वारं भाई गुरुदासः

पुटः - 11


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਪਾਤਿਸਾਹਾਂ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਜੁਹਾਰੀ ।
सतिगुर सचा पातिसाहु पातिसाहां पातिसाहु जुहारी ।

सच्चं गुरुं सच्चं नृपराजं नमामि।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਚਿ ਖੰਡੁ ਹੈ ਆਇ ਝਰੋਖੈ ਖੋਲੈ ਬਾਰੀ ।
साधसंगति सचि खंडु है आइ झरोखै खोलै बारी ।

पवित्रसङ्घः सत्यस्य निवासस्थानं यत्र मनसद्वाराः उद्घाटिताः भवन्ति।

ਅਮਿਉ ਕਿਰਣਿ ਨਿਝਰ ਝਰੈ ਅਨਹਦ ਨਾਦ ਵਾਇਨਿ ਦਰਬਾਰੀ ।
अमिउ किरणि निझर झरै अनहद नाद वाइनि दरबारी ।

अमृतस्रोतः अत्र सदा प्रवहति दरबारी च अप्रहारं रागं वादयति।

ਪਾਤਿਸਾਹਾਂ ਦੀ ਮਜਲਸੈ ਪਿਰਮੁ ਪਿਆਲਾ ਪੀਵਣ ਭਾਰੀ ।
पातिसाहां दी मजलसै पिरमु पिआला पीवण भारी ।

नृपसभायां प्रेमचषकस्य पिबनं सुदुष्करम् ।

ਸਾਕੀ ਹੋਇ ਪੀਲਾਵਣਾ ਉਲਸ ਪਿਆਲੈ ਖਰੀ ਖੁਮਾਰੀ ।
साकी होइ पीलावणा उलस पिआलै खरी खुमारी ।

गुरुः प्रियः भृत्यः भूत्वा एकं पिबति, तस्य आस्वादितस्य चषकस्य आनन्दः बहुलः भवति।

ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭੈ ਚਲਣਾ ਮਸਤ ਅਲਮਸਤ ਸਦਾ ਹੁਸਿਆਰੀ ।
भाइ भगति भै चलणा मसत अलमसत सदा हुसिआरी ।

यः कश्चित् प्रेम्णः भक्तिभयेन चरति स लौकिकतायाः निश्चिन्तः सन् सजगः तिष्ठति।

ਭਗਤ ਵਛਲੁ ਹੋਇ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰੀ ।੧।
भगत वछलु होइ भगति भंडारी ।१।

भक्तेषु दयालुः ईश्वरः तेषां पालकः भूत्वा तेषां सर्वान् कामान् पूरयति।

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਇਕਤੁ ਨੁਕਤੈ ਹੋਇ ਜਾਇ ਮਹਰਮੁ ਮੁਜਰਮੁ ਖੈਰ ਖੁਆਰੀ ।
इकतु नुकतै होइ जाइ महरमु मुजरमु खैर खुआरी ।

फारसीभाषायां केवलं एकः बिन्दुः एव 'महरामम्' विश्वासपात्रं, मुजारीम्, अपराधिनं करोति।

ਮਸਤਾਨੀ ਵਿਚਿ ਮਸਲਤੀ ਗੈਰ ਮਹਲਿ ਜਾਣਾ ਮਨੁ ਮਾਰੀ ।
मसतानी विचि मसलती गैर महलि जाणा मनु मारी ।

गुरमुखाः पवित्रसङ्घे उल्लासिताः तिष्ठन्ति, अन्यसभासु गन्तुं न रोचन्ते।

ਗਲ ਨ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲੈ ਹੁਕਮੀ ਬੰਦੇ ਕਾਰ ਕਰਾਰੀ ।
गल न बाहरि निकलै हुकमी बंदे कार करारी ।

भगवतः इच्छायां ते प्रबलतया सेवां कुर्वन्ति, तत् सार्वजनिकं न कर्तुं प्रयतन्ते च।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਦੇਹਿ ਬਿਦੇਹ ਵਡੇ ਵੀਚਾਰੀ ।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु देहि बिदेह वडे वीचारी ।

एतादृशाः गुरमुखाः सुखफलं प्राप्य शरीरगर्वं त्यक्त्वा निःशरीराः भूत्वा गम्भीरचिन्तकाः भवन्ति।

ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਆਸਣੁ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ।
गुर मूरति गुर सबदु सुणि साधसंगति आसणु निरंकारी ।

गुरुवचनं तेषां मूर्तिः पवित्रसङ्घः निराकारस्य भगवतः आसनम्।

ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੁ ਕਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਵੇਲਾ ਸਬਦੁ ਆਹਾਰੀ ।
आदि पुरखु आदेसु करि अंम्रितु वेला सबदु आहारी ।

आदिमपुरुषस्य पुरतः प्रणमन्तः, अम्ब्रोसियलघण्टेषु ते वचनं (गुर्बानी) चर्वन्ति।

ਅਵਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਗਾਧਿ ਬੋਧਿ ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਸਗਾਹ ਅਪਾਰੀ ।
अविगति गति अगाधि बोधि अकथ कथा असगाह अपारी ।

तस्य अव्यक्तस्य भगवतः गतिशीलतायाः ज्ञानं भवितुं अतीव गहनः अनुभवः, तस्य अवाच्यस्य भगवतः विषये किमपि वक्तुं च हर्क्युलीयः कार्यम्

ਸਹਨਿ ਅਵੱਟਣੁ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ।੨।
सहनि अवटणु परउपकारी ।२।

केवलं गुरमुखाः एव परहितं कुर्वन्तः दुःखं प्राप्नुवन्ति।

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ ਗੁਰਸਿਖ ਮਿਲਿ ਗੁਰ ਸਰਣੀ ਆਇਆ ।
गुरमुखि जनमु सकारथा गुरसिख मिलि गुर सरणी आइआ ।

तस्य गुरमुखस्य जीवनं सौभाग्यं यस्य कस्यचित् गुरुस्य सिक्खस्य मिलित्वा गुरुस्य आश्रयं प्राप्तम्।

ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਆਦੇਸੁ ਕਰਿ ਸਫਲ ਮੂਰਤਿ ਗੁਰ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ।
आदि पुरख आदेसु करि सफल मूरति गुर दरसनु पाइआ ।

आदिमपुरुषस्य (ईश्वरस्य) पुरतः प्रणमति, तादृशगुरुदर्शनं प्राप्य धन्यः भवति।

ਪਰਦਖਣਾ ਡੰਡਉਤ ਕਰਿ ਮਸਤਕੁ ਚਰਣ ਕਵਲ ਗੁਰ ਲਾਇਆ ।
परदखणा डंडउत करि मसतकु चरण कवल गुर लाइआ ।

प्रदक्षिणं कृत्वा गुरुपादाब्जं नमति |

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸਚੁ ਮੰਤ੍ਰੁ ਸੁਣਾਇਆ ।
सतिगुरु पुरख दइआलु होइ वाहिगुरू सचु मंत्रु सुणाइआ ।

दयालु भूत्वा गुरुः तस्य कृते वाहेगुरु इति सत्यं मन्त्रं पठति।

ਸਚ ਰਾਸਿ ਰਹਰਾਸਿ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਜਗੁ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ ।
सच रासि रहरासि दे पैरीं पै जगु पैरी पाइआ ।

सिक्खः भक्तिराजधानी सहितः गुरुचरणयोः पतति, तस्य चरणयोः सर्वं जगत् नमति।

ਕਾਮ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਹਰਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਤਜਾਇਆ ।
काम करोधु विरोधु हरि लोभु मोहु अहंकारु तजाइआ ।

ईश्वरः (गुरुः) स्वस्य कामं, क्रोधं, प्रतिरोधं च निर्मूलयति, तस्य लोभं, मोहं, अहंकारं च मेटयति।

ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ।
सतु संतोखु दइआ धरमु नामु दानु इसनानु द्रिड़ाइआ ।

अपि तु गुरुः सत्यं सन्तोषं धर्मं नाम दानं आचमनं च अभ्यासं करोति।

ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਸਦਾਇਆ ।੩।
गुर सिख लै गुरसिखु सदाइआ ।३।

गुरुशिक्षां स्वीकृत्य व्यक्तिः गुरुस्य सिक्खः इति उच्यते ।

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਚਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ।
सबद सुरति लिव लीणु होइ साधसंगति सचि मेलि मिलाइआ ।

वचने चेतनाम् अवशोष्य गुरमुखाः पवित्रसङ्घस्य यथार्थसमागमकेन्द्रे मिलन्ति।

ਹੁਕਮ ਰਜਾਈ ਚਲਣਾ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨ ਆਪੁ ਜਣਾਇਆ ।
हुकम रजाई चलणा आपु गवाइ न आपु जणाइआ ।

ते भगवतः इच्छायां चरन्ति, अहङ्कारं च मेटयन् ते स्वयमेव लक्ष्यतां न कुर्वन्ति।

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰਿ ਅਚਾਰਿ ਲੁਭਾਇਆ ।
गुर उपदेसु अवेसु करि परउपकारि अचारि लुभाइआ ।

गुरुशिक्षया प्रेरिताः ते सर्वदा सार्वजनिकसम्पत्त्याः कार्याणि कर्तुं उत्सुकाः एव तिष्ठन्ति।

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਪਿਉ ਪੀ ਸਹਜ ਸਮਾਈ ਅਜਰੁ ਜਰਾਇਆ ।
पिरम पिआला अपिउ पी सहज समाई अजरु जराइआ ।

भगवतः अवाच्यज्ञानस्य भव्यं चषकं क्वाफ् कृत्वा समतायां विलीनाः भूत्वा भगवतः असह्यं नित्यं अवतरन्तीं ऊर्जां वहन्ति।

ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵਿ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਇਆ ।
मिठा बोलणु निवि चलणु हथहु दे कै भला मनाइआ ।

ते मधुरं वदन्ति, विनयेन चलन्ति, दानं च दत्त्वा सर्वेषां शुभकामनाम् अयच्छन्ति।

ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਮਿਟਾਇਆ ।
इक मनि इकु अराधणा दुबिधा दूजा भाउ मिटाइआ ।

संशयं द्वैतभावं च क्षीणं कुर्वन्तः एकचित्ताः तं भगवन्तं पूजयन्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਨਿਜ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ।੪।
गुरमुखि सुख फल निज पदु पाइआ ।४।

गुरमुखाः आनन्दफलरूपेण आत्मानं विदुः परमानन्दं प्राप्नुवन्ति।

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਗੁਰਸਿਖੀ ਬਾਰੀਕ ਹੈ ਖੰਡੇ ਧਾਰ ਗਲੀ ਅਤਿ ਭੀੜੀ ।
गुरसिखी बारीक है खंडे धार गली अति भीड़ी ।

गुरुस्य शिष्यत्वं खड्गधारं संकीर्णं गल्ली इव सुसूक्ष्मम्।

ਓਥੈ ਟਿਕੈ ਨ ਭੁਣਹਣਾ ਚਲਿ ਨ ਸਕੈ ਉਪਰਿ ਕੀੜੀ ।
ओथै टिकै न भुणहणा चलि न सकै उपरि कीड़ी ।

मशकस्य पिपीलिका च तत्र स्थातुं न शक्नुवन्ति।

ਵਾਲਹੁ ਨਿਕੀ ਆਖੀਐ ਤੇਲੁ ਤਿਲਹੁ ਲੈ ਕੋਲ੍ਹੂ ਪੀੜੀ ।
वालहु निकी आखीऐ तेलु तिलहु लै कोल्हू पीड़ी ।

केशात् कृशतरं यथा तिलतैलं कष्टेन मर्दने मर्दयित्वा लभ्यते तथा गुरुस्य शिष्यत्वं सुलभतया न लभ्यते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਵੰਸੀ ਪਰਮ ਹੰਸ ਖੀਰ ਨੀਰ ਨਿਰਨਉ ਚੁੰਜਿ ਵੀੜੀ ।
गुरमुखि वंसी परम हंस खीर नीर निरनउ चुंजि वीड़ी ।

गुरमुखाः हंसवंशजाः सन्ति, तेषां चिन्तनतुण्डेन क्षीरात् जलं पृथक् कुर्वन्ति।

ਸਿਲਾ ਅਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਚੋਗ ਨਿਵੀੜੀ ।
सिला अलूणी चटणी माणक मोती चोग निवीड़ी ।

लवणहीनशिलायाः लेहना इव ते माणिक्यरत्नानि खादितुम् उद्धृत्य।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗਿ ਚਲਣਾ ਆਸ ਨਿਰਾਸੀ ਝੀੜ ਉਝੀੜੀ ।
गुरमुखि मारगि चलणा आस निरासी झीड़ उझीड़ी ।

गुरमुखाः सर्वाशाकामनिराकरणाः वैराग्यमार्गेण गच्छन्ति, मायापर्दां च विदारयन्ति।

ਸਹਜਿ ਸਰੋਵਰਿ ਸਚ ਖੰਡਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਚ ਤਖਤਿ ਹਰੀੜੀ ।
सहजि सरोवरि सच खंडि साधसंगति सच तखति हरीड़ी ।

पवित्रसङ्घः सत्यस्य धाम सच्चे भगवतः सिंहासनं गुरमुखानां मनसरोवरः।

ਚੜ੍ਹਿ ਇਕੀਹ ਪਤਿ ਪਉੜੀਆ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਹੀੜੀ ।
चढ़ि इकीह पति पउड़ीआ निरंकारु गुर सबदु सहीड़ी ।

अद्वैतस्य सोपानमारुह्य निराकारगुरुवचनं गृह्णन्ति।

ਗੁੰਗੈ ਦੀ ਮਿਠਿਆਈਐ ਅਕਥ ਕਥਾ ਵਿਸਮਾਦੁ ਬਚੀੜੀ ।
गुंगै दी मिठिआईऐ अकथ कथा विसमादु बचीड़ी ।

तस्य अवाच्यकथां रमन्ते मिष्टान्नमूकेन यथा रमन्ते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਫਲੁ ਸਹਜਿ ਅਲੀੜੀ ।੫।
गुरमुखि सुखु फलु सहजि अलीड़ी ।५।

प्रकृतभक्तिद्वारा गुरमुखाः आनन्दफलं प्राप्नुवन्ति ।

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖਫਲ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਚਰਣੋਦਕੁ ਗੁਰ ਚਰਣ ਪਖਾਲੇ ।
गुरमुखि सुखफल पिरम रसु चरणोदकु गुर चरण पखाले ।

गुरमुखाः सर्वप्रेमेण आनन्दफलकामाः गुरुपादप्रक्षालनं कुर्वन्ति।

ਸੁਖ ਸੰਪੁਟ ਵਿਚਿ ਰਖਿ ਕੈ ਚਰਣ ਕਵਲ ਮਕਰੰਦ ਪਿਆਲੇ ।
सुख संपुट विचि रखि कै चरण कवल मकरंद पिआले ।

पादपद्ममृतस्य चषकाणि कृत्वा पूर्णहर्षेण क्वाफयन्ति।

ਕਉਲਾਲੀ ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਲਖ ਕਵਲ ਖਿੜਦੇ ਰਲੀਆਲੇ ।
कउलाली सूरज मुखी लख कवल खिड़दे रलीआले ।

गुरोः पादौ योगं मत्वा पद्मवत् प्रफुल्लन्ते।

ਚੰਦ੍ਰ ਮੁਖੀ ਹੁਇ ਕੁਮੁਦਨੀ ਚਰਣ ਕਵਲ ਸੀਤਲ ਅਮੀਆਲੇ ।
चंद्र मुखी हुइ कुमुदनी चरण कवल सीतल अमीआले ।

पुनः चन्द्रं प्रति आकृष्टाः जलकुमुदाः भूत्वा पादकमलात् अमृतं भुञ्जते।

ਚਰਣ ਕਵਲ ਦੀ ਵਾਸਨਾ ਲਖ ਸੂਰਜ ਹੋਵਨਿ ਭਉਰ ਕਾਲੇ ।
चरण कवल दी वासना लख सूरज होवनि भउर काले ।

पादाम्बुजगन्धं भवितुं बहवः सूर्याः कृष्णा भृङ्गाः भवन्ति।

ਲਖ ਤਾਰੇ ਸੂਰਜਿ ਚੜ੍ਹਿ ਜਿਉ ਛਪਿ ਜਾਣਿ ਨ ਆਪ ਸਮ੍ਹਾਲੇ ।
लख तारे सूरजि चढ़ि जिउ छपि जाणि न आप सम्हाले ।

वेन् सूर्योदयः, असंख्यतारकाः, आत्मनः निर्वाहं कर्तुं असमर्थाः, निगूहन्ति।

ਚਰਣ ਕਵਲ ਦਲਜੋਤਿ ਵਿਚਿ ਲਖ ਸੂਰਜਿ ਲੁਕਿ ਜਾਨਿ ਰਵਾਲੇ ।
चरण कवल दलजोति विचि लख सूरजि लुकि जानि रवाले ।

तथा पादपद्मदलप्रकाशेन असंख्यसूर्याः गुप्ताः।

ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖ ਸੁਖਾਲੇ ।੬।
गुर सिख लै गुरसिख सुखाले ।६।

गुरुशिक्षां प्राप्य शिष्याः स्वयं सर्वभोगानां गृहं भवन्ति।

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਇਕ ਵਰਨ ਕਰਿ ਵਰਨ ਅਵਰਨ ਤਮੋਲ ਗੁਲਾਲੇ ।
चारि वरनि इक वरन करि वरन अवरन तमोल गुलाले ।

यथा सुपारीपत्रे सर्वे वर्णाः मिश्रिताः एकः रक्तवर्णः भवन्ति, तथैव सर्वान् वर्णान् मिश्रयित्वा एकः सिक्खः निर्मितः।

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕੁ ਧਾਤੁ ਕਰਿ ਵੇਦ ਕਤੇਬ ਨ ਭੇਦੁ ਵਿਚਾਲੇ ।
असट धातु इकु धातु करि वेद कतेब न भेदु विचाले ।

अष्टधातुः मिश्रयित्वा एकं धातुम् (मिश्रधातुम्) निर्मान्ति; तथा वेदेषु कटेबेषु च (सेमिटिकशास्त्रेषु) भेदः नास्ति।

ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸੁਪਤਿ ਅਫਲ ਸਫਲ ਵਿਚਿ ਵਾਸੁ ਬਹਾਲੇ ।
चंदन वासु वणासुपति अफल सफल विचि वासु बहाले ।

फलहीनं फलपूर्णं वा सर्वं वनस्पतिं सुगन्धयति पादुका ।

ਲੋਹਾ ਸੁਇਨਾ ਹੋਇ ਕੈ ਸੁਇਨਾ ਹੋਇ ਸੁਗੰਧਿ ਵਿਖਾਲੇ ।
लोहा सुइना होइ कै सुइना होइ सुगंधि विखाले ।

दार्शनिकस्य शिलाखण्डं स्पृशन् लोहं सुवर्णं भवति पुनः तस्य अधिकं सौन्दर्यं (आवश्यकानाम् कृते स्वं उपयोगी करणस्य) प्रति सूचयति।

ਸੁਇਨੇ ਅੰਦਰਿ ਰੰਗ ਰਸ ਚਰਣਾਮਿਤ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਮਤਵਾਲੇ ।
सुइने अंदरि रंग रस चरणामित अंम्रितु मतवाले ।

अथ गुरमुखरूपेण सुवर्णे वर्णः अमृतः (प्रेमस्य) च प्रविशति सः च परितः जगतः निश्चिन्ता भवति।

ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਸੁਇਨਿਅਹੁ ਜਗਮਗ ਜੋਤਿ ਹੀਰੇ ਪਰਵਾਲੇ ।
माणक मोती सुइनिअहु जगमग जोति हीरे परवाले ।

इदानीं तस्मिन् सुवर्णगुरमुखे सर्वे गुणाः माणिक्यमुक्तिहीराणि उद्भवन्ति।

ਦਿਬ ਦੇਹ ਦਿਬ ਦਿਸਟਿ ਹੋਇ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਦਿਬ ਜੋਤਿ ਉਜਾਲੇ ।
दिब देह दिब दिसटि होइ सबद सुरति दिब जोति उजाले ।

दिव्यशरीरं दिव्यदृष्टिश्च भूत्वा गुरमुखस्य चैतन्यं दिव्यवचनप्रकाशे एकाग्रं भवति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਰਸਿਕ ਰਸਾਲੇ ।੭।
गुरमुखि सुख फलु रसिक रसाले ।७।

एवं भक्तिरमणं स्वीकृत्य गुरमुखाः अनेकानन्दपूर्णाः भवन्ति।

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

गुरमुख (जन) आत्म सुख फाल के प्रेमी।

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਸਾਧਸੰਗ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਅਨਹਦ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
पिरम पिआला साधसंग सबद सुरति अनहद लिव लाई ।

पवित्रसङ्घे प्रेमस्य चषकं क्वाफ् कृत्वा गुरुसिक्खाः स्वचेतनां वचने अवशोषयन्ति।

ਧਿਆਨੀ ਚੰਦ ਚਕੋਰ ਗਤਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਵਰਸਾਈ ।
धिआनी चंद चकोर गति अंम्रित द्रिसटि स्रिसटि वरसाई ।

यथा खगः चकोरः शीतलं भोक्तुं चन्द्रं ध्यायति, तेषां दर्शनात् अमृतमपि पातयति।

ਘਨਹਰ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਮੋਰ ਜਿਉ ਅਨਹਦ ਧੁਨਿ ਸੁਣਿ ਪਾਇਲ ਪਾਈ ।
घनहर चात्रिक मोर जिउ अनहद धुनि सुणि पाइल पाई ।

मेघनादं श्रुत्वा वर्षपक्षी मयूर इव नृत्यन्ति।

ਚਰਣ ਕਵਲ ਮਕਰੰਦ ਰਸਿ ਸੁਖ ਸੰਪੁਟ ਹੁਇ ਭਵਰੁ ਸਮਾਈ ।
चरण कवल मकरंद रसि सुख संपुट हुइ भवरु समाई ।

पादाममृतस्य स्वादनार्थं कृष्णमक्षिकां कृत्वा आनन्दस्य भण्डारेण सह एकाः भवन्ति।

ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਵਿਚਿ ਮੀਨ ਹੋਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਾਲਿ ਨ ਖੋਜ ਖੁਜਾਈ ।
सुख सागर विचि मीन होइ गुरमुखि चालि न खोज खुजाई ।

गुरमुखानां मार्गः कस्यचित् न ज्ञायते; मत्स्यसदृशाः ते सुखसागरे निवसन्ति।

ਅਪਿਓ ਪੀਅਣੁ ਨਿਝਰ ਝਰਣ ਅਜਰੁ ਜਰਣ ਨ ਅਲਖੁ ਲਖਾਈ ।
अपिओ पीअणु निझर झरण अजरु जरण न अलखु लखाई ।

अमृतं पिबन्ति; तेभ्यः अमृतस्य वसन्ताः निर्गच्छन्ति; ते असह्यम् आत्मसातयन्ति परन्तु तथापि ते तान् केनापि न लक्षयन्ति।

ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਉਲੰਘਿ ਕੈ ਗੁਰਸਿਖ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਈ ।
वीह इकीह उलंघि कै गुरसिख गुरमुखि सुख फलु पाई ।

सर्वपदान् अतिक्रम्य (त्रिविमस्वभावप्रकारतिः) आनन्दफलं लभन्ते।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ।੮।
वाहिगुरू वडी वडिआई ।८।

आश्चर्यं वाहेगुरो यस्य माहात्म्यं भव्यम् |

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਕਛੂ ਆਂਡਾ ਧਿਆਨੁ ਧਰਿ ਕਰਿ ਪਰਪਕੁ ਨਦੀ ਵਿਚਿ ਆਣੈ ।
कछू आंडा धिआनु धरि करि परपकु नदी विचि आणै ।

कूर्मः अण्डानि वालुकेषु ददाति परन्तु तेषां परिपक्वतायाः पूर्णं पालनं कृत्वा सः तान् नदीयां आनयति ।

ਕੂੰਜ ਰਿਦੈ ਸਿਮਰਣੁ ਕਰੈ ਲੈ ਬੱਚਾ ਉਡਦੀ ਅਸਮਾਣੈ ।
कूंज रिदै सिमरणु करै लै बचा उडदी असमाणै ।

फ्लोरिकनः अपि स्वस्य पूर्णपरिचर्यायां आकाशे स्वस्य वसन्तस्य उड्डयनं करोति।

ਬਤਕ ਬੱਚਾ ਤੁਰਿ ਤੁਰੈ ਜਲ ਥਲ ਵਰਤੈ ਸਹਜਿ ਵਿਡਾਣੈ ।
बतक बचा तुरि तुरै जल थल वरतै सहजि विडाणै ।

हंसः अपि स्वस्य अत्यन्तं स्वाभाविकरीत्या स्वस्य बालकान् जले अपि च पृथिव्यां गमनम् उपदिशति ।

ਕੋਇਲ ਪਾਲੈ ਕਾਵਣੀ ਮਿਲਦਾ ਜਾਇ ਕੁਟੰਬਿ ਸਿਞਾਣੈ ।
कोइल पालै कावणी मिलदा जाइ कुटंबि सिञाणै ।

काकः कोकिलस्य सन्तानं पालयति परन्तु यथा यथा वर्धन्ते तथा तथा ते मातुः स्वरं चित्वा गत्वा तां मिलन्ति।

ਹੰਸ ਵੰਸੁ ਵਸਿ ਮਾਨਸਰਿ ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਚੋਗ ਚੁਗਾਣੈ ।
हंस वंसु वसि मानसरि माणक मोती चोग चुगाणै ।

हंससन्ततिः मनसरोवरे पवित्रे टङ्के निवसन्तः मौक्तिकानि उद्धर्तुं शिक्षन्ति ।

ਗਿਆਨ ਧਿਆਨਿ ਸਿਮਰਣਿ ਸਦਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਿਖੁ ਰਖੈ ਨਿਰਬਾਣੈ ।
गिआन धिआनि सिमरणि सदा सतिगुरु सिखु रखै निरबाणै ।

सिक्खं ज्ञान-ध्यान-स्मरण-विधिं दत्त्वा गुरुः तं सदा मुक्तिं करोति।

ਭੂਤ ਭਵਿਖਹੁ ਵਰਤਮਾਨ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸੋਝੀ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ।
भूत भविखहु वरतमान त्रिभवण सोझी माणु निमाणै ।

सिक्खः इदानीं भविष्यं, वर्तमानं, अतीतं च जानाति किन्तु सः विनयशीलः भूत्वा सम्मानं प्राप्नोति।

ਜਾਤੀ ਸੁੰਦਰ ਲੋਕੁ ਨ ਜਾਣੈ ।੯।
जाती सुंदर लोकु न जाणै ।९।

गुरमुखानाम् इल्कः भव्यः अस्ति किन्तु जनाः एतत् तथ्यं न जानन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨਿ ਚੰਦਨੁ ਹੋਈ ।
चंदन वासु वणासपति बावन चंदनि चंदनु होई ।

चन्दनगन्धेन सर्वा वनस्पतिः चन्दना भवति।

ਫਲ ਵਿਣੁ ਚੰਦਨੁ ਬਾਵਨਾ ਆਦਿ ਅਨਾਦਿ ਬਿਅੰਤੁ ਸਦੋਈ ।
फल विणु चंदनु बावना आदि अनादि बिअंतु सदोई ।

यद्यपि स्वयं चप्पलं फलहीनं किन्तु महत्त्वं सर्वदा मन्यते।

ਚੰਦਨੁ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨਹੁ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਨ ਚੰਦਨੁ ਕੋਈ ।
चंदनु बावन चंदनहु चंदन वासु न चंदनु कोई ।

किन्तु चप्पलगन्धेन चप्पलं भवति सः वनस्पतिः अन्यं वनस्पतिचप्पलं कर्तुं न शक्नोति।

ਅਸਟੁ ਧਾਤੁ ਇਕੁ ਧਾਤੁ ਹੋਇ ਪਾਰਸ ਪਰਸੇ ਕੰਚਨੁ ਜੋਈ ।
असटु धातु इकु धातु होइ पारस परसे कंचनु जोई ।

दार्शनिकशिलां स्पृशन्तः अष्टधातुः सुवर्णं भवति परन्तु तत् सुवर्णं अधिकं सुवर्णं उत्पादयितुं न शक्नोति।

ਕੰਚਨ ਹੋਇ ਨ ਕੰਚਨਹੁ ਵਰਤਮਾਨ ਵਰਤੈ ਸਭਿ ਲੋਈ ।
कंचन होइ न कंचनहु वरतमान वरतै सभि लोई ।

एतत् सर्वं वर्तमानकाले एव क्रियते (किन्तु गुरुस्य सिक्खः बहवः स्वसदृशाः करोति; ते अन्येषां सिक्खजीवनपद्धत्या परिणतुं अधिकं समर्थाः भवन्ति)।

ਨਦੀਆ ਨਾਲੇ ਗੰਗ ਸੰਗਿ ਸਾਗਰ ਸੰਗਮਿ ਖਾਰਾ ਸੋਈ ।
नदीआ नाले गंग संगि सागर संगमि खारा सोई ।

नद्यः, धाराः, गङ्गा अपि च समुद्रसङ्गमे लवणाः भवन्ति ।

ਬਗੁਲਾ ਹੰਸੁ ਨ ਹੋਵਈ ਮਾਨਸਰੋਵਰਿ ਜਾਇ ਖਲੋਈ ।
बगुला हंसु न होवई मानसरोवरि जाइ खलोई ।

मनसरोवर उपविश्य अपि क्रेनः कदापि हंसः न भवति।

ਵੀਹਾਂ ਦੈ ਵਰਤਾਰੈ ਓਈ ।੧੦।
वीहां दै वरतारै ओई ।१०।

एवं भवति यतोहि सामान्यः व्यक्तिः विंशतिवर्षेभ्यः अधिकेभ्यः अर्थात् धनस्य गणनासु सर्वदा प्रवृत्तः एव तिष्ठति।

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਗੁਰਮੁਖਿ ਇਕੀਹ ਪਉੜੀਆਂ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖਫਲੁ ਨਿਜ ਘਰਿ ਭੋਈ ।
गुरमुखि इकीह पउड़ीआं गुरमुखि सुखफलु निज घरि भोई ।

तादात्म्यानां सोपानं लङ्घयन् गुरुमार्गदर्शने गुरमुखः स्वस्य यथार्थस्वभावे निवासं कर्तुं आगच्छति।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਹੈ ਸਹਜ ਘਰਿ ਸਿਮਰਣੁ ਦਰਸਿ ਪਰਸਿ ਗੁਣ ਗੋਈ ।
साधसंगति है सहज घरि सिमरणु दरसि परसि गुण गोई ।

भगवतः दर्शनस्पर्शस्मरणस्रोतः पवित्रसङ्घः समतास्थानम् अस्ति।

ਲੋਹਾ ਸੁਇਨਾ ਹੋਇ ਕੈ ਸੁਇਨਿਅਹੁ ਸੁਇਨਾ ਜਿਉਂ ਅਵਿਲੋਈ ।
लोहा सुइना होइ कै सुइनिअहु सुइना जिउं अविलोई ।

पवित्रसङ्घः तादृशः सुवर्णः यस्य अवयवः अर्थात् तत्र जनाः, एकदा ज्ञाताः fir तेषां लोहगुणाः अधुना सुवर्णाः भूत्वा सुवर्णरूपेण दृश्यन्ते।

ਚੰਦਨੁ ਬੋਹੈ ਨਿੰਮੁ ਵਣੁ ਨਿੰਮਹੁ ਚੰਦਨੁ ਬਿਰਖੁ ਪਲੋਈ ।
चंदनु बोहै निंमु वणु निंमहु चंदनु बिरखु पलोई ।

मार्गोसावृक्षोऽपि अजादिरच्ता इण्डिका चन्दनवृक्षसङ्गमे चप्पलः भवति ।

ਗੰਗੋਦਕ ਚਰਣੋਦਕਹੁ ਗੰਗੋਦਕ ਮਿਲਿ ਗੰਗਾ ਹੋਈ ।
गंगोदक चरणोदकहु गंगोदक मिलि गंगा होई ।

पादैः मलिनं जलं च गङ्गायाः सङ्गमे शुचिं भवति ।

ਕਾਗਹੁ ਹੰਸੁ ਸੁਵੰਸੁ ਹੋਇ ਹੰਸਹੁ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਵਿਰਲੋਈ ।
कागहु हंसु सुवंसु होइ हंसहु परम हंसु विरलोई ।

कश्चित् सुजातीयः काकः हंसः भवेत् किन्तु दुर्लभः हंसः दुर्लभः उच्चतमः क्रमः परमः हंसः भवति ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਵੰਸੀ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਕੂੜੁ ਸਚੁ ਨੀਰੁ ਖੀਰੁ ਵਿਲੋਈ ।
गुरमुखि वंसी परम हंसु कूड़ु सचु नीरु खीरु विलोई ।

गुरमुखकुटुम्बे जाताः परमहनाः (उच्चाध्यात्मिकक्रमस्य पुरुषः), ये स्वस्य विवेकशीलेन प्रज्ञाया: क्षीरं सत्यानृतस्य च जलं च पृथक् कुर्वन्ति।

ਗੁਰ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰ ਹੋਈ ।੧੧।
गुर चेला चेला गुर होई ।११।

(पवित्रसङ्घे) शिष्यः गुरुः गुरुः (अतिविनयेन) शिष्यः भवति।

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਕਛੂ ਬੱਚਾ ਨਦੀ ਵਿਚਿ ਗੁਰਸਿਖ ਲਹਰਿ ਨ ਭਵਜਲੁ ਬਿਆਪੈ ।
कछू बचा नदी विचि गुरसिख लहरि न भवजलु बिआपै ।

यथा कूर्मसन्ततिः समुद्रतरङ्गैः न प्रभाविताः भवन्ति तथा गुरुस्य सिक्खानां प्रकरणम्; ते विश्वमहासागरस्य तरङ्गैः प्रभाविताः न भवन्ति।

ਕੂੰਜ ਬੱਚਾ ਲੈਇ ਉਡਰੈ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਧਿ ਅਗਾਧਿ ਨ ਜਾਪੈ ।
कूंज बचा लैइ उडरै सुंनि समाधि अगाधि न जापै ।

फ्लोरिकनपक्षी स्वसन्ततिभिः सह आकाशे आरामेन उड्डीयते किन्तु आकाशं तस्य कृते अगाधं न दृश्यते।

ਹੰਸੁ ਵੰਸੁ ਹੈ ਮਾਨਸਰਿ ਸਹਜ ਸਰੋਵਰਿ ਵਡ ਪਰਤਾਪੈ ।
हंसु वंसु है मानसरि सहज सरोवरि वड परतापै ।

हंससन्ततिः सर्वशक्तिमान् मनसरोवरे निवसति।

ਬੱਤਕ ਬੱਚਾ ਕੋਇਲੈ ਨੰਦ ਨੰਦਨ ਵਸੁਦੇਵ ਮਿਲਾਪੈ ।
बतक बचा कोइलै नंद नंदन वसुदेव मिलापै ।

हंसः निशाचरः च क्रमशः कुक्कुटेभ्यः काकेभ्यः च स्वसन्ततिं पृथक् कुर्वन्ति तथा च दुग्धपुरुषेषु निवसन् अपि कृष्णः अन्ततः वासुदेवं गतः; तथा च गुरमुखः सर्वान् दुष्टान् प्रवृत्तान् त्यक्त्वा पवित्रसङ्घे विलयं गच्छति।

ਰਵਿ ਸਸਿ ਚਕਵੀ ਤੈ ਚਕੋਰ ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਲੰਘਿ ਵਰੈ ਸਰਾਪੈ ।
रवि ससि चकवी तै चकोर सिव सकती लंघि वरै सरापै ।

यथा यथा स्त्री रक्ता शेल्ड्रेकः रक्तपदः च तीतरः क्रमशः सूर्यचन्द्रयोः मिलति तथा तथा गुरमुखः अपि शिवशक्तयोः मायाम् लङ्घयन् उच्चतमं समतायाः अवस्थां प्राप्नोति।

ਅਨਲ ਪੰਖਿ ਬੱਚਾ ਮਿਲੈ ਨਿਰਾਧਾਰ ਹੋਇ ਸਮਝੈ ਆਪੈ ।
अनल पंखि बचा मिलै निराधार होइ समझै आपै ।

गुदापक्षी स्वस्य परिचयस्य आधारं विना अपि स्वसन्ततिं परिचिनोति ।

ਗੁਰਸਿਖ ਸੰਧਿ ਮਿਲਾਵਣੀ ਸਬਦੁ ਸੁਰਤਿ ਪਰਚਾਇ ਪਛਾਪੈ ।
गुरसिख संधि मिलावणी सबदु सुरति परचाइ पछापै ।

सिक्खस्य एव अवस्था यः स्वस्य चेतनां वचने विलीनं कृत्वा, यथार्थप्रेमस्य (भगवतः) परिचयं करोति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੈ ।੧੨।
गुरमुखि सुख फलु थापि उथापै ।१२।

गुरमुखाः आनन्दस्य फलं परिचययन्ति स्थापयन्ति च।

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਤਾਰੂ ਪੋਪਟੁ ਤਾਰਿਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਲ ਸੁਭਾਇ ਉਦਾਸੀ ।
तारू पोपटु तारिआ गुरमुखि बाल सुभाइ उदासी ।

बाल्यकालात् एव गुरु नानक) विरक्तस्वभावं तारुं पोपतगोत्रस्य सिक्खं मुक्तवान् ।

ਮੂਲਾ ਕੀੜੁ ਵਖਾਣੀਐ ਚਲਿਤੁ ਅਚਰਜ ਲੁਭਿਤ ਗੁਰਦਾਸੀ ।
मूला कीड़ु वखाणीऐ चलितु अचरज लुभित गुरदासी ।

अद्भुतस्वभावस्य एकः मुला तत्र आसीत्; सः गुरुभृत्यानां सेवकत्वेन आचरणं करोति स्म।

ਪਿਰਥਾ ਖੇਡਾ ਸੋਇਰੀ ਚਰਨ ਸਰਣ ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਨਿਵਾਸੀ ।
पिरथा खेडा सोइरी चरन सरण सुख सहजि निवासी ।

सोइरीवर्णस्य पीर्थः खेडा च गुरुपादाश्रयात् समतायां विलीनौ अभवताम्।

ਭਲਾ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇੰਦਾ ਮਜਲਸ ਮਰਦਾਨਾ ਮੀਰਾਸੀ ।
भला रबाब वजाइंदा मजलस मरदाना मीरासी ।

मर्दनः, बार्डः, विनोदी च व्यक्तिः, सभासु रबाबस्य उत्तमः वादकः च गुरुनानकस्य शिष्यः आसीत् ।

ਪਿਰਥੀ ਮਲੁ ਸਹਗਲੁ ਭਲਾ ਰਾਮਾ ਡਿਡੀ ਭਗਤਿ ਅਭਿਆਸੀ ।
पिरथी मलु सहगलु भला रामा डिडी भगति अभिआसी ।

सहगलू जाति के पीर्थी मालु तथा राम, (दीदी जाति के भक्त) विरक्त स्वभाव के थे।

ਦਉਲਤ ਖਾਂ ਲੋਦੀ ਭਲਾ ਹੋਆ ਜਿੰਦ ਪੀਰੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ।
दउलत खां लोदी भला होआ जिंद पीरु अबिनासी ।

दौलतखान लोधी एकः सुन्दरः व्यक्तिः आसीत् यः पश्चात् जीवितः पीरः, अध्यात्मशास्त्री इति नाम्ना प्रसिद्धः अभवत् ।

ਮਾਲੋ ਮਾਂਗਾ ਸਿਖ ਦੁਇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਸਿ ਰਸਿਕ ਬਿਲਾਸੀ ।
मालो मांगा सिख दुइ गुरबाणी रसि रसिक बिलासी ।

मालो मङ्गः च द्वौ सिक्खौ आस्ताम्, ये पवित्रस्तोत्रेषु गुरबानी-आनन्दे सर्वदा लीनौ तिष्ठतः ।

ਸਨਮੁਖਿ ਕਾਲੂ ਆਸ ਧਾਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਰਗਹ ਸਾਬਾਸੀ ।
सनमुखि कालू आस धार गुरबाणी दरगह साबासी ।

कालुः क्षत्रियः हृदये बहूनां कामनाः कामनाः च सन् गुरुं समीपम् आगत्य गुरबाणी इत्यस्य प्रभावेण भगवतः दरबारे अभिवादनं प्राप्नोत्।

ਗੁਰਮਤਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਪਰਗਾਸੀ ।੧੩।
गुरमति भाउ भगति परगासी ।१३।

गुरुः अर्थात् गुरमतस्य प्रज्ञा सर्वतो प्रेमभक्तिं प्रसारितवती।

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਭਗਤੁ ਜੋ ਭਗਤਾ ਓਹਰੀ ਜਾਪੂਵੰਸੀ ਸੇਵ ਕਮਾਵੈ ।
भगतु जो भगता ओहरी जापूवंसी सेव कमावै ।

भगतः नाम एकः भक्तः यदि ओहरी जातिः भगतः च जपुवंसी कुलस्य द्वौ सिक्खौ आस्ताम् ये गुरुसेवां कुर्वन्ति स्म।

ਸੀਹਾਂ ਉਪਲੁ ਜਾਣੀਐ ਗਜਣੁ ਉਪਲੁ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਵੈ ।
सीहां उपलु जाणीऐ गजणु उपलु सतिगुर भावै ।

सिहान, उप्पल, अन्य उप्पल जाति भक्त च सच्चे गुरुस्य अतीव प्रियाः आसन्।

ਮੈਲਸੀਹਾਂ ਵਿਚਿ ਆਖੀਐ ਭਾਗੀਰਥੁ ਕਾਲੀ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ।
मैलसीहां विचि आखीऐ भागीरथु काली गुण गावै ।

मालसिहाननगरस्य एकः भागीरथः तत्र आसीत् यः पूर्वं कालीदेव्याः भक्तः आसीत् ।

ਜਿਤਾ ਰੰਧਾਵਾ ਭਲਾ ਹੈ ਬੂੜਾ ਬੁਢਾ ਇਕ ਮਨਿ ਧਿਆਵੈ ।
जिता रंधावा भला है बूड़ा बुढा इक मनि धिआवै ।

रान्धवस्य जीता अपि उत्तमः सिक्खः आसीत्, भाई बुद्धः यस्य पूर्वनाम बुरा आसीत्, सः एकभक्त्या भगवन्तं स्मरति स्म ।

ਫਿਰਣਾ ਖਹਿਰਾ ਜੋਧੁ ਸਿਖੁ ਜੀਵਾਈ ਗੁਰ ਸੇਵ ਸਮਾਵੈ ।
फिरणा खहिरा जोधु सिखु जीवाई गुर सेव समावै ।

खैरा जातिः, जोधः, जीवः च भाई फिरणा गुरुसेवायां सदा लीनः आसीत् ।

ਗੁਜਰੁ ਜਾਤਿ ਲੁਹਾਰੁ ਹੈ ਗੁਰ ਸਿਖੀ ਗੁਰਸਿਖ ਸੁਣਾਵੈ ।
गुजरु जाति लुहारु है गुर सिखी गुरसिख सुणावै ।

गुज्जरः नाम एकः लोहारजातीयः सिक्खः तत्र आसीत् यः गुरुस्य सिक्खेभ्यः सिक्खधर्मस्य प्रचारं करोति स्म ।

ਨਾਈ ਧਿੰਙੁ ਵਖਾਣੀਐ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਿ ਕੁਟੰਬੁ ਤਰਾਵੈ ।
नाई धिंङु वखाणीऐ सतिगुर सेवि कुटंबु तरावै ।

धिन्गः नाईः गुरुसेवन् तस्य सर्वं कुटुम्बं मुक्तवान्।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਲਖੁ ਲਖਾਵੈ ।੧੪।
गुरमुखि सुख फलु अलखु लखावै ।१४।

गुरमुखाः भगवन्तं स्वयं दर्शनं कृत्वा अन्येषां अपि समानं दर्शनं कुर्वन्ति।

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਪਾਰੋ ਜੁਲਕਾ ਪਰਮਹੰਸੁ ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ।
पारो जुलका परमहंसु पूरे सतिगुर किरपा धारी ।

उच्चक्रमस्य (परमहान्) भाई पारो एकः सिक्खः तत्र जुलकाजातीयः आसीत् यस्य उपरि गुरुः कृपापूर्णः आसीत्।

ਮਲੂਸਾਹੀ ਸੂਰਮਾ ਵਡਾ ਭਗਤੁ ਭਾਈ ਕੇਦਾਰੀ ।
मलूसाही सूरमा वडा भगतु भाई केदारी ।

मल्लू नाम सिक्खः अतीव शूरः भाई केदारः च महान् भक्तः आसीत्।

ਦੀਪਾ ਦੇਊ ਨਰਾਇਣ ਦਾਸੁ ਬੂਲੇ ਦੇ ਜਾਈਐ ਬਲਿਹਾਰੀ ।
दीपा देऊ नराइण दासु बूले दे जाईऐ बलिहारी ।

भाई देव , भाई नारायण दास, भाई बुला, भाई दीपाय च अहं बलिदानं करोमि।

ਲਾਲ ਸੁ ਲਾਲੂ ਬੁਧਿਵਾਨ ਦੁਰਗਾ ਜੀਵਦ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ।
लाल सु लालू बुधिवान दुरगा जीवद परउपकारी ।

भाई लालुः, भाई दुर्गा, जीवन्दः च ज्ञानिनां रत्नाः, त्रयः अपि परोपकाराः आसन्।

ਜਗਾ ਧਰਣੀ ਜਾਣੀਐ ਸੰਸਾਰੂ ਨਾਲੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ।
जगा धरणी जाणीऐ संसारू नाले निरंकारी ।

जग्गा च धरणी च उपजातिश्च संसरुश्च निराकारेश्वरेणैकः |

ਖਾਨੂ ਮਾਈਆ ਪਿਉ ਪੁਤੁ ਹੈਂ ਗੁਣ ਗਾਹਕ ਗੋਵਿੰਦ ਭੰਡਾਰੀ ।
खानू माईआ पिउ पुतु हैं गुण गाहक गोविंद भंडारी ।

खानुः मय्या च पिता पुत्रौ, भण्डरी उपजातेः गोविन्दः पुण्यानां प्रशंसकः आसीत् ।

ਜੋਧੁ ਰਸੋਈਆ ਦੇਵਤਾ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਕਰਿ ਦੁਤਰੁ ਤਾਰੀ ।
जोधु रसोईआ देवता गुर सेवा करि दुतरु तारी ।

जोधः पाककर्त्ता गुरुं सेवित्वा विश्वसागरं तरति स्म।

ਪੂਰੈ ਸਤਿਗੁਰ ਪੈਜ ਸਵਾਰੀ ।੧੫।
पूरै सतिगुर पैज सवारी ।१५।

सिद्धगुरुः तेषां मानं निर्वाहयति स्म।

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

पुराण सतगुरु ने (अपने भक्तों को) सवारी अधिकार दिया।

ਪਿਰਥੀ ਮਲੁ ਤੁਲਸਾ ਭਲਾ ਮਲਣੁ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਹਿਤਕਾਰੀ ।
पिरथी मलु तुलसा भला मलणु गुर सेवा हितकारी ।

पिराठी माल, तुलसा, मल्हन च गुरुसेवायां समर्पिताः आसन्।

ਰਾਮੂ ਦੀਪਾ ਉਗ੍ਰਸੈਣੁ ਨਾਗਉਰੀ ਗੁਰ ਸਬਦ ਵੀਚਾਰੀ ।
रामू दीपा उग्रसैणु नागउरी गुर सबद वीचारी ।

रामु, दीपा, उगरसैन, नागोरी गुरु जगत पर एकाग्रता कर रहे थे।

ਮੋਹਣੁ ਰਾਮੂ ਮਹਤਿਆ ਅਮਰੂ ਗੋਪੀ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ।
मोहणु रामू महतिआ अमरू गोपी हउमै मारी ।

मोहनः, रामुः, मेहता, अमरुः, गोपी च स्वस्य अहङ्कारस्य भावः मेटितवान् आसीत् ।

ਸਾਹਾਰੂ ਗੰਗੂ ਭਲੇ ਭਾਗੂ ਭਗਤੁ ਭਗਤਿ ਹੈ ਪਿਆਰੀ ।
साहारू गंगू भले भागू भगतु भगति है पिआरी ।

भल्लाजातेः सहरुगङ्गुभगवभक्तस्य च भगवतः भक्तिः अतीव प्रियः आसीत् ।

ਖਾਨੁ ਛੁਰਾ ਤਾਰੂ ਤਰੇ ਵੇਗਾ ਪਾਸੀ ਕਰਣੀ ਸਾਰੀ ।
खानु छुरा तारू तरे वेगा पासी करणी सारी ।

खानुः, छुरा, तारुः, तरितवान् आसीत् (विश्वसागरः)।

ਉਗਰੂ ਨੰਦੂ ਸੂਦਨਾ ਪੂਰੋ ਝਟਾ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੀ ।
उगरू नंदू सूदना पूरो झटा पारि उतारी ।

उगर, सुद, पुरो झंटा, क्रूस (गुर्मुख) उद्धृत करने वाले बभूव।

ਮਲੀਆ ਸਾਹਾਰੂ ਭਲੇ ਛੀਂਬੇ ਗੁਰ ਦਰਗਹ ਦਰਬਾਰੀ ।
मलीआ साहारू भले छींबे गुर दरगह दरबारी ।

गुरुदरबारस्य बहवः दरबारी यथा मलिया, सहरु, भल्लाः, कैलिको-मुद्रकाः च अभवन् ।

ਪਾਂਧਾ ਬੂਲਾ ਜਾਣੀਐ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਇਣੁ ਲੇਖਾਰੀ ।
पांधा बूला जाणीऐ गुरबाणी गाइणु लेखारी ।

पाण्डा बुला च गुरुस्तोत्रस्य गायिका, रचयिता च इति प्रसिद्धौ।

ਡਲੇ ਵਾਸੀ ਸੰਗਤਿ ਭਾਰੀ ।੧੬।
डले वासी संगति भारी ।१६।

ग्राण्ड् इति दल्लानिवासिनां सभा आसीत् ।

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਸਨਮੁਖ ਭਾਈ ਤੀਰਥਾ ਸਭਰਵਾਲ ਸਭੇ ਸਿਰਦਾਰਾ ।
सनमुख भाई तीरथा सभरवाल सभे सिरदारा ।

सभरवल उपजातेः सर्वेषु सिक्खेषु भाई तीर्थः अग्रणी आसीत् ।

ਪੂਰੋ ਮਾਣਕਚੰਦੁ ਹੈ ਬਿਸਨਦਾਸੁ ਪਰਵਾਰ ਸਧਾਰਾ ।
पूरो माणकचंदु है बिसनदासु परवार सधारा ।

भाई पिरो, माणिक छजन्दः, बिसन दासः च सम्पूर्णपरिवारस्य आधारः अभवन् अर्थात् ते सम्पूर्णं परिवारं मुक्तं प्राप्तवन्तः।

ਪੁਰਖੁ ਪਦਾਰਥ ਜਾਣੀਐ ਤਾਰੂ ਭਾਰੂ ਦਾਸੁ ਦੁਆਰਾ ।
पुरखु पदारथ जाणीऐ तारू भारू दासु दुआरा ।

तारुः, भारुदासः, गुरुद्वारे सिक्खाः सर्वेषां सिक्खानां आदर्शरूपेण धारिताः सन्ति।

ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਮਹਾਨੰਦੁ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਬੁਧਿ ਬਿਮਲ ਵੀਚਾਰਾ ।
महां पुरखु है महानंदु बिधी चंद बुधि बिमल वीचारा ।

महानन्दः महापुरुषः बिधिचन्दः पुण्यप्रज्ञा अस्ति।

ਬਰ੍ਹਮਦਾਸੁ ਹੈ ਖੋਟੜਾ ਡੂੰਗਰੁਦਾਸੁ ਭਲੇ ਤਕਿਆਰਾ ।
बर्हमदासु है खोटड़ा डूंगरुदासु भले तकिआरा ।

ब्रह्मदासः खोत्रजातीयः, डुङ्गरदासः भल्ला इति नाम्ना प्रसिद्धः ।

ਦੀਪਾ ਜੇਠਾ ਤੀਰਥਾ ਸੈਸਾਰੂ ਬੂਲਾ ਸਚਿਆਰਾ ।
दीपा जेठा तीरथा सैसारू बूला सचिआरा ।

अन्ये दीपः, जेठः,तिरथः, सैसरः, बुला च सत्याचारः।

ਮਾਈਆ ਜਾਪਾ ਜਾਣੀਅਨਿ ਨਈਆ ਖੁਲਰ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰਾ ।
माईआ जापा जाणीअनि नईआ खुलर गुरू पिआरा ।

मैया, जपः, नैया च खुल्लर उपजातितः आगताः इति ज्ञायते .

ਤੁਲਸਾ ਵਹੁਰਾ ਜਾਣੀਐ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ ਅਵੇਸ ਅਚਾਰਾ ।
तुलसा वहुरा जाणीऐ गुर उपदेस अवेस अचारा ।

तुलसा बोहरा गुरुशिक्षाप्रेरितः इति प्रसिद्धः ।

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੁ ਸਵਾਰਣਹਾਰਾ ।੧੭।
सतिगुर सचु सवारणहारा ।१७।

सच्चिगुरु एव एकां सर्वान् छेदति।

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਪੁਰੀਆ ਚੂਹੜੁ ਚਉਧਰੀ ਪੈੜਾ ਦਰਗਹ ਦਾਤਾ ਭਾਰਾ ।
पुरीआ चूहड़ु चउधरी पैड़ा दरगह दाता भारा ।

भाई पुरिया, चौधरी चुहार, भाई पैरा, दुर्गा दास च दानशीलस्वभावेन प्रसिद्धाः सन्ति ।

ਬਾਲਾ ਕਿਸਨਾ ਝਿੰਗਰਣਿ ਪੰਡਿਤ ਰਾਇ ਸਭਾ ਸੀਗਾਰਾ ।
बाला किसना झिंगरणि पंडित राइ सभा सीगारा ।

झीग्रां जातिबाला किसानं च पण्डितानां सभां पूजयन्ति।

ਸੁਹੜੁ ਤਿਲੋਕਾ ਸੂਰਮਾ ਸਿਖੁ ਸਮੁੰਦਾ ਸਨਮੁਖੁ ਸਾਰਾ ।
सुहड़ु तिलोका सूरमा सिखु समुंदा सनमुखु सारा ।

शूरः सुहारजातेः तिलोकोः समुन्दः अन्यः सिक्खः सदा गुरुस्य पुरतः तिष्ठति।

ਕੁਲਾ ਭੁਲਾ ਝੰਝੀਆ ਭਾਗੀਰਥੁ ਸੁਇਨੀ ਸਚਿਆਰਾ ।
कुला भुला झंझीआ भागीरथु सुइनी सचिआरा ।

झंजी जाति के भाई कुल्ला, भाई भुल्ला, सोनी जाति के भाई भागीरथ च सत्य आचरणं निर्वाहयन्ति।

ਲਾਲੂ ਬਾਲੂ ਵਿਜ ਹਨਿ ਹਰਖਵੰਤੁ ਹਰਿਦਾਸ ਪਿਆਰਾ ।
लालू बालू विज हनि हरखवंतु हरिदास पिआरा ।

लौ बालु च विज हरिदासः सदा सुखी तिष्ठति |

ਧੀਰੁ ਨਿਹਾਲੂ ਤੁਲਸੀਆ ਬੂਲਾ ਚੰਡੀਆ ਬਹੁ ਗੁਣਿਆਰਾ ।
धीरु निहालू तुलसीआ बूला चंडीआ बहु गुणिआरा ।

निहालु च तुलसिया च धारणार्थं बुलचण्डिया च बहुगुणपूर्णा।

ਗੋਖੂ ਟੋਡਾ ਮਹਤਿਆ ਤੋਤਾ ਮਦੂ ਸਬਦ ਵੀਚਾਰਾ ।
गोखू टोडा महतिआ तोता मदू सबद वीचारा ।

गोखानगरस्य मेहतापरिवारस्य तोडातोता मड्डु च गुरुवचनस्य चिन्तनकर्तारौ।

ਝਾਂਝੂ ਅਤੇ ਮੁਕੰਦੁ ਹੈ ਕੀਰਤਨੁ ਕਰੈ ਹਜੂਰਿ ਕਿਦਾਰਾ ।
झांझू अते मुकंदु है कीरतनु करै हजूरि किदारा ।

झंजु मुकन्द केदारा कीर्तन करते गुरबानी गुरबानी गाते हुए।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਰਗਟੁ ਪਾਹਾਰਾ ।੧੮।
साधसंगति परगटु पाहारा ।१८।

पवित्रसङ्घस्य भव्यता स्पष्टा अस्ति।

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਗੰਗੂ ਨਾਊ ਸਹਗਲਾ ਰਾਮਾ ਧਰਮਾ ਉਦਾ ਭਾਈ ।
गंगू नाऊ सहगला रामा धरमा उदा भाई ।

गङ्गू नाई च रामधर्मोदा सहगलभ्रातरः |

ਜਟੂ ਭਟੂ ਵੰਤਿਆ ਫਿਰਣਾ ਸੂਦੁ ਵਡਾ ਸਤ ਭਾਈ ।
जटू भटू वंतिआ फिरणा सूदु वडा सत भाई ।

भाई जट्टू, भट्टू, बन्ता, फिरणा च सुद् भ्रातरः परस्परं बहु प्रेम्णा च सन्ति।

ਭੋਲੂ ਭਟੂ ਜਾਣੀਅਨਿ ਸਨਮੁਖ ਤੇਵਾੜੀ ਸੁਖਦਾਈ ।
भोलू भटू जाणीअनि सनमुख तेवाड़ी सुखदाई ।

भोलु, भट्टू, तिवारी च परेषां सुखं ददति, गुरुदरबारस्य सिक्खाः इति प्रसिद्धाः सन्ति।

ਡਲਾ ਭਾਗੀ ਭਗਤੁ ਹੈ ਜਾਪੂ ਨਿਵਲਾ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।
डला भागी भगतु है जापू निवला गुर सरणाई ।

दल्ला , भगी , जपु , निवाल च गुरु आश्रयम् आगताः।

ਮੂਲਾ ਸੂਜਾ ਧਾਵਣੇ ਚੰਦੂ ਚਉਝੜ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ।
मूला सूजा धावणे चंदू चउझड़ सेव कमाई ।

मुला, धवन जातिः सुजा, चौझर जातिः चण्डुः (गुरु-अदालने) सेवां कृतवन्तः।

ਰਾਮਦਾਸੁ ਭੰਡਾਰੀਆ ਬਾਲਾ ਸਾਈਂਦਾਸੁ ਧਿਆਈ ।
रामदासु भंडारीआ बाला साईंदासु धिआई ।

राम दासः गुरुपाचिका बाला साईदासः (गुरुः) ध्यानी च आसीत् ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਿਸਨੁ ਬੀਬੜਾ ਮਾਛੀ ਸੁੰਦਰਿ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਈ ।
गुरमुखि बिसनु बीबड़ा माछी सुंदरि गुरमति पाई ।

गुरुस्य समक्षं प्रस्तुताः मत्स्यजीविनः बिसानुः, बिबरा, सुन्दरः च गुरुस्य शिक्षां स्वीकृतवन्तः।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ।੧੯।
साधसंगति वडी वडिआई ।१९।

महती पवित्रसङ्घस्य भव्यता।

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

(चैले = प्रेमी। सुचारे = सद्कर्म।)

ਜਟੂ ਭਾਨੂ ਤੀਰਥਾ ਚਾਇ ਚਈਲੇ ਚਢੇ ਚਾਰੇ ।
जटू भानू तीरथा चाइ चईले चढे चारे ।

निहालेन सह जट्टू, भानु, तिरथ च चद्धा जातिः गुरुं बहु प्रियं प्रेम करोति।

ਸਣੇ ਨਿਹਾਲੇ ਜਾਣੀਅਨਿ ਸਨਮੁਖ ਸੇਵਕ ਗੁਰੂ ਪਿਆਰੇ ।
सणे निहाले जाणीअनि सनमुख सेवक गुरू पिआरे ।

ते निकटसेवकाः सदा गुरोः पुरतः तिष्ठन्ति।

ਸੇਖੜ ਸਾਧ ਵਖਾਣੀਅਹਿ ਨਾਊ ਭੁਲੂ ਸਿਖ ਸੁਚਾਰੇ ।
सेखड़ साध वखाणीअहि नाऊ भुलू सिख सुचारे ।

नौ, भल्लु च सेखरजातेः साधूः इति प्रसिद्धौ, सद्वृत्तौ सिक्खौ च ।

ਜਟੂ ਭੀਵਾ ਜਾਣੀਅਨਿ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਮੂਲਾ ਪਰਵਾਰੇ ।
जटू भीवा जाणीअनि महां पुरखु मूला परवारे ।

भिवजातेः जट्टुः, महापुरुषः मुला च कुलेन सह गुरुस्य सिक्खाः सन्ति।

ਚਤੁਰਦਾਸੁ ਮੂਲਾ ਕਪੂਰੁ ਹਾੜੂ ਗਾੜੂ ਵਿਜ ਵਿਚਾਰੇ ।
चतुरदासु मूला कपूरु हाड़ू गाड़ू विज विचारे ।

चतुर्दासः मुला च कलपुरक्षत्र्यौ हारुगरुश्च विजजातीयौ।

ਫਿਰਣਾ ਬਹਿਲੁ ਵਖਾਣੀਐ ਜੇਠਾ ਚੰਗਾ ਕੁਲੁ ਨਿਸਤਾਰੇ ।
फिरणा बहिलु वखाणीऐ जेठा चंगा कुलु निसतारे ।

फिराना नामकः सिक्खः बहल उपजातिः अस्ति तथा च भाई जेठा परिवारस्य सुन्दरः मुक्तिदाता अस्ति।

ਵਿਸਾ ਗੋਪੀ ਤੁਲਸੀਆ ਭਾਰਦੁਆਜੀ ਸਨਮੁਖ ਸਾਰੇ ।
विसा गोपी तुलसीआ भारदुआजी सनमुख सारे ।

विस्सा, गोपी, तुलासिस् इत्यादि। सर्वे भारद्वाज (ब्राह्मण) कुलस्य सन्ति, गुरुणा सह सदा तिष्ठन्ति।

ਵਡਾ ਭਗਤੁ ਹੈ ਭਾਈਅੜਾ ਗੋਇੰਦੁ ਘੇਈ ਗੁਰੂ ਦੁਆਰੇ ।
वडा भगतु है भाईअड़ा गोइंदु घेई गुरू दुआरे ।

भैरा गोविन्दः च घै जात्याः भक्ताः सन्ति । गुरुद्वारे तिष्ठन्ति।

ਸਤਿਗੁਰਿ ਪੂਰੇ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੇ ।੨੦।
सतिगुरि पूरे पारि उतारे ।२०।

सिद्धगुरुः विश्वसमुद्रं पारं आनयत्।

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

(सर=उत्कृष्टा। बलिहार=वर्णं गच्छामि।)

ਕਾਲੂ ਚਾਊ ਬੰਮੀਆ ਮੂਲੇ ਨੋ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਪਿਆਰਾ ।
कालू चाऊ बंमीआ मूले नो गुर सबदु पिआरा ।

भाई कालु, चौ, बम्मी, भाई मुला च गुरुवचनं प्रेम्णा पश्यन्ति।

ਹੋਮਾ ਵਿਚਿ ਕਪਾਹੀਆ ਗੋਬਿੰਦੁ ਘੇਈ ਗੁਰ ਨਿਸਤਾਰਾ ।
होमा विचि कपाहीआ गोबिंदु घेई गुर निसतारा ।

कपासव्यापारिणा होमेन सह गोविंग् घै इत्यपि गुरुणा पारं नीतवान् ।

ਭਿਖਾ ਟੋਡਾ ਭਟ ਦੁਇ ਧਾਰੂ ਸੂਦ ਮਹਲੁ ਤਿਸੁ ਭਾਰਾ ।
भिखा टोडा भट दुइ धारू सूद महलु तिसु भारा ।

भिक्खा, तोडी च उभौ भट्टौ आस्ताम्, धरुसुदस्य च विशालः भवनः आसीत् ।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮੂ ਕੋਹਲੀ ਨਾਲਿ ਨਿਹਾਲੂ ਸੇਵਕੁ ਸਾਰਾ ।
गुरमुखि रामू कोहली नालि निहालू सेवकु सारा ।

कोहलीवर्णस्य गुरमुखः, रामुः सह सेवकनिहालुः अपि तत्र सन्ति ।

ਛਜੂ ਭਲਾ ਜਾਣੀਐ ਮਾਈ ਦਿਤਾ ਸਾਧੁ ਵਿਚਾਰਾ ।
छजू भला जाणीऐ माई दिता साधु विचारा ।

छजु भल्लः मै दित्तः दरिद्रः साधुः |

ਤੁਲਸਾ ਵਹੁਰਾ ਭਗਤ ਹੈ ਦਾਮੋਦਰੁ ਆਕੁਲ ਬਲਿਹਾਰਾ ।
तुलसा वहुरा भगत है दामोदरु आकुल बलिहारा ।

भक्त तुलासा बोहारा जातिः अहं दामोदरस्य अकुलस्य च यज्ञः।

ਭਾਨਾ ਆਵਲ ਵਿਗਹ ਮਲੁ ਬੁਧੋ ਛੀਂਬਾ ਗੁਰ ਦਰਬਾਰਾ ।
भाना आवल विगह मलु बुधो छींबा गुर दरबारा ।

भानः, विगः मालः, बुद्धो, कैलिकोमुद्रकः अपि गुरुस्य दरबारम् आगताः सन्ति।

ਸੁਲਤਾਨੇ ਪੁਰਿ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰਾ ।੨੧।
सुलताने पुरि भगति भंडारा ।२१।

सुल्तानपुरं भक्ति (भक्तानां च) गोदामम् अस्ति।

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਦੀਪਕੁ ਦੀਪਾ ਕਾਸਰਾ ਗੁਰੂ ਦੁਆਰੈ ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ।
दीपकु दीपा कासरा गुरू दुआरै हुकमी बंदा ।

कासरजातेः दीपा नामकः आज्ञाकारी सिक्खः गुरुद्वारे दीपः आसीत् ।

ਪਟੀ ਅੰਦਰਿ ਚਉਧਰੀ ਢਿਲੋ ਲਾਲੁ ਲੰਗਾਹੁ ਸੁਹੰਦਾ ।
पटी अंदरि चउधरी ढिलो लालु लंगाहु सुहंदा ।

पट्टी-नगरे ढिलोन-जातेः भाई लालः, भाई लङ्गः च सुविष्टाः सन्ति ।

ਅਜਬੁ ਅਜਾਇਬੁ ਸੰਙਿਆ ਉਮਰਸਾਹੁ ਗੁਰ ਸੇਵ ਕਰੰਦਾ ।
अजबु अजाइबु संङिआ उमरसाहु गुर सेव करंदा ।

संघजातेः अजबः, अजैबः, उमरः च गुरुस्य सेवकाः (मसन्दाः) सन्ति ।

ਪੈੜਾ ਛਜਲੁ ਜਾਣੀਐ ਕੰਦੂ ਸੰਘਰੁ ਮਿਲੈ ਹਸੰਦਾ ।
पैड़ा छजलु जाणीऐ कंदू संघरु मिलै हसंदा ।

पैरा छजलजातिः काण्डुः संघर्जातीयः । ते सर्वान् तापनस्मितेन अभिवादयन्ति।

ਪੁਤੁ ਸਪੁਤੁ ਕਪੂਰਿ ਦੇਉ ਸਿਖੈ ਮਿਲਿਆਂ ਮਨਿ ਵਿਗਸੰਦਾ ।
पुतु सपुतु कपूरि देउ सिखै मिलिआं मनि विगसंदा ।

कपुरदेवः पुत्रेण सह सिक्खैः सह मिलित्वा पुष्पितः भवति।

ਸੰਮਣੁ ਹੈ ਸਾਹਬਾਜ ਪੁਰਿ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਲਹੰਦਾ ।
संमणु है साहबाज पुरि गुरसिखां दी सार लहंदा ।

शाहबाजपुरे समानः सिक्खानां पालनं करोति ।

ਜੋਧਾ ਜਲੋ ਤੁਲਸਪੁਰਿ ਮੋਹਣ ਆਲਮੁਗੰਜਿ ਰਹੰਦਾ ।
जोधा जलो तुलसपुरि मोहण आलमुगंजि रहंदा ।

तुलसपुरे जोधा जालन च मोहनः आलमगञ्जे निवसति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਡਿਆ ਵਡੇ ਮਸੰਦਾ ।੨੨।
गुरमुखि वडिआ वडे मसंदा ।२२।

एते बृहत् मसन्दाः परस्परं अतिक्रमन्ति ।

ਪਉੜੀ ੨੩
पउड़ी २३

ਢੇਸੀ ਜੋਧੁ ਹੁਸੰਗੁ ਹੈ ਗੋਇੰਦੁ ਗੋਲਾ ਹਸਿ ਮਿਲੰਦਾ ।
ढेसी जोधु हुसंगु है गोइंदु गोला हसि मिलंदा ।

भाई धेसी अम्द भाई जोधा हुसांग ब्राह्मण तथा भाई गोबिन्द गोला हसित मुख से मिलता है।

ਮੋਹਣੁ ਕੁਕੁ ਵਖਾਣੀਐ ਧੁਟੇ ਜੋਧੇ ਜਾਮੁ ਸੁਹੰਦਾ ।
मोहणु कुकु वखाणीऐ धुटे जोधे जामु सुहंदा ।

मोहनः कुक् जातिः कथ्यते जोधा जामा च धुत्तग्रामं शोभते।

ਮੰਝੁ ਪੰਨੂ ਪਰਵਾਣੁ ਹੈ ਪੀਰਾਣਾ ਗੁਰ ਭਾਇ ਚਲੰਦਾ ।
मंझु पंनू परवाणु है पीराणा गुर भाइ चलंदा ।

मंझः धन्यः च पिराणा इत्यादयः । गुरु इच्छया आचरणम्।

ਹਮਜਾ ਜਜਾ ਜਾਣੀਐ ਬਾਲਾ ਮਰਵਾਹਾ ਵਿਗਸੰਦਾ ।
हमजा जजा जाणीऐ बाला मरवाहा विगसंदा ।

भाई हमजः जाजः प्रोक्तः, बालः च मर्वाहः मनोहरं वर्तन्ते।

ਨਿਰਮਲ ਨਾਨੋ ਓਹਰੀ ਨਾਲਿ ਸੂਰੀ ਚਉਧਰੀ ਰਹੰਦਾ ।
निरमल नानो ओहरी नालि सूरी चउधरी रहंदा ।

ननो ओहरी शुद्धचित्तः तेन सह सूरी चौधरी तिष्ठति।

ਪਰਬਤਿ ਕਾਲਾ ਮੇਹਰਾ ਨਾਲਿ ਨਿਹਾਲੂ ਸੇਵ ਕਰੰਦਾ ।
परबति काला मेहरा नालि निहालू सेव करंदा ।

पर्वतनिवासिनः भाई कला मेहरास्तैः सह भाई निहालुः अपि सेवते।

ਕਕਾ ਕਾਲਉ ਸੂਰਮਾ ਕਦੁ ਰਾਮਦਾਸੁ ਬਚਨ ਮਨੰਦਾ ।
कका कालउ सूरमा कदु रामदासु बचन मनंदा ।

भूरवर्णः कालू वीरः कद जातिः राम दासः गुरुवचनस्य आज्ञापालकः अस्ति।

ਸੇਠ ਸਭਾਗਾ ਚੁਹਣੀਅਹੁ ਆਰੋੜੇ ਭਾਗ ਉਗਵੰਦਾ ।
सेठ सभागा चुहणीअहु आरोड़े भाग उगवंदा ।

धनी सुभगः चुहनियानगरे निवसति, तस्य सह भागमालः, उगवन्दः च अरोड़ासिक्खाः सन्ति ।

ਸਨਮੁਖ ਇਕ ਦੂ ਇਕ ਚੜ੍ਹੰਦਾ ।੨੩।
सनमुख इक दू इक चढ़ंदा ।२३।

एते सर्वे परस्परं अतिक्रान्ताः भक्ताः।

ਪਉੜੀ ੨੪
पउड़ी २४

ਪੈੜਾ ਜਾਤਿ ਚੰਡਾਲੀਆ ਜੇਠੇ ਸੇਠੀ ਕਾਰ ਕਮਾਈ ।
पैड़ा जाति चंडालीआ जेठे सेठी कार कमाई ।

चण्डलीवर्णस्य पैरा च सेठीजातिस्य जेठा तथा च हस्तश्रमं कुर्वन्तः सिक्खाः।

ਲਟਕਣੁ ਘੂਰਾ ਜਾਣੀਐ ਗੁਰਦਿਤਾ ਗੁਰਮਤਿ ਗੁਰਭਾਈ ।
लटकणु घूरा जाणीऐ गुरदिता गुरमति गुरभाई ।

भाई लटकन्, घुरा, गुरडित्तः गुरमतस्य सहशिष्याः सन्ति।

ਕਟਾਰਾ ਸਰਾਫ ਹੈ ਭਗਤੁ ਵਡਾ ਭਗਵਾਨ ਸੁਭਾਈ ।
कटारा सराफ है भगतु वडा भगवान सुभाई ।

भाई कटरा स्वर्णव्यापारी भाई भगवान दास भक्तिस्वभावः।

ਸਿਖ ਭਲਾ ਰਵਿਤਾਸ ਵਿਚਿ ਧਉਣੁ ਮੁਰਾਰੀ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।
सिख भला रवितास विचि धउणु मुरारी गुर सरणाई ।

रोहतासग्रामनिवासी धवनजातीयः च मुरारी नाम सिक्खः गुरुस्य आश्रये आगतः।

ਆਡਿਤ ਸੁਇਨੀ ਸੂਰਮਾ ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਚੂਹੜੁ ਜੇ ਸਾਈ ।
आडित सुइनी सूरमा चरण सरणि चूहड़ु जे साई ।

सोनीजातेः वीराः आदितः, चुहारः, सैनदासः च अपि गुरुस्य आश्रयं प्राप्तवन्तः ।

ਲਾਲਾ ਸੇਠੀ ਜਾਣੀਐ ਜਾਣੁ ਨਿਹਾਲੂ ਸਬਦਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
लाला सेठी जाणीऐ जाणु निहालू सबदि लिव लाई ।

निहालेन सह लाला (लालू) अपि चैतन्यं शब्दे विलीनं कर्तुं जानाति।

ਰਾਮਾ ਝੰਝੀ ਆਖੀਐ ਹੇਮੂ ਸੋਈ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਈ ।
रामा झंझी आखीऐ हेमू सोई गुरमति पाई ।

रामः झंझी जातिः इति कथ्यते। हेमुः अपि गुरुप्रज्ञां स्वीकृतवती अस्ति।

ਜਟੂ ਭੰਡਾਰੀ ਭਲਾ ਸਾਹਦਰੈ ਸੰਗਤਿ ਸੁਖਦਾਈ ।
जटू भंडारी भला साहदरै संगति सुखदाई ।

जट्टू भण्डारी उत्तमः सिक्खः अस्ति तथा च एषा समग्रसङ्घः शहादरा (लाहौर)नगरे सुखेन निवसति।

ਪੰਜਾਬੈ ਗੁਰ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ।੨੪।
पंजाबै गुर दी वडिआई ।२४।

गुरुगृहस्य माहात्म्यं पञ्जाबे निवसति।

ਪਉੜੀ ੨੫
पउड़ी २५

ਸਨਮੁਖਿ ਸਿਖ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚਿ ਸੋਢੀ ਆਇਣੁ ਤਾਇਆ ਸੰਹਾਰੀ ।
सनमुखि सिख लाहौर विचि सोढी आइणु ताइआ संहारी ।

लाहौरनगरे सोधिकुटुम्बात् वृद्धः मामा सहरी मालः गुरुस्य निकटः सिक्खः अस्ति ।

ਸਾਈਂ ਦਿਤਾ ਝੰਝੀਆ ਸੈਦੋ ਜਟੁ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੀ ।
साईं दिता झंझीआ सैदो जटु सबदु वीचारी ।

झांझी जातिः सैन् दित्तः, जट्टः सैदो च गुरुवचनस्य चिन्तकाः सन्ति।

ਸਾਧੂ ਮਹਿਤਾ ਜਾਣੀਅਹਿ ਕੁਲ ਕੁਮ੍ਹਿਆਰ ਭਗਤਿ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ।
साधू महिता जाणीअहि कुल कुम्हिआर भगति निरंकारी ।

कुम्भकारकुलात् साधु मेहता निराकारभक्ता विद्यते।

ਲਖੂ ਵਿਚਿ ਪਟੋਲੀਆ ਭਾਈ ਲਧਾ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ।
लखू विचि पटोलीआ भाई लधा परउपकारी ।

पाटोलीभ्यः भाई लखू भाई लधा च परोपकाराः।

ਕਾਲੂ ਨਾਨੋ ਰਾਜ ਦੁਇ ਹਾੜੀ ਕੋਹਲੀਆ ਵਿਚਿ ਭਾਰੀ ।
कालू नानो राज दुइ हाड़ी कोहलीआ विचि भारी ।

भाई कालु, भाई नानो च, उभौ राजमिस्त्री, कोहलीषु च भाई हरिः भव्यः सिक्खः अस्ति।

ਸੂਦੁ ਕਲਿਆਣਾ ਸੂਰਮਾ ਭਾਨੂ ਭਗਤੁ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੀ ।
सूदु कलिआणा सूरमा भानू भगतु सबदु वीचारी ।

कल्याण सुद वीर तथा भानु, भक्त गुरु वचन विचारक।

ਮੂਲਾ ਬੇਰੀ ਜਾਣੀਐ ਤੀਰਥੁ ਅਤੈ ਮੁਕੰਦੁ ਅਪਾਰੀ ।
मूला बेरी जाणीऐ तीरथु अतै मुकंदु अपारी ।

मुला बेरी तीर्थ मुण्डा अपारः सिक्खान् विदुः |

ਕਹੁ ਕਿਸਨਾ ਮੁਹਜੰਗੀਆ ਸੇਠ ਮੰਗੀਣੇ ਨੋ ਬਲਿਹਾਰੀ ।
कहु किसना मुहजंगीआ सेठ मंगीणे नो बलिहारी ।

मुजङ्गस्य एकः भक्तः किसाननाम्ना प्रसिद्धः अस्ति अहं च धनिकस्य मङ्गिनायाम् बलिदानं करोमि।

ਸਨਮੁਖੁ ਸੁਨਿਆਰਾ ਭਲਾ ਨਾਉ ਨਿਹਾਲੂ ਸਪਰਵਾਰੀ ।
सनमुखु सुनिआरा भला नाउ निहालू सपरवारी ।

निहालु नाम स्वर्णकारः स्वपरिवारेण सह गुरुस्य समक्षं वर्तते।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਕਰਣੀ ਸਾਰੀ ।੨੫।
गुरमुखि सुख फल करणी सारी ।२५।

एते सर्वे गुरुप्रदत्तं सम्यक् भक्तिं दत्त्वा आनन्दं कृतवन्तः।

ਪਉੜੀ ੨੬
पउड़ी २६

ਭਾਨਾ ਮਲਣੁ ਜਾਣੀਐ ਕਾਬਲਿ ਰੇਖਰਾਉ ਗੁਰਭਾਈ ।
भाना मलणु जाणीऐ काबलि रेखराउ गुरभाई ।

गुरुस्य सहशिष्याः भाना मल्हनः रेखा रावः च काबुलनगरे निवसन्तः इति ज्ञायते ।

ਮਾਧੋ ਸੋਢੀ ਕਾਸਮੀਰ ਗੁਰਸਿਖੀ ਦੀ ਚਾਲ ਚਲਾਈ ।
माधो सोढी कासमीर गुरसिखी दी चाल चलाई ।

माधो सोधिः सिक्खपरम्परां काश्मीरे प्रचलति स्म ।

ਭਾਈ ਭੀਵਾਂ ਸੀਹਰੰਦਿ ਰੂਪ ਚੰਦੁ ਸਨਮੁਖ ਸਤ ਭਾਈ ।
भाई भीवां सीहरंदि रूप चंदु सनमुख सत भाई ।

यथार्थतः भक्ताः निकटाः च सिक्खाः सन्ति भाई भीवः, सिहचन्दः, रूपचन्दः (सिरहिन्दस्य) च ।

ਪਰਤਾਪੂ ਸਿਖੁ ਸੂਰਮਾ ਨੰਦੈ ਵਿਠੜਿ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ।
परतापू सिखु सूरमा नंदै विठड़ि सेव कमाई ।

भाई परतापुः वीरः सिक्खाः सन्ति तथा च विथारजातीयः भाई नन्दः अपि गुरुस्य सेवां कृतवान् अस्ति।

ਸਾਮੀਦਾਸ ਵਛੇਰੁ ਹੈ ਥਾਨੇਸੁਰਿ ਸੰਗਤਿ ਬਹਲਾਈ ।
सामीदास वछेरु है थानेसुरि संगति बहलाई ।

बछेर जाति के भाई सामी दास ने ठनेसर के सङ्घ गुरु के गृह के प्रति प्रेरित किया।

ਗੋਪੀ ਮਹਤਾ ਜਾਣੀਐ ਤੀਰਥੁ ਨਥਾ ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।
गोपी महता जाणीऐ तीरथु नथा गुर सरणाई ।

गोपी, मेहतासिखः प्रसिद्धः अस्ति तथा च तिरथः नाथः च गुरुस्य आश्रये आगताः।

ਭਾਊ ਮੋਕਲੁ ਆਖੀਅਹਿ ਢਿਲੀ ਮੰਡਲਿ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਈ ।
भाऊ मोकलु आखीअहि ढिली मंडलि गुरमति पाई ।

भाई भाउ, मोकल, भाई ढिल्ली, भाई मण्डल च गुरमतस्य बप्तिस्मा कृता इति कथ्यते ।

ਜੀਵਦੁ ਜਗਸੀ ਫਤੇਪੁਰਿ ਸੇਠਿ ਤਲੋਕੇ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ।
जीवदु जगसी फतेपुरि सेठि तलोके सेव कमाई ।

भाई जीवन्दः, भाई जागसी, तिलोकः च फतेहपुरे उत्तमं सेवां कृतवन्तः।

ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ।੨੬।
सतिगुर दी वडी वडिआई ।२६।

महती सच्चि गुरुः भव्यता।

ਪਉੜੀ ੨੭
पउड़ी २७

ਮਹਤਾ ਸਕਤੁ ਆਗਰੈ ਚਢਾ ਹੋਆ ਨਿਹਾਲੁ ਨਿਹਾਲਾ ।
महता सकतु आगरै चढा होआ निहालु निहाला ।

सकतु मेहता निहालु चद्धा च आगरा धन्यतां प्राप्तवन्तौ।

ਗੜ੍ਹੀਅਲੁ ਮਥਰਾ ਦਾਸੁ ਹੈ ਸਪਰਵਾਰਾ ਲਾਲ ਗੁਲਾਲਾ ।
गढ़ीअलु मथरा दासु है सपरवारा लाल गुलाला ।

भाई गढियालः मथरा दासः च तेषां परिवाराः च गुरुप्रेमस्य रक्तवर्णेन रञ्जिताः इति कथ्यन्ते ।

ਗੰਗਾ ਸਹਗਲੁ ਸੂਰਮਾ ਹਰਵੰਸ ਤਪੇ ਟਹਲ ਧਰਮਸਾਲਾ ।
गंगा सहगलु सूरमा हरवंस तपे टहल धरमसाला ।

सहगलजातेः गङ्गा शूरः हरबन् च, सन्यासी धर्मशाले, तीर्थयात्रिकाणां सराये सेवते।

ਅਣਦੁ ਮੁਰਾਰੀ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਕਲਿਆਣਾ ਕੁਲਿ ਕਵਲੁ ਰਸਾਲਾ ।
अणदु मुरारी महां पुरखु कलिआणा कुलि कवलु रसाला ।

आनन्दजातेः मुरारी उच्चक्रमस्य साधुः कल्याणं च प्रेमगृहं कमलसदृशं शुद्धम्।

ਨਾਨੋ ਲਟਕਣੁ ਬਿੰਦਰਾਉ ਸੇਵਾ ਸੰਗਤਿ ਪੂਰਣ ਘਾਲਾ ।
नानो लटकणु बिंदराउ सेवा संगति पूरण घाला ।

भाई नानो, भाई लटकन, बिन्दराव च पूर्णश्रमेण प्रेम्णा च सङ्घस्य सेवां कृतवन्तः।

ਹਾਂਡਾ ਆਲਮ ਚੰਦੁ ਹੈ ਸੈਸਾਰਾ ਤਲਵਾੜੁ ਸੁਖਾਲਾ ।
हांडा आलम चंदु है सैसारा तलवाड़ु सुखाला ।

आलम चन्द हण्डा, सैंसारा तलवार ये सिक्ख सब सुख से जीवते हैं।

ਜਗਨਾ ਨੰਦਾ ਸਾਧ ਹੈ ਭਾਨੂ ਸੁਹੜੁ ਹੰਸਾਂ ਦੀ ਢਾਲਾ ।
जगना नंदा साध है भानू सुहड़ु हंसां दी ढाला ।

जगना नन्दौ च साधुः सुहारजातेः भानः हंसवत् समर्थः अस्ति यत् सः वास्तविकात् मिथ्यातः च विवेकं कृतवान्।

ਗੁਰਭਾਈ ਰਤਨਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ।੨੭।
गुरभाई रतनां दी माला ।२७।

एते सर्वे गुरोः सहशिष्याः ताररत्नाः इव भवन्ति।

ਪਉੜੀ ੨੮
पउड़ी २८

ਸੀਗਾਰੂ ਜੈਤਾ ਭਲਾ ਸੂਰਬੀਰ ਮਨਿ ਪਰਉਪਕਾਰਾ ।
सीगारू जैता भला सूरबीर मनि परउपकारा ।

सिगरुजैतौ च सुन्दरौ शूरौ परोपकारी मनसः।

ਜੈਤਾ ਨੰਦਾ ਜਾਣੀਐ ਪੁਰਖ ਪਿਰਾਗਾ ਸਬਦਿ ਅਧਾਰਾ ।
जैता नंदा जाणीऐ पुरख पिरागा सबदि अधारा ।

भाई जैता, नन्द, पिरगा च शब्दं सर्वेषां आधारं स्वीकृतवन्तः।

ਤਿਲਕੁ ਤਿਲੋਕਾ ਪਾਠਕਾ ਸਾਧੁ ਸੰਗਤਿ ਸੇਵਾ ਹਿਤਕਾਰਾ ।
तिलकु तिलोका पाठका साधु संगति सेवा हितकारा ।

तिलोक पाठकः पवित्रसङ्घं तस्य सेवां च परोपकारी इति मन्यते इति गौरवपूर्णं चिह्नम् अस्ति।

ਤੋਤਾ ਮਹਤਾ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਸਬਦੁ ਪਿਆਰਾ ।
तोता महता महां पुरखु गुरमुखि सुख फल सबदु पिआरा ।

तोता मेहतः महान् पुरुषः गुरमुख इव वचनस्य रमणीयं फलं प्रेम करोति।

ਜੜੀਆ ਸਾਈਂਦਾਸੁ ਹੈ ਸਭ ਕੁਲੁ ਹੀਰੇ ਲਾਲ ਅਪਾਰਾ ।
जड़ीआ साईंदासु है सभ कुलु हीरे लाल अपारा ।

भाई सैनदासस्य कुलस्य समग्रं अमूल्यहीररत्नानि इव सन्ति।

ਮਲਕੁ ਪੈੜਾ ਹੈ ਕੋਹਲੀ ਦਰਗਹੁ ਭੰਡਾਰੀ ਅਤਿ ਭਾਰਾ ।
मलकु पैड़ा है कोहली दरगहु भंडारी अति भारा ।

आर्य पैरा, कोहाली गुरु दरबार भंडार।

ਮੀਆਂ ਜਮਾਲੁ ਨਿਹਾਲੁ ਹੈ ਭਗਤੂ ਭਗਤ ਕਮਾਵੈ ਕਾਰਾ ।
मीआं जमालु निहालु है भगतू भगत कमावै कारा ।

मियां जमालः प्रसन्नः अभवत् भगतुः भक्तौ व्यस्तः अस्ति।

ਪੂਰਾ ਗੁਰ ਪੂਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ।੨੮।
पूरा गुर पूरा वरतारा ।२८।

सिक्खैः सह सिद्धगुरोः व्यवहारः सिद्धः।

ਪਉੜੀ ੨੯
पउड़ी २९

पुरा गुरु का प्रवर्तर पुराण (सिखों में प्रयुक्त)।

ਆਨੰਤਾ ਕੁਕੋ ਭਲੇ ਸੋਭ ਵਧਾਵਣ ਹਨਿ ਸਿਰਦਾਰਾ ।
आनंता कुको भले सोभ वधावण हनि सिरदारा ।

अनन्तश्च कुकोश्च निमित्तशोभना सत्पुरुषौ |

ਇਟਾ ਰੋੜਾ ਜਾਣੀਐ ਨਵਲ ਨਿਹਾਲੂ ਸਬਦ ਵੀਚਾਰਾ ।
इटा रोड़ा जाणीऐ नवल निहालू सबद वीचारा ।

इटा अरोरा, नवलः, निहालुः च वचनं चिन्तयन्ति।

ਤਖਤੂ ਧੀਰ ਗੰਭੀਰੁ ਹੈ ਦਰਗਹੁ ਤੁਲੀ ਜਪੈ ਨਿਰੰਕਾਰਾ ।
तखतू धीर गंभीरु है दरगहु तुली जपै निरंकारा ।

तखतुः गम्भीरः सेर्ने च दारगहु तुली निराकारस्य स्मरणे सदा लीनः।

ਮਨਸਾ ਧਾਰੁ ਅਥਾਹੁ ਹੈ ਤੀਰਥੁ ਉਪਲੁ ਸੇਵਕ ਸਾਰਾ ।
मनसा धारु अथाहु है तीरथु उपलु सेवक सारा ।

मनसाधरं गभीरं तिरथ उप्पलं च सेवकम् |

ਕਿਸਨਾ ਝੰਝੀ ਆਖੀਐ ਪੰਮੂ ਪੁਰੀ ਗੁਰੂ ਕਾ ਪਿਆਰਾ ।
किसना झंझी आखीऐ पंमू पुरी गुरू का पिआरा ।

किसाना झांजी च पम्मी पुरी च गुरुप्रिया।

ਧਿੰਗੜੁ ਮੱਦੂ ਜਾਣੀਅਨਿ ਵਡੇ ਸੁਜਾਨ ਤਖਾਣ ਅਪਾਰਾ ।
धिंगड़ु मदू जाणीअनि वडे सुजान तखाण अपारा ।

ढीङ्गर-मड्डू-शिल्पीः काष्ठकाराः, अतीव कुलीनाः च ।

ਬਨਵਾਲੀ ਤੇ ਪਰਸਰਾਮ ਬਾਲ ਵੈਦ ਹਉ ਤਿਨਿ ਬਲਿਹਾਰਾ ।
बनवाली ते परसराम बाल वैद हउ तिनि बलिहारा ।

बालरोगविशेषज्ञानाम् बाणवरी पारसरामस्य च अहं बलिः अस्मि।

ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖੁ ਸਵਾਰਣਹਾਰਾ ।੨੯।
सतिगुर पुरखु सवारणहारा ।२९।

भक्तानां कृतानि दुष्कृतानि परमेश्वरः सम्यक् करोति।

ਪਉੜੀ ੩੦
पउड़ी ३०

ਲਸਕਰਿ ਭਾਈ ਤੀਰਥਾ ਗੁਆਲੀਏਰ ਸੁਇਨੀ ਹਰਿਦਾਸੁ ।
लसकरि भाई तीरथा गुआलीएर सुइनी हरिदासु ।

भाई तिरथः लस्करस्य, हरिदाससोनी च ग्वालियरस्य अस्ति ।

ਭਾਵਾ ਧੀਰੁ ਉਜੈਨ ਵਿਚਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਸੁ ।
भावा धीरु उजैन विचि साधसंगति गुरु सबदि निवासु ।

भव धीरः उज्जैनतः आगत्य वचने पवित्रसङ्घे च निवसति।

ਮੇਲੁ ਵਡਾ ਬੁਰਹਾਨਪੁਰਿ ਸਨਮੁਖ ਸਿਖ ਸਹਜ ਪਰਗਾਸੁ ।
मेलु वडा बुरहानपुरि सनमुख सिख सहज परगासु ।

बुरहानपुरस्य सिक्खाः प्रसिद्धाः सन्ति ये परस्परं प्रेम्णा समतायां निवसन्ति ।

ਭਗਤੁ ਭਈਆ ਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਨਾਲਿ ਬੋਦਲਾ ਘਰੇ ਉਦਾਸੁ ।
भगतु भईआ भगवान दास नालि बोदला घरे उदासु ।

भगत भैया भगवान दासः भक्तः अस्ति तस्य सह बोडाला नामकः सिक्खः अस्ति यः पूर्णतया विरक्तः भूत्वा स्वगृहे निवसति।

ਮਲਕੁ ਕਟਾਰੂ ਜਾਨੀਐ ਪਿਰਥੀਮਲ ਜਰਾਦੀ ਖਾਸੁ ।
मलकु कटारू जानीऐ पिरथीमल जरादी खासु ।

कटरुः आर्यः, वैद्यः पिआथिमालः च विशेषतया प्रसिद्धाः व्यक्तित्वाः सन्ति ।

ਭਗਤੂ ਛੁਰਾ ਵਖਾਣੀਐ ਡਲੂ ਰੀਹਾਣੈ ਸਾਬਾਸੁ ।
भगतू छुरा वखाणीऐ डलू रीहाणै साबासु ।

भक्तः छुरा दल्लू च हरियाणावासिनः कथ्यन्ते।

ਸੁੰਦਰ ਸੁਆਮੀ ਦਾਸ ਦੁਇ ਵੰਸ ਵਧਾਵਣ ਕਵਲ ਵਿਗਾਸੁ ।
सुंदर सुआमी दास दुइ वंस वधावण कवल विगासु ।

सुन्दरः स्वामी दासः च सिक्खधर्मस्य परम्परायाः विकासकाः सदा पुष्पितपद्मवत् जीवन्ति ।

ਗੁਜਰਾਤੇ ਵਿਚਿ ਜਾਣੀਐ ਭੇਖਾਰੀ ਭਾਬੜਾ ਸੁਲਾਸੁ ।
गुजराते विचि जाणीऐ भेखारी भाबड़ा सुलासु ।

भिखारी, भवरा, सुलाः च गुजराती सिक्खाः सन्ति।

ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਰਹਿਰਾਸੁ ।੩੦।
गुरमुखि भाउ भगति रहिरासु ।३०।

एते सर्वे सिक्खाः प्रेमभक्तिं स्वजीवनपद्धतिं मन्यन्ते ।

ਪਉੜੀ ੩੧
पउड़ी ३१

ਸੁਹੰਢੈ ਮਾਈਆ ਲੰਮੁ ਹੈ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗਾਵੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ।
सुहंढै माईआ लंमु है साधसंगति गावै गुरबाणी ।

ग्रामे सुहन्दे मेषजातेः भाई मैया अस्ति यः पवित्रसङ्घे पवित्रस्तोत्रं गायति।

ਚੂਹੜ ਚਉਝੜੁ ਲਖਣਊ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮ ਵਖਾਣੀ ।
चूहड़ चउझड़ु लखणऊ गुरमुखि अनदिनु नाम वखाणी ।

लखनऊ से चौझर जाति का चुहार गुरमुख है जो भगवान् को दिवारात्रे स्मरण करते हैं।

ਸਨਮੁਖਿ ਸਿਖੁ ਪਿਰਾਗ ਵਿਚ ਭਾਈ ਭਾਨਾ ਵਿਰਤੀਹਾਣੀ ।
सनमुखि सिखु पिराग विच भाई भाना विरतीहाणी ।

प्रयागस्य भाई भाना एकः निकटः सिक्खः अस्ति यः स्वजीविकायाः अर्जनं करोति।

ਜਟੂ ਤਪਾ ਸੁ ਜੌਨਪੁਰਿ ਗੁਰਮਤਿ ਨਿਹਚਲ ਸੇਵ ਕਮਾਣੀ ।
जटू तपा सु जौनपुरि गुरमति निहचल सेव कमाणी ।

जट्टू तथा टप्पा, जौनपुरवासियों ने स्थिर मनसे गुरमत के अनुसार सेवा किया है।

ਪਟਣੈ ਸਭਰਵਾਲ ਹੈ ਨਵਲੁ ਨਿਹਾਲਾ ਸੁਧ ਪਰਾਣੀ ।
पटणै सभरवाल है नवलु निहाला सुध पराणी ।

पटने भाई नौसैनिके सभार्वालेषु च निहालः पुण्यवान्।

ਜੈਤਾ ਸੇਠ ਵਖਾਣੀਐ ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਹੋਰੁ ਨ ਜਾਣੀ ।
जैता सेठ वखाणीऐ विणु गुर सेवा होरु न जाणी ।

एकः धनिकः जैतानाम्ना प्रसिद्धः यस्य गुरुसेवाम् अतिरिक्तं किमपि न रोचते।

ਰਾਜ ਮਹਿਲ ਭਾਨੂ ਬਹਿਲੁ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਮਨਿ ਭਾਣੀ ।
राज महिल भानू बहिलु भाउ भगति गुरमति मनि भाणी ।

राजमहलनगरस्य भानुबहलः अस्ति यस्य मनः गुरुप्रज्ञायां प्रेमभक्तिषु च लीनः अस्ति।

ਸਨਮੁਖੁ ਸੋਢੀ ਬਦਲੀ ਸੇਠ ਗੁਪਾਲੈ ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਣੀ ।
सनमुखु सोढी बदली सेठ गुपालै गुरमति जाणी ।

बदली सोधि गोपाल च, धनिकजनाः गुरमतं बोधयन्ति।

ਸੁੰਦਰੁ ਚਢਾ ਆਗਰੈ ਢਾਕੈ ਮੋਹਣਿ ਸੇਵ ਕਮਾਣੀ ।
सुंदरु चढा आगरै ढाकै मोहणि सेव कमाणी ।

आगरा-नगरस्य सुन्दरचद्धा, धक्का-निवासी भाईमोहनः च यथार्थ-उपार्जनस्य सेवां कृत्वा संवर्धितवन्तः ।

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੀ ।੩੧।੧੧।
साधसंगति विटहु कुरबाणी ।३१।११।

अहं पवित्रसङ्घस्य बलिदानः अस्मि।


सूचिः (1 - 41)
वार १ पुटः: 1 - 1
वार २ पुटः: 2 - 2
वार ३ पुटः: 3 - 3
वार ४ पुटः: 4 - 4
वार ५ पुटः: 5 - 5
वार ६ पुटः: 6 - 6
वार ७ पुटः: 7 - 7
वार ८ पुटः: 8 - 8
वार ९ पुटः: 9 - 9
वार १० पुटः: 10 - 10
वार ११ पुटः: 11 - 11
वार १२ पुटः: 12 - 12
वार १३ पुटः: 13 - 13
वार १४ पुटः: 14 - 14
वार १५ पुटः: 15 - 15
वार १६ पुटः: 16 - 16
वार १७ पुटः: 17 - 17
वार १८ पुटः: 18 - 18
वार १९ पुटः: 19 - 19
वार २० पुटः: 20 - 20
वार २१ पुटः: 21 - 21
वार २२ पुटः: 22 - 22
वार २३ पुटः: 23 - 23
वार २४ पुटः: 24 - 24
वार २५ पुटः: 25 - 25
वार २६ पुटः: 26 - 26
वार २७ पुटः: 27 - 27
वार २८ पुटः: 28 - 28
वार २९ पुटः: 29 - 29
वार ३० पुटः: 30 - 30
वार ३१ पुटः: 31 - 31
वार ३२ पुटः: 32 - 32
वार ३३ पुटः: 33 - 33
वार ३४ पुटः: 34 - 34
वार ३५ पुटः: 35 - 35
वार ३६ पुटः: 36 - 36
वार ३७ पुटः: 37 - 37
वार ३८ पुटः: 38 - 38
वार ३९ पुटः: 39 - 39
वार ४० पुटः: 40 - 40
वार ४१ पुटः: 41 - 41