वारां भाई गुरदास जी

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧

(Apatina=indolence. Lovei=bole. Odina=indifferent) मीना=दक्षिण पंजाबच्या जिल्ह्यांमध्ये एक गुन्हेगारी जमात आहे ज्याचे नाव मीना आहे, हे लोक विचित्र युक्त्या करून प्रवाशांना, टोळ्यांना आणि कारवाल्यांना लुटायचे. इथे वाईट माणसाला मीना म्हणतात, सामान्य अर्थ मिसाना. तुम्ही दांभिक आहात, ढोंगी आहात

ਤੀਰਥ ਮੰਝਿ ਨਿਵਾਸੁ ਹੈ ਬਗੁਲਾ ਅਪਤੀਣਾ ।

तीर्थक्षेत्रात राहणाऱ्या क्रेनवर विश्वास नसतो.

ਲਵੈ ਬਬੀਹਾ ਵਰਸਦੈ ਜਲ ਜਾਇ ਨ ਪੀਣਾ ।

पावसाळ्यात पक्षी रडत राहतो पण पाणी कसे प्यावे हे सुकत नाही.

ਵਾਂਸੁ ਸੁਗੰਧਿ ਨ ਹੋਵਈ ਪਰਮਲ ਸੰਗਿ ਲੀਣਾ ।

बांबू चंदनात मग्न असेल पण त्याचा सुगंध घेऊ शकत नाही.

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝਈ ਕਰਮਾ ਦਾ ਹੀਣਾ ।

घुबड इतके दुर्दैवी आहे की त्याला कधीच सूर्य दिसत नाही.

ਨਾਭਿ ਕਥੂਰੀ ਮਿਰਗ ਦੇ ਵਤੈ ਓਡੀਣਾ ।

कस्तुरी मृगाच्या कुशीत राहिली तरी ती त्याच्या शोधात धावतच असते.

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਮੁਹੁ ਕਾਲੈ ਮੀਣਾ ।੧।

खरा गुरू हाच खरा सम्राट आहे आणि फोडणाऱ्यांचे तोंड काळे झाले आहे.

ਪਉੜੀ ੨

ਨੀਲਾਰੀ ਦੇ ਮਟ ਵਿਚਿ ਪੈ ਗਿਦੜੁ ਰਤਾ ।

एकदा एक कोल्हा डायरच्या वातमध्ये पडला आणि रंगला.

ਜੰਗਲ ਅੰਦਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਪਾਖੰਡੁ ਕਮਤਾ ।

त्याच्या बदललेल्या रंगाचा फायदा घेऊन ते जंगलात गेले आणि (तेथे प्राणी) विसर्जन करू लागले.

ਦਰਿ ਸੇਵੈ ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਹੋਇ ਬਹੈ ਅਵਤਾ ।

त्याच्या कुंडीत उद्धटपणे बसून, ते हरणांना त्याची सेवा करण्यास घाबरवते.

ਕਰੈ ਹਕੂਮਤਿ ਅਗਲੀ ਕੂੜੈ ਮਦਿ ਮਤਾ ।

खोट्या अभिमानाच्या नशेत तो मोठ्या थाटामाटात (प्राण्यांवर) राज्य करू लागला.

ਬੋਲਣਿ ਪਾਜ ਉਘਾੜਿਆ ਜਿਉ ਮੂਲੀ ਪਤਾ ।

मुळ्याचे पान खाल्ल्याचे इरेक्टेशन सूचित करते, तेव्हा ते (इतर कोल्हाळांचे ओरडणे ऐकून) देखील ओरडू लागले तेव्हा ते उघड झाले.

ਤਿਉ ਦਰਗਹਿ ਮੀਣਾ ਮਾਰੀਐ ਕਰਿ ਕੂੜੁ ਕੁਪਤਾ ।੨।

अशा प्रकारे, स्वतःच्या दांभिकतेतून विघटन करणारा परमेश्वराच्या दरबारात पोकळ मारला जातो.

ਪਉੜੀ ੩

ਚੋਰੁ ਕਰੈ ਨਿਤ ਚੋਰੀਆਂ ਓੜਕਿ ਦੁਖ ਭਾਰੀ ।

चोर रोज चोरी करतो पण शेवटी त्याला मोठा त्रास सहन करावा लागतो.

ਨਕੁ ਕੰਨੁ ਫੜਿ ਵਢੀਐ ਰਾਵੈ ਪਰ ਨਾਰੀ ।

दुसऱ्याच्या बायकोचा तिरस्कार करणाऱ्या माणसाचे कान आणि नाक कापले जातात.

ਅਉਘਟ ਰੁਧੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਵਿਤੁ ਹਾਰਿ ਜੂਆਰੀ ।

हरणा-या जुगाराची स्थिती सापळ्यात अडकलेल्या हरणासारखीच असते.

ਲੰਙੀ ਕੁਹਲਿ ਨ ਆਵਈ ਪਰ ਵੇਲਿ ਪਿਆਰੀ ।

एक लंगडी स्त्री नीट हालचाल करू शकत नाही, परंतु इतरांची पत्नी असल्याने ती प्रेमळ दिसते.

ਵਗ ਨ ਹੋਵਨਿ ਕੁਤੀਆ ਮੀਣੇ ਮੁਰਦਾਰੀ ।

कुत्री तेथे नसल्यामुळे विघटन करणारे कॅरियन खातात.

ਪਾਪਹੁ ਮੂਲਿ ਨ ਤਗੀਐ ਹੋਇ ਅੰਤਿ ਖੁਆਰੀ ।੩।

वाईट कर्मांनी मुक्ती कधीच मिळू शकत नाही आणि शेवटी माणूस दु:खी होतो.

ਪਉੜੀ ੪

ਚਾਨਣਿ ਚੰਦ ਨ ਪੁਜਈ ਚਮਕੈ ਟਾਨਾਣਾ ।

ग्लो-वॉर्म त्याला आवडेल तितके चमकू शकते परंतु त्याची चमक चंद्राच्या तेजापर्यंत पोहोचू शकत नाही.

ਸਾਇਰ ਬੂੰਦ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਆਖਿ ਵਖਾਣਾ ।

समुद्र आणि पाण्याचा एक थेंब समान आहे असे कसे म्हणता येईल.

ਕੀੜੀ ਇਭ ਨ ਅਪੜੈ ਕੂੜਾ ਤਿਸੁ ਮਾਣਾ ।

मुंगी कधीच हत्तीची बरोबरी करू शकत नाही; त्याचा अभिमान खोटा आहे.

ਨਾਨੇਹਾਲੁ ਵਖਾਣਦਾ ਮਾ ਪਾਸਿ ਇਆਣਾ ।

मुलाने आपल्या आजोबांच्या घराचे त्याच्या आईला वर्णन करणे व्यर्थ आहे.

ਜਿਨਿ ਤੂੰ ਸਾਜਿ ਨਿਵਾਜਿਆ ਦੇ ਪਿੰਡੁ ਪਰਾਣਾ ।

0 dissembler! ज्याने शरीर दिले आहे त्या परमेश्वराला जर तुम्ही पूर्णपणे विसरलात

ਮੁਢਹੁ ਘੁਥਹੁ ਮੀਣਿਆ ਤੁਧੁ ਜਮਪੁਰਿ ਜਾਣਾ ।੪।

आणि तुझ्यावर आत्मा, तू थेट यमाच्या घरी जाशील

ਪਉੜੀ ੫

ਕੈਹਾ ਦਿਸੈ ਉਜਲਾ ਮਸੁ ਅੰਦਰਿ ਚਿਤੈ ।

कांस्य तेजस्वी दिसते पण आत काळेपणा राहतो.

ਹਰਿਆ ਤਿਲੁ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਫਲੁ ਕੰਮ ਨ ਕਿਤੈ ।

बाल: तीळाच्या शेतातील तणाची रोपटी हिरवीगार असू शकते पण ती. फळ निरुपयोगी आहे.

ਜੇਹੀ ਕਲੀ ਕਨੇਰ ਦੀ ਮਨਿ ਤਨਿ ਦੁਹੁ ਭਿਤੈ ।

ओलिंडरच्या कळीला दोन पैलू असतात; बाहेरून ते सुंदर आहे पण आतमध्ये ते विषारी आहे.

ਪੇਂਝੂ ਦਿਸਨਿ ਰੰਗੁਲੇ ਮਰੀਐ ਅਗਲਿਤੈ ।

पेलीझा, जंगली केपरचे पिकलेले फळ रंगीबेरंगी दिसते परंतु ते खाल्ल्याने माणूस त्वरित मरतो.

ਖਰੀ ਸੁਆਲਿਓ ਵੇਸੁਆ ਜੀਅ ਬਝਾ ਇਤੈ ।

वेश्या दिसायला खूप सुंदर पण ती मनाला अडकवते (आणि शेवटी माणूस संपून उभा राहतो).

ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਦੁਖ ਦੇਂਦੀ ਮਿਤੈ ।੫।

त्याचप्रमाणे डिसेम्बलरच्या कंपनीमुळे त्यांच्या मित्रांना त्रास होतो

ਪਉੜੀ ੬

ਬਧਿਕੁ ਨਾਦੁ ਸੁਣਾਇ ਕੈ ਜਿਉ ਮਿਰਗੁ ਵਿਣਾਹੈ ।

जसा शिकारी संगीताने हरणाला पकडतो आणि त्याला अडकवतो;

ਝੀਵਰੁ ਕੁੰਡੀ ਮਾਸੁ ਲਾਇ ਜਿਉ ਮਛੀ ਫਾਹੈ ।

हुकवर मांस घालणारा मच्छीमार मासा पकडतो;

ਕਵਲੁ ਦਿਖਾਲੈ ਮੁਹੁ ਖਿੜਾਇ ਭਵਰੈ ਵੇਸਾਹੈ ।

कमळ जसा आपला उमललेला चेहरा दाखवून काळ्या-मधमाशीला भुलवते;

ਦੀਪਕ ਜੋਤਿ ਪਤੰਗ ਨੋ ਦੁਰਜਨ ਜਿਉ ਦਾਹੈ ।

जशी दिव्याची ज्योत शत्रूप्रमाणे पतंगाला जळते;

ਕਲਾ ਰੂਪ ਹੋਇ ਹਸਤਨੀ ਮੈਗਲੁ ਓਮਾਹੈ ।

जसे मादी हत्तीचे कागदी मॉडेल नर समकक्षाला इरोटोमॅनियाक बनवते;

ਤਿਉ ਨਕਟ ਪੰਥੁ ਹੈ ਮੀਣਿਆ ਮਿਲਿ ਨਰਕਿ ਨਿਬਾਹੈ ।੬।

त्याचप्रमाणे निर्लज्ज चेहऱ्याचे विघटन करणाऱ्यांचा मार्ग नरकाकडे जातो.

ਪਉੜੀ ੭

ਹਰਿਚੰਦੁਉਰੀ ਦੇਖਿ ਕੈ ਕਰਦੇ ਭਰਵਾਸਾ ।

वाळवंटातील मृगजळ तहान कशी शमवू शकते?

ਥਲ ਵਿਚ ਤਪਨਿ ਭਠੀਆ ਕਿਉ ਲਹੈ ਪਿਆਸਾ ।

लोक, स्वप्नात राजा बनून आनंद घेतात (परंतु सकाळी त्यांच्याकडे काहीच नसते).

ਸੁਹਣੇ ਰਾਜੁ ਕਮਾਈਐ ਕਰਿ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ।

झाडाची सावली स्थिर राहील अशी आशा कशी करता येईल?

ਛਾਇਆ ਬਿਰਖੁ ਨ ਰਹੈ ਥਿਰੁ ਪੁਜੈ ਕਿਉ ਆਸਾ ।

हा सगळा ॲक्रोबॅटसारखा खोटा शो आहे.

ਬਾਜੀਗਰ ਦੀ ਖੇਡ ਜਿਉ ਸਭੁ ਕੂੜੁ ਤਮਾਸਾ ।

जो विघटन करणाऱ्यांचा सहवास ठेवतो,

ਰਲੈ ਜੁ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਉਠਿ ਚਲੈ ਨਿਰਾਸਾ ।੭।

शेवटी (या जगातून) निराश होऊन जातो.

ਪਉੜੀ ੮

ਕੋਇਲ ਕਾਂਉ ਰਲਾਈਅਨਿ ਕਿਉ ਹੋਵਨਿ ਇਕੈ ।

कावळे आणि कोकिळे जरी मिसळले तरी एक असू शकत नाहीत.

ਤਿਉ ਨਿੰਦਕ ਜਗ ਜਾਣੀਅਨਿ ਬੋਲਿ ਬੋਲਣਿ ਫਿਕੈ ।

त्याचप्रमाणे निंदक त्यांच्या स्वस्त आणि कमी बोलण्याने जगात ओळखले जातात.

ਬਗੁਲੇ ਹੰਸੁ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿਉ ਮਿਕਨਿ ਮਿਕੈ ।

क्रेन आणि हंस समान मोजमापाने कसे समीकरण केले जाऊ शकते?

ਤਿਉ ਬੇਮੁਖ ਚੁਣਿ ਕਢੀਅਨਿ ਮੁਹਿ ਕਾਲੇ ਟਿਕੈ ।

त्याचप्रमाणे धर्मत्यागी लोकांना उचलले जाते, वेगळे केले जाते आणि कलंकित केले जाते.

ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀ ਮੀਣਿਆ ਖੋਟੁ ਸਾਲੀ ਸਿਕੈ ।

dissemblers च्या हॉल मार्क काय आहे? ते बनावट टांकसाळीच्या प्रति-फेट नाण्यांसारखे आहेत.

ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਪਾਹਣੀ ਮਾਰੀਅਨਿ ਓਇ ਪੀਰ ਫਿਟਿਕੈ ।੮।

त्यांच्या डोक्यावर जोडा मारला जातो आणि त्यांना धर्मगुरूकडून शाप दिला जातो.

ਪਉੜੀ ੯

ਰਾਤੀ ਨੀਂਗਰ ਖੇਲਦੇ ਸਭ ਹੋਇ ਇਕਠੇ ।

संध्याकाळी मुले एकत्र खेळतात.

ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਹੋਵਦੇ ਕਰਿ ਸਾਂਗ ਉਪਠੇ ।

कोणी राजा आणि बाकीचे प्रजेच्या वेषात, ते हास्यास्पद दृश्ये साकारतात.

ਇਕਿ ਲਸਕਰ ਲੈ ਧਾਵਦੇ ਇਕਿ ਫਿਰਦੇ ਨਠੇ ।

त्यांच्यापैकी काही सैन्याचे नेतृत्व करणारे ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी धाव घेतात आणि काही पराभूत होऊन आश्रय घेत पळून जातात.

ਠੀਕਰੀਆਂ ਹਾਲੇ ਭਰਨਿ ਉਇ ਖਰੇ ਅਸਠੇ ।

ते भांडे अर्पण करून कर भरतात आणि त्यामुळे शहाणे होतात.

ਖਿਨ ਵਿਚਿ ਖੇਡ ਉਜਾੜਿਦੇ ਘਰੁ ਘਰੁ ਨੂੰ ਤ੍ਰਠੇ ।

काही क्षणातच ते त्यांचा खेळ उद्ध्वस्त करून घराकडे धाव घेतात.

ਵਿਣੁ ਗੁਣੁ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਓਇ ਖੋਟੇ ਮਠੇ ।੯।

जे योग्यतेशिवाय स्वतःला गुरू म्हणवतात, ते आळशी असतात.

ਪਉੜੀ ੧੦

ਉਚਾ ਲੰਮਾ ਝਾਟੁਲਾ ਵਿਚਿ ਬਾਗ ਦਿਸੰਦਾ ।

उंच, उंच आणि आलिशान रेशीम कापसाचे झाड बागेत दिसते.

ਮੋਟਾ ਮੁਢੁ ਪਤਾਲਿ ਜੜਿ ਬਹੁ ਗਰਬ ਕਰੰਦਾ ।

त्याला त्याच्या कडक खोडाचा आणि खोल मुळांचा अभिमान आहे.

ਪਤ ਸੁਪਤਰ ਸੋਹਣੇ ਵਿਸਥਾਰੁ ਬਣੰਦਾ ।

त्याची सुंदर हिरवी पाने त्याचा प्रसार वाढवतात.

ਫੁਲ ਰਤੇ ਫਲ ਬਕਬਕੇ ਹੋਇ ਅਫਲ ਫਲੰਦਾ ।

पण त्याची लाल फुले आणि क्षुल्लक फळांमुळे ते निष्फळ ठरते.

ਸਾਵਾ ਤੋਤਾ ਚੁਹਚੁਹਾ ਤਿਸੁ ਦੇਖਿ ਭੁਲੰਦਾ ।

ते पाहून चिवचिवाट करणाऱ्या हिरव्या पोपटाचा भ्रमनिरास होतो

ਪਿਛੋ ਦੇ ਪਛੁਤਾਇਦਾ ਓਹੁ ਫਲੁ ਨ ਲਹੰਦਾ ।੧੦।

पण त्या झाडाला फळ न लागल्याने नंतर पश्चाताप होतो.

ਪਉੜੀ ੧੧

ਪਹਿਨੈ ਪੰਜੇ ਕਪੜੇ ਪੁਰਸਾਵਾਂ ਵੇਸੁ ।

पाच वस्त्रे परिधान केल्यास एखाद्या पुरुषाचा पोशाख गृहीत धरू शकतो.

ਮੁਛਾਂ ਦਾੜ੍ਹੀ ਸੋਹਣੀ ਬਹੁ ਦੁਰਬਲ ਵੇਸੁ ।

त्याला सुंदर दाढी आणि मिशा आणि सडपातळ शरीर असू शकते.

ਸੈ ਹਥਿਆਰੀ ਸੂਰਮਾ ਪੰਚੀਂ ਪਰਵੇਸੁ ।

शंभर शस्त्रे बाळगणारा तो प्रमुख शूरवीरांमध्ये गणला जाऊ शकतो.

ਮਾਹਰੁ ਦੜ ਦੀਬਾਣ ਵਿਚਿ ਜਾਣੈ ਸਭੁ ਦੇਸੁ ।

तो एक निपुण दरबारी असू शकतो आणि देशभरात त्याची ओळख आहे.

ਪੁਰਖੁ ਨ ਗਣਿ ਪੁਰਖਤੁ ਵਿਣੁ ਕਾਮਣਿ ਕਿ ਕਰੇਸੁ ।

पण पुरुषत्वाशिवाय त्याचा स्त्रीला काय उपयोग?

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਗੁਰੂ ਸਦਾਇਦੇ ਕਉਣ ਕਰੈ ਅਦੇਸੁ ।੧੧।

गुण नसलेल्यांपुढे कोण नतमस्तक होऊन स्वतःला गुरु म्हणवून घेईल

ਪਉੜੀ ੧੨

ਗਲੀਂ ਜੇ ਸਹੁ ਪਾਈਐ ਤੋਤਾ ਕਿਉ ਫਾਸੈ ।

नुसत्या बडबडीने प्रेयसीला भेटायला मदत होत असेल तर पोपट कशाला अडकून राहायचा?

ਮਿਲੈ ਨ ਬਹੁਤੁ ਸਿਆਣਪੈ ਕਾਉ ਗੂੰਹੁ ਗਿਰਾਸੈ ।

अति हुशारीने तो साध्य होत नाही आणि हुशार कावळा शेवटी विष्ठा खातो.

ਜੋਰਾਵਰੀ ਨ ਜਿਪਈ ਸੀਹ ਸਹਾ ਵਿਣਾਸੈ ।

शक्ती देखील जिंकत नाही (बुद्धी जिंकते) कारण एका ससाने सिंहाला मारले (त्याचे प्रतिबिंब दाखवून आणि विहिरीत उडी मारली).

ਗੀਤ ਕਵਿਤੁ ਨ ਭਿਜਈ ਭਟ ਭੇਖ ਉਦਾਸੈ ।

प्रेयसीला गीत-कवितेचा भुरळ पडत नाही, नाहीतर संन्याशांचा वेष कशाला अंगीकारायचा?

ਜੋਬਨ ਰੂਪੁ ਨ ਮੋਹੀਐ ਰੰਗੁ ਕੁਸੁੰਭ ਦੁਰਾਸੈ ।

त्याला तारुण्य आणि सौंदर्याने आकर्षित केले नाही कारण कुसुमचा रंग शाश्वत नाही.

ਵਿਣੁ ਸੇਵਾ ਦੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਮਿਲੈ ਨ ਹਾਸੈ ।੧੨।

सेवेशिवाय (परमेश्वराची आणि त्याच्या सृष्टीची) ही आत्मा निर्जन स्त्री आहे आणि केवळ हसण्याने (मूर्खपणे) प्रिय व्यक्ती प्राप्त होत नाही. तो सेवेतून प्राप्त होतो.

ਪਉੜੀ ੧੩

ਸਿਰ ਤਲਵਾਏ ਪਾਈਐ ਚਮਗਿਦੜ ਜੂਹੈ ।

नमनानेच मुक्ती मिळते तर जंगलात वटवाघुळं झाडांना उलटे लटकतात.

ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਿਚਿ ਖੁਡਾਂ ਚੂਹੈ ।

जर मुक्ती स्मशानाच्या एकाकीपणात मिळाली असेल तर उंदरांनी ती त्यांच्या भोकांमध्ये मिळवावी.

ਮਿਲੈ ਨ ਵਡੀ ਆਰਜਾ ਬਿਸੀਅਰੁ ਵਿਹੁ ਲੂਹੈ ।

दीर्घायुष्य देखील ते आणत नाही कारण साप त्याच्या संपूर्ण आयुष्यामध्ये स्वतःच्या विषाने धुमसत असतो.

ਹੋਇ ਕੁਚੀਲੁ ਵਰਤੀਐ ਖਰ ਸੂਰ ਭਸੂਹੇ ।

जर घाण ते साध्य करू शकत असेल, तर गाढवे आणि डुक्कर नेहमीच गलिच्छ आणि चिखलाने माखलेले राहतात.

ਕੰਦ ਮੂਲ ਚਿਤੁ ਲਾਈਐ ਅਈਅੜ ਵਣੁ ਧੂਹੇ ।

जर कंद आणि मुळांवर आस्वाद घेतल्यास ते (मुक्ती) मिळू शकते, तर प्राण्यांचे कळप त्यांना उचलून खातात (त्यांनाही मुक्ती मिळायला हवी होती).

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜਿਉਂ ਘਰੁ ਵਿਣੁ ਬੂਹੇ ।੧੩।

जसे घर (खरे तर) दाराशिवाय निरुपयोगी आहे, तसे गुरुशिवाय मुक्ती मिळू शकत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੪

ਮਿਲੈ ਜਿ ਤੀਰਥਿ ਨਾਤਿਆਂ ਡਡਾਂ ਜਲ ਵਾਸੀ ।

तीर्थक्षेत्री स्नान करून मुक्ती मिळते तर बेडूक नेहमी पाण्यात राहतात हे आपल्याला माहीत आहे.

ਵਾਲ ਵਧਾਇਆਂ ਪਾਈਐ ਬੜ ਜਟਾਂ ਪਲਾਸੀ ।

जर लांब केस वाढवल्याने ते उपलब्ध होऊ शकत असेल तर वडाची मुळे लांब असतात.

ਨੰਗੇ ਰਹਿਆਂ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਣਿ ਮਿਰਗ ਉਦਾਸੀ ।

जर नग्नावस्थेत जाणे मिळाले तर जंगलातील सर्व हरणांना अलिप्त म्हटले जाऊ शकते.

ਭਸਮ ਲਾਇ ਜੇ ਪਾਈਐ ਖਰੁ ਖੇਹ ਨਿਵਾਸੀ ।

शरीरावर राख टाकून ती प्राप्त झाली तर गाढव नेहमी धुळीत लोळते.

ਜੇ ਪਾਈਐ ਚੁਪ ਕੀਤਿਆਂ ਪਸੂਆਂ ਜੜ ਹਾਸੀ ।

जर निःशब्दता ते आणू शकली तर प्राणी आणि जड वस्तू नक्कीच नि:शब्द आहेत.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰ ਮਿਲੈ ਖਲਾਸੀ ।੧੪।

गुरूशिवाय मुक्ती मिळत नाही आणि गुरु भेटल्यावरच बंधने तुटतात.

ਪਉੜੀ ੧੫

ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਜੇ ਜੀਵੀਐ ਕਿਉ ਮਰੈ ਧਨੰਤਰੁ ।

जर हर्बल औषधांनी एखाद्याला जिवंत ठेवता येत असेल तर धन्वंतरी (भारतीय औषध पद्धतीचे जनक) का मरण पावले?

ਤੰਤੁ ਮੰਤੁ ਬਾਜੀਗਰਾਂ ਓਇ ਭਵਹਿ ਦਿਸੰਤਰੁ ।

जादूगारांना अनेक तंत्रे आणि मंत्र माहित असूनही ते देशात इकडे तिकडे फिरत असतात.

ਰੁਖੀਂ ਬਿਰਖੀਂ ਪਾਈਐ ਕਾਸਟ ਬੈਸੰਤਰੁ ।

जर झाडांच्या पूजेने ते उपलब्ध होऊ शकते, तर झाडे स्वतःच (स्वतःच्या आगीने) का जाळतील?

ਮਿਲੈ ਨ ਵੀਰਾਰਾਧੁ ਕਰਿ ਠਗ ਚੋਰ ਨ ਅੰਤਰੁ ।

दुष्ट आणि क्रूर आत्म्यांची पूजा देखील मुक्ती आणत नाही कारण चोर आणि फसवणूक यात मूलभूत फरक नाही.

ਮਿਲੈ ਨ ਰਾਤੀ ਜਾਗਿਆਂ ਅਪਰਾਧ ਭਵੰਤਰੁ ।

निद्रानाशातून मुक्ती मिळू शकत नाही कारण गुन्हेगार सुद्धा रात्री जागे राहतात इकडे तिकडे भटकत असतात.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਮਰੰਤਰੁ ।੧੫।

गुरूंशिवाय मुक्ती मिळत नाही आणि गुरुभिमुख, गुटमुल्च अमर होतात आणि इतरांनाही बनवतात.

ਪਉੜੀ ੧੬

ਘੰਟੁ ਘੜਾਇਆ ਚੂਹਿਆਂ ਗਲਿ ਬਿਲੀ ਪਾਈਐ ।

उंदरांनी एक घंटा बनवली जेणेकरून ती मांजरीच्या गळ्यात टांगता येईल (पण ती प्रत्यक्षात येऊ शकली नाही).

ਮਤਾ ਮਤਾਇਆ ਮਖੀਆਂ ਘਿਅ ਅੰਦਰਿ ਨਾਈਐ ।

माशांनी तुपाने आंघोळ करण्याचा विचार केला (पण सर्व मारले गेले).

ਸੂਤਕੁ ਲਹੈ ਨ ਕੀੜਿਆਂ ਕਿਉ ਝਥੁ ਲੰਘਾਈਐ ।

कृमी आणि पतंगांची विटंबना कधीच संपत नाही मग त्यांनी आपला वेळ कसा घालवायचा!

ਸਾਵਣਿ ਰਹਣ ਭੰਬੀਰੀਆਂ ਜੇ ਪਾਰਿ ਵਸਾਈਐ ।

सिल्वन (पावसाळ्याच्या महिन्यात) पाण्याच्या पृष्ठभागावर कीटक घिरट्या घालत राहतात.

ਕੂੰਜੜੀਆਂ ਵੈਸਾਖ ਵਿਚਿ ਜਿਉ ਜੂਹ ਪਰਾਈਐ ।

वैशाख महिन्यात जसे स्थलांतरित बगळे पक्षी परदेशी भूमीवर उडतात.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਫਿਰਿ ਆਈਐ ਜਾਈਐ ।੧੬।

गुरूशिवाय मनुष्य मुक्त होत नाही आणि स्थलांतर भोगतो.

ਪਉੜੀ ੧੭

ਜੇ ਖੁਥੀ ਬਿੰਡਾ ਬਹੈ ਕਿਉ ਹੋਇ ਬਜਾਜੁ ।

कापडाच्या ढिगाऱ्यावर बसलेले क्रिकेट ड्रेपर बनत नाही.

ਕੁਤੇ ਦੇ ਗਲ ਵਾਸਣੀ ਨ ਸਰਾਫੀ ਸਾਜੁ ।

कुत्र्याच्या गळ्यात पैशाचा पट्टा बांधला तर तो सोन्याचा व्यापारी होत नाही.

ਰਤਨਮਣੀ ਗਲਿ ਬਾਂਦਰੈ ਜਉਹਰੀ ਨਹਿ ਕਾਜੁ ।

माकडाच्या गळ्यात माणिक आणि दागिने बांधल्याने तो ज्वेलरसारखा वागत नाही.

ਗਦਹੁੰ ਚੰਦਨ ਲਦੀਐ ਨਹਿੰ ਗਾਂਧੀ ਗਾਜੁ ।

चंदनाने लादलेल्या गाढवाला सुगंधी म्हणता येणार नाही.

ਜੇ ਮਖੀ ਮੁਹਿ ਮਕੜੀ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਬਾਜੁ ।

जर संयोगाने माशी कोळ्याच्या तोंडात गेली तर नंतरचा बाजा बनत नाही.

ਸਚੁ ਸਚਾਵਾਂ ਕਾਂਢੀਐ ਕੂੜਿ ਕੂੜਾ ਪਾਜੁ ।੧੭।

सत्य नेहमी सत्य असते आणि असत्य नेहमी खोटे असते

ਪਉੜੀ ੧੮

ਅੰਙਣਿ ਪੁਤੁ ਗਵਾਂਢਣੀ ਕੂੜਾਵਾ ਮਾਣੁ ।

तुमच्या अंगणात आलेल्या शेजाऱ्याच्या मुलाचा अभिमान खोटा आणि व्यर्थ आहे.

ਪਾਲੀ ਚਉਣਾ ਚਾਰਦਾ ਘਰ ਵਿਤੁ ਨ ਜਾਣੁ ।

गुराखी चरणारे प्राणी त्यांना आपली मालमत्ता मानू शकत नाहीत.

ਬਦਰਾ ਸਿਰਿ ਵੇਗਾਰੀਐ ਨਿਰਧਨੁ ਹੈਰਾਣੁ ।

डोक्यावर पैशांनी भरलेली पिशवी घेऊन जाणारा बंधू मजूर,

ਜਿਉ ਕਰਿ ਰਾਖਾ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਨਾਹੀ ਕਿਰਸਾਣੁ ।

तरीही गरीब आणि आश्चर्यचकित राहतील.

ਪਰ ਘਰੁ ਜਾਣੈ ਆਪਣਾ ਮੂਰਖੁ ਮਿਹਮਾਣੁ ।

पिकाचा सांभाळ करणारा हा त्याचा मालक नसतो, त्याचप्रमाणे जो पाहुणा दुसऱ्याच्या घराला आपले मानतो तो मूर्ख असतो.

ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਓਹੁ ਵਡਾ ਅਜਾਣੁ ।੧੮।

तो सर्वात मोठा अडाणी मुर्ख आहे ज्याला स्वतःचे काहीही नसणे प्रत्येक गोष्टीवर मालक असल्याचे भासवतो.

ਪਉੜੀ ੧੯

ਕੀੜੀ ਵਾਕ ਨ ਥੰਮੀਐ ਹਸਤੀ ਦਾ ਭਾਰੁ ।

मुंगी हत्तीचे वजन सहन करू शकत नाही.

ਹਥ ਮਰੋੜੇ ਮਖੁ ਕਿਉ ਹੋਵੈ ਸੀਂਹ ਮਾਰੁ ।

माशी वळणे आणि हातपाय फिरवणारी माशी सिंहांची हत्या कशी होऊ शकते?

ਮਛਰੁ ਡੰਗੁ ਨ ਪੁਜਈ ਬਿਸੀਅਰੁ ਬੁਰਿਆਰੁ ।

मच्छराचा डंक कधीच सापाच्या विषाशी बरोबरी करू शकत नाही.

ਚਿਤ੍ਰੇ ਲਖ ਮਕਉੜਿਆਂ ਕਿਉ ਹੋਇ ਸਿਕਾਰੁ ।

लाखो मोठ्या काळ्या मुंग्या देखील बिबट्याची शिकार कशी करू शकतात?

ਜੇ ਜੂਹ ਸਉੜੀ ਸੰਜਰੀ ਰਾਜਾ ਨ ਭਤਾਰੁ ।

लाखो उवांची लागण झालेल्या रजाईच्या मालकाला त्यांचा राजा किंवा स्वामी म्हणता येणार नाही.

ਅਣਹੋਂਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇੰਦਾ ਉਹੁ ਵਡਾ ਗਵਾਰੁ ।੧੯।

ज्याच्याकडे सर्व काही नाही तो सर्वस्व असल्याचे भासवतो तो सर्वात मोठा मूर्ख आहे.

ਪਉੜੀ ੨੦

ਪੁਤੁ ਜਣੈ ਵੜਿ ਕੋਠੜੀ ਬਾਹਰਿ ਜਗੁ ਜਾਣੈ ।

बंद खोलीत मुलगा जन्माला येतो पण बाहेरच्या सगळ्यांना कळते.

ਧਨੁ ਧਰਤੀ ਵਿਚਿ ਦਬੀਐ ਮਸਤਕਿ ਪਰਵਾਣੈ ।

पृथ्वीवर दफन केलेली संपत्तीही मालकाच्या चेहऱ्यावरील हावभावांमधून प्रकट होते.

ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਖਦੇ ਵੁਠੈ ਇੰਦ੍ਰਾਣੈ ।

एक सामान्य प्रवासी देखील सांगू शकतो की पाऊस आधीच पडला आहे.

ਸਭੁ ਕੋ ਸੀਸੁ ਨਿਵਾਇਦਾ ਚੜ੍ਹਿਐ ਚੰਦ੍ਰਾਣੈ ।

अमावस्या उगवताच सर्वजण त्याकडे नतमस्तक होतात.

ਗੋਰਖ ਦੇ ਗਲਿ ਗੋਦੜੀ ਜਗੁ ਨਾਥੁ ਵਖਾਣੈ ।

गोरखच्या गळ्यात पट्टेदार घोंगडी आहे पण जग त्याला नाथ, महान गुरु म्हणून ओळखते.

ਗੁਰ ਪਰਚੈ ਗੁਰੁ ਆਖੀਐ ਸਚਿ ਸਚੁ ਸਿਾਣੈ ।੨੦।

गुरूच्या ज्ञानाला गुरू म्हणतात; फक्त सत्य सत्य ओळखते.

ਪਉੜੀ ੨੧

ਹਉ ਅਪਰਾਧੀ ਗੁਨਹਗਾਰ ਹਉ ਬੇਮੁਖ ਮੰਦਾ ।

मी एक गुन्हेगार, पापी, दुष्ट आणि धर्मत्यागी आहे.

ਚੋਰੁ ਯਾਰੁ ਜੂਆਰਿ ਹਉ ਪਰ ਘਰਿ ਜੋਹੰਦਾ ।

मी चोर, व्यभिचारी आहे; जुगारी जो नेहमी इतरांच्या घरावर लक्ष ठेवतो.

ਨਿੰਦਕੁ ਦੁਸਟੁ ਹਰਾਮਖੋਰ ਠਗੁ ਦੇਸ ਠਗੰਦਾ ।

मी एक निंदा करणारा, चाकू, वेडसर आणि सर्व जगाची फसवणूक करणारा आहे.

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਦੁ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਕਰੰਦਾ ।

मला माझ्या लैंगिक इच्छा, राग, लोभ, मोह आणि इतर नशा यांचा अभिमान वाटतो.

ਬਿਸਵਾਸਘਾਤੀ ਅਕਿਰਤਘਣ ਮੈ ਕੋ ਨ ਰਖੰਦਾ ।

मी विश्वासघातकी आणि कृतघ्न आहे; मला त्याच्यासोबत ठेवायला कोणालाच आवडत नाही. लक्षात ठेवा,

ਸਿਮਰਿ ਮੁਰੀਦਾ ਢਾਢੀਆ ਸਤਿਗੁਰ ਬਖਸੰਦਾ ।੨੧।੩੬। ਛੱਤੀ ।

० गाणारा शिष्य! खरे गुरु, एकटाच (तुमच्या पापांची) क्षमा करण्यास सक्षम आहे.