एक ओंकार, दैवी गुरूच्या कृपेने प्राप्त झालेली प्राथमिक ऊर्जा
खरा गुरू (देव) हाच खरा सम्राट आहे; इतर सर्व सांसारिक प्रकार बनावट आहेत.
खरा गुरु हा प्रभूंचा स्वामी आहे; नऊ नाथ (सदस्य आणि तपस्वी योगी आदेशांचे प्रमुख) निर्वासित आणि गुरु नसलेले आहेत.
खरा गुरु हाच खरा दाता आहे; इतर देणगीदार फक्त त्याच्या मागे फिरतात.
खरा गुरू हा निर्माता असतो आणि अज्ञातांना नाम (नाम) देऊन प्रसिद्ध करतो.
खरा गुरू हाच खरा बँकर आहे; इतर श्रीमंत व्यक्तींवर विश्वास ठेवता येत नाही.
खरा गुरु हाच खरा वैद्य; इतर स्वतः स्थलांतराच्या खोट्या बंधनात कैद आहेत.
खऱ्या गुरूशिवाय ते सर्व मार्गदर्शक शक्तीशिवाय आहेत.
खरा गुरु म्हणजे तीर्थक्षेत्रे ज्यांच्या आश्रयाने हिंदूंची अठ्ठावन्न तीर्थक्षेत्रे आहेत.
द्वैतांच्या पलीकडे असल्याने खरा गुरू हाच परमात्मा आहे आणि इतर देव त्यांची सेवा करूनच विश्वसागर पार करतात.
खरा गुरु तो तत्वज्ञानी दगड ज्याच्या पायाची धूळ लाखो तत्वज्ञानी दगडांना शोभते.
खरा गुरु तो परिपूर्ण इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष आहे ज्याचे लाखो इच्छा पूर्ण करणाऱ्या वृक्षांनी ध्यान केले आहे.
खरा गुरू आनंदाचा सागर असल्याने विविध उपदेशांच्या रूपात मोती वाटप करतात.
खऱ्या गुरूचे चरण म्हणजे इच्छा पूर्ण करणारे अद्भुत रत्न (चिंतामणी) जे असंख्य रत्ने चिंतामुक्त करतात.
खरा गुरू (ईश्वर) सोडून इतर सर्व द्वैत आहेत (ज्यामुळे एखाद्याला स्थलांतराचे चक्र जाते).
चौऱ्याऐंशी लाख प्रजातींपैकी मानवी जीवन सर्वोत्तम आहे.
त्याच्या डोळ्यांनी माणूस पाहतो आणि जिभेने तो भगवंताचा जयजयकार करतो.
कानांनी तो लक्षपूर्वक ऐकतो आणि नाकाने प्रेमळ वास घेतो.
हाताने तो उपजीविका करतो आणि पायाच्या बळावर चालतो.
या जातीत गुरुमुखाचे जीवन सफल होते पण मनमुखाचा विचार कसा असतो? मनमुखाची विचारसरणी वाईट असते.
मनमुख, परमेश्वराला विसरून आपल्या आशा माणसांवर टेकत राहतो.
त्याचे शरीर प्राणी आणि भूतांपेक्षा वाईट आहे.
मनमुख, चित्तभिमुख, खऱ्या गुरू परमेश्वराला सोडून मनुष्याचा दास होतो.
माणसाचा ठपका बनून तो रोज त्याला नमस्कार करायला जातो.
चोवीस तास (आठ पहार) हात जोडून तो आपल्या धन्यासमोर उभा राहतो.
त्याला झोप, भूक आणि आनंद मिळत नाही आणि तो इतका घाबरतो की जणू त्याचा बळी दिला गेला आहे.
पाऊस, थंडी, सूर्यप्रकाश, सावली या सगळ्यात तो असंख्य त्रास सहन करतो.
हाच माणूस रणांगणात (जीवनाच्या) लोखंडाच्या ठिणग्यांना फटाके समजून प्राणघातक घायाळ करतो.
परिपूर्ण गुरूच्या (आश्रयाशिवाय) तो जातींमध्ये भटकतो.
प्रभूंच्या परमेश्वराची (देवाची) सेवा न करता, अनेक देव (नाथ) गुरु बनून लोकांना त्यांचे शिष्य म्हणून दीक्षा देतात.
ते कान फाटतात आणि अंगावर राख लावून भिकेचे भांडे आणि कर्मचारी घेऊन जातात.
घरोघरी जाऊन ते अन्नाची भीक मागतात आणि शिंगापासून बनवलेले खास वाद्य फुंकतात.
शिवरात्रीच्या जत्रेत एकत्र येताना ते एकमेकांना खाऊ आणि पेये वाटून घेतात.
ते बारा पंथांपैकी (योगींच्या) एका पंथाचे अनुसरण करतात आणि या बारा मार्गांवर चालतात म्हणजेच स्थलांतर करतात.
गुरूंच्या शब्दाशिवाय कोणाचीही मुक्ती होत नाही आणि ते सर्व कलाबाजांप्रमाणे इकडे तिकडे धावतात.
अशा प्रकारे आंधळा आंधळ्याला विहिरीत ढकलत जातो.
खऱ्या दात्याला विसरुन लोक भिकाऱ्यापुढे हात पसरतात.
बार्ड्स शूरांशी संबंधित शूर कार्यांचे गाणे गातात आणि योद्धांच्या द्वंद्वयुद्ध आणि शत्रुत्वाची प्रशंसा करतात.
नाई देखील वाईट मार्गाने आणि वाईट कृत्ये करून मरण पावलेल्या लोकांची स्तुती गातात.
स्तुती करणारे खोट्या राजांसाठी कविता करतात आणि खोटे बोलतात.
पुजारी आधी आश्रय घेतात पण नंतर ब्रेड आणि बटरचा दावा करतात म्हणजेच कर्मकांडाच्या जाळ्यात लोकांना अडकवतात.
डोक्यावर पिसे घातलेले पंथाचे लोक आपल्या शरीरावर चाकूने वार करतात आणि दुकानातून दुकानात भीक मागत असतात.
पण परिपूर्ण गुरूशिवाय ते सर्व रडतात आणि ढसाढसा रडतात.
हे मनुष्य, तू निर्मात्याचे स्मरण केले नाहीस आणि सृष्टीला आपला निर्माता म्हणून स्वीकारले आहे.
पत्नी किंवा पतीमध्ये मग्न होऊन तुम्ही पुढे मुलगा, नातू, वडील आणि आजोबा यांचे नाते निर्माण केले आहे.
मुली आणि बहिणी अभिमानाने आनंदी होतात किंवा नाराज होतात आणि सर्व नातेवाईकांचे असेच आहे.
इतर सर्व नातेसंबंध जसे की सासरचे घर, आईचे घर, मामाचे घर आणि कुटुंबातील इतर नाती तिरस्काराची असतात.
आचार आणि विचार सुसंस्कृत असतील तर समाजातील उच्चपदस्थांना मान मिळतो.
तथापि, शेवटी, मृत्यूच्या जाळ्यात अडकल्यावर, कोणीही साथीदार त्या व्यक्तीची दखल घेत नाही.
परिपूर्ण गुरूंच्या कृपेने सर्व व्यक्ती मृत्यूला घाबरतात.
अनंत खरे गुरू सोडून बाकीचे सर्व बँकर आणि व्यापारी खोटे आहेत.
व्यापारी घोड्यांचा मोठा व्यापार करतात.
ज्वेलर्स दागिन्यांची चाचणी घेतात आणि हिरे आणि माणिक यांच्या माध्यमातून त्यांचा व्यवसाय पसरवतात.
सोन्याचे व्यापारी सोन्याचे व्यवहार करतात आणि रोख आणि कपड्यांचा व्यवहार करतात.
शेतकरी मशागत करतात आणि बियाणे पेरतात नंतर ते कापतात आणि त्याचे मोठे ढीग करतात.
या सगळ्या व्यवसायात नफा, तोटा, वरदान, इलाज, भेट, वेगळेपण हाताशी आहे.
परिपूर्ण गुरूशिवाय या जगात दुःखाशिवाय काहीही नाही.
खऱ्या गुरूची (ईश्वराच्या) रूपातील खरी वैद्याची सेवा कधीच झाली नाही; मग जो वैद्य स्वतः आजारी आहे तो इतरांचा रोग कसा दूर करेल?
हे ऐहिक वैद्य जे स्वतः वासना, क्रोध, लोभ, मोह यात मग्न आहेत, लोकांना फसवून त्यांचे रोग वाढवतात.
अशा प्रकारे या आजारांमध्ये गुंतलेला माणूस स्थलांतर करत राहतो आणि दुःखाने भरलेला राहतो.
तो येता-जाता भरकटतो आणि संसारसागर पार करता येत नाही.
आशा आणि इच्छा नेहमी त्याच्या मनाला आकर्षित करतात आणि वाईट प्रवृत्तीच्या मार्गाने त्याला कधीही शांती मिळत नाही.
मनमुख तेल लावून आग कशी विझवू शकेल?
परिपूर्ण गुरूशिवाय मनुष्याला या बंधनांतून कोण मुक्त करू शकेल?
खऱ्या गुरूच्या (ईश्वर) रूपाने तीर्थक्षेत्र बाजूला ठेवून लोक अठ्ठावन्न पवित्र ठिकाणी स्नानाला जातात.
क्रेनप्रमाणे, ते ट्रान्समध्ये डोळे मिटून ठेवतात परंतु ते लहान प्राण्यांना पकडतात, त्यांना जोरात दाबतात आणि खातात.
हत्तीला पाण्यात आंघोळ घातली जाते, पण पाण्यातून बाहेर पडल्यावर पुन्हा त्याच्या अंगावर धूळ पसरते.
कोलोसिंथ पाण्यात बुडत नाही आणि अनेक तीर्थक्षेत्रातील आंघोळी देखील त्याचे विष जाऊ देत नाही.
दगड पाण्यात टाकून धुतले तर ते पूर्वीसारखेच कठिण राहते व त्यात पाणी जात नाही.
मनाच्या मनातील भ्रम आणि शंका, मनमुख, कधीच संपत नाही आणि तो नेहमी संशयात भटकत असतो.
परिपूर्ण गुरूशिवाय कोणीही विश्वसागर पार करू शकत नाही.
खऱ्या गुरूच्या रूपातील तत्वज्ञानी दगड बाजूला ठेवून लोक भौतिक तत्वज्ञानाच्या दगडाचा शोध घेतात.
आठ धातूंचे सोन्यात रूपांतर करणारा खरा गुरु स्वतःला लपवून ठेवतो आणि लक्षात येत नाही.
धनाभिमुख माणूस त्याला जंगलात शोधतो आणि अनेक भ्रमात निराश होतो.
संपत्तीचा स्पर्श बाहेरून काळवंडतो आणि मनही त्यामुळे ग्रासून जाते.
संपत्ती पकडल्याने एखाद्याला येथे सार्वजनिक शिक्षेला आणि त्याच्या निवासस्थानात मृत्यूच्या स्वामीकडून शिक्षा होऊ शकते.
निरर्थक हे मन अभिमुखतेचा जन्म आहे; तो द्वैतामध्ये मग्न होऊन चुकीचे फासे खेळतो आणि जीवनाचा खेळ हरतो.
परिपूर्ण गुरूशिवाय भ्रम दूर होऊ शकत नाही.
गुरूच्या रूपात इच्छा पूर्ण करणाऱ्या झाडाला सोडून, लोक पारंपरिक इच्छापूर्ती करणाऱ्या झाडाची (कल्पतरू/पारिजात) कच्ची फळे घेण्याची इच्छा करतात.
स्थलांतराच्या चक्रात स्वर्गासह लाखो पारिजात नाश पावत आहेत.
वासनांच्या नियंत्रणात असलेले लोक नाश पावत आहेत आणि परमेश्वराने जे काही बहाल केले आहे त्याचा उपभोग घेण्यात ते व्यस्त आहेत.
सत्कर्म करणारा मनुष्य आकाशात ताऱ्यांच्या रूपात प्रस्थापित होतो आणि सद्गुणांचे परिणाम संपल्यानंतर पुन्हा गळून पडणारे तारे बनतात.
स्थलांतरातून ते पुन्हा माता आणि पिता बनतात आणि अनेक मुले जन्माला येतात.
पुढे वाईट आणि सद्गुणांची पेरणी सुख-दुःखात मग्न राहते.
परिपूर्ण गुरूशिवाय भगवंताला प्रसन्न करता येत नाही.
गुरूला, सुखसागराला सोडून माणूस भ्रम आणि फसवणुकीच्या विश्वसागरात वर-खाली होतो.
जग-सागराच्या लहरींचा आघात आणि अहंकाराची आग सतत अंतर्मनाला जाळून टाकते.
मृत्यूच्या दारात बांधलेले आणि मारलेले, एखाद्याला मृत्यूच्या दूतांच्या लाथा मिळतात.
कदाचित एखाद्याने स्वतःचे नाव ख्रिस्त किंवा मोझेसच्या नावावर ठेवले असेल, परंतु या जगात सर्वांना काही दिवस राहायचे आहे.
येथे कोणीही स्वतःला कमी समजत नाही आणि सर्वजण स्वार्थी हेतूंसाठी उंदीरांच्या शर्यतीत मग्न आहेत आणि शेवटी स्वतःला धक्का बसला आहे.
जे गुरूच्या रूपात असलेल्या सुखसागरात विराजमान आहेत, तेच श्रमात (आध्यात्मिक अनुशासनात) आनंदी राहतात.
खऱ्या गुरूशिवाय, सर्व नेहमीच भांडतात.
पारंपारिक इच्छा पूर्ण करणारे अद्भुत रत्न (चिंतामणी) जर एखाद्याला गुरु, चिंतामणी जोपासता आले नाही तर चिंता दूर करू शकत नाही.
अनेक आशा आणि निराशा माणसाला दिवसेंदिवस घाबरवतात आणि इच्छांची आग ती कधीही विझत नाही.
भरपूर सोने, संपत्ती, माणिक आणि मोती मनुष्य परिधान करतो.
रेशमी वस्त्रे परिधान करून चंदना इ.च्या सुगंधाभोवती विखुरतात.
मनुष्य हत्ती, घोडे, राजवाडे, फळांनी भरलेल्या बागा ठेवतो.
सुंदर स्त्रियांसह सुख देणाऱ्या शय्येचा उपभोग घेऊन तो अनेक फसवणुकीत आणि मोहात मग्न राहतो.
ते सर्व आगीचे इंधन आहेत आणि माणूस आशा आणि इच्छांच्या दु:खात जीवन व्यतीत करतो
जर तो परिपूर्ण गुरूशिवाय राहिला तर त्याला यम (मृत्यू देवता) च्या निवासस्थानापर्यंत पोहोचावे लागेल.
लाखो तीर्थक्षेत्रे आहेत आणि देव, तत्वज्ञानी दगड आणि रसायने आहेत.
लाखो चिंतामणी आहेत, इच्छा पूर्ण करणारे वृक्ष आणि गायी आहेत आणि अमृत देखील लाखोंच्या संख्येने आहेत.
मोती, चमत्कारिक शक्ती आणि मोहक प्रकार असलेले महासागर देखील बरेच आहेत.
ऑर्डर करण्यासाठी उपस्थित राहण्यासाठी लागणारे साहित्य, फळे आणि स्टोअर्सही लाखो संख्येने आहेत.
बँकर्स, सम्राट, नाथ आणि भव्य अवतार देखील असंख्य आहेत.
जेव्हा दान केलेल्या धर्मादाय संस्थांचे मूल्यमापन केले जाऊ शकत नाही, तेव्हा देणगीदाराच्या व्याप्तीचे वर्णन कसे करावे.
ही संपूर्ण सृष्टी त्या निर्मात्या परमेश्वराला अर्पण आहे.
दागिने सर्वांच्या नजरेस पडतात पण दागिन्यांची तपासणी करणारा ज्वेलर्स दुर्मिळ असतो.
सर्वच राग आणि ताल ऐकतात पण शब्द चेतनेचे रहस्य क्वचितच समजतात,
गुरूचे शीख हे मोती आहेत जे मंडळीच्या रूपात हार घालतात.
ज्याच्या मनाचा हिरा शब्दाच्या हिऱ्याने गुरूने कापला आहे, केवळ त्याचे चैतन्य शब्दात विलीन होते.
अतींद्रिय ब्रह्म हे प्रीफेक्ट ब्रह्म आहे आणि गुरू हाच ईश्वर आहे, ही वस्तुस्थिती केवळ गुरुमुखानेच ओळखली जाते, जो गुरुभिमुख असतो.
आनंदाची फळे मिळविण्यासाठी केवळ गुरुमुखच आंतरिक ज्ञानाच्या निवासस्थानात प्रवेश करतात आणि त्यांनाच प्रेमाच्या प्याल्याचा आनंद कळतो आणि इतरांनाही ते कळते.
मग गुरु आणि शिष्य एकरूप होतात.
मानवी जीवन अमूल्य आहे आणि जन्माने मनुष्याला पवित्र मंडळीचा सहवास प्राप्त होतो.
दोन्ही डोळे अनमोल आहेत जे खऱ्या गुरूला पाहतात आणि गुरूवर एकाग्र होऊन त्यांच्यात मग्न राहतात.
कपाळही अनमोल आहे जो गुरूंच्या चरणांच्या आश्रयाने राहून गुरूंच्या धुळीने स्वतःला शोभून घेतो.
जीभ आणि कान हे देखील अनमोल आहेत जे शब्द काळजीपूर्वक समजून घेणे आणि ऐकणे इतर लोकांना देखील समजते आणि ऐकते.
हात आणि पाय देखील अनमोल आहेत जे गुरुमुख होण्याच्या मार्गावर चालतात आणि सेवा करतात.
गुरुमुखाचे हृदय अनमोल असते ज्यामध्ये गुरुची शिकवण असते.
जो अशा गुरुमुखांच्या बरोबरीचा होतो, तो परमेश्वराच्या दरबारात मानाचा असतो.
आईच्या रक्तातून आणि वडिलांच्या वीर्यापासून मानवी शरीराची निर्मिती झाली आणि परमेश्वराने हा अद्भुत पराक्रम केला.
हा मानवी देह विहिरीच्या गर्भात ठेवण्यात आला होता. मग त्यात जीव ओतला गेला आणि त्याची भव्यता आणखी वाढली.
त्याला तोंड, डोळे, नाक, कान, हात, दात, केस इत्यादी बहाल केले.
माणसाला दृष्टी, वाणी, ऐकण्याची शक्ती आणि शब्दात विलीन होण्याची चेतना दिली होती. त्याचे कान, डोळे, जीभ आणि त्वचा यांच्यासाठी रूप, आनंद, गंध इत्यादी निर्माण झाले.
सर्वोत्कृष्ट कुटूंब (मनुष्याचे) देऊन आणि त्यात जन्म देऊन, भगवंताने सर्व अवयवांना आकार दिला.
बाल्यावस्थेत, आई तोंडात दूध ओतते आणि (बाळ) शौचास करते.
मोठा झाल्यावर तो (मनुष्य) निर्माता परमेश्वराला सोडून त्याच्या सृष्टीत तल्लीन होतो.
परिपूर्ण गुरूशिवाय मनुष्य मायेच्या जाळ्यात गुंतून जातो.
बुद्धी नसलेले प्राणी आणि भूत हे मनुवादी मनमुखापेक्षा श्रेष्ठ आहेत.
शहाणा होऊनही माणूस मुर्ख बनतो आणि माणसांकडे बघत राहतो (स्वार्थ साधण्यासाठी).
प्राण्यांकडून प्राणी आणि पक्ष्यांकडून पक्षी कधीच काही मागत नाही.
चौऱ्याऐंशी लाख जीवांमध्ये मानवी जीवन हे सर्वश्रेष्ठ आहे.
अगदी उत्तम मन, वाणी आणि कृती असलेला मनुष्य जीवन-मृत्यूच्या महासागरात वावरत असतो.
राजा असो वा प्रजा, भल्याभल्यांनाही सुखापासून (दूर जाण्याची) भीती वाटते.
कुत्रा, सिंहासनावर असला तरी, त्याच्या मूळ स्वभावानुसार अंधार पडल्यावर पिठाची चक्की चाटतो.
परिपूर्ण गुरूशिवाय गर्भातच राहावे लागते म्हणजेच स्थलांतर कधीच संपत नाही.
जंगले वनस्पतींनी भरलेली आहेत पण चंदनाशिवाय त्यात चंदनाचा सुगंध येत नाही.
सर्व डोंगरावर खनिजे आहेत पण तत्वज्ञानी दगडाशिवाय त्यांचे सोन्यात रूपांतर होत नाही.
चार वर्णांपैकी कोणीही आणि सहा तत्त्वज्ञानाचा अभ्यासक संतांच्या संगतीशिवाय (खरा) साधू होऊ शकत नाही.
गुरूंच्या शिकवणुकीमुळे गुरुमुखांना संतांच्या संगतीचे महत्त्व कळते.
मग, ते चैतन्य शब्दाशी जुळवून घेतात, प्रेमळ भक्तीचा अमृताचा प्याला घेतात.
मन आता अध्यात्मिक अनुभूतीच्या सर्वोच्च अवस्थेला (तुरीया) पोहोचते आणि सूक्ष्म बनून परमेश्वराच्या प्रेमात स्थिर होते.
अदृश्य भगवंताचे दर्शन करणाऱ्या गुरुमुखांना त्या सुखाचे फळ मिळते.
संतांच्या संगतीने गोमुखांना आनंद मिळतो. मायेत राहूनही ते उदासीन राहतात.
कमळाप्रमाणे, जो पाण्यात राहतो आणि तरीही आपली दृष्टी सूर्याकडे स्थिर ठेवतो, गुरुमुख सदैव आपले चैतन्य परमेश्वराशी जोडलेले असतात.
चंदन सापांनी गुंफलेले राहते परंतु तरीही ते थंड आणि शांतता निर्माण करणारा सुगंध सर्वत्र पसरवते.
संसारात राहणारे गुरुमुख संतांच्या संगतीने चैतन्य शब्दाशी जोडून समरस होऊन फिरतात.
योग आणि भोग (भोग) या तंत्रावर विजय मिळवून ते जीवनात मुक्त, अविश्वनीय आणि अविनाशी होतात.
अतींद्रिय ब्रह्म जसे परिपूर्ण ब्रह्म आहे, त्याचप्रमाणे आशा आणि इच्छांबद्दल उदासीन असणारे गुरू देखील ईश्वराशिवाय दुसरे काही नाही.
(गुरूद्वारे) ती अगम्य कथा आणि परमेश्वराचा अव्यक्त प्रकाश (जगाला) ज्ञात होतो.