वारं भाई गुरुदासः

पुटः - 19


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੰਕਾਰ ਆਪਿ ਉਪਾਇਆ ।
गुरमुखि एकंकार आपि उपाइआ ।

एकङ्करः द्वितीयः लोरः गुरमुखं (लोकमुक्तिं कर्तुं) निर्मितवान्।

ਓਅੰਕਾਰਿ ਅਕਾਰੁ ਪਰਗਟੀ ਆਇਆ ।
ओअंकारि अकारु परगटी आइआ ।

सः ओअङ्करः रूपाधारितः प्रकटितः अभवत्।

ਪੰਚ ਤਤ ਵਿਸਤਾਰੁ ਚਲਤੁ ਰਚਾਇਆ ।
पंच तत विसतारु चलतु रचाइआ ।

पञ्चधातुविस्तारेण (संयोगेन च) संसारोऽयं निर्मितः ।

ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਚਾਰਿ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇਆ ।
खाणी बाणी चारि जगतु उपाइआ ।

चत्वारि जीवनखानानि चत्वारि भाषणानि ( परा, पशन्ति, मध्यमा, वैखारी) उत्पन्ना।

ਕੁਦਰਤਿ ਅਗਮ ਅਪਾਰੁ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ।
कुदरति अगम अपारु अंतु न पाइआ ।

तस्य विनोदस्य पराक्रमाः दुर्गमाः, असीमाः च सन्ति; तेषां अत्यन्ताः अप्राप्याः सन्ति।

ਸਚੁ ਨਾਉ ਕਰਤਾਰ ਸਚਿ ਸਮਾਇਆ ।੧।
सचु नाउ करतार सचि समाइआ ।१।

तस्य प्रजापतिनाम सत्यं सदा सत्ये निमग्नः।

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੂਨਿ ਫੇਰਿ ਫਿਰਾਇਆ ।
लख चउरासीह जूनि फेरि फिराइआ ।

चतुरशीतिलक्षेषु जीवजातीयेषु प्राणाः निष्फलाः भ्रमन्ति।

ਮਾਣਸ ਜਨਮੁ ਦੁਲੰਭੁ ਕਰਮੀ ਪਾਇਆ ।
माणस जनमु दुलंभु करमी पाइआ ।

दुर्लभं मानवशरीरं गुणकर्मणा प्राप्तम् ।

ਉਤਮੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ।
उतमु गुरमुखि पंथु आपु गवाइआ ।

गुरुप्रधानस्य महत्तमं मार्गं गच्छन् आत्मनः अहङ्कारं नष्टवान्।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਰਹਰਾਸਿ ਪੈਰੀਂ ਪਾਇਆ ।
साधसंगति रहरासि पैरीं पाइआ ।

पवित्रसङ्घस्य अनुशासनं निर्वाहयन् पादयोः (गुरुस्य) पतितुं आगतः।

ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਸਚੁ ਦਿੜਾਇਆ ।
नामु दानु इसनानु सचु दिड़ाइआ ।

गुरमुखाः भगवतः नाम, दानं, आचमनं, सत्याचरणं च दृढतया स्वीकृतवन्तः।

ਸਬਦੁ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਭਾਣਾ ਭਾਇਆ ।੨।
सबदु सुरति लिव लीणु भाणा भाइआ ।२।

पुरुषः स्वस्य चैतन्यं वचने विलीनं कृत्वा भगवतः इच्छां स्वीकृतवान्।

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਣੁ ਗੁਰ ਸਮਝਾਇਆ ।
गुरमुखि सुघड़ु सुजाणु गुर समझाइआ ।

गुरुणा उपदिष्टः गुरमुखः सुप्रशिक्षितः ज्ञानी च भवति।

ਮਿਹਮਾਣੀ ਮਿਹਮਾਣੁ ਮਜਲਸਿ ਆਇਆ ।
मिहमाणी मिहमाणु मजलसि आइआ ।

आतिथिरूपेण संसारसभायां समागत इति सः अवगच्छति।

ਖਾਵਾਲੇ ਸੋ ਖਾਣੁ ਪੀਐ ਪੀਆਇਆ ।
खावाले सो खाणु पीऐ पीआइआ ।

भगवता दत्तं भक्षयति पिबति च।

ਕਰੈ ਨ ਗਰਬੁ ਗੁਮਾਣੁ ਹਸੈ ਹਸਾਇਆ ।
करै न गरबु गुमाणु हसै हसाइआ ।

गुरमुखः अभिमानी नास्ति, भगवता दत्तसुखेषु सुखी भवति।

ਪਾਹੁਨੜਾ ਪਰਵਾਣੁ ਕਾਜੁ ਸੁਹਾਇਆ ।
पाहुनड़ा परवाणु काजु सुहाइआ ।

केवलं स अतिथिः भगवतः प्राङ्गणे स्वीक्रियते यः अत्र सुतिथिरूपेण निवसति।

ਮਜਲਸ ਕਰਿ ਹੈਰਾਣੁ ਉਠਿ ਸਿਧਾਇਆ ।੩।
मजलस करि हैराणु उठि सिधाइआ ।३।

सः इतः मौनेन गच्छति, समग्रं सभां चमत्कारं प्रहृत्य (यतो हि अन्ये अस्य जगतः त्यक्तुं अतीव कष्टं अनुभवन्ति)।

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਗੋਇਲੜਾ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀਐ ।
गोइलड़ा दिन चारि गुरमुखि जाणीऐ ।

गुरमुखः कतिपयदिनानि यावत् एतत् जगत् विश्रामस्थानम् इति जानाति।

ਮੰਝੀ ਲੈ ਮਿਹਵਾਰਿ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੀਐ ।
मंझी लै मिहवारि चोज विडाणीऐ ।

अत्र धनसाहाय्येन अनेकाः प्रकाराः क्रीडाः, पराक्रमाः च प्रवर्तन्ते ।

ਵਰਸੈ ਨਿਝਰ ਧਾਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਾਣੀਐ ।
वरसै निझर धारि अंम्रित वाणीऐ ।

अस्मिन् एव लोके गुरमुखानां कृते अमृतवृष्टिः अविरामः प्रवहति।

ਵੰਝੁਲੀਐ ਝੀਗਾਰਿ ਮਜਲਸਿ ਮਾਣੀਐ ।
वंझुलीऐ झीगारि मजलसि माणीऐ ।

वेणुसुरे (अप्रहृतरागेण) ते सभासन्दनन्दनं कुर्वन्तः गच्छन्ति।

ਗਾਵਣਿ ਮਾਝ ਮਲਾਰਿ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਣੀਐ ।
गावणि माझ मलारि सुघड़ु सुजाणीऐ ।

सुप्रशिक्षिताः ज्ञाताः जनाः अत्र माझं मल्हारं च संगीतस्य उपायं गायन्ति अर्थात् वर्तमानस्य आनन्दं लभन्ते।

ਹਉਮੈ ਗਰਬੁ ਨਿਵਾਰਿ ਮਨਿ ਵਸਿ ਆਣੀਐ ।
हउमै गरबु निवारि मनि वसि आणीऐ ।

अहङ्कारं नष्टं कृत्वा मनः नियन्त्रयन्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰਿ ਸਚਿ ਸਿਞਾਣੀਐ ।੪।
गुरमुखि सबदु वीचारि सचि सिञाणीऐ ।४।

वचनं चिन्तयन् गुरमुखः सत्यस्य परिचयं करोति।

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਰਾਤਿ ਸਰਾਈਂ ਵਸਿਆ ।
वाट वटाऊ राति सराईं वसिआ ।

एकः पथिकः, मार्गे एकस्मिन् सराये स्थगितः।

ਉਠ ਚਲਿਆ ਪਰਭਾਤਿ ਮਾਰਗਿ ਦਸਿਆ ।
उठ चलिआ परभाति मारगि दसिआ ।

ततः कथितमार्गे अग्रे अगच्छत्।

ਨਾਹਿ ਪਰਾਈ ਤਾਤਿ ਨ ਚਿਤਿ ਰਹਸਿਆ ।
नाहि पराई ताति न चिति रहसिआ ।

न कस्मिंश्चित् ईर्ष्याम् अवाप्तवान् न कस्मिंश्चित् मोहितः ।

ਮੁਏ ਨ ਪੁਛੈ ਜਾਤਿ ਵਿਵਾਹਿ ਨ ਹਸਿਆ ।
मुए न पुछै जाति विवाहि न हसिआ ।

न च कस्यचित् म्रियमाणस्य जातिं (परिचयं) पृष्टवान् न च विवाहादिकं दृष्ट्वा किमपि आनन्दं अनुभवति स्म।

ਦਾਤਾ ਕਰੇ ਜੁ ਦਾਤਿ ਨ ਭੁਖਾ ਤਸਿਆ ।
दाता करे जु दाति न भुखा तसिआ ।

सः भगवतः दानं सुखेन स्वीकृतवान्, न च कदापि क्षुधार्तः पिपासा वा न तिष्ठति स्म ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਿਮਰਣੁ ਵਾਤਿ ਕਵਲੁ ਵਿਗਸਿਆ ।੫।
गुरमुखि सिमरणु वाति कवलु विगसिआ ।५।

गुरमुखस्य मुखाम्बुजं नित्यं भगवतः स्मरणात् प्रफुल्लितं तिष्ठति।

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤਿ ਦੀਵੇ ਬਾਲੀਅਨਿ ।
दीवाली दी राति दीवे बालीअनि ।

दिवालीपर्वस्य रात्रौ दीपाः प्रज्वलिताः भवन्ति;

ਤਾਰੇ ਜਾਤਿ ਸਨਾਤਿ ਅੰਬਰਿ ਭਾਲੀਅਨਿ ।
तारे जाति सनाति अंबरि भालीअनि ।

आकाशे भिन्नविविधतारकाः दृश्यन्ते;

ਫੁਲਾਂ ਦੀ ਬਾਗਾਤਿ ਚੁਣਿ ਚੁਣਿ ਚਾਲੀਅਨਿ ।
फुलां दी बागाति चुणि चुणि चालीअनि ।

उद्यानेषु पुष्पाणि सन्ति ये चयनात्मकरूपेण उद्धृतानि सन्ति;

ਤੀਰਥਿ ਜਾਤੀ ਜਾਤਿ ਨੈਣ ਨਿਹਾਲੀਅਨਿ ।
तीरथि जाती जाति नैण निहालीअनि ।

तीर्थकेन्द्रं गच्छन्तः तीर्थयात्रिकाः अपि दृश्यन्ते ।

ਹਰਿ ਚੰਦਉਰੀ ਝਾਤਿ ਵਸਾਇ ਉਚਾਲੀਅਨਿ ।
हरि चंदउरी झाति वसाइ उचालीअनि ।

काल्पनिकाः आवासाः अस्तित्वं प्राप्य विलुप्ताः दृश्यन्ते ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਦਾਤਿ ਸਬਦਿ ਸਮ੍ਹਾਲੀਅਨਿ ।੬।
गुरमुखि सुख फल दाति सबदि सम्हालीअनि ।६।

एतानि सर्वाणि क्षणिकानि, किन्तु गुरमुखाः वचनस्य साहाय्येन भोगफलस्य दानं पोषयन्ति।

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਿ ਪਰਗਾਸੁ ਗੁਰਿ ਉਪਦੇਸਿਆ ।
गुरमुखि मनि परगासु गुरि उपदेसिआ ।

गुरुशिक्षया ये गुरमुखाः सुप्राप्ताः तेषां मनः प्रबुद्धः अभवत्।

ਪੇਈਅੜੈ ਘਰਿ ਵਾਸੁ ਮਿਟੈ ਅੰਦੇਸਿਆ ।
पेईअड़ै घरि वासु मिटै अंदेसिआ ।

तेषां ज्ञातं यत् जगत् मातापितृगृहमिव अस्ति; इतः एकदिनं गन्तव्यं अतः तेषां सर्वे संशयाः दूरीकृताः।

ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਨਿਰਾਸੁ ਗਿਆਨੁ ਅਵੇਸਿਆ ।
आसा विचि निरासु गिआनु अवेसिआ ।

आशामध्ये असक्ताः ज्ञानेन आभारिताः तिष्ठन्ति।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਰਹਰਾਸਿ ਸਬਦਿ ਸੰਦੇਸਿਆ ।
साधसंगति रहरासि सबदि संदेसिआ ।

ते पवित्रसङ्घस्य आचरणानुगुणं वचनस्य सन्देशं प्रसारयन्ति स्म ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ਮਤਿ ਪਰਵੇਸਿਆ ।
गुरमुखि दासनि दास मति परवेसिआ ।

ते भगवतः सेवकानां सेवकाः इति विचारः गुरमुखानाम् प्रज्ञायां गभीरं मूलं प्राप्तवान् अस्ति ।

ਸਿਮਰਣ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਦੇਸ ਵਿਦੇਸਿਆ ।੭।
सिमरण सासि गिरासि देस विदेसिआ ।७।

देशे कुत्रापि वा विदेशे वा ते प्रत्येकं निःश्वासेन निःश्वासेन च ईश्वरं स्मरन्ति।

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਨਦੀ ਨਾਵ ਸੰਜੋਗੁ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ।
नदी नाव संजोगु मेलि मिलाइआ ।

यथा नौकायां संयोगेन बहवः परस्परं अज्ञाताः जनाः मिलन्ति, तथैव जगति प्राणिनः परस्परं मिलन्ति।

ਸੁਹਣੇ ਅੰਦਰਿ ਭੋਗੁ ਰਾਜੁ ਕਮਾਇਆ ।
सुहणे अंदरि भोगु राजु कमाइआ ।

राज्यं शासन् स्वप्ने भोगान् भुञ्जते इव जगत्।

ਕਦੇ ਹਰਖੁ ਕਦੇ ਸੋਗੁ ਤਰਵਰ ਛਾਇਆ ।
कदे हरखु कदे सोगु तरवर छाइआ ।

अत्र सुखं दुःखं च वृक्षस्य छाया इव ।

ਕਟੈ ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਇਆ ।
कटै हउमै रोगु न आपु गणाइआ ।

अत्र वस्तुतः सः अहङ्कारस्य व्याधिं क्षीणं कृतवान् यः आत्मानं लक्ष्यं न कृतवान्।

ਘਰ ਹੀ ਅੰਦਰਿ ਜੋਗੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਇਆ ।
घर ही अंदरि जोगु गुरमुखि पाइआ ।

गुरमुखः भूत्वा व्यक्तिः स्वगृहे अपि संयोगं प्राप्नोति (भगवान् सह)।

ਹੋਵਣਹਾਰ ਸੁ ਹੋਗੁ ਗੁਰ ਸਮਝਾਇਆ ।੮।
होवणहार सु होगु गुर समझाइआ ।८।

दैवं निवर्तयितुं न शक्यते (अतः चिन्ता विना स्वकर्माणि कुर्वन् गच्छेत्) इति गुरुणा तम् अवगन्तुं कृतम्।

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧੂ ਸੰਗੁ ਚਲਣੁ ਜਾਣਿਆ ।
गुरमुखि साधू संगु चलणु जाणिआ ।

गुरमुखाः पवित्रसङ्घस्य जीवनस्य युक्तिं ज्ञातवन्तः।

ਚੇਤਿ ਬਸੰਤ ਸੁਰੰਗੁ ਸਭ ਰੰਗ ਮਾਣਿਆ ।
चेति बसंत सुरंगु सभ रंग माणिआ ।

जीवनस्य वसन्तऋतुप्रमोदं ते चेतनतया भुक्तवन्तः।

ਸਾਵਣ ਲਹਰਿ ਤਰੰਗ ਨੀਰੁ ਨੀਵਾਣਿਆ ।
सावण लहरि तरंग नीरु नीवाणिआ ।

ते वर्षाऋतुजलवत् (सावन) उल्लासिताः सन्ति किन्तु तदपि ते (गुरमुखाः) आशाकामजलं अधः अधः च गतवन्तः।

ਸਜਣ ਮੇਲੁ ਸੁ ਢੰਗ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਿਆ ।
सजण मेलु सु ढंग चोज विडाणिआ ।

एतादृशैः व्यक्तिभिः सह मिलनं अद्भुतं मनोहरं भवति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥੁ ਨਿਪੰਗੁ ਦਰਿ ਪਰਵਾਣਿਆ ।
गुरमुखि पंथु निपंगु दरि परवाणिआ ।

ते गुरमुखस्य मार्गः दलदलरहितः भगवतः प्राङ्गणे स्वीकृतः।

ਗੁਰਮਤਿ ਮੇਲੁ ਅਭੰਗੁ ਸਤਿ ਸੁਹਾਣਿਆ ।੯।
गुरमति मेलु अभंगु सति सुहाणिआ ।९।

गुरुप्रज्ञाद्वारा समागमः विघ्नमुक्तः, सत्यः, मनोहरः च भवति।

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਫਲ ਜਨੰਮੁ ਜਗਿ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ।
गुरमुखि सफल जनंमु जगि विचि आइआ ।

धन्यः गुरमुखस्य जन्म तस्य संसारे आगमनं च।

ਗੁਰਮਤਿ ਪੂਰ ਕਰੰਮ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ।
गुरमति पूर करंम आपु गवाइआ ।

गुरुप्रज्ञानुसारं अहङ्कारं लोपयित्वा (सद्गुणानि) कर्माणि साधयति।

ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਕਰਿ ਕੰਮੁ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ।
भाउ भगति करि कंमु सुख फलु पाइआ ।

कार्यप्रेमेण प्रेमभक्त्या च नियन्त्रितः कार्यं करोति, सुखफलं च लभते।

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਗੰਮੁ ਰਿਦੈ ਵਸਾਇਆ ।
गुर उपदेसु अगंमु रिदै वसाइआ ।

गुरुस्य दुर्गमशिक्षां हृदये गृह्णाति।

ਧੀਰਜੁ ਧੁਜਾ ਧਰੰਮੁ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇਆ ।
धीरजु धुजा धरंमु सहजि सुभाइआ ।

क्षमाधर्मध्वजस्य उच्चैः धारणं, तस्य सहजस्वभावः भवति।

ਸਹੈ ਨ ਦੂਖ ਸਹੰਮੁ ਭਾਣਾ ਭਾਇਆ ।੧੦।
सहै न दूख सहंमु भाणा भाइआ ।१०।

भगवतः इच्छायाः पुरतः नमति, भयं शोकं वा कदापि न भवति।

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੁਰਲਭ ਦੇਹ ਅਉਸਰੁ ਜਾਣਦੇ ।
गुरमुखि दुरलभ देह अउसरु जाणदे ।

गुरमुखाः (अति सम्यक्) जानन्ति यत् मानवजन्म दुर्लभः अवसरः अस्ति।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਅਸਨੇਹ ਸਭ ਰੰਗ ਮਾਣਦੇ ।
साधसंगति असनेह सभ रंग माणदे ।

अत एव ते पवित्रसङ्घप्रेमं संवर्धयन्ति, सर्वान् आनन्दान् च भुञ्जते ।

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵਲੇਹ ਆਖਿ ਵਖਾਣਦੇ ।
सबद सुरति लिवलेह आखि वखाणदे ।

ते स्वचैतन्यं वचने विलीनं कृत्वा वदन्ति।

ਦੇਹੀ ਵਿਚਿ ਬਿਦੇਹ ਸਚੁ ਸਿਞਾਣਦੇ ।
देही विचि बिदेह सचु सिञाणदे ।

शरीरे वसन्तः निःशरीरा भवन्ति सत्यं च परिचययन्ति।

ਦੁਬਿਧਾ ਓਹੁ ਨ ਏਹੁ ਇਕੁ ਪਛਾਣਦੇ ।
दुबिधा ओहु न एहु इकु पछाणदे ।

न तेषां दुविधा एषा वा विदुः एकमेव भगवन्तम्।

ਚਾਰਿ ਦਿਹਾੜੇ ਥੇਹੁ ਮਨ ਵਿਚਿ ਆਣਦੇ ।੧੧।
चारि दिहाड़े थेहु मन विचि आणदे ।११।

ते हृदये जानन्ति यत् अल्पकालान्तरे अयं संसारः (पृथिव्याः) टीलः भविष्यति अतः तेषां तया सह किमपि आसक्तिः न भवति।

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਵਿਰਲਾ ਆਇਆ ।
गुरमुखि परउपकारी विरला आइआ ।

दुर्लभः परसेवकः उपकारी गुरमुखः आगच्छति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਇ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ।
गुरमुखि सुख फलु पाइ आपु गवाइआ ।

अहङ्कारं परित्यज्य गुरमुखः आनन्दफलं लभते |

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਖੀ ਸਬਦਿ ਸਿਖਿ ਸੁਣਾਇਆ ।
गुरमुखि साखी सबदि सिखि सुणाइआ ।

केवलं गुरमुखः एव (grandeur of ) वचनस्य कथां शिष्येभ्यः (गुरुस्य) कथयति, कदापि किमपि स्वस्य इति कथयितुं न दावान् करोति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦ ਵੀਚਾਰਿ ਸਚੁ ਕਮਾਇਆ ।
गुरमुखि सबद वीचारि सचु कमाइआ ।

गभीरं वचनं चिन्तयन् गुरमुखः स्वजीवने सत्यस्य अभ्यासं करोति,

ਸਚੁ ਰਿਦੈ ਮੁਹਿ ਸਚੁ ਸਚਿ ਸੁਹਾਇਆ ।
सचु रिदै मुहि सचु सचि सुहाइआ ।

तस्य हृदये निवसन्तं सत्यं वाक् अपि रोचते ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿ ਜਗਤੁ ਤਰਾਇਆ ।੧੨।
गुरमुखि जनमु सवारि जगतु तराइआ ।१२।

एतादृशः गुरमुखः न केवलं स्वजीवनं सुशोभयति सः अपितु समग्रं जगत् पारं करोति।

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ।
गुरमुखि आपु गवाइ आपु पछाणिआ ।

अहङ्कारं नष्टं कृत्वा स्वस्य आत्मनः परिचयं करोति गुरमुखः।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਤਿ ਸੰਤੋਖੁ ਸਹਜਿ ਸਮਾਣਿਆ ।
गुरमुखि सति संतोखु सहजि समाणिआ ।

गुरमुखः सत्येन सन्तोषेण च स्वस्य सहजस्वभावं प्रविशति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਧੀਰਜੁ ਧਰਮੁ ਦਇਆ ਸੁਖੁ ਮਾਣਿਆ ।
गुरमुखि धीरजु धरमु दइआ सुखु माणिआ ।

गुरमुखः एव क्षमाधर्मकरुणानां सच्चिदानन्दं भुङ्क्ते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਰਥੁ ਵੀਚਾਰਿ ਸਬਦੁ ਵਖਾਣਿਆ ।
गुरमुखि अरथु वीचारि सबदु वखाणिआ ।

गुरमुखाः प्रथमं शब्दानां महत्त्वं बहु सम्यक् अवगच्छन्ति, ततः एव ते तान् वदन्ति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਂਦੇ ਤਾਣ ਰਹੈ ਨਿਤਾਣਿਆ ।
गुरमुखि होंदे ताण रहै निताणिआ ।

गुरमुखाः शक्तिशालिनः सदा अपि दुर्बलाः विनयशीलाः च मन्यन्ते ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਗਹ ਮਾਣੁ ਹੋਇ ਨਿਮਾਣਿਆ ।੧੩।
गुरमुखि दरगह माणु होइ निमाणिआ ।१३।

गुरमुखाः शिष्टत्वात् भगवतः प्राङ्गणे आदरं प्राप्नुवन्ति ।

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿ ਦਰਗਹ ਚਲਿਆ ।
गुरमुखि जनमु सवारि दरगह चलिआ ।

इदं जीवनं फलं याप्य गुरमुखं याति परलोकम् |

ਸਚੀ ਦਰਗਹ ਜਾਇ ਸਚਾ ਪਿੜੁ ਮਲਿਆ ।
सची दरगह जाइ सचा पिड़ु मलिआ ।

तत्र सत्याङ्गणे सच्चिदानन्दं लभते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਭੋਜਨੁ ਭਾਉ ਚਾਉ ਅਲਲਿਆ ।
गुरमुखि भोजनु भाउ चाउ अललिआ ।

गुरमुखस्य भोजनं प्रेम्णः प्रीतिः च प्रेम्णः विहीनः।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਹਚਲੁ ਚਿਤੁ ਨ ਹਲੈ ਹਲਿਆ ।
गुरमुखि निहचलु चितु न हलै हलिआ ।

गुरमुखः शान्तहृदयः अस्ति, उतार-चढावेषु अपि स्थिरः तिष्ठति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਅਲਾਉ ਭਲੀ ਹੂੰ ਭਲਿਆ ।
गुरमुखि सचु अलाउ भली हूं भलिआ ।

सत्यं सद्भद्रं च वदति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦੇ ਜਾਨਿ ਆਵਨਿ ਘਲਿਆ ।੧੪।
गुरमुखि सदे जानि आवनि घलिआ ।१४।

केवलं गुरमुखाः एव भगवतः प्राङ्गणे आहूताः भवन्ति, ते च भगवता प्रेषिते एव जगति आगच्छन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਿ ਅਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਵਖਾਣੀਐ ।
गुरमुखि साधि असाधु साधु वखाणीऐ ।

गुरमुखः दुर्गमं साधयति तस्मात् साधु इत्युच्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੁਧਿ ਬਿਬੇਕ ਬਿਬੇਕੀ ਜਾਣੀਐ ।
गुरमुखि बुधि बिबेक बिबेकी जाणीऐ ।

गुरमुखस्य तादृशी प्रज्ञा अस्ति, या जलं क्षीरात् पृथक् कर्तुं समर्था अस्ति। अत एव सः ज्ञानी उच्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਗਤੁ ਪਛਾਣੀਐ ।
गुरमुखि भाउ भगति भगतु पछाणीऐ ।

गुरमुख भक्ति प्रेम भक्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੁ ਗਿਆਨੀ ਬਾਣੀਐ ।
गुरमुखि ब्रहम गिआनु गिआनी बाणीऐ ।

गुरमुखानां दिव्यं ज्ञानं प्राप्य ज्ञानिनः (ज्ञानिनः) उच्यन्ते ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੂਰਣ ਮਤਿ ਸਬਦਿ ਨੀਸਾਣੀਐ ।
गुरमुखि पूरण मति सबदि नीसाणीऐ ।

गुरमुखानां बुद्धिः पूर्णतया मुद्रिता, वचनेन चिह्निता च भवति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਉੜੀ ਪਤਿ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਮਾਣੀਐ ।੧੫।
गुरमुखि पउड़ी पति पिरम रसु माणीऐ ।१५।

उच्चादरसोपानमारुह्य गुरमुखः प्रियेश्वरस्य प्रेम्णः आनन्दं लभते।

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਸਚੁ ਨਾਉ ਕਰਤਾਰੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ।
सचु नाउ करतारु गुरमुखि पाईऐ ।

गुरमुखेभ्यः प्रजापतिः भगवतः सत्यं नाम प्राप्यते,

ਗੁਰਮੁਖਿ ਓਅੰਕਾਰ ਸਬਦਿ ਧਿਆਈਐ ।
गुरमुखि ओअंकार सबदि धिआईऐ ।

गुरमुखानां मध्ये ओअङ्करवचनं स्मर्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੁ ਸਦਾ ਲਿਵ ਲਾਈਐ ।
गुरमुखि सबदु वीचारु सदा लिव लाईऐ ।

गुरमुखानां मध्ये वाचः चिन्त्यते तस्मिन् चैतन्यः प्रलीयते,

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਅਚਾਰੁ ਸਚੁ ਕਮਾਈਐ ।
गुरमुखि सचु अचारु सचु कमाईऐ ।

गुरमुखानां सत्यं जीवनं जीवने सत्यं सिद्ध्यति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ਸਹਜਿ ਸਮਾਈਐ ।
गुरमुखि मोख दुआरु सहजि समाईऐ ।

गुरमुखं तत् मुक्तिद्वारं यया स्वजन्मस्वभावं (दिव्यात्म) प्रविशति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ਨ ਪਛੋਤਾਈਐ ।੧੬।
गुरमुखि नामु अधारु न पछोताईऐ ।१६।

सः नाम आधारः (भगवतः) गुरमुखेभ्यः प्राप्यते, अन्ते च पश्चात्तापं न करोति।

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਪਾਰਸੁ ਹੋਈਐ ।
गुरमुखि पारसु परसि पारसु होईऐ ।

गुरमुखरूपं दार्शनिकशिलां स्पृशन् स्वयं दार्शनिकशिला भवति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ਅਪਰਸੁ ਦਰਸੁ ਅਲੋਈਐ ।
गुरमुखि होइ अपरसु दरसु अलोईऐ ।

गुरमुखमात्रदर्शनात् सर्वे दुष्टाः रागाः अस्पृश्याः भवन्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬ੍ਰਹਮ ਧਿਆਨੁ ਦੁਬਿਧਾ ਖੋਈਐ ।
गुरमुखि ब्रहम धिआनु दुबिधा खोईऐ ।

गुरमुखेषु भगवन्तं ध्यात्वा द्वन्द्वं नष्टं भवति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰ ਧਨ ਰੂਪ ਨਿੰਦ ਨ ਗੋਈਐ ।
गुरमुखि पर धन रूप निंद न गोईऐ ।

गुरमुखसङ्गमे न परेषां धनं शारीरिकं सौन्दर्यं च दृश्यते न च पृष्ठदंशः क्रियते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਉ ਸਬਦੁ ਵਿਲੋਈਐ ।
गुरमुखि अंम्रितु नाउ सबदु विलोईऐ ।

गुरमुखसङ्गे केवलं शब्दरूपममृत-नाम मथ्य तत्तत्त्वं लभ्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਸਦਾ ਜਾਇ ਅੰਤ ਨ ਰੋਈਐ ।੧੭।
गुरमुखि हसदा जाइ अंत न रोईऐ ।१७।

गुरमुखसङ्गमे जीवः (आत्मा) अन्ते सुखी भवति, न च विलपति, न च रोदिति।

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਡਿਤੁ ਹੋਇ ਜਗੁ ਪਰਬੋਧੀਐ ।
गुरमुखि पंडितु होइ जगु परबोधीऐ ।

ज्ञानी इति नाम्ना गुरमुखः जगति ज्ञानं प्रयच्छति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਅੰਦਰੁ ਸੋਧੀਐ ।
गुरमुखि आपु गवाइ अंदरु सोधीऐ ।

अहङ्कारं नष्टं कृत्वा गुरमुखाः स्वस्य अन्तःकरणं शुद्धयन्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਨ ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੀਐ ।
गुरमुखि सतु संतोखु न कामु करोधीऐ ।

गुरमुखाः सत्यं सन्तोषं च गृह्णन्ति कामक्रोधेषु न प्रवर्तन्ते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੈ ਨਿਰਵੈਰੁ ਨ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧੀਐ ।
गुरमुखि है निरवैरु न वैर विरोधीऐ ।

गुरमुखानाम् कस्यचित् प्रति वैरं विरोधः च नास्ति।

ਚਹੁ ਵਰਨਾ ਉਪਦੇਸੁ ਸਹਜਿ ਸਮੋਧੀਐ ।
चहु वरना उपदेसु सहजि समोधीऐ ।

चतुर्णां वर्णानाम् उपदेशं कुर्वन्तः गुरमुखाः समतायां विलीयन्ते।

ਧੰਨੁ ਜਣੇਦੀ ਮਾਉ ਜੋਧਾ ਜੋਧੀਐ ।੧੮।
धंनु जणेदी माउ जोधा जोधीऐ ।१८।

धन्यः गुरमुखस्य जननी जननी च गुरमुखः योद्धानां श्रेष्ठः।

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਤਿਗੁਰ ਵਾਹੁ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹੀਐ ।
गुरमुखि सतिगुर वाहु सबदि सलाहीऐ ।

गुरमुखः स्तुतिं करोति अद्भुतं भगवतः रूपे।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹ ਸਚੀ ਪਤਿਸਾਹੀਐ ।
गुरमुखि सिफति सलाह सची पतिसाहीऐ ।

गुरमुखानां सत्यं ईश्वरस्य स्तुतिराज्यम् अस्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਸਨਾਹੁ ਦਾਦਿ ਇਲਾਹੀਐ ।
गुरमुखि सचु सनाहु दादि इलाहीऐ ।

गुरमुखानां सत्यकवचं भवति यत् तेभ्यः भगवता दत्तम् अस्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਾਡੀ ਰਾਹੁ ਸਚੁ ਨਿਬਾਹੀਐ ।
गुरमुखि गाडी राहु सचु निबाहीऐ ।

गुरमुखानां कृते केवलं सत्यस्य सुन्दरः राजमार्गः एव सज्जीकृतः अस्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਤਿ ਅਗਾਹੁ ਗਾਹਣਿ ਗਾਹੀਐ ।
गुरमुखि मति अगाहु गाहणि गाहीऐ ।

तेषां प्रज्ञा अगाह्यः, तत्प्राप्त्यर्थं च भ्रान्तः भवति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੇਪਰਵਾਹੁ ਨ ਬੇਪਰਵਾਹੀਐ ।੧੯।
गुरमुखि बेपरवाहु न बेपरवाहीऐ ।१९।

गुरमुखः संसारे निश्चिन्ता अस्ति किन्तु भगवन्तं प्रति न एवम्।

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੂਰਾ ਤੋਲੁ ਨ ਤੋਲਣਿ ਤੋਲੀਐ ।
गुरमुखि पूरा तोलु न तोलणि तोलीऐ ।

गुरमुखः सिद्धः; सः कस्मिन् अपि तराजूयां तौलितुं न शक्नोति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੂਰਾ ਬੋਲੁ ਨ ਬੋਲਣਿ ਬੋਲੀਐ ।
गुरमुखि पूरा बोलु न बोलणि बोलीऐ ।

गुरमुखस्य प्रत्येकं वचनं सत्यं सिद्धं च भवति न च तस्य विषये किमपि वक्तुं शक्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਤਿ ਅਡੋਲ ਨ ਡੋਲਣਿ ਡੋਲੀਐ ।
गुरमुखि मति अडोल न डोलणि डोलीऐ ।

गुरमुखानां प्रज्ञा स्थिरा भवति तथा कृता अपि न अस्थिरतां प्राप्नोति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਿਰਮੁ ਅਮੋਲੁ ਨ ਮੋਲਣਿ ਮੋਲੀਐ ।
गुरमुखि पिरमु अमोलु न मोलणि मोलीऐ ।

गुरमुखप्रेम अमूल्यं भवति, तत् किमपि मूल्येन क्रेतुं न शक्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥੁ ਨਿਰੋਲੁ ਨ ਰੋਲਣਿ ਰੋਲੀਐ ।
गुरमुखि पंथु निरोलु न रोलणि रोलीऐ ।

गुरमुखस्य मार्गः स्पष्टः विशिष्टः च अस्ति; न कश्चित् केनापि उपलभ्यते, विसर्जयितुं च शक्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਅਲੋਲੁ ਪੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਝੋਲੀਐ ।੨੦।
गुरमुखि सबदु अलोलु पी अंम्रित झोलीऐ ।२०।

गुरमुखानां वचनं स्थिरं भवति; तेषां सह रागान् शारीरिकान् कामान् च लोपयित्वा अमृतं कूजति।

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਪਾਇ ਸਭ ਫਲ ਪਾਇਆ ।
गुरमुखि सुख फल पाइ सभ फल पाइआ ।

सुखफलप्राप्त्या गुरमुखाः सर्वाणि फलानि प्राप्तानि।

ਰੰਗ ਸੁਰੰਗ ਚੜ੍ਹਾਇ ਸਭ ਰੰਗ ਲਾਇਆ ।
रंग सुरंग चढ़ाइ सभ रंग लाइआ ।

धृत्वा वर्णं सुन्दरं सर्ववर्णनन्दं भुक्त्वा ।

ਗੰਧ ਸੁਗੰਧਿ ਸਮਾਇ ਬੋਹਿ ਬੁਹਾਇਆ ।
गंध सुगंधि समाइ बोहि बुहाइआ ।

सुगन्धे (भक्तेः) विलीनाः सर्वान् सुगन्धान् कुर्वन्ति।

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸ ਤ੍ਰਿਪਤਾਇ ਸਭ ਰਸ ਆਇਆ ।
अंम्रित रस त्रिपताइ सभ रस आइआ ।

अमृतानन्देन तृप्ताः इदानीं सर्वरसः प्राप्त इव अनुभूयन्ते।

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ਅਨਹਦ ਵਾਇਆ ।
सबद सुरति लिव लाइ अनहद वाइआ ।

शब्दे चैतन्यं विलीय ते अप्रहतरागेण सह एकाः अभवन्।

ਨਿਜ ਘਰਿ ਨਿਹਚਲ ਜਾਇ ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਇਆ ।੨੧।੧੯। ਉਨੀ ।
निज घरि निहचल जाइ दह दिस धाइआ ।२१।१९। उनी ।

इदानीं ते अन्तःस्थे भवन्ति, तेषां मनः इदानीं सर्वेषु दशदिशेषु न आश्चर्यं करोति।


सूचिः (1 - 41)
वार १ पुटः: 1 - 1
वार २ पुटः: 2 - 2
वार ३ पुटः: 3 - 3
वार ४ पुटः: 4 - 4
वार ५ पुटः: 5 - 5
वार ६ पुटः: 6 - 6
वार ७ पुटः: 7 - 7
वार ८ पुटः: 8 - 8
वार ९ पुटः: 9 - 9
वार १० पुटः: 10 - 10
वार ११ पुटः: 11 - 11
वार १२ पुटः: 12 - 12
वार १३ पुटः: 13 - 13
वार १४ पुटः: 14 - 14
वार १५ पुटः: 15 - 15
वार १६ पुटः: 16 - 16
वार १७ पुटः: 17 - 17
वार १८ पुटः: 18 - 18
वार १९ पुटः: 19 - 19
वार २० पुटः: 20 - 20
वार २१ पुटः: 21 - 21
वार २२ पुटः: 22 - 22
वार २३ पुटः: 23 - 23
वार २४ पुटः: 24 - 24
वार २५ पुटः: 25 - 25
वार २६ पुटः: 26 - 26
वार २७ पुटः: 27 - 27
वार २८ पुटः: 28 - 28
वार २९ पुटः: 29 - 29
वार ३० पुटः: 30 - 30
वार ३१ पुटः: 31 - 31
वार ३२ पुटः: 32 - 32
वार ३३ पुटः: 33 - 33
वार ३४ पुटः: 34 - 34
वार ३५ पुटः: 35 - 35
वार ३६ पुटः: 36 - 36
वार ३७ पुटः: 37 - 37
वार ३८ पुटः: 38 - 38
वार ३९ पुटः: 39 - 39
वार ४० पुटः: 40 - 40
वार ४१ पुटः: 41 - 41