વારાં ભાઇ ગુર્દાસજી

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥

એક ઓંકાર, દિવ્ય ઉપદેશકની કૃપાથી પ્રાપ્ત થયેલી પ્રાથમિક ઊર્જા

ਪਉੜੀ ੧

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਕੂੜੇ ਬਾਦਿਸਾਹ ਦੁਨੀਆਵੇ ।

સાચા ગુરુ (ભગવાન) સાચા સમ્રાટ છે; અન્ય તમામ દુન્યવી પ્રકારો નકલી છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਥਾ ਨਾਥੁ ਹੈ ਹੋਇ ਨਉਂ ਨਾਥ ਅਨਾਥ ਨਿਥਾਵੇ ।

સાચા ગુરુ પ્રભુના ભગવાન છે; નવ નાથ (તપસ્વી યોગી આદેશોના સભ્યો અને વડાઓ) નિર્વાસિત અને કોઈ ગુરુ વિનાના છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚੁ ਦਾਤਾਰੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਦਾਤੇ ਫਿਰਦੇ ਪਾਛਾਵੇ ।

સાચા ગુરુ સાચા દાનકર્તા છે; અન્ય દાતાઓ ફક્ત તેમની પાછળ જાય છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਕਰਿ ਕਰਤੂਤਿ ਨਿਨਾਵਨਿ ਨਾਵੇ ।

સાચા ગુરુ એ સર્જક છે અને અજાણ્યાઓને નામ (નામ) આપીને પ્રખ્યાત કરે છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਸਾਹੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਸਾਹ ਅਵੇਸਾਹ ਉਚਾਵੇ ।

સાચા ગુરુ જ સાચો બેંકર છે; અન્ય શ્રીમંત વ્યક્તિઓ પર વિશ્વાસ કરી શકાતો નથી.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਚਾ ਵੈਦੁ ਹੈ ਹੋਰੁ ਵੈਦੁ ਸਭ ਕੈਦ ਕੂੜਾਵੇ ।

સાચા ગુરુ જ સાચા વૈદ્ય છે; અન્યો પોતે સ્થળાંતરના ખોટા બંધનમાં કેદ છે.

ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਭਿ ਨਿਗੋਸਾਵੈ ।੧।

સાચા ગુરુ વિના તેઓ બધા માર્ગદર્શક બળ વગરના છે.

ਪਉੜੀ ੨

ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਜਾਣੀਐ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਸਰਣੀ ਆਏ ।

સાચા ગુરુ એ તીર્થસ્થાનો છે જેના આશ્રયમાં હિંદુઓના અઠ્ઠાવટી તીર્થસ્થાનો છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਉ ਅਭੇਉ ਹੈ ਹੋਰੁ ਦੇਵ ਗੁਰੁ ਸੇਵ ਤਰਾਏ ।

દ્વંદ્વથી પરે હોવાથી, સાચા ગુરુ એ સર્વોપરી ભગવાન છે અને અન્ય દેવો તેમની સેવા કરીને જ વિશ્વ સમુદ્રને પાર કરે છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਰਸਿ ਪਰਸਿਐ ਲਖ ਪਾਰਸ ਪਾ ਖਾਕੁ ਸੁਹਾਏ ।

સાચો ગુરુ એ ફિલસૂફનો પથ્થર છે જેના પગની ધૂળ લાખો ફિલોસોફરના પથ્થરોને શોભે છે.

ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਰਿਜਾਤੁ ਪਾਰਜਾਤ ਲਖ ਸਫਲ ਧਿਆਏ ।

સાચા ગુરુ એ સંપૂર્ણ મનોકામના પૂર્ણ કરનાર વૃક્ષ છે જેનું ધ્યાન લાખો ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરનાર વૃક્ષો દ્વારા કરવામાં આવે છે.

ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖੁ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਸਿਖ ਸੁਣਾਏ ।

સાચા ગુરુ આનંદનો સાગર છે તે જુદા જુદા ઉપદેશોના રૂપમાં મોતી વહેંચે છે.

ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਸਤਿਗੁਰ ਚਰਣ ਚਿੰਤਾਮਣੀ ਅਚਿੰਤ ਕਰਾਏ ।

સાચા ગુરુના ચરણ એ કલ્પિત રત્ન (ચિંતામણિ)ની ઇચ્છા પૂરી કરે છે જે અસંખ્ય રત્નોને ચિંતાઓથી મુક્ત બનાવે છે.

ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਭਿ ਦੂਜੈ ਭਾਏ ।੨।

સાચા ગુરુ (ભગવાન) સિવાય અન્ય તમામ દ્વૈત છે (જે વ્યક્તિ સ્થળાંતરનું ચક્ર બનાવે છે).

ਪਉੜੀ ੩

ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਉਤਮੁ ਜੂਨਿ ਸੁ ਮਾਣਸ ਦੇਹੀ ।

ચોર્યાસી લાખ પ્રજાતિઓમાંથી મનુષ્યનું જીવન શ્રેષ્ઠ છે.

ਅਖੀ ਦੇਖੈ ਨਦਰਿ ਕਰਿ ਜਿਹਬਾ ਬੋਲੇ ਬਚਨ ਬਿਦੇਹੀ ।

માણસ પોતાની આંખોથી જુએ છે અને જીભ વડે તે ભગવાનની સ્તુતિ કરે છે.

ਕੰਨੀ ਸੁਣਦਾ ਸੁਰਤਿ ਕਰਿ ਵਾਸ ਲਏ ਨਕਿ ਸਾਸ ਸਨੇਹੀ ।

કાનથી તે ધ્યાનથી સાંભળે છે અને નાકથી પ્રેમથી ગંધ લે છે.

ਹਥੀ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਵਣੀ ਪੈਰੀ ਚਲਣੁ ਜੋਤਿ ਇਵੇਹੀ ।

હાથ વડે તે આજીવિકા મેળવે છે અને પગની શક્તિથી ચાલે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ ਮਨਮੁਖ ਮੂਰਤਿ ਮਤਿ ਕਿਨੇਹੀ ।

આ પ્રજાતિમાં ગુરમુખનું જીવન સફળ છે પણ મનમુખી, મનની વિચારસરણી કેવી છે? મનમુખનું વિચાર દુષ્ટ છે.

ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਵਿਸਾਰਿ ਕੈ ਮਾਣਸ ਦੀ ਮਨਿ ਆਸ ਧਰੇਹੀ ।

મનમુખ, પ્રભુને ભૂલીને માણસો પર પોતાની આશાઓ બાંધે છે.

ਪਸੂ ਪਰੇਤਹੁ ਬੁਰੀ ਬੁਰੇਹੀ ।੩।

તેનું શરીર પ્રાણીઓ અને ભૂત કરતાં પણ ખરાબ છે.

ਪਉੜੀ ੪

ਸਤਿਗੁਰ ਸਾਹਿਬੁ ਛਡਿ ਕੈ ਮਨਮੁਖੁ ਹੋਇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਬੰਦਾ ।

મનમુખ, ચિત્ત લક્ષી, સાચા ગુરુ ભગવાનને છોડીને મનુષ્યનો દાસ બની જાય છે.

ਹੁਕਮੀ ਬੰਦਾ ਹੋਇ ਕੈ ਨਿਤ ਉਠਿ ਜਾਇ ਸਲਾਮ ਕਰੰਦਾ ।

માણસનો કર્મશીલ છોકરો બનીને તે દરરોજ તેને સલામ કરવા જાય છે.

ਆਠ ਪਹਰ ਹਥ ਜੋੜਿ ਕੈ ਹੋਇ ਹਜੂਰੀ ਖੜਾ ਰਹੰਦਾ ।

ચોવીસ કલાક (આઠ પહાડ) હાથ જોડીને તે તેના ગુરુ સમક્ષ ઊભો રહે છે.

ਨੀਦ ਨ ਭੁਖ ਨ ਸੁਖ ਤਿਸੁ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਹੈ ਡਰੰਦਾ ।

તેની પાસે ઊંઘ, ભૂખ અને આનંદ નથી અને તે એટલો ડરતો રહે છે કે જાણે તેને બલિદાન આપવામાં આવ્યું હોય.

ਪਾਣੀ ਪਾਲਾ ਧੁਪ ਛਾਉ ਸਿਰ ਉਤੈ ਝਲਿ ਦੁਖ ਸਹੰਦਾ ।

વરસાદ, ઠંડી, સૂર્યપ્રકાશ, છાંયડા દરમિયાન તે અસંખ્ય વેદનાઓમાંથી પસાર થાય છે.

ਆਤਸਬਾਜੀ ਸਾਰੁ ਵੇਖਿ ਰਣ ਵਿਚਿ ਘਾਇਲੁ ਹੋਇ ਮਰੰਦਾ ।

યુદ્ધના મેદાનમાં (જીવનના) આ જ વ્યક્તિ, લોખંડના તણખાને ફટાકડા સમજીને જીવલેણ ઘાયલ થાય છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜੂਨਿ ਭਵੰਦਾ ।੪।

સંપૂર્ણ ગુરુના (આશ્રય) વિના, તે જાતજાતમાં ભટકે છે.

ਪਉੜੀ ੫

ਨਾਥਾਂ ਨਾਥੁ ਨ ਸੇਵਨੀ ਹੋਇ ਅਨਾਥੁ ਗੁਰੂ ਬਹੁ ਚੇਲੇ ।

ભગવાનના ભગવાન (ભગવાન)ની સેવા કરતા નથી, ઘણા ભગવાન (નાથ) ગુરુ બનીને લોકોને તેમના શિષ્યો તરીકે દીક્ષા આપે છે.

ਕੰਨ ਪੜਾਇ ਬਿਭੂਤਿ ਲਾਇ ਖਿੰਥਾ ਖਪਰੁ ਡੰਡਾ ਹੇਲੇ ।

તેઓ કાન ફાડી નાખે છે અને તેમના શરીર પર રાખ લગાવીને ભીખ માંગવા માટેના બાઉલ અને સ્ટાફ લઈ જાય છે.

ਘਰਿ ਘਰਿ ਟੁਕਰ ਮੰਗਦੇ ਸਿੰਙੀ ਨਾਦੁ ਵਾਜਾਇਨਿ ਭੇਲੇ ।

ઘરે-ઘરે જઈને, તેઓ ખોરાકની ભીખ માંગે છે અને તેમની સિંગી વગાડે છે, જે શિંગડાથી બનેલું એક ખાસ સાધન છે.

ਭੁਗਤਿ ਪਿਆਲਾ ਵੰਡੀਐ ਸਿਧਿ ਸਾਧਿਕ ਸਿਵਰਾਤੀ ਮੇਲੇ ।

શિવરાત્રીના મેળામાં ભેગા મળીને તેઓ એકબીજા સાથે ખાણીપીણી અને પીણાનો કપ વહેંચે છે.

ਬਾਰਹ ਪੰਥ ਚਲਾਇਦੇ ਬਾਰਹ ਵਾਟੀ ਖਰੇ ਦੁਹੇਲੇ ।

તેઓ બાર સંપ્રદાયો (યોગીઓના)માંથી એકને અનુસરે છે અને આ બાર માર્ગો પર આગળ વધે છે એટલે કે તેઓ સ્થળાંતર કરતા જાય છે.

ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਨ ਸਿਝਨੀ ਬਾਜੀਗਰ ਕਰਿ ਬਾਜੀ ਖੇਲੇ ।

ગુરુના શબ્દ વિના કોઈની મુક્તિ થતી નથી અને બધા બજાણિયાઓની જેમ અહીં-ત્યાં દોડે છે.

ਅੰਨ੍ਹੈ ਅੰਨ੍ਹਾ ਖੂਹੀ ਠੇਲੇ ।੫।

આ રીતે આંધળો આંધળાને કૂવામાં ધકેલતો જાય છે.

ਪਉੜੀ ੬

ਸਚੁ ਦਾਤਾਰੁ ਵਿਸਾਰ ਕੈ ਮੰਗਤਿਆਂ ਨੋ ਮੰਗਣ ਜਾਹੀ ।

સાચા દાનવીરને ભૂલીને લોકો ભિખારી આગળ હાથ ફેલાવે છે.

ਢਾਢੀ ਵਾਰਾਂ ਗਾਂਵਦੇ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਜੋਧ ਸਾਲਾਹੀ ।

બાર્ડ્સ બહાદુરોને લગતા બહાદુર કાર્યોના ગીતો ગાય છે અને યોદ્ધાઓના દ્વંદ્વયુદ્ધ અને દુશ્મનાવટની પ્રશંસા કરે છે.

ਨਾਈ ਗਾਵਨਿ ਸੱਦੜੇ ਕਰਿ ਕਰਤੂਤਿ ਮੁਏ ਬਦਰਾਹੀ ।

નાઈઓ એવા લોકોના ગુણગાન પણ ગાય છે જેઓ દુષ્ટ માર્ગે ચાલતા અને દુષ્ટ કાર્યો કરતા મૃત્યુ પામ્યા છે.

ਪੜਦੇ ਭਟ ਕਵਿਤ ਕਰਿ ਕੂੜ ਕੁਸਤੁ ਮੁਖਹੁ ਆਲਾਹੀ ।

સ્તુતિ કરનારાઓ ખોટા રાજાઓ માટે કવિતા સંભળાવે છે અને જુઠ્ઠું બોલતા જાય છે.

ਹੋਇ ਅਸਿਰਿਤ ਪੁਰੋਹਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਰੀਤੈ ਵਿਰਤਿ ਮੰਗਾਹੀ ।

પૂજારીઓ પહેલા આશ્રય શોધે છે પણ પછી બ્રેડ અને બટરનો દાવો કરે છે એટલે કે તેઓ લોકોને ધાર્મિક વિધિની જાળના ભયમાં ફસાવે છે.

ਛੁਰੀਆ ਮਾਰਨਿ ਪੰਖੀਏ ਹਟਿ ਹਟਿ ਮੰਗਦੇ ਭਿਖ ਭਵਾਹੀ ।

માથા પર પીંછા પહેરેલા લોકોના સંપ્રદાયોના લોકો તેમના શરીરને છરીઓથી મુક્કો મારે છે અને દુકાનેથી દુકાને ભીખ માંગવા જાય છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਰੋਵਨਿ ਧਾਹੀ ।੬।

પરંતુ સંપૂર્ણ ગુરુ વિના, તેઓ બધા વિલાપ કરે છે અને ખૂબ રડે છે.

ਪਉੜੀ ੭

ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਕੀਤੇ ਨੋ ਕਰਤਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ।

હે માણસ, તમે સર્જકને યાદ કર્યા નથી અને સર્જનને તમારા સર્જક તરીકે સ્વીકાર્યું છે.

ਨਾਰਿ ਭਤਾਰਿ ਪਿਆਰੁ ਕਰਿ ਪੁਤੁ ਪੋਤਾ ਪਿਉ ਦਾਦੁ ਵਖਾਣੈ ।

પત્ની કે પતિમાં મગ્ન થઈને તમે આગળ પુત્ર, પૌત્ર, પિતા અને દાદાના સંબંધો બનાવ્યા છે.

ਧੀਆ ਭੈਣਾ ਮਾਣੁ ਕਰਿ ਤੁਸਨਿ ਰੁਸਨਿ ਸਾਕ ਬਬਾਣੈ ।

દીકરીઓ અને બહેનો ગર્વથી ખુશ કે નારાજ થઈ જાય છે અને આવો જ કિસ્સો બધા સંબંધીઓનો છે.

ਸਾਹੁਰ ਪੀਹਰੁ ਨਾਨਕੇ ਪਰਵਾਰੈ ਸਾਧਾਰੁ ਧਿਙਾਣੈ ।

અન્ય તમામ સબંધો જેમ કે સાસરીનું ઘર, માતાનું ઘર, મામાનું ઘર અને કુટુંબના અન્ય સંબંધો ધિક્કારપાત્ર છે.

ਚਜ ਅਚਾਰ ਵੀਚਾਰ ਵਿਚਿ ਪੰਚਾ ਅੰਦਰਿ ਪਤਿ ਪਰਵਾਣੈ ।

જો આચાર અને વિચારો સંસ્કારી હોય તો સમાજના ઉચ્ચ વર્ગ સમક્ષ સન્માન મળે છે.

ਅੰਤ ਕਾਲ ਜਮ ਜਾਲ ਵਿਚਿ ਸਾਥੀ ਕੋਇ ਨ ਹੋਇ ਸਿਞਾਣੈ ।

જો કે, અંતે, જ્યારે મૃત્યુની જાળમાં ફસાઈ જાય છે, ત્યારે કોઈ સાથી વ્યક્તિની નોંધ લેતો નથી.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜਾਇ ਜਮਾਣੈ ।੭।

સંપૂર્ણ ગુરુની કૃપાથી વંચિત તમામ વ્યક્તિઓ મૃત્યુથી ડરી જાય છે.

ਪਉੜੀ ੮

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਾਹੁ ਅਥਾਹੁ ਛਡਿ ਕੂੜੇ ਸਾਹੁ ਕੂੜੇ ਵਣਜਾਰੇ ।

અનંત સાચા ગુરુ સિવાય બીજા બધા બેંકરો અને વેપારીઓ ખોટા છે.

ਸਉਦਾਗਰ ਸਉਦਾਗਰੀ ਘੋੜੇ ਵਣਜ ਕਰਨਿ ਅਤਿ ਭਾਰੇ ।

વેપારીઓ ઘોડાઓનો ભારે વેપાર કરે છે.

ਰਤਨਾ ਪਰਖ ਜਵਾਹਰੀ ਹੀਰੇ ਮਾਣਕ ਵਣਜ ਪਸਾਰੇ ।

ઝવેરીઓ ઝવેરાતનું પરીક્ષણ કરે છે અને હીરા અને માણેક દ્વારા તેમનો વ્યવસાય ફેલાવે છે.

ਹੋਇ ਸਰਾਫ ਬਜਾਜ ਬਹੁ ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਕਪੜੁ ਭਾਰੇ ।

સોનાના વેપારીઓ સોનામાં સોદા કરે છે અને રોકડમાં અને ડ્રાપરનો સોદો કપડાંમાં કરે છે.

ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਿਰਸਾਣ ਕਰਿ ਬੀਜ ਲੁਣਨਿ ਬੋਹਲ ਵਿਸਥਾਰੇ ।

ખેડૂતો ખેતી કરે છે અને બીજ વાવે છે પછી તેને કાપીને મોટા ઢગલા કરે છે.

ਲਾਹਾ ਤੋਟਾ ਵਰੁ ਸਰਾਪੁ ਕਰਿ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਵਿਚਾਰੇ ।

આ બધા ધંધામાં નફો, ખોટ, વરદાન, ઈલાજ, મિલન, છૂટા હાથે ચાલે છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਦੁਖੁ ਸੈਂਸਾਰੇ ।੮।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના આ જગતમાં દુઃખ સિવાય કશું જ નથી.

ਪਉੜੀ ੯

ਸਤਿਗੁਰੁ ਵੈਦੁ ਨ ਸੇਵਿਓ ਰੋਗੀ ਵੈਦੁ ਨ ਰੋਗੁ ਮਿਟਾਵੈ ।

સાચા ગુરુ (ભગવાન)ના રૂપમાં સાચા ચિકિત્સકની ક્યારેય સેવા થઈ નથી; તો પછી જે વૈદ્ય પોતે રોગી છે તે બીજાના રોગને કેવી રીતે દૂર કરી શકે?

ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧੁ ਵਿਚਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਦੁਬਿਧਾ ਕਰਿ ਕਰਿ ਧ੍ਰੋਹੁ ਵਧਾਵੈ ।

આ સંસારી વૈદ્યો જેઓ પોતે વાસના, ક્રોધ, લોભ, મોહમાં મગ્ન છે, લોકોને છેતરે છે અને તેમના રોગોમાં વધારો કરે છે.

ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਉਪਾਧਿ ਵਿਚਿ ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਵੈ ।

આ રીતે આ બિમારીઓમાં સંડોવાયેલો માણસ સ્થળાંતર કરતો જાય છે અને દુઃખથી ભરેલો રહે છે.

ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਪਾਰੁ ਨ ਪਾਵੈ ।

તે આવતા-જતા ભટકી જાય છે અને સંસાર-સાગરને પાર કરી શકવા અસમર્થ બની જાય છે.

ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਮੋਹਣੀ ਤਾਮਸੁ ਤਿਸਨਾ ਸਾਂਤਿ ਨ ਆਵੈ ।

આશાઓ અને ઈચ્છાઓ હંમેશા તેના મનને આકર્ષિત કરે છે અને દુષ્ટ વૃત્તિઓ દ્વારા માર્ગદર્શન આપીને તે ક્યારેય શાંતિ પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી.

ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਪਾਇ ਕਿਉ ਮਨੁ ਮੂਰਖੁ ਅਗਿ ਬੁਝਾਵੈ ।

મનમુખે તેલ લગાવીને આગ કેવી રીતે બુઝાવી શકે?

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਕਉਣੁ ਛੁਡਾਵੈ ।੯।

સંપૂર્ણ ગુરુ સિવાય કોણ માણસને આ બંધનોમાંથી મુક્ત કરી શકે?

ਪਉੜੀ ੧੦

ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਛਡਿ ਕੈ ਅਠਿਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਵਣ ਜਾਹੀ ।

સાચા ગુરુ (ભગવાન)ના રૂપમાં તીર્થસ્થાન છોડીને લોકો અઠ્ઠાવટી પવિત્ર સ્થળોએ સ્નાન કરવા જાય છે.

ਬਗੁਲ ਸਮਾਧਿ ਲਗਾਇ ਕੈ ਜਿਉ ਜਲ ਜੰਤਾਂ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਖਾਹੀ ।

ક્રેનની જેમ, તેઓ સમાધિમાં તેમની આંખો બંધ રાખે છે પરંતુ તેઓ નાના જીવોને પકડી લે છે, તેમને સખત દબાવીને ખાય છે.

ਹਸਤੀ ਨੀਰਿ ਨਵਾਲੀਅਨਿ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਲਿ ਖੇਹ ਉਡਾਹੀ ।

હાથીને પાણીમાં સ્નાન કરાવવામાં આવે છે, પરંતુ પાણીમાંથી બહાર આવીને તે ફરીથી તેના શરીર પર ધૂળ ફેલાવે છે.

ਨਦੀ ਨ ਡੁਬੈ ਤੂੰਬੜੀ ਤੀਰਥੁ ਵਿਸੁ ਨਿਵਾਰੈ ਨਾਹੀ ।

કોલોસિન્થ પાણીમાં ડૂબતું નથી અને ઘણા તીર્થસ્થાનોમાં સ્નાન પણ તેનું ઝેર જવા દેતું નથી.

ਪਥਰੁ ਨੀਰ ਪਖਾਲੀਐ ਚਿਤਿ ਕਠੋਰੁ ਨ ਭਿਜੈ ਗਾਹੀ ।

પત્થર પાણીમાં નાખીને ધોવાથી પહેલાની જેમ સખત રહે છે અને તેની અંદર પાણી પ્રવેશતું નથી.

ਮਨਮੁਖ ਭਰਮ ਨ ਉਤਰੈ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ਖਾਇ ਭਵਾਹੀ ।

મનની ભ્રમણા અને સંશય લક્ષી મનમુખનો ક્યારેય અંત આવતો નથી અને તે હંમેશા શંકામાં ભટકે છે.

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਪਾਰ ਨ ਪਾਹੀ ।੧੦।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના કોઈ પણ સંસાર-સમુદ્રને પાર કરી શકતું નથી.

ਪਉੜੀ ੧੧

ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਰਸੁ ਪਰਹਰੈ ਪਥਰੁ ਪਾਰਸੁ ਢੂੰਢਣ ਜਾਏ ।

સાચા ગુરુના રૂપમાં ફિલસૂફના પથ્થરને બાજુએ મૂકીને લોકો ભૌતિક ફિલોસોફરના પથ્થરને શોધતા જાય છે.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕ ਧਾਤੁ ਕਰਿ ਲੁਕਦਾ ਫਿਰੈ ਨ ਪ੍ਰਗਟੀ ਆਏ ।

સાચા ગુરુ જે આઠ ધાતુઓને સોનામાં રૂપાંતરિત કરી શકે છે તે હકીકતમાં પોતાની જાતને છુપાવે છે અને ધ્યાન આપતા નથી.

ਲੈ ਵਣਵਾਸੁ ਉਦਾਸੁ ਹੋਇ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ।

ધૈર્યલક્ષી વ્યક્તિ તેને જંગલોમાં શોધે છે અને અનેક ભ્રમણાઓમાં નિરાશ થઈ જાય છે.

ਹਥੀ ਕਾਲਖ ਛੁਥਿਆ ਅੰਦਰਿ ਕਾਲਖ ਲੋਭ ਲੁਭਾਏ ।

ધનનો સ્પર્શ બહારથી કાળો કરી નાખે છે અને મન પણ તેનાથી ગંધાઈ જાય છે.

ਰਾਜ ਡੰਡੁ ਤਿਸੁ ਪਕੜਿਆ ਜਮ ਪੁਰਿ ਭੀ ਜਮ ਡੰਡੁ ਸਹਾਏ ।

સંપત્તિને પકડવાથી વ્યક્તિ અહીં જાહેર સજા અને તેના નિવાસસ્થાનમાં મૃત્યુના સ્વામી દ્વારા સજા માટે જવાબદાર બને છે.

ਮਨਮੁਖ ਜਨਮੁ ਅਕਾਰਥਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਕੁਦਾਇ ਹਰਾਏ ।

નિરર્થક મન લક્ષી જન્મ છે; તે દ્વૈતમાં મગ્ન થઈને ખોટો ડાઇસ રમે છે અને જીવનની રમત હારી જાય છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਏ ।੧੧।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના ભ્રમ દૂર થઈ શકતો નથી.

ਪਉੜੀ ੧੨

ਪਾਰਿਜਾਤੁ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਮੰਗਨਿ ਕਲਪ ਤਰੋਂ ਫਲ ਕਚੇ ।

ગુરુના રૂપમાં ઈચ્છા-પૂર્તિ કરનાર વૃક્ષને છોડીને, લોકો પરંપરાગત ઈચ્છા-પૂર્તિ કરનારા વૃક્ષ (કલ્પતરુ/પારિજાત)ના કાચા ફળ મેળવવા ઈચ્છે છે.

ਪਾਰਜਾਤੁ ਲਖ ਸੁਰਗੁ ਸਣੁ ਆਵਾ ਗਵਣੁ ਭਵਣ ਵਿਚਿ ਪਚੇ ।

સ્થળાંતરના ચક્રમાં સ્વર્ગ સહિત લાખો પારિજાતો નાશ પામી રહ્યા છે.

ਮਰਦੇ ਕਰਿ ਕਰਿ ਕਾਮਨਾ ਦਿਤਿ ਭੁਗਤਿ ਵਿਚਿ ਰਚਿ ਵਿਰਚੇ ।

ઇચ્છાઓ દ્વારા નિયંત્રિત લોકો નાશ પામી રહ્યા છે અને ભગવાન દ્વારા જે કંઈપણ આપવામાં આવ્યું છે તેનો આનંદ માણવામાં વ્યસ્ત છે.

ਤਾਰੇ ਹੋਇ ਅਗਾਸ ਚੜਿ ਓੜਕਿ ਤੁਟਿ ਤੁਟਿ ਥਾਨ ਹਲਚੇ ।

સારા કર્મો કરનાર માણસ આકાશમાં તારાઓના રૂપમાં પ્રસ્થાપિત થાય છે અને સદ્ગુણોના પરિણામોને ખતમ કરીને ફરીથી ખરતા તારા બની જાય છે.

ਮਾਂ ਪਿਉ ਹੋਏ ਕੇਤੜੇ ਕੇਤੜਿਆਂ ਦੇ ਹੋਏ ਬਚੇ ।

સ્થળાંતર દ્વારા ફરીથી તેઓ માતા અને પિતા બને છે અને ઘણા બાળકોને જન્મ આપે છે.

ਪਾਪ ਪੁੰਨੁ ਬੀਉ ਬੀਜਦੇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਫਲ ਅੰਦਰਿ ਚਹਮਚੇ ।

આગળ વાવણી અનિષ્ટો અને સદ્ગુણો આનંદ અને દુઃખમાં ડૂબેલા રહે છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਹਰਿ ਨ ਪਰਚੇ ।੧੨।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના ભગવાનને ખુશ કરી શકાય નહીં.

ਪਉੜੀ ੧੩

ਸੁਖੁ ਸਾਗਰੁ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਭਵਜਲ ਅੰਦਰਿ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ।

આનંદના સાગર, ગુરુને છોડીને, વ્યક્તિ ભ્રમણા અને કપટના સંસાર સાગરમાં ઉપર-નીચે ઉછાળે છે.

ਲਹਰੀ ਨਾਲਿ ਪਛਾੜੀਅਨਿ ਹਉਮੈ ਅਗਨੀ ਅੰਦਰਿ ਲੂਸੇ ।

સંસાર-સાગરના તરંગોનો પ્રહાર અને અહંકારની અગ્નિ અંતરમનને સતત ભસ્મીભૂત કરે છે.

ਜਮ ਦਰਿ ਬਧੇ ਮਾਰੀਅਨਿ ਜਮਦੂਤਾਂ ਦੇ ਧਕੇ ਧੂਸੇ ।

મૃત્યુના દરવાજે બાંધીને મારવામાં આવે છે, વ્યક્તિને મૃત્યુના સંદેશવાહકોની લાતો મળે છે.

ਗੋਇਲਿ ਵਾਸਾ ਚਾਰਿ ਦਿਨ ਨਾਉ ਧਰਾਇਨਿ ਈਸੇ ਮੂਸੇ ।

કદાચ કોઈએ પોતાનું નામ ખ્રિસ્ત અથવા મોસેસના નામ પર રાખ્યું હોય, પરંતુ આ દુનિયામાં બધાએ થોડા દિવસો રહેવાનું છે.

ਘਟਿ ਨ ਕੋਇ ਅਖਾਇਦਾ ਆਪੋ ਧਾਪੀ ਹੈਰਤ ਹੂਸੇ ।

અહીં કોઈ પણ પોતાને નીચું નથી માનતું અને બધા જ સ્વાર્થ માટે ઉંદરની દોડમાં મગ્ન છે અને આખરે પોતાને આંચકો અનુભવે છે.

ਸਾਇਰ ਦੇ ਮਰਜੀਵੜੇ ਕਰਨਿ ਮਜੂਰੀ ਖੇਚਲ ਖੂਸੇ ।

જેઓ ગુરુના રૂપમાં વિદ્યમાન આનંદ-સમુદ્રના વિવિધતા ધરાવે છે, તેઓ જ શ્રમમાં (આધ્યાત્મિક અનુશાસનમાં) પ્રસન્ન રહે છે.

ਗੁਰੁ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਡਾਂਗ ਡੰਗੂਸੇ ।੧੩।

સાચા ગુરુ વિના, બધા હંમેશા ઝઘડામાં રહે છે.

ਪਉੜੀ ੧੪

ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਗੁਰੁ ਛਡਿ ਕੈ ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਚਿੰਤਾ ਨ ਗਵਾਏ ।

કલ્પિત રત્ન (ચિંતામણિ) પૂર્ણ કરતી પરંપરાગત ઈચ્છાઓ ચિંતાને દૂર કરી શકતી નથી જો કોઈ વ્યક્તિ ગુરુ, ચિંતામણિ કેળવી ન શકે.

ਚਿਤਵਣੀਆ ਲਖ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਤ੍ਰਾਸ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਗਨਿ ਬੁਝਾਏ ।

ઘણી બધી આશાઓ અને નિરાશાઓ માણસને દિવસે ને દિવસે ડરાવે છે અને ઈચ્છાઓની આગ તે ક્યારેય બુઝાતી નથી.

ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਅਗਲਾ ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਅੰਗਿ ਹੰਢਾਏ ।

પુષ્કળ સોનું, સંપત્તિ, માણેક અને મોતી માણસ પહેરે છે.

ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਪੈਨ੍ਹ ਕੇ ਚੋਆ ਚੰਦਨ ਮਹਿ ਮਹਕਾਏ ।

રેશમી વસ્ત્રો પહેરીને ચંદન વગેરેની સુગંધ ચારે બાજુ વિખેરી નાખવી.

ਹਾਥੀ ਘੋੜੇ ਪਾਖਰੇ ਮਹਲ ਬਗੀਚੇ ਸੁਫਲ ਫਲਾਏ ।

માણસ હાથી, ઘોડા, મહેલો અને ફળોથી ભરેલા બગીચા રાખે છે.

ਸੁੰਦਰਿ ਨਾਰੀ ਸੇਜ ਸੁਖੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਧੋਹਿ ਲਪਟਾਏ ।

સુંદર સ્ત્રીઓ સાથે આનંદ આપતી પથારીનો આનંદ માણીને તે અનેક કપટ અને મોહમાં મગ્ન રહે છે.

ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਜਿਉ ਆਸਾ ਮਨਸਾ ਦੁਖਿ ਵਿਹਾਏ ।

તે બધા અગ્નિના બળતણ છે અને માણસ આશાઓ અને ઇચ્છાઓના દુઃખમાં જીવન વિતાવે છે

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਾਏ ।੧੪।

જો તે સંપૂર્ણ ગુરુ વિના રહે તો તેણે યમ (મૃત્યુ દેવ)ના ધામમાં પહોંચવું પડશે.

ਪਉੜੀ ੧੫

ਲਖ ਤੀਰਥ ਲਖ ਦੇਵਤੇ ਪਾਰਸ ਲਖ ਰਸਾਇਣੁ ਜਾਣੈ ।

લાખો તીર્થસ્થાનો છે અને તેથી દેવતાઓ, ફિલોસોફરના પત્થરો અને રસાયણો છે.

ਲਖ ਚਿੰਤਾਮਣਿ ਪਾਰਜਾਤ ਕਾਮਧੇਨੁ ਲਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਆਣੈ ।

લાખો ચિંતામણિ છે, ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરનારા વૃક્ષો અને ગાયો છે, અને અમૃત પણ લાખોની સંખ્યામાં છે.

ਰਤਨਾ ਸਣੁ ਸਾਇਰ ਘਣੇ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਿਧਿ ਸੋਭਾ ਸੁਲਤਾਣੈ ।

મોતી, ચમત્કારિક શક્તિઓ અને આરાધ્ય પ્રકારના મહાસાગરો પણ ઘણા છે.

ਲਖ ਪਦਾਰਥ ਲਖ ਫਲ ਲਖ ਨਿਧਾਨੁ ਅੰਦਰਿ ਫੁਰਮਾਣੈ ।

મટીરીયલ, ફ્રુટ અને સ્ટોર્સ ઓર્ડર કરવા માટે હાજર રહે છે તે પણ લાખોની સંખ્યામાં છે.

ਲਖ ਸਾਹ ਪਾਤਿਸਾਹ ਲਖ ਲਖ ਨਾਥ ਅਵਤਾਰੁ ਸੁਹਾਣੈ ।

બેંકર, સમ્રાટો, નાથ અને ભવ્ય અવતારો પણ અસંખ્ય સંખ્યામાં છે.

ਦਾਨੈ ਕੀਮਤਿ ਨਾ ਪਵੈ ਦਾਤੈ ਕਉਣੁ ਸੁਮਾਰੁ ਵਖਾਣੈ ।

જ્યારે સખાવતી સંસ્થાઓનું મૂલ્યાંકન કરી શકાતું નથી, ત્યારે કોઈ દાન આપનારની હદનું વર્ણન કેવી રીતે કરી શકે.

ਕੁਦਰਤਿ ਕਾਦਰ ਨੋ ਕੁਰਬਾਣੈ ।੧੫।

આ સમગ્ર સૃષ્ટિ તે સર્જક પ્રભુને અર્પણ છે.

ਪਉੜੀ ੧੬

ਰਤਨਾ ਦੇਖੈ ਸਭੁ ਕੋ ਰਤਨ ਪਾਰਖੂ ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ।

ઝવેરાત તો બધા જોતા હોય છે પણ ઝવેરી એ કોઈ દુર્લભ હોય છે જે ઝવેરાતની તપાસ કરે છે.

ਰਾਗ ਨਾਦ ਸਭ ਕੋ ਸੁਣੈ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸਮਝੈ ਵਿਰਲੋਈ ।

ધૂન અને તાલ બધા સાંભળે છે પણ શબ્દ ચેતનાના રહસ્યને ભાગ્યે જ સમજે છે,

ਗੁਰਸਿਖ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਮਾਲ ਪਰੋਈ ।

ગુરુના શીખો મોતી છે જે મંડળના રૂપમાં માળાથી લટકાવવામાં આવે છે.

ਹੀਰੈ ਹੀਰਾ ਬੇਧਿਆ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਮਿਲਿ ਪਰਚਾ ਹੋਈ ।

ફક્ત તેની ચેતના શબ્દમાં ભળી જાય છે જેના મનનો હીરો શબ્દના હીરા, ગુરુ દ્વારા કાપવામાં આવે છે.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰੁ ਗੋਵਿੰਦੁ ਸਿਞਾਣੈ ਸੋਈ ।

ગુણાતીત બ્રહ્મ એ પ્રીફેક્ટ બ્રહ્મ છે અને ગુરુ ભગવાન છે તે હકીકત માત્ર ગુરુમુખી, ગુરુ-લક્ષી વ્યક્તિ દ્વારા જ ઓળખાય છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਹਜਿ ਘਰੁ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਜਾਣੁ ਜਣੋਈ ।

માત્ર ગુરુમુખો જ આનંદના ફળ મેળવવા માટે આંતરિક જ્ઞાનના ધામમાં પ્રવેશ કરે છે અને માત્ર તેઓ જ પ્રેમના પ્યાલાના આનંદને જાણે છે અને અન્યને પણ તે જાણતા હોય છે.

ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰੁ ਹੋਈ ।੧੬।

પછી ગુરુ અને શિષ્ય સમાન બની જાય છે.

ਪਉੜੀ ੧੭

ਮਾਣਸ ਜਨਮੁ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਹੋਇ ਅਮੋਲੁ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਾਏ ।

માનવ જીવન અમૂલ્ય છે અને જન્મથી માણસને પવિત્ર મંડળનો સંગ મળે છે.

ਅਖੀ ਦੁਇ ਨਿਰਮੋਲਕਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਰਸ ਧਿਆਨ ਲਿਵ ਲਾਏ ।

બંને આંખો અમૂલ્ય છે જે સાચા ગુરુને જુએ છે અને ગુરુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને તેમનામાં લીન રહે છે.

ਮਸਤਕੁ ਸੀਸੁ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਚਰਣ ਸਰਣਿ ਗੁਰੁ ਧੂੜਿ ਸੁਹਾਏ ।

કપાળ પણ અમૂલ્ય છે જે ગુરુના ચરણોના આશ્રયમાં રહીને ગુરુની ધૂળથી શોભે છે.

ਜਿਹਬਾ ਸ੍ਰਵਣ ਅਮੋਲਕਾ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸੁਣਿ ਸਮਝਿ ਸੁਣਾਏ ।

જીભ અને કાન પણ અમૂલ્ય છે જેને ધ્યાનથી સમજવા અને સાંભળવાથી અન્ય લોકો પણ સમજી અને સાંભળે છે.

ਹਸਤ ਚਰਣ ਨਿਰਮੋਲਕਾ ਗੁਰਮੁਖ ਮਾਰਗਿ ਸੇਵ ਕਮਾਏ ।

હાથ-પગ પણ અમૂલ્ય છે જે ગુરૂમુખ બની સેવા કરે છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਿਦਾ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਅੰਦਰਿ ਗੁਰੁ ਉਪਦੇਸੁ ਵਸਾਏ ।

ગુરુમુખનું હૃદય અમૂલ્ય છે જેમાં ગુરુનો ઉપદેશ રહે છે.

ਪਤਿ ਪਰਵਾਣੈ ਤੋਲਿ ਤੁਲਾਏ ।੧੭।

જે કોઈ આવા ગુરુમુખો સમાન બને છે, તે પ્રભુના દરબારમાં આદર પામે છે.

ਪਉੜੀ ੧੮

ਰਕਤੁ ਬਿੰਦੁ ਕਰਿ ਨਿਮਿਆ ਚਿਤ੍ਰ ਚਲਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਬਣਾਇਆ ।

માતાના રક્ત અને પિતાના વીર્યથી માનવ શરીરનું નિર્માણ થયું અને ભગવાને આ અદ્ભુત સિદ્ધિ સિદ્ધ કરી.

ਗਰਭ ਕੁੰਡ ਵਿਚਿ ਰਖਿਆ ਜੀਉ ਪਾਇ ਤਨੁ ਸਾਜਿ ਸੁਹਾਇਆ ।

આ માનવ શરીરને ગર્ભના કૂવામાં રાખવામાં આવ્યું હતું. પછી તેમાં જીવન ભેળવવામાં આવ્યું અને તેની ભવ્યતામાં વધુ વધારો થયો.

ਮੁਹੁ ਅਖੀ ਦੇ ਨਕੁ ਕੰਨ ਹਥ ਪੈਰ ਦੰਦ ਵਾਲ ਗਣਾਇਆ ।

મોં, આંખ, નાક, કાન, હાથ, દાંત, વાળ વગેરે તેને અર્પણ કર્યા હતા.

ਦਿਸਟਿ ਸਬਦ ਗਤਿ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵੈ ਰਾਗ ਰੰਗ ਰਸ ਪਰਸ ਲੁਭਾਇਆ ।

માણસને દ્રષ્ટિ, વાણી, સાંભળવાની શક્તિ અને શબ્દમાં ભળી જવાની ચેતના આપવામાં આવી હતી. તેના કાન, આંખ, જીભ અને ચામડી માટે સ્વરૂપ, આનંદ, ગંધ વગેરેની રચના થઈ.

ਉਤਮੁ ਕੁਲੁ ਉਤਮੁ ਜਨਮੁ ਰੋਮ ਰੋਮ ਗਣਿ ਅੰਗ ਸਬਾਇਆ ।

શ્રેષ્ઠ કુટુંબ (મનુષ્યનું) અને તેમાં જન્મ આપીને, ભગવાન ભગવાને એક અને તમામ અંગોને આકાર આપ્યો.

ਬਾਲਬੁਧਿ ਮੁਹਿ ਦੁਧਿ ਦੇ ਕਰਿ ਮਲ ਮੂਤ੍ਰ ਸੂਤ੍ਰ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ।

બાળપણમાં, માતા મોંમાં દૂધ રેડે છે અને (બાળકને) શૌચ કરે છે.

ਹੋਇ ਸਿਆਣਾ ਸਮਝਿਆ ਕਰਤਾ ਛਡਿ ਕੀਤੇ ਲਪਟਾਇਆ ।

જ્યારે મોટો થાય છે, ત્યારે તે (માણસ) સર્જક ભગવાનને છોડીને તેની રચનામાં મગ્ન થઈ જાય છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਮੋਹਿਆ ਮਾਇਆ ।੧੮।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના, માણસ માયાની જાળમાં તલ્લીન થઈ જાય છે.

ਪਉੜੀ ੧੯

ਮਨਮੁਖ ਮਾਣਸ ਦੇਹ ਤੇ ਪਸੂ ਪਰੇਤ ਅਚੇਤ ਚੰਗੇਰੇ ।

બુદ્ધિ વગરના કહેવાતા પ્રાણીઓ અને ભૂત મન-લક્ષી મનમુખ કરતાં વધુ સારા છે.

ਹੋਇ ਸੁਚੇਤ ਅਚੇਤ ਹੋਇ ਮਾਣਸੁ ਮਾਣਸ ਦੇ ਵਲਿ ਹੇਰੇ ।

જ્ઞાની હોવા છતાં પણ માણસ મૂર્ખ બની જાય છે અને માણસો તરફ જોતો જાય છે (પોતાના સ્વાર્થ માટે).

ਪਸੂ ਨ ਮੰਗੈ ਪਸੂ ਤੇ ਪੰਖੇਰੂ ਪੰਖੇਰੂ ਘੇਰੇ ।

પશુઓ પાસેથી પ્રાણી અને પક્ષી પાસેથી પક્ષી ક્યારેય કશું માગતું નથી.

ਚਉਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੂਨਿ ਵਿਚਿ ਉਤਮ ਮਾਣਸ ਜੂਨਿ ਭਲੇਰੇ ।

ચોર્યાસી લાખ જીવસૃષ્ટિમાં માનવજીવન સર્વશ્રેષ્ઠ છે.

ਉਤਮ ਮਨ ਬਚ ਕਰਮ ਕਰਿ ਜਨਮੁ ਮਰਣ ਭਵਜਲੁ ਲਖ ਫੇਰੇ ।

શ્રેષ્ઠ મન, વાણી અને ક્રિયાઓ હોવા છતાં માણસ જીવન અને મૃત્યુના મહાસાગરમાં વિચરણ કરતો જાય છે.

ਰਾਜਾ ਪਰਜਾ ਹੋਇ ਕੈ ਸੁਖ ਵਿਚਿ ਦੁਖੁ ਹੋਇ ਭਲੇ ਭਲੇਰੇ ।

રાજા હોય કે પ્રજા, સત્પુરુષો પણ આનંદથી (દૂર જવાનો) ભય સહન કરે છે.

ਕੁਤਾ ਰਾਜ ਬਹਾਲੀਐ ਚਕੀ ਚਟਣ ਜਾਇ ਅਨ੍ਹੇਰੇ ।

કૂતરો, સિંહાસન પર બેઠો હોય તો પણ, તેના મૂળ સ્વભાવ પ્રમાણે અંધકારના પતન વખતે લોટમિલ ચાટતો જાય છે.

ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਵਿਣੁ ਗਰਭ ਵਸੇਰੇ ।੧੯।

સંપૂર્ણ ગુરુ વિના ગર્ભના ધામમાં રહેવું પડે છે એટલે કે સ્થળાંતર ક્યારેય સમાપ્ત થતું નથી.

ਪਉੜੀ ੨੦

ਵਣਿ ਵਣਿ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਚੰਦਨੁ ਬਾਝੁ ਨ ਚੰਦਨੁ ਹੋਈ ।

જંગલો વનસ્પતિઓથી ભરપૂર છે પણ ચંદન વિના તેમાં ચંદનની સુગંધ આવતી નથી.

ਪਰਬਤਿ ਪਰਬਤਿ ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਪਾਰਸ ਬਾਝੁ ਨ ਕੰਚਨੁ ਸੋਈ ।

બધા પહાડ પર ખનિજો છે પણ ફિલોસોફરના પથ્થર વિના તે સોનામાં પરિવર્તિત થતા નથી.

ਚਾਰਿ ਵਰਣਿ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਵਿਣੁ ਸਾਧੁ ਨ ਕੋਈ ।

ચાર વર્ણો અને છ તત્વજ્ઞાનના વિદ્વાનોમાંથી કોઈ પણ સંતોની સંગત વિના સાધુ (સાચો) બની શકતો નથી.

ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਜਾਣੋਈ ।

ગુરુના ઉપદેશોથી પ્રભાવિત, ગુરુમુખો સંતોની સંગતનું મહત્વ સમજે છે.

ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਪਿਉ ਪਿਓਈ ।

પછી, તેઓ ચેતનાને શબ્દ સાથે જોડીને, પ્રેમાળ ભક્તિના અમૃતના પ્યાલાને પીવે છે.

ਮਨਿ ਉਨਮਨਿ ਤਨਿ ਦੁਬਲੇ ਦੇਹ ਬਿਦੇਹ ਸਨੇਹ ਸਥੋਈ ।

મન હવે આધ્યાત્મિક અનુભૂતિ (તુરિયા)ના ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચે છે અને સૂક્ષ્મ બનીને પ્રભુના પ્રેમમાં સ્થિર થાય છે.

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਅਲਖ ਲਖੋਈ ।੨੦।

અદ્રશ્ય ભગવાનને જોનારા ગુરુમુખો એ આનંદનું ફળ મેળવે છે.

ਪਉੜੀ ੨੧

ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਸਾਧਸੰਗੁ ਮਾਇਆ ਅੰਦਰਿ ਕਰਨਿ ਉਦਾਸੀ ।

ગુમુખોને સંતોના સંગમાં આનંદ મળે છે. તેઓ માયામાં રહેતા હોવા છતાં તેનાથી અલિપ્ત રહે છે.

ਜਿਉ ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਕਵਲੁ ਹੈ ਸੂਰਜ ਧ੍ਯਾਨੁ ਅਗਾਸੁ ਨਿਵਾਸੀ ।

કમળની જેમ, જે પાણીમાં રહે છે અને તેમ છતાં તેની નજર સૂર્ય તરફ સ્થિર રાખે છે, ગુરુમુખો હંમેશા તેમની ચેતનાને ભગવાન સાથે જોડી રાખે છે.

ਚੰਦਨੁ ਸਪੀਂ ਵੇੜਿਆ ਸੀਤਲੁ ਸਾਂਤਿ ਸੁਗੰਧਿ ਵਿਗਾਸੀ ।

ચંદન સાપ દ્વારા જકડાયેલું રહે છે પરંતુ તેમ છતાં તે ચારે બાજુ ઠંડી અને શાંતિ ઉત્પન્ન કરતી સુગંધ ફેલાવે છે.

ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਸਹਜਿ ਬਿਲਾਸੀ ।

સંસારમાં રહેતા ગુરૂમુખો, સંતોના સંગથી ચેતનાને શબ્દ સાથે જોડીને, સંતુલનમાં ફરે છે.

ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਭੋਗ ਭੁਗਤਿ ਜਿਣਿ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਅਛਲ ਅਬਿਨਾਸੀ ।

તેઓ યોગ અને ભોગ (આનંદ)ની તરકીબ પર વિજય મેળવતા જીવનમાં મુક્ત, અવિશ્વસનીય અને અવિનાશી બની જાય છે.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰੁ ਆਸ ਨਿਰਾਸੀ ।

જેમ દિવ્ય બ્રહ્મ સંપૂર્ણ બ્રહ્મ છે, તેવી જ રીતે આશાઓ અને ઇચ્છાઓ પ્રત્યે ઉદાસીન ગુરુ પણ ભગવાન સિવાય બીજું કંઈ નથી.

ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਬਿਗਤਿ ਪਰਗਾਸੀ ।੨੧।੧੫। ਪੰਦ੍ਰਾਂ ।

(ગુરુ દ્વારા) તે અવિશ્વસનીય કથા અને ભગવાનનો અવ્યક્ત પ્રકાશ (જગતને) જાણીતો થાય છે.