वारां भाई गुरदास जी

पान - 13


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, दैवी गुरूच्या कृपेने प्राप्त झालेली प्राथमिक ऊर्जा

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਪੀਰ ਮੁਰੀਦੀ ਗਾਖੜੀ ਕੋ ਵਿਰਲਾ ਜਾਣੈ ।
पीर मुरीदी गाखड़ी को विरला जाणै ।

गुरूंचे शिष्यत्व हे इतके अवघड काम आहे की ते दुर्लभ व्यक्तीच समजू शकेल.

ਪੀਰਾ ਪੀਰੁ ਵਖਾਣੀਐ ਗੁਰੁ ਗੁਰਾਂ ਵਖਾਣੈ ।
पीरा पीरु वखाणीऐ गुरु गुरां वखाणै ।

ज्याला हे माहित आहे तो आध्यात्मिक मार्गदर्शकांचा मार्गदर्शक आणि गुरुंचा प्रमुख गुरु बनतो.

ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰੂ ਕਰਿ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੈ ।
गुरु चेला चेला गुरू करि चोज विडाणै ।

या अवस्थेत शिष्याने गुरू बनण्याचा अद्भुत पराक्रम केला आहे.

ਸੋ ਗੁਰੁ ਸੋਈ ਸਿਖੁ ਹੈ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਣੈ ।
सो गुरु सोई सिखु है जोती जोति समाणै ।

बाहेरून शीख आणि गुरू जसे होते तसेच राहतात, पण अंतर्गतपणे, एकाचा प्रकाश दुसऱ्यामध्ये झिरपतो.

ਇਕੁ ਗੁਰੁ ਇਕੁ ਸਿਖੁ ਹੈ ਗੁਰੁ ਸਬਦਿ ਸਿਞਾਣੈ ।
इकु गुरु इकु सिखु है गुरु सबदि सिञाणै ।

एका गुरूचे शीख बनून शिष्याला गुरुचे वचन समजते.

ਮਿਹਰ ਮੁਹਬਤਿ ਮੇਲੁ ਕਰਿ ਭਉ ਭਾਉ ਸੁ ਭਾਣੈ ।੧।
मिहर मुहबति मेलु करि भउ भाउ सु भाणै ।१।

गुरूंची कृपा आणि शिष्याचे प्रेम दैवी क्रमाने एकत्र येणे यातून गुरूंचे प्रेम आणि शिष्याच्या मनात भीती निर्माण होऊन एक संतुलित व देखणा व्यक्तिमत्व निर्माण होते.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਗੁਰ ਸਿਖਹੁ ਗੁਰਸਿਖੁ ਹੈ ਪੀਰ ਪੀਰਹੁ ਕੋਈ ।
गुर सिखहु गुरसिखु है पीर पीरहु कोई ।

गुरूंच्या शिकवणीने अनेकजण गुरूंचे शिष्य बनतात, परंतु काही दुर्मिळ व्यक्ती त्या गुरूप्रमाणे गुरू बनतात.

ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਚੇਲਾ ਗੁਰੂ ਪਰਮੇਸਰੁ ਸੋਈ ।
सबदि सुरति चेला गुरू परमेसरु सोई ।

शब्द आणि चैतन्याचा अभ्यास करणाराच गुरु-देवाचा दर्जा प्राप्त करू शकतो.

ਦਰਸਨਿ ਦਿਸਟਿ ਧਿਆਨ ਧਰਿ ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਹੋਈ ।
दरसनि दिसटि धिआन धरि गुर मूरति होई ।

गुरूंच्या तत्त्वज्ञानावर लक्ष केंद्रित करणारा (आणि त्याला दैनंदिन आचरणाचा भाग बनवणारा) असा शिष्य स्वतः गुरूची उपमा बनतो.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਕਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਸਤਿਸੰਗਿ ਵਿਲੋਈ ।
सबद सुरति करि कीरतनु सतिसंगि विलोई ।

नामाच्या पठणातून आपली चेतना वचनाकडे लक्ष देऊन, तो पवित्र मंडळीत विलीन होतो.

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰ ਹੈ ਜਪਿ ਹਉਮੈ ਖੋਈ ।
वाहिगुरू गुर मंत्र है जपि हउमै खोई ।

त्याचा गुरु-मंत वाहिगुरु आहे, ज्याच्या पठणामुळे अहंकार नाहीसा होतो.

ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਆਪਿ ਹੈ ਗੁਣ ਗੁਣੀ ਪਰੋਈ ।੨।
आपु गवाए आपि है गुण गुणी परोई ।२।

अहंकार गमावून परम परमेश्वराच्या गुणांमध्ये विलीन होऊन तो स्वतः गुणांनी परिपूर्ण होतो.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਦਰਸਨ ਦਿਸਟਿ ਸੰਜੋਗੁ ਹੈ ਭੈ ਭਾਇ ਸੰਜੋਗੀ ।
दरसन दिसटि संजोगु है भै भाइ संजोगी ।

ज्याला गुरूंच्या दर्शनाची संधी मिळते, तो भाग्यवान व्यक्ती असतो, ज्याला प्रेम आणि विस्मय या गुणांची चांगली जाण असते.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਬੈਰਾਗੁ ਹੈ ਸੁਖ ਸਹਜ ਅਰੋਗੀ ।
सबद सुरति बैरागु है सुख सहज अरोगी ।

शब्दचैतन्याच्या रूपात त्यागाचा अंगीकार करून, तो सर्व विकारांपासून मुक्त होतो.

ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਨ ਭਰਮੁ ਹੈ ਜੋਗੀਸਰੁ ਜੋਗੀ ।
मन बच करम न भरमु है जोगीसरु जोगी ।

त्याचे मन, वाणी आणि कृती भ्रमात नसतात आणि तो योगींचा राजा असतो.

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਪੀਵਣਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸ ਭੋਗੀ ।
पिरम पिआला पीवणा अंम्रित रस भोगी ।

तो प्रेमाचा प्याला आहे आणि अमृताच्या आनंदात विलीन राहतो.

ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਸਿਮਰਣੁ ਮਿਲੈ ਪੀ ਅਪਿਓ ਅਸੋਗੀ ।੩।
गिआनु धिआनु सिमरणु मिलै पी अपिओ असोगी ।३।

ज्ञान, ध्यान आणि भगवंताचे स्मरण यांचे अमृत पिऊन तो सर्व दु:खाच्या पलीकडे गेला आहे.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਕਿਉ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु किउ आखि वखाणै ।

प्रेमाच्या अमृताला आनंदाची फळे देऊन, गुरुमुखाने तो अपार आनंद कसा समजावून सांगावा?

ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਆਖਣੁ ਆਖਣਾ ਓਹੁ ਸਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ।
सुणि सुणि आखणु आखणा ओहु साउ न जाणै ।

बरेच काही सांगितले आणि ऐकले जाते पण लोक त्याच्या खऱ्या चवीपासून अनभिज्ञ राहतात.

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਮਿਲਿ ਕਥਿ ਵੇਦ ਪੁਰਾਣੈ ।
ब्रहमा बिसनु महेसु मिलि कथि वेद पुराणै ।

वेद आणि पुराणांमध्ये ब्रह्मा, विष्णू आणि महेसा यांनी प्रेमाच्या आनंदाबद्दल पुरेसे सांगितले आहे.

ਚਾਰਿ ਕਤੇਬਾਂ ਆਖੀਅਨਿ ਦੀਨ ਮੁਸਲਮਾਣੈ ।
चारि कतेबां आखीअनि दीन मुसलमाणै ।

या संदर्भात सेमेटिक धर्माचे चार धर्मग्रंथ पाहता येतात.

ਸੇਖਨਾਗੁ ਸਿਮਰਣੁ ਕਰੈ ਸਾਂਗੀਤ ਸੁਹਾਣੈ ।
सेखनागु सिमरणु करै सांगीत सुहाणै ।

सेसनगही ते लक्षात ठेवतात आणि सर्व संगीत उपायही ते सजवण्यात व्यस्त असतात.

ਅਨਹਦ ਨਾਦ ਅਸੰਖ ਸੁਣਿ ਹੋਏ ਹੈਰਾਣੈ ।
अनहद नाद असंख सुणि होए हैराणै ।

असंख्य अप्रस्तुत सुरांचे ऐकून आश्चर्यचकित होऊन जाते,

ਅਕਥ ਕਥਾ ਕਰਿ ਨੇਤਿ ਨੇਤਿ ਪੀਲਾਏ ਭਾਣੈ ।੪।
अकथ कथा करि नेति नेति पीलाए भाणै ।४।

परंतु त्या अमृताची, प्रेमाची कहाणी अपरिवर्तनीय आहे जी सुदैवाने परमेश्वराच्या इच्छेनुसार प्यायली जाते.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਛਿਅ ਰਸ ਹੈਰਾਣਾ ।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु छिअ रस हैराणा ।

प्रेमाच्या अमृताच्या रूपात गुरुमुखाच्या रमणीय फळापुढे सहा स्वाद (सत्र) देखील आश्चर्याने भरलेले आहेत.

ਛਤੀਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤਰਸਦੇ ਵਿਸਮਾਦ ਵਿਡਾਣਾ ।
छतीह अंम्रित तरसदे विसमाद विडाणा ।

छत्तीस प्रकारचे पुनरुत्थान, त्याच्या भव्यतेपुढे विस्मयकारक बनणे, त्याच्या बरोबरीची इच्छा बाळगणे.

ਨਿਝਰ ਧਾਰ ਹਜਾਰ ਹੋਇ ਭੈ ਚਕਿਤ ਭੁਲਾਣਾ ।
निझर धार हजार होइ भै चकित भुलाणा ।

दहाव्या दरवाज्यातून वाहणारे आनंदाचे असंख्य प्रवाहही त्यापुढे आश्चर्य आणि भीतीने भरलेले असतात.

ਇੜਾ ਪਿੰਗੁਲਾ ਸੁਖਮਨਾ ਸੋਹੰ ਨ ਸਮਾਣਾ ।
इड़ा पिंगुला सुखमना सोहं न समाणा ।

इरा, पिंगळा आणि सुसुम्ना नसांच्या तळातील सोहमच्या पठणाची चव प्रेमाच्या अमृताच्या चवीइतकी नाही.

ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਚੜਾਉ ਚੜਿ ਪਰਚਾ ਪਰਵਾਣਾ ।
वीह इकीह चड़ाउ चड़ि परचा परवाणा ।

सजीव आणि निर्जीव अर्थात संपूर्ण जगाच्या पलीकडे जाऊन चैतन्य परमेश्वरात विलीन होते.

ਪੀਤੈ ਬੋਲਿ ਨ ਹੰਘਈ ਆਖਾਣ ਵਖਾਣਾ ।੫।
पीतै बोलि न हंघई आखाण वखाणा ।५।

मग परिस्थिती अशी बनते की मद्यपान करताना जसे बोलता येत नाही, तसेच प्रेमाचे अमृत पिण्याची चर्चाही न पटणारी ठरते.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਗਲੀ ਸਾਦੁ ਨ ਆਵਈ ਜਿਚਰੁ ਮੁਹੁ ਖਾਲੀ ।
गली सादु न आवई जिचरु मुहु खाली ।

जोपर्यंत एखादी चवदार वस्तू तोंडात येत नाही, तोपर्यंत केवळ चवीबद्दल बोलल्याने आनंद मिळत नाही.

ਮੁਹੁ ਭਰਿਐ ਕਿਉਂ ਬੋਲੀਐ ਰਸ ਜੀਭ ਰਸਾਲੀ ।
मुहु भरिऐ किउं बोलीऐ रस जीभ रसाली ।

वस्तू धारण करताना तोंड चवीने भरलेले असते आणि जीभ आनंदाने भरलेली असते, तर कसे बोलता येईल?

ਸਬਦੁ ਸੁਰਤਿ ਸਿਮਰਣ ਉਲੰਘਿ ਨਹਿ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲੀ ।
सबदु सुरति सिमरण उलंघि नहि नदरि निहाली ।

पारायणाच्या अवस्थेतून पुढे गेल्यावर ज्यांचे चैतन्य शब्दात विलीन होते, त्यांना परमेश्वराशिवाय काहीही दिसत नाही.

ਪੰਥੁ ਕੁਪੰਥੁ ਨ ਸੁਝਈ ਅਲਮਸਤ ਖਿਆਲੀ ।
पंथु कुपंथु न सुझई अलमसत खिआली ।

प्रेमात बुडलेल्या लोकांसाठी, चांगल्या किंवा वाईट मार्गांना अर्थ नाही.

ਡਗਮਗ ਚਾਲ ਸੁਢਾਲ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਨਿਰਾਲੀ ।
डगमग चाल सुढाल है गुरमति निराली ।

गुरूच्या (गुरमत) बुद्धीबद्दल प्रेमाने भरलेल्या व्यक्तीची चाल चालणे स्पष्टपणे सुंदर दिसते.

ਚੜਿਆ ਚੰਦੁ ਨ ਲੁਕਈ ਢਕਿ ਜੋਤਿ ਕੁਨਾਲੀ ।੬।
चड़िआ चंदु न लुकई ढकि जोति कुनाली ।६।

आता हृदयाच्या आकाशात उगवलेला चंद्र पिठाच्या मळणीच्या कुंडीने आपला प्रकाश झाकण्याचा प्रयत्न करूनही लपून राहू शकत नाही.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਲਖ ਲਖ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨਾ ਲਖ ਅਗਰ ਮਿਲੰਦੇ ।
लख लख बावन चंदना लख अगर मिलंदे ।

असंख्य चपला आणि सुवासिक काड्या मिसळल्या जाऊ शकतात;

ਲਖ ਕਪੂਰ ਕਥੂਰੀਆ ਅੰਬਰ ਮਹਿਕੰਦੇ ।
लख कपूर कथूरीआ अंबर महिकंदे ।

असंख्य कापूर आणि कस्तुरीच्या सहाय्याने आकाश सुगंधाने परिपूर्ण होऊ शकते;

ਲਖ ਲਖ ਗਉੜੇ ਮੇਦ ਮਿਲਿ ਕੇਸਰ ਚਮਕੰਦੇ ।
लख लख गउड़े मेद मिलि केसर चमकंदे ।

जर असंख्य केशर गायीच्या पिवळ्या रंगद्रव्यात मिसळले तर;

ਸਭ ਸੁਗੰਧ ਰਲਾਇ ਕੈ ਅਰਗਜਾ ਕਰੰਦੇ ।
सभ सुगंध रलाइ कै अरगजा करंदे ।

आणि या सर्व सुगंधातून एक अगरबत्ती तयार केली जाते;

ਲਖ ਅਰਗਜੇ ਫੁਲੇਲ ਫੁਲ ਫੁਲਵਾੜੀ ਸੰਦੇ ।
लख अरगजे फुलेल फुल फुलवाड़ी संदे ।

मग अशा असंख्य काड्या फुलांच्या सुगंधात आणि सुगंधात मिसळल्या जाऊ शकतात,

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਵਾਸੂ ਨ ਲਹੰਦੇ ।੭।
गुरमुखि सुख फल पिरम रसु वासू न लहंदे ।७।

तरीही हे सर्व गुरुमुखाच्या प्रेमाच्या अमृताचा सुगंध सहन करू शकत नाहीत.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਰੂਪ ਸਰੂਪ ਅਨੂਪ ਲਖ ਇੰਦ੍ਰਪੁਰੀ ਵਸੰਦੇ ।
रूप सरूप अनूप लख इंद्रपुरी वसंदे ।

इंद्रपुरीत लाखो देखण्या लोकांचे वास्तव्य;

ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਸੁਰੰਗ ਲਖ ਬੈਕੁੰਠ ਰਹੰਦੇ ।
रंग बिरंग सुरंग लख बैकुंठ रहंदे ।

लाखो सुंदर लोक स्वर्गात राहतात;

ਲਖ ਜੋਬਨ ਸੀਗਾਰ ਲਖ ਲਖ ਵੇਸ ਕਰੰਦੇ ।
लख जोबन सीगार लख लख वेस करंदे ।

लाखो तरुण अनेक प्रकारचे पोशाख घालतात;

ਲਖ ਦੀਵੇ ਲਖ ਤਾਰਿਆਂ ਜੋਤਿ ਸੂਰਜ ਚੰਦੇ ।
लख दीवे लख तारिआं जोति सूरज चंदे ।

लाखो दिवे, तारे, सूर्य आणि चंद्र यांचे लाखो दिवे आहेत;

ਰਤਨ ਜਵਾਹਰ ਲਖ ਮਣੀ ਜਗਮਗ ਟਹਕੰਦੇ ।
रतन जवाहर लख मणी जगमग टहकंदे ।

दागिने आणि माणिकांचे लाखो दिवे देखील चमकतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸ ਜੋਤੀ ਨ ਪੁਜੰਦੇ ।੮।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रस जोती न पुजंदे ।८।

पण हे सर्व दिवे प्रेमाच्या अमृताच्या प्रकाशापर्यंत पोहोचू शकत नाहीत म्हणजेच हे सर्व दिवे त्याच्यापुढे फिके पडतात.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਿਧਿ ਲਖ ਕਰੋੜੀ ।
चारि पदारथ रिधि सिधि निधि लख करोड़ी ।

जीवनाच्या चारही आदर्शांमध्ये, रिद्धी, सिद्धी आणि असंख्य खजिना;

ਲਖ ਪਾਰਸ ਲਖ ਪਾਰਿਜਾਤ ਲਖ ਲਖਮੀ ਜੋੜੀ ।
लख पारस लख पारिजात लख लखमी जोड़ी ।

तत्वज्ञानी दगड, इच्छा पूर्ण करणारी झाडे आणि अनेक प्रकारची संपत्ती गोळा केली जाते;

ਲਖ ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਕਾਮਧੇਣੁ ਚਤੁਰੰਗ ਚਮੋੜੀ ।
लख चिंतामणि कामधेणु चतुरंग चमोड़ी ।

या सर्व गोष्टींमध्ये असंख्य अप्रतिम रत्ने, ज्यातून इच्छित आणि इच्छा पूर्ण करणाऱ्या गायी देखील जोडल्या जातात;

ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਹੀਰਿਆ ਨਿਰਮੋਲ ਮਹੋੜੀ ।
माणक मोती हीरिआ निरमोल महोड़ी ।

पुन्हा अनमोल दागिने, मोती आणि हिरे या सर्वांसह ठेवले आहेत;

ਲਖ ਕਵਿਲਾਸ ਸੁਮੇਰੁ ਲਖ ਲਖ ਰਾਜ ਬਹੋੜੀ ।
लख कविलास सुमेरु लख लख राज बहोड़ी ।

असंख्य कैलास आणि सुमेर पर्वतही एकत्र जमले आहेत;

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਮੁਲੁ ਅਮੁਲੁ ਸੁ ਥੋੜੀ ।੯।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु मुलु अमुलु सु थोड़ी ।९।

तरीही गुरुमुखांच्या प्रेमाच्या अनमोल अमृतापुढे ते सर्व उभे राहिले नाहीत.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਲਖ ਲਖ ਲਖ ਲਹਰਿ ਤਰੰਗਾ ।
गुरमुखि सुख फल लख लख लख लहरि तरंगा ।

गुरुमुख विश्वसागराच्या भ्रामक लहरींमध्ये आनंददायक फळाची लहर ओळखतात.

ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਸਮਾਉ ਕਰਿ ਲਖ ਲਹਰੀ ਅੰਗਾ ।
लख दरीआउ समाउ करि लख लहरी अंगा ।

ऐहिक नद्यांच्या लाखो लाटा ते आपल्या शरीरावर वाहतात.

ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਸਮੁੰਦ ਵਿਚਿ ਲਖ ਤੀਰਥ ਗੰਗਾ ।
लख दरीआउ समुंद विचि लख तीरथ गंगा ।

समुद्रात असंख्य नद्या आहेत आणि त्याचप्रमाणे गंगेवर अनेक तीर्थक्षेत्रे आहेत.

ਲਖ ਸਮੁੰਦ ਗੜਾੜ ਵਿਚਿ ਬਹੁ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗਾ ।
लख समुंद गड़ाड़ विचि बहु रंग बिरंगा ।

महासागरांमध्ये विविध स्वरूपांचे आणि रंगांचे लाखो समुद्र आहेत.

ਲਖ ਗੜਾੜ ਤਰੰਗ ਵਿਚਿ ਲਖ ਅਝੁ ਕਿਣੰਗਾ ।
लख गड़ाड़ तरंग विचि लख अझु किणंगा ।

प्रेमाच्या अश्रूंच्या एका थेंबात असे महासागर दृश्यमान होऊ शकतात.

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਪੀਵਣਾ ਕੋ ਬੁਰਾ ਨ ਚੰਗਾ ।੧੦।
पिरम पिआला पीवणा को बुरा न चंगा ।१०।

जो माणूस प्रेमाच्या प्याल्यातून खचतो त्याच्यासाठी काहीही चांगले किंवा वाईट नसते.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਇਕ ਕਵਾਉ ਪਸਾਉ ਕਰਿ ਓਅੰਕਾਰੁ ਸੁਣਾਇਆ ।
इक कवाउ पसाउ करि ओअंकारु सुणाइआ ।

एका अनुनादातून ओंकार-ब्रह्माने संपूर्ण विश्व निर्माण केले.

ਓਅੰਕਾਰਿ ਅਕਾਰ ਲਖ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਬਣਾਇਆ ।
ओअंकारि अकार लख ब्रहमंड बणाइआ ।

ओंकाराने लाखो विश्वांचे रूप धारण केले.

ਪੰਜਿ ਤਤੁ ਉਤਪਤਿ ਲਖ ਤ੍ਰੈ ਲੋਅ ਸੁਹਾਇਆ ।
पंजि ततु उतपति लख त्रै लोअ सुहाइआ ।

पाच तत्वे निर्माण झाली, असंख्य निर्मिती झाली आणि तिन्ही जगे सुशोभित झाली.

ਜਲਿ ਥਲਿ ਗਿਰਿ ਤਰਵਰ ਸਫਲ ਦਰੀਆਵ ਚਲਾਇਆ ।
जलि थलि गिरि तरवर सफल दरीआव चलाइआ ।

त्याने पाणी, पृथ्वी, पर्वत, झाडे निर्माण केली आणि पवित्र नद्या वाहायला लावल्या.

ਲਖ ਦਰੀਆਉ ਸਮਾਉ ਕਰਿ ਤਿਲ ਤੁਲ ਨ ਤੁਲਾਇਆ ।
लख दरीआउ समाउ करि तिल तुल न तुलाइआ ।

त्याने महान महासागर निर्माण केले जे त्यांच्यामध्ये असंख्य नद्यांचा समावेश करतात.

ਕੁਦਰਤਿ ਇਕ ਅਤੋਲਵੀ ਲੇਖਾ ਨ ਲਿਖਾਇਆ ।
कुदरति इक अतोलवी लेखा न लिखाइआ ।

त्यांच्या भव्यतेचा काही अंश सांगता येणार नाही. केवळ निसर्गच अनंत आहे ज्याचा विस्तार मोजता येत नाही.

ਕੁਦਰਤਿ ਕੀਮ ਨ ਜਾਣੀਐ ਕਾਦਰੁ ਕਿਨਿ ਪਾਇਆ ।੧੧।
कुदरति कीम न जाणीऐ कादरु किनि पाइआ ।११।

निसर्ग अज्ञात असताना त्याचा निर्माता कसा ओळखता येईल?

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪ੍ਰੇਮ ਰਸੁ ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਭਾਈ ।
गुरमुखि सुख फलु प्रेम रसु अबिगति गति भाई ।

प्रेमाच्या आनंदाचा आस्वाद घेणे अयोग्य आहे, जे गुरुमुखांचे आनंदाचे फळ आहे.

ਪਾਰਾਵਾਰੁ ਅਪਾਰੁ ਹੈ ਕੋ ਆਇ ਨ ਜਾਈ ।
पारावारु अपारु है को आइ न जाई ।

हा किनारा आहे आणि याच्या पलीकडे कोणीही पोहोचू शकत नाही.

ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਪਰਜੰਤ ਨਾਹਿ ਪਰਮਾਦਿ ਵਡਾਈ ।
आदि अंति परजंत नाहि परमादि वडाई ।

त्याची सुरुवात आणि शेवट अथांग आहे आणि त्याची भव्यता सर्वात प्रख्यात आहे.

ਹਾਥ ਨ ਪਾਇ ਅਥਾਹ ਦੀ ਅਸਗਾਹ ਸਮਾਈ ।
हाथ न पाइ अथाह दी असगाह समाई ।

ते इतके आहे की अनेक महासागर त्यात बुडतात तरीही त्याची खोली अज्ञात आहे.

ਪਿਰਮ ਪਿਆਲੇ ਬੂੰਦ ਇਕ ਕਿਨਿ ਕੀਮਤਿ ਪਾਈ ।
पिरम पिआले बूंद इक किनि कीमति पाई ।

एवढ्या प्रेमाच्या प्याल्याच्या एका थेंबाचेही मूल्यमापन कोण करू शकेल.

ਅਗਮਹੁ ਅਗਮ ਅਗਾਧਿ ਬੋਧ ਗੁਰ ਅਲਖੁ ਲਖਾਈ ।੧੨।
अगमहु अगम अगाधि बोध गुर अलखु लखाई ।१२।

ते अगम्य आहे आणि त्याचे ज्ञान अथांग आहे, परंतु गुरु हा अगोदर प्रेमाचा प्याला साकार करू शकतो.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਤਿਲੁ ਅਲਖੁ ਅਲੇਖੈ ।
गुरमुखि सुख फलु पिरम रसु तिलु अलखु अलेखै ।

प्रेमाच्या आनंदाच्या रूपात गुरुमुखांच्या आनंदाच्या फळाचा एक अंश देखील अगोचर आणि सर्व खात्यांच्या पलीकडे आहे.

ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਜੀਅ ਜੰਤ ਵਿਸੇਖੈ ।
लख चउरासीह जूनि विचि जीअ जंत विसेखै ।

चौऱ्याऐंशी लाख प्रजातींमध्ये अनेक प्राणी आहेत.

ਸਭਨਾ ਦੀ ਰੋਮਾਵਲੀ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬਹੁ ਭੇਖੈ ।
सभना दी रोमावली बहु बिधि बहु भेखै ।

त्या सर्वांचे ट्रायकोम्सचे विविधरंगी रंग आहेत.

ਰੋਮਿ ਰੋਮਿ ਲਖ ਲਖ ਸਿਰ ਮੁਹੁ ਲਖ ਸਰੇਖੈ ।
रोमि रोमि लख लख सिर मुहु लख सरेखै ।

जर त्यांच्या एका केसाला लाखो डोके व तोंडे जोडली गेली असतील;

ਲਖ ਲਖ ਮੁਹਿ ਮੁਹਿ ਜੀਭੁ ਕਰਿ ਸੁਣਿ ਬੋਲੈ ਦੇਖੈ ।
लख लख मुहि मुहि जीभु करि सुणि बोलै देखै ।

असे लाखो तोंडे त्यांच्या लाखो जिभेतून बोलू शकले असते तर;

ਸੰਖ ਅਸੰਖ ਇਕੀਹ ਵੀਹ ਸਮਸਰਿ ਨ ਨਿਮੇਖੈ ।੧੩।
संख असंख इकीह वीह समसरि न निमेखै ।१३।

जर जगाच्या असंख्य पटींनी अधिक निर्माण झाले असेल, तरीही ते एका क्षणाची (प्रेमाच्या आनंदाची) बरोबरी करू शकत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਹੁਇ ਗੁਰਸਿਖ ਮੇਲਾ ।
गुरमुखि सुख फल पिरम रसु हुइ गुरसिख मेला ।

गुरू भेटल्यानंतर म्हणजेच गुरूंची शिकवण अंगीकारल्यानंतर गुरुमुखाला प्रेमाच्या आनंदाचे सुख-फळ प्राप्त होते.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਪਰਚਾਇ ਕੈ ਨਿਤ ਨੇਹੁ ਨਵੇਲਾ ।
सबद सुरति परचाइ कै नित नेहु नवेला ।

गुरू शिष्याच्या चेतनेला शब्दात विलीन करतात आणि त्यामध्ये परमेश्वराबद्दल नित्य नवीन प्रेम निर्माण करतात.

ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਚੜਾਉ ਚੜਿ ਸਿਖ ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ।
वीह इकीह चड़ाउ चड़ि सिख गुरु गुरु चेला ।

अशा प्रकारे लौकिकतेच्या वर जाऊन शिष्य गुरु आणि गुरु शिष्य होतो.

ਅਪਿਉ ਪੀਐ ਅਜਰੁ ਜਰੈ ਗੁਰ ਸੇਵ ਸੁਹੇਲਾ ।
अपिउ पीऐ अजरु जरै गुर सेव सुहेला ।

आता तो प्रेमाच्या रसाचे असह्य पेय पितो आणि पुढे असह्य सहन करतो. पण हे सर्व गुरूंच्या सेवेनेच शक्य होते

ਜੀਵਦਿਆ ਮਰਿ ਚਲਣਾ ਹਾਰਿ ਜਿਣੈ ਵਹੇਲਾ ।
जीवदिआ मरि चलणा हारि जिणै वहेला ।

(प्रेमाचा आनंद मिळविण्यासाठी) माणसाला आपला अहंकार मारून टाकावा लागतो आणि जगाविषयी उदासीन होऊन त्याला जिंकावे लागते.

ਸਿਲ ਅਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਲਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੇਲਾ ।੧੪।
सिल अलूणी चटणी लख अंम्रित पेला ।१४।

ज्याने हा स्वादहीन दगड चाटला आहे, म्हणजेच ज्याने इच्छाशून्य भक्तीचा मार्ग स्वीकारला आहे, तो एकटाच अमर अमृतांप्रमाणे असंख्य आनंद फेकून देतो.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਪਾਣੀ ਕਾਠੁ ਨ ਡੋਬਈ ਪਾਲੇ ਦੀ ਲਜੈ ।
पाणी काठु न डोबई पाले दी लजै ।

पाणी लाकूड बुडवत नाही कारण ते वस्तूंचे पालनपोषण करण्याच्या नैसर्गिक प्रतिष्ठेनुसार जगते (पाणी वनस्पतींना वाढवते).

ਸਿਰਿ ਕਲਵਤ੍ਰੁ ਧਰਾਇ ਕੈ ਸਿਰਿ ਚੜਿਆ ਭਜੈ ।
सिरि कलवत्रु धराइ कै सिरि चड़िआ भजै ।

हे भांडे त्याच्या डोक्यावर करवत सारखे असते कारण भांडे पाणी कातरते आणि पुढे जाते.

ਲੋਹੇ ਜੜੀਐ ਬੋਹਿਥਾ ਭਾਰਿ ਭਰੇ ਨ ਤਜੈ ।
लोहे जड़ीऐ बोहिथा भारि भरे न तजै ।

अर्थात, लाकडात लोखंड जडलेले असते पण त्याचा भारही पाण्यावर असतो.

ਪੇਟੈ ਅੰਦਰਿ ਅਗਿ ਰਖਿ ਤਿਸੁ ਪੜਦਾ ਕਜੈ ।
पेटै अंदरि अगि रखि तिसु पड़दा कजै ।

पाण्याला माहित आहे की त्याच्या शत्रूची आग लाकडात अस्तित्वात आहे परंतु तरीही ते ही वस्तुस्थिती लपवून ठेवते आणि ते बुडवत नाही.

ਅਗਰੈ ਡੋਬੈ ਜਾਣਿ ਕੈ ਨਿਰਮੋਲਕ ਧਜੈ ।
अगरै डोबै जाणि कै निरमोलक धजै ।

चंदनाचे लाकूड जाणूनबुजून बुडवले जाते जेणेकरून ते खरे चंदनाचे लाकूड असल्याचे सिद्ध होऊन त्याची किंमत जास्त ठरवली जाऊ शकते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗਿ ਚਲਣਾ ਛਡਿ ਖਬੈ ਸਜੈ ।੧੫।
गुरमुखि मारगि चलणा छडि खबै सजै ।१५।

गुरुमुखांचा मार्गही तसाच असतो; ते नुकसान आणि नफ्याची पर्वा न करता पुढे आणि पुढे जात असतात.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਖਾਣਿ ਉਖਣਿ ਕਢਿ ਆਣਦੇ ਨਿਰਮੋਲਕ ਹੀਰਾ ।
खाणि उखणि कढि आणदे निरमोलक हीरा ।

खाणीत खोदून हिरा बाहेर काढला जातो.

ਜਉਹਰੀਆ ਹਥਿ ਆਵਦਾ ਉਇ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰਾ ।
जउहरीआ हथि आवदा उइ गहिर गंभीरा ।

मग ते शांत आणि उत्तम ज्वेलर्सच्या हातात जाते.

ਮਜਲਸ ਅੰਦਰਿ ਦੇਖਦੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ਵਜੀਰਾ ।
मजलस अंदरि देखदे पातिसाह वजीरा ।

मेळाव्यात राजे आणि मंत्री त्याची चाचणी घेतात आणि तपासतात.

ਮੁਲੁ ਕਰਨਿ ਅਜਮਾਇ ਕੈ ਸਾਹਾ ਮਨ ਧੀਰਾ ।
मुलु करनि अजमाइ कै साहा मन धीरा ।

बँकर्स पूर्ण विश्वासाने त्याचे मूल्यांकन करतात.

ਅਹਰਣਿ ਉਤੈ ਰਖਿ ਕੈ ਘਣ ਘਾਉ ਸਰੀਰਾ ।
अहरणि उतै रखि कै घण घाउ सरीरा ।

हातोड्याच्या फटक्याने एव्हीलवर ठेवून त्याच्या शरीरावर जखमा करण्याचा प्रयत्न केला जातो.

ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਠਹਿਰਾਵਦਾ ਦਰਗਹ ਗੁਰ ਪੀਰਾ ।੧੬।
विरला ही ठहिरावदा दरगह गुर पीरा ।१६।

कोणतीही दुर्मिळ अबाधित राहते. त्याचप्रमाणे कोणीही दुर्लभ गुरूंच्या (ईश्वराच्या) दरबारात पोहोचतो म्हणजेच कोणीही दुर्लभ मायेच्या अंधारातून आणि मोहातून सुटतो.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਤਰਿ ਡੁਬੈ ਡੁਬਾ ਤਰੈ ਪੀ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ।
तरि डुबै डुबा तरै पी पिरम पिआला ।

जो प्रेमाचा प्याला वरवर टाकतो तो स्वत:ला बुडवतो पण प्रत्यक्षात नशेत जो त्यात बुडतो तो पोहतो आणि पार जातो.

ਜਿਣਿ ਹਾਰੈ ਹਾਰੈ ਜਿਣੈ ਏਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਾਲਾ ।
जिणि हारै हारै जिणै एहु गुरमुखि चाला ।

हीच गुरुमुखांची रीत आहे की ते जिंकताना हरतात आणि हरतात ते सर्व काही जिंकतात.

ਮਾਰਗੁ ਖੰਡੇ ਧਾਰ ਹੈ ਭਵਜਲੁ ਭਰਨਾਲਾ ।
मारगु खंडे धार है भवजलु भरनाला ।

जगाच्या महासागरात जाण्याचा मार्ग दुधारी तलवारीसारखा आहे, तो दगड मारल्यासारखा आहे

ਵਾਲਹੁ ਨਿਕਾ ਆਖੀਐ ਗੁਰ ਪੰਥੁ ਨਿਰਾਲਾ ।
वालहु निका आखीऐ गुर पंथु निराला ।

जे सर्व काही नाश पावते, आणि अशुद्ध बुद्धी हे वाईट कर्मांचे निवासस्थान आहे.

ਹਉਮੈ ਬਜਰੁ ਭਾਰ ਹੈ ਦੁਰਮਤਿ ਦੁਰਾਲਾ ।
हउमै बजरु भार है दुरमति दुराला ।

गुरुचा शिष्य गुरुमताने अहंकार गमावतो.

ਗੁਰਮਤਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਕੈ ਸਿਖੁ ਜਾਇ ਸੁਖਾਲਾ ।੧੭।
गुरमति आपु गवाइ कै सिखु जाइ सुखाला ।१७।

गुरूंची बुद्धी आणि या विश्वसागराच्या पलीकडे जाते.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਧਰਤਿ ਵੜੈ ਵੜਿ ਬੀਉ ਹੋਇ ਜੜ ਅੰਦਰਿ ਜੰਮੈ ।
धरति वड़ै वड़ि बीउ होइ जड़ अंदरि जंमै ।

बीज पृथ्वीवर प्रवेश करते आणि मुळांच्या रूपात स्थिर होते.

ਹੋਇ ਬਰੂਟਾ ਚੁਹਚੁਹਾ ਮੂਲ ਡਾਲ ਧਰੰਮੈ ।
होइ बरूटा चुहचुहा मूल डाल धरंमै ।

नंतर हिरवट वनस्पतीच्या रूपात ते स्टेम आणि फांद्या बनते.

ਬਿਰਖ ਅਕਾਰੁ ਬਿਥਾਰੁ ਕਰਿ ਬਹੁ ਜਟਾ ਪਲੰਮੈ ।
बिरख अकारु बिथारु करि बहु जटा पलंमै ।

झाड बनून ते आणखी विस्तारते आणि त्यातून गुंतागुंतीच्या फांद्या लटकतात.

ਜਟਾ ਲਟਾ ਮਿਲਿ ਧਰਤਿ ਵਿਚਿ ਹੋਇ ਮੂਲ ਅਗੰਮੈ ।
जटा लटा मिलि धरति विचि होइ मूल अगंमै ।

या भरभराटीच्या फांद्या शेवटी पृथ्वीवर प्रवेश करून पुन्हा मुळांचे रूप प्राप्त करतात.

ਛਾਂਵ ਘਣੀ ਪਤ ਸੋਹਣੇ ਫਲ ਲੱਖ ਲਖੰਮੈ ।
छांव घणी पत सोहणे फल लक्ख लखंमै ।

आता त्याची सावली विचारसरणी बनते आणि पाने सुंदर दिसतात आणि त्यावर लाखो फळे उगवतात.

ਫਲ ਫਲ ਅੰਦਰਿ ਬੀਅ ਬਹੁ ਗੁਰਸਿਖ ਮਰੰਮੈ ।੧੮।
फल फल अंदरि बीअ बहु गुरसिख मरंमै ।१८।

प्रत्येक फळामध्ये अनेक बिया राहतात (आणि ही प्रक्रिया पुढे जाते). गुरूच्या शिखांचे रहस्य एकच आहे; त्यांना वटवृक्षही परमेश्वराच्या नावाचा प्रसार करणे आवडते.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਇਕੁ ਸਿਖੁ ਦੁਇ ਸਾਧ ਸੰਗੁ ਪੰਜੀਂ ਪਰਮੇਸਰੁ ।
इकु सिखु दुइ साध संगु पंजीं परमेसरु ।

एक शीख, दोन मंडळी आणि पाचमध्ये देव राहतो.

ਨਉ ਅੰਗ ਨੀਲ ਅਨੀਲ ਸੁੰਨ ਅਵਤਾਰ ਮਹੇਸਰੁ ।
नउ अंग नील अनील सुंन अवतार महेसरु ।

ज्याप्रमाणे सायफर्स एकामध्ये जोडले जातात ते अनंत संख्या बनवतात, त्याचप्रमाणे सूर्य (ईश्वर) सोबत जोडले जातात, प्राणी देखील पृथ्वीवरील महापुरुष आणि राजे बनतात.

ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਅਸੰਖ ਸੰਖ ਮੁਕਤੈ ਮੁਕਤੇਸਰੁ ।
वीह इकीह असंख संख मुकतै मुकतेसरु ।

अशा रीतीने असंख्य लहान-मोठ्या व्यक्तीही मुक्ती आणि मुक्तिदाता होतात.

ਨਗਰਿ ਨਗਰਿ ਮੈ ਸਹੰਸ ਸਿਖ ਦੇਸ ਦੇਸ ਲਖੇਸਰੁ ।
नगरि नगरि मै सहंस सिख देस देस लखेसरु ।

शहरामागून एक शहर आणि देशापाठोपाठ असंख्य शीख आहेत.

ਇਕ ਦੂੰ ਬਿਰਖਹੁ ਲਖ ਫਲ ਫਲ ਬੀਅ ਲੋਮੇਸਰੁ ।
इक दूं बिरखहु लख फल फल बीअ लोमेसरु ।

जशी झाडापासून लाखो फळे मिळतात आणि त्या फळांमध्ये लाखो बिया राहतात (खरे तर शीख हे गुरू-वृक्षाचे फळ आहेत आणि त्या फळांमध्ये गुरु बियांच्या रूपात वास करतात).

ਭੋਗ ਭੁਗਤਿ ਰਾਜੇਸੁਰਾ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਜੋਗੇਸਰੁ ।੧੯।
भोग भुगति राजेसुरा जोग जुगति जोगेसरु ।१९।

गुरूंचे हे शिष्य आनंदाचे उपभोग करणारे राजांचे सम्राट आहेत आणि योगाचे तंत्र जाणणारे हे योगी राजे आहेत.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਪੀਰ ਮੁਰੀਦਾ ਪਿਰਹੜੀ ਵਣਜਾਰੇ ਸਾਹੈ ।
पीर मुरीदा पिरहड़ी वणजारे साहै ।

शिष्य आणि गुरु यांच्यातील प्रेम व्यापारी आणि बँकर यांच्यात असते.

ਸਉਦਾ ਇਕਤੁ ਹਟਿ ਹੈ ਸੰਸਾਰੁ ਵਿਸਾਹੈ ।
सउदा इकतु हटि है संसारु विसाहै ।

भगवंताच्या नामाचा माल केवळ एका जहाजावर (गुरूंच्या) उपलब्ध आहे आणि सर्व जग तेथूनच खरेदी करते.

ਕੋਈ ਵੇਚੈ ਕਉਡੀਆ ਕੋ ਦਮ ਉਗਾਹੈ ।
कोई वेचै कउडीआ को दम उगाहै ।

काही संसारी दुकानदार कचरा विकत आहेत तर काही पैसे गोळा करत आहेत.

ਕੋਈ ਰੁਪਯੇ ਵਿਕਣੈ ਸੁਨਈਏ ਕੋ ਡਾਹੈ ।
कोई रुपये विकणै सुनईए को डाहै ।

काहीजण रुपये खर्चून सोन्याची नाणी साठवून ठेवत आहेत;

ਕੋਈ ਰਤਨ ਵਣੰਜਦਾ ਕਰਿ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹੈ ।
कोई रतन वणंजदा करि सिफति सलाहै ।

आणि असे काही आहेत जे परमेश्वराच्या स्तुतीचे दागिने घालत आहेत.

ਵਣਜਿ ਸੁਪਤਾ ਸਾਹ ਨਾਲਿ ਵੇਸਾਹੁ ਨਿਬਾਹੈ ।੨੦।
वणजि सुपता साह नालि वेसाहु निबाहै ।२०।

प्रभूवर पूर्ण श्रद्धा असलेला कोणताही दुर्मिळ माननीय बँकर हा व्यापार सांभाळतो.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਸਉਦਾ ਇਕਤੁ ਹਟਿ ਹੈ ਸਾਹੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ।
सउदा इकतु हटि है साहु सतिगुरु पूरा ।

खरा खरा गुरु खरा माल (परमेश्वराच्या नामाचा) ठेवतो.

ਅਉਗੁਣ ਲੈ ਗੁਣ ਵਿਕਣੈ ਵਚਨੈ ਦਾ ਸੂਰਾ ।
अउगुण लै गुण विकणै वचनै दा सूरा ।

तो असा शूर व्यक्ती आहे जो वाईट गोष्टींचा स्वीकार करतो आणि सद्गुणांचा दाता म्हणून त्याची प्रतिष्ठा राखतो.

ਸਫਲੁ ਕਰੈ ਸਿੰਮਲੁ ਬਿਰਖੁ ਸੋਵਰਨੁ ਮਨੂਰਾ ।
सफलु करै सिंमलु बिरखु सोवरनु मनूरा ।

तो रेशीम-कापूसच्या झाडांवर रसदार फळे उगवू शकतो आणि लोखंडाच्या राखेपासून सोने तयार करू शकतो.

ਵਾਸਿ ਸੁਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਕਰਿ ਕਾਉ ਹੰਸੁ ਨ ਊਰਾ ।
वासि सुवासु निवासु करि काउ हंसु न ऊरा ।

तो बांबूमध्ये सुगंध पसरवतो म्हणजे अहंकारी लोकांना नम्र बनवतो आणि कावळे हंसांपेक्षा कमी नाही जे दुधाचे पाणी वेगळे करण्यास सक्षम आहेत.

ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਸੁਝਾਇਦਾ ਸੰਖ ਮੋਤੀ ਚੂਰਾ ।
घुघू सुझु सुझाइदा संख मोती चूरा ।

तो घुबडांचे रूपांतर ज्ञानात आणि धुळीचे शंख आणि मोत्यात रूपांतर करतो.

ਵੇਦ ਕਤੇਬਹੁ ਬਾਹਰਾ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਹਜੂਰਾ ।੨੧।
वेद कतेबहु बाहरा गुर सबदि हजूरा ।२१।

असा गुरू जो वेद आणि काटेबांच्या वर्णनाच्या पलीकडे आहे (शब्दाच्या कृपेने ब्राह्मण प्रकट होतात)

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਲਖ ਉਪਮਾ ਉਪਮਾ ਕਰੈ ਉਪਮਾ ਨ ਵਖਾਣੈ ।
लख उपमा उपमा करै उपमा न वखाणै ।

लोक लाखो मार्गांनी गुरूंची स्तुती करतात आणि तसे करण्यासाठी अनेक तुलनांचा आधार घेतात.

ਲਖ ਮਹਿਮਾ ਮਹਿਮਾ ਕਰੈ ਮਹਿਮਾ ਹੈਰਾਣੈ ।
लख महिमा महिमा करै महिमा हैराणै ।

लाखो लोक इतके स्तवन करतात की स्तुतीसुध्दा आश्चर्यचकित होते.

ਲਖ ਮਹਾਤਮ ਮਹਾਤਮਾ ਨ ਮਹਾਤਮੁ ਜਾਣੈ ।
लख महातम महातमा न महातमु जाणै ।

कोट्यवधी अध्यात्मवादी गुरूंची महती समजावून सांगतात पण त्यांना ते समजत नाही.

ਲਖ ਉਸਤਤਿ ਉਸਤਤਿ ਕਰੈ ਉਸਤਤਿ ਨ ਸਿਞਾਣੈ ।
लख उसतति उसतति करै उसतति न सिञाणै ।

लाखो स्तुती करणारे स्तुती करतात पण त्यांना खरी स्तुती समजत नाही.

ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੁ ਹੈ ਮੈਂ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ।੨੨।
आदि पुरखु आदेसु है मैं माणु निमाणै ।२२।

माझ्यासारख्या विनम्र माणसाचा अभिमान असलेल्या अशा आद्य परमेश्वरापुढे मी आदरपूर्वक नतमस्तक होतो.

ਪਉੜੀ ੨੩
पउड़ी २३

ਲਖ ਮਤਿ ਲਖ ਬੁਧਿ ਸੁਧਿ ਲਖ ਲਖ ਚਤੁਰਾਈ ।
लख मति लख बुधि सुधि लख लख चतुराई ।

लाखो पंथ, बुद्धी, विचार आणि कौशल्ये अस्तित्वात असतील;

ਲਖ ਲਖ ਉਕਤਿ ਸਿਆਣਪਾਂ ਲਖ ਸੁਰਤਿ ਸਮਾਈ ।
लख लख उकति सिआणपां लख सुरति समाई ।

लाखो वाक्ये, तंत्रे आणि चेतनामध्ये शोषण्याच्या पद्धती अस्तित्वात असू शकतात;

ਲਖ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਲਖ ਲਖ ਸਿਮਰਣ ਰਾਈ ।
लख गिआन धिआन लख लख सिमरण राई ।

लाखो ज्ञान, ध्यान आणि स्मरण असू शकतात;

ਲਖ ਵਿਦਿਆ ਲਖ ਇਸਟ ਜਪ ਤੰਤ ਮੰਤ ਕਮਾਈ ।
लख विदिआ लख इसट जप तंत मंत कमाई ।

लाखो शिक्षण, उद्दिष्टांसाठी पाठ आणि तंत्र-मंत्र अभ्यास असू शकतात;

ਲਖ ਭੁਗਤਿ ਲਖ ਲਖ ਭਗਤਿ ਲਖ ਮੁਕਤਿ ਮਿਲਾਈ ।
लख भुगति लख लख भगति लख मुकति मिलाई ।

लाखो आनंद, भक्ती आणि मुक्ती मिसळली जावी,

ਜਿਉ ਤਾਰੇ ਦਿਹ ਉਗਵੈ ਆਨ੍ਹੇਰ ਗਵਾਈ ।
जिउ तारे दिह उगवै आन्हेर गवाई ।

पण सूर्य उगवल्यावर जसे अंधार आणि तारे पळून जातात, त्याचप्रमाणे वर सांगितलेल्या सर्व वस्तू गमावून आणि गुरूंचा प्रिय मित्र बनून,

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਗਮੁ ਹੈ ਹੋਇ ਪਿਰਮ ਸਖਾਈ ।੨੩।
गुरमुखि सुख फलु अगमु है होइ पिरम सखाई ।२३।

गुरुमुखाला भगवंताचे अगम्य सुख-फळ प्राप्त होऊ शकते.

ਪਉੜੀ ੨੪
पउड़ी २४

ਲਖ ਅਚਰਜ ਅਚਰਜ ਹੋਇ ਅਚਰਜ ਹੈਰਾਣਾ ।
लख अचरज अचरज होइ अचरज हैराणा ।

अद्‌भुत परमेश्वराचे असंख्य चमत्कार पाहून विस्मयचकित होतात.

ਵਿਸਮੁ ਹੋਇ ਵਿਸਮਾਦ ਲਖ ਲਖ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਾ ।
विसमु होइ विसमाद लख लख चोज विडाणा ।

त्याची अद्भूत कृत्ये पाहून मन प्रसन्न होते.

ਲਖ ਅਦਭੁਤ ਪਰਮਦਭੁਤੀ ਪਰਮਦਭੁਤ ਭਾਣਾ ।
लख अदभुत परमदभुती परमदभुत भाणा ।

त्याच्या अद्भुत ऑर्डरची जाणीव करून अनेक विलक्षण व्यवस्था स्वतःला आश्चर्याने परिपूर्ण वाटतात.

ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਗਾਧ ਬੋਧ ਅਪਰੰਪਰੁ ਬਾਣਾ ।
अबिगति गति अगाध बोध अपरंपरु बाणा ।

त्याची अव्यक्त स्थिती अज्ञात आहे आणि त्याचे रूप आणि वेष निराकार आहे.

ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਜਪਾ ਜਪਣੁ ਨੇਤਿ ਨੇਤਿ ਵਖਾਣਾ ।
अकथ कथा अजपा जपणु नेति नेति वखाणा ।

त्याची कथा अगम्य आहे; त्याच्यासाठी न पाठवलेले पठण केले जाते पण त्याचे वर्णन नेति नेति असे केले जाते (हे असे नाही).

ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਆਦੇਸੁ ਹੈ ਕੁਦਰਤਿ ਕੁਰਬਾਣਾ ।੨੪।
आदि पुरख आदेसु है कुदरति कुरबाणा ।२४।

मी त्या आदिम परमेश्वराला नमस्कार करतो आणि त्याच्या पराक्रमाला मी बलिदान देतो.

ਪਉੜੀ ੨੫
पउड़ी २५

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਣ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ।
पारब्रहमु पूरण ब्रहमु गुर नानक देउ ।

गुरु नानक हे परिपूर्ण आणि अतींद्रिय ब्रह्म आहेत.

ਗੁਰ ਅੰਗਦੁ ਗੁਰ ਅੰਗ ਤੇ ਸਚ ਸਬਦ ਸਮੇਉ ।
गुर अंगदु गुर अंग ते सच सबद समेउ ।

गुरु अंगद गुरूंच्या संगतीत राहून शब्दात विलीन झाले.

ਅਮਰਾਪਦੁ ਗੁਰ ਅੰਗਦਹੁ ਅਤਿ ਅਲਖ ਅਭੇਉ ।
अमरापदु गुर अंगदहु अति अलख अभेउ ।

गुरु अंगद यांच्यानंतर, अगोचर आणि द्वैत नसलेले, अमरत्वाचे दाता गुरु अमास दास विकसित झाले आहेत.

ਗੁਰ ਅਮਰਹੁ ਗੁਰ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਗਤਿ ਅਛਲ ਅਛੇਉ ।
गुर अमरहु गुर राम नामु गति अछल अछेउ ।

गुरू अमर दास यांच्यानंतर, अनंत सद्गुणांचे धीरोदात्त आणि भांडार, गुरु रामदासांनी आपले अस्तित्व प्रकट केले.

ਰਾਮ ਰਸਕ ਅਰਜਨ ਗੁਰੂ ਅਬਿਚਲ ਅਰਖੇਉ ।
राम रसक अरजन गुरू अबिचल अरखेउ ।

गुरू रामदास यांच्यापासून, सर्व दोषांच्या पलीकडे आणि अचल एकाला राम-नामात आत्मसात करणारे गुरु अर्जन देव यांचा जन्म झाला.

ਹਰਿਗੋਵਿੰਦੁ ਗੋਵਿੰਦੁ ਗੁਰੁ ਕਾਰਣ ਕਰਣੇਉ ।੨੫।੧੩। ਤੇਰਾਂ ।
हरिगोविंदु गोविंदु गुरु कारण करणेउ ।२५।१३। तेरां ।

मग गुरू हरगोविंद आले जे सर्व कारणांचे कारण आहेत म्हणजेच गोविंद म्हणजे स्वतः भगवान.