ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 वारं भाई गुरुदासः
पुटः - 17
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥एकः ओअङ्करः आदिशक्तिः दिव्यगुरुप्रसादेन साक्षात्कृतः
ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १
ਸਾਗਰੁ ਅਗਮੁ ਅਥਾਹੁ ਮਥਿ ਚਉਦਹ ਰਤਨ ਅਮੋਲ ਕਢਾਏ ।
सागरु अगमु अथाहु मथि चउदह रतन अमोल कढाए ।अगाहसागरस्य मथनं कृत्वा तस्मात् चतुर्दश रत्नानि बहिः आनयितानि इति कथ्यते ।
ਸਸੀਅਰੁ ਸਾਰੰਗ ਧਣਖੁ ਮਦੁ ਕਉਸਤਕ ਲਛ ਧਨੰਤਰ ਪਾਏ ।
ससीअरु सारंग धणखु मदु कउसतक लछ धनंतर पाए ।एते रत्नाः-चन्द्र, सारंग धनुष, मद्य, कौस्तुब मणि, लक्ष्मी, वैद्य;
ਆਰੰਭਾ ਕਾਮਧੇਣੁ ਲੈ ਪਾਰਿਜਾਤੁ ਅਸ੍ਵ ਅਮਿਉ ਪੀਆਏ ।
आरंभा कामधेणु लै पारिजातु अस्व अमिउ पीआए ।रम्भा परी कनाधेनुः पारिजातः उच्चैश्रवः अश्वः अमृतः च देवेभ्यः पिबितुं अर्पितः।
ਐਰਾਪਤਿ ਗਜ ਸੰਖੁ ਬਿਖੁ ਦੇਵ ਦਾਨਵ ਮਿਲਿ ਵੰਡਿ ਦਿਵਾਏ ।
ऐरापति गज संखु बिखु देव दानव मिलि वंडि दिवाए ।ऐरावत गजशङ्खविषं च देवानां राक्षसानां च संयुक्तरूपेण वितरितम्।
ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਹੀਰਿਆਂ ਬਹੁਮੁਲੇ ਸਭੁ ਕੋ ਵਰੁਸਾਏ ।
माणक मोती हीरिआं बहुमुले सभु को वरुसाए ।सर्वेभ्यः माणिक्यमुक्तिकानि बहुमूल्यानि हीरकानि च ।
ਸੰਖੁ ਸਮੁੰਦ੍ਰਹੁਂ ਸਖਣਾ ਧਾਹਾਂ ਦੇ ਦੇ ਰੋਇ ਸੁਣਾਏ ।
संखु समुंद्रहुं सखणा धाहां दे दे रोइ सुणाए ।समुद्रात् बहिः शङ्खः शून्यः बहिः आगतः, यः (अद्य अपि) रोदनं विलपन् च स्वकथां कथयति यत् कोऽपि खोटः शून्यः च न तिष्ठेत्।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਨ ਰਿਦੈ ਵਸਾਏ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुर उपदेसु न रिदै वसाए ।यदि ते पवित्रसङ्घे श्रुतं गुरुप्रवचनं उपदेशं च न स्वीकुर्वन्ति।
ਨਿਹਫਲੁ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਏ ।੧।
निहफलु अहिला जनमु गवाए ।१।तेषां प्राणाः व्यर्थरूपेण नष्टाः भवन्ति।
ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २
ਨਿਰਮਲੁ ਨੀਰੁ ਸੁਹਾਵਣਾ ਸੁਭਰ ਸਰਵਰਿ ਕਵਲ ਫੁਲੰਦੇ ।
निरमलु नीरु सुहावणा सुभर सरवरि कवल फुलंदे ।शुद्धसूक्ष्मजलपूर्णं तडागं यत्र कमलानि प्रफुल्लन्ते।
ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪ ਅਤਿ ਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਹੋਇ ਮਹਕੰਦੇ ।
रूप अनूप सरूप अति गंध सुगंध होइ महकंदे ।कमलानि सुन्दररूपाः भवन्ति, ते पर्यावरणं सुगन्धितं कुर्वन्ति ।
ਭਵਰਾਂ ਵਾਸਾ ਵੰਝ ਵਣਿ ਖੋਜਹਿ ਏਕੋ ਖੋਜਿ ਲਹੰਦੇ ।
भवरां वासा वंझ वणि खोजहि एको खोजि लहंदे ।कृष्णा भृङ्गाः वेणुवने निवसन्ति किन्तु ते कथञ्चित् पद्मं अन्वेष्य प्राप्नुवन्ति।
ਲੋਭ ਲੁਭਤਿ ਮਕਰੰਦ ਰਸਿ ਦੂਰਿ ਦਿਸੰਤਰਿ ਆਇ ਮਿਲੰਦੇ ।
लोभ लुभति मकरंद रसि दूरि दिसंतरि आइ मिलंदे ।सूर्योदयेन सह दूरतः आकृष्टाः आगत्य पद्मं मिलन्ति ।
ਸੂਰਜੁ ਗਗਨਿ ਉਦੋਤ ਹੋਇ ਸਰਵਰ ਕਵਲ ਧਿਆਨੁ ਧਰੰਦੇ ।
सूरजु गगनि उदोत होइ सरवर कवल धिआनु धरंदे ।सूर्योदयेन सह तडागपङ्कजाः अपि सूर्यं प्रति मुखं कुर्वन्ति ।
ਡਡੂ ਚਿਕੜਿ ਵਾਸੁ ਹੈ ਕਵਲ ਸਿਞਾਣਿ ਨ ਮਾਣਿ ਸਕੰਦੇ ।
डडू चिकड़ि वासु है कवल सिञाणि न माणि सकंदे ।फ्रोण्डः कमलसमीपे समीपस्थे दलले निवसति परन्तु वास्तविकं आनन्दं न अवगत्य पद्मवत् भोक्तुं न शक्नोति।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ ਨ ਰਹਤ ਰਹੰਦੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुर उपदेस न रहत रहंदे ।ये अभाग्याः पुण्यसङ्घे गुरुशिक्षां शृण्वन्ति ते तान् न गृह्णन्ति।
ਮਸਤਕਿ ਭਾਗ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੰਦੇ ।੨।
मसतकि भाग जिन्हां दे मंदे ।२।मण्डूकाः इव जीवने अत्यन्तं दुर्भाग्याः भवन्ति।
ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३
ਤੀਰਥਿ ਪੁਰਬਿ ਸੰਜੋਗ ਲੋਗ ਚਹੁ ਕੁੰਡਾਂ ਦੇ ਆਇ ਜੁੜੰਦੇ ।
तीरथि पुरबि संजोग लोग चहु कुंडां दे आइ जुड़ंदे ।तीर्थकेन्द्रेषु वार्षिकोत्सवानां कारणात् चतुर्णां दिक्षु कोटिकोटिजनाः एकत्र भवन्ति ।
ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾਂ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਕਰੰਦੇ ।
चारि वरन छिअ दरसनां नामु दानु इसनानु करंदे ।षड्दर्शनानां चतुर्वर्णानां च अनुयायिनः तत्र पाठं दानं च कुर्वन्ति आचमं च कुर्वन्ति।
ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਹੋਮ ਜਗ ਵਰਤ ਨੇਮ ਕਰਿ ਵੇਦ ਸੁਣੰਦੇ ।
जप तप संजम होम जग वरत नेम करि वेद सुणंदे ।पाठं कुर्वन्तः होमहत्यां उपवासं कुर्वन्तः कठोरशिष्यान् आदाय वेदेभ्यः पाठान् शृण्वन्ति।
ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਸਿਮਰਣ ਜੁਗਤਿ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸਥਾਨ ਪੂਜੰਦੇ ।
गिआन धिआन सिमरण जुगति देवी देव सथान पूजंदे ।ध्यानं कुर्वन्तः ते पाठस्य ते युक्तयः स्वीकुर्वन्ति।
ਬਗਾ ਬਗੇ ਕਪੜੇ ਕਰਿ ਸਮਾਧਿ ਅਪਰਾਧਿ ਨਿਵੰਦੇ ।
बगा बगे कपड़े करि समाधि अपराधि निवंदे ।देवदेवीपूजा स्वस्वनिवासस्थानेषु - मन्दिरेषु क्रियते।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥ ਨ ਚਾਲ ਚਲੰਦੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुरमुखि पंथ न चाल चलंदे ।श्वेतवस्त्रधारिणः समाधिषु निरताः एव तिष्ठन्ति परन्तु यथा यथा अवसरं प्राप्नुवन्ति तदा क्रेन इव अपराधं कर्तुं तत्क्षणमेव नमन्ति ।
ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ਫਲੁ ਨ ਲਹੰਦੇ ।੩।
कपट सनेही फलु न लहंदे ।३।पवित्रसङ्घे गुरुवचनं श्रुत्वा ये नकली प्रेमिणः स्वजीवने तत् न स्वीकुर्वन्ति, ते किमपि फलं न प्राप्नुवन्ति (स्वजीवने)।
ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४
ਸਾਵਣਿ ਵਣ ਹਰੀਆਵਲੇ ਵੁਠੈ ਸੁਕੈ ਅਕੁ ਜਵਾਹਾ ।
सावणि वण हरीआवले वुठै सुकै अकु जवाहा ।सावनमासे समग्रं वनं हरितं भवति किन्तु अक्क्, वालुकाप्रदेशस्य ( Calatropis procera) वन्यवनस्पतिः, जवाहः (औषधकार्य्ये प्रयुक्तः कण्टकवृक्षः) च शुष्कं भवति
ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਬਬੀਹੇ ਸ੍ਵਾਂਤਿ ਬੂੰਦ ਸਿਪ ਅੰਦਰਿ ਮੋਤੀ ਉਮਾਹਾ ।
त्रिपति बबीहे स्वांति बूंद सिप अंदरि मोती उमाहा ।सवन्ति नक्षत्रे वर्षाबिन्दून् प्राप्य (आकाशे नक्षत्राणां विशेषः निर्माणम्) वर्षपक्षी (पफिया) तृप्तः भवति तथा च यदि स एव बिन्दुः शंखस्य मुखे पतति तर्हि सः मुक्तारूपेण परिणमति।
ਕਦਲੀ ਵਣਹੁ ਕਪੂਰ ਹੋਇ ਕਲਰਿ ਕਵਲੁ ਨ ਹੋਇ ਸਮਾਹਾ ।
कदली वणहु कपूर होइ कलरि कवलु न होइ समाहा ।कदलीक्षेत्रेषु स एव बिन्दुः कर्पूरः भवति परन्तु क्षारीयभूमौ कमलटोपीबिन्दवस्य प्रभावः न भवति ।
ਬਿਸੀਅਰ ਮੁਹਿ ਕਾਲਕੂਟ ਹੋਇ ਧਾਤ ਸੁਪਾਤ੍ਰ ਕੁਪਾਤ੍ਰ ਦੁਰਾਹਾ ।
बिसीअर मुहि कालकूट होइ धात सुपात्र कुपात्र दुराहा ।स बिन्दुः सर्पवक्त्रे गच्छति चेत् घातकं विषं भवति । अतः यथार्थस्य अयोग्यस्य च कृते दत्तस्य वस्तुनः भिन्नाः प्रभावाः भवन्ति ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਸਾਂਤਿ ਨ ਆਵੈ ਉਭੈ ਸਾਹਾ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि सांति न आवै उभै साहा ।तथा च लौकिकमोहेषु निमग्नाः पवित्रसङ्घे गुरुवचनं श्रुत्वा अपि शान्तिं न प्राप्नुवन्ति।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਮਨਮੁਖ ਬਦਰਾਹੀ ਬਦਰਾਹਾ ।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु मनमुख बदराही बदराहा ।गुरमुखः भगवत्प्रेमसुखफलं प्राप्नोति, किन्तु मनमुखः मनःप्रधानः दुष्टमार्गं अनुसृत्य गच्छति।
ਮਨਮੁਖ ਟੋਟਾ ਗੁਰਮੁਖ ਲਾਹਾ ।੪।
मनमुख टोटा गुरमुख लाहा ।४।मनमुखः सर्वदा हानिम् अनुभवति यदा तु गुरमुखः लाभं अर्जयति।
ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५
ਵਣ ਵਣ ਵਿਚਿ ਵਣਾਸਪਤਿ ਇਕੋ ਧਰਤੀ ਇਕੋ ਪਾਣੀ ।
वण वण विचि वणासपति इको धरती इको पाणी ।सर्वेषु वनेषु वनस्पतिस्तत्र सर्वस्थानेषु समाना पृथिवी समानोदकम् ।
ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਫੁਲ ਫਲ ਸਾਦ ਸੁਗੰਧ ਸਨਬੰਧ ਵਿਡਾਣੀ ।
रंग बिरंगी फुल फल साद सुगंध सनबंध विडाणी ।एतत् समानता अपि फलपुष्पाणां गन्धः, रसः, वर्णः च अद्भुतरूपेण भिन्नः अस्ति ।
ਉਚਾ ਸਿੰਮਲੁ ਝੰਟੁਲਾ ਨਿਹਫਲੁ ਚੀਲੁ ਚੜ੍ਹੈ ਅਸਮਾਣੀ ।
उचा सिंमलु झंटुला निहफलु चीलु चढ़ै असमाणी ।उच्छ्रितः क्षौम - कपासवृक्षः विशालविस्तारः अस्ति तथा च निष्फलः चिल् वृक्षः आकाशं स्पृशति (एते द्वौ अपि अहङ्कारिणः व्यक्तिः इव स्वपरिमाणेन गर्विताः सन्ति)।
ਜਲਦਾ ਵਾਂਸੁ ਵਢਾਈਐ ਵੰਝੁਲੀਆਂ ਵਜਨਿ ਬਿਬਾਣੀ ।
जलदा वांसु वढाईऐ वंझुलीआं वजनि बिबाणी ।वेणुः स्वस्य महत्त्वं चिन्तयन् तप्तः एव भवति।
ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਵਾਸੁ ਰਹੈ ਨਿਰਗੰਧ ਰਵਾਣੀ ।
चंदन वासु वणासपति वासु रहै निरगंध रवाणी ।चन्दना समग्रं वनस्पतिं सुगन्धितं करोति किन्तु वेणुः सुगन्धहीनः एव तिष्ठति।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਰਿਦੈ ਨ ਵਸੈ ਅਭਾਗ ਪਰਾਣੀ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि रिदै न वसै अभाग पराणी ।ये पवित्रसङ्घे गुरुवचनं शृण्वन् अपि हृदये न गृह्णन्ति ते अभाग्याः।
ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀ ।੫।
हउमै अंदरि भरमि भुलाणी ।५।अहङ्कारमोहेषु निमग्नाः गच्छन्ति भ्रष्टाः।
ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६
ਸੂਰਜੁ ਜੋਤਿ ਉਦੋਤਿ ਕਰਿ ਚਾਨਣੁ ਕਰੈ ਅਨੇਰੁ ਗਵਾਏ ।
सूरजु जोति उदोति करि चानणु करै अनेरु गवाए ।सूर्यः तेजस्वी रश्मिभिः अन्धकारं विसर्जयति प्रकाशं च समन्ततः ।
ਕਿਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਜਗ ਵਰਤਮਾਨ ਸਭਨਾਂ ਬੰਧਨ ਮੁਕਤਿ ਕਰਾਏ ।
किरति विरति जग वरतमान सभनां बंधन मुकति कराए ।तत् दृष्ट्वा सर्वं जगत् व्यापारे प्रवृत्तं भवति। सूर्यः एव सर्वान् बन्धनात् (तमसस्य) मोचयति।
ਪਸੁ ਪੰਖੀ ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਭਾਖਿਆ ਭਾਉ ਅਲਾਉ ਸੁਣਾਏ ।
पसु पंखी मिरगावली भाखिआ भाउ अलाउ सुणाए ।पशवः पक्षिणः मृगयूथाः च प्रेम्णा जिह्वाम् वदन्ति ।
ਬਾਂਗਾਂ ਬੁਰਗੂ ਸਿੰਙੀਆਂ ਨਾਦ ਬਾਦ ਨੀਸਾਣ ਵਜਾਏ ।
बांगां बुरगू सिंङीआं नाद बाद नीसाण वजाए ।काजीः प्रार्थनायाः आह्वानं (अजान्) कुर्वन्ति, योगिनः स्वस्य तुरही (शृङ्गी) वादयन्ति, राजानां द्वारेषु ढोलः ताडयन्ति च।
ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਜਾਇ ਉਜਾੜੀ ਝਥਿ ਵਲਾਏ ।
घुघू सुझु न सुझई जाइ उजाड़ी झथि वलाए ।उलूकः एतयोः एकं अपि न शृणोति, निर्जनस्थाने दिवसं यापयति ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਮਨਿ ਭਉ ਨ ਵਸਾਏ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि भाउ भगति मनि भउ न वसाए ।ये पवित्रसङ्घे गुरुवचनं शृण्वन्ति अपि हृदये प्रेमभक्तिं न संवर्धयन्ति, ते मनमुखाः एव।
ਮਨਮੁਖ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਏ ।੬।
मनमुख बिरथा जनमु गवाए ।६।ते जीवनं व्यर्थं यापयन्ति।
ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७
ਚੰਦ ਚਕੋਰ ਪਰੀਤਿ ਹੈ ਜਗਮਗ ਜੋਤਿ ਉਦੋਤੁ ਕਰੰਦਾ ।
चंद चकोर परीति है जगमग जोति उदोतु करंदा ।रक्तपादशुतरं प्रेम्णा चन्द्रः स्वस्य प्रकाशं प्रकाशयति।
ਕਿਰਖਿ ਬਿਰਖਿ ਹੁਇ ਸਫਲੁ ਫਲਿ ਸੀਤਲ ਸਾਂਤਿ ਅਮਿਉ ਵਰਸੰਦਾ ।
किरखि बिरखि हुइ सफलु फलि सीतल सांति अमिउ वरसंदा ।शान्तिमृतं पातयति येन सस्यवृक्षादयः धन्याः भवन्ति।
ਨਾਰਿ ਭਤਾਰਿ ਪਿਆਰੁ ਕਰਿ ਸਿਹਜਾ ਭੋਗ ਸੰਜੋਗੁ ਬਣੰਦਾ ।
नारि भतारि पिआरु करि सिहजा भोग संजोगु बणंदा ।पतिः पत्नीं मिलित्वा अधिकं आनन्दाय सज्जीकरोति।
ਸਭਨਾ ਰਾਤਿ ਮਿਲਾਵੜਾ ਚਕਵੀ ਚਕਵਾ ਮਿਲਿ ਵਿਛੁੜੰਦਾ ।
सभना राति मिलावड़ा चकवी चकवा मिलि विछुड़ंदा ।सर्वे रात्रौ मिलन्ति किन्तु पुरुषः स्त्री च रक्तः शेल्ड्रेकः परस्परं दूरं गच्छतः।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਕਪਟ ਸਨੇਹਿ ਨ ਥੇਹੁ ਲਹੰਦਾ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि कपट सनेहि न थेहु लहंदा ।एवं पवित्रसङ्घे गुरुशिक्षां श्रुत्वा अपि नकली प्रेमी प्रेमस्य गभीरताम् न जानाति।
ਮਜਲਸਿ ਆਵੈ ਲਸਣੁ ਖਾਇ ਗੰਦੀ ਵਾਸੁ ਮਚਾਏ ਗੰਦਾ ।
मजलसि आवै लसणु खाइ गंदी वासु मचाए गंदा ।यथा लशुनं भुक्तः दुर्गन्धं प्रसारयति।
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਮੰਦੀ ਹੂੰ ਮੰਦਾ ।੭।
दूजा भाउ मंदी हूं मंदा ।७।द्वन्द्वस्य परिणामः दुष्टतमस्य दुष्टतमः भवति।
ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८
ਖਟੁ ਰਸ ਮਿਠ ਰਸ ਮੇਲਿ ਕੈ ਛਤੀਹ ਭੋਜਨ ਹੋਨਿ ਰਸੋਈ ।
खटु रस मिठ रस मेलि कै छतीह भोजन होनि रसोई ।पाकशालायां विविधानि रसानि मधुराणि च मिश्रयित्वा षट्त्रिंशद्विधं पच्यते ।
ਜੇਵਣਿਵਾਰ ਜਿਵਾਲੀਐ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਛਿਅ ਦਰਸਨ ਲੋਈ ।
जेवणिवार जिवालीऐ चारि वरन छिअ दरसन लोई ।पाककः चतुर्वर्णानां जनानां षड्दर्शनानां च अनुयायिनां सेवते।
ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਭੁਗਤਿ ਕਰਿ ਹੋਇ ਜਿਸੁ ਜਿਹਬਾ ਸਾਉ ਸਿਞਾਣੈ ਸੋਈ ।
त्रिपति भुगति करि होइ जिसु जिहबा साउ सिञाणै सोई ।भुक्तः स एव तृप्तः, तस्य रसं ज्ञातुं शक्नोति,
ਕੜਛੀ ਸਾਉ ਨ ਸੰਭਲੈ ਛਤੀਹ ਬਿੰਜਨ ਵਿਚਿ ਸੰਜੋਈ ।
कड़छी साउ न संभलै छतीह बिंजन विचि संजोई ।षट्त्रिंशत् प्रकारस्य सर्वेषु स्वादिष्टेषु व्यञ्जनेषु स्रुकः रसं न ज्ञात्वा गच्छति।
ਰਤੀ ਰਤਕ ਨਾ ਰਲੈ ਰਤਨਾ ਅੰਦਰਿ ਹਾਰਿ ਪਰੋਈ ।
रती रतक ना रलै रतना अंदरि हारि परोई ।रक्तगुरुः माणिक्यरत्नयोः मध्ये मिश्रणं कर्तुं न शक्नोति यतोहि उत्तराणि तारेषु उपयुज्यन्ते यदा तु रक्तगुरुः एवं प्रयोक्तुं न शक्यते
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਆਵੇਸੁ ਨ ਹੋਈ ।
साधसंगति गुरु सबदु सुणि गुर उपदेसु आवेसु न होई ।पवित्रसङ्घे गुरुशिक्षामपि श्रुत्वा वञ्चकः यः न प्रेरयति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹਿ ਨ ਦਰਗਹ ਢੋਈ ।੮।
कपट सनेहि न दरगह ढोई ।८।भगवतः प्राङ्गणे स्थानं न प्राप्नुवन्ति।
ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९
ਨਦੀਆ ਨਾਲੇ ਵਾਹੜੇ ਗੰਗ ਸੰਗ ਮਿਲਿ ਗੰਗ ਹੁਵੰਦੇ ।
नदीआ नाले वाहड़े गंग संग मिलि गंग हुवंदे ।उत्तरं मिलित्वा नद्यः, धाराः च गङ्गा भवन्ति ।
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਸੇਵਦੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਾ ਸੇਵ ਕਰੰਦੇ ।
अठसठि तीरथ सेवदे देवी देवा सेव करंदे ।वञ्चकाः अष्टषष्टिः तीर्थकेन्द्रेषु गत्वा देवदेव्याः सेवां कर्तुं प्रवृत्ताः भवन्ति।
ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਣ ਗਿਆਨ ਵਿਚਿ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣ ਨਾਉ ਸੁਣੰਦੇ ।
लोक वेद गुण गिआन विचि पतित उधारण नाउ सुणंदे ।ते सद्विज्ञानविमर्शेषु जनानां कृते पतितानां त्राता भगवतः नाम शृण्वन्ति;
ਹਸਤੀ ਨੀਰਿ ਨ੍ਹਵਾਲੀਅਨਿ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਛਾਰੁ ਛਣੰਦੇ ।
हसती नीरि न्हवालीअनि बाहरि निकलि छारु छणंदे ।किन्तु, जले स्नातः किन्तु तस्मात् बहिः आगत्य सर्वतः रजः प्रसारयति इव गजः।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰੁ ਉਪਦੇਸੁ ਨ ਚਿਤਿ ਧਰੰਦੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुरु उपदेसु न चिति धरंदे ।वञ्चकाः पवित्रसङ्घे गुरुशिक्षां शृण्वन्ति किन्तु मनसि न स्वीकुर्वन्ति।
ਤੁੰਮੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਿੰਜੀਐ ਬੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਫਲ ਨ ਫਲੰਦੇ ।
तुंमे अंम्रितु सिंजीऐ बीजै अंम्रितु फल न फलंदे ।अमृतेन सिञ्चितेऽपि कोलोसिन्थबीजानि कदापि मधुराणि न भवन्ति,
ਕਪਟ ਸਨੇਹ ਨ ਸੇਹ ਪੁਜੰਦੇ ।੯।
कपट सनेह न सेह पुजंदे ।९।वञ्चनप्रेमाः कदापि ऋजुमार्गं न अनुसरन्ति अर्थात् ते सत्यमार्गं न अनुसरन्ति।
ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०
ਰਾਜੈ ਦੇ ਸਉ ਰਾਣੀਆ ਸੇਜੈ ਆਵੈ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ।
राजै दे सउ राणीआ सेजै आवै वारो वारी ।राजा राज्ञीशतं पालयित्वा क्रमेण तेषां शय्याम् आगच्छन्ति।
ਸਭੇ ਹੀ ਪਟਰਾਣੀਆ ਰਾਜੇ ਇਕ ਦੂ ਇਕ ਪਿਆਰੀ ।
सभे ही पटराणीआ राजे इक दू इक पिआरी ।राज्ञः कृते सर्वे प्रधानराज्ञीः सन्ति, सः तान् सर्वान् बहु अधिकं प्रेम करोति।
ਸਭਨਾ ਰਾਜਾ ਰਾਵਣਾ ਸੁੰਦਰਿ ਮੰਦਰਿ ਸੇਜ ਸਵਾਰੀ ।
सभना राजा रावणा सुंदरि मंदरि सेज सवारी ।कक्षं शयनं च अलङ्कृताः सर्वे राज्ञा सह संभोगं कुर्वन्ति ।
ਸੰਤਤਿ ਸਭਨਾ ਰਾਣੀਆਂ ਇਕ ਅਧਕਾ ਸੰਢਿ ਵਿਚਾਰੀ ।
संतति सभना राणीआं इक अधका संढि विचारी ।सर्वाणि राज्ञीः गर्भं धारयन्ति, एकं वा द्वौ वा वन्ध्यौ निर्गच्छन्ति।
ਦੋਸੁ ਨ ਰਾਜੇ ਰਾਣੀਐ ਪੂਰਬ ਲਿਖਤੁ ਨ ਮਿਟੈ ਲਿਖਾਰੀ ।
दोसु न राजे राणीऐ पूरब लिखतु न मिटै लिखारी ।एतदर्थं कोऽपि राजा वा राज्ञी वा दोषी न भवति; एतत् सर्वं पूर्वजन्मस्य रिट्कारणात्,
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰੁ ਉਪਦੇਸੁ ਨ ਮਨਿ ਉਰ ਧਾਰੀ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुरु उपदेसु न मनि उर धारी ।ये गुरुवचनं गुरुशिक्षां च श्रुत्वा मनसि न स्वीकुर्वन्ति।
ਕਰਮ ਹੀਣੁ ਦੁਰਮਤਿ ਹਿਤਕਾਰੀ ।੧੦।
करम हीणु दुरमति हितकारी ।१०।दुष्टबुद्धयः अभाग्याः च।
ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११
ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕ ਧਾਤੁ ਹੋਇ ਸਭ ਕੋ ਕੰਚਨੁ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
असट धातु इक धातु होइ सभ को कंचनु आखि वखाणै ।दार्शनिकशिलास्पर्शेन अष्टधातुः एकः धातुः भवति, जनाः तत् सुवर्णम् इति वदन्ति।
ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਸਰੂਪ ਹੋਇ ਮੁਲਿ ਅਮੁਲੁ ਪੰਚ ਪਰਵਾਣੈ ।
रूप अनूप सरूप होइ मुलि अमुलु पंच परवाणै ।सः सुन्दरः धातुः सुवर्णं भवति, रत्नकाराः अपि तत् सुवर्णं सिद्धयन्ति।
ਪਥਰੁ ਪਾਰਸਿ ਪਰਸੀਐ ਪਾਰਸੁ ਹੋਇ ਨ ਕੁਲ ਅਭਿਮਾਣੈ ।
पथरु पारसि परसीऐ पारसु होइ न कुल अभिमाणै ।पाषाणः स्पर्शं प्राप्य अपि दार्शनिकस्य शिला न भवति यतोहि तस्मिन् परिवारस्य कठोरता च गौरवः वर्तते (वास्तवतः दार्शनिकस्य शिला अपि शिला एव अस्ति)।
ਪਾਣੀ ਅੰਦਰਿ ਸਟੀਐ ਤੜਭੜ ਡੁਬੈ ਭਾਰ ਭੁਲਾਣੈ ।
पाणी अंदरि सटीऐ तड़भड़ डुबै भार भुलाणै ।जले क्षिप्ता भारदर्पपूर्णा शिला सद्यः मज्जति ।
ਚਿਤ ਕਠੋਰ ਨ ਭਿਜਈ ਰਹੈ ਨਿਕੋਰੁ ਘੜੈ ਭੰਨਿ ਜਾਣੈ ।
चित कठोर न भिजई रहै निकोरु घड़ै भंनि जाणै ।कठोरहृदयः शिला कदापि आर्द्रः न भवति, अन्तः पूर्ववत् शुष्कः एव तिष्ठति । केवलं पिचर-भङ्गं कथं करणीयम् इति शिक्षते ।
ਅਗੀ ਅੰਦਰਿ ਫੁਟਿ ਜਾਇ ਅਹਰਣਿ ਘਣ ਅੰਦਰਿ ਹੈਰਾਣੈ ।
अगी अंदरि फुटि जाइ अहरणि घण अंदरि हैराणै ।अग्नौ स्थापिते स्फुटति, निहङ्गे मुद्गरेण च भंगुरः भवति ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ ਨ ਅੰਦਰਿ ਆਣੈ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुर उपदेस न अंदरि आणै ।एतादृशाः अपि पवित्रसङ्घे गुरुस्य शिक्षां श्रुत्वा अपि शिक्षायाः महत्त्वं हृदये न धारयन्ति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹੁ ਨ ਹੋਇ ਧਿਙਾਣੈ ।੧੧।
कपट सनेहु न होइ धिङाणै ।११।नकली स्नेहं दर्शयन् कोऽपि बलात् सत्यं सिद्धं कर्तुं न शक्नोति।
ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२
ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਮਾਨਸਰਿ ਨਿਰਮਲੁ ਨੀਰੁ ਸਥਾਉ ਸੁਹੰਦਾ ।
माणक मोती मानसरि निरमलु नीरु सथाउ सुहंदा ।मनसरोवरस्य (सरोवरे) शुद्धजलं माणिक्यमुक्तिकानि च अलङ्कृतानि सन्ति।
ਹੰਸੁ ਵੰਸੁ ਨਿਹਚਲ ਮਤੀ ਸੰਗਤਿ ਪੰਗਤਿ ਸਾਥੁ ਬਣੰਦਾ ।
हंसु वंसु निहचल मती संगति पंगति साथु बणंदा ।हंसानां कुटुम्बं धीरप्रज्ञां ते सर्वे समूहपङ्क्तौ निवसन्ति।
ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਚੋਗ ਚੁਗਿ ਮਾਣੁ ਮਹਿਤੁ ਆਨੰਦੁ ਵਧੰਦਾ ।
माणक मोती चोग चुगि माणु महितु आनंदु वधंदा ।माणिक्यमौक्तिकानि च उद्धृत्य प्रतिष्ठां मोदं च वर्धयन्ति।
ਕਾਉ ਨਿਥਾਉ ਨਿਨਾਉ ਹੈ ਹੰਸਾ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੁ ਹੋਵੰਦਾ ।
काउ निथाउ निनाउ है हंसा विचि उदासु होवंदा ।तत्र काकः नामाश्रयः विषादश्च तिष्ठति ।
ਭਖੁ ਅਭਖੁ ਅਭਖੁ ਭਖੁ ਵਣ ਵਣ ਅੰਦਰਿ ਭਰਮਿ ਭਵੰਦਾ ।
भखु अभखु अभखु भखु वण वण अंदरि भरमि भवंदा ।अभक्ष्यं भक्ष्यं च अभक्ष्यं च मन्यते, वने वनं च भ्रमति।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਤਨ ਅੰਦਰਿ ਮਨੁ ਥਿਰੁ ਨ ਰਹੰਦਾ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि तन अंदरि मनु थिरु न रहंदा ।यावत् पवित्रसङ्घे गुरुवचनं शृण्वन् मनुष्यः स्वशरीरं मनः च न स्थिरं करोति।
ਬਜਰ ਕਪਾਟ ਨ ਖੁਲ੍ਹੈ ਜੰਦਾ ।੧੨।
बजर कपाट न खुल्है जंदा ।१२।तस्य पाषाणद्वारं (प्रज्ञायाः) न विमोचितम्।
ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३
ਰੋਗੀ ਮਾਣਸੁ ਹੋਇ ਕੈ ਫਿਰਦਾ ਬਾਹਲੇ ਵੈਦ ਪੁਛੰਦਾ ।
रोगी माणसु होइ कै फिरदा बाहले वैद पुछंदा ।पीडितः रोगः मनुष्यः बहुभ्यः वैद्येभ्यः चिकित्सां याचन् भ्रमति।
ਕਚੈ ਵੈਦ ਨ ਜਾਣਨੀ ਵੇਦਨ ਦਾਰੂ ਰੋਗੀ ਸੰਦਾ ।
कचै वैद न जाणनी वेदन दारू रोगी संदा ।अप्रवीणः वैद्यः रोगिणः समस्यां तथैव तस्यैव औषधं न जानाति इति कारणतः।
ਹੋਰੋ ਦਾਰੂ ਰੋਗੁ ਹੋਰ ਹੋਇ ਪਚਾਇੜ ਦੁਖ ਸਹੰਦਾ ।
होरो दारू रोगु होर होइ पचाइड़ दुख सहंदा ।दुःखितः व्यक्तिः अधिकाधिकं दुःखं गच्छति।
ਆਵੈ ਵੈਦੁ ਸੁਵੈਦੁ ਘਰਿ ਦਾਰੂ ਦਸੈ ਰੋਗੁ ਲਹੰਦਾ ।
आवै वैदु सुवैदु घरि दारू दसै रोगु लहंदा ।यदि प्रौढः वैद्यः लभ्यते तर्हि सः सम्यक् औषधं विहितं करोति, येन व्याधिः भवति ।
ਸੰਜਮਿ ਰਹੈ ਨ ਖਾਇ ਪਥੁ ਖਟਾ ਮਿਠਾ ਸਾਉ ਚਖੰਦਾ ।
संजमि रहै न खाइ पथु खटा मिठा साउ चखंदा ।इदानीं यदि रोगी विहितं अनुशासनं न अनुसृत्य सर्वं मधुरं अम्लं च खादितुं गच्छति तर्हि वैद्यस्य दोषः न भवति ।
ਦੋਸੁ ਨ ਦਾਰੂ ਵੈਦ ਨੋ ਵਿਣੁ ਸੰਜਮਿ ਨਿਤ ਰੋਗੁ ਵਧੰਦਾ ।
दोसु न दारू वैद नो विणु संजमि नित रोगु वधंदा ।संयमस्य अभावात् रोगी व्याधिः दिवारात्रौ वर्धमानः भवति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ਹੋਇ ਕੈ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਚਿ ਆਇ ਬਹੰਦਾ ।
कपट सनेही होइ कै साधसंगति विचि आइ बहंदा ।यदि कश्चित् वञ्चकः पवित्रसङ्घम् अपि आगत्य तत्र उपविशति।
ਦੁਰਮਤਿ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਚੰਦਾ ।੧੩।
दुरमति दूजै भाइ पचंदा ।१३।दुष्टेन नियन्त्रितः सन् द्वन्द्वे नश्यति।
ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४
ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਮੇਦੁ ਲੈ ਮੇਲੁ ਕਪੂਰ ਕਥੂਰੀ ਸੰਦਾ ।
चोआ चंदनु मेदु लै मेलु कपूर कथूरी संदा ।चप्पलतैलं, कस्तूरी-बिडाल-कर्पूर-कस्तूरी-आदि-गन्धं मिश्रयन् ।
ਸਭ ਸੁਗੰਧ ਰਲਾਇ ਕੈ ਗੁਰੁ ਗਾਂਧੀ ਅਰਗਜਾ ਕਰੰਦਾ ।
सभ सुगंध रलाइ कै गुरु गांधी अरगजा करंदा ।गन्धकारः गन्धं सज्जीकरोति।
ਮਜਲਸ ਆਵੈ ਸਾਹਿਬਾਂ ਗੁਣ ਅੰਦਰਿ ਹੋਇ ਗੁਣ ਮਹਕੰਦਾ ।
मजलस आवै साहिबां गुण अंदरि होइ गुण महकंदा ।तस्य प्रयोगे कश्चित् निपुणानां सभायां आगच्छति, ते सर्वे गन्धपूर्णाः भवन्ति।
ਗਦਹਾ ਦੇਹੀ ਖਉਲੀਐ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੈ ਨਰਕ ਭਵੰਦਾ ।
गदहा देही खउलीऐ सार न जाणै नरक भवंदा ।यदि स एव गन्धः गदस्य उपरि प्रयोज्यते तर्हि तस्य महत्त्वं न अवगत्य मलिनस्थानेषु भ्रमति ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਹਿਰਦੈ ਨ ਧਰੰਦਾ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि भाउ भगति हिरदै न धरंदा ।गुरुवचनं श्रुत्वा, यः हृदये प्रेमभक्तिं न गृह्णाति।
ਅੰਨ੍ਹਾਂ ਅਖੀ ਹੋਂਦਈ ਬੋਲਾ ਕੰਨਾਂ ਸੁਣ ਨ ਸੁਣੰਦਾ ।
अंन्हां अखी होंदई बोला कंनां सुण न सुणंदा ।अन्धाः बधिराः यद्यपि चक्षुः कर्णः च।
ਬਧਾ ਚਟੀ ਜਾਇ ਭਰੰਦਾ ।੧੪।
बधा चटी जाइ भरंदा ।१४।वस्तुतः सः केनचित् बाध्यतेन पवित्रसङ्घं गच्छति ।
ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५
ਧੋਤੇ ਹੋਵਨਿ ਉਜਲੇ ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਖਰੈ ਅਮੋਲੇ ।
धोते होवनि उजले पाट पटंबर खरै अमोले ।क्षौमनिर्मितानि अमूल्यानि वस्त्राणि प्रक्षालितानि उज्ज्वलानि निर्गच्छन्ति।
ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀ ਰੰਗੀਅਨ ਸਭੇ ਰੰਗ ਸੁਰੰਗੁ ਅਡੋਲੇ ।
रंग बिरंगी रंगीअन सभे रंग सुरंगु अडोले ।रञ्जयन्तु येन वर्णेन ते विविधवर्णसुन्दराणि सन्ति।
ਸਾਹਿਬ ਲੈ ਲੈ ਪੈਨ੍ਹਦੈ ਰੂਪ ਰੰਗ ਰਸ ਵੰਸ ਨਿਕੋਲੇ ।
साहिब लै लै पैन्हदै रूप रंग रस वंस निकोले ।सौन्दर्यस्य, वर्णस्य, आनन्दस्य च अभिजातप्रशंसकाः तान् क्रियन्ते, धारयन्ति च ।
ਸੋਭਾਵੰਤੁ ਸੁਹਾਵਣੇ ਚਜ ਅਚਾਰ ਸੀਗਾਰ ਵਿਚੋਲੇ ।
सोभावंतु सुहावणे चज अचार सीगार विचोले ।तत्र तानि भव्यतापूर्णानि वस्त्राणि, विवाहेषु तेषां अलङ्कारसाधनाः भवन्ति।
ਕਾਲਾ ਕੰਬਲੁ ਉਜਲਾ ਹੋਇ ਨ ਧੋਤੈ ਰੰਗਿ ਨਿਰੋਲੇ ।
काला कंबलु उजला होइ न धोतै रंगि निरोले ।परन्तु कृष्णा कम्बलः न प्रक्षालितः उज्ज्वलः भवति न च कस्मिन् अपि वर्णेन रञ्जयितुं शक्यते।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਝਾਕੈ ਅੰਦਰਿ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि झाकै अंदरि नीरु विरोले ।यथा बुद्धिमान् पवित्रसङ्घं गत्वा गुरुशिक्षां श्रुत्वा अपि यदि कोऽपि विश्वमहासागरं अन्वेष्टुं गच्छति अर्थात् लौकिकसामग्रीषु कामनाः भवन्ति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ਉਜੜ ਖੋਲੇ ।੧੫।
कपट सनेही उजड़ खोले ।१५।तादृशं वञ्चनं परित्यक्तं निर्जनं यथा।
ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६
ਖੇਤੈ ਅੰਦਰਿ ਜੰਮਿ ਕੈ ਸਭ ਦੂੰ ਉੱਚਾ ਹੋਇ ਵਿਖਾਲੇ ।
खेतै अंदरि जंमि कै सभ दूं उचा होइ विखाले ।क्षेत्रे वर्धमानं तिलं सर्वेभ्यः अपेक्षया अधिकं लम्बं दृश्यते।
ਬੂਟੁ ਵਡਾ ਕਰਿ ਫੈਲਦਾ ਹੋਇ ਚੁਹਚੁਹਾ ਆਪੁ ਸਮਾਲੇ ।
बूटु वडा करि फैलदा होइ चुहचुहा आपु समाले ।वर्धमानं परितः हरितरूपेण प्रसरति, स्वस्य पोषणं च करोति ।
ਖੇਤਿ ਸਫਲ ਹੋਇ ਲਾਵਣੀ ਛੁਟਨਿ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਨਿਰਾਲੇ ।
खेति सफल होइ लावणी छुटनि तिलु बूआड़ निराले ।फलानां कटनी आरम्भे पक्वतायां बीजहीनाः तिलाः विशिष्टतया बहिः त्यक्ताः भवन्ति ।
ਨਿਹਫਲ ਸਾਰੇ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਜਿਉ ਸਰਵਾੜ ਕਮਾਦ ਵਿਚਾਲੇ ।
निहफल सारे खेत विचि जिउ सरवाड़ कमाद विचाले ।गजतृणानां स्थूलवृद्धिः इक्षुक्षेत्रेषु निरर्थकत्वेन ज्ञायते इति ते निष्प्रयोजनाः इति मन्यन्ते।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਕਪਟ ਸਨੇਹੁ ਕਰਨਿ ਬੇਤਾਲੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि कपट सनेहु करनि बेताले ।पवित्रसङ्घे गुरुवचनं श्रुत्वा अपि ये किमपि अनुशासनं न धारयन्ति, ते भूतवत् परिभ्रमन्ति।
ਨਿਹਫਲ ਜਨਮੁ ਅਕਾਰਥਾ ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਹੋਵਨਿ ਮੁਹ ਕਾਲੇ ।
निहफल जनमु अकारथा हलति पलति होवनि मुह काले ।तेषां जीवनं निरर्थकं भवति, तेषां मुखं कृष्णं भवति परत्र च।
ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਮ ਜੰਦਾਰਿ ਹਵਾਲੇ ।੧੬।
जम पुरि जम जंदारि हवाले ।१६।यमनिवासे ते यमदूतान् समर्पयन्ति।
ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७
ਉਜਲ ਕੈਹਾਂ ਚਿਲਕਣਾ ਥਾਲੀ ਜੇਵਣਿ ਜੂਠੀ ਹੋਵੈ ।
उजल कैहां चिलकणा थाली जेवणि जूठी होवै ।कांस्यं दीप्तं उज्ज्वलं च दृश्यते। कांस्यपटलात् भक्षितस्य भोजनस्य अनन्तरं अशुद्धं भवति ।
ਜੂਠਿ ਸੁਆਹੂ ਮਾਂਜੀਐ ਗੰਗਾ ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਲੈ ਧੋਵੈ ।
जूठि सुआहू मांजीऐ गंगा जल अंदरि लै धोवै ।तस्य मलं भस्मना संशोधितं ततः गङ्गाजले प्रक्षालितम् ।
ਬਾਹਰੁ ਸੁਚਾ ਧੋਤਿਆਂ ਅੰਦਰਿ ਕਾਲਖ ਅੰਤਿ ਵਿਗੋਵੈ ।
बाहरु सुचा धोतिआं अंदरि कालख अंति विगोवै ।प्रक्षालनेन बाह्यशुद्धिः भवति परन्तु कृष्णता तापस्य अन्तः कोरस्य अन्तः एव तिष्ठति।
ਮਨਿ ਜੂਠੇ ਤਨਿ ਜੂਠਿ ਹੈ ਥੁਕਿ ਪਵੈ ਮੁਹਿ ਵਜੈ ਰੋਵੈ ।
मनि जूठे तनि जूठि है थुकि पवै मुहि वजै रोवै ।शङ्खः बहिः अन्तः च अशुद्धः यतः फूत्कृते थूकः तस्मिन् गच्छति। यदा ध्वनिं करोति तदा वस्तुतः तस्मिन् मलिनतायाः कारणात् रोदिति।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਕਪਟ ਸਨੇਹੀ ਗਲਾਂ ਗੋਵੈ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि कपट सनेही गलां गोवै ।पवित्रसङ्घस्य वचनं श्रुत्वा वञ्चकः व्यर्थं वदति।
ਗਲੀ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਖੰਡੁ ਖੰਡੁ ਕਰਿ ਸਾਉ ਨ ਭੋਵੈ ।
गली त्रिपति न होवई खंडु खंडु करि साउ न भोवै ।जल्पमात्रेण तु न कश्चित् तृप्तः भवति, यथा शर्कराशब्दोच्चारणमात्रेण मुखं मधुरं न भवितुमर्हति।
ਮਖਨੁ ਖਾਇ ਨ ਨੀਰੁ ਵਿਲੋਵੈ ।੧੭।
मखनु खाइ न नीरु विलोवै ।१७।यदि घृतं खादितव्यं तर्हि जलं मथनं न गन्तव्यं अर्थात् केवलं वार्तालापैः सम्यक् परिणामः न प्राप्यते ।
ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८
ਰੁਖਾਂ ਵਿਚਿ ਕੁਰੁਖ ਹਨਿ ਦੋਵੈਂ ਅਰੰਡ ਕਨੇਰ ਦੁਆਲੇ ।
रुखां विचि कुरुख हनि दोवैं अरंड कनेर दुआले ।वृक्षेषु दुष्टतरं परितः एरण्डः, ओलिएण्डर् च वनस्पतयः दृश्यन्ते ।
ਅਰੰਡੁ ਫਲੈ ਅਰਡੋਲੀਆਂ ਫਲ ਅੰਦਰਿ ਬੀਅ ਚਿਤਮਿਤਾਲੇ ।
अरंडु फलै अरडोलीआं फल अंदरि बीअ चितमिताले ।एरण्डस्य उपरि पुष्पाणि वर्धन्ते, तेषु पाईबाल्ड् बीजानि अवशिष्यन्ते ।
ਨਿਬਹੈ ਨਾਹੀਂ ਨਿਜੜਾ ਹਰਵਰਿ ਆਈ ਹੋਇ ਉਚਾਲੇ ।
निबहै नाहीं निजड़ा हरवरि आई होइ उचाले ।तस्य मूलं गभीरं नास्ति, द्रुतवायुः तम् उद्धृत्य स्थापयति।
ਕਲੀਆਂ ਪਵਨਿ ਕਨੇਰ ਨੋਂ ਦੁਰਮਤਿ ਵਿਚਿ ਦੁਰੰਗ ਦਿਖਾਲੇ ।
कलीआं पवनि कनेर नों दुरमति विचि दुरंग दिखाले ।ओलिएण्डरवृक्षेषु अङ्कुराः वर्धन्ते ये दुष्टेन्द्रिया इव परितः दुर्गन्धं प्रकीर्णयन्ति।
ਬਾਹਰੁ ਲਾਲੁ ਗੁਲਾਲੁ ਹੋਇ ਅੰਦਰਿ ਚਿਟਾ ਦੁਬਿਧਾ ਨਾਲੇ ।
बाहरु लालु गुलालु होइ अंदरि चिटा दुबिधा नाले ।बहिः रक्तगुलाब इव किन्तु अन्तः दुविधायुक्तः इव श्वेताः (बहुविधभयात्)।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗਣਤੀ ਵਿਚਿ ਭਵੈ ਭਰਨਾਲੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गणती विचि भवै भरनाले ।पवित्रसङ्घे गुरुवचनं श्रुत्वा अपि यदि गणनायां किमपि शरीरं नष्टं भवति तर्हि सः जगति भ्रष्टः भवति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹ ਖੇਹ ਮੁਹਿ ਕਾਲੇ ।੧੮।
कपट सनेह खेह मुहि काले ।१८।नकलीकान्तस्य मुखे भस्म क्षिप्तं तस्य मुखं कृष्णं भवति।
ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९
ਵਣ ਵਿਚਿ ਫਲੈ ਵਣਾਸਪਤਿ ਬਹੁ ਰਸੁ ਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਸੁਹੰਦੇ ।
वण विचि फलै वणासपति बहु रसु गंध सुगंध सुहंदे ।वने विविधवर्णानां वनस्पतिं शोभते ।
ਅੰਬ ਸਦਾ ਫਲ ਸੋਹਣੇ ਆੜੂ ਸੇਵ ਅਨਾਰ ਫਲੰਦੇ ।
अंब सदा फल सोहणे आड़ू सेव अनार फलंदे ।आमः सर्वदा सुन्दरं फलं मन्यते तथा च वृक्षेषु वर्धमानं आड़ू, सेबं, दाडिमम् इत्यादयः।
ਦਾਖ ਬਿਜਉਰੀ ਜਾਮਣੂ ਖਿਰਣੀ ਤੂਤ ਖਜੂਰਿ ਅਨੰਦੇ ।
दाख बिजउरी जामणू खिरणी तूत खजूरि अनंदे ।निम्बूप्रमाणस्य द्राक्षाफलं, प्लम्, मिमोसेसियस, शहतूत, खजूर इत्यादयः सर्वे फलदायी आनन्ददायकाः सन्ति।
ਪੀਲੂ ਪੇਝੂ ਬੇਰ ਬਹੁ ਕੇਲੇ ਤੇ ਅਖਨੋਟ ਬਣੰਦੇ ।
पीलू पेझू बेर बहु केले ते अखनोट बणंदे ।पिलु, पेहु, बेर, अखरोट, कदली, (सर्वं लघु-बृहत् भारतीयफलम्) अपि (भारतीय) वृक्षेषु वर्धन्ते ।
ਮੂਲਿ ਨ ਭਾਵਨਿ ਅਕਟਿਡਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਤਜਿ ਅਕਿ ਵਸੰਦੇ ।
मूलि न भावनि अकटिडि अंम्रित फल तजि अकि वसंदे ।परन्तु टिड्डी तान् सर्वान् न रोचयति, वालुकाप्रदेशस्य वन्यवनस्पतिं अक्क् इत्यत्र उपविष्टुं कूर्दति।
ਜੇ ਥਣ ਜੋਕ ਲਵਾਈਐ ਦੁਧੁ ਨ ਪੀਐ ਲੋਹੂ ਗੰਦੇ ।
जे थण जोक लवाईऐ दुधु न पीऐ लोहू गंदे ।गोमहिषस्य स्तनौ यदि लीचः स्थापितः तर्हि सः अशुद्धं रक्तं चूषयिष्यति न तु दुग्धम् ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗਣਤੀ ਅੰਦਰਿ ਝਾਖ ਝਖੰਦੇ ।
साधसंगति गुरु सबदु सुणि गणती अंदरि झाख झखंदे ।पवित्रसङ्घे गुरुवचनं श्रुत्वा अपि ये हानिलाभभावयोः मध्ये क्षिपन्ति।
ਕਪਟ ਸਨੇਹਿ ਨ ਥੇਹਿ ਜੁੜੰਦੇ ।੧੯।
कपट सनेहि न थेहि जुड़ंदे ।१९।तेषां मिथ्याप्रेमः कस्मिंश्चित् स्थानं प्राप्तुं न शक्नोति।
ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०
ਡਡੂ ਬਗਲੇ ਸੰਖ ਲਖ ਅਕ ਜਵਾਹੇ ਬਿਸੀਅਰਿ ਕਾਲੇ ।
डडू बगले संख लख अक जवाहे बिसीअरि काले ।कोटि-कोटि-मण्डूकाः, क्रेन-शङ्खाः, वालुका-प्रदेशानां वनस्पतयः (अक्क्), उष्ट्राः, कण्टकाः (जवाः) कृष्णसर्पाः;
ਸਿੰਬਲ ਘੁੱਘੂ ਚਕਵੀਆਂ ਕੜਛ ਹਸਤਿ ਲਖ ਸੰਢੀ ਨਾਲੇ ।
सिंबल घुघू चकवीआं कड़छ हसति लख संढी नाले ।क्षौमकर्पासवृक्षाः, उलूकाः, रक्तवर्णाः, स्रुचाः, गजाः, वन्ध्याः स्त्रियः;
ਪਥਰ ਕਾਂਵ ਰੋਗੀ ਘਣੇ ਗਦਹੁ ਕਾਲੇ ਕੰਬਲ ਭਾਲੇ ।
पथर कांव रोगी घणे गदहु काले कंबल भाले ।पाषाणाः काकाः रोगिणः खराः कृष्णाः कम्बलाः;
ਕੈਹੈ ਤਿਲ ਬੂਆੜਿ ਲਖ ਅਕਤਿਡ ਅਰੰਡ ਤੁਮੇ ਚਿਤਰਾਲੇ ।
कैहै तिल बूआड़ि लख अकतिड अरंड तुमे चितराले ।बीजहीनाः तिलवृक्षाः, एरण्डः, कोलोसिन्थः;
ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਵਖਾਣੀਐ ਸਭ ਅਵਗੁਣ ਮੈ ਤਨਿ ਭੀਹਾਲੇ ।
कली कनेर वखाणीऐ सभ अवगुण मै तनि भीहाले ।अङ्कुराः, ओलेएण्डर्स् (कनेर्) तत्र (लोके)। एतेषां सर्वेषां घातकदोषाः मम मयि सन्ति।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਨ ਰਿਦੇ ਸਮਾਲੇ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि गुर उपदेसु न रिदे समाले ।यः पवित्रसङ्घे गुरुवचनं शृण्वन् अपि गुरुशिक्षां हृदये न गृह्णाति।
ਧ੍ਰਿਗੁ ਜੀਵਣੁ ਬੇਮੁਖ ਬੇਤਾਲੇ ।੨੦।
ध्रिगु जीवणु बेमुख बेताले ।२०।गुरुविरुद्धं भवति तथा च तादृशस्य असन्तुलितस्य जीवनं निन्दनीयम्।
ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१
ਲਖ ਨਿੰਦਕ ਲਖ ਬੇਮੁਖਾਂ ਦੂਤ ਦੁਸਟ ਲਖ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ।
लख निंदक लख बेमुखां दूत दुसट लख लूण हरामी ।कोटिः निन्दकाः, कोटिः धर्मत्यागी, कोटिः दुष्टाः च स्वलवणस्य असत्याः सन्ति ।
ਸ੍ਵਾਮਿ ਧੋਹੀ ਅਕਿਰਤਘਣਿ ਚੋਰ ਜਾਰ ਲਖ ਲਖ ਪਹਿਨਾਮੀ ।
स्वामि धोही अकिरतघणि चोर जार लख लख पहिनामी ।अविश्वासिनः कृतघ्नाः चोराः भ्रमराश्च कोटिः कुख्याताः ।
ਬਾਮ੍ਹਣ ਗਾਈਂ ਵੰਸ ਘਾਤ ਲਾਇਤਬਾਰ ਹਜਾਰ ਅਸਾਮੀ ।
बाम्हण गाईं वंस घात लाइतबार हजार असामी ।सहस्राणि सन्ति ये ब्राह्मणगोः स्वकुलहन्तारः |
ਕੂੜਿਆਰ ਗੁਰੁ ਗੋਪ ਲਖ ਗੁਨਹਗਾਰ ਲਖ ਲਖ ਬਦਨਾਮੀ ।
कूड़िआर गुरु गोप लख गुनहगार लख लख बदनामी ।कोटि-कोटि-मृषावादिनः, गुरु-विरोधिनः, अपराधिनः, दुर्प्रतिष्ठिताः च सन्ति।
ਅਪਰਾਧੀ ਬਹੁ ਪਤਿਤ ਲਖ ਅਵਗੁਣਿਆਰ ਖੁਆਰ ਖੁਨਾਮੀ ।
अपराधी बहु पतित लख अवगुणिआर खुआर खुनामी ।बहवः अपराधिनः, पतिताः, दोषपूर्णाः, नकलीजनाः च सन्ति।
ਲਖ ਲਿਬਾਸੀ ਦਗਾਬਾਜ ਲਖ ਸੈਤਾਨ ਸਲਾਮਿ ਸਲਾਮੀ ।
लख लिबासी दगाबाज लख सैतान सलामि सलामी ।कोटिजनाः विविधवेषधारिणः, वञ्चकाः, शैतानस्य मित्रवतः च सन्ति, तेषां सह अभिवादनस्य आदानप्रदानं कुर्वन्ति।
ਤੂੰ ਵੇਖਹਿ ਹਉ ਮੁਕਰਾ ਹਉ ਕਪਟੀ ਤੂੰ ਅੰਤਰਿਜਾਮੀ ।
तूं वेखहि हउ मुकरा हउ कपटी तूं अंतरिजामी ।हे देव, भवन्तः सर्वे जानन्ति यत् अहं कथं नकारयामि (भवतः दानानि प्राप्य)। अहं वञ्चकः अस्मि तथा च भगवन् त्वं सर्वज्ञः |
ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਬਿਰਦੁ ਸੁਆਮੀ ।੨੧।੧੭। ਸਤਾਰਾਂ ।
पतित उधारणु बिरदु सुआमी ।२१।१७। सतारां ।पतितानां उत्थानकर्त्ता प्रभो सदा यशः रक्ष ।