वारां भाई गुरदास जी

पान - 23


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, आदिम ऊर्जा, दैवी गुरूच्या कृपेने साकार झाली

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਸਤਿ ਰੂਪ ਗੁਰੁ ਦਰਸਨੋ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਅਚਰਜੁ ਦਿਖਾਇਆ ।
सति रूप गुरु दरसनो पूरन ब्रहमु अचरजु दिखाइआ ।

गुरूंची (नानक देव) झलक सत्याच्या रूपात आहे ज्याने मला परिपूर्ण आणि आश्चर्यकारक गोष्टींसमोर आणले आहे.

ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਧਿਆਇਆ ।
सति नामु करता पुरखु पारब्रहमु परमेसरु धिआइआ ।

लोकांना खऱ्या नामाचा आणि सृष्टिकर्ता परमेश्वराचा मंत्र बहाल करून, त्यांनी लोकांना अतींद्रिय B चे स्मरण केले आहे.

ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦ ਗਿਆਨੁ ਸਚੁ ਅਨਹਦ ਧੁਨਿ ਵਿਸਮਾਦ ਸੁਣਾਇਆ ।
सतिगुर सबद गिआनु सचु अनहद धुनि विसमाद सुणाइआ ।

सत्याचे ज्ञान हे गुरूंचे वचन आहे, ज्यातून आश्चर्यकारक प्रेरणादायी अप्रस्तुत राग ऐकू येतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥੁ ਚਲਾਇਓਨੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ।
गुरमुखि पंथु चलाइओनु नामु दानु इसनानु द्रिड़ाइआ ।

गुरुमुख-पंथ, (शिख धर्म, गुरुमुखांसाठी राजमार्ग) सुरू करून, गुरूंनी प्रत्येकाला आणि सर्वांना स्थिरपणे आत्मसात करण्याची प्रेरणा दिली.

ਗੁਰ ਸਿਖੁ ਦੇ ਗੁਰਸਿਖ ਕਰਿ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਸਚੁ ਖੰਡੁ ਵਸਾਇਆ ।
गुर सिखु दे गुरसिख करि साध संगति सचु खंडु वसाइआ ।

लोकांना शिक्षित करून आणि त्यांना आपले शिष्य बनवून, गमने सत्याचे निवासस्थान असलेल्या पवित्र मंडळीची स्थापना केली आहे.

ਸਚੁ ਰਾਸ ਰਹਰਾਸਿ ਦੇ ਸਤਿਗੁਰ ਗੁਰਸਿਖ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ ।
सचु रास रहरासि दे सतिगुर गुरसिख पैरी पाइआ ।

सत्याची राजधानी लोकांच्या हाती देऊन गुरूंनी त्यांना (परमेश्वराच्या) चरणी नतमस्तक केले.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਪਰਤਾਪੁ ਜਣਾਇਆ ।੧।
चरण कवल परतापु जणाइआ ।१।

त्याने लोकांना (परमेश्वराच्या) चरणांचा महिमा समजवून दिला.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਤੀਰਥ ਨ੍ਹਾਤੈ ਪਾਪ ਜਾਨਿ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣ ਨਾਉਂ ਧਰਾਇਆ ।
तीरथ न्हातै पाप जानि पतित उधारण नाउं धराइआ ।

तीर्थक्षेत्रांवर पापांचा नाश होत असल्याने, लोक त्यांना पतितांच्या उन्नतीचे नाव देतात.

ਤੀਰਥ ਹੋਨ ਸਕਾਰਥੇ ਸਾਧ ਜਨਾਂ ਦਾ ਦਰਸਨੁ ਪਾਇਆ ।
तीरथ होन सकारथे साध जनां दा दरसनु पाइआ ।

परंतु तीर्थक्षेत्रे केवळ साधूंच्या दर्शनानेच सार्थ ठरतात.

ਸਾਧ ਹੋਏ ਮਨ ਸਾਧਿ ਕੈ ਚਰਣ ਕਵਲ ਗੁਰ ਚਿਤਿ ਵਸਾਇਆ ।
साध होए मन साधि कै चरण कवल गुर चिति वसाइआ ।

साधू आहेत ते, हो मनाला शिस्त लावून गुरूंच्या चरणी कमळ घातले. साधूची ory अथांग आहे आणि

ਉਪਮਾ ਸਾਧ ਅਗਾਧਿ ਬੋਧ ਕੋਟ ਮਧੇ ਕੋ ਸਾਧੁ ਸੁਣਾਇਆ ।
उपमा साध अगाधि बोध कोट मधे को साधु सुणाइआ ।

कोटींपैकी एक (खरा) साधू असू शकतो.

ਗੁਰਸਿਖ ਸਾਧ ਅਸੰਖ ਜਗਿ ਧਰਮਸਾਲ ਥਾਇ ਥਾਇ ਸੁਹਾਇਆ ।
गुरसिख साध असंख जगि धरमसाल थाइ थाइ सुहाइआ ।

तथापि, गुरु अनक यांच्या शिखांच्या रूपातील साधू) असंख्य आहेत कारण धर्मशाळा, पवित्र केंद्रे, एरीव्हाची भरभराट होत आहेत.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪੈਰ ਧੋਵਣੇ ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਪੈਰੁ ਪੁਜਾਇਆ ।
पैरी पै पैर धोवणे चरणोदकु लै पैरु पुजाइआ ।

गुरूंच्या शीखांच्या चरणी नतमस्तक झालेले लोक त्यांचे पाय धुतले जातात आणि त्यांची पूजा करतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ ।੨।
गुरमुखि सुख फलु अलखु लखाइआ ।२।

गुरुमुखाला अगोचर परमेश्वराचे दर्शन होते आणि त्याचे सुख फळ मिळते.

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਪੰਜਿ ਤਤ ਉਤਪਤਿ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਧਰਤੀ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ।
पंजि तत उतपति करि गुरमुखि धरती आपु गवाइआ ।

पाचही तत्वांचे सद्गुण आपल्या अंतःकरणात रुजवल्याने पृथ्वीसारख्या गुरुमुखांनी अहंभाव गमावला आहे.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਸਰਣਾਗਤੀ ਸਭ ਨਿਧਾਨ ਸਭੇ ਫਲ ਪਾਇਆ ।
चरण कवल सरणागती सभ निधान सभे फल पाइआ ।

ते गुरूंच्या चरणी आश्रयाला आले आहेत आणि त्या भांडार-घरातून त्यांना सर्व प्रकारचे लाभ मिळतात.

ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਵਿਚਿ ਸਾਧੂ ਧੂੜਿ ਜਗਤ ਤਰਾਇਆ ।
लोक वेद गुर गिआन विचि साधू धूड़ि जगत तराइआ ।

संमेलनातून आणि गुरुने दिलेल्या ज्ञानातूनही तोच (निष्कर्ष) निघतो की साधूच्या पायाची धूळ

ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਕਰਾਇ ਕੈ ਪਾਵਨ ਪੁਰਖ ਪਵਿਤ੍ਰ ਕਰਾਇਆ ।
पतित पुनीत कराइ कै पावन पुरख पवित्र कराइआ ।

पतितांना गुणवान बनवले जाते आणि गुणवंतांचे पुढे पवित्रात रूपांतर केले जाते.

ਚਰਣੋਦਕ ਮਹਿਮਾ ਅਮਿਤ ਸੇਖ ਸਹਸ ਮੁਖਿ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ।
चरणोदक महिमा अमित सेख सहस मुखि अंतु न पाइआ ।

साधूंच्या चरणी धुवलेल्या अमृताचा महिमा अमर्याद आहे; अगदी स्टेसनग (हजार हुड असलेला पौराणिक साप) तर

ਧੂੜੀ ਲੇਖੁ ਮਿਟਾਇਆ ਚਰਣੋਦਕ ਮਨੁ ਵਸਿਗਤਿ ਆਇਆ ।
धूड़ी लेखु मिटाइआ चरणोदक मनु वसिगति आइआ ।

अनेक मुखांनी परमेश्वराची स्तुती करणे हे कळू शकले नाही. साधूच्या पायाची धूळ सर्व ऋणे मिटून गेली आणि त्या पाय धुवलेल्या अमृतामुळे मनही नियंत्रणात आले.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਜਗੁ ਚਰਨੀ ਲਾਇਆ ।੩।
पैरी पै जगु चरनी लाइआ ।३।

गुरुमुखाने आधी स्वत:च्या पायाशी नतमस्तक झाले आणि मग सर्व जगाला त्याच्या पाया पडायला लावले.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਚਰਣੋਦਕੁ ਹੋਇ ਸੁਰਸਰੀ ਤਜਿ ਬੈਕੁੰਠ ਧਰਤਿ ਵਿਚਿ ਆਈ ।
चरणोदकु होइ सुरसरी तजि बैकुंठ धरति विचि आई ।

प्रभूंचे पाय धुणारी गंगा स्वर्ग सोडून पृथ्वीवर आली.

ਨਉ ਸੈ ਨਦੀ ਨੜਿੰਨਵੈ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥਿ ਅੰਗਿ ਸਮਾਈ ।
नउ सै नदी नड़िंनवै अठसठि तीरथि अंगि समाई ।

त्यात नऊशे नव्वद नद्या आणि अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्रे निर्माण झाली.

ਤਿਹੁ ਲੋਈ ਪਰਵਾਣੁ ਹੈ ਮਹਾਦੇਵ ਲੈ ਸੀਸ ਚੜ੍ਹਾਈ ।
तिहु लोई परवाणु है महादेव लै सीस चढ़ाई ।

तिन्ही लोकांमध्ये ते अस्सल म्हणून स्वीकारले जाते आणि महादेवाने ते आपल्या मस्तकावर धारण केले आहे.

ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸਰੇਵਦੇ ਜੈ ਜੈਕਾਰ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ।
देवी देव सरेवदे जै जैकार वडी वडिआई ।

देवी-देवता सर्व तिची पूजा करतात आणि तिच्या महानतेचा जयजयकार करतात.

ਸਣੁ ਗੰਗਾ ਬੈਕੁੰਠ ਲਖ ਲਖ ਬੈਕੁੰਠ ਨਾਥਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
सणु गंगा बैकुंठ लख लख बैकुंठ नाथि लिव लाई ।

ध्यानात लीन झालेले असंख्य स्वर्ग आणि पर्वतश्रेणींसह स्वर्गाचे स्वामी घोषित करतात,

ਸਾਧੂ ਧੂੜਿ ਦੁਲੰਭ ਹੈ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਰਣਾਈ ।
साधू धूड़ि दुलंभ है साधसंगति सतिगुरु सरणाई ।

साधूच्या पायाची धूळ दुर्लभ आहे आणि ती खऱ्या गुरूंच्या आश्रयानेच प्राप्त होते.

ਚਰਨ ਕਵਲ ਦਲ ਕੀਮ ਨ ਪਾਈ ।੪।
चरन कवल दल कीम न पाई ।४।

कमळाच्या पायाच्या एका पाकळीचेही मूल्य मोजण्यापलीकडे आहे.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਜਿਸੁ ਲਖਮੀ ਲਖ ਕਲਾ ਹੋਇ ਲਖੀ ਨ ਜਾਈ ।
चरण सरणि जिसु लखमी लख कला होइ लखी न जाई ।

लाखो अदृश्य शक्ती धनदेवतेच्या (लक्ष्मी) पायांच्या आश्रयाला शोभतात;

ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਿਧਿ ਸਭ ਗੋਲੀਆਂ ਸਾਧਿਕ ਸਿਧ ਰਹੇ ਲਪਟਾਈ ।
रिधि सिधि निधि सभ गोलीआं साधिक सिध रहे लपटाई ।

सर्व समृद्धी, चमत्कारिक शक्ती आणि खजिना हे तिचे सेवक आहेत आणि अनेक कर्तृत्ववान व्यक्ती तिच्यामध्ये मग्न आहेत.

ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾਂ ਜਤੀ ਸਤੀ ਨਉ ਨਾਥ ਨਿਵਾਈ ।
चारि वरन छिअ दरसनां जती सती नउ नाथ निवाई ।

चारही वाम, सहा तत्वज्ञान, उत्सव, सुत्ते आणि नऊ गणिते तिला नमन करायला लावली आहेत.

ਤਿੰਨ ਲੋਅ ਚੌਦਹ ਭਵਨ ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲ ਛਲੁ ਕਰਿ ਛਾਈ ।
तिंन लोअ चौदह भवन जलि थलि महीअल छलु करि छाई ।

भ्रामकपणे ती तिन्ही लोकांमध्ये, चौदा निवासस्थान, भूमी, समुद्र आणि पातल लोकांमध्ये व्याप्त आहे.

ਕਵਲਾ ਸਣੁ ਕਵਲਾਪਤੀ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਰਣਾਗਤਿ ਆਈ ।
कवला सणु कवलापती साधसंगति सरणागति आई ।

ती देवी कमला (लक्ष्मी) तिच्या पतीसह (विष्णू) पवित्र मंडळीचा आश्रय घेते.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾਖਾਕ ਹੋਇ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਈ ।
पैरी पै पाखाक होइ आपु गवाइ न आपु गणाई ।

ज्यात पुण्यपुरुषांच्या चरणी नतमस्तक झालेल्या गुरुमुखांनी आपला अहंकार गमावला आहे आणि तरीही ते स्वतःकडे दुर्लक्ष करत आहेत.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ।੫।
गुरमुखि सुख फलु वडी वडिआई ।५।

गुरुमुखांच्या सुख-फळाची भव्यता फार मोठी आहे.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਬਾਵਨ ਰੂਪੀ ਹੋਇ ਕੈ ਬਲਿ ਛਲਿ ਅਛਲਿ ਆਪੁ ਛਲਾਇਆ ।
बावन रूपी होइ कै बलि छलि अछलि आपु छलाइआ ।

वामन (छोट्या आकाराचा ब्राह्मण) रूप धारण करून राजा बळीला फसवण्यात अयशस्वी

ਕਰੌਂ ਅਢਾਈ ਧਰਤਿ ਮੰਗਿ ਪਿਛੋਂ ਦੇ ਵਡ ਪਿੰਡੁ ਵਧਾਇਆ ।
करौं अढाई धरति मंगि पिछों दे वड पिंडु वधाइआ ।

तो स्वतः फसला. अडीच पावले जमीन मागून वामनाने नंतर आपले शरीर मोठे केले.

ਦੁਇ ਕਰੁਵਾ ਕਰਿ ਤਿੰਨਿ ਲੋਅ ਬਲਿ ਰਾਜੇ ਫਿਰਿ ਮਗਰੁ ਮਿਣਾਇਆ ।
दुइ करुवा करि तिंनि लोअ बलि राजे फिरि मगरु मिणाइआ ।

दोन पावलांनी त्याने तिन्ही जग मोजले आणि अर्ध्या पायरीत त्याने राजा बळीचे शरीर मोजले.

ਸੁਰਗਹੁ ਚੰਗਾ ਜਾਣਿ ਕੈ ਰਾਜੁ ਪਤਾਲ ਲੋਕ ਦਾ ਪਾਇਆ ।
सुरगहु चंगा जाणि कै राजु पताल लोक दा पाइआ ।

स्वर्गापेक्षा भूतकाळाचे राज्य स्वीकारून बालीने त्यावर राज्य करण्यास सुरुवात केली.

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਤ੍ਰੈ ਭਗਤਿ ਵਛਲ ਦਰਵਾਨ ਸਦਾਇਆ ।
ब्रहमा बिसनु महेसु त्रै भगति वछल दरवान सदाइआ ।

आता ब्रह्मा, विष्णू आणि महेन यांना वश करून, आपल्या भक्तांचे प्रिय बनलेले भगवान, राजा बळीचे द्वारपाल म्हणून काम करत होते.

ਬਾਵਨ ਲਖ ਸੁ ਪਾਵਨਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਰਜ ਇਛ ਇਛਾਇਆ ।
बावन लख सु पावना साधसंगति रज इछ इछाइआ ।

वामनसारख्या अनेक पवित्र अवतारांनाही पवित्र मंडळींच्या चरणांची धूळ मिळावी अशी इच्छा असते.

ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਚਰਨ ਧਿਆਇਆ ।੬।
साध संगति गुर चरन धिआइआ ।६।

पुण्यजनांच्या सहवासात ते गुरूंच्या चरणांचेही चिंतन करतात.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਸਹਸ ਬਾਹੁ ਜਮਦਗਨਿ ਘਰਿ ਹੋਇ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਆਇਆ ।
सहस बाहु जमदगनि घरि होइ पराहुणचारी आइआ ।

सहस्रबाहू नावाचा राजा जमदग्नी ऋषीकडे पाहुणा म्हणून आला होता.

ਕਾਮਧੇਣੁ ਲੋਭਾਇ ਕੈ ਜਮਦਗਨੈ ਦਾ ਸਿਰੁ ਵਢਵਾਇਆ ।
कामधेणु लोभाइ कै जमदगनै दा सिरु वढवाइआ ।

ऋषींना इच्छा पूर्ण करणारी गाय पाहून तो लोभी झाला आणि त्याने जमदग्नीचा वध केला.

ਪਿਟਦੀ ਸੁਣਿ ਕੈ ਰੇਣੁਕਾ ਪਰਸਰਾਮ ਧਾਈ ਕਰਿ ਧਾਇਆ ।
पिटदी सुणि कै रेणुका परसराम धाई करि धाइआ ।

रेणुकाचा आक्रोश ऐकून त्याची आई परणा राम धावत तिच्याकडे आली.

ਇਕੀਹ ਵਾਰ ਕਰੋਧ ਕਰਿ ਖਤ੍ਰੀ ਮਾਰਿ ਨਿਖਤ੍ਰ ਕਰਾਇਆ ।
इकीह वार करोध करि खत्री मारि निखत्र कराइआ ।

क्रोधाने भरून येऊन त्याने क्षत्रियांची ही पृथ्वी एकवीस वेळा साफ केली म्हणजेच सर्व क्षत्रियांचा वध केला.

ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਫੜਿ ਉਬਰੇ ਦੂਜੈ ਕਿਸੈ ਨ ਖੜਗੁ ਉਚਾਇਆ ।
चरण सरणि फड़ि उबरे दूजै किसै न खड़गु उचाइआ ।

परसू रिमच्या पाया पडलेल्यांचाच उद्धार झाला; इतर कोणीही त्याच्याविरुद्ध शस्त्रे उचलू शकले नाहीत.

ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਨ ਸਕੀਆ ਚਿਰੰਜੀਵ ਹੁਇ ਆਪੁ ਜਣਾਇਆ ।
हउमै मारि न सकीआ चिरंजीव हुइ आपु जणाइआ ।

तो त्याचा अहंकारही नाहीसा करू शकला नाही आणि तो चिराईजीव म्हणजेच सदैव जिवंत माणूस झाला तरी.

ਚਰਣ ਕਵਲ ਮਕਰੰਦੁ ਨ ਪਾਇਆ ।੭।
चरण कवल मकरंदु न पाइआ ।७।

त्याने नेहमी आपला अहंकार दाखवला आणि कमळाच्या पायांचे परागकण त्याला कधीच प्राप्त झाले नाही.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਰੰਗ ਮਹਲ ਰੰਗ ਰੰਗ ਵਿਚਿ ਦਸਰਥੁ ਕਉਸਲਿਆ ਰਲੀਆਲੇ ।
रंग महल रंग रंग विचि दसरथु कउसलिआ रलीआले ।

त्यांच्या आनंद महालात दैशरथ आणि कौसल्या त्यांच्या आनंदात गढून गेले होते.

ਮਤਾ ਮਤਾਇਨਿ ਆਪ ਵਿਚਿ ਚਾਇ ਚਈਲੇ ਖਰੇ ਸੁਖਾਲੇ ।
मता मताइनि आप विचि चाइ चईले खरे सुखाले ।

आपल्या मुलाचे नाव काय ठेवायचे याचा विचार ते आनंदात करत होते.

ਘਰਿ ਅਸਾੜੈ ਪੁਤੁ ਹੋਇ ਨਾਉ ਕਿ ਧਰੀਐ ਬਾਲਕ ਬਾਲੇ ।
घरि असाड़ै पुतु होइ नाउ कि धरीऐ बालक बाले ।

केवळ रामाचे नामस्मरण केल्याने हे नाव रामचंद्र असावे असे त्यांना वाटले

ਰਾਮਚੰਦੁ ਨਾਉ ਲੈਂਦਿਆਂ ਤਿੰਨਿ ਹਤਿਆ ਤੇ ਹੋਇ ਨਿਰਾਲੇ ।
रामचंदु नाउ लैंदिआं तिंनि हतिआ ते होइ निराले ।

ते तीन हत्यांपासून मुक्त होतील (भ्रूण आणि त्याचे पालक खून).

ਰਾਮ ਰਾਜ ਪਰਵਾਣ ਜਗਿ ਸਤ ਸੰਤੋਖ ਧਰਮ ਰਖਵਾਲੇ ।
राम राज परवाण जगि सत संतोख धरम रखवाले ।

रामराय (रामाचे राज्य) ज्यामध्ये सत्य, समाधान आणि धर्म संरक्षित होते,

ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸ ਹੋਇ ਸੁਣੈ ਪੁਰਾਣੁ ਬਸਿਸਟੁ ਬਹਾਲੇ ।
माइआ विचि उदास होइ सुणै पुराणु बसिसटु बहाले ।

जगभर मान्यता मिळाली. रिम मायेपासून अलिप्त राहून वसिष्ठजवळ बसून व्या कथा ऐकत असे

ਰਾਮਾਇਣੁ ਵਰਤਾਇਆ ਸਿਲਾ ਤਰੀ ਪਗ ਛੁਹਿ ਤਤਕਾਲੇ ।
रामाइणु वरताइआ सिला तरी पग छुहि ततकाले ।

रिमाच्या पायांच्या स्पर्शाने दगड (अहल्या) पुन्हा जिवंत झाल्याचे रतिमयत्तद्वारे लोकांना कळले.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਗ ਧੂੜਿ ਨਿਹਾਲੇ ।੮।
साधसंगति पग धूड़ि निहाले ।८।

तो रामही साधू मंडळींची धूळ मिळवून आनंदात पडला (आणि नांगराचे पाय धुण्यासाठी वनात गेला.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਕਿਸਨ ਲੈਆ ਅਵਤਾਰੁ ਜਗਿ ਮਹਮਾ ਦਸਮ ਸਕੰਧੁ ਵਖਾਣੈ ।
किसन लैआ अवतारु जगि महमा दसम सकंधु वखाणै ।

भागवताच्या दहाव्या अध्यायात जगात कृष्णाच्या अवताराचा महिमा स्पष्ट केला आहे.

ਲੀਲਾ ਚਲਤ ਅਚਰਜ ਕਰਿ ਜੋਗੁ ਭੋਗੁ ਰਸ ਰਲੀਆ ਮਾਣੈ ।
लीला चलत अचरज करि जोगु भोगु रस रलीआ माणै ।

त्यांनी भोग (आनंद) आणि योग (त्याग) अशी अनेक अद्भुत कृत्ये केली.

ਮਹਾਭਾਰਥੁ ਕਰਵਾਇਓਨੁ ਕੈਰੋ ਪਾਡੋ ਕਰਿ ਹੈਰਾਣੈ ।
महाभारथु करवाइओनु कैरो पाडो करि हैराणै ।

कौरव (धृतस्त्राचे मुलगे) आणि पांडय यांना एकमेकांशी लढण्यास तयार करून त्यांनी त्यांना आणखी आश्चर्यचकित केले.

ਇੰਦ੍ਰਾਦਿਕ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕਾ ਮਹਿਮਾ ਮਿਤਿ ਮਿਰਜਾਦ ਨ ਜਾਣੈ ।
इंद्रादिक ब्रहमादिका महिमा मिति मिरजाद न जाणै ।

इंद्र आणि ब्रह्मा आणि इतर. त्याच्या भव्यतेच्या मर्यादा माहित नाहीत.

ਮਿਲੀਆ ਟਹਲਾ ਵੰਡਿ ਕੈ ਜਗਿ ਰਾਜਸੂ ਰਾਜੇ ਰਾਣੈ ।
मिलीआ टहला वंडि कै जगि राजसू राजे राणै ।

युधिष्ठराने जेव्हा रईसफीची व्यवस्था केली तेव्हा सर्वांना त्यांची कर्तव्ये देण्यात आली.

ਮੰਗ ਲਈ ਹਰਿ ਟਹਲ ਏਹ ਪੈਰ ਧੋਇ ਚਰਣੋਦਕੁ ਮਾਣੈ ।
मंग लई हरि टहल एह पैर धोइ चरणोदकु माणै ।

या सेवेद्वारे सर्वांचे पाय धुण्याचे कर्तव्य कृष्णाने स्वतः स्वीकारले

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਿਞਾਣੈ ।੯।
साधसंगति गुर सबदु सिञाणै ।९।

पवित्र मंडळीच्या सेवेचे आणि गुरूंच्या वचनाचे महत्त्व त्यांना कळू शकले.

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਮਛ ਰੂਪ ਅਵਤਾਰੁ ਧਰਿ ਪੁਰਖਾਰਥੁ ਕਰਿ ਵੇਦ ਉਧਾਰੇ ।
मछ रूप अवतारु धरि पुरखारथु करि वेद उधारे ।

असे म्हटले जाते की (महान) माशाच्या रूपात विस्टा'ने स्वतः अवतार घेतला आणि आपल्या पराक्रमाने वेदांचा उद्धार केला.

ਕਛੁ ਰੂਪ ਹੁਇ ਅਵਤਰੇ ਸਾਗਰੁ ਮਥਿ ਜਗਿ ਰਤਨ ਪਸਾਰੇ ।
कछु रूप हुइ अवतरे सागरु मथि जगि रतन पसारे ।

मग कासवाच्या रूपात त्याने समुद्रमंथन केले आणि त्यातून दागिने बाहेर काढले.

ਤੀਜਾ ਕਰਿ ਬੈਰਾਹ ਰੂਪੁ ਧਰਤਿ ਉਧਾਰੀ ਦੈਤ ਸੰਘਾਰੇ ।
तीजा करि बैराह रूपु धरति उधारी दैत संघारे ।

तिसऱ्या अवतार विरहाच्या रूपाने त्यांनी असुरांचा नाश करून पृथ्वीला मुक्त केले.

ਚਉਥਾ ਕਰਿ ਨਰਸਿੰਘ ਰੂਪੁ ਅਸੁਰੁ ਮਾਰਿ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦਿ ਉਬਾਰੇ ।
चउथा करि नरसिंघ रूपु असुरु मारि प्रहिलादि उबारे ।

चौथ्या अवतारात त्याने मनुष्य-सिंहाचे रूप धारण केले आणि दैत्याने (हिरण्यकशिपू) प्रहलिदला वाचवले.

ਇਕਸੈ ਹੀ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਵਿਚਿ ਦਸ ਅਵਤਾਰ ਲਏ ਅਹੰਕਾਰੇ ।
इकसै ही ब्रहमंड विचि दस अवतार लए अहंकारे ।

या एकाच जगात दहा वेळा अवतार घेऊन विस्मी देखील अहंकारी झाली.

ਕਰਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਕਰੋੜਿ ਜਿਨਿ ਲੂੰਅ ਲੂੰਅ ਅੰਦਰਿ ਸੰਜਾਰੇ ।
करि ब्रहमंड करोड़ि जिनि लूंअ लूंअ अंदरि संजारे ।

पण, करोडो जगाला वश केलेले भगवान ओंकार

ਲਖ ਕਰੋੜਿ ਇਵੇਹਿਆ ਓਅੰਕਾਰ ਅਕਾਰ ਸਵਾਰੇ ।
लख करोड़ि इवेहिआ ओअंकार अकार सवारे ।

त्याच्या प्रत्येक ट्रायकोमने अशा असंख्य व्यक्तींचे व्यवस्थापन केले आहे.

ਚਰਣ ਕਮਲ ਗੁਰ ਅਗਮ ਅਪਾਰੇ ।੧੦।
चरण कमल गुर अगम अपारे ।१०।

तरीसुद्धा, गुरूंचे कमळ चरण अगम्य आणि सर्व मर्यादांच्या पलीकडे आहेत.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਸਾਸਤ੍ਰ ਵੇਦ ਪੁਰਾਣ ਸਭ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਆਖਣੁ ਆਖ ਸੁਣਾਵਹਿ ।
सासत्र वेद पुराण सभ सुणि सुणि आखणु आख सुणावहि ।

शास्त्रे, वेद, पुराणे ऐकून लोक पुढे पाठ करतात आणि श्रवण करतात.

ਰਾਗ ਨਾਦ ਸੰਗਤਿ ਲਖ ਅਨਹਦ ਧੁਨਿ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ।
राग नाद संगति लख अनहद धुनि सुणि सुणि गुण गावहि ।

लाखो लोक राग-होकार (संगीत उपाय) आणि अनस्ट्रक मेलडी ऐकतात आणि तेच गातात.

ਸੇਖ ਨਾਗ ਲਖ ਲੋਮਸਾ ਅਬਿਗਤਿ ਗਤਿ ਅੰਦਰਿ ਲਿਵ ਲਾਵਹਿ ।
सेख नाग लख लोमसा अबिगति गति अंदरि लिव लावहि ।

SesanEg आणि लाखो लोमा ऋषी त्या अव्यक्त परमेश्वराची गतिशीलता जाणून घेण्यासाठी लक्ष केंद्रित करतात.

ਬ੍ਰਹਮੇ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸ ਲਖ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਤਿਲੁ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ।
ब्रहमे बिसनु महेस लख गिआनु धिआनु तिलु अंतु न पावहि ।

लाखो ब्रह्मा, विष्णू आणि शिव जे त्याच्यावर लक्ष केंद्रित करतात आणि त्याच्याबद्दल बोलतात, ते अजूनही त्याच्या मायेबद्दल अज्ञानी आहेत.

ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸਰੇਵਦੇ ਅਲਖ ਅਭੇਵ ਨ ਸੇਵ ਪੁਜਾਵਹਿ ।
देवी देव सरेवदे अलख अभेव न सेव पुजावहि ।

देवी-देवता त्या परमेश्वराची पूजा करतात पण त्यांची सेवा त्यांना त्याच्या गूढतेकडे नेत नाही.

ਗੋਰਖ ਨਾਥ ਮਛੰਦ੍ਰ ਲਖ ਸਾਧਿਕ ਸਿਧਿ ਨੇਤ ਕਰਿ ਧਿਆਵਹਿ ।
गोरख नाथ मछंद्र लख साधिक सिधि नेत करि धिआवहि ।

लाखो मच्छेंद्रनाथ (मत्स्येंद्रनाथ), गोरखनाथ आणि सिद्ध (उच्च पदावरील तपस्वी) त्यांच्या योगसाधनेद्वारे (धौत्र आणि नेती इ.) त्याच्यावर लक्ष केंद्रित करतात.

ਚਰਨ ਕਮਲ ਗੁਰੁ ਅਗਮ ਅਲਾਵਹਿ ।੧੧।
चरन कमल गुरु अगम अलावहि ।११।

ते सर्व गुरूंच्या चरणांना अगम्य घोषित करतात

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਮਥੈ ਤਿਵੜੀ ਬਾਮਣੈ ਸਉਹੇ ਆਏ ਮਸਲਤਿ ਫੇਰੀ ।
मथै तिवड़ी बामणै सउहे आए मसलति फेरी ।

दाराबाहेर जाताना एखादा ब्राह्मण (ज्याला भारतातील आपल्या उच्च जातीचा अभिमान आहे) दिसला, तर पारंपारिक लोक त्याचा विचार करतात.

ਸਿਰੁ ਉਚਾ ਅਹੰਕਾਰ ਕਰਿ ਵਲ ਦੇ ਪਗ ਵਲਾਏ ਡੇਰੀ ।
सिरु उचा अहंकार करि वल दे पग वलाए डेरी ।

उच्च स्थानाचा अभिमान असलेल्या डोक्याला पगडी बांधलेली आहे.

ਅਖੀਂ ਮੂਲਿ ਨ ਪੂਜੀਅਨਿ ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖਨਿ ਮੇਰੀ ਤੇਰੀ ।
अखीं मूलि न पूजीअनि करि करि वेखनि मेरी तेरी ।

डोळे सुद्धा पूज्य नाहीत कारण ते द्वैत भावाने पाहतात.

ਨਕੁ ਨ ਕੋਈ ਪੂਜਦਾ ਖਾਇ ਮਰੋੜੀ ਮਣੀ ਘਨੇਰੀ ।
नकु न कोई पूजदा खाइ मरोड़ी मणी घनेरी ।

नाकाची पूजा देखील केली जात नाही कारण खालच्या माणसाला पाहून तिरस्कार दाखवण्यासाठी नाक वर केले जाते.

ਉਚੇ ਕੰਨ ਨ ਪੂਜੀਅਨਿ ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਭਲੀ ਭਲੇਰੀ ।
उचे कंन न पूजीअनि उसतति निंदा भली भलेरी ।

उच्च स्थानावर असले तरी कान देखील पूजले जात नाहीत कारण ते स्तवन तसेच निंदा ऐकतात.

ਬੋਲਹੁ ਜੀਭ ਨ ਪੂਜੀਐ ਰਸ ਕਸ ਬਹੁ ਚਖੀ ਦੰਦਿ ਘੇਰੀ ।
बोलहु जीभ न पूजीऐ रस कस बहु चखी दंदि घेरी ।

जिभेची पूजा देखील केली जात नाही कारण ती देखील दातांनी वेढलेली आहे आणि ती खाण्यायोग्य आणि अखाद्य दोन्ही चवीनुसार आहे.

ਨੀਵੇਂ ਚਰਣ ਪੂਜ ਹਥ ਕੇਰੀ ।੧੨।
नीवें चरण पूज हथ केरी ।१२।

केवळ सर्वात खालचे असल्यामुळे पूजनीय श्रद्धेने पायांना हातांनी स्पर्श केला जातो.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਹਸਤਿ ਅਖਾਜੁ ਗੁਮਾਨ ਕਰਿ ਸੀਹੁ ਸਤਾਣਾ ਕੋਇ ਨ ਖਾਈ ।
हसति अखाजु गुमान करि सीहु सताणा कोइ न खाई ।

गर्विष्ठ हत्ती अखाद्य आहे आणि बलाढ्य सिंहाला कोणीही खात नाही.

ਹੋਇ ਨਿਮਾਣੀ ਬਕਰੀ ਦੀਨ ਦੁਨੀ ਵਡਿਆਈ ਪਾਈ ।
होइ निमाणी बकरी दीन दुनी वडिआई पाई ।

शेळी नम्र आहे म्हणून तिचा सर्वत्र आदर केला जातो.

ਮਰਣੈ ਪਰਣੈ ਮੰਨੀਐ ਜਗਿ ਭੋਗਿ ਪਰਵਾਣੁ ਕਰਾਈ ।
मरणै परणै मंनीऐ जगि भोगि परवाणु कराई ।

मृत्यू, आनंद, विवाह, यज्ञ इत्यादी प्रसंगी फक्त त्याचे मांस स्वीकारले जाते.

ਮਾਸੁ ਪਵਿਤ੍ਰ ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਨੋ ਆਂਦਹੁ ਤਾਰ ਵੀਚਾਰਿ ਵਜਾਈ ।
मासु पवित्र ग्रिहसत नो आंदहु तार वीचारि वजाई ।

घरातील लोकांमध्ये त्याचे मांस पवित्र मानले जाते आणि त्याच्या आतड्यांसह तंतुवाद्य बनवले जातात.

ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਕਰਿ ਜੁਤੀਆ ਸਾਧੂ ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ।
चमड़े दीआं करि जुतीआ साधू चरण सरणि लिव लाई ।

त्याच्या चामड्यापासून चपला संतांनी प्रभूच्या ध्यानात विलीन करून वापरण्यासाठी बनवले आहेत.

ਤੂਰ ਪਖਾਵਜ ਮੜੀਦੇ ਕੀਰਤਨੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸੁਖਦਾਈ ।
तूर पखावज मड़ीदे कीरतनु साधसंगति सुखदाई ।

त्याच्या कातडीने ढोल वाजवले जातात आणि मग पवित्र मंडळीत आनंद देणारे कीर्तन, परमेश्वराचे स्तवन गायले जाते.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ।੧੩।
साधसंगति सतिगुर सरणाई ।१३।

खरे तर पवित्र मंडळीत जाणे म्हणजे खऱ्या गुरूंच्या आश्रयाला जाण्यासारखेच आहे.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਸਭ ਸਰੀਰ ਅਕਾਰਥੇ ਅਤਿ ਅਪਵਿਤ੍ਰੁ ਸੁ ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ।
सभ सरीर अकारथे अति अपवित्रु सु माणस देही ।

सर्व शरीरे उपयुक्त आहेत परंतु मानवी शरीर सर्वात निरुपयोगी आणि अपवित्र आहे.

ਬਹੁ ਬਿੰਜਨ ਮਿਸਟਾਨ ਪਾਨ ਹੁਇ ਮਲ ਮੂਤ੍ਰ ਕੁਸੂਤ੍ਰ ਇਵੇਹੀ ।
बहु बिंजन मिसटान पान हुइ मल मूत्र कुसूत्र इवेही ।

त्याच्या सहवासात अनेक स्वादिष्ट अन्न, गोड इत्यादी मूत्र आणि विष्ठेमध्ये बदलतात.

ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਵਿਗੜਦੇ ਪਾਨ ਕਪੂਰ ਕੁਸੰਗ ਸਨੇਹੀ ।
पाट पटंबर विगड़दे पान कपूर कुसंग सनेही ।

त्याच्या दुष्ट संगतीत रेशमी वस्त्रे, सुपारी, कंफोर इत्यादी देखील खराब होतात.

ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਅਰਗਜਾ ਹੁਇ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਗੰਧ ਹੁਰੇਹੀ ।
चोआ चंदनु अरगजा हुइ दुरगंध सुगंध हुरेही ।

चंदनाचा वास, जॉस स्टिक्स इत्यादींचेही मुरळीच्या वासात रूपांतर होते.

ਰਾਜੇ ਰਾਜ ਕਮਾਂਵਦੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ਖਹਿ ਮੁਏ ਸਭੇ ਹੀ ।
राजे राज कमांवदे पातिसाह खहि मुए सभे ही ।

राजे घीर राज्यांवर राज्य करतात आणि एकमेकांशी लढून मरतात.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਰਣਿ ਵਿਣੁ ਨਿਹਫਲੁ ਮਾਣਸ ਦੇਹ ਇਵੇਹੀ ।
साधसंगति गुरु सरणि विणु निहफलु माणस देह इवेही ।

पवित्र मंडळी आणि गुरूंच्या आश्रयाला गेल्याशिवाय हे मानवी शरीरही निष्फळ आहे.

ਚਰਨ ਸਰਣਿ ਮਸਕੀਨੀ ਜੇਹੀ ।੧੪।
चरन सरणि मसकीनी जेही ।१४।

केवळ तेच शरीर सार्थक आहे जे नम्रतेने गुरूंच्या चरणी आले आहे

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਸਰਣੀ ਆਏ ।
गुरमुखि सुख फलु पाइआ साधसंगति गुर सरणी आए ।

जे गुरुमुख पवित्र मंडळीच्या आश्रयाला गेले आहेत त्यांना सुख फळ प्राप्त झाले आहे.

ਧ੍ਰੂ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਵਖਾਣੀਅਨਿ ਅੰਬਰੀਕੁ ਬਲਿ ਭਗਤਿ ਸਬਾਏ ।
ध्रू प्रहिलाद वखाणीअनि अंबरीकु बलि भगति सबाए ।

हे भक्त म्हणजे ध्रुव, प्रल्हाद, अंबरीस, बळी, जनक, जयदेव, वाल्मिल्ची वगैरे.

ਜਨਕਾਦਿਕ ਜੈਦੇਉ ਜਗਿ ਬਾਲਮੀਕੁ ਸਤਿਸੰਗਿ ਤਰਾਏ ।
जनकादिक जैदेउ जगि बालमीकु सतिसंगि तराए ।

ते पवित्र मंडळी ओलांडून गेले आहेत. वाकलेला, त्रिलोचन, नामदेव, धन्ना,

ਬੇਣੁ ਤਿਲੋਚਨੁ ਨਾਮਦੇਉ ਧੰਨਾ ਸਧਨਾ ਭਗਤ ਸਦਾਏ ।
बेणु तिलोचनु नामदेउ धंना सधना भगत सदाए ।

साधनेला संत असेही म्हणतात. कबीर हे भगत, भक्त आणि रविदास म्हणून स्वीकारले जातात,

ਭਗਤੁ ਕਬੀਰੁ ਵਖਾਣੀਐ ਜਨ ਰਵਿਦਾਸੁ ਬਿਦਰ ਗੁਰੁ ਭਾਏ ।
भगतु कबीरु वखाणीऐ जन रविदासु बिदर गुरु भाए ।

विदुर वगैरे. परमेश्वराने देखील प्रेम केले आहे. उच्च किंवा नीच जातीत जन्माला आलेले असो.

ਜਾਤਿ ਅਜਾਤਿ ਸਨਾਤਿ ਵਿਚਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਰਣ ਕਵਲ ਚਿਤੁ ਲਾਏ ।
जाति अजाति सनाति विचि गुरमुखि चरण कवल चितु लाए ।

ज्या गुरुमुखाने कमळाचे चरण हृदयात धारण केले आहेत,

ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ਪ੍ਰਗਟੀ ਆਏ ।੧੫।
हउमै मारी प्रगटी आए ।१५।

त्याच्या अहंकाराचा नाश करणे (भक्त म्हणून) ओळखले जाते.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਲੋਕ ਵੇਦ ਸੁਣਿ ਆਖਦਾ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨੁ ਵਖਾਣੈ ।
लोक वेद सुणि आखदा सुणि सुणि गिआनी गिआनु वखाणै ।

तथाकथित ज्ञानी व्यक्तींनी वेदांचे श्रवण करून श्रवणाच्या आधारे जगाचे ज्ञान होते.

ਸੁਰਗ ਲੋਕ ਸਣੁ ਮਾਤ ਲੋਕ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਸਾਤ ਪਤਾਲੁ ਨਾ ਜਾਣੈ ।
सुरग लोक सणु मात लोक सुणि सुणि सात पतालु ना जाणै ।

ते स्वर्ग, मातृ पृथ्वी आणि सर्व सात विषमता याबद्दल देखील शिकतात, परंतु तरीही त्यांना वास्तविक सत्य माहित नाही.

ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਨ ਵਰਤਮਾਨ ਆਦਿ ਮਧਿ ਅੰਤ ਹੋਏ ਹੈਰਾਣੈ ।
भूत भविख न वरतमान आदि मधि अंत होए हैराणै ।

ते भूतकाळातील भविष्य आणि वर्तमान, किंवा सुरुवातीच्या मध्याचे गूढ देखील देत नाहीत, परंतु ते आश्चर्यचकित आहेत

ਉਤਮ ਮਧਮ ਨੀਚ ਹੋਇ ਸਮਝਿ ਨ ਸਕਣਿ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣੈ ।
उतम मधम नीच होइ समझि न सकणि चोज विडाणै ।

मध्यम आणि निम्न वर्णांच्या वर्गीकरणाद्वारे ते महान नाटक समजू शकत नाहीत.

ਰਜ ਗੁਣ ਤਮ ਗੁਣ ਆਖੀਐ ਸਤਿ ਗੁਣ ਸੁਣ ਆਖਾਣ ਵਖਾਣੈ ।
रज गुण तम गुण आखीऐ सति गुण सुण आखाण वखाणै ।

क्रिया (रजोगुणी), जडत्व (तमोगुणी) आणि शांतता (सतोगुणी) सुद्धा बोलतात आणि ऐकतात.

ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਸਿ ਭਰਮਦੇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਨ ਸਿਞਾਣੈ ।
मन बच करम सि भरमदे साधसंगति सतिगुर न सिञाणै ।

पण पवित्र राष्ट्र आणि खरे गुरू समजून न घेता ते आपल्या इच्छेतून आणि कृतीतून भटकतात.

ਫਕੜੁ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣੈ ।੧੬।
फकड़ु हिंदू मुसलमाणै ।१६।

अशा प्रकारे (वर्गीकरण) मुस्लिम आणि हिंदू

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਸਤਿਜੁਗਿ ਇਕੁ ਵਿਗਾੜਦਾ ਤਿਸੁ ਪਿਛੈ ਫੜਿ ਦੇਸੁ ਪੀੜਾਏ ।
सतिजुगि इकु विगाड़दा तिसु पिछै फड़ि देसु पीड़ाए ।

सत्ययुगात एका चुकीच्या कृत्यामुळे संपूर्ण देशाला त्रास सहन करावा लागला.

ਤ੍ਰੇਤੈ ਨਗਰੀ ਵਗਲੀਐ ਦੁਆਪਰਿ ਵੰਸੁ ਨਰਕਿ ਸਹਮਾਏ ।
त्रेतै नगरी वगलीऐ दुआपरि वंसु नरकि सहमाए ।

त्रेतियामध्ये संपूर्ण शहर वेढले गेले आणि द्वापारमध्ये संपूर्ण कुटुंबाला नरक भोगावा लागला.

ਜੋ ਫੇੜੈ ਸੋ ਫੜੀਦਾ ਕਲਿਜੁਗਿ ਸਚਾ ਨਿਆਉ ਕਰਾਏ ।
जो फेड़ै सो फड़ीदा कलिजुगि सचा निआउ कराए ।

कलियुगाचा न्याय खरा आहे कारण वाईट कृत्ये त्यालाच भोगावी लागतात.

ਸਤਿਜੁਗ ਸਤੁ ਤ੍ਰੇਤੈ ਜੁਗਾ ਦੁਆਪਰਿ ਪੂਜਾ ਚਾਰਿ ਦਿੜਾਏ ।
सतिजुग सतु त्रेतै जुगा दुआपरि पूजा चारि दिड़ाए ।

सतयुगात सत्य, त्रेता-यज्ञी, द्वापरमध्ये धार्मिक उपासना सिद्धीस गेली.

ਕਲਿਜੁਗਿ ਨਾਉ ਅਰਾਧਣਾ ਹੋਰ ਕਰਮ ਕਰਿ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਏ ।
कलिजुगि नाउ अराधणा होर करम करि मुकति न पाए ।

कलियुगात भगवंताच्या नामस्मरणाशिवाय अन्य कोणत्याही कृतीने मुक्ती मिळू शकत नाही.

ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਲੁਣੀਐ ਬੀਜਿਆ ਪਾਪੁ ਪੁੰਨੁ ਕਰਿ ਦੁਖ ਸੁਖ ਪਾਏ ।
जुगि जुगि लुणीऐ बीजिआ पापु पुंनु करि दुख सुख पाए ।

सर्व युगात (युगात) व्यक्ती जे पेरले आहे तेच कापतो आणि त्याच्या बुद्धीनुसार दुःख आणि आनंद मिळवतो.

ਕਲਿਜੁਗਿ ਚਿਤਵੈ ਪੁੰਨ ਫਲ ਪਾਪਹੁ ਲੇਪੁ ਅਧਰਮ ਕਮਾਏ ।
कलिजुगि चितवै पुंन फल पापहु लेपु अधरम कमाए ।

कलियुगात, व्यक्तीला पुण्य कर्मांचे फळ मिळण्याची इच्छा असते तरीही तो पापी कर्मात लीन राहतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ।੧੭।
गुरमुखि सुख फलु आपु गवाए ।१७।

गुरुमुखांना अहंकाराची भावना गमावूनच सुख फळ मिळते

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਸਤਜੁਗ ਦਾ ਅਨਿਆਉ ਵੇਖਿ ਧਉਲ ਧਰਮੁ ਹੋਆ ਉਡੀਣਾ ।
सतजुग दा अनिआउ वेखि धउल धरमु होआ उडीणा ।

सतयुगातील अन्याय पाहून बैलाच्या रूपातील धर्म दु:खी झाला.

ਸੁਰਪਤਿ ਨਰਪਤਿ ਚਕ੍ਰਵੈ ਰਖਿ ਨ ਹੰਘਨਿ ਬਲ ਮਤਿ ਹੀਣਾ ।
सुरपति नरपति चक्रवै रखि न हंघनि बल मति हीणा ।

देवांचा राजा, इंद्र आणि विशाल साम्राज्ये असलेले इतर राजे, तल्लीन अहंकार, सामर्थ्य आणि बुद्धी नसलेले तेही टिकू शकले नाहीत.

ਤ੍ਰੇਤੇ ਖਿਸਿਆ ਪੈਰੁ ਇਕੁ ਹੋਮ ਜਗ ਜਗੁ ਥਾਪਿ ਪਤੀਣਾ ।
त्रेते खिसिआ पैरु इकु होम जग जगु थापि पतीणा ।

त्रेतामध्ये- त्याचा एक पाय घसरला आणि आता धार्मिक लोक केवळ समारंभ पार पाडण्यातच समाधान मानू लागले आहेत.

ਦੁਆਪੁਰਿ ਦੁਇ ਪਗ ਧਰਮ ਦੇ ਪੂਜਾ ਚਾਰ ਪਖੰਡੁ ਅਲੀਣਾ ।
दुआपुरि दुइ पग धरम दे पूजा चार पखंडु अलीणा ।

द्वापारमध्ये केवळ दोन पायांचा धर्म राहिला आणि आता लोक केवळ कर्मकांडपूजेतच गढून जाऊ लागले.

ਕਲਿਜੁਗ ਰਹਿਆ ਪੈਰ ਇਕੁ ਹੋਇ ਨਿਮਾਣਾ ਧਰਮ ਅਧੀਣਾ ।
कलिजुग रहिआ पैर इकु होइ निमाणा धरम अधीणा ।

कलियुगात धर्माला फक्त एकच पाय आहे आणि त्यामुळे तो अशक्त झाला आहे.

ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਰਗਟ ਪਰਬੀਣਾ ।
माणु निमाणै सतिगुरू साधसंगति परगट परबीणा ।

खऱ्या गुरूने, शक्तिहीनांची शक्ती, त्यांनी पवित्र प्रतीके निर्माण करून (धर्म) प्रकट केला आहे.

ਗੁਰਮੁਖ ਧਰਮ ਸਪੂਰਣੁ ਰੀਣਾ ।੧੮।
गुरमुख धरम सपूरणु रीणा ।१८।

पूर्वी धूळ खात पडलेला धर्म गुरुमुखांनी पूर्णत्वास आणला आहे.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਇਕ ਵਰਨ ਕਰਿ ਵਰਨ ਅਵਰਨ ਸਾਧਸੰਗੁ ਜਾਪੈ ।
चारि वरनि इक वरन करि वरन अवरन साधसंगु जापै ।

खऱ्या गुरूंनी चारही वर्ण एकात समाकलित केल्यामुळे, वर्णांचे हे एकत्रीकरण पवित्र कोन म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

ਛਿਅ ਰੁਤੀ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਸਨੁ ਸੂਰਜੁ ਥਾਪੈ ।
छिअ रुती छिअ दरसना गुरमुखि दरसनु सूरजु थापै ।

सहा ऋतू आणि सहा तत्त्वज्ञानांमध्ये गुरुमुख-तत्त्वज्ञान सूर्याप्रमाणे (ग्रहांमध्ये) स्थापित झाले आहे.

ਬਾਰਹ ਪੰਥ ਮਿਟਾਇ ਕੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੰਥ ਵਡਾ ਪਰਤਾਪੈ ।
बारह पंथ मिटाइ कै गुरमुखि पंथ वडा परतापै ।

सर्व बारा मार्ग (योगींचे) पुसून गुरूंनी पराक्रमी गुरुमुख-मार्ग (पंथ) निर्माण केला आहे.

ਵੇਦ ਕਤੇਬਹੁ ਬਾਹਰਾ ਅਨਹਦ ਸਬਦੁ ਅਗੰਮ ਅਲਾਪੈ ।
वेद कतेबहु बाहरा अनहद सबदु अगंम अलापै ।

हा पंथ स्वतःला वेद आणि काटेबांच्या सीमांपासून दूर ठेवतो आणि नेहमी स्मरण करतो तसेच अनस गातो.

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਗੁਰਸਿਖਾ ਰਹਰਾਸਿ ਪਛਾਪੈ ।
पैरी पै पा खाक होइ गुरसिखा रहरासि पछापै ।

या पूर्ण नम्रतेच्या मार्गाने आणि गमच्या पायाची धूळ बनून शिष्य योग्य आचरण शिकतो.

ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੁ ਕਰਿ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ਜਪੈ ਅਜਾਪੈ ।
माइआ विचि उदासु करि आपु गवाए जपै अजापै ।

हा पंथ मायेत अलिप्त राहतो आणि अहंभावाचा नायनाट करून भगवंताचे अनायासे स्मरण करतो म्हणजेच सदैव रेमा.

ਲੰਘ ਨਿਕਥੈ ਵਰੈ ਸਰਾਪੈ ।੧੯।
लंघ निकथै वरै सरापै ।१९।

हे वरदान आणि शापांच्या प्रभावाच्या पलीकडे गेले आहे.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਮਿਲਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੁਇ ਮਿਲਿ ਮਿਲਿ ਕਰਨਿ ਸਲਾਮਾਲੇਕੀ ।
मिलदे मुसलमान दुइ मिलि मिलि करनि सलामालेकी ।

जेव्हा दोन मुस्लिम भेटतात तेव्हा ते 'सलाम' (सलामलाइकुम) म्हणत एकमेकांना अभिवादन करतात.

ਜੋਗੀ ਕਰਨਿ ਅਦੇਸ ਮਿਲਿ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੁ ਵਿਸੇਖੀ ।
जोगी करनि अदेस मिलि आदि पुरखु आदेसु विसेखी ।

जेव्हा योगी भेटतात तेव्हा ते त्या आदिम परमेश्वराला वेस नमस्कार करतात.

ਸੰਨਿਆਸੀ ਕਰਿ ਓਨਮੋ ਓਨਮ ਨਾਰਾਇਣ ਬਹੁ ਭੇਖੀ ।
संनिआसी करि ओनमो ओनम नाराइण बहु भेखी ।

वेगवेगळ्या वेषातील संन्यासी 'ओन नमः', 'ओम नमः नारायणः' म्हणतात.

ਬਾਮ੍ਹਣ ਨੋ ਕਰਿ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਿ ਆਸੀਰ ਵਚਨ ਮੁਹੁ ਦੇਖੀ ।
बाम्हण नो करि नमसकार करि आसीर वचन मुहु देखी ।

जेव्हा कोणी ब्राह्मणासमोर नतमस्तक होतो तेव्हा त्या व्यक्तीचे स्थान पाहता तोही त्याप्रमाणे आशीर्वाद देतो.

ਪੈਰੀ ਪਵਣਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਗੁਰ ਸਿਖਾ ਰਹਰਾਸਿ ਸਰੇਖੀ ।
पैरी पवणा सतिगुरू गुर सिखा रहरासि सरेखी ।

शीख लोकांमध्ये, भेटताना, पाय स्पर्श करून नमस्कार करण्याची परंपरा आहे आणि ही सर्वोत्तम आहे.

ਰਾਜਾ ਰੰਕੁ ਬਰਾਬਰੀ ਬਾਲਕ ਬਿਰਧਿ ਨ ਭੇਦੁ ਨਿਮੇਖੀ ।
राजा रंकु बराबरी बालक बिरधि न भेदु निमेखी ।

या कायद्यात राजा आणि गरीब समान आहेत आणि तरुण आणि वृद्ध असा भेद केला जात नाही.

ਚੰਦਨ ਭਗਤਾ ਰੂਪ ਨ ਰੇਖੀ ।੨੦।
चंदन भगता रूप न रेखी ।२०।

चंदनाच्या लाकडासारखे भक्त कोणताही भेदभाव करत नाहीत (सुगंध पसरवताना).

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਨੀਚਹੁ ਨੀਚੁ ਸਦਾਵਣਾ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਕਮਾਵੈ ਕੋਈ ।
नीचहु नीचु सदावणा गुर उपदेसु कमावै कोई ।

कोणीही दुर्मिळ व्यक्ती स्वत:ला नीच मानण्याच्या गुरूच्या शिकवणीचे पालन करतो.

ਤ੍ਰੈ ਵੀਹਾਂ ਦੇ ਦੰਮ ਲੈ ਇਕੁ ਰੁਪਈਆ ਹੋਛਾ ਹੋਈ ।
त्रै वीहां दे दंम लै इकु रुपईआ होछा होई ।

एक रुपया साठ पैशात बदलला की त्याची शक्ती विखुरली जाते आणि तो कमकुवत होतो.

ਦਸੀ ਰੁਪਯੀਂ ਲਈਦਾ ਇਕੁ ਸੁਨਈਆ ਹਉਲਾ ਸੋਈ ।
दसी रुपयीं लईदा इकु सुनईआ हउला सोई ।

सोने-मुहर (नाणे) दहा रुपयांना बदलले तर त्याचे मूल्य कमी होते.

ਸਹਸ ਸੁਨਈਏ ਮੁਲੁ ਕਰਿ ਲੱਯੈ ਹੀਰਾ ਹਾਰ ਪਰੋਈ ।
सहस सुनईए मुलु करि लयै हीरा हार परोई ।

आणि जर एक हजार नाण्यांसाठी हिरा मिळाला तर तो इतका हलका होतो की तो गळ्यात बांधला जातो (आणि परिधान केला जातो).

ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾ ਖਾਕ ਹੋਇ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਭਰਮ ਭਉ ਖੋਈ ।
पैरी पै पा खाक होइ मन बच करम भरम भउ खोई ।

जो मनुष्य चरणस्पर्श करून आणि (गुरूंच्या) पायाची धूळ बनून वाणीतील भ्रम आणि भय नाहीसे करतो.

ਹੋਇ ਪੰਚਾਇਣੁ ਪੰਜਿ ਮਾਰ ਬਾਹਰਿ ਜਾਦਾ ਰਖਿ ਸਗੋਈ ।
होइ पंचाइणु पंजि मार बाहरि जादा रखि सगोई ।

आणि त्याच्या मनातील कृती आणि पवित्र मंडळीतील पाच वाईट प्रवृत्ती पुसून टाकतात, तो मनाला आणखी रोखतो.

ਬੋਲ ਅਬੋਲੁ ਸਾਧ ਜਨ ਓਈ ।੨੧।੨੩। ਤ੍ਰੇਈ ।
बोल अबोलु साध जन ओई ।२१।२३। त्रेई ।

असा हा खरा साधू (गुरुमुख) असतो आणि त्याचे शब्द अगम्य असतात.