एक ओंकार, आदिम उर्जा, जर दैवी गुरू कृपेने जाणवली
(बहिता=बसतो. इथा=इष्ट पदार्थ. अभिरिता=प्रिय. सरिता=सृष्टी. पाणिथा=दूर असणे.)
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान आहे जे गुरूंचे दर्शन घेण्यासाठी जातात.
मी त्या गुरुशिखांना बलिदान देतो जे चरणस्पर्श करून गुरूंच्या सभेत बसतात.
गोड बोलणाऱ्या गुरुशिखांसाठी मी बलिदान आहे.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान आहे जे आपल्या मुला-मित्रांपेक्षा आपल्या सहकारी शिष्यांना प्राधान्य देतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान आहे ज्यांना गुरूंची सेवा आवडते.
मी त्या गुरुशिखांना बलिदान देतो जे ओलांडतात आणि इतर प्राण्यांनाही पोहायला लावतात.
अशा गुरुशिखांना भेटल्याने सर्व पापे दूर होतात.
रात्रीच्या शेवटच्या पाऊण तासात उठणाऱ्या गुरुशिखांसाठी मी अर्पण करतो.
मी त्या गुरुशिखांना बलिदान देतो जे अमृतमय वेळेस उठतात आणि पवित्र कुंडात स्नान करतात.
मी त्या गुरुशिखांना बलिदान देतो जे भगवंताचे स्मरण एका भक्तीने करतात.
मी त्या गुरुशिखांनाही बलिदान देतो जे पवित्र मंडळीत जाऊन बसतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान आहे जे दररोज गुरबानी गातात आणि ऐकतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान आहे जे इतरांना मनापासून भेटतात.
जे गुरु जयंती पूर्ण भक्तिभावाने साजरी करतात त्या गुरुशिखांसाठी मी बलिदान आहे.
असे शीख गुरूंच्या सेवेने धन्य होतात आणि पुढे यशस्वीपणे प्रगती करतात.
जो स्वत:ला पराक्रमी समजतो त्याला मी बलिदान देतो.
जो महान होऊन स्वतःला नम्र समजतो त्याला मी बलिदान देतो.
जो सर्व चतुराईचा त्याग करून बालसमान होतो त्याला मी बलिदान देतो
ज्याला सद्गुरूची इच्छा आवडते त्याच्यासाठी मी बलिदान आहे.
जो गुरुमुख बनून गुरूंच्या मार्गावर जाण्याची इच्छा करतो त्याला मी बलिदान देतो.
जो स्वत:ला या जगात पाहुणा समजतो आणि येथून निघून जाण्यास तयार असतो त्याला मी बलिदान देतो.
अशी व्यक्ती इथे आणि परलोकात मान्य आहे.
गुरुच्या ज्ञानातून, गुरुमताद्वारे नम्रता जोपासणाऱ्या त्याच्यावर माझे मनापासून प्रेम आहे.
जो दुसऱ्याच्या बायकोच्या जवळ जात नाही त्याच्यावर माझे मनापासून प्रेम आहे.
जो दुसऱ्याच्या संपत्तीला स्पर्श करत नाही त्याच्यावर माझे मनापासून प्रेम आहे.
मी त्याच्यावर मनापासून प्रेम करतो जो इतरांच्या निंदा करण्याबद्दल उदासीन होऊन स्वतःला अलिप्त करतो.
जो खऱ्या गुरूंची शिकवण ऐकून प्रत्यक्ष जीवनात आचरणात आणतो त्याच्यावर माझे मनापासून प्रेम आहे.
मी त्याच्यावर मनापासून प्रेम करतो जो थोडे झोपतो आणि थोडे खातो.
असा गुरुमुख स्वतःला समंजसपणात सामावून घेतो.
जो गुरु आणि देव यांना एक मानतो त्याचे चार तुकडे व्हायला मी तयार आहे.
जो द्वैतभाव आपल्यात येऊ देत नाही त्याच्यासाठी मी चार तुकडे करायला तयार आहे.
ज्याला वाईट समजेल त्याचे चार तुकडे व्हायला मी तयार आहे.
जो कधीही कोणाबद्दल वाईट बोलत नाही त्याच्यासाठी मी चार तुकडे करायला तयार आहे.
जो इतरांच्या फायद्यासाठी नुकसान सहन करण्यास तयार आहे त्याच्यासाठी मी चार तुकडे करायला तयार आहे.
ज्याला परोपकाराची कृत्ये करायला आवडते त्याच्यासाठी मी चार तुकडे करायला तयार आहे.
(निष्ठा=) बेफिकीर लोकांच्या (अकालपुरुषाच्या) तीर्थस्थानी, नम्र अभिमानी असतात आणि अभिमानी नम्र असतात (म्हणतात), (जसे "भेखारी ते राजु करवाई राजा ते भेखारी").
असा नम्र माणूस गुरूचे वचन समजून घेतो, तो स्वतःच परिपूर्ण गुरू बनतो.
गुरू पुराण (आहे, ar) जो गुरुचे वचन शिकवतो (=विश्वास ठेवतो) (तो द्वि पुराण आहे. यथा:- "जिन जात सो तिशी जेहा"
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान असू दे ज्यांनी खऱ्या गुरूला भेटून आपला अहंकार गमावला आहे.
मी त्या गुरुशिखांसाठी आहुती असू दे जे मायेत राहूनही मायेपासून अलिप्त राहतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान होवो जे गुरुमतानुसार आपले चित्त गुरूंच्या चरणी एकाग्र करतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान असू दे जे गुरूंची शिकवण देऊन दुसऱ्या शिष्याला गुरू भेटतात.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान असू दे, ज्यांनी बाहेर जाणाऱ्या मनाला विरोध केला आणि बांधले.
मी त्या गुरुशिखांसाठी बलिदान होवो जे आशा आणि इच्छांमध्ये जगतात.
त्यांच्यापासून अलिप्त राहा आणि खऱ्या गुरूची शिकवण स्थिरपणे शिका.
स्वत:ला महान म्हणवून ब्रह्मदेव नौसैनिक कमळात प्रवेश केला (विष्णूचा शेवट जाणून घेण्यासाठी).
अनेक युगे ते स्थलांतराच्या चक्रात भटकले आणि शेवटी स्तब्ध झाले.
त्यांनी कोणतीही कसर सोडली नाही पण स्वतःच्या तथाकथित मोठेपणात भरकटत राहिले.
तो चतुर्मुखी व ज्ञानी होऊन चार वेदांचे पठण करील.
तो लोकांना अनेक गोष्टी समजावत असे पण स्वतःच्या कन्येचे, सरस्वतीचे सौंदर्य पाहून ते मोहित झाले.
त्याने आपले चार वेदांचे ज्ञान निरर्थक केले. तो गर्विष्ठ झाल्यामुळे त्याला शेवटी पश्चात्ताप करावा लागला.
किंबहुना परमेश्वर अक्षम्य आहे; वेदांमध्येही त्याचे वर्णन नेति नेति, (हे नाही, हे नाही) असे केले आहे.
विष्णूने दहा वेळा अवतार घेतला आणि त्याच्या विरोधी योद्धांचा नाश केला.
मासे, कासव, डुक्कर, मनुष्य-सिंह, बटू आणि बुद्ध इत्यादी रूपात अवतार झाले आहेत.
परशुराम, राम, किसन आणि कल्कीचा अत्यंत अभिमानी अवतार फुलला आहे.
राम हा रामायणाचा नायक होता आणि किसन महाभारतातला.
पण वासना आणि क्रोध उदात्त झाले नाहीत आणि लोभ, मोह आणि अहंकार टाळले नाहीत.
कोणीही खऱ्या गुरूचे (देव) स्मरण केले नाही आणि पवित्र मंडळीत कोणीही स्वतःला लाभले नाही.
दुष्ट प्रवृत्तीने भरलेले असल्याने सर्वांनी उद्धटपणे वागले.
महादेव हा उच्च दर्जाचा तपस्वी असला तरी अज्ञानाने भरलेला असल्याने त्यांना योगही ओळखता आला नाही.
त्याने फक्त भैरव, भूत, क्षेत्रपाल आणि बैटल (सर्व घातक आत्मे) यांना अधीन केले.
तो अक्क (वालुकामय प्रदेशातील वन्य वनस्पती – कॅलोट्रोपिस प्रोसेरा) आणि दातुरा खात असे आणि रात्री स्मशानभूमीत राहत असे.
तो सिंह किंवा हत्तीची कातडी धारण करायचा आणि डमरू (ताबोर) वाजवून लोकांना अस्वस्थ करायचा.
ते नाथांचे नाथ (योगी) म्हणून ओळखले जात होते परंतु त्यांनी कधीही निपुण (अनाथ) किंवा नम्र बनले नाही.
जगाचा विनाश करणे हे त्याचे मुख्य कार्य होते. त्याला उपभोग आणि त्यागाचे तंत्र समजणार नाही (योग).
गुरुमुख गुरुमुख होऊन पवित्र मंडळीत राहून आनंदाचे फळ मिळते.
इंद्राचे वय मोठे आहे; त्याने इंद्रपुरीवर राज्य केले.
जेव्हा चौदा इंद्र पूर्ण होतात, तेव्हा ब्रह्माचा एक दिवस जातो, म्हणजे ब्रह्मदेवाच्या चौदा इंद्रांच्या शासनाच्या एका दिवसात.
लोमस ऋषींचे एक केस गळून पडल्याने एका ब्रह्मदेवाने आपले जीवन संपवल्याचे समजते (असंख्य केसांप्रमाणेच ब्रह्म देखील अनेक आहेत असा अंदाज बांधता येतो).
सेसनग आणि महेसा हे देखील चिरंतन राहतील असे मानले जाते परंतु कोणालाही शांती मिळाली नाही.
योगाभ्यास, हेडोनिझम, पठण, तपस्वी, सामान्य रूढी कर्म इत्यादींचा ढोंगीपणा देवाला आवडत नाही.
जो आपला अहंकार आपल्याजवळ ठेवतो तो समंजसपणात विलीन होऊ शकत नाही.
वेद आणि शास्त्रांमध्ये पारंगत असूनही नारद ऋषींना सहनशीलता नव्हती.
ते एका सभेचे संभाषण ऐकायचे आणि दुसऱ्या संमेलनात त्याबद्दल बोलायचे.
सनाक्स वगैरे. तसेच बालशहाणपणाची नेहमी आठवण करून दिली आणि त्यांच्या अस्वस्थ स्वभावामुळे ते कधीही समाधान मिळवू शकले नाहीत आणि त्यांना नेहमीच नुकसान सहन करावे लागले.
ते स्वर्गात गेले आणि त्यांनी जय आणि विजय या द्वारपालांना शाप दिला. शेवटी त्यांना पश्चाताप करावा लागला.
त्याच्या अहंकारामुळे सुकदेवानेही दीर्घकाळ (बारा वर्षे) आईच्या उदरात दुःख भोगले.
सूर्य आणि चंद्र देखील दोषांनी भरलेले, उगवण्याच्या आणि मावळण्याच्या चक्रात गुंतलेले आहेत.
मायेत मग्न असलेले ते सर्व अहंकाराने त्रस्त आहेत.
तथाकथित ब्रह्मचारी, पुण्यवान आणि समाधानी यांनाही समाधान, ब्रह्मचर्य आणि इतर सद्गुणांचे खरे तंत्र समजलेले नाही.
अहंकाराने नियंत्रित केलेले आणि अनेक पंथांमध्ये विभागलेले सिद्ध आणि नाथ चमत्कारी पराक्रम दाखवत इकडे तिकडे फिरत असतात.
भ्रमात भरकटणारे जगातील चारही वर्ण एकमेकांशी भिडत आहेत.
सहा शास्त्रांच्या आश्रयाने योगींनी बारा मार्गांचा अवलंब करून जगाविषयी उदासीन होऊन आपल्या जबाबदाऱ्यांपासून दूर गेले आहेत.
गुरुमुख, जो वर्ण आणि त्याच्या पुढील संप्रदायांच्या पलीकडे आहे, तो सुपारीच्या पानांसारखा आहे, जो विविध रंगांमधून सर्व गुणांचा एक स्थिर रंग (लाल) ग्रहण करतो.
सहा ऋतू आणि बारा महिन्यांत जेव्हा गुरुमुखाचे दर्शन घडते, तेव्हा तो ज्ञानाच्या सूर्याप्रमाणे सर्वांना प्रकाश देतो.
गुरुमुखांसाठी आनंददायी फळ म्हणजे त्याचे परमेश्वरावरील प्रेम.
पाच तत्वांच्या तर्कशुद्ध संयोगामुळे पृथ्वीच्या रूपात धर्माचे हे सुंदर निवासस्थान निर्माण झाले आहे.
पृथ्वी पाण्यात ठेवली जाते आणि पुन्हा पृथ्वीवर पाणी ठेवले जाते.
त्यांचे डोके खालच्या बाजूस असणे म्हणजे पृथ्वीवर रुजलेली झाडे त्यावर वाढतात आणि खोल जंगलात राहतात.
ही झाडे देखील परोपकारी आहेत जी दगड मारल्यावर पृथ्वीवरील प्राण्यांसाठी फळ देतात.
चंदनाच्या सुगंधाने संपूर्ण वनस्पती सुगंधित होते.
गुरुमुखांच्या पवित्र सहवासात चैतन्य शब्दात विलीन होते आणि मनुष्याला अमृत वाणीने आनंदाचे फळ प्राप्त होते.
अव्यक्त ही अव्यक्त परमेश्वराची कथा आहे; त्याची गतिमानता कळत नाही.
ध्रु, प्रल्हाद, विभीषण, अंबरीस, बळी, जनक हे नामवंत व्यक्तिमत्त्व.
ते सर्व राजपुत्र होते, आणि त्यामुळे आशा-आकांक्षांचा राजस खेळ त्यांच्या अंगावर कायम होता.
ध्रुला त्याच्या सावत्र आईने मारहाण केली आणि प्रल्हादला त्याच्या वडिलांनी त्रास दिला.
घरातील रहस्ये सांगून विभिषणाने लंका मिळवली आणि अंबरीस आपला रक्षक म्हणून सुदर्शन चक्र पाहून आनंदित झाला (अंब्रिसला दुर्वासाच्या शापापासून वाचवण्यासाठी, विष्णूने त्याचे चक्र पाठवले होते).
जनकाने एक पाय मऊ पलंगात आणि दुसरा उकळत्या कढईत ठेवून आपली हठयोगाची शक्ती दाखवली आणि खरा धर्म उतरवला.
अहंकाराचा त्याग करून भगवंताला वश झालेला मनुष्य भगवंताच्या दरबारात आदरणीय आहे.
केवळ गुरुमुखांनाच आनंदाचे फळ मिळाले आहे आणि तेच (इथे आणि पुढे) स्वीकारले जाते.
कलियुगात नामदेव नावाच्या भक्ताने मंदिर फिरवले आणि मृत गाय जिवंत केली.
कबीर त्याला आवडेल तेव्हा तुरुंगातून बाहेर जायचे असे म्हणतात.
धन्ना, जाट (शेतकरी) आणि साधना एका ज्ञात निम्न जातीच्या कसाईत जन्माला आले ते जगाच्या महासागरातून पार पडले.
रविदास हा परमेश्वराचा भक्त मानून चारही वर्ण त्यांची स्तुती करतात.
बेनी, संत एक अध्यात्मवादी होते आणि तथाकथित न्हाव्या जातीत जन्मलेले सैन हे (भगवानाचे) भक्त होते.
पाया पडणे आणि पायाची धूळ होणे हे गुरूंच्या शिखांसाठी महान समाधि आहे (त्यांच्या जातीचा विचार करू नये).
भक्त जरी अगोचर परमेश्वराचे दर्शन घेत असले तरी ते कोणालाच प्रकट करत नाहीत.
सत्ययुग श्रेष्ठ असे म्हटले जाते पण त्यात एकाने पाप केले आणि त्याचा फटका संपूर्ण देशाला बसला.
त्रेतामध्ये, एखाद्याने चुकीचे कृत्य केले आणि त्याचे परिणाम संपूर्ण शहराला भोगावे लागतील. दुआपरमध्ये एका व्यक्तीच्या पापी कृत्याने संपूर्ण कुटुंबाला त्रास दिला.
कलियुगाचा न्याय खरा आहे कारण त्यात वाईट बिया पेरणारा तोच कापतो.
ब्रह्म हे परिपूर्ण शब्दब्रह्म आहे आणि जो शिष्य आपल्या चेतनेला शब्दब्रह्मात विलीन करतो तोच खरा गुरु आणि खरा गुरू (देव) असतो.
पवित्र मंडळीत भगवंताचे नामस्मरण केल्याने सद्ब्रह्म, गुरूची प्राप्ती होते.
सौम्य बोलणारा, नम्र आणि आपल्या हातांनी देणारा समंजसपणे फिरतो आणि आनंदी राहतो.
परमेश्वराच्या भक्तीची नित्य नवीन प्रीती गुरुमुखांना आनंदी ठेवते.
निराकार परमेश्वराला प्रकाशाच्या रूपात (गुरु नानक आणि इतर गुरूंमध्ये) दर्शन दिले गेले आहे.
गुरूंनी शब्द-गुरूचे वाहिगुरु म्हणून पठण केले जे वेद आणि काटेबास (सेमेटिक धर्मग्रंथ) यांच्या पलीकडे आहेत.
म्हणून चारही वर्ण आणि चारही सेमीटिक धर्मांनी गुरूंच्या चरणकमळांचा आश्रय घेतला आहे.
तत्त्वज्ञानाच्या दगडाच्या रूपातील गुरुंनी त्यांना स्पर्श केला तेव्हा आठ धातूंचे ते मिश्र धातु एका धातूमध्ये (शिख धर्माच्या रूपात सोने) मध्ये बदलले.
गुरूंनी त्यांना त्यांच्या चरणी स्थान देऊन त्यांचा अहंकाराचा असाध्य रोग दूर केला.
गुरुमुखांसाठी त्यांनी देवाच्या इच्छेचा राजमार्ग मोकळा केला.
परिपूर्ण (गुरु) परिपूर्ण व्यवस्था केली.
स्थलांतराच्या पलीकडे असल्याने परमार्थी या जगात आले.
प्रेमळ भक्तीचा उपदेश करून, ते पवित्र मंडळीद्वारे सत्याच्या निवासस्थानी राहतात.
गुरुमुख हे सर्वोत्कृष्ट हंस (परमहाईन्स) असल्याने त्यांची चेतना शब्द, ब्रह्म मध्ये विलीन ठेवतात.
ते चंदनासारखे आहेत, जे फलदायी आणि निष्फळ वनस्पती सुगंधित करतात.
विश्व समुद्रात ते त्या पात्रासारखे आहेत जे संपूर्ण कुटुंबाला आरामात घेऊन जाते.
सांसारिक घटनांच्या लहरींमध्ये ते अविभक्त आणि अलिप्त राहतात.
समरसात लीन राहणे हे गुरुमुखांना आनंद देणारे फळ आहे.
आशीर्वाद म्हणजे शिष्य तसेच गुरु ज्याने शिष्याला आद्य परमेश्वरापुढे प्रार्थना करायला लावली.
खऱ्या गुरूचे दर्शन धन्य आहे आणि ते दर्शनही धन्य आहे जे गुरूवर एकाग्र झालेले मन डोकावते.
खऱ्या गुरूंचे वचन आणि ती ध्यानशक्ती देखील धन्य आहे ज्याने मनाला गुरूंनी दिलेले खरे ज्ञान टिकवून ठेवले आहे.
गुरूंच्या चरणांवर विराजमान असलेल्या कपाळासह गुरूंचे चरणकमळ धन्य आहेत.
गुरुची शिकवण ही शुभ आहे आणि ते हृदय धन्य आहे ज्यामध्ये गुरु मंताचा वास आहे.
गुरूंचे पाय धुणे हे शुभ आहे आणि ते शहाणपण देखील धन्य आहे ज्याने त्याचे महत्त्व समजून ते दुर्मिळ अमृत चाखले आहे.
अशा प्रकारे, गुरुच्या दर्शनाच्या फळाचा अखंड आनंद गुरुमुखांनी सहन केला आहे.
पवित्र मंडळी हा आनंदाचा सागर आहे ज्यामध्ये परमेश्वराच्या स्तुतीच्या लाटा त्याला शोभतात.
या महासागरात गुरूंच्या शिकवणीच्या रूपात असंख्य माणिक हिरे आणि मोती आहेत.
इथली संगीतमयता एखाद्या रत्नासारखी आहे आणि आपल्या चेतनेला अप्रचलित शब्दाच्या लयीत विलीन करत आहे, श्रोते ते लक्षपूर्वक ऐकतात.
येथे चमत्कारिक शक्ती अधीन आहेत आणि जीवनाचे चार आदर्श (धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष) सेवक आहेत आणि क्षणभंगुर असल्याने या टप्प्यावर पोहोचलेल्या लोकांचे लक्ष वेधून घेत नाही.
असंख्य म्हणजे इथे दिवे म्हणून काम करतात आणि असंख्य माणसे आनंदाने अमृत पावत असतात.
इच्छा पूर्ण करणाऱ्या असंख्य गायी इच्छा पूर्ण करणाऱ्या वृक्षांच्या जंगलात आनंदाने पाहत आहेत.
किंबहुना गुरुमुखांचे सुख फळ अपरिहार्य असते.