वारां भाई गुरदास जी

पान - 15


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥

एक ओंकार, दैवी गुरूच्या कृपेने प्राप्त झालेली प्राथमिक ऊर्जा

ਪਉੜੀ ੧
पउड़ी १

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਕੂੜੇ ਬਾਦਿਸਾਹ ਦੁਨੀਆਵੇ ।
सतिगुरु सचा पातिसाहु कूड़े बादिसाह दुनीआवे ।

खरा गुरू (देव) हाच खरा सम्राट आहे; इतर सर्व सांसारिक प्रकार बनावट आहेत.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਥਾ ਨਾਥੁ ਹੈ ਹੋਇ ਨਉਂ ਨਾਥ ਅਨਾਥ ਨਿਥਾਵੇ ।
सतिगुरु नाथा नाथु है होइ नउं नाथ अनाथ निथावे ।

खरा गुरु हा प्रभूंचा स्वामी आहे; नऊ नाथ (सदस्य आणि तपस्वी योगी आदेशांचे प्रमुख) निर्वासित आणि गुरु नसलेले आहेत.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚੁ ਦਾਤਾਰੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਦਾਤੇ ਫਿਰਦੇ ਪਾਛਾਵੇ ।
सतिगुरु सचु दातारु है होरु दाते फिरदे पाछावे ।

खरा गुरु हाच खरा दाता आहे; इतर देणगीदार फक्त त्याच्या मागे फिरतात.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਕਰਿ ਕਰਤੂਤਿ ਨਿਨਾਵਨਿ ਨਾਵੇ ।
सतिगुरु करता पुरखु है करि करतूति निनावनि नावे ।

खरा गुरू हा निर्माता असतो आणि अज्ञातांना नाम (नाम) देऊन प्रसिद्ध करतो.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਸਾਹੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਸਾਹ ਅਵੇਸਾਹ ਉਚਾਵੇ ।
सतिगुरु सचा साहु है होरु साह अवेसाह उचावे ।

खरा गुरू हाच खरा बँकर आहे; इतर श्रीमंत व्यक्तींवर विश्वास ठेवता येत नाही.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਵੈਦੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਵੈਦੁ ਸਭ ਕੈਦ ਕੂੜਾਵੇ ।
सतिगुरु सचा वैदु है होरु वैदु सभ कैद कूड़ावे ।

खरा गुरु हाच खरा वैद्य; इतर स्वतः स्थलांतराच्या खोट्या बंधनात कैद आहेत.

ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਭਿ ਨਿਗੋਸਾਵੈ ।੧।
विणु सतिगुरु सभि निगोसावै ।१।

खऱ्या गुरूशिवाय ते सर्व मार्गदर्शक शक्तीशिवाय आहेत.

ਪਉੜੀ ੨
पउड़ी २

ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਜਾਣੀਐ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਸਰਣੀ ਆਏ ।
सतिगुरु तीरथु जाणीऐ अठसठि तीरथ सरणी आए ।

खरा गुरु म्हणजे तीर्थक्षेत्रे ज्यांच्या आश्रयाने हिंदूंची अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्रे आहेत.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਉ ਅਭੇਉ ਹੈ ਹੋਰੁ ਦੇਵ ਗੁਰੁ ਸੇਵ ਤਰਾਏ ।
सतिगुरु देउ अभेउ है होरु देव गुरु सेव तराए ।

द्वैतांच्या पलीकडे असल्याने खरा गुरू हाच परमात्मा आहे आणि इतर देव त्यांची सेवा करूनच विश्वसागर पार करतात.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਰਸਿ ਪਰਸਿਐ ਲਖ ਪਾਰਸ ਪਾ ਖਾਕੁ ਸੁਹਾਏ ।
सतिगुरु पारसि परसिऐ लख पारस पा खाकु सुहाए ।

खरा गुरु तो तत्वज्ञानी दगड ज्याच्या पायाची धूळ लाखो तत्वज्ञानी दगडांना शोभते.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਰਿਜਾਤੁ ਪਾਰਜਾਤ ਲਖ ਸਫਲ ਧਿਆਏ ।
सतिगुरु पूरा पारिजातु पारजात लख सफल धिआए ।

खरा गुरु तो परिपूर्ण इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष आहे ज्याचे लाखो इच्छा पूर्ण करणाऱ्या वृक्षांनी ध्यान केले आहे.

ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖੁ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਸਿਖ ਸੁਣਾਏ ।
सुख सागर सतिगुर पुरखु रतन पदारथ सिख सुणाए ।

खरा गुरू आनंदाचा सागर असल्याने विविध उपदेशांच्या रूपात मोती वाटप करतात.

ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਸਤਿਗੁਰ ਚਰਣ ਚਿੰਤਾਮਣੀ ਅਚਿੰਤ ਕਰਾਏ ।
चिंतामणि सतिगुर चरण चिंतामणी अचिंत कराए ।

खऱ्या गुरूचे चरण म्हणजे इच्छा पूर्ण करणारे अद्भुत रत्न (चिंतामणी) जे असंख्य रत्ने चिंतामुक्त करतात.

ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਭਿ ਦੂਜੈ ਭਾਏ ।੨।
विणु सतिगुर सभि दूजै भाए ।२।

खरा गुरू (ईश्वर) सोडून इतर सर्व द्वैत आहेत (ज्यामुळे एखाद्याला स्थलांतराचे चक्र जाते).

ਪਉੜੀ ੩
पउड़ी ३

ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਉਤਮੁ ਜੂਨਿ ਸੁ ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ।
लख चउरासीह जूनि विचि उतमु जूनि सु माणस देही ।

चौऱ्याऐंशी लाख प्रजातींपैकी मानवी जीवन सर्वोत्तम आहे.

ਅਖੀ ਦੇਖੈ ਨਦਰਿ ਕਰਿ ਜਿਹਬਾ ਬੋਲੇ ਬਚਨ ਬਿਦੇਹੀ ।
अखी देखै नदरि करि जिहबा बोले बचन बिदेही ।

त्याच्या डोळ्यांनी माणूस पाहतो आणि जिभेने तो भगवंताचा जयजयकार करतो.

ਕੰਨੀ ਸੁਣਦਾ ਸੁਰਤਿ ਕਰਿ ਵਾਸ ਲਏ ਨਕਿ ਸਾਸ ਸਨੇਹੀ ।
कंनी सुणदा सुरति करि वास लए नकि सास सनेही ।

कानांनी तो लक्षपूर्वक ऐकतो आणि नाकाने प्रेमळ वास घेतो.

ਹਥੀ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਵਣੀ ਪੈਰੀ ਚਲਣੁ ਜੋਤਿ ਇਵੇਹੀ ।
हथी किरति कमावणी पैरी चलणु जोति इवेही ।

हाताने तो उपजीविका करतो आणि पायाच्या बळावर चालतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ ਮਨਮੁਖ ਮੂਰਤਿ ਮਤਿ ਕਿਨੇਹੀ ।
गुरमुखि जनमु सकारथा मनमुख मूरति मति किनेही ।

या जातीत गुरुमुखाचे जीवन सफल होते पण मनमुखाचा विचार कसा असतो? मनमुखाची विचारसरणी वाईट असते.

ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੈ ਮਾਣਸ ਦੀ ਮਨਿ ਆਸ ਧਰੇਹੀ ।
करता पुरखु विसारि कै माणस दी मनि आस धरेही ।

मनमुख, परमेश्वराला विसरून आपल्या आशा माणसांवर टेकत राहतो.

ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁ ਬੁਰੀ ਬੁਰੇਹੀ ।੩।
पसू परेतहु बुरी बुरेही ।३।

त्याचे शरीर प्राणी आणि भूतांपेक्षा वाईट आहे.

ਪਉੜੀ ੪
पउड़ी ४

ਸਤਿਗੁਰ ਸਾਹਿਬੁ ਛਡਿ ਕੈ ਮਨਮੁਖੁ ਹੋਇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਬੰਦਾ ।
सतिगुर साहिबु छडि कै मनमुखु होइ बंदे दा बंदा ।

मनमुख, चित्तभिमुख, खऱ्या गुरू परमेश्वराला सोडून मनुष्याचा दास होतो.

ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ਹੋਇ ਕੈ ਨਿਤ ਉਠਿ ਜਾਇ ਸਲਾਮ ਕਰੰਦਾ ।
हुकमी बंदा होइ कै नित उठि जाइ सलाम करंदा ।

माणसाचा ठपका बनून तो रोज त्याला नमस्कार करायला जातो.

ਆਠ ਪਹਰ ਹਥ ਜੋੜਿ ਕੈ ਹੋਇ ਹਜੂਰੀ ਖੜਾ ਰਹੰਦਾ ।
आठ पहर हथ जोड़ि कै होइ हजूरी खड़ा रहंदा ।

चोवीस तास (आठ पहार) हात जोडून तो आपल्या धन्यासमोर उभा राहतो.

ਨੀਦ ਨ ਭੁਖ ਨ ਸੁਖ ਤਿਸੁ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਹੈ ਡਰੰਦਾ ।
नीद न भुख न सुख तिसु सूली चढ़िआ रहै डरंदा ।

त्याला झोप, भूक आणि आनंद मिळत नाही आणि तो इतका घाबरतो की जणू त्याचा बळी दिला गेला आहे.

ਪਾਣੀ ਪਾਲਾ ਧੁਪ ਛਾਉ ਸਿਰ ਉਤੈ ਝਲਿ ਦੁਖ ਸਹੰਦਾ ।
पाणी पाला धुप छाउ सिर उतै झलि दुख सहंदा ।

पाऊस, थंडी, सूर्यप्रकाश, सावली या सगळ्यात तो असंख्य त्रास सहन करतो.

ਆਤਸਬਾਜੀ ਸਾਰੁ ਵੇਖਿ ਰਣ ਵਿਚਿ ਘਾਇਲੁ ਹੋਇ ਮਰੰਦਾ ।
आतसबाजी सारु वेखि रण विचि घाइलु होइ मरंदा ।

हाच माणूस रणांगणात (जीवनाच्या) लोखंडाच्या ठिणग्यांना फटाके समजून प्राणघातक घायाळ करतो.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜੂਨਿ ਭਵੰਦਾ ।੪।
गुर पूरे विणु जूनि भवंदा ।४।

परिपूर्ण गुरूच्या (आश्रयाशिवाय) तो जातींमध्ये भटकतो.

ਪਉੜੀ ੫
पउड़ी ५

ਨਾਥਾਂ ਨਾਥੁ ਨ ਸੇਵਨੀ ਹੋਇ ਅਨਾਥੁ ਗੁਰੂ ਬਹੁ ਚੇਲੇ ।
नाथां नाथु न सेवनी होइ अनाथु गुरू बहु चेले ।

प्रभूंच्या परमेश्वराची (देवाची) सेवा न करता, अनेक देव (नाथ) गुरु बनून लोकांना त्यांचे शिष्य म्हणून दीक्षा देतात.

ਕੰਨ ਪੜਾਇ ਬਿਭੂਤਿ ਲਾਇ ਖਿੰਥਾ ਖਪਰੁ ਡੰਡਾ ਹੇਲੇ ।
कंन पड़ाइ बिभूति लाइ खिंथा खपरु डंडा हेले ।

ते कान फाटतात आणि अंगावर राख लावून भिकेचे भांडे आणि कर्मचारी घेऊन जातात.

ਘਰਿ ਘਰਿ ਟੁਕਰ ਮੰਗਦੇ ਸਿੰਙੀ ਨਾਦੁ ਵਾਜਾਇਨਿ ਭੇਲੇ ।
घरि घरि टुकर मंगदे सिंङी नादु वाजाइनि भेले ।

घरोघरी जाऊन ते अन्नाची भीक मागतात आणि शिंगापासून बनवलेले खास वाद्य फुंकतात.

ਭੁਗਤਿ ਪਿਆਲਾ ਵੰਡੀਐ ਸਿਧਿ ਸਾਧਿਕ ਸਿਵਰਾਤੀ ਮੇਲੇ ।
भुगति पिआला वंडीऐ सिधि साधिक सिवराती मेले ।

शिवरात्रीच्या जत्रेत एकत्र येताना ते एकमेकांना खाऊ आणि पेये वाटून घेतात.

ਬਾਰਹ ਪੰਥ ਚਲਾਇਦੇ ਬਾਰਹ ਵਾਟੀ ਖਰੇ ਦੁਹੇਲੇ ।
बारह पंथ चलाइदे बारह वाटी खरे दुहेले ।

ते बारा पंथांपैकी (योगींच्या) एका पंथाचे अनुसरण करतात आणि या बारा मार्गांवर चालतात म्हणजेच स्थलांतर करतात.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਨ ਸਿਝਨੀ ਬਾਜੀਗਰ ਕਰਿ ਬਾਜੀ ਖੇਲੇ ।
विणु गुर सबद न सिझनी बाजीगर करि बाजी खेले ।

गुरूंच्या शब्दाशिवाय कोणाचीही मुक्ती होत नाही आणि ते सर्व कलाबाजांप्रमाणे इकडे तिकडे धावतात.

ਅੰਨ੍ਹੈ ਅੰਨ੍ਹਾ ਖੂਹੀ ਠੇਲੇ ।੫।
अंन्है अंन्हा खूही ठेले ।५।

अशा प्रकारे आंधळा आंधळ्याला विहिरीत ढकलत जातो.

ਪਉੜੀ ੬
पउड़ी ६

ਸਚੁ ਦਾਤਾਰੁ ਵਿਸਾਰ ਕੈ ਮੰਗਤਿਆਂ ਨੋ ਮੰਗਣ ਜਾਹੀ ।
सचु दातारु विसार कै मंगतिआं नो मंगण जाही ।

खऱ्या दात्याला विसरुन लोक भिकाऱ्यापुढे हात पसरतात.

ਢਾਢੀ ਵਾਰਾਂ ਗਾਂਵਦੇ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਜੋਧ ਸਾਲਾਹੀ ।
ढाढी वारां गांवदे वैर विरोध जोध सालाही ।

बार्ड्स शूरांशी संबंधित शूर कार्यांचे गाणे गातात आणि योद्धांच्या द्वंद्वयुद्ध आणि शत्रुत्वाची प्रशंसा करतात.

ਨਾਈ ਗਾਵਨਿ ਸੱਦੜੇ ਕਰਿ ਕਰਤੂਤਿ ਮੁਏ ਬਦਰਾਹੀ ।
नाई गावनि सदड़े करि करतूति मुए बदराही ।

नाई देखील वाईट मार्गाने आणि वाईट कृत्ये करून मरण पावलेल्या लोकांची स्तुती गातात.

ਪੜਦੇ ਭਟ ਕਵਿਤ ਕਰਿ ਕੂੜ ਕੁਸਤੁ ਮੁਖਹੁ ਆਲਾਹੀ ।
पड़दे भट कवित करि कूड़ कुसतु मुखहु आलाही ।

स्तुती करणारे खोट्या राजांसाठी कविता करतात आणि खोटे बोलतात.

ਹੋਇ ਅਸਿਰਿਤ ਪੁਰੋਹਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਰੀਤੈ ਵਿਰਤਿ ਮੰਗਾਹੀ ।
होइ असिरित पुरोहिता प्रीति परीतै विरति मंगाही ।

पुजारी आधी आश्रय घेतात पण नंतर ब्रेड आणि बटरचा दावा करतात म्हणजेच कर्मकांडाच्या जाळ्यात लोकांना अडकवतात.

ਛੁਰੀਆ ਮਾਰਨਿ ਪੰਖੀਏ ਹਟਿ ਹਟਿ ਮੰਗਦੇ ਭਿਖ ਭਵਾਹੀ ।
छुरीआ मारनि पंखीए हटि हटि मंगदे भिख भवाही ।

डोक्यावर पिसे घातलेले पंथाचे लोक आपल्या शरीरावर चाकूने वार करतात आणि दुकानातून दुकानात भीक मागत असतात.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਰੋਵਨਿ ਧਾਹੀ ।੬।
गुर पूरे विणु रोवनि धाही ।६।

पण परिपूर्ण गुरूशिवाय ते सर्व रडतात आणि ढसाढसा रडतात.

ਪਉੜੀ ੭
पउड़ी ७

ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਕੀਤੇ ਨੋ ਕਰਤਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ।
करता पुरखु न चेतिओ कीते नो करता करि जाणै ।

हे मनुष्य, तू निर्मात्याचे स्मरण केले नाहीस आणि सृष्टीला आपला निर्माता म्हणून स्वीकारले आहे.

ਨਾਰਿ ਭਤਾਰਿ ਪਿਆਰੁ ਕਰਿ ਪੁਤੁ ਪੋਤਾ ਪਿਉ ਦਾਦੁ ਵਖਾਣੈ ।
नारि भतारि पिआरु करि पुतु पोता पिउ दादु वखाणै ।

पत्नी किंवा पतीमध्ये मग्न होऊन तुम्ही पुढे मुलगा, नातू, वडील आणि आजोबा यांचे नाते निर्माण केले आहे.

ਧੀਆ ਭੈਣਾ ਮਾਣੁ ਕਰਿ ਤੁਸਨਿ ਰੁਸਨਿ ਸਾਕ ਬਬਾਣੈ ।
धीआ भैणा माणु करि तुसनि रुसनि साक बबाणै ।

मुली आणि बहिणी अभिमानाने आनंदी होतात किंवा नाराज होतात आणि सर्व नातेवाईकांचे असेच आहे.

ਸਾਹੁਰ ਪੀਹਰੁ ਨਾਨਕੇ ਪਰਵਾਰੈ ਸਾਧਾਰੁ ਧਿਙਾਣੈ ।
साहुर पीहरु नानके परवारै साधारु धिङाणै ।

इतर सर्व नातेसंबंध जसे की सासरचे घर, आईचे घर, मामाचे घर आणि कुटुंबातील इतर नाती तिरस्काराची असतात.

ਚਜ ਅਚਾਰ ਵੀਚਾਰ ਵਿਚਿ ਪੰਚਾ ਅੰਦਰਿ ਪਤਿ ਪਰਵਾਣੈ ।
चज अचार वीचार विचि पंचा अंदरि पति परवाणै ।

आचार आणि विचार सुसंस्कृत असतील तर समाजातील उच्चपदस्थांना मान मिळतो.

ਅੰਤ ਕਾਲ ਜਮ ਜਾਲ ਵਿਚਿ ਸਾਥੀ ਕੋਇ ਨ ਹੋਇ ਸਿਞਾਣੈ ।
अंत काल जम जाल विचि साथी कोइ न होइ सिञाणै ।

तथापि, शेवटी, मृत्यूच्या जाळ्यात अडकल्यावर, कोणीही साथीदार त्या व्यक्तीची दखल घेत नाही.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜਾਇ ਜਮਾਣੈ ।੭।
गुर पूरे विणु जाइ जमाणै ।७।

परिपूर्ण गुरूंच्या कृपेने सर्व व्यक्ती मृत्यूला घाबरतात.

ਪਉੜੀ ੮
पउड़ी ८

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਾਹੁ ਅਥਾਹੁ ਛਡਿ ਕੂੜੇ ਸਾਹੁ ਕੂੜੇ ਵਣਜਾਰੇ ।
सतिगुरु साहु अथाहु छडि कूड़े साहु कूड़े वणजारे ।

अनंत खरे गुरू सोडून बाकीचे सर्व बँकर आणि व्यापारी खोटे आहेत.

ਸਉਦਾਗਰ ਸਉਦਾਗਰੀ ਘੋੜੇ ਵਣਜ ਕਰਨਿ ਅਤਿ ਭਾਰੇ ।
सउदागर सउदागरी घोड़े वणज करनि अति भारे ।

व्यापारी घोड्यांचा मोठा व्यापार करतात.

ਰਤਨਾ ਪਰਖ ਜਵਾਹਰੀ ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਵਣਜ ਪਸਾਰੇ ।
रतना परख जवाहरी हीरे माणक वणज पसारे ।

ज्वेलर्स दागिन्यांची चाचणी घेतात आणि हिरे आणि माणिक यांच्या माध्यमातून त्यांचा व्यवसाय पसरवतात.

ਹੋਇ ਸਰਾਫ ਬਜਾਜ ਬਹੁ ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਕਪੜੁ ਭਾਰੇ ।
होइ सराफ बजाज बहु सुइना रुपा कपड़ु भारे ।

सोन्याचे व्यापारी सोन्याचे व्यवहार करतात आणि रोख आणि कपड्यांचा व्यवहार करतात.

ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਿਰਸਾਣ ਕਰਿ ਬੀਜ ਲੁਣਨਿ ਬੋਹਲ ਵਿਸਥਾਰੇ ।
किरसाणी किरसाण करि बीज लुणनि बोहल विसथारे ।

शेतकरी मशागत करतात आणि बियाणे पेरतात नंतर ते कापतात आणि त्याचे मोठे ढीग करतात.

ਲਾਹਾ ਤੋਟਾ ਵਰੁ ਸਰਾਪੁ ਕਰਿ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਵਿਚਾਰੇ ।
लाहा तोटा वरु सरापु करि संजोगु विजोगु विचारे ।

या सगळ्या व्यवसायात नफा, तोटा, वरदान, इलाज, भेट, वेगळेपण हाताशी आहे.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਦੁਖੁ ਸੈਂਸਾਰੇ ।੮।
गुर पूरे विणु दुखु सैंसारे ।८।

परिपूर्ण गुरूशिवाय या जगात दुःखाशिवाय काहीही नाही.

ਪਉੜੀ ੯
पउड़ी ९

ਸਤਿਗੁਰੁ ਵੈਦੁ ਨ ਸੇਵਿਓ ਰੋਗੀ ਵੈਦੁ ਨ ਰੋਗੁ ਮਿਟਾਵੈ ।
सतिगुरु वैदु न सेविओ रोगी वैदु न रोगु मिटावै ।

खऱ्या गुरूची (ईश्वराच्या) रूपातील खरी वैद्याची सेवा कधीच झाली नाही; मग जो वैद्य स्वतः आजारी आहे तो इतरांचा रोग कसा दूर करेल?

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧੁ ਵਿਚਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਦੁਬਿਧਾ ਕਰਿ ਕਰਿ ਧ੍ਰੋਹੁ ਵਧਾਵੈ ।
काम क्रोधु विचि लोभु मोहु दुबिधा करि करि ध्रोहु वधावै ।

हे ऐहिक वैद्य जे स्वतः वासना, क्रोध, लोभ, मोह यात मग्न आहेत, लोकांना फसवून त्यांचे रोग वाढवतात.

ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਉਪਾਧਿ ਵਿਚਿ ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।
आधि बिआधि उपाधि विचि मरि मरि जंमै दुखि विहावै ।

अशा प्रकारे या आजारांमध्ये गुंतलेला माणूस स्थलांतर करत राहतो आणि दुःखाने भरलेला राहतो.

ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਪਾਰੁ ਨ ਪਾਵੈ ।
आवै जाइ भवाईऐ भवजल अंदरि पारु न पावै ।

तो येता-जाता भरकटतो आणि संसारसागर पार करता येत नाही.

ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਮੋਹਣੀ ਤਾਮਸੁ ਤਿਸਨਾ ਸਾਂਤਿ ਨ ਆਵੈ ।
आसा मनसा मोहणी तामसु तिसना सांति न आवै ।

आशा आणि इच्छा नेहमी त्याच्या मनाला आकर्षित करतात आणि वाईट प्रवृत्तीच्या मार्गाने त्याला कधीही शांती मिळत नाही.

ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਪਾਇ ਕਿਉ ਮਨੁ ਮੂਰਖੁ ਅਗਿ ਬੁਝਾਵੈ ।
बलदी अंदरि तेलु पाइ किउ मनु मूरखु अगि बुझावै ।

मनमुख तेल लावून आग कशी विझवू शकेल?

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਕਉਣੁ ਛੁਡਾਵੈ ।੯।
गुरु पूरे विणु कउणु छुडावै ।९।

परिपूर्ण गुरूशिवाय मनुष्याला या बंधनांतून कोण मुक्त करू शकेल?

ਪਉੜੀ ੧੦
पउड़ी १०

ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਛਡਿ ਕੈ ਅਠਿਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਵਣ ਜਾਹੀ ।
सतिगुरु तीरथु छडि कै अठिसठि तीरथ नावण जाही ।

खऱ्या गुरूच्या (ईश्वर) रूपाने तीर्थक्षेत्र बाजूला ठेवून लोक अठ्ठावन्न पवित्र ठिकाणी स्नानाला जातात.

ਬਗੁਲ ਸਮਾਧਿ ਲਗਾਇ ਕੈ ਜਿਉ ਜਲ ਜੰਤਾਂ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਖਾਹੀ ।
बगुल समाधि लगाइ कै जिउ जल जंतां घुटि घुटि खाही ।

क्रेनप्रमाणे, ते ट्रान्समध्ये डोळे मिटून ठेवतात परंतु ते लहान प्राण्यांना पकडतात, त्यांना जोरात दाबतात आणि खातात.

ਹਸਤੀ ਨੀਰਿ ਨਵਾਲੀਅਨਿ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਹੀ ।
हसती नीरि नवालीअनि बाहरि निकलि खेह उडाही ।

हत्तीला पाण्यात आंघोळ घातली जाते, पण पाण्यातून बाहेर पडल्यावर पुन्हा त्याच्या अंगावर धूळ पसरते.

ਨਦੀ ਨ ਡੁਬੈ ਤੂੰਬੜੀ ਤੀਰਥੁ ਵਿਸੁ ਨਿਵਾਰੈ ਨਾਹੀ ।
नदी न डुबै तूंबड़ी तीरथु विसु निवारै नाही ।

कोलोसिंथ पाण्यात बुडत नाही आणि अनेक तीर्थक्षेत्रातील आंघोळी देखील त्याचे विष जाऊ देत नाही.

ਪਥਰੁ ਨੀਰ ਪਖਾਲੀਐ ਚਿਤਿ ਕਠੋਰੁ ਨ ਭਿਜੈ ਗਾਹੀ ।
पथरु नीर पखालीऐ चिति कठोरु न भिजै गाही ।

दगड पाण्यात टाकून धुतले तर ते पूर्वीसारखेच कठिण राहते व त्यात पाणी जात नाही.

ਮਨਮੁਖ ਭਰਮ ਨ ਉਤਰੈ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ਖਾਇ ਭਵਾਹੀ ।
मनमुख भरम न उतरै भंभलभूसे खाइ भवाही ।

मनाच्या मनातील भ्रम आणि शंका, मनमुख, कधीच संपत नाही आणि तो नेहमी संशयात भटकत असतो.

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਪਾਰ ਨ ਪਾਹੀ ।੧੦।
गुरु पूरे विणु पार न पाही ।१०।

परिपूर्ण गुरूशिवाय कोणीही विश्वसागर पार करू शकत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੧
पउड़ी ११

ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਰਸੁ ਪਰਹਰੈ ਪਥਰੁ ਪਾਰਸੁ ਢੂੰਢਣ ਜਾਏ ।
सतिगुर पारसु परहरै पथरु पारसु ढूंढण जाए ।

खऱ्या गुरूच्या रूपातील तत्वज्ञानी दगड बाजूला ठेवून लोक भौतिक तत्वज्ञानाच्या दगडाचा शोध घेतात.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕ ਧਾਤੁ ਕਰਿ ਲੁਕਦਾ ਫਿਰੈ ਨ ਪ੍ਰਗਟੀ ਆਏ ।
असट धातु इक धातु करि लुकदा फिरै न प्रगटी आए ।

आठ धातूंचे सोन्यात रूपांतर करणारा खरा गुरु स्वतःला लपवून ठेवतो आणि लक्षात येत नाही.

ਲੈ ਵਣਵਾਸੁ ਉਦਾਸੁ ਹੋਇ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ।
लै वणवासु उदासु होइ माइआधारी भरमि भुलाए ।

धनाभिमुख माणूस त्याला जंगलात शोधतो आणि अनेक भ्रमात निराश होतो.

ਹਥੀ ਕਾਲਖ ਛੁਥਿਆ ਅੰਦਰਿ ਕਾਲਖ ਲੋਭ ਲੁਭਾਏ ।
हथी कालख छुथिआ अंदरि कालख लोभ लुभाए ।

संपत्तीचा स्पर्श बाहेरून काळवंडतो आणि मनही त्यामुळे ग्रासून जाते.

ਰਾਜ ਡੰਡੁ ਤਿਸੁ ਪਕੜਿਆ ਜਮ ਪੁਰਿ ਭੀ ਜਮ ਡੰਡੁ ਸਹਾਏ ।
राज डंडु तिसु पकड़िआ जम पुरि भी जम डंडु सहाए ।

संपत्ती पकडल्याने एखाद्याला येथे सार्वजनिक शिक्षेला आणि त्याच्या निवासस्थानात मृत्यूच्या स्वामीकडून शिक्षा होऊ शकते.

ਮਨਮੁਖ ਜਨਮੁ ਅਕਾਰਥਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਕੁਦਾਇ ਹਰਾਏ ।
मनमुख जनमु अकारथा दूजै भाइ कुदाइ हराए ।

निरर्थक हे मन अभिमुखतेचा जन्म आहे; तो द्वैतामध्ये मग्न होऊन चुकीचे फासे खेळतो आणि जीवनाचा खेळ हरतो.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਏ ।੧੧।
गुर पूरे विणु भरमु न जाए ।११।

परिपूर्ण गुरूशिवाय भ्रम दूर होऊ शकत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੨
पउड़ी १२

ਪਾਰਿਜਾਤੁ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਮੰਗਨਿ ਕਲਪ ਤਰੋਂ ਫਲ ਕਚੇ ।
पारिजातु गुरु छडि कै मंगनि कलप तरों फल कचे ।

गुरूच्या रूपात इच्छा पूर्ण करणाऱ्या झाडाला सोडून, लोक पारंपरिक इच्छापूर्ती करणाऱ्या झाडाची (कल्पतरू/पारिजात) कच्ची फळे घेण्याची इच्छा करतात.

ਪਾਰਜਾਤੁ ਲਖ ਸੁਰਗੁ ਸਣੁ ਆਵਾ ਗਵਣੁ ਭਵਣ ਵਿਚਿ ਪਚੇ ।
पारजातु लख सुरगु सणु आवा गवणु भवण विचि पचे ।

स्थलांतराच्या चक्रात स्वर्गासह लाखो पारिजात नाश पावत आहेत.

ਮਰਦੇ ਕਰਿ ਕਰਿ ਕਾਮਨਾ ਦਿਤਿ ਭੁਗਤਿ ਵਿਚਿ ਰਚਿ ਵਿਰਚੇ ।
मरदे करि करि कामना दिति भुगति विचि रचि विरचे ।

वासनांच्या नियंत्रणात असलेले लोक नाश पावत आहेत आणि परमेश्वराने जे काही बहाल केले आहे त्याचा उपभोग घेण्यात ते व्यस्त आहेत.

ਤਾਰੇ ਹੋਇ ਅਗਾਸ ਚੜਿ ਓੜਕਿ ਤੁਟਿ ਤੁਟਿ ਥਾਨ ਹਲਚੇ ।
तारे होइ अगास चड़ि ओड़कि तुटि तुटि थान हलचे ।

सत्कर्म करणारा मनुष्य आकाशात ताऱ्यांच्या रूपात प्रस्थापित होतो आणि सद्गुणांचे परिणाम संपल्यानंतर पुन्हा गळून पडणारे तारे बनतात.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਹੋਏ ਕੇਤੜੇ ਕੇਤੜਿਆਂ ਦੇ ਹੋਏ ਬਚੇ ।
मां पिउ होए केतड़े केतड़िआं दे होए बचे ।

स्थलांतरातून ते पुन्हा माता आणि पिता बनतात आणि अनेक मुले जन्माला येतात.

ਪਾਪ ਪੁੰਨੁ ਬੀਉ ਬੀਜਦੇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਫਲ ਅੰਦਰਿ ਚਹਮਚੇ ।
पाप पुंनु बीउ बीजदे दुख सुख फल अंदरि चहमचे ।

पुढे वाईट आणि सद्गुणांची पेरणी सुख-दुःखात मग्न राहते.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਹਰਿ ਨ ਪਰਚੇ ।੧੨।
गुर पूरे विणु हरि न परचे ।१२।

परिपूर्ण गुरूशिवाय भगवंताला प्रसन्न करता येत नाही.

ਪਉੜੀ ੧੩
पउड़ी १३

ਸੁਖੁ ਸਾਗਰੁ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ।
सुखु सागरु गुरु छडि कै भवजल अंदरि भंभलभूसे ।

गुरूला, सुखसागराला सोडून माणूस भ्रम आणि फसवणुकीच्या विश्वसागरात वर-खाली होतो.

ਲਹਰੀ ਨਾਲਿ ਪਛਾੜੀਅਨਿ ਹਉਮੈ ਅਗਨੀ ਅੰਦਰਿ ਲੂਸੇ ।
लहरी नालि पछाड़ीअनि हउमै अगनी अंदरि लूसे ।

जग-सागराच्या लहरींचा आघात आणि अहंकाराची आग सतत अंतर्मनाला जाळून टाकते.

ਜਮ ਦਰਿ ਬਧੇ ਮਾਰੀਅਨਿ ਜਮਦੂਤਾਂ ਦੇ ਧਕੇ ਧੂਸੇ ।
जम दरि बधे मारीअनि जमदूतां दे धके धूसे ।

मृत्यूच्या दारात बांधलेले आणि मारलेले, एखाद्याला मृत्यूच्या दूतांच्या लाथा मिळतात.

ਗੋਇਲਿ ਵਾਸਾ ਚਾਰਿ ਦਿਨ ਨਾਉ ਧਰਾਇਨਿ ਈਸੇ ਮੂਸੇ ।
गोइलि वासा चारि दिन नाउ धराइनि ईसे मूसे ।

कदाचित एखाद्याने स्वतःचे नाव ख्रिस्त किंवा मोझेसच्या नावावर ठेवले असेल, परंतु या जगात सर्वांना काही दिवस राहायचे आहे.

ਘਟਿ ਨ ਕੋਇ ਅਖਾਇਦਾ ਆਪੋ ਧਾਪੀ ਹੈਰਤ ਹੂਸੇ ।
घटि न कोइ अखाइदा आपो धापी हैरत हूसे ।

येथे कोणीही स्वतःला कमी समजत नाही आणि सर्वजण स्वार्थी हेतूंसाठी उंदीरांच्या शर्यतीत मग्न आहेत आणि शेवटी स्वतःला धक्का बसला आहे.

ਸਾਇਰ ਦੇ ਮਰਜੀਵੜੇ ਕਰਨਿ ਮਜੂਰੀ ਖੇਚਲ ਖੂਸੇ ।
साइर दे मरजीवड़े करनि मजूरी खेचल खूसे ।

जे गुरूच्या रूपात असलेल्या सुखसागरात विराजमान आहेत, तेच श्रमात (आध्यात्मिक अनुशासनात) आनंदी राहतात.

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਡਾਂਗ ਡੰਗੂਸੇ ।੧੩।
गुरु पूरे विणु डांग डंगूसे ।१३।

खऱ्या गुरूशिवाय, सर्व नेहमीच भांडतात.

ਪਉੜੀ ੧੪
पउड़ी १४

ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਚਿੰਤਾ ਨ ਗਵਾਏ ।
चिंतामणि गुरु छडि कै चिंतामणि चिंता न गवाए ।

पारंपारिक इच्छा पूर्ण करणारे अद्भुत रत्न (चिंतामणी) जर एखाद्याला गुरु, चिंतामणी जोपासता आले नाही तर चिंता दूर करू शकत नाही.

ਚਿਤਵਣੀਆ ਲਖ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਗਨਿ ਬੁਝਾਏ ।
चितवणीआ लख राति दिहु त्रास न त्रिसना अगनि बुझाए ।

अनेक आशा आणि निराशा माणसाला दिवसेंदिवस घाबरवतात आणि इच्छांची आग ती कधीही विझत नाही.

ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਅਗਲਾ ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਅੰਗਿ ਹੰਢਾਏ ।
सुइना रुपा अगला माणक मोती अंगि हंढाए ।

भरपूर सोने, संपत्ती, माणिक आणि मोती मनुष्य परिधान करतो.

ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਪੈਨ੍ਹ ਕੇ ਚੋਆ ਚੰਦਨ ਮਹਿ ਮਹਕਾਏ ।
पाट पटंबर पैन्ह के चोआ चंदन महि महकाए ।

रेशमी वस्त्रे परिधान करून चंदना इ.च्या सुगंधाभोवती विखुरतात.

ਹਾਥੀ ਘੋੜੇ ਪਾਖਰੇ ਮਹਲ ਬਗੀਚੇ ਸੁਫਲ ਫਲਾਏ ।
हाथी घोड़े पाखरे महल बगीचे सुफल फलाए ।

मनुष्य हत्ती, घोडे, राजवाडे, फळांनी भरलेल्या बागा ठेवतो.

ਸੁੰਦਰਿ ਨਾਰੀ ਸੇਜ ਸੁਖੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਧੋਹਿ ਲਪਟਾਏ ।
सुंदरि नारी सेज सुखु माइआ मोहि धोहि लपटाए ।

सुंदर स्त्रियांसह सुख देणाऱ्या शय्येचा उपभोग घेऊन तो अनेक फसवणुकीत आणि मोहात मग्न राहतो.

ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਜਿਉ ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਏ ।
बलदी अंदरि तेलु जिउ आसा मनसा दुखि विहाए ।

ते सर्व आगीचे इंधन आहेत आणि माणूस आशा आणि इच्छांच्या दु:खात जीवन व्यतीत करतो

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਾਏ ।੧੪।
गुर पूरे विणु जम पुरि जाए ।१४।

जर तो परिपूर्ण गुरूशिवाय राहिला तर त्याला यम (मृत्यू देवता) च्या निवासस्थानापर्यंत पोहोचावे लागेल.

ਪਉੜੀ ੧੫
पउड़ी १५

ਲਖ ਤੀਰਥ ਲਖ ਦੇਵਤੇ ਪਾਰਸ ਲਖ ਰਸਾਇਣੁ ਜਾਣੈ ।
लख तीरथ लख देवते पारस लख रसाइणु जाणै ।

लाखो तीर्थक्षेत्रे आहेत आणि देव, तत्वज्ञानी दगड आणि रसायने आहेत.

ਲਖ ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਪਾਰਜਾਤ ਕਾਮਧੇਨੁ ਲਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਆਣੈ ।
लख चिंतामणि पारजात कामधेनु लख अंम्रित आणै ।

लाखो चिंतामणी आहेत, इच्छा पूर्ण करणारे वृक्ष आणि गायी आहेत आणि अमृत देखील लाखोंच्या संख्येने आहेत.

ਰਤਨਾ ਸਣੁ ਸਾਇਰ ਘਣੇ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਿਧਿ ਸੋਭਾ ਸੁਲਤਾਣੈ ।
रतना सणु साइर घणे रिधि सिधि निधि सोभा सुलताणै ।

मोती, चमत्कारिक शक्ती आणि मोहक प्रकार असलेले महासागर देखील बरेच आहेत.

ਲਖ ਪਦਾਰਥ ਲਖ ਫਲ ਲਖ ਨਿਧਾਨੁ ਅੰਦਰਿ ਫੁਰਮਾਣੈ ।
लख पदारथ लख फल लख निधानु अंदरि फुरमाणै ।

ऑर्डर करण्यासाठी उपस्थित राहण्यासाठी लागणारे साहित्य, फळे आणि स्टोअर्सही लाखो संख्येने आहेत.

ਲਖ ਸਾਹ ਪਾਤਿਸਾਹ ਲਖ ਲਖ ਨਾਥ ਅਵਤਾਰੁ ਸੁਹਾਣੈ ।
लख साह पातिसाह लख लख नाथ अवतारु सुहाणै ।

बँकर्स, सम्राट, नाथ आणि भव्य अवतार देखील असंख्य आहेत.

ਦਾਨੈ ਕੀਮਤਿ ਨਾ ਪਵੈ ਦਾਤੈ ਕਉਣੁ ਸੁਮਾਰੁ ਵਖਾਣੈ ।
दानै कीमति ना पवै दातै कउणु सुमारु वखाणै ।

जेव्हा दान केलेल्या धर्मादाय संस्थांचे मूल्यमापन केले जाऊ शकत नाही, तेव्हा देणगीदाराच्या व्याप्तीचे वर्णन कसे करावे.

ਕੁਦਰਤਿ ਕਾਦਰ ਨੋ ਕੁਰਬਾਣੈ ।੧੫।
कुदरति कादर नो कुरबाणै ।१५।

ही संपूर्ण सृष्टी त्या निर्मात्या परमेश्वराला अर्पण आहे.

ਪਉੜੀ ੧੬
पउड़ी १६

ਰਤਨਾ ਦੇਖੈ ਸਭੁ ਕੋ ਰਤਨ ਪਾਰਖੂ ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ।
रतना देखै सभु को रतन पारखू विरला कोई ।

दागिने सर्वांच्या नजरेस पडतात पण दागिन्यांची तपासणी करणारा ज्वेलर्स दुर्मिळ असतो.

ਰਾਗ ਨਾਦ ਸਭ ਕੋ ਸੁਣੈ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸਮਝੈ ਵਿਰਲੋਈ ।
राग नाद सभ को सुणै सबद सुरति समझै विरलोई ।

सर्वच राग आणि ताल ऐकतात पण शब्द चेतनेचे रहस्य क्वचितच समजतात,

ਗੁਰਸਿਖ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਮਾਲ ਪਰੋਈ ।
गुरसिख रतन पदारथा साधसंगति मिलि माल परोई ।

गुरूचे शीख हे मोती आहेत जे मंडळीच्या रूपात हार घालतात.

ਹੀਰੈ ਹੀਰਾ ਬੇਧਿਆ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਮਿਲਿ ਪਰਚਾ ਹੋਈ ।
हीरै हीरा बेधिआ सबद सुरति मिलि परचा होई ।

ज्याच्या मनाचा हिरा शब्दाच्या हिऱ्याने गुरूने कापला आहे, केवळ त्याचे चैतन्य शब्दात विलीन होते.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰੁ ਗੋਵਿੰਦੁ ਸਿਞਾਣੈ ਸੋਈ ।
पारब्रहमु पूरन ब्रहमु गुरु गोविंदु सिञाणै सोई ।

अतींद्रिय ब्रह्म हे प्रीफेक्ट ब्रह्म आहे आणि गुरू हाच ईश्वर आहे, ही वस्तुस्थिती केवळ गुरुमुखानेच ओळखली जाते, जो गुरुभिमुख असतो.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਹਜਿ ਘਰੁ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਜਾਣੁ ਜਣੋਈ ।
गुरमुखि सुख फलु सहजि घरु पिरम पिआला जाणु जणोई ।

आनंदाची फळे मिळविण्यासाठी केवळ गुरुमुखच आंतरिक ज्ञानाच्या निवासस्थानात प्रवेश करतात आणि त्यांनाच प्रेमाच्या प्याल्याचा आनंद कळतो आणि इतरांनाही ते कळते.

ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰੁ ਹੋਈ ।੧੬।
गुरु चेला चेला गुरु होई ।१६।

मग गुरु आणि शिष्य एकरूप होतात.

ਪਉੜੀ ੧੭
पउड़ी १७

ਮਾਣਸ ਜਨਮੁ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਹੋਇ ਅਮੋਲੁ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਾਏ ।
माणस जनमु अमोलु है होइ अमोलु साधसंगु पाए ।

मानवी जीवन अमूल्य आहे आणि जन्माने मनुष्याला पवित्र मंडळीचा सहवास प्राप्त होतो.

ਅਖੀ ਦੁਇ ਨਿਰਮੋਲਕਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਰਸ ਧਿਆਨ ਲਿਵ ਲਾਏ ।
अखी दुइ निरमोलका सतिगुरु दरस धिआन लिव लाए ।

दोन्ही डोळे अनमोल आहेत जे खऱ्या गुरूला पाहतात आणि गुरूवर एकाग्र होऊन त्यांच्यात मग्न राहतात.

ਮਸਤਕੁ ਸੀਸੁ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਗੁਰੁ ਧੂੜਿ ਸੁਹਾਏ ।
मसतकु सीसु अमोलु है चरण सरणि गुरु धूड़ि सुहाए ।

कपाळही अनमोल आहे जो गुरूंच्या चरणांच्या आश्रयाने राहून गुरूंच्या धुळीने स्वतःला शोभून घेतो.

ਜਿਹਬਾ ਸ੍ਰਵਣ ਅਮੋਲਕਾ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸੁਣਿ ਸਮਝਿ ਸੁਣਾਏ ।
जिहबा स्रवण अमोलका सबद सुरति सुणि समझि सुणाए ।

जीभ आणि कान हे देखील अनमोल आहेत जे शब्द काळजीपूर्वक समजून घेणे आणि ऐकणे इतर लोकांना देखील समजते आणि ऐकते.

ਹਸਤ ਚਰਣ ਨਿਰਮੋਲਕਾ ਗੁਰਮੁਖ ਮਾਰਗਿ ਸੇਵ ਕਮਾਏ ।
हसत चरण निरमोलका गुरमुख मारगि सेव कमाए ।

हात आणि पाय देखील अनमोल आहेत जे गुरुमुख होण्याच्या मार्गावर चालतात आणि सेवा करतात.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਿਦਾ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਅੰਦਰਿ ਗੁਰੁ ਉਪਦੇਸੁ ਵਸਾਏ ।
गुरमुखि रिदा अमोलु है अंदरि गुरु उपदेसु वसाए ।

गुरुमुखाचे हृदय अनमोल असते ज्यामध्ये गुरुची शिकवण असते.

ਪਤਿ ਪਰਵਾਣੈ ਤੋਲਿ ਤੁਲਾਏ ।੧੭।
पति परवाणै तोलि तुलाए ।१७।

जो अशा गुरुमुखांच्या बरोबरीचा होतो, तो परमेश्वराच्या दरबारात मानाचा असतो.

ਪਉੜੀ ੧੮
पउड़ी १८

ਰਕਤੁ ਬਿੰਦੁ ਕਰਿ ਨਿਮਿਆ ਚਿਤ੍ਰ ਚਲਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਬਣਾਇਆ ।
रकतु बिंदु करि निमिआ चित्र चलित्र बचित्र बणाइआ ।

आईच्या रक्तातून आणि वडिलांच्या वीर्यापासून मानवी शरीराची निर्मिती झाली आणि परमेश्वराने हा अद्भुत पराक्रम केला.

ਗਰਭ ਕੁੰਡ ਵਿਚਿ ਰਖਿਆ ਜੀਉ ਪਾਇ ਤਨੁ ਸਾਜਿ ਸੁਹਾਇਆ ।
गरभ कुंड विचि रखिआ जीउ पाइ तनु साजि सुहाइआ ।

हा मानवी देह विहिरीच्या गर्भात ठेवण्यात आला होता. मग त्यात जीव ओतला गेला आणि त्याची भव्यता आणखी वाढली.

ਮੁਹੁ ਅਖੀ ਦੇ ਨਕੁ ਕੰਨ ਹਥ ਪੈਰ ਦੰਦ ਵਾਲ ਗਣਾਇਆ ।
मुहु अखी दे नकु कंन हथ पैर दंद वाल गणाइआ ।

त्याला तोंड, डोळे, नाक, कान, हात, दात, केस इत्यादी बहाल केले.

ਦਿਸਟਿ ਸਬਦ ਗਤਿ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵੈ ਰਾਗ ਰੰਗ ਰਸ ਪਰਸ ਲੁਭਾਇਆ ।
दिसटि सबद गति सुरति लिवै राग रंग रस परस लुभाइआ ।

माणसाला दृष्टी, वाणी, ऐकण्याची शक्ती आणि शब्दात विलीन होण्याची चेतना दिली होती. त्याचे कान, डोळे, जीभ आणि त्वचा यांच्यासाठी रूप, आनंद, गंध इत्यादी निर्माण झाले.

ਉਤਮੁ ਕੁਲੁ ਉਤਮੁ ਜਨਮੁ ਰੋਮ ਰੋਮ ਗਣਿ ਅੰਗ ਸਬਾਇਆ ।
उतमु कुलु उतमु जनमु रोम रोम गणि अंग सबाइआ ।

सर्वोत्कृष्ट कुटूंब (मनुष्याचे) देऊन आणि त्यात जन्म देऊन, भगवंताने सर्व अवयवांना आकार दिला.

ਬਾਲਬੁਧਿ ਮੁਹਿ ਦੁਧਿ ਦੇ ਕਰਿ ਮਲ ਮੂਤ੍ਰ ਸੂਤ੍ਰ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ।
बालबुधि मुहि दुधि दे करि मल मूत्र सूत्र विचि आइआ ।

बाल्यावस्थेत, आई तोंडात दूध ओतते आणि (बाळ) शौचास करते.

ਹੋਇ ਸਿਆਣਾ ਸਮਝਿਆ ਕਰਤਾ ਛਡਿ ਕੀਤੇ ਲਪਟਾਇਆ ।
होइ सिआणा समझिआ करता छडि कीते लपटाइआ ।

मोठा झाल्यावर तो (मनुष्य) निर्माता परमेश्वराला सोडून त्याच्या सृष्टीत तल्लीन होतो.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਮੋਹਿਆ ਮਾਇਆ ।੧੮।
गुर पूरे विणु मोहिआ माइआ ।१८।

परिपूर्ण गुरूशिवाय मनुष्य मायेच्या जाळ्यात गुंतून जातो.

ਪਉੜੀ ੧੯
पउड़ी १९

ਮਨਮੁਖ ਮਾਣਸ ਦੇਹ ਤੇ ਪਸੂ ਪਰੇਤ ਅਚੇਤ ਚੰਗੇਰੇ ।
मनमुख माणस देह ते पसू परेत अचेत चंगेरे ।

बुद्धी नसलेले प्राणी आणि भूत हे मनुवादी मनमुखापेक्षा श्रेष्ठ आहेत.

ਹੋਇ ਸੁਚੇਤ ਅਚੇਤ ਹੋਇ ਮਾਣਸੁ ਮਾਣਸ ਦੇ ਵਲਿ ਹੇਰੇ ।
होइ सुचेत अचेत होइ माणसु माणस दे वलि हेरे ।

शहाणा होऊनही माणूस मुर्ख बनतो आणि माणसांकडे बघत राहतो (स्वार्थ साधण्यासाठी).

ਪਸੂ ਨ ਮੰਗੈ ਪਸੂ ਤੇ ਪੰਖੇਰੂ ਪੰਖੇਰੂ ਘੇਰੇ ।
पसू न मंगै पसू ते पंखेरू पंखेरू घेरे ।

प्राण्यांकडून प्राणी आणि पक्ष्यांकडून पक्षी कधीच काही मागत नाही.

ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਉਤਮ ਮਾਣਸ ਜੂਨਿ ਭਲੇਰੇ ।
चउरासीह लख जूनि विचि उतम माणस जूनि भलेरे ।

चौऱ्याऐंशी लाख जीवांमध्ये मानवी जीवन हे सर्वश्रेष्ठ आहे.

ਉਤਮ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਕਰਿ ਜਨਮੁ ਮਰਣ ਭਵਜਲੁ ਲਖ ਫੇਰੇ ।
उतम मन बच करम करि जनमु मरण भवजलु लख फेरे ।

अगदी उत्तम मन, वाणी आणि कृती असलेला मनुष्य जीवन-मृत्यूच्या महासागरात वावरत असतो.

ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਹੋਇ ਕੈ ਸੁਖ ਵਿਚਿ ਦੁਖੁ ਹੋਇ ਭਲੇ ਭਲੇਰੇ ।
राजा परजा होइ कै सुख विचि दुखु होइ भले भलेरे ।

राजा असो वा प्रजा, भल्याभल्यांनाही सुखापासून (दूर जाण्याची) भीती वाटते.

ਕੁਤਾ ਰਾਜ ਬਹਾਲੀਐ ਚਕੀ ਚਟਣ ਜਾਇ ਅਨ੍ਹੇਰੇ ।
कुता राज बहालीऐ चकी चटण जाइ अन्हेरे ।

कुत्रा, सिंहासनावर असला तरी, त्याच्या मूळ स्वभावानुसार अंधार पडल्यावर पिठाची चक्की चाटतो.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਗਰਭ ਵਸੇਰੇ ।੧੯।
गुर पूरे विणु गरभ वसेरे ।१९।

परिपूर्ण गुरूशिवाय गर्भातच राहावे लागते म्हणजेच स्थलांतर कधीच संपत नाही.

ਪਉੜੀ ੨੦
पउड़ी २०

ਵਣਿ ਵਣਿ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਚੰਦਨੁ ਬਾਝੁ ਨ ਚੰਦਨੁ ਹੋਈ ।
वणि वणि वासु वणासपति चंदनु बाझु न चंदनु होई ।

जंगले वनस्पतींनी भरलेली आहेत पण चंदनाशिवाय त्यात चंदनाचा सुगंध येत नाही.

ਪਰਬਤਿ ਪਰਬਤਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਰਸ ਬਾਝੁ ਨ ਕੰਚਨੁ ਸੋਈ ।
परबति परबति असट धातु पारस बाझु न कंचनु सोई ।

सर्व डोंगरावर खनिजे आहेत पण तत्वज्ञानी दगडाशिवाय त्यांचे सोन्यात रूपांतर होत नाही.

ਚਾਰਿ ਵਰਣਿ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਣੁ ਸਾਧੁ ਨ ਕੋਈ ।
चारि वरणि छिअ दरसना साधसंगति विणु साधु न कोई ।

चार वर्णांपैकी कोणीही आणि सहा तत्त्वज्ञानाचा अभ्यासक संतांच्या संगतीशिवाय (खरा) साधू होऊ शकत नाही.

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਜਾਣੋਈ ।
गुर उपदेसु अवेसु करि गुरमुखि साधसंगति जाणोई ।

गुरूंच्या शिकवणुकीमुळे गुरुमुखांना संतांच्या संगतीचे महत्त्व कळते.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਪਿਉ ਪਿਓਈ ।
सबद सुरति लिव लीणु होइ पिरम पिआला अपिउ पिओई ।

मग, ते चैतन्य शब्दाशी जुळवून घेतात, प्रेमळ भक्तीचा अमृताचा प्याला घेतात.

ਮਨਿ ਉਨਮਨਿ ਤਨਿ ਦੁਬਲੇ ਦੇਹ ਬਿਦੇਹ ਸਨੇਹ ਸਥੋਈ ।
मनि उनमनि तनि दुबले देह बिदेह सनेह सथोई ।

मन आता अध्यात्मिक अनुभूतीच्या सर्वोच्च अवस्थेला (तुरीया) पोहोचते आणि सूक्ष्म बनून परमेश्वराच्या प्रेमात स्थिर होते.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਲਖ ਲਖੋਈ ।੨੦।
गुरमुखि सुख फलु अलख लखोई ।२०।

अदृश्य भगवंताचे दर्शन करणाऱ्या गुरुमुखांना त्या सुखाचे फळ मिळते.

ਪਉੜੀ ੨੧
पउड़ी २१

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਾਧਸੰਗੁ ਮਾਇਆ ਅੰਦਰਿ ਕਰਨਿ ਉਦਾਸੀ ।
गुरमुखि सुख फलु साधसंगु माइआ अंदरि करनि उदासी ।

संतांच्या संगतीने गोमुखांना आनंद मिळतो. मायेत राहूनही ते उदासीन राहतात.

ਜਿਉ ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਕਵਲੁ ਹੈ ਸੂਰਜ ਧ੍ਯਾਨੁ ਅਗਾਸੁ ਨਿਵਾਸੀ ।
जिउ जल अंदरि कवलु है सूरज ध्यानु अगासु निवासी ।

कमळाप्रमाणे, जो पाण्यात राहतो आणि तरीही आपली दृष्टी सूर्याकडे स्थिर ठेवतो, गुरुमुख सदैव आपले चैतन्य परमेश्वराशी जोडलेले असतात.

ਚੰਦਨੁ ਸਪੀਂ ਵੇੜਿਆ ਸੀਤਲੁ ਸਾਂਤਿ ਸੁਗੰਧਿ ਵਿਗਾਸੀ ।
चंदनु सपीं वेड़िआ सीतलु सांति सुगंधि विगासी ।

चंदन सापांनी गुंफलेले राहते परंतु तरीही ते थंड आणि शांतता निर्माण करणारा सुगंध सर्वत्र पसरवते.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਸਹਜਿ ਬਿਲਾਸੀ ।
साधसंगति संसार विचि सबद सुरति लिव सहजि बिलासी ।

संसारात राहणारे गुरुमुख संतांच्या संगतीने चैतन्य शब्दाशी जोडून समरस होऊन फिरतात.

ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਭੋਗ ਭੁਗਤਿ ਜਿਣਿ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਅਛਲ ਅਬਿਨਾਸੀ ।
जोग जुगति भोग भुगति जिणि जीवन मुकति अछल अबिनासी ।

योग आणि भोग (भोग) या तंत्रावर विजय मिळवून ते जीवनात मुक्त, अविश्वनीय आणि अविनाशी होतात.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰੁ ਆਸ ਨਿਰਾਸੀ ।
पारब्रहम पूरन ब्रहमु गुर परमेसरु आस निरासी ।

अतींद्रिय ब्रह्म जसे परिपूर्ण ब्रह्म आहे, त्याचप्रमाणे आशा आणि इच्छांबद्दल उदासीन असणारे गुरू देखील ईश्वराशिवाय दुसरे काही नाही.

ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਬਿਗਤਿ ਪਰਗਾਸੀ ।੨੧।੧੫। ਪੰਦ੍ਰਾਂ ।
अकथ कथा अबिगति परगासी ।२१।१५। पंद्रां ।

(गुरूद्वारे) ती अगम्य कथा आणि परमेश्वराचा अव्यक्त प्रकाश (जगाला) ज्ञात होतो.