વારાં ભાઇ ગુર્દાસજી

પાન - 2


ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik oankaar satigur prasaad |

એક ઓંકાર, આદિમ ઉર્જા, દૈવી ઉપદેશકની કૃપાથી સાક્ષાત્કાર થયો

ਵਾਰ ੨ ।
vaar 2 |

વાર બે

ਆਪਨੜੈ ਹਥਿ ਆਰਸੀ ਆਪੇ ਹੀ ਦੇਖੈ ।
aapanarrai hath aarasee aape hee dekhai |

અરીસો (જગતના રૂપમાં) હાથમાં છે (ભગવાનના) અને માણસ તેમાં પોતાને જુએ છે.

ਆਪੇ ਦੇਖਿ ਦਿਖਾਇਦਾ ਛਿਅ ਦਰਸਨਿ ਭੇਖੈ ।
aape dekh dikhaaeidaa chhia darasan bhekhai |

ભગવાન કલ્પના કરે છે અને પુરુષોને છ શાખાઓ (આ અરીસામાં) ની ધારણાઓ અને ફિલસૂફી જોઈ શકે છે.

ਜੇਹਾ ਮੂਹੁ ਕਰਿ ਭਾਲਿਦਾ ਤੇਵੇਹੈ ਲੇਖੈ ।
jehaa moohu kar bhaalidaa tevehai lekhai |

માણસ બરાબર એ જ રીતે (અરીસામાં) પ્રતિબિંબિત થાય છે જે રીતે તેની વૃત્તિ છે.

ਹਸਦੇ ਹਸਦਾ ਦੇਖੀਐ ਸੋ ਰੂਪ ਸਰੇਖੈ ।
hasade hasadaa dekheeai so roop sarekhai |

હસતી વ્યક્તિ એમાં હસવાનું સ્વરૂપ શોધે છે.

ਰੋਦੈ ਦਿਸੈ ਰੋਵਦਾ ਹੋਏ ਨਿਮਖ ਨਿਮੇਖੈ ।
rodai disai rovadaa hoe nimakh nimekhai |

જ્યારે રડતી વ્યક્તિ પોતાને (તેમજ દરેકને) ત્યાં રડતી મુદ્રામાં જુએ છે. એક હોંશિયાર વ્યક્તિનો પણ એવું જ છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਸਤਿਸੰਗਿ ਵਿਸੇਖੈ ।੧।
aape aap varatadaa satisang visekhai |1|

ભગવાન પોતે આ જગત-દર્પણમાં પ્રવર્તે છે, પરંતુ તેઓ પવિત્ર મંડળમાં અને તેના દ્વારા વિશેષરૂપે પ્રાપ્ય છે.

ਜਿਉ ਜੰਤ੍ਰੀ ਹਥਿ ਜੰਤ੍ਰੁ ਲੈ ਸਭਿ ਰਾਗ ਵਜਾਏ ।
jiau jantree hath jantru lai sabh raag vajaae |

ભગવાન એક એવા વાદ્યવાદક સાથે સામ્યતા ધરાવે છે જે પોતાના હાથમાં વાદ્ય પકડીને તેના પર તમામ વિવિધ પગલાં વગાડે છે.

ਆਪੇ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਮਗਨੁ ਹੋਇ ਆਪੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ।
aape sun sun magan hoe aape gun gaae |

વગાડવામાં આવતી ધૂન સાંભળીને તે તેમાં ડૂબી જાય છે અને પરમેશ્વરની સ્તુતિ કરે છે.

ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਆਪਿ ਰੀਝਿ ਰੀਝਾਏ ।
sabad surat liv leen hoe aap reejh reejhaae |

પોતાની ચેતનાને શબ્દમાં ભેળવીને તે પ્રસન્ન થાય છે અને બીજાને પણ આનંદિત કરે છે.

ਕਥਤਾ ਬਕਤਾ ਆਪਿ ਹੈ ਸੁਰਤਾ ਲਿਵ ਲਾਏ ।
kathataa bakataa aap hai surataa liv laae |

ભગવાન વક્તા તેમજ પરમ ચેતનામાં ડૂબેલા શ્રોતા છે.

ਆਪੇ ਹੀ ਵਿਸਮਾਦੁ ਹੋਇ ਸਰਬੰਗਿ ਸਮਾਏ ।
aape hee visamaad hoe sarabang samaae |

પોતે સર્વ આનંદ તે એક અને બધાને પ્રીમેટ્સ કરે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਤੀਆਏ ।੨।
aape aap varatadaa guramukh pateeae |2|

આ રહસ્ય કે ભગવાન સર્વવ્યાપી છે, તે માત્ર એક ગુરુમુખ દ્વારા જ સમજાય છે, જે ગુરુ લક્ષી છે.

ਆਪੇ ਭੁਖਾ ਹੋਇ ਕੈ ਆਪਿ ਜਾਇ ਰਸੋਈ ।
aape bhukhaa hoe kai aap jaae rasoee |

તે (ભગવાન) પોતે ભૂખ્યા હોવાનો દંભ કરીને રસોડામાં જાય છે અને તેમાં તમામ પ્રકારના આનંદ ભેળવીને રાંધે છે.

ਭੋਜਨੁ ਆਪਿ ਬਣਾਇਦਾ ਰਸ ਵਿਚਿ ਰਸ ਗੋਈ ।
bhojan aap banaaeidaa ras vich ras goee |

પોતે ખાય છે અને તૃપ્ત થાય છે અને તે સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ પર વખાણ કરે છે.

ਆਪੇ ਖਾਇ ਸਲਾਹਿ ਕੈ ਹੋਇ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਸਮੋਈ ।
aape khaae salaeh kai hoe tripat samoee |

તે પોતે પ્રસન્ન પણ છે અને આનંદિત પણ છે.

ਆਪੇ ਰਸੀਆ ਆਪਿ ਰਸੁ ਰਸੁ ਰਸਨਾ ਭੋਈ ।
aape raseea aap ras ras rasanaa bhoee |

તે રસ અને જીભ છે જે તેનો સ્વાદ ચાખી લે છે.

ਦਾਤਾ ਭੁਗਤਾ ਆਪਿ ਹੈ ਸਰਬੰਗੁ ਸਮੋਈ ।
daataa bhugataa aap hai sarabang samoee |

તે બધામાં વ્યાપેલા છે, પોતે આપનાર અને મેળવનાર પણ છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ।੩।
aape aap varatadaa guramukh sukh hoee |3|

તે બધાની વચ્ચે વિરાજે છે તે હકીકત જાણીને, ગુરુમુખને અપાર આનંદ થાય છે.

ਆਪੇ ਪਲੰਘੁ ਵਿਛਾਇ ਕੈ ਆਪਿ ਅੰਦਰਿ ਸਉਂਦਾ ।
aape palangh vichhaae kai aap andar saundaa |

તે પોતે જ પથારી ફેલાવે છે અને પોતે તેના પર બેઠો છે.

ਸੁਹਣੇ ਅੰਦਰਿ ਜਾਇ ਕੈ ਦੇਸੰਤਰਿ ਭਉਂਦਾ ।
suhane andar jaae kai desantar bhaundaa |

સપનામાં પ્રવેશીને તે દૂર દૂરના પ્રદેશોમાં ભટકે છે.

ਰੰਕੁ ਰਾਉ ਰਾਉ ਰੰਕੁ ਹੋਇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਵਿਚਿ ਪਉਂਦਾ ।
rank raau raau rank hoe dukh sukh vich paundaa |

ગરીબને રાજા અને રાજાને ગરીબ બનાવીને તે તેમને દુઃખ અને આનંદમાં મૂકે છે.

ਤਤਾ ਸੀਅਰਾ ਹੋਇ ਜਲੁ ਆਵਟਣੁ ਖਉਂਦਾ ।
tataa seearaa hoe jal aavattan khaundaa |

પાણીના રૂપમાં તે પોતે જ ગરમ અને ઠંડુ થાય છે.

ਹਰਖ ਸੋਗ ਵਿਚਿ ਧਾਂਵਦਾ ਚਾਵਾਏ ਚਉਂਦਾ ।
harakh sog vich dhaanvadaa chaavaae chaundaa |

દુ:ખ અને આનંદની વચ્ચે તે આસપાસ ફરે છે અને જ્યારે બોલાવવામાં આવે ત્યારે તેનો જવાબ આપે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਰਉਂਦਾ ।੪।
aape aap varatadaa guramukh sukh raundaa |4|

ગુરૂમુખ, બધા દ્વારા પૂર્વગ્રહણ કરવાના તેમના સ્વભાવને સમજીને, સુખ પ્રાપ્ત કરે છે.

ਸਮਸਰਿ ਵਰਸੈ ਸ੍ਵਾਂਤ ਬੂੰਦ ਜਿਉ ਸਭਨੀ ਥਾਈ ।
samasar varasai svaant boond jiau sabhanee thaaee |

જેમ કે સ્વાતિ નક્ષત્રમાં વરસાદના ટીપાં (ભારતમાં જાણીતી સત્તાવીસ તારાઓની રચનામાં પંદરમી તારાની રચના) તમામ સ્થળોએ સમાનરૂપે પડે છે,

ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਜਲੁ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਧਰਤੀ ਬਹੁ ਭਾਈ ।
jal andar jal hoe milai dharatee bahu bhaaee |

અને પાણીમાં પડતાં તેઓ પાણીમાં ભળી જાય છે અને પૃથ્વી પર તેઓ પૃથ્વી બની જાય છે;

ਕਿਰਖ ਬਿਰਖ ਰਸ ਕਸ ਘਣੇ ਫਲੁ ਫੁਲੁ ਸੁਹਾਈ ।
kirakh birakh ras kas ghane fal ful suhaaee |

સ્થાનો પર તે છોડ અને વનસ્પતિ, મીઠી અને કડવીમાં પરિવર્તિત થાય છે; કેટલીક જગ્યાએ તેઓ અસંખ્ય ફૂલો અને ફળોથી સુશોભિત છે.

ਕੇਲੇ ਵਿਚਿ ਕਪੂਰੁ ਹੋਇ ਸੀਤਲੁ ਸੁਖੁਦਾਈ ।
kele vich kapoor hoe seetal sukhudaaee |

કેળાના પાન પર પડવાથી તેઓ ઠંડક આપતા કપૂરમાં પરિવર્તિત થાય છે.

ਮੋਤੀ ਹੋਵੈ ਸਿਪ ਮੁਹਿ ਬਹੁ ਮੋਲੁ ਮੁਲਾਈ ।
motee hovai sip muhi bahu mol mulaaee |

તે જ જ્યારે તેઓ દરિયાઈ છીપમાં પડે છે ત્યારે મોતી બની જાય છે.

ਬਿਸੀਅਰ ਦੇ ਮਹਿ ਕਾਲਕੂਟ ਚਿਤਵੇ ਬੁਰਿਆਈ ।
biseear de meh kaalakoott chitave buriaaee |

સાપના મોંમાં જાય છે, તેઓ જીવલેણ ઝેરમાં ફેરવાય છે અને હંમેશા ખરાબ વિચારે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਸਤਿਸੰਗਿ ਸੁਭਾਈ ।੫।
aape aap varatadaa satisang subhaaee |5|

ભગવાન સર્વ સ્થાનો પર પ્રવર્તે છે અને પવિત્ર મંડળમાં રાજ્યમાં બિરાજે છે.

ਸੋਈ ਤਾਂਬਾ ਰੰਗ ਸੰਗਿ ਜਿਉ ਕੈਹਾਂ ਹੋਈ ।
soee taanbaa rang sang jiau kaihaan hoee |

ટીન સાથે મિશ્રણ કરવાથી, તાંબુ કાંસામાં પરિવર્તિત થાય છે.

ਸੋਈ ਤਾਂਬਾ ਜਿਸਤ ਮਿਲਿ ਪਿਤਲ ਅਵਲੋਈ ।
soee taanbaa jisat mil pital avaloee |

જસત સાથે મિશ્રિત સમાન તાંબુ પિત્તળના સ્વરૂપમાં દેખાય છે.

ਸੋਈ ਸੀਸੇ ਸੰਗਤੀ ਭੰਗਾਰ ਭੁਲੋਈ ।
soee seese sangatee bhangaar bhuloee |

સીસા સાથે ભેળવવામાં આવતું તાંબુ પંજાબમાં ભરથ નામની બરડ ધાતુમાં ફેરફાર કરે છે.

ਤਾਂਬਾ ਪਾਰਸਿ ਪਰਸਿਆ ਹੋਇ ਕੰਚਨ ਸੋਈ ।
taanbaa paaras parasiaa hoe kanchan soee |

ફિલોસોફરના પથ્થરના સ્પર્શથી એ જ તાંબુ સોનું બની જાય છે.

ਸੋਈ ਤਾਂਬਾ ਭਸਮ ਹੋਇ ਅਉਖਧ ਕਰਿ ਭੋਈ ।
soee taanbaa bhasam hoe aaukhadh kar bhoee |

જ્યારે રાખમાં પરિવર્તિત થાય છે ત્યારે તાંબુ દવા બની જાય છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਸੰਗਤਿ ਗੁਣ ਗੋਈ ।੬।
aape aap varatadaa sangat gun goee |6|

તેવી જ રીતે, ભગવાન સર્વવ્યાપી હોવા છતાં, માણસના સંગની અસર માણસો પર જુદી જુદી હોય છે. આટલું જાણીને, પવિત્ર મંડળમાં ભગવાનની સ્તુતિ કરવામાં આવે છે.

ਪਾਣੀ ਕਾਲੇ ਰੰਗਿ ਵਿਚਿ ਜਿਉ ਕਾਲਾ ਦਿਸੈ ।
paanee kaale rang vich jiau kaalaa disai |

જેમ કે કાળો રંગ મિશ્રિત પાણી કાળો દેખાય છે

ਰਤਾ ਰਤੇ ਰੰਗਿ ਵਿਚਿ ਮਿਲਿ ਮੇਲਿ ਸਲਿਸੈ ।
rataa rate rang vich mil mel salisai |

અને લાલ પાણીમાં ભળવાથી લાલ થઈ જાય છે;

ਪੀਲੈ ਪੀਲਾ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਹਿਤੁ ਜੇਹੀ ਵਿਸੈ ।
peelai peelaa hoe milai hit jehee visai |

તે પીળો રંગ ઉમેરીને પીળો થઈ ગયો;

ਸਾਵਾ ਸਾਵੇ ਰੰਗਿ ਮਿਲਿ ਸਭਿ ਰੰਗ ਸਰਿਸੈ ।
saavaa saave rang mil sabh rang sarisai |

અને લીલા સાથે આનંદ આપનારી લીલા બને છે.

ਤਤਾ ਠੰਢਾ ਹੋਇ ਕੈ ਹਿਤ ਜਿਸੈ ਤਿਸੈ ।
tataa tthandtaa hoe kai hit jisai tisai |

ઋતુ પ્રમાણે તે ગરમી કે ઠંડી બને છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਜਿਸੈ ।੭।
aape aap varatadaa guramukh sukh jisai |7|

તેવી જ રીતે, ભગવાન ભગવાન (જીવોની) જરૂરિયાતો માટે કાર્ય કરે છે. આનંદથી ભરપૂર ગુરુલક્ષી (ગુરુમુખ) આ રહસ્ય સમજે છે.

ਦੀਵਾ ਬਲੈ ਬੈਸੰਤਰਹੁ ਚਾਨਣੁ ਅਨ੍ਹੇਰੇ ।
deevaa balai baisantarahu chaanan anhere |

અગ્નિ દીવો પ્રગટાવે છે અને અંધકારમાં પ્રકાશ વિખેરી નાખે છે.

ਦੀਪਕ ਵਿਚਹੁੰ ਮਸੁ ਹੋਇ ਕੰਮ ਆਇ ਲਿਖੇਰੇ ।
deepak vichahun mas hoe kam aae likhere |

દીવામાંથી મેળવેલી શાહીનો ઉપયોગ લેખક કરે છે.

ਕਜਲੁ ਹੋਵੈ ਕਾਮਣੀ ਸੰਗਿ ਭਲੇ ਭਲੇਰੇ ।
kajal hovai kaamanee sang bhale bhalere |

તે દીવામાંથી મહિલાઓને કોલેરિયમ મળે છે. તેથી સત્પુરુષોના સંગમાં રહીને વ્યક્તિ સત્કર્મોમાં વ્યસ્ત રહે છે.

ਮਸਵਾਣੀ ਹਰਿ ਜਸੁ ਲਿਖੈ ਦਫਤਰ ਅਗਲੇਰੇ ।
masavaanee har jas likhai dafatar agalere |

એ જ શાહી વડે ભગવાનની સ્તુતિ લખવામાં આવે છે અને કારકુન તેની ઓફિસમાં હિસાબ લખે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਉਫੇਰੇ ।੮।
aape aap varatadaa guramukh chaufere |8|

માત્ર ગુરુમુખ જ આ હકીકતને સમજે છે, કે ભગવાન ચારે બાજુ વ્યાપેલા છે.

ਬਿਰਖੁ ਹੋਵੈ ਬੀਉ ਬੀਜੀਐ ਕਰਦਾ ਪਾਸਾਰਾ ।
birakh hovai beeo beejeeai karadaa paasaaraa |

બીજમાંથી ઝાડ ઉપર આવે છે અને પછી તે વધુ ફેલાય છે.

ਜੜ ਅੰਦਰਿ ਪੇਡ ਬਾਹਰਾ ਬਹੁ ਡਾਲ ਬਿਸਥਾਰਾ ।
jarr andar pedd baaharaa bahu ddaal bisathaaraa |

મૂળ પૃથ્વીમાં વિસ્તરે છે, દાંડી બહાર અને શાખાઓ ચારે બાજુ વિસ્તરે છે.

ਪਤ ਫੁਲ ਫਲ ਫਲੀਦਾ ਰਸ ਰੰਗ ਸਵਾਰਾ ।
pat ful fal faleedaa ras rang savaaraa |

તે ફૂલો, ફળો અને અનેક રંગો અને આહલાદક સારથી ભરપૂર બને છે.

ਵਾਸੁ ਨਿਵਾਸੁ ਉਲਾਸੁ ਕਰਿ ਹੋਇ ਵਡ ਪਰਵਾਰਾ ।
vaas nivaas ulaas kar hoe vadd paravaaraa |

તેના ફૂલો અને ફળોમાં સુગંધ અને આનંદ રહે છે અને હવે આ બીજ એક વિશાળ કુટુંબ બની ગયું છે.

ਫਲ ਵਿਚਿ ਬੀਉ ਸੰਜੀਉ ਹੋਇ ਫਲ ਫਲੇ ਹਜਾਰਾ ।
fal vich beeo sanjeeo hoe fal fale hajaaraa |

ફરીથી બીજ ઉત્પન્ન કરીને ફળ અસંખ્ય ફૂલો અને ફળોનો સ્ત્રોત બને છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਸਤਾਰਾ ।੯।
aape aap varatadaa guramukh nisataaraa |9|

એકલા ભગવાન જ બધામાં છે એ હકીકતની સમજણ ગુરુમુખને મુક્ત બનાવે છે.

ਹੋਵੇ ਸੂਤੁ ਕਪਾਹ ਦਾ ਕਰਿ ਤਾਣਾ ਵਾਣਾ ।
hove soot kapaah daa kar taanaa vaanaa |

કપાસમાંથી દોરો અને પછી તેનો તાળો અને વાફ્ટ તૈયાર કરવામાં આવે છે.

ਸੂਤਹੁ ਕਪੜੁ ਜਾਣੀਐ ਆਖਾਣ ਵਖਾਣਾ ।
sootahu kaparr jaaneeai aakhaan vakhaanaa |

એ વાત જાણીતી છે કે તે જ દોરામાંથી કાપડ બને છે.

ਚਉਸੀ ਤੈ ਚਉਤਾਰ ਹੋਇ ਗੰਗਾ ਜਲੁ ਜਾਣਾ ।
chausee tai chautaar hoe gangaa jal jaanaa |

ચાર થ્રેડોમાંથી બનેલા છે જેને ચૌસી, ગંગાજલી વગેરે (ભારતમાં) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

ਖਾਸਾ ਮਲਮਲ ਸਿਰੀਸਾਫੁ ਤਨ ਸੁਖ ਮਨਿ ਭਾਣਾ ।
khaasaa malamal sireesaaf tan sukh man bhaanaa |

તેમાંથી બનાવેલા શ્રેષ્ઠ કપડાં (મલમલ, સિરીસાફ) શરીરને આરામ અને આનંદ આપે છે.

ਪਗ ਦੁਪਟਾ ਚੋਲਣਾ ਪਟੁਕਾ ਪਰਵਾਣਾ ।
pag dupattaa cholanaa pattukaa paravaanaa |

પાઘડી, દુપટ્ટો, કમરકોટ વગેરે બનવાથી કપાસમાંથી તે દોરો સૌને સ્વીકાર્ય બની જાય છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗ ਮਾਣਾ ।੧੦।
aape aap varatadaa guramukh rang maanaa |10|

ભગવાન બધામાં વ્યાપ્ત છે અને ગુરુમુખો તેમના પ્રેમનો આનંદ માણે છે.

ਸੁਨਿਆਰਾ ਸੁਇਨਾ ਘੜੈ ਗਹਣੇ ਸਾਵਾਰੇ ।
suniaaraa sueinaa gharrai gahane saavaare |

સુવર્ણકાર સોનામાંથી સુંદર આભૂષણો બનાવે છે.

ਪਿਪਲ ਵਤਰੇ ਵਾਲੀਆ ਤਾਨਉੜੇ ਤਾਰੇ ।
pipal vatare vaaleea taanaurre taare |

તેમાંથી ઘણા કાનની શોભા માટે પીપળના પાન જેવા છે અને ઘણા સોનાના તારથી બનેલા છે.

ਵੇਸਰਿ ਨਥਿ ਵਖਾਣੀਐ ਕੰਠ ਮਾਲਾ ਧਾਰੇ ।
vesar nath vakhaaneeai kantth maalaa dhaare |

સોનામાંથી, નાકની વીંટી અને નેકલેસ પણ તેમના આકારમાં કામ કરે છે.

ਟੀਕਤਿ ਮਣੀਆ ਮੋਤਿਸਰ ਗਜਰੇ ਪਾਸਾਰੇ ।
tteekat maneea motisar gajare paasaare |

કપાળ માટે આભૂષણ (ટીક્કા), ઝવેરાત જડિત હાર, મોતીની માળા બનાવવામાં આવે છે.

ਦੁਰ ਬਹੁਟਾ ਗੋਲ ਛਾਪ ਕਰਿ ਬਹੁ ਪਰਕਾਰੇ ।
dur bahuttaa gol chhaap kar bahu parakaare |

વૈવિધ્યસભર કાંડાની સાંકળો અને રાઉન્ડ રિંગ્સ સોનામાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਵੀਚਾਰੇ ।੧੧।
aape aap varatadaa guramukh veechaare |11|

ગુરુમુખને લાગે છે કે સોનાની જેમ તે દરેક વસ્તુનો આધાર છે.

ਗੰਨਾ ਕੋਲੂ ਪੀੜੀਐ ਰਸੁ ਦੇ ਦਰਹਾਲਾ ।
ganaa koloo peerreeai ras de darahaalaa |

શેરડીને ક્રશિંગ મશીનથી પીસવાથી તરત જ રસ મળે છે.

ਕੋਈ ਕਰੇ ਗੁੜੁ ਭੇਲੀਆਂ ਕੋ ਸਕਰ ਵਾਲਾ ।
koee kare gurr bheleean ko sakar vaalaa |

કેટલાક તેમાંથી ગોળ અને બ્રાઉન સુગરના ગઠ્ઠા તૈયાર કરે છે.

ਕੋਈ ਖੰਡ ਸਵਾਰਦਾ ਮਖਣ ਮਸਾਲਾ ।
koee khandd savaaradaa makhan masaalaa |

કેટલાક શુદ્ધ ખાંડ બનાવે છે અને કેટલાક તેમાં મીઠી ટીપાં નાખીને ખાસ ગોળ બનાવે છે.

ਹੋਵੈ ਮਿਸਰੀ ਕਲੀਕੰਦ ਮਿਠਿਆਈ ਢਾਲਾ ।
hovai misaree kaleekand mitthiaaee dtaalaa |

તેને ગઠ્ઠી ખાંડ અને વિવિધ પ્રકારની મીઠાઈઓમાં મોલ્ડ કરવામાં આવે છે.

ਖਾਵੈ ਰਾਜਾ ਰੰਕੁ ਕਰਿ ਰਸ ਭੋਗ ਸੁਖਾਲਾ ।
khaavai raajaa rank kar ras bhog sukhaalaa |

ગરીબ અને શ્રીમંત બંને તેને આનંદથી ખાય છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖਾਲਾ ।੧੨।
aape aap varatadaa guramukh sukhaalaa |12|

ભગવાન (શેરડીના રસની જેમ) બધામાં ફેલાય છે; ગુરુમુખો માટે તે તમામ આનંદનો સાર છે.

ਗਾਈ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਬਹੁ ਦੁਧੁ ਉਜਲੁ ਵਰਣਾ ।
gaaee rang birang bahu dudh ujal varanaa |

ગાયો અલગ અલગ રંગની હોય છે પરંતુ તમામનું દૂધ સફેદ હોય છે.

ਦੁਧਹੁ ਦਹੀ ਜਮਾਈਐ ਕਰਿ ਨਿਹਚਲੁ ਧਰਣਾ ।
dudhahu dahee jamaaeeai kar nihachal dharanaa |

દહીં બનાવવા માટે તેમાં થોડું રેનેટ ઉમેરવામાં આવે છે અને પછી તેને વહેંચ્યા વિના મૂકવામાં આવે છે.

ਦਹੀ ਵਿਲੋਇ ਅਲੋਈਐ ਛਾਹਿ ਮਖਣ ਤਰਣਾ ।
dahee viloe aloeeai chhaeh makhan taranaa |

દહીંને મંથન કરવાથી માખણના દૂધ પર માખણ મળે છે.

ਮਖਣੁ ਤਾਇ ਅਉਟਾਇ ਕੈ ਘਿਉ ਨਿਰਮਲ ਕਰਣਾ ।
makhan taae aauttaae kai ghiau niramal karanaa |

યોગ્ય રીતે બાફેલું માખણ ઘી - સ્પષ્ટ માખણમાં પરિવર્તિત થાય છે.

ਹੋਮ ਜਗ ਨਈਵੇਦ ਕਰਿ ਸਭ ਕਾਰਜ ਸਰਣਾ ।
hom jag neeved kar sabh kaaraj saranaa |

પછી તે ઘીનો દહનના રૂપે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને તેને યજ્ઞ (કર્મકાંડ) અને અન્ય અર્પણ કરવામાં આવે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ਜਰਣਾ ।੧੩।
aape aap varatadaa guramukh hoe jaranaa |13|

ગુરુમુખ જાણે છે કે ભગવાન સર્વ વ્યાપી છે પરંતુ તેમના સુધી પહોંચવા માટે વ્યક્તિએ આધ્યાત્મિક શોધ તેમજ સંતોષની ભાવના હોવી જોઈએ.

ਪਲ ਘੜੀਆ ਮੂਰਤਿ ਪਹਰਿ ਥਿਤ ਵਾਰ ਗਣਾਏ ।
pal gharreea moorat pahar thit vaar ganaae |

ક્ષણોમાંથી, ઘરીસ (સમયનું એકમ 22 બરાબર).

ਦੁਇ ਪਖ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਕਰਿ ਸੰਜੋਗ ਬਣਾਏ ।
due pakh baarah maah kar sanjog banaae |

(5 મિનિટ), મુહૂર્ત (શુભ સમય), દિવસ અને રાત્રિના ક્વાર્ટર (પહાર - ત્રણ કલાકનો સમય) તારીખો અને દિવસોની ગણતરી કરવામાં આવી છે. પછી બે પખવાડિયા (અંધારું-પ્રકાશ) અને બાર મહિના જોડાઈ ગયા.

ਛਿਅ ਰੁਤੀ ਵਰਤਾਈਆਂ ਬਹੁ ਚਲਿਤ ਬਣਾਏ ।
chhia rutee varataaeean bahu chalit banaae |

છ ઋતુઓ દ્વારા ઘણા પ્રેરણાદાયી દ્રશ્યો બનાવવામાં આવ્યા છે.

ਸੂਰਜੁ ਇਕੁ ਵਰਤਦਾ ਲੋਕੁ ਵੇਦ ਅਲਾਏ ।
sooraj ik varatadaa lok ved alaae |

પણ જાણકાર લોકો કહે છે તેમ આ બધામાં સૂર્ય એક જ રહે છે.

ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਛਿਅ ਦਰਸਨਾਂ ਬਹੁ ਪੰਥਿ ਚਲਾਏ ।
chaar varan chhia darasanaan bahu panth chalaae |

તેવી જ રીતે, ચાર વરણો, છ તત્વજ્ઞાન અને ઘણા સંપ્રદાયો જાહેર કરવામાં આવ્યા છે,

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਮਝਾਏ ।੧੪।
aape aap varatadaa guramukh samajhaae |14|

પણ ગુરમુખ બધું સમજે છે (અને તેથી અંદરોઅંદર ઝઘડો ન હોવો જોઈએ).

ਇਕੁ ਪਾਣੀ ਇਕ ਧਰਤਿ ਹੈ ਬਹੁ ਬਿਰਖ ਉਪਾਏ ।
eik paanee ik dharat hai bahu birakh upaae |

પાણી એક છે અને પૃથ્વી પણ એક છે પણ વનસ્પતિ વિવિધ ગુણોની છે.

ਅਫਲ ਸਫਲ ਪਰਕਾਰ ਬਹੁ ਫਲ ਫੁਲ ਸੁਹਾਏ ।
afal safal parakaar bahu fal ful suhaae |

ઘણા ફળ વિનાના છે અને ઘણા પુષ્પો અને ફળોથી શોભિત છે.

ਬਹੁ ਰਸ ਰੰਗ ਸੁਵਾਸਨਾ ਪਰਕਿਰਤਿ ਸੁਭਾਏ ।
bahu ras rang suvaasanaa parakirat subhaae |

તેઓ વિવિધ પ્રકારની સુગંધ ધરાવે છે અને તેમના અનેક પ્રકારના અર્ક દ્વારા તેઓ પ્રકૃતિની ભવ્યતામાં વધારો કરે છે.

ਬੈਸੰਤਰੁ ਇਕੁ ਵਰਨ ਹੋਇ ਸਭ ਤਰਵਰ ਛਾਏ ।
baisantar ik varan hoe sabh taravar chhaae |

બધા વૃક્ષોમાં એક જ આગ છે.

ਗੁਪਤਹੁ ਪਰਗਟ ਹੋਇ ਕੈ ਭਸਮੰਤ ਕਰਾਏ ।
gupatahu paragatt hoe kai bhasamant karaae |

તે અવ્યક્ત અગ્નિ પ્રગટ થવાથી બધાને રાખ થઈ જાય છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਪਾਏ ।੧੫।
aape aap varatadaa guramukh sukh paae |15|

તેવી જ રીતે, તે (અવ્યક્ત) ભગવાન બધામાં વસે છે અને આ જ હકીકત ગુરુમુખોને આનંદથી ભરપૂર બનાવે છે.

ਚੰਦਨ ਵਾਸ ਵਣਾਸਪਤਿ ਸਭ ਚੰਦਨ ਹੋਵੈ ।
chandan vaas vanaasapat sabh chandan hovai |

ચંદન વૃક્ષની પાસે વાવેલી આખી વનસ્પતિ ચંદન જેવી સુગંધિત બને છે.

ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕ ਧਾਤੁ ਹੋਇ ਸੰਗਿ ਪਾਰਸਿ ਢੋਵੈ ।
asatt dhaat ik dhaat hoe sang paaras dtovai |

ફિલસૂફોના પથ્થર અને હળવા ધાતુઓની મિશ્ર ધાતુના સંપર્કમાં રહેવાથી એક ધાતુ (સોના)માં પરિવર્તિત થાય છે.

ਨਦੀਆ ਨਾਲੇ ਵਾਹੜੇ ਮਿਲਿ ਗੰਗ ਗੰਗੋਵੈ ।
nadeea naale vaaharre mil gang gangovai |

ગંગામાં જોડાયા પછી નદીઓ, નાળાઓ અને નાળાઓ ગંગાના નામથી ઓળખાય છે.

ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਾਪਾਂ ਮਲੁ ਧੋਵੈ ।
patit udhaaran saadhasang paapaan mal dhovai |

પડી ગયેલા લોકોનો ઉદ્ધાર કરનાર એ પવિત્ર મંડળ છે જ્યાં પાપોની ગંદકી સાફ કરવામાં આવે છે.

ਨਰਕ ਨਿਵਾਰ ਅਸੰਖ ਹੋਇ ਲਖ ਪਤਿਤ ਸੰਗੋਵੈ ।
narak nivaar asankh hoe lakh patit sangovai |

અસંખ્ય ધર્મત્યાગીઓ અને નરકોએ પવિત્ર મંડળ દ્વારા અને તેમાં મુક્તિ મેળવી છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਲੋਵੈ ।੧੬।
aape aap varatadaa guramukh alovai |16|

ગુરુમુખ જુએ છે અને સમજે છે કે ભગવાન એક અને બધામાં વ્યાપી છે.

ਦੀਪਕ ਹੇਤੁ ਪਤੰਗ ਦਾ ਜਲ ਮੀਨ ਤਰੰਦਾ ।
deepak het patang daa jal meen tarandaa |

જીવાતને દીવો સળગાવવાનો શોખ છે અને માછલી તેના પ્રેમ માટે પાણીમાં તરવા જાય છે.

ਮਿਰਗੁ ਨਾਦ ਵਿਸਮਾਦੁ ਹੈ ਭਵਰ ਕਵਲਿ ਵਸੰਦਾ ।
mirag naad visamaad hai bhavar kaval vasandaa |

હરણ માટે સંગીતનો ધ્વનિ આનંદનો સ્ત્રોત છે, અને કાળી મધમાખી કમળના પ્રેમમાં હોવાથી તેમાં સમાઈ જાય છે.

ਚੰਦ ਚਕੋਰ ਪਰੀਤਿ ਹੈ ਦੇਖਿ ਧਿਆਨੁ ਧਰੰਦਾ ।
chand chakor pareet hai dekh dhiaan dharandaa |

લાલ પગવાળા પેટ્રિજ (ચકોર) ચંદ્રને પ્રેમ કરે છે અને તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

ਚਕਵੀ ਸੂਰਜ ਹੇਤੁ ਹੈ ਸੰਜੋਗ ਬਣੰਦਾ ।
chakavee sooraj het hai sanjog banandaa |

માદા રડી શેલડ્રેક (ચકવી) સૂર્યને પ્રેમ કરે છે અને માત્ર સૂર્યોદય સમયે તે તેના સાથીદાર સાથે મળે છે અને સંવનન કરે છે.

ਨਾਰਿ ਭਤਾਰ ਪਿਆਰੁ ਹੈ ਮਾਂ ਪੁਤੁ ਮਿਲੰਦਾ ।
naar bhataar piaar hai maan put milandaa |

સ્ત્રી તેના પતિને પ્રેમ કરે છે અને માતા પુત્રને જન્મ આપે છે તે પ્રેમ છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਚੰਦਾ ।੧੭।
aape aap varatadaa guramukh parachandaa |17|

તેમને બધામાં કાર્યરત જોઈને, ગુરુમુખ સંતોષ અનુભવે છે.

ਅਖੀ ਅੰਦਰਿ ਦੇਖਦਾ ਸਭ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਾ ।
akhee andar dekhadaa sabh choj viddaanaa |

(દુનિયાની) આંખો દ્વારા તે તમામ અદ્ભુત પરાક્રમોને જુએ છે.

ਕੰਨੀ ਸੁਣਦਾ ਸੁਰਤਿ ਕਰਿ ਆਖਾਣਿ ਵਖਾਣਾ ।
kanee sunadaa surat kar aakhaan vakhaanaa |

સંપૂર્ણ સભાનતા સાથે તે વર્ણવેલી વાર્તાઓ સાંભળે છે.

ਜੀਭੈ ਅੰਦਰਿ ਬੋਲਦਾ ਬਹੁ ਸਾਦ ਲੁਭਾਣਾ ।
jeebhai andar boladaa bahu saad lubhaanaa |

જીભ દ્વારા, તે બોલે છે અને બધી રુચિઓનો સ્વાદ લે છે.

ਹਥੀਂ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਂਵਦਾ ਪਗਿ ਚਲੈ ਸੁਜਾਣਾ ।
hatheen kirat kamaanvadaa pag chalai sujaanaa |

તે હાથથી કામ કરે છે અને તે, સર્વજ્ઞ, પગ પર ચાલે છે.

ਦੇਹੀ ਅੰਦਰਿ ਇਕੁ ਮਨੁ ਇੰਦ੍ਰੀ ਪਰਵਾਣਾ ।
dehee andar ik man indree paravaanaa |

શરીરમાં, તે મન છે જેના આદેશોનું તમામ અંગો પાલન કરે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖੁ ਮਾਣਾ ।੧੮।
aape aap varatadaa guramukh sukh maanaa |18|

તે બધામાં વ્યાપી જાય છે તે સમજવું (હકીકત), ગુરુમુખો આનંદ અનુભવે છે.

ਪਵਣ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਸਬਦੁ ਹੈ ਰਾਗ ਨਾਦ ਵੀਚਾਰਾ ।
pavan guroo gur sabad hai raag naad veechaaraa |

વિશ્વનો આધાર હવા (વાયુઓનું મિશ્રણ) છે અને સબડ (શબ્દ) એ તમામ જ્ઞાનનો ગુરુ છે જેમાંથી બધા વિચારો, સંગીત અને અનુચર અવાજો વહે છે.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਜਲੁ ਧਰਤਿ ਹੈ ਉਤਪਤਿ ਸੰਸਾਰਾ ।
maat pitaa jal dharat hai utapat sansaaraa |

માતા અને પિતા પૃથ્વી અને પાણીના રૂપમાં સર્જનાત્મક શક્તિઓ છે.

ਦਾਈ ਦਾਇਆ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਵਰਤੇ ਵਰਤਾਰਾ ।
daaee daaeaa raat dihu varate varataaraa |

જીવો માટે રાત-દિવસ નર્સો છે અને આ રીતે આખી સિસ્ટમ ચાલે છે.

ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਦਾ ਖੇਲੁ ਮੇਲੁ ਪਰਕਿਰਤਿ ਪਸਾਰਾ ।
siv sakatee daa khel mel parakirat pasaaraa |

શિવ (ચેતના) અને શક્તિ (જડ પ્રકૃતિ) ના સંયોજનથી આ સમગ્ર વિશ્વ અસ્તિત્વમાં આવે છે.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਘਟਿ ਚੰਦੁ ਅਕਾਰਾ ।
paarabraham pooran braham ghatt chand akaaraa |

તે અતીન્દ્રિય સંપૂર્ણ ભગવાન બધામાં વ્યાપી રહ્યા છે જેમ આકાશમાં સમાન ચંદ્ર પાણીના તમામ ઘડાઓમાં દેખાય છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਰਧਾਰਾ ।੧੯।
aape aap varatadaa guramukh niradhaaraa |19|

તે ભગવાન સર્વ નિર્વાહથી પર છે તે ગુરુમુખો માટે નિર્વાહ છે અને તે એકલા જ સર્વનું સંચાલન કરે છે.

ਫੁਲਾਂ ਅੰਦਰਿ ਵਾਸੁ ਹੈ ਹੋਇ ਭਵਰੁ ਲੁਭਾਣਾ ।
fulaan andar vaas hai hoe bhavar lubhaanaa |

ભગવાન ફૂલોમાં સુગંધ છે અને કાળી મધમાખી બનીને તેઓ ફૂલો તરફ આકર્ષાય છે.

ਅੰਬਾਂ ਅੰਦਰਿ ਰਸ ਧਰੇ ਕੋਇਲ ਰਸੁ ਮਾਣਾ ।
anbaan andar ras dhare koeil ras maanaa |

કેરીમાં રસ તે છે અને કોકિલા બનીને તે જ આનંદ લે છે.

ਮੋਰ ਬਬੀਹਾ ਹੋਇ ਕੈ ਘਣ ਵਰਸ ਸਿਞਾਣਾ ।
mor babeehaa hoe kai ghan varas siyaanaa |

મોર અને વરસાદી પક્ષી (પાપથડી) બનીને જ તે વાદળોના વરસાદના આનંદને ઓળખે છે.

ਖੀਰ ਨੀਰ ਸੰਜੋਗ ਹੋਇ ਕਲੀਕੰਦ ਵਖਾਣਾ ।
kheer neer sanjog hoe kaleekand vakhaanaa |

તે દૂધ અને પાણી બનીને પોતાની જાતને વિવિધરંગી મીઠાઈઓમાં પરિવર્તિત કરે છે.

ਓਅੰਕਾਰੁ ਆਕਾਰੁ ਕਰਿ ਹੋਇ ਪਿੰਡ ਪਰਾਣਾ ।
oankaar aakaar kar hoe pindd paraanaa |

એક જ નિરાકાર ભગવાન જુદાં જુદાં રૂપ ધારણ કરીને બધાં દેહોમાં રહે છે.

ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਵਾਣਾ ।੨੦।੨। ਦੁਇ ।
aape aap varatadaa guramukh paravaanaa |20|2| due |

તે તમામ પદાર્થો અને પ્રવૃત્તિઓમાં સર્વવ્યાપી છે અને ગુરુમુખો આવી તમામ અવસ્થાઓ સમક્ષ નમન કરે છે.