वारां भाई गुरदास जी

पान - 28


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਵਾਲਹੁ ਨਿਕੀ ਆਖੀਐ ਖੰਡੇ ਧਾਰਹੁ ਸੁਣੀਐ ਤਿਖੀ ।
वालहु निकी आखीऐ खंडे धारहु सुणीऐ तिखी ।

शीख आत्मा ट्रायकोमपेक्षा सूक्ष्म आणि तलवारीच्या धारपेक्षा तीक्ष्ण आहे.

ਆਖਣਿ ਆਖਿ ਨ ਸਕੀਐ ਲੇਖ ਅਲੇਖ ਨ ਜਾਈ ਲਿਖੀ ।
आखणि आखि न सकीऐ लेख अलेख न जाई लिखी ।

त्याबद्दल काही सांगता येत नाही किंवा सांगता येत नाही आणि त्याचा अवर्णनीय लेखाजोखा लिहिता येत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥੁ ਵਖਾਣੀਐ ਅਪੜਿ ਨ ਸਕੈ ਇਕਤੁ ਵਿਖੀ ।
गुरमुखि पंथु वखाणीऐ अपड़ि न सकै इकतु विखी ।

गुरुमुखांचा मार्ग म्हणून परिभाषित केले आहे, ते एका चरणाने प्राप्त होऊ शकत नाही.

ਸਿਲ ਆਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਤੁਲਿ ਨ ਲਖ ਅਮਿਅ ਰਸ ਇਖੀ ।
सिल आलूणी चटणी तुलि न लख अमिअ रस इखी ।

चव नसलेला दगड चाटण्यासारखा आहे पण लाखो गोड उसाच्या रसातला आनंद त्याची तुलना होऊ शकत नाही.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਵਿਰਲੀ ਜੁ ਬਿਰਖੀ ।
गुरमुखि सुख फलु पाइआ भाइ भगति विरली जु बिरखी ।

दुर्मिळ वृक्षांवर उगवलेल्या प्रेमळ भक्तीचे सुख-फळ गुरुमुखांना प्राप्त झाले आहे.

ਸਤਿਗੁਰ ਤੁਠੈ ਪਾਈਐ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਗੁਰਸਿਖੀ ।
सतिगुर तुठै पाईऐ साधसंगति गुरमति गुरसिखी ।

खऱ्या गुरूंच्या कृपेने, गुरूंच्या बुद्धीचे अनुसरण केल्याने आणि केवळ पवित्र मंडळीतच शीख आत्मा प्राप्त होतो.

ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਭਿਖਕ ਭਿਖੀ ।੧।
चारि पदारथ भिखक भिखी ।१।

जीवनाचे चार आदर्श (धर्म, अर्थ, कटम आणि रुक) भिकाऱ्यांकडून मागितले जातात.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਆਖੀਅਨਿ ਸਤਿਗੁਰ ਦੇਇ ਨ ਗੁਰਸਿਖੁ ਮੰਗੈ ।
चारि पदारथ आखीअनि सतिगुर देइ न गुरसिखु मंगै ।

खरा गुरु स्वतः चार आदर्श देतो; गुरूचे शीख त्यांच्यासाठी विचारतात.

ਅਠ ਸਿਧਿ ਨਿਧੀ ਨਵੈ ਰਿਧਿ ਨ ਗੁਰੁ ਸਿਖੁ ਢਾਕੈ ਟੰਗੈ ।
अठ सिधि निधी नवै रिधि न गुरु सिखु ढाकै टंगै ।

गुरुमुख कधीही नऊ खजिना आणि आठ चमत्कारिक शक्ती आपल्या पाठीवर घेऊन जात नाही.

ਕਾਮਧੇਣੁ ਲਖ ਲਖਮੀ ਪਹੁੰਚ ਨ ਹੰਘੈ ਢੰਗਿ ਸੁਢੰਗੈ ।
कामधेणु लख लखमी पहुंच न हंघै ढंगि सुढंगै ।

गाई आणि लाखो लक्ष्म्यांची इच्छा पूर्ण करा, 'त्यांच्या उत्तम हावभावाने गुरुशिखांपर्यंत पोहोचू शकत नाही - गुरूच्या शीख.

ਲਖ ਪਾਰਸ ਲਖ ਪਾਰਿਜਾਤ ਹਥਿ ਨ ਛੁਹਦਾ ਫਲ ਨ ਅਭੰਗੈ ।
लख पारस लख पारिजात हथि न छुहदा फल न अभंगै ।

गुरूचा शीख तत्त्वज्ञानाच्या दगडाला किंवा लाखो इच्छापूर्ती करणाऱ्या झाडांना क्षणभंगुर फळांना स्पर्श करत नाही.

ਤੰਤ ਮੰਤ ਪਾਖੰਡ ਲਖ ਬਾਜੀਗਰ ਬਾਜਾਰੀ ਨੰਗੈ ।
तंत मंत पाखंड लख बाजीगर बाजारी नंगै ।

मंत्र आणि तंत्र जाणणारे लाखो तंत्रज्ञ हे गुरूच्या शीखांसाठी केवळ नग्न कलाबाज आहेत.

ਪੀਰ ਮੁਰੀਦੀ ਗਾਖੜੀ ਇਕਸ ਅੰਗਿ ਨ ਅੰਗਣਿ ਅੰਗੈ ।
पीर मुरीदी गाखड़ी इकस अंगि न अंगणि अंगै ।

गुरु शिष्य संबंध खूप गुंतागुंतीचे आहे कारण त्याचे अनेक कायदे आणि उपनियम आहेत.

ਗੁਰਸਿਖੁ ਦੂਜੇ ਭਾਵਹੁ ਸੰਗੈ ।੨।
गुरसिखु दूजे भावहु संगै ।२।

गुरूचा शीख द्वैत भावनेला नेहमीच लाजाळू असतो.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਖਣਾ ਨਾਦੁ ਨ ਵੇਦ ਨ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ ।
गुरसिखी दा सिखणा नादु न वेद न आखि वखाणै ।

गुरूंच्या शिष्यत्वाची शिस्त वेद आणि सर्व सुरांना अपात्र आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਲਿਖਣਾ ਲਖ ਨ ਚਿਤ੍ਰ ਗੁਪਤਿ ਲਿਖਿ ਜਾਣੈ ।
गुरसिखी दा लिखणा लख न चित्र गुपति लिखि जाणै ।

लोकांच्या कृतींचा लेखाजोखा लिहिणाऱ्या चित्रगुप्तलाही शीख जीवनाच्या भावनेबद्दल कसे लिहायचे हे माहीत नाही.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਮਰਣੋਂ ਸੇਖ ਅਸੰਖ ਨ ਰੇਖ ਸਿਾਣੈ ।
गुरसिखी दा सिमरणों सेख असंख न रेख सिाणै ।

सिमरणाचा महिमा, परमेश्वराच्या नावाचे स्मरण, असंख्य सीनग (हजार हूड असलेला पौराणिक साप) द्वारे ओळखले जाऊ शकत नाही.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਵਰਤਮਾਨੁ ਵੀਹ ਇਕੀਹ ਉਲੰਘਿ ਪਛਾਣੈ ।
गुरसिखी दा वरतमानु वीह इकीह उलंघि पछाणै ।

सांसारिक घटनांच्या पलीकडे जाऊन शीख आत्म्याचे आचरण जाणून घेता येते.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਬੁਝਣਾ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਅੰਦਰਿ ਕਿਵ ਆਣੈ ।
गुरसिखी दा बुझणा गिआन धिआन अंदरि किव आणै ।

शिख जीवनपद्धती किंवा गुरुशिखी केवळ शिकण्याने आणि चिंतनातून कोणी कसे समजू शकेल?

ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਸਾਧਸੰਗਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਹੋਇ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ।
गुर परसादी साधसंगि सबद सुरति होइ माणु निमाणै ।

गुरूंच्या कृपेने, पवित्र मंडळीत, शब्दात आपले चैतन्य केंद्रित करणारा गुरुशिख अभिमान वाटू लागतो आणि नम्र होतो.

ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਵਿਰਲਾ ਰੰਗੁ ਮਾਣੈ ।੩।
भाइ भगति विरला रंगु माणै ।३।

दुर्लभ व्यक्ती प्रेमळ भक्तीचा आनंद घेऊ शकते.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਖਣਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਦੀ ਸੇਵਾ ।
गुरसिखी दा सिखणा गुरमुखि साधसंगति दी सेवा ।

गुरूंच्या शीखांचे आचरण शिकण्याची पद्धत अशी आहे की एक पवित्र मंडळी असावी.

ਦਸ ਅਵਤਾਰ ਨ ਸਿਖਿਆ ਗੀਤਾ ਗੋਸਟਿ ਅਲਖ ਅਭੇਵਾ ।
दस अवतार न सिखिआ गीता गोसटि अलख अभेवा ।

हे रहस्य दहा अवतारांनाही (विष्णूचे) माहीत नव्हते; हे रहस्य गीता आणि चर्चेच्या पलीकडे आहे.

ਵੇਦ ਨ ਜਾਣਨ ਭੇਦ ਕਿਹੁ ਲਿਖਿ ਪੜਿ ਸੁਣਿ ਸਣੁ ਦੇਵੀ ਦੇਵਾ ।
वेद न जाणन भेद किहु लिखि पड़ि सुणि सणु देवी देवा ।

मग वेद देवदेवतांनी अभ्यासले असले तरी त्याचे रहस्य कळत नाही.

ਸਿਧ ਨਾਥ ਨ ਸਮਾਧਿ ਵਿਚਿ ਤੰਤ ਨ ਮੰਤ ਲੰਘਾਇਨਿ ਖੇਵਾ ।
सिध नाथ न समाधि विचि तंत न मंत लंघाइनि खेवा ।

सिद्ध, नाथ आणि अगदी तंत्रात्रांचे सखोल ध्यान शिखांच्या जीवनपद्धतीच्या शिकवणी आणि आचरणांना ओलांडू शकले नाही.

ਲਖ ਭਗਤਿ ਜਗਤ ਵਿਚਿ ਲਿਖਿ ਨ ਗਏ ਗੁਰੁ ਸਿਖੀ ਟੇਵਾ ।
लख भगति जगत विचि लिखि न गए गुरु सिखी टेवा ।

या जगात लाखो भक्तांची भरभराट झाली पण गुरूंच्या शिखांची जीवन-शिस्त त्यांनाही समजू शकली नाही.

ਸਿਲਾ ਅਲੂਣੀ ਚਟਣੀ ਸਾਦਿ ਨ ਪੁਜੈ ਲਖ ਲਖ ਮੇਵਾ ।
सिला अलूणी चटणी सादि न पुजै लख लख मेवा ।

हे जीवन मीठ नसलेल्या दगडाला चाटण्यासारखे आहे पण त्याची चव लाखो फळांमध्येही अतुलनीय आहे.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦ ਸਮੇਵਾ ।੪।
साधसंगति गुर सबद समेवा ।४।

पवित्र मंडळीतील गुरूंच्या शब्दात ग्रहण होणे हे गुरशिखाच्या जीवनातील सिद्धी असते.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਖਣਾ ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਸਤਿਸੰਗਤਿ ਸਿਖੈ ।
गुरसिखी दा सिखणा सबदि सुरति सतिसंगति सिखै ।

शीख-जीवनाबद्दल जाणून घेण्यासाठी, एखाद्याने पवित्र मंडळीत शब्दात विलीन केले पाहिजे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਲਿਖਣਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੁਣਿ ਸਮਝੈ ਲਿਖੈ ।
गुरसिखी दा लिखणा गुरबाणी सुणि समझै लिखै ।

शीख जीवनाबद्दल लिहिणे म्हणजे ऐकणे, समजून घेणे आणि सतत लिहिणे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਮਰਣੋ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੰਤੁ ਕੋਲੂ ਰਸੁ ਇਖੈ ।
गुरसिखी दा सिमरणो सतिगुरु मंतु कोलू रसु इखै ।

सिमरन, शीख जीवनातील ध्यान म्हणजे गुरु-मंत्र (वाहिगुरु) शिकणे जे उसाच्या रसासारखे गोड आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਵਰਤਮਾਨੁ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਬਿਰਿਖੈ ।
गुरसिखी दा वरतमानु चंदन वासु निवासु बिरिखै ।

शीख धर्माचा आत्मा चंदनाच्या झाडांमध्ये राहणाऱ्या सुगंधासारखा आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਬੁਝਣਾ ਬੁਝਿ ਅਬੁਝਿ ਹੋਵੈ ਲੈ ਭਿਖੈ ।
गुरसिखी दा बुझणा बुझि अबुझि होवै लै भिखै ।

गुरूच्या शीखची समज ही वस्तुस्थिती आहे की दान (नाम) प्राप्त करूनही आणि पूर्ण ज्ञानी असूनही, तो स्वतःला अज्ञानी समजत होता.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਿ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਸਰਿਖੈ ।
साधसंगति गुर सबदु सुणि नामु दानु इसनानु सरिखै ।

गुरूचा शीख, पवित्र मंडळीत गुरूंचे वचन ऐकतो आणि ध्यान, दान आणि प्रज्वलन करतो,

ਵਰਤਮਾਨੁ ਲੰਘਿ ਭੂਤ ਭਵਿਖੈ ।੫।
वरतमानु लंघि भूत भविखै ।५।

आणि अशा प्रकारे भूतकाळ ओलांडून नवीन भविष्याकडे जातो.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਬੋਲਣਾ ਹੁਇ ਮਿਠ ਬੋਲਾ ਲਿਖੈ ਨ ਲੇਖੈ ।
गुरसिखी दा बोलणा हुइ मिठ बोला लिखै न लेखै ।

शीख जीवन सौम्यपणे बोलतो आणि स्वतःला कधीच लक्षात येत नाही म्हणजेच अहंकार नष्ट होतो.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਚਲਣਾ ਚਲੈ ਭੈ ਵਿਚਿ ਲੀਤੇ ਭੇਖੈ ।
गुरसिखी दा चलणा चलै भै विचि लीते भेखै ।

शीख स्वरूप राखणे आणि परमेश्वराच्या भीतीने वाटचाल करणे ही शीख जीवनशैली आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਰਾਹੁ ਏਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਾਲ ਚਲੈ ਸੋ ਦੇਖੈ ।
गुरसिखी दा राहु एहु गुरमुखि चाल चलै सो देखै ।

शीख जगणे म्हणजे गुरशिखांच्या पावलावर पाऊल टाकणे.

ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਸੇਵਾ ਕਰੈ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਵਿਸੇਖੈ ।
घालि खाइ सेवा करै गुर उपदेसु अवेसु विसेखै ।

एखाद्याने स्वतःच्या श्रमाचे फळ खावे, सेवा केली पाहिजे आणि गुरूंच्या शिकवणीने नेहमीच प्रेरित राहू शकते.

ਆਪੁ ਗਣਾਇ ਨ ਅਪੜੈ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਰੂਪ ਨ ਰੇਖੈ ।
आपु गणाइ न अपड़ै आपु गवाए रूप न रेखै ।

अहंकाराने परम परमत्व प्राप्त होत नाही आणि अहंकाराची जाणीव गमावल्यानंतरच निराकार आणि अमर्याद परमेश्वराची ओळख होऊ शकते.

ਮੁਰਦੇ ਵਾਂਗ ਮੁਰੀਦ ਹੋਇ ਗੁਰ ਗੋਰੀ ਵੜਿ ਅਲਖ ਅਲੇਖੈ ।
मुरदे वांग मुरीद होइ गुर गोरी वड़ि अलख अलेखै ।

मृत व्यक्तीप्रमाणे येऊन गुरु-समाधीत प्रवेश करणारा शिष्य सर्व लेखांच्या पलीकडे असलेल्या अगोचर परमेश्वरात विलीन होऊ शकतो.

ਅੰਤੁ ਨ ਮੰਤੁ ਨ ਸੇਖ ਸਰੇਖੈ ।੬।
अंतु न मंतु न सेख सरेखै ।६।

सेसनगांना त्यांच्या मंत्राचे रहस्य समजले नाही.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਿਖਣਾ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਸਿਖਣ ਬਜਰੁ ਭਾਰਾ ।
गुरसिखी दा सिखणा गुरु सिख सिखण बजरु भारा ।

शीख जीवनपद्धती शिकणे हे विजेच्या गडगडाटाइतके कठीण आहे आणि ते फक्त गुरूचे शीखच शिकतात.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਲਿਖਣਾ ਲੇਖੁ ਅਲੇਖੁ ਨ ਲਿਖਣਹਾਰਾ ।
गुरसिखी दा लिखणा लेखु अलेखु न लिखणहारा ।

शीख-जीवनाबद्दल लिहिणे हे सर्व खात्यांच्या पलीकडे आहे; कोणीही लिहू शकत नाही.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਤੋਲਣਾ ਤੁਲਿ ਨ ਤੋਲਿ ਤੁਲੈ ਤੁਲਧਾਰਾ ।
गुरसिखी दा तोलणा तुलि न तोलि तुलै तुलधारा ।

शीख जीवनपद्धतीला कोणत्याही तराजूत तोलता येत नाही.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਦੇਖਣਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ।
गुरसिखी दा देखणा गुरमुखि साधसंगति गुरदुआरा ।

शीख जीवनाची झलक केवळ पवित्र मंडळी आणि गुरुद्वारामध्ये, परमेश्वराच्या दरवाजामध्येच मिळू शकते.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਚਖਣਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰਾ ।
गुरसिखी दा चखणा साधसंगति गुरु सबदु वीचारा ।

पवित्र मंडळीत गुरूच्या वचनावर विचार करणे म्हणजे शीख जीवन पद्धतीचा आस्वाद घेण्यासारखे आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸਮਝਣਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਜਗਾਵਣਹਾਰਾ ।
गुरसिखी दा समझणा जोती जोति जगावणहारा ।

शीख जीवन समजून घेणे म्हणजे परमेश्वराची ज्योत पेटवण्यासारखे आहे.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮੁ ਪਿਆਰਾ ।੭।
गुरमुखि सुख फलु पिरमु पिआरा ।७।

गुरुमुखांचे सुख-फळ हे प्रिय परमेश्वराचे प्रेम आहे.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇਖਿ ਇਕਸ ਬਾਝੁ ਨ ਹੋਰਸੁ ਦੇਖੈ ।
गुरसिखी दा रूप देखि इकस बाझु न होरसु देखै ।

ज्याने शीख जीवन प्राप्त केले आहे त्याला परमेश्वराशिवाय इतर कोणत्याही (देवता, देवीचे) दर्शन घेण्याची इच्छा नसते.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਚਖਣਾ ਲਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਫਿਕੈ ਲੇਖੈ ।
गुरसिखी दा चखणा लख अंम्रित फल फिकै लेखै ।

ज्याने शीख-जीवनाचा आस्वाद घेतला आहे, त्याला लाखो अमृत फळे चकचकीत लागतात.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਨਾਦੁ ਸੁਣਿ ਲਖ ਅਨਹਦ ਵਿਸਮਾਦ ਅਲੇਖੈ ।
गुरसिखी दा नादु सुणि लख अनहद विसमाद अलेखै ।

शीख-जीवनाचे राग ऐकताना, लाखो अप्रचलित रागांचा अद्भुत आनंद मिळतो.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਪਰਸਣਾ ਠੰਢਾ ਤਤਾ ਭੇਖ ਅਭੇਖੈ ।
गुरसिखी दा परसणा ठंढा तता भेख अभेखै ।

जे शीख आत्म्याच्या संपर्कात आले आहेत ते: गरम आणि थंड, वेष आणि वेश या प्रभावांच्या पलीकडे गेले आहेत.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦੀ ਵਾਸੁ ਲੈ ਹੁਇ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਸਰੇਖੈ ।
गुरसिखी दी वासु लै हुइ दुरगंध सुगंध सरेखै ।

शीख जीवनाचा सुगंध श्वास घेतल्यानंतर, इतर सर्व सुगंध एक वास म्हणून जाणवतात.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਮਰ ਜੀਵਣਾ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭੈ ਨਿਮਖ ਨਮੇਖੈ ।
गुरसिखी मर जीवणा भाइ भगति भै निमख नमेखै ।

ज्याने शीख जीवन जगण्यास सुरुवात केली आहे, तो प्रत्येक क्षण प्रेमळ भक्तीमध्ये जगतो.

ਅਲਪਿ ਰਹੈ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਵਿਸੇਖੈ ।੮।
अलपि रहै गुर सबदि विसेखै ।८।

गुरूच्या शब्दात रमून तो जगापासून अलिप्त राहतो.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਾ ਪੰਥੁ ਹੈ ਸਿਖੁ ਸਹਜ ਘਰਿ ਜਾਇ ਖਲੋਵੈ ।
गुरमुखि सचा पंथु है सिखु सहज घरि जाइ खलोवै ।

गुरुमुखांचा मार्ग हा सत्याचा मार्ग आहे जो शीख आपोआप त्याच्या जन्मजात स्वभावात स्थिर होतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਰਹਰਾਸਿ ਹੈ ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕੁ ਜੁ ਹੋਵੈ ।
गुरमुखि सचु रहरासि है पैरीं पै पा खाकु जु होवै ।

गुरुमुखांचे आचरण खरे असते; पायांना स्पर्श करणे आणि पायाची धूळ होणे म्हणजेच अत्यंत नम्र होणे ही त्यांची क्रियाशील वर्तणूक आहे.

ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਨਾਵਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਲੈ ਦੁਰਮਤਿ ਮਲੁ ਧੋਵੈ ।
गुरुसिखी दा नावणा गुरमति लै दुरमति मलु धोवै ।

शीख-जीवनातील अभ्यंगस्नान म्हणजे गुरूच्या (गुरमत) बुद्धीचा अवलंब करून वाईट प्रवृत्ती धुवून टाकणे होय.

ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਪੂਜਣਾ ਗੁਰਸਿਖ ਪੂਜ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਭੋਵੈ ।
गुरुसिखी दा पूजणा गुरसिख पूज पिरम रसु भोवै ।

शीख-जीवनातील उपासना म्हणजे गुरूंची शीखांची उपासना (सेवा) आणि प्रिय परमेश्वराच्या प्रेमाच्या वर्षावात भिजणे.

ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਗਲਿ ਹਾਰੁ ਪਰੋਵੈ ।
गुरुसिखी दा मंनणा गुर बचनी गलि हारु परोवै ।

गुरूंच्या शब्दांना हार घालणे म्हणजे परमेश्वराची इच्छा स्वीकारणे होय.

ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਜੀਵਣਾ ਜੀਂਵਦਿਆਂ ਮਰਿ ਹਉਮੈ ਖੋਵੈ ।
गुरुसिखी दा जीवणा जींवदिआं मरि हउमै खोवै ।

गुरशिखाचे जीवन मृत होणे म्हणजे जिवंत असतानाच अहंकार गमावणे.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦ ਵਿਲੋਵੈ ।੯।
साधसंगति गुर सबद विलोवै ।९।

अशा जीवनात गुरूंच्या वचनाचे पवित्र मंडळीत मंथन होते.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਖਾਵਣਾ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਸਮ ਕਰਿ ਅਉਚਰ ਚਰਣਾ ।
गुरमुखि सुख फलु खावणा दुखु सुखु सम करि अउचर चरणा ।

सुख-दुःख सारखेच अंगीकारून गुरुमुख आनंदाचे फळ खातात.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਗਾਵਣਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਣੀ ਨਿਝਰੁ ਝਰਣਾ ।
गुरसिखी दा गावणा अंम्रित बाणी निझरु झरणा ।

शीख जीवनशैलीतील संगीत म्हणजे गुरूंच्या अमृतमय स्तोत्रांचा अखंड प्रवाह (गाणे).

ਗੁਰਸਿਖੀ ਧੀਰਜੁ ਧਰਮੁ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਜਰੁ ਜਰਣਾ ।
गुरसिखी धीरजु धरमु पिरम पिआला अजरु जरणा ।

शीख जीवनातील धैर्य आणि कर्तव्य हे प्रेमाच्या कपाच्या असह्य शक्तीचे वाहक आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਸੰਜਮੋ ਡਰਿ ਨਿਡਰੁ ਨਿਡਰ ਮੁਚ ਡਰਣਾ ।
गुरसिखी दा संजमो डरि निडरु निडर मुच डरणा ।

शीख धर्मातील अखंडतेची प्रथा या भीतीदायक जगात निर्भय होत आहे आणि नेहमी परमेश्वराच्या भीतीने वावरत आहे.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਮਿਲਿ ਸਾਧਸੰਗਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਜਗੁ ਦੁਤਰੁ ਤਰਣਾ ।
गुरसिखी मिलि साधसंगि सबद सुरति जगु दुतरु तरणा ।

शीख जीवनाचा आणखी एक सिद्धांत असा आहे की पवित्र मंडळीत सामील होणे आणि शब्दात मन एकाग्र केल्याने माणूस विश्वसागर पार करतो.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਕਰਮੁ ਏਹੁ ਗੁਰ ਫੁਰਮਾਏ ਗੁਰਸਿਖ ਕਰਣਾ ।
गुरसिखी दा करमु एहु गुर फुरमाए गुरसिख करणा ।

गुरूंच्या आज्ञेनुसार वागणे हे शीख जीवनाचे कार्य आहे.

ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰੁ ਸਿਖੁ ਗੁਰੁ ਸਰਣਾ ।੧੦।
गुर किरपा गुरु सिखु गुरु सरणा ।१०।

गुरूंच्या कृपेने शिष्य (शीख) गुरूंच्या आश्रयाने राहतो.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਵਾਸਿ ਸੁਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਕਰਿ ਸਿੰਮਲਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਲਾਏ ।
वासि सुवासु निवासु करि सिंमलि गुरमुखि सुख फल लाए ।

सुगंधासारख्या सर्व ठिकाणी विखुरलेला गुरुमुख त्याला सुख-फल देऊन मनालाही अभिमुख, मनमुख, सुगंधित करतो.

ਪਾਰਸ ਹੋਇ ਮਨੂਰੁ ਮਿਲੁ ਕਾਗਹੁ ਪਰਮ ਹੰਸੁ ਕਰਵਾਏ ।
पारस होइ मनूरु मिलु कागहु परम हंसु करवाए ।

तो लोखंडी स्लॅगचे सोन्यामध्ये आणि कावळ्यांचे उच्च श्रेणीच्या हंसात (परम गार) रूपांतर करतो.

ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁ ਦੇਵ ਕਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਦੇਵ ਸੇਵ ਭੈ ਪਾਏ ।
पसू परेतहु देव करि सतिगुर देव सेव भै पाए ।

खऱ्या गुरूंच्या सेवेमुळे प्राणी आणि भूतही देव बनतात.

ਸਭ ਨਿਧਾਨ ਰਖਿ ਸੰਖ ਵਿਚਿ ਹਰਿ ਜੀ ਲੈ ਲੈ ਹਥਿ ਵਜਾਏ ।
सभ निधान रखि संख विचि हरि जी लै लै हथि वजाए ।

सर्व खजिना (शंख) हातात घेऊन तो रात्रंदिवस आपल्या हाताने लोकांमध्ये वाटून घेत असतो.

ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਆਖੀਐ ਭਗਤਿ ਵਛਲ ਹੋਇ ਆਪੁ ਛਲਾਏ ।
पतित उधारणु आखीऐ भगति वछल होइ आपु छलाए ।

पापींचा उद्धार करणारा, भक्तांवर प्रेम करणारा परमेश्वर भक्तांच्या मोहात पडतो.

ਗੁਣ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਕਰੇ ਜਗ ਅਵਗੁਣ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਗੁਰ ਭਾਏ ।
गुण कीते गुण करे जग अवगुण कीते गुण गुर भाए ।

एकट्या शुभचिंतकासाठी सर्व जग चांगले आहे, परंतु, गुरूला वाईट करणाऱ्याचेही चांगले करणे आवडते.

ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਜਗ ਵਿਚਿ ਆਏ ।੧੧।
परउपकारी जग विचि आए ।११।

गुरू हे परोपकारी म्हणून जगासमोर आले आहेत.

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਫਲ ਦੇ ਵਟ ਵਗਾਇਆਂ ਤਛਣਹਾਰੇ ਤਾਰਿ ਤਰੰਦਾ ।
फल दे वट वगाइआं तछणहारे तारि तरंदा ।

दगडफेक करणाऱ्याला झाड फळे आणि कापणाऱ्याला लाकडी बोट देते.

ਤਛੇ ਪੁਤ ਨ ਡੋਬਈ ਪੁਤ ਵੈਰੁ ਜਲ ਜੀ ਨ ਧਰੰਦਾ ।
तछे पुत न डोबई पुत वैरु जल जी न धरंदा ।

पाणी, (झाडाचा) बाप (सुताराची) वाईट कर्मांची आठवण न ठेवल्याने सुतारासह बोट बुडत नाही.

ਵਰਸੈ ਹੋਇ ਸਹੰਸ ਧਾਰ ਮਿਲਿ ਗਿਲ ਜਲੁ ਨੀਵਾਣਿ ਚਲੰਦਾ ।
वरसै होइ सहंस धार मिलि गिल जलु नीवाणि चलंदा ।

पाऊस पडला की हजारो प्रवाह बनून हजारो नाल्यांमधील पाणी खालच्या भागात वाहून जाते.

ਡੋਬੈ ਡਬੈ ਅਗਰ ਨੋ ਆਪੁ ਛਡਿ ਪੁਤ ਪੈਜ ਰਖੰਦਾ ।
डोबै डबै अगर नो आपु छडि पुत पैज रखंदा ।

आगराच्या झाडाचे लाकूड बुडते पण अहंकाराचा त्याग करते, पाणी आपल्या मुलाची इज्जत वाचवते, झाडाचे लाकूड [खरे तर आगर (ईगलवुड) पाण्याच्या पृष्ठभागाखाली तरंगते].

ਤਰਿ ਡੁਬੈ ਡੁਬਾ ਤਰੈ ਜਿਣਿ ਹਾਰੈ ਹਾਰੈ ਸੁ ਜਿਣੰਦਾ ।
तरि डुबै डुबा तरै जिणि हारै हारै सु जिणंदा ।

जो (प्रेमाच्या) पाण्यावर पोहत जातो तो बुडलेला समजला जाऊ शकतो आणि जो प्रेमात बुडतो तो पोहणारा समजला जातो.

ਉਲਟਾ ਖੇਲੁ ਪਿਰੰਮ ਦਾ ਪੈਰਾਂ ਉਪਰਿ ਸੀਸੁ ਨਿਵੰਦਾ ।
उलटा खेलु पिरंम दा पैरां उपरि सीसु निवंदा ।

त्याचप्रमाणे, जगातील विजेता हरतो आणि अलिप्त होतो आणि पराभूत होतो, तो जिंकतो (अखेर).

ਆਪਹੁ ਕਿਸੈ ਨ ਜਾਣੈ ਮੰਦਾ ।੧੨।
आपहु किसै न जाणै मंदा ।१२।

उलट ही प्रेमाची परंपरा आहे जी पायाला डोके टेकवते. परोपकारी शीख कोणालाही वाईट किंवा वाईट मानत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਧਰਤੀ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠਿ ਹੈ ਧਰਤੀ ਹੇਠਿ ਵਸੰਦਾ ਪਾਣੀ ।
धरती पैरां हेठि है धरती हेठि वसंदा पाणी ।

आपल्या पायाखालची पृथ्वी आहे पण पृथ्वीवर पाणी आहे.

ਪਾਣੀ ਚਲੈ ਨੀਵਾਣੁ ਨੋ ਨਿਰਮਲੁ ਸੀਤਲੁ ਸੁਧੁ ਪਰਾਣੀ ।
पाणी चलै नीवाणु नो निरमलु सीतलु सुधु पराणी ।

पाणी खालच्या दिशेने वाहते आणि इतरांना थंड आणि स्वच्छ करते.

ਬਹੁ ਰੰਗੀ ਇਕ ਰੰਗੁ ਹੈ ਸਭਨਾਂ ਅੰਦਰਿ ਇਕੋ ਜਾਣੀ ।
बहु रंगी इक रंगु है सभनां अंदरि इको जाणी ।

विविध रंगांमध्ये मिसळून ते रंग गृहीत धरतात परंतु स्वतःच ते रंगहीन सर्वांसाठी समान असतात.

ਤਤਾ ਹੋਵੈ ਧੁਪ ਵਿਚਿ ਛਾਵੈ ਠੰਢਾ ਵਿਰਤੀ ਹਾਣੀ ।
तता होवै धुप विचि छावै ठंढा विरती हाणी ।

ते सूर्यप्रकाशात गरम होते आणि सावलीत थंड होते, म्हणजेच ते त्याच्या साथीदारांच्या (सूर्य आणि सावली) अनुरूप कार्य करते.

ਤਪਦਾ ਪਰਉਪਕਾਰ ਨੋ ਠੰਢੇ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਿਹਾਣੀ ।
तपदा परउपकार नो ठंढे परउपकार विहाणी ।

गरम असो वा थंड, त्याचा उद्देश नेहमी इतरांसाठी चांगला असतो.

ਅਗਨਿ ਬੁਝਾਏ ਤਪਤਿ ਵਿਚਿ ਠੰਢਾ ਹੋਵੈ ਬਿਲਮੁ ਨ ਆਣੀ ।
अगनि बुझाए तपति विचि ठंढा होवै बिलमु न आणी ।

ते स्वतःच उबदार असले तरी ते आग विझवते आणि पुन्हा थंड होण्यास वेळ लागत नाही.

ਗੁਰੁ ਸਿਖੀ ਦੀ ਏਹੁ ਨੀਸਾਣੀ ।੧੩।
गुरु सिखी दी एहु नीसाणी ।१३।

शीख संस्कृतीचे हे गुण आहेत.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਪਾਣੀ ਅੰਦਰਿ ਧਰਤਿ ਹੈ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰਿ ਪਾਣੀ ਵਸੈ ।
पाणी अंदरि धरति है धरती अंदरि पाणी वसै ।

पृथ्वी पाण्यात आहे आणि पृथ्वीतही पाणी आहे.

ਧਰਤੀ ਰੰਗੁ ਨ ਰੰਗ ਸਭ ਧਰਤੀ ਸਾਉ ਨ ਸਭ ਰਸ ਰਸੈ ।
धरती रंगु न रंग सभ धरती साउ न सभ रस रसै ।

पृथ्वीला कोणताही रंग नाही तरीही तिच्यामध्ये सर्व रंग (वेगवेगळ्या वनस्पतींच्या रूपात) आहेत.

ਧਰਤੀ ਗੰਧੁ ਨ ਗੰਧ ਬਹੁ ਧਰਤਿ ਨ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਤਰਸੈ ।
धरती गंधु न गंध बहु धरति न रूप अनूप तरसै ।

पृथ्वीला चव नाही तरीही सर्व अभिरुची त्यात सामावलेली आहेत.

ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਕਰਮਿ ਭੂਮਿ ਸਭ ਕੋਈ ਦਸੈ ।
जेहा बीजै सो लुणै करमि भूमि सभ कोई दसै ।

पृथ्वीवर गंध नाही, तरीही सर्व सुगंध तिच्यात राहतात.

ਚੰਦਨ ਲੇਪੁ ਨ ਲੇਪੁ ਹੈ ਕਰਿ ਮਲ ਮੂਤ ਕਸੂਤੁ ਨ ਧਸੈ ।
चंदन लेपु न लेपु है करि मल मूत कसूतु न धसै ।

पृथ्वी कृतींसाठी एक क्षेत्र आहे; येथे कोणी जे पेरते ते कापते.

ਵੁਠੇ ਮੀਹ ਜਮਾਇਦੇ ਡਵਿ ਲਗੈ ਅੰਗੂਰੁ ਵਿਗਸੈ ।
वुठे मीह जमाइदे डवि लगै अंगूरु विगसै ।

चंदनाच्या पेस्टने प्लॅस्टर केलेले, ते त्यास चिकटत नाही आणि प्राण्यांच्या मलमूत्रामुळे ते रागाने आणि लाजेने बुडत नाही.

ਦੁਖਿ ਨ ਰੋਵੈ ਸੁਖਿ ਨ ਹਸੈ ।੧੪।
दुखि न रोवै सुखि न हसै ।१४।

पाऊस पडल्यानंतर लोक त्यात मका पेरतात आणि (उष्णता लागल्यावर) त्यातून नवीन रोपे फुटतात. तो दुःखात रडत नाही आणि आनंदात हसत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਪਿਛਲ ਰਾਤੀਂ ਜਾਗਣਾ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦਿੜਾਏ ।
पिछल रातीं जागणा नामु दानु इसनानु दिड़ाए ।

पहाटेच्या वेळेस शीख जागृत होतो आणि नानचे ध्यान केल्याने तो प्रज्वलन आणि दानासाठी सतर्क होतो.

ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਏ ।
मिठा बोलणु निव चलणु हथहु दे कै भला मनाए ।

तो गोड बोलतो, नम्रपणे वागतो आणि इतरांच्या भल्यासाठी हाताने काहीतरी देऊन आनंदी होतो.

ਥੋੜਾ ਸਵਣਾ ਖਾਵਣਾ ਥੋੜਾ ਬੋਲਨੁ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਏ ।
थोड़ा सवणा खावणा थोड़ा बोलनु गुरमति पाए ।

गुरूंच्या शिकवणुकीनुसार तो निवांतपणे झोपतो आणि खातो, तेही फारसे बोलत नाही.

ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਕਰੈ ਵਡਾ ਹੋਇ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਏ ।
घालि खाइ सुक्रितु करै वडा होइ न आपु गणाए ।

तो कमावण्यासाठी कष्ट करतो, चांगली कामे करतो आणि महान असूनही त्याची महानता लक्षात येत नाही.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਗਾਂਵਦੇ ਰਾਤਿ ਦਿਹੈਂ ਨਿਤ ਚਲਿ ਚਲਿ ਜਾਏ ।
साधसंगति मिलि गांवदे राति दिहैं नित चलि चलि जाए ।

रात्रंदिवस चालत तो तिथे पोहोचतो जिथे गुरबंत मंडळीत गायली जाते.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਪਰਚਾ ਕਰੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਰਚੈ ਮਨੁ ਪਰਚਾਏ ।
सबद सुरति परचा करै सतिगुरु परचै मनु परचाए ।

तो आपले चैतन्य वचनात विलीन करून ठेवतो आणि मनात खऱ्या गुरूबद्दलचे प्रेम कायम ठेवतो.

ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਨਿਰਾਸੁ ਵਲਾਏ ।੧੫।
आसा विचि निरासु वलाए ।१५।

आशा आणि इच्छांमध्ये, तो अलिप्त राहतो.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਗੁਰ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਸੁਣਿ ਗੁਰਸਿਖੁ ਸਦਾਵੈ ।
गुर चेला चेला गुरू गुरु सिख सुणि गुरसिखु सदावै ।

गुरूंची शिकवण ऐकून शिष्य आणि गुरु एक होतात (स्वरूपात आणि आत्म्याने).

ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਬਾਹਰਿ ਜਾਂਦਾ ਵਰਜਿ ਰਹਾਵੈ ।
इक मनि इकु अराधणा बाहरि जांदा वरजि रहावै ।

तो एका चित्ताने एका परमेश्वराची उपासना करतो आणि त्याच्या भटक्या मनाला नियंत्रणात ठेवतो.

ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ਹੋਇ ਕੈ ਖਸਮੈ ਦਾ ਭਾਣਾ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ।
हुकमी बंदा होइ कै खसमै दा भाणा तिसु भावै ।

तो प्रभूचा आज्ञाधारक सेवक बनतो आणि त्याची इच्छा आणि आज्ञा आवडतो.

ਮੁਰਦਾ ਹੋਇ ਮੁਰੀਦ ਸੋਇ ਕੋ ਵਿਰਲਾ ਗੁਰਿ ਗੋਰਿ ਸਮਾਵੈ ।
मुरदा होइ मुरीद सोइ को विरला गुरि गोरि समावै ।

कोणताही दुर्मिळ शीख शिष्य होऊन मृत व्यक्ती गुरू-समाधीत प्रवेश करतो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕੁ ਹੋਇ ਪੈਰਾਂ ਉਪਰਿ ਸੀਸੁ ਧਰਾਵੈ ।
पैरी पै पा खाकु होइ पैरां उपरि सीसु धरावै ।

पाया पडून पायाची धूळ होऊन तो गुरुच्या चरणी मस्तक ठेवतो.

ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਆਪੁ ਹੋਇ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਨਦਰੀ ਆਵੈ ।
आपु गवाए आपु होइ दूजा भाउ न नदरी आवै ।

त्याच्याशी एकरूप होऊन तो आपला अहंकार गमावून बसतो आणि आता त्याच्यात द्वैतभाव कुठेच दिसत नाही.

ਗੁਰੁ ਸਿਖੀ ਗੁਰੁ ਸਿਖੁ ਕਮਾਵੈ ।੧੬।
गुरु सिखी गुरु सिखु कमावै ।१६।

अशी सिद्धी फक्त गुरूंच्या शीखांनाच मिळते.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਤੇ ਵਿਰਲੇ ਸੈਂਸਾਰ ਵਿਚਿ ਦਰਸਨ ਜੋਤਿ ਪਤੰਗ ਮਿਲੰਦੇ ।
ते विरले सैंसार विचि दरसन जोति पतंग मिलंदे ।

(परमेश्वराच्या) ज्योतीच्या दिशेने धावणाऱ्या पतंगासारखे लोक दुर्मिळ आहेत.

ਤੇ ਵਿਰਲੇ ਸੈਂਸਾਰ ਵਿਚਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਹੋਇ ਮਿਰਗ ਮਰੰਦੇ ।
ते विरले सैंसार विचि सबद सुरति होइ मिरग मरंदे ।

शब्दात आपले चैतन्य विलीन करणारे हरणासारखे मरतात ते जगात दुर्मिळ आहेत.

ਤੇ ਵਿਰਲੇ ਸੈਂਸਾਰ ਵਿਚਿ ਚਰਣ ਕਵਲ ਹੁਇ ਭਵਰ ਵਸੰਦੇ ।
ते विरले सैंसार विचि चरण कवल हुइ भवर वसंदे ।

काळ्या मधमाशीप्रमाणे गुरूंच्या चरणांची पूजा करणारे या जगात दुर्मिळ आहेत.

ਤੇ ਵਿਰਲੇ ਸੈਂਸਾਰ ਵਿਚਿ ਪਿਰਮ ਸਨੇਹੀ ਮੀਨ ਤਰੰਦੇ ।
ते विरले सैंसार विचि पिरम सनेही मीन तरंदे ।

जगात (शीख) दुर्मिळ आहेत जे प्रेमाने परिपूर्ण होऊन माशासारखे पोहतात.

ਤੇ ਵਿਰਲੇ ਸੈਂਸਾਰ ਵਿਚਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਸੇਵ ਕਰੰਦੇ ।
ते विरले सैंसार विचि गुरु सिख गुरु सिख सेव करंदे ।

गुरूचे असे शिख सुद्धा दुर्मिळ आहेत जे गुरूंच्या इतर शीखांची सेवा करतात.

ਭੈ ਵਿਚਿ ਜੰਮਨਿ ਭੈ ਰਹਨਿ ਭੈ ਵਿਚਿ ਮਰਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਜੀਵੰਦੇ ।
भै विचि जंमनि भै रहनि भै विचि मरि गुरु सिख जीवंदे ।

त्याच्या आदेशानुसार (भीती) जन्म घेणे आणि टिकवणे, गुरूचे शीख जे जिवंतपणी मरतात (ही दुर्मिळ आहेत).

ਗੁਰਮੁਖ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਿਰਮੁ ਚਖੰਦੇ ।੧੭।
गुरमुख सुख फलु पिरमु चखंदे ।१७।

अशा प्रकारे गुरुमुख बनून ते आनंदाचे फळ चाखतात.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਲਖ ਜਪ ਤਪ ਲਖ ਸੰਜਮਾਂ ਹੋਮ ਜਗ ਲਖ ਵਰਤ ਕਰੰਦੇ ।
लख जप तप लख संजमां होम जग लख वरत करंदे ।

लाखो पठण, शिस्त, अखंड, होमहवन आणि उपवास केले जातात.

ਲਖ ਤੀਰਥ ਲਖ ਊਲਖਾ ਲਖ ਪੁਰੀਆ ਲਖ ਪੁਰਬ ਲਗੰਦੇ ।
लख तीरथ लख ऊलखा लख पुरीआ लख पुरब लगंदे ।

लाखो पवित्र यात्रा, दानधर्म केले जातात आणि लाखो पवित्र सोहळे साजरे केले जातात.

ਦੇਵੀ ਦੇਵਲ ਦੇਹੁਰੇ ਲਖ ਪੁਜਾਰੀ ਪੂਜ ਕਰੰਦੇ ।
देवी देवल देहुरे लख पुजारी पूज करंदे ।

देवी-देवतांच्या निवासस्थानात आणि मंदिरांमध्ये लाखो पुजारी पूजा करतात.

ਜਲ ਥਲ ਮਹੀਅਲ ਭਰਮਦੇ ਕਰਮ ਧਰਮ ਲਖ ਫੇਰਿ ਫਿਰੰਦੇ ।
जल थल महीअल भरमदे करम धरम लख फेरि फिरंदे ।

पृथ्वीवर आणि आकाशात वावरत, लाखो धर्माभिमुख कृत्ये इकडे तिकडे धावत असतात.

ਲਖ ਪਰਬਤ ਵਣ ਖੰਡ ਲਖ ਲਖ ਉਦਾਸੀ ਹੋਇ ਭਵੰਦੇ ।
लख परबत वण खंड लख लख उदासी होइ भवंदे ।

लाखो लोक सांसारिक गोष्टींबद्दल बेफिकीर होऊन डोंगर आणि जंगलात फिरत असतात.

ਅਗਨੀ ਅੰਗੁ ਜਲਾਇਂਦੇ ਲਖ ਹਿਮੰਚਲਿ ਜਾਇ ਗਲੰਦੇ ।
अगनी अंगु जलाइंदे लख हिमंचलि जाइ गलंदे ।

लाखो असे आहेत जे स्वतःला जाळून मरतात आणि लाखो असे आहेत जे बर्फाच्या डोंगरात स्वतःला गोठवून मरतात.

ਗੁਰ ਸਿਖੀ ਸੁਖੁ ਤਿਲੁ ਨ ਲਹੰਦੇ ।੧੮।
गुर सिखी सुखु तिलु न लहंदे ।१८।

परंतु ते सर्व आनंदाचा अंशही घेऊ शकत नाहीत, जो गुरूच्या शीखांच्या जीवनात प्राप्त होतो.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਚਾਰਿ ਵਰਣ ਕਰਿ ਵਰਤਿਆ ਵਰਨੁ ਚਿਹਨੁ ਕਿਹੁ ਨਦਰਿ ਨ ਆਇਆ ।
चारि वरण करि वरतिआ वरनु चिहनु किहु नदरि न आइआ ।

तो भगवंत चारही वर्णांमध्ये विखुरलेला आहे, पण त्याचा स्वतःचा रंग आणि चिन्ह अगोचर आहे.

ਛਿਅ ਦਰਸਨੁ ਭੇਖਧਾਰੀਆਂ ਦਰਸਨ ਵਿਚਿ ਨ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ।
छिअ दरसनु भेखधारीआं दरसन विचि न दरसनु पाइआ ।

सहा तात्विक आदेशांचे (भारताचे) अनुयायी त्यांना त्यांच्या तत्त्वज्ञानात पाहू शकले नाहीत.

ਸੰਨਿਆਸੀ ਦਸ ਨਾਵ ਧਰਿ ਨਾਉ ਗਣਾਇ ਨ ਨਾਉ ਧਿਆਇਆ ।
संनिआसी दस नाव धरि नाउ गणाइ न नाउ धिआइआ ।

संन्यासी त्यांच्या पंथांना दहा नावे देतात, त्यांची अनेक नावे मोजतात पण नामाचे चिंतन करत नाहीत.

ਰਾਵਲ ਬਾਰਹ ਪੰਥ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖ ਪੰਥੁ ਨ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।
रावल बारह पंथ करि गुरमुख पंथु न अलखु लखाइआ ।

रावलांनी (योगी) त्यांचे बारा पंथ केले पण गुरुमुखांचा अगोचर मार्ग त्यांना कळू शकला नाही.

ਬਹੁ ਰੂਪੀ ਬਹੁ ਰੂਪੀਏ ਰੂਪ ਨ ਰੇਖ ਨ ਲੇਖੁ ਮਿਟਾਇਆ ।
बहु रूपी बहु रूपीए रूप न रेख न लेखु मिटाइआ ।

नक्कल करणाऱ्यांनी अनेक रूपे धारण केली परंतु तरीही ते लेख पुसून टाकू शकले नाहीत (परमेश्वराने लिहिलेले) म्हणजेच ते स्थलांतरातून मुक्ती मिळवू शकले नाहीत.

ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਚਲਦੇ ਸੰਗ ਲਖ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਨ ਰੰਗ ਰੰਗਾਇਆ ।
मिलि मिलि चलदे संग लख साधू संगि न रंग रंगाइआ ।

लाखो लोक एकत्रितपणे विविध लीग आणि पंथ तयार करून फिरत असले तरी ते देखील पवित्र मंडळीच्या (स्थिर) रंगात त्यांचे मन रंगवू शकले नाहीत.

ਵਿਣ ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਮੋਹੇ ਮਾਇਆ ।੧੯।
विण गुरु पूरे मोहे माइआ ।१९।

परिपूर्ण गुरूशिवाय ते सर्व मायेने मोहित होतात.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਿਰਸਾਣ ਕਰਿ ਖੇਤ ਬੀਜਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਨ ਲਹੰਦੇ ।
किरसाणी किरसाण करि खेत बीजि सुख फलु न लहंदे ।

शेतकरी शेती करूनही आध्यात्मिक सुखाची फळे मिळवत नाहीत.

ਵਣਜੁ ਕਰਨਿ ਵਾਪਾਰੀਏ ਲੈ ਲਾਹਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਨ ਵਸੰਦੇ ।
वणजु करनि वापारीए लै लाहा निज घरि न वसंदे ।

फायदेशीर व्यापारात गुंतलेले व्यापारी स्वतः स्थिर राहत नाहीत.

ਚਾਕਰ ਕਰਿ ਕਰਿ ਚਾਕਰੀ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਨ ਸੁਲਹ ਕਰੰਦੇ ।
चाकर करि करि चाकरी हउमै मारि न सुलह करंदे ।

सेवक आपले काम करत राहतात पण अहंकार सोडत नाही गल्ली परमेश्वराला भेटत नाही.

ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਚੰਗਿਆਈਆਂ ਕਰਿ ਕਰਿ ਕਰਤਬ ਥਿਰੁ ਨ ਰਹੰਦੇ ।
पुंन दान चंगिआईआं करि करि करतब थिरु न रहंदे ।

माणसे, त्यांचे पुण्य, दानधर्म आणि अनेक कर्तव्ये करूनही स्थिर राहत नाहीत.

ਰਾਜੇ ਪਰਜੇ ਹੋਇ ਕੈ ਕਰਿ ਕਰਿ ਵਾਦੁ ਨ ਪਾਰਿ ਪਵੰਦੇ ।
राजे परजे होइ कै करि करि वादु न पारि पवंदे ।

राज्यकर्ते आणि प्रजा बनून लोक अनेक भांडण करतात पण जगभर जात नाहीत.

ਗੁਰਸਿਖ ਸੁਣਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕਰਿ ਮੇਲ ਮਿਲੰਦੇ ।
गुरसिख सुणि गुरु सिख होइ साधसंगति करि मेल मिलंदे ।

गुरूंचे शिख, गुरूंची शिकवण अंगीकारतात आणि पवित्र मंडळीत सामील होऊन त्या परम परमेश्वराची प्राप्ती करतात.

ਗੁਰਮਤਿ ਚਲਦੇ ਵਿਰਲੇ ਬੰਦੇ ।੨੦।
गुरमति चलदे विरले बंदे ।२०।

गुरूंच्या, गुरुमतीच्या बुद्धीनुसार केवळ दुर्मिळच वागतात.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਗੁੰਗਾ ਗਾਵਿ ਨ ਜਾਣਈ ਬੋਲਾ ਸੁਣੈ ਨ ਅੰਦਰਿ ਆਣੈ ।
गुंगा गावि न जाणई बोला सुणै न अंदरि आणै ।

मुकी व्यक्ती गाऊ शकत नाही आणि बहिरा ऐकू शकत नाही जेणेकरून त्यांच्या समजूतदारपणात काहीही येत नाही.

ਅੰਨ੍ਹੈ ਦਿਸਿ ਨ ਆਵਈ ਰਾਤਿ ਅਨ੍ਹੇਰੀ ਘਰੁ ਨ ਸਿਾਣੈ ।
अंन्है दिसि न आवई राति अन्हेरी घरु न सिाणै ।

आंधळा अंधारात पाहू शकत नाही आणि तो घर ओळखू शकत नाही (तो राहतो).

ਚਲਿ ਨ ਸਕੈ ਪਿੰਗੁਲਾ ਲੂਲ੍ਹਾ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਹੇਤੁ ਨ ਜਾਣੈ ।
चलि न सकै पिंगुला लूल्हा गलि मिलि हेतु न जाणै ।

एक अपंग गती ठेवू शकत नाही आणि अपंग त्याचे प्रेम दाखवण्यासाठी मिठी मारू शकत नाही.

ਸੰਢਿ ਸਪੁਤੀ ਨ ਥੀਐ ਖੁਸਰੇ ਨਾਲਿ ਨ ਰਲੀਆਂ ਮਾਣੈ ।
संढि सपुती न थीऐ खुसरे नालि न रलीआं माणै ।

वांझ स्त्रीला मुलगा होऊ शकत नाही किंवा ती नपुंसकाशी सहवास भोगू शकत नाही.

ਜਣਿ ਜਣਿ ਪੁਤਾਂ ਮਾਈਆਂ ਲਾਡਲੇ ਨਾਂਵ ਧਰੇਨਿ ਧਿਙਾਣੈ ।
जणि जणि पुतां माईआं लाडले नांव धरेनि धिङाणै ।

आपल्या मुलांना जन्म देणाऱ्या माता त्यांना प्रेमाने पाळीव नावे देतात (परंतु केवळ चांगली नावे चांगला माणूस बनवू शकत नाहीत).

ਗੁਰਸਿਖੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਵਿਣੁ ਸੂਰਜੁ ਜੋਤਿ ਨ ਹੋਇ ਟਟਾਣੈ ।
गुरसिखी सतिगुरू विणु सूरजु जोति न होइ टटाणै ।

खऱ्या गुरूशिवाय शीख जीवन अशक्य आहे कारण चमकणारा किडा सूर्याला प्रकाश देऊ शकत नाही.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਵਖਾਣੈ ।੨੧।
साधसंगति गुर सबदु वखाणै ।२१।

पवित्र मंडळीमध्ये गुरूंचे शब्द स्पष्ट केले जातात (आणि जीव समजूतदारपणा वाढवतो).

ਪਉੜੀ ੨੨
पउड़ी २२

ਲਖ ਧਿਆਨ ਸਮਾਧਿ ਲਾਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੂਪਿ ਨ ਅਪੜਿ ਸਕੈ ।
लख धिआन समाधि लाइ गुरमुखि रूपि न अपड़ि सकै ।

लक्षावधी ध्यान मुद्रा आणि एकाग्रता गुरुमुखाच्या रूपाची बरोबरी करू शकत नाहीत.

ਲਖ ਗਿਆਨ ਵਖਾਣਿ ਕਰ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਉਡਾਰੀ ਥਕੈ ।
लख गिआन वखाणि कर सबद सुरति उडारी थकै ।

कोट्यवधी लोक दैवी वचनापर्यंत पोहोचण्यासाठी शिकण्यात आणि विस्ताराने आणि चेतनेच्या उड्डाणांसह थकले.

ਬੁਧਿ ਬਲ ਬਚਨ ਬਿਬੇਕ ਲਖ ਢਹਿ ਢਹਿ ਪਵਨਿ ਪਿਰਮ ਦਰਿ ਧਕੈ ।
बुधि बल बचन बिबेक लख ढहि ढहि पवनि पिरम दरि धकै ।

कोट्यवधी लोक आपली बुद्धी आणि शक्ती वापरून विवेकी बुद्धीची चर्चा करतात पण ते पडतात आणि अडखळतात आणि परमेश्वराच्या दारात त्यांना धक्काबुक्की आणि धक्का बसतो.

ਜੋਗ ਭੋਗ ਬੈਰਾਗ ਲਖ ਸਹਿ ਨ ਸਕਹਿ ਗੁਣ ਵਾਸੁ ਮਹਕੈ ।
जोग भोग बैराग लख सहि न सकहि गुण वासु महकै ।

लाखो योगी, सुख साधक आणि एकांतवास हे निसर्गाच्या तीन गुणांची (सत्त्व, रजस आणि तम) वासना आणि सुगंध सहन करू शकत नाहीत.

ਲਖ ਅਚਰਜ ਅਚਰਜ ਹੋਇ ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅਬਿਗਤਿ ਵਿਚਿ ਅਕੈ ।
लख अचरज अचरज होइ अबिगति गति अबिगति विचि अकै ।

अव्यक्त परमेश्वराच्या अव्यक्त स्वरूपाला लाखो आश्चर्यकारक लोक कंटाळले आहेत.

ਵਿਸਮਾਦੀ ਵਿਸਮਾਦੁ ਲਖ ਅਕਥ ਕਥਾ ਵਿਚਿ ਸਹਮਿ ਸਹਕੈ ।
विसमादी विसमादु लख अकथ कथा विचि सहमि सहकै ।

त्या अद्भुत परमेश्वराच्या अपरिवर्तनीय कथेने लाखो लोक आश्चर्यचकित झाले आहेत.

ਗੁਰਸਿਖੀ ਦੈ ਅਖਿ ਫਰਕੈ ।੨੨।੨੮। ਅਠਾਈ ।
गुरसिखी दै अखि फरकै ।२२।२८। अठाई ।

ते सर्व गुरूच्या शीखच्या जीवनातील एका क्षणाच्या आनंदासारखे आहेत.