬਿੰਦੁ ਮਿਲਾਵੈ ।੧੩।
भोला भाउ गोबिंदु मिलावै ।१३।वस्तुतः धननसदृशं निर्दोषता भगवतः दर्शनं उपलब्धं करोति।
ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४
ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੇਣੀ ਭਗਤਿ ਕਰਿ ਜਾਇ ਇਕਾਂਤੁ ਬਹੈ ਲਿਵ ਲਾਵੈ ।
गुरमुखि बेणी भगति करि जाइ इकांतु बहै लिव लावै ।संत बेनी गुरमुखः एकान्ते उपविश्य ध्यानसमाधिं प्रविशति स्म ।
ਕਰਮ ਕਰੈ ਅਧਿਆਤਮੀ ਹੋਰਸੁ ਕਿਸੈ ਨ ਅਲਖੁ ਲਖਾਵੈ ।
करम करै अधिआतमी होरसु किसै न अलखु लखावै ।आध्यात्मिकं कर्म करोति स्म, विनयेन च कदापि कस्मैचित् न कथयति स्म ।
ਘਰਿ ਆਇਆ ਜਾ ਪੁਛੀਐ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਗਇਆ ਆਲਾਵੈ ।
घरि आइआ जा पुछीऐ राज दुआरि गइआ आलावै ।पृष्टे गृहं प्राप्य जनान् कथयति स्म यत् सः स्वराजस्य द्वारं गतः इति ।
ਘਰਿ ਸਭ ਵਥੂ ਮੰਗੀਅਨਿ ਵਲੁ ਛਲੁ ਕਰਿ ਕੈ ਝਤ ਲੰਘਾਵੈ ।
घरि सभ वथू मंगीअनि वलु छलु करि कै झत लंघावै ।यदा तस्य भार्यायाः गृहसामग्री याचते स्म तदा सः तां परिहरति स्म, एवं आध्यात्मिककार्यं कुर्वन् समयं यापयति स्म ।
ਵਡਾ ਸਾਂਗੁ ਵਰਤਦਾ ਓਹ ਇਕ ਮਨਿ ਪਰਮੇਸਰੁ ਧਿਆਵੈ ।
वडा सांगु वरतदा ओह इक मनि परमेसरु धिआवै ।एकस्मिन् दिने एकचित्तभक्त्या भगवते एकाग्रतां कुर्वन् विचित्रः चमत्कारः अभवत् ।
ਪੈਜ ਸਵਾਰੈ ਭਗਤ ਦੀ ਰਾਜਾ ਹੋਇ ਕੈ ਘਰਿ ਚਲਿ ਆਵੈ ।
पैज सवारै भगत दी राजा होइ कै घरि चलि आवै ।भक्तस्य महिमा पालयितुम् ईश्वरः स्वयं राजारूपः तस्य गृहं गतः ।
ਦੇਇ ਦਿਲਾਸਾ ਤੁਸਿ ਕੈ ਅਣਗਣਤੀ ਖਰਚੀ ਪਹੁੰਚਾਵੈ ।
देइ दिलासा तुसि कै अणगणती खरची पहुंचावै ।सः अतीव हर्षेण सर्वान् सान्त्वयित्वा व्ययार्थं प्रचुरं धनं उपलब्धं कृतवान् ।
ਓਥਹੁ ਆਇਆ ਭਗਤਿ ਪਾਸਿ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਹੇਤੁ ਉਪਜਾਵੈ ।
ओथहु आइआ भगति पासि होइ दइआलु हेतु उपजावै ।ततः सः स्वभक्तं बेनिं समीपम् आगत्य तं करुणापूर्वकं प्रेम्णा पश्यति स्म।
ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਜੈਕਾਰੁ ਕਰਾਵੈ ।੧੪।
भगत जनां जैकारु करावै ।१४।एवं सः स्वभक्तानाम् कृते तालीवादनस्य व्यवस्थां करोति।
ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५
ਹੋਇ ਬਿਰਕਤੁ ਬਨਾਰਸੀ ਰਹਿੰਦਾ ਰਾਮਾਨੰਦੁ ਗੁਸਾਈਂ ।
होइ बिरकतु बनारसी रहिंदा रामानंदु गुसाईं ।संसारविरक्तः सन् ब्राह्मण रामानन्दः वाराणसीयां (कासि) निवसति स्म।
ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਵੇਲੇ ਉਠਿ ਕੈ ਜਾਂਦਾ ਗੰਗਾ ਨ੍ਹਾਵਣ ਤਾਈਂ ।
अंम्रितु वेले उठि कै जांदा गंगा न्हावण ताईं ।प्रातरुत्थाय स्नातुं गङ्गां गच्छति स्म ।
ਅਗੋ ਹੀ ਦੇ ਜਾਇ ਕੈ ਲੰਮਾ ਪਿਆ ਕਬੀਰ ਤਿਥਾਈਂ ।
अगो ही दे जाइ कै लंमा पिआ कबीर तिथाईं ।एकदा रामानन्दस्य पूर्वमपि कबीरः तत्र गत्वा मार्गे शयितवान्।
ਪੈਰੀ ਟੁੰਬਿ ਉਠਾਲਿਆ ਬੋਲਹੁ ਰਾਮ ਸਿਖ ਸਮਝਾਈ ।
पैरी टुंबि उठालिआ बोलहु राम सिख समझाई ।पादयोः स्पर्शं कृत्वा रामानन्दः कबीरं जागृत्य 'राम' इति सत्यं आध्यात्मिकं शिक्षां वदतु इति अवदत्।
ਜਿਉ ਲੋਹਾ ਪਾਰਸੁ ਛੁਹੇ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਨਿੰਮੁ ਮਹਕਾਈ ।
जिउ लोहा पारसु छुहे चंदन वासु निंमु महकाई ।यथा दार्शनिकशिलास्पृष्टं लोहं सुवर्णं भवति तथा मार्गोसावृक्षः (Azadirachta indica) चप्पलेन सुगन्धितः भवति।
ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁ ਦੇਵ ਕਰਿ ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ।
पसू परेतहु देव करि पूरे सतिगुर दी वडिआई ।अद्भुतं गुरुः पशून् भूतान् अपि दूतान् करोति।
ਅਚਰਜ ਨੋ ਅਚਰਜੁ ਮਿਲੈ ਵਿਸਮਾਦੈ ਵਿਸਮਾਦੁ ਮਿਲਾਈ ।
अचरज नो अचरजु मिलै विसमादै विसमादु मिलाई ।अद्भुतगुरुं मिलित्वा शिष्यः अद्भुतरूपेण महाद्भुतेश्वरे विलीयते।
ਝਰਣਾ ਝਰਦਾ ਨਿਝਰਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਣੀ ਅਘੜ ਘੜਾਈ ।
झरणा झरदा निझरहु गुरमुखि बाणी अघड़ घड़ाई ।अथात्मतः प्रस्रवः प्रस्रवति गुरमुखवचनैः सुन्दरं रूपं आकारयति
ਰਾਮ ਕਬੀਰੈ ਭੇਦੁ ਨ ਭਾਈ ।੧੫।
राम कबीरै भेदु न भाई ।१५।अधुना रामः कबीरः च समानौ अभवताम्।
ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६
ਸੁਣਿ ਪਰਤਾਪੁ ਕਬੀਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਿਖੁ ਹੋਆ ਸੈਣੁ ਨਾਈ ।
सुणि परतापु कबीर दा दूजा सिखु होआ सैणु नाई ।कबीरस्य महिमा श्रुत्वा सैन् अपि शिष्यः अभवत् ।
ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਰਾਤੀ ਕਰੈ ਭਲਕੈ ਰਾਜ ਦੁਆਰੈ ਜਾਈ ।
प्रेम भगति राती करै भलकै राज दुआरै जाई ।निशां प्रीतिभक्तिं मग्नः प्रभाते च राज्ञः द्वारे सेवते स्म ।
ਆਏ ਸੰਤ ਪਰਾਹੁਣੇ ਕੀਰਤਨੁ ਹੋਆ ਰੈਣਿ ਸਬਾਈ ।
आए संत पराहुणे कीरतनु होआ रैणि सबाई ।एकदा रात्रौ केचन साधुः तस्य समीपम् आगत्य सर्वाम् रात्रौ भगवतः स्तुतिगायनेन व्यतीता
ਛਡਿ ਨ ਸਕੈ ਸੰਤ ਜਨ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਨ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ।
छडि न सकै संत जन राज दुआरि न सेव कमाई ।सैन् साधुसङ्गं त्यक्तुं न शक्तवान् फलतः परेण दिने प्रातःकाले राज्ञः सेवां न कृतवान् ।
ਸੈਣ ਰੂਪਿ ਹਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਆਇਆ ਰਾਣੈ ਨੋ ਰੀਝਾਈ ।
सैण रूपि हरि जाइ कै आइआ राणै नो रीझाई ।ईश्वरः एव सैनस्य रूपं गृहीतवान्। सेवयामास नृपं यथा हृष्टो नृपः ।
ਸਾਧ ਜਨਾਂ ਨੋ ਵਿਦਾ ਕਰਿ ਰਾਜ ਦੁਆਰਿ ਗਇਆ ਸਰਮਾਈ ।
साध जनां नो विदा करि राज दुआरि गइआ सरमाई ।साधुभ्यः विदां कुर्वन् सैनः संकोचेन राज्ञः प्रासादम् आगतः ।
ਰਾਣੈ ਦੂਰਹੁੰ ਸਦਿ ਕੈ ਗਲਹੁੰ ਕਵਾਇ ਖੋਲਿ ਪੈਨ੍ਹਾਈ ।
राणै दूरहुं सदि कै गलहुं कवाइ खोलि पैन्हाई ।राजा दूरतः राजा समीपमाहूतवान् | निजं वस्त्रं उद्धृत्य भगत सैनाय अर्पितवान् |
ਵਸਿ ਕੀਤਾ ਹਉਂ ਤੁਧੁ ਅਜੁ ਬੋਲੈ ਰਾਜਾ ਸੁਣੈ ਲੁਕਾਈ ।
वसि कीता हउं तुधु अजु बोलै राजा सुणै लुकाई ।'त्वया मां पराभूतम्' इति उक्तवान् राजा तस्य वचनं एकेन सर्वैः श्रुतम्।
ਪਰਗਟੁ ਕਰੈ ਭਗਤਿ ਵਡਿਆਈ ।੧੬।
परगटु करै भगति वडिआई ।१६।ईश्वरः एव भक्तस्य भव्यतां प्रकटयति।
ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७
ਭਗਤੁ ਭਗਤੁ ਜਗਿ ਵਜਿਆ ਚਹੁ ਚਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਿ ਚਮਿਰੇਟਾ ।
भगतु भगतु जगि वजिआ चहु चकां दे विचि चमिरेटा ।चर्मकारः (रविदासः) चतुर्दिक्षु भगतः (सन्तः) इति प्रसिद्धः अभवत् ।
ਪਾਣ੍ਹਾ ਗੰਢੈ ਰਾਹ ਵਿਚਿ ਕੁਲਾ ਧਰਮ ਢੋਇ ਢੋਰ ਸਮੇਟਾ ।
पाण्हा गंढै राह विचि कुला धरम ढोइ ढोर समेटा ।सः कुलपरम्परानुसारं जूतान् कूपं कृत्वा मृतान् पशून् वहति स्म ।
ਜਿਉ ਕਰਿ ਮੈਲੇ ਚੀਥੜੇ ਹੀਰਾ ਲਾਲੁ ਅਮੋਲੁ ਪਲੇਟਾ ।
जिउ करि मैले चीथड़े हीरा लालु अमोलु पलेटा ।एषा तस्य बाह्य-दिनचर्या आसीत् किन्तु वस्तुतः सः चीर-वेष्टितः रत्नः आसीत् ।
ਚਹੁ ਵਰਨਾ ਉਪਦੇਸਦਾ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨੁ ਕਰਿ ਭਗਤਿ ਸਹੇਟਾ ।
चहु वरना उपदेसदा गिआन धिआनु करि भगति सहेटा ।चतुर्णां वर्णानां (वर्णानां) प्रचारं करोति स्म। तस्य उपदेशः तान् भगवतः ध्यानभक्तौ आकृष्टान् अकरोत्।
ਨ੍ਹਾਵਣਿ ਆਇਆ ਸੰਗੁ ਮਿਲਿ ਬਾਨਾਰਸ ਕਰਿ ਗੰਗਾ ਥੇਟਾ ।
न्हावणि आइआ संगु मिलि बानारस करि गंगा थेटा ।एकदा जनानां समूहः गङ्गायां स्वस्य पवित्रं डुबकीं कर्तुं काशीं (वाराणसीं) गतवान् ।
ਕਢਿ ਕਸੀਰਾ ਸਉਪਿਆ ਰਵਿਦਾਸੈ ਗੰਗਾ ਦੀ ਭੇਟਾ ।
कढि कसीरा सउपिआ रविदासै गंगा दी भेटा ।रविदासः एकस्मै सदस्याय एकं ढेला (अर्धपिस) दत्त्वा गङ्गाय अर्पयितुं प्रार्थितवान् ।
ਲਗਾ ਪੁਰਬੁ ਅਭੀਚ ਦਾ ਡਿਠਾ ਚਲਿਤੁ ਅਚਰਜੁ ਅਮੇਟਾ ।
लगा पुरबु अभीच दा डिठा चलितु अचरजु अमेटा ।अभिजित् नक्षत्रस्य (तारकस्य) महान् उत्सवः तत्र आसीत् यत्र जनसमूहः एतत् अद्भुतं प्रकरणं दृष्टवान्।
ਲਇਆ ਕਸੀਰਾ ਹਥੁ ਕਢਿ ਸੂਤੁ ਇਕੁ ਜਿਉ ਤਾਣਾ ਪੇਟਾ ।
लइआ कसीरा हथु कढि सूतु इकु जिउ ताणा पेटा ।गङ्गा स्वयमेव हस्तं बहिः निष्कास्य तां अल्पं परिमाणं धेला स्वीकृत्य रविदासः गङ्गायाः सह एकः इति सिद्धं कृतवान् यथा वार्पः वेफ्टः च।
ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਹਰਿ ਮਾਂ ਪਿਉ ਬੇਟਾ ।੧੭।
भगत जनां हरि मां पिउ बेटा ।१७।भगतानां (सन्तानां) कृते ईश्वरः तेषां माता पिता पुत्रः सर्वे एकस्मिन्।
ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८
ਗੋਤਮ ਨਾਰਿ ਅਹਿਲਿਆ ਤਿਸ ਨੋ ਦੇਖਿ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਭਾਣਾ ।
गोतम नारि अहिलिआ तिस नो देखि इंद्र लोभाणा ।अहल्या गौतमस्य पत्नी आसीत् । नेत्रे तु इन्धरः देवराजः कामः तस्याः उपरि आक्रान्तवान्।
ਪਰ ਘਰਿ ਜਾਇ ਸਰਾਪੁ ਲੈ ਹੋਇ ਸਹਸ ਭਗ ਪਛੋਤਾਣਾ ।
पर घरि जाइ सरापु लै होइ सहस भग पछोताणा ।सः तेषां गृहं प्रविश्य, सहस्रैः पुडेण्डुभिः सह भवितुं शापं प्राप्य पश्चात्तापं कृतवान्।
ਸੁੰਞਾ ਹੋਆ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕੁ ਲੁਕਿਆ ਸਰਵਰਿ ਮਨਿ ਸਰਮਾਣਾ ।
सुंञा होआ इंद्र लोकु लुकिआ सरवरि मनि सरमाणा ।इन्द्रलोकः निर्जनः भूत्वा लज्जितः सन् तडागे निगूढः अभवत्।
ਸਹਸ ਭਗਹੁ ਲੋਇਣ ਸਹਸ ਲੈਂਦੋਈ ਇੰਦ੍ਰ ਪੁਰੀ ਸਿਧਾਣਾ ।
सहस भगहु लोइण सहस लैंदोई इंद्र पुरी सिधाणा ।शापनिवृत्तौ यदा तानि सर्वाणि छिद्राणि नेत्राणि अभवन् तदा एव सः स्वनिवासस्थानं प्रत्यागतवान् ।
ਸਤੀ ਸਤਹੁ ਟਲਿ ਸਿਲਾ ਹੋਇ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੈ ਬਾਝੁ ਪਰਾਣਾ ।
सती सतहु टलि सिला होइ नदी किनारै बाझु पराणा ।अहल्या यः पतिव्रतायां स्थिरः स्थातुं न शक्नोति स्म, सः पाषाणः भूत्वा नदीतीरे शयानः अभवत्
ਰਘੁਪਤਿ ਚਰਣਿ ਛੁਹੰਦਿਆ ਚਲੀ ਸੁਰਗ ਪੁਰਿ ਬਣੇ ਬਿਬਾਣਾ ।
रघुपति चरणि छुहंदिआ चली सुरग पुरि बणे बिबाणा ।स्पृशन्ती रामस्य (पवित्रं) पादौ सा दिवं प्रति उद्धृता |
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਭਲਿਆਈਅਹੁ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਪਾਪ ਕਮਾਣਾ ।
भगति वछलु भलिआईअहु पतित उधारणु पाप कमाणा ।परोपकारात् भक्तानां मातृसदृशः पापक्षमा भूत्वा पतितानां मोक्षी इति उच्यते।
ਗੁਣ ਨੋ ਗੁਣ ਸਭ ਕੋ ਕਰੈ ਅਉਗੁਣ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਤਿਸੁ ਜਾਣਾ ।
गुण नो गुण सभ को करै अउगुण कीते गुण तिसु जाणा ।शुभं करणं सदैव सद्भावैः प्रतिवर्तते, अशुभं तु यः करोति स गुणवान् इति प्रसिद्धः।
ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਕਿਆ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ।੧੮।
अबिगति गति किआ आखि वखाणा ।१८।तस्य अव्यक्तस्य कथं माहात्म्यं व्याख्यास्यामि ॥२६॥
ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९
ਵਾਟੈ ਮਾਣਸ ਮਾਰਦਾ ਬੈਠਾ ਬਾਲਮੀਕ ਵਟਵਾੜਾ ।
वाटै माणस मारदा बैठा बालमीक वटवाड़ा ।वालमीलः राजमार्गचालकः वाल्मीकिः आसीत् यः मार्गस्थान् यात्रिकान् लुण्ठयति स्म, मारयति स्म च ।
ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟਿਆ ਮਨ ਵਿਚਿ ਹੋਆ ਖਿੰਜੋਤਾੜਾ ।
पूरा सतिगुरु भेटिआ मन विचि होआ खिंजोताड़ा ।ततः सः सच्चिदानन्दगुरुसेवां कर्तुं आरब्धवान्, अधुना तस्य मनः स्वकार्यं प्रति संकोचम् अभवत्।
ਮਾਰਨ ਨੋ ਲੋਚੈ ਘਣਾ ਕਢਿ ਨ ਹੰਘੈ ਹਥੁ ਉਘਾੜਾ ।
मारन नो लोचै घणा कढि न हंघै हथु उघाड़ा ।तस्य मनः अद्यापि जनान् मारयितुं आग्रहं करोति स्म किन्तु तस्य हस्ताः न आज्ञापयन्ति स्म।
ਸਤਿਗੁਰ ਮਨੂਆ ਰਾਖਿਆ ਹੋਇ ਨ ਆਵੈ ਉਛੇਹਾੜਾ ।
सतिगुर मनूआ राखिआ होइ न आवै उछेहाड़ा ।सच्चा गुरुः मनः शान्तं कृत्वा मनसः सर्वा इच्छायाः समाप्तिः अभवत्।
ਅਉਗੁਣੁ ਸਭ ਪਰਗਾਸਿਅਨੁ ਰੋਜਗਾਰੁ ਹੈ ਏਹੁ ਅਸਾੜਾ ।
अउगुणु सभ परगासिअनु रोजगारु है एहु असाड़ा ।सः गुरोः पुरतः मनसः सर्वान् दोषान् विवृत्य अवदत्, भगवन्, एषः मम व्यवसायः।
ਘਰ ਵਿਚਿ ਪੁਛਣ ਘਲਿਆ ਅੰਤਿ ਕਾਲ ਹੈ ਕੋਇ ਅਸਾੜਾ ।
घर विचि पुछण घलिआ अंति काल है कोइ असाड़ा ।गुरुः तं गृहे एव जिज्ञासितुं पृष्टवान् यत् मृत्योः समये तस्य दुष्टकर्मणां सहभागिनः के कुटुम्बजनाः भविष्यन्ति इति।
ਕੋੜਮੜਾ ਚਉਖੰਨੀਐ ਕੋਇ ਨ ਬੇਲੀ ਕਰਦੇ ਝਾੜਾ ।
कोड़मड़ा चउखंनीऐ कोइ न बेली करदे झाड़ा ।किन्तु यद्यपि तस्य परिवारः सर्वदा तस्य बलिदानं कर्तुं सज्जः आसीत् तथापि तेषु कश्चन अपि उत्तरदायित्वं स्वीकुर्वितुं सज्जः नासीत् ।
ਸਚੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ਉਧਾਰਿਅਨੁ ਟਪਿ ਨਿਕਥਾ ਉਪਰ ਵਾੜਾ ।
सचु द्रिड़ाइ उधारिअनु टपि निकथा उपर वाड़ा ।प्रत्यागत्य गुरुः सत्यस्य प्रवचनं हृदये स्थापयित्वा मुक्तं कृतवान् । एकेन प्लवनेन सः संसारजालात् मुक्तः अभवत् ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਲੰਘੇ ਪਾਪ ਪਹਾੜਾ ।੧੯।
गुरमुखि लंघे पाप पहाड़ा ।१९।गुरमुखः भूत्वा पापपर्वतान् प्लवितुं समर्थः भवति ।
ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०
ਪਤਿਤੁ ਅਜਾਮਲ ਪਾਪੁ ਕਰਿ ਜਾਇ ਕਲਾਵਤਣੀ ਦੇ ਰਹਿਆ ।
पतितु अजामल पापु करि जाइ कलावतणी दे रहिआ ।अजामिल्, पतितः पापः वेश्या सह वसति स्म।
ਗੁਰੁ ਤੇ ਬੇਮੁਖੁ ਹੋਇ ਕੈ ਪਾਪ ਕਮਾਵੈ ਦੁਰਮਤਿ ਦਹਿਆ ।
गुरु ते बेमुखु होइ कै पाप कमावै दुरमति दहिआ ।सः धर्मत्यागी अभवत् । सः दुष्टकर्मणां मकरजाले उलझितः आसीत्।
ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਫਿਰਦਾ ਵਹਿਆ ।
बिरथा जनमु गवाइआ भवजल अंदरि फिरदा वहिआ ।तस्य जीवनं व्यर्थकर्मेषु अपव्ययितम्, भयङ्करं लौकिकसागरे क्षिप्तं, क्षिप्तं च ।
ਛਿਅ ਪੁਤ ਜਾਏ ਵੇਸੁਆ ਪਾਪਾ ਦੇ ਫਲ ਇਛੇ ਲਹਿਆ ।
छिअ पुत जाए वेसुआ पापा दे फल इछे लहिआ ।वेश्या सह स्थित्वा षड्पुत्राणां पिता बभूव । तस्याः दुष्कृतस्य परिणामेण ते सर्वे भयानकाः लुटेराः अभवन् ।
ਪੁਤੁ ਉਪੰਨਾਂ ਸਤਵਾਂ ਨਾਉ ਧਰਣ ਨੋ ਚਿਤਿ ਉਮਹਿਆ ।
पुतु उपंनां सतवां नाउ धरण नो चिति उमहिआ ।सप्तमः पुत्रः जातः सः बालस्य नाम विचारयितुं प्रवृत्तः ।
ਗੁਰੂ ਦੁਆਰੈ ਜਾਇ ਕੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਉ ਨਰਾਇਣੁ ਕਹਿਆ ।
गुरू दुआरै जाइ कै गुरमुखि नाउ नराइणु कहिआ ।सः गुरुं गतवान् यः स्वपुत्रस्य नारायण (ईश्वरस्य नाम) इति नामकरणं कृतवान्।
ਅੰਤਕਾਲ ਜਮਦੂਤ ਵੇਖਿ ਪੁਤ ਨਰਾਇਣੁ ਬੋਲੈ ਛਹਿਆ ।
अंतकाल जमदूत वेखि पुत नराइणु बोलै छहिआ ।आयुषः अन्ते मृत्युदूतान् दृष्ट्वा अजामिल् नारायणस्य कृते रोदिति स्म।
ਜਮ ਗਣ ਮਾਰੇ ਹਰਿ ਜਨਾਂ ਗਇਆ ਸੁਰਗ ਜਮੁ ਡੰਡੁ ਨ ਸਹਿਆ ।
जम गण मारे हरि जनां गइआ सुरग जमु डंडु न सहिआ ।ईश्वरस्य नाम मृत्युदूतान् पार्ष्णिभ्यां गृहीतुं कृतवान्। अजामिल् स्वर्गं गत्वा मृत्युदूतगदाभ्यां ताडनं न प्राप्नोत्।
ਨਾਇ ਲਏ ਦੁਖੁ ਡੇਰਾ ਢਹਿਆ ।੨੦।
नाइ लए दुखु डेरा ढहिआ ।२०।भगवतः नामोच्चारणं सर्वं दुःखं निवारयति।
ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१
ਗਨਿਕਾ ਪਾਪਣਿ ਹੋਇ ਕੈ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਗਲਿ ਹਾਰੁ ਪਰੋਤਾ ।
गनिका पापणि होइ कै पापां दा गलि हारु परोता ।गङ्का पापवेश्या कण्ठे दुष्कृतानां हारं धारयति स्म ।
ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਆਚਾਣਚਕ ਗਨਿਕਾ ਵਾੜੇ ਆਇ ਖਲੋਤਾ ।
महां पुरख आचाणचक गनिका वाड़े आइ खलोता ।एकदा महापुरुषः गच्छति स्म यः तस्याः प्राङ्गणे स्थगितः आसीत्।
ਦੁਰਮਤਿ ਦੇਖਿ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ ਹਥਹੁ ਉਸ ਨੋ ਦਿਤੋਨੁ ਤੋਤਾ ।
दुरमति देखि दइआलु होइ हथहु उस नो दितोनु तोता ।तस्याः दुर्दशां दृष्ट्वा दयालुः भूत्वा शुकविशेषं दत्तवान् ।
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਿ ਖੇਲਿ ਗਇਆ ਦੇ ਵਣਜੁ ਸਓਤਾ ।
राम नामु उपदेसु करि खेलि गइआ दे वणजु सओता ।सः तां शुकं रामनाम पुनः पुनः वक्तुं शिक्षयतु इति अवदत्। एतां फलं व्यापारं बोधयित्वा ततः स जगाम ।
ਲਿਵ ਲਗੀ ਤਿਸੁ ਤੋਤਿਅਹੁ ਨਿਤ ਪੜ੍ਹਾਏ ਕਰੈ ਅਸੋਤਾ ।
लिव लगी तिसु तोतिअहु नित पढ़ाए करै असोता ।प्रत्येकं दिवसं पूर्णा एकाग्रतापूर्वकं सा शुकं राम इति वक्तुं शिक्षयति स्म।
ਪਤਿਤੁ ਉਧਾਰਣੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਦੁਰਮਤਿ ਪਾਪ ਕਲੇਵਰੁ ਧੋਤਾ ।
पतितु उधारणु राम नामु दुरमति पाप कलेवरु धोता ।पतितानां मोक्षदातृनाम भगवतः। तस्याः दुष्टं प्रज्ञां कर्म च प्रक्षालितम्।
ਅੰਤ ਕਾਲਿ ਜਮ ਜਾਲੁ ਤੋੜਿ ਨਰਕੈ ਵਿਚਿ ਨ ਖਾਧੁ ਸੁ ਗੋਤਾ ।
अंत कालि जम जालु तोड़ि नरकै विचि न खाधु सु गोता ।मृत्योः समये यमस्य पाशं छिनत्ति स्म - मृत्युदूतस्य नरकसागरे मज्जितुं न प्रवृत्ता।
ਗਈ ਬੈਕੁੰਠਿ ਬਿਬਾਣਿ ਚੜ੍ਹਿ ਨਾਉਂ ਰਸਾਇਣੁ ਛੋਤਿ ਅਛੋਤਾ ।
गई बैकुंठि बिबाणि चढ़ि नाउं रसाइणु छोति अछोता ।नाम अमृतात् सा सर्वथा पापविहीना भूत्वा स्वर्गं उत्थापिता।
ਥਾਉਂ ਨਿਥਾਵੇਂ ਮਾਣੁ ਮਣੋਤਾ ।੨੧।
थाउं निथावें माणु मणोता ।२१।अश्रयाणां नाम (भगवः) अन्तिमः शरणम्।
ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२
ਆਈ ਪਾਪਣਿ ਪੂਤਨਾ ਦੁਹੀ ਥਣੀ ਵਿਹੁ ਲਾਇ ਵਹੇਲੀ ।
आई पापणि पूतना दुही थणी विहु लाइ वहेली ।पूताना विषं स्तनद्वये प्रयोजयति स्म ।
ਆਇ ਬੈਠੀ ਪਰਵਾਰ ਵਿਚਿ ਨੇਹੁੰ ਲਾਇ ਨਵਹਾਣਿ ਨਵੇਲੀ ।
आइ बैठी परवार विचि नेहुं लाइ नवहाणि नवेली ।सा (नन्दस्य) कुटुम्बं प्रति आगत्य कुटुम्बस्य प्रति स्वस्य नवीनं प्रेम्णः अभिव्यक्तिं कर्तुं आरब्धा ।
ਕੁਛੜਿ ਲਏ ਗੋਵਿੰਦ ਰਾਇ ਕਰਿ ਚੇਟਕੁ ਚਤੁਰੰਗ ਮਹੇਲੀ ।
कुछड़ि लए गोविंद राइ करि चेटकु चतुरंग महेली ।चतुरवञ्चनाद्वारा सा कृष्णं अङ्के उत्थापितवती ।
ਮੋਹਣੁ ਮੰਮੇ ਪਾਇਓਨੁ ਬਾਹਰਿ ਆਈ ਗਰਬ ਗਹੇਲੀ ।
मोहणु मंमे पाइओनु बाहरि आई गरब गहेली ।कृष्णवक्त्रे स्तनस्तनं निपीड्य बहिर्निर्गता ।
ਦੇਹ ਵਧਾਇ ਉਚਾਇਅਨੁ ਤਿਹ ਚਰਿਆਰਿ ਨਾਰਿ ਅਠਿਖੇਲੀ ।
देह वधाइ उचाइअनु तिह चरिआरि नारि अठिखेली ।इदानीं सा स्वशरीरं बहुधा विस्तारितवती ।
ਤਿਹੁੰ ਲੋਆਂ ਦਾ ਭਾਰੁ ਦੇ ਚੰਬੜਿਆ ਗਲਿ ਹੋਇ ਦੁਹੇਲੀ ।
तिहुं लोआं दा भारु दे चंबड़िआ गलि होइ दुहेली ।कृष्णोऽपि पूर्णभारः भूत्वा त्रिलोकस्य लम्बमानः कण्ठे लसत्।
ਖਾਇ ਪਛਾੜ ਪਹਾੜ ਵਾਂਗਿ ਜਾਇ ਪਈ ਉਜਾੜਿ ਧਕੇਲੀ ।
खाइ पछाड़ पहाड़ वांगि जाइ पई उजाड़ि धकेली ।अचेतनं भूत्वा शैल इव वने पतिता ।
ਕੀਤੀ ਮਾਊ ਤੁਲਿ ਸਹੇਲੀ ।੨੨।
कीती माऊ तुलि सहेली ।२२।कृष्णः तां अन्ते मुक्त्वा मातुः मित्रतुल्यत्वं दत्तवान्।
ਪਉੜੀ ੨੩
पउड़ी २३
ਜਾਇ ਸੁਤਾ ਪਰਭਾਸ ਵਿਚਿ ਗੋਡੇ ਉਤੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ ।
जाइ सुता परभास विचि गोडे उते पैर पसारे ।प्रभासस्य तीर्थे कृष्णः जानुभ्यां पादं कृत्वा क्रॉस् पादः सुप्तवान्।
ਚਰਣ ਕਵਲ ਵਿਚਿ ਪਦਮੁ ਹੈ ਝਿਲਮਿਲ ਝਲਕੇ ਵਾਂਗੀ ਤਾਰੇ ।
चरण कवल विचि पदमु है झिलमिल झलके वांगी तारे ।तस्य पादे कमलराशिः तारा इव प्रकाशमानः आसीत् ।
ਬਧਕੁ ਆਇਆ ਭਾਲਦਾ ਮਿਰਗੈ ਜਾਣਿ ਬਾਣੁ ਲੈ ਮਾਰੇ ।
बधकु आइआ भालदा मिरगै जाणि बाणु लै मारे ।आगत्य लुब्धकः मृगचक्षुः इति मत्वा बाणं निपातितवान् ।
ਦਰਸਨ ਡਿਠੋਸੁ ਜਾਇ ਕੈ ਕਰਣ ਪਲਾਵ ਕਰੇ ਪੁਕਾਰੇ ।
दरसन डिठोसु जाइ कै करण पलाव करे पुकारे ।उपसृत्य सः अवगच्छत् यत् सः कृष्णः एव अस्ति। सः शोकपूर्णः भूत्वा क्षमायाचतवान्।
ਗਲਿ ਵਿਚਿ ਲੀਤਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜੀ ਅਵਗੁਣੁ ਕੀਤਾ ਹਰਿ ਨ ਚਿਤਾਰੇ ।
गलि विचि लीता क्रिसन जी अवगुणु कीता हरि न चितारे ।कृष्णः तस्य दुष्कृतं कर्म उपेक्ष्य तं आलिंगितवान्।
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਸੰਤੋਖਿਆ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਬੀਚਾਰੇ ।
करि किरपा संतोखिआ पतित उधारणु बिरदु बीचारे ।श्रीकृष्णः तं धैर्यपूर्णं याच्य दुष्कृतं शरणं दत्तवान्।
ਭਲੇ ਭਲੇ ਕਰਿ ਮੰਨੀਅਨਿ ਬੁਰਿਆਂ ਦੇ ਹਰਿ ਕਾਜ ਸਵਾਰੇ ।
भले भले करि मंनीअनि बुरिआं दे हरि काज सवारे ।भद्रं सर्वैः शुभम् उक्तं किन्तु दुष्टानां कार्याणि भगवता एव सम्यक् स्थापितानि।
ਪਾਪ ਕਰੇਂਦੇ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰੇ ।੨੩।੧੦।
पाप करेंदे पतित उधारे ।२३।१०।तेन बहवः पतिताः पापिनः मुक्ताः।