वारां भाई गुरदास जी
पृष्ठ - 31
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सतिगुर प्रसादि ॥
ਸਾਇਰ ਵਿਚਹੁ ਨਿਕਲੈ ਕਾਲਕੂਟੁ ਤੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਾਣੀ ।
साइर विचहु निकलै कालकूटु तै अंम्रित वाणी ।
ਉਤ ਖਾਧੈ ਮਰਿ ਮੁਕੀਐ ਉਤੁ ਖਾਧੈ ਹੋਇ ਅਮਰੁ ਪਰਾਣੀ ।
उत खाधै मरि मुकीऐ उतु खाधै होइ अमरु पराणी ।
ਵਿਸੁ ਵਸੈ ਮੁਹਿ ਸਪ ਦੈ ਗਰੜ ਦੁਗਾਰਿ ਅਮਿਅ ਰਸ ਜਾਣੀ ।
विसु वसै मुहि सप दै गरड़ दुगारि अमिअ रस जाणी ।
ਕਾਉ ਨ ਭਾਵੈ ਬੋਲਿਆ ਕੋਇਲ ਬੋਲੀ ਸਭਨਾਂ ਭਾਣੀ ।
काउ न भावै बोलिआ कोइल बोली सभनां भाणी ।
ਬੁਰਬੋਲਾ ਨ ਸੁਖਾਵਈ ਮਿਠਬੋਲਾ ਜਗਿ ਮਿਤੁ ਵਿਡਾਣੀ ।
बुरबोला न सुखावई मिठबोला जगि मितु विडाणी ।
ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਸੈਸਾਰ ਵਿਚਿ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਿਕਾਰ ਨਿਸਾਣੀ ।
बुरा भला सैसार विचि परउपकार विकार निसाणी ।
ਗੁਣ ਅਵਗੁਣ ਗਤਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀ ।੧।
गुण अवगुण गति आखि वखाणी ।१।
ਸੁਝਹੁ ਸੁਝਨਿ ਤਿਨਿ ਲੋਅ ਅੰਨ੍ਹੇ ਘੁਘੂ ਸੁਝੁ ਨ ਸੁਝੈ ।
सुझहु सुझनि तिनि लोअ अंन्हे घुघू सुझु न सुझै ।
ਚਕਵੀ ਸੂਰਜ ਹੇਤੁ ਹੈ ਕੰਤੁ ਮਿਲੈ ਵਿਰਤੰਤੁ ਸੁ ਬੁਝੈ ।
चकवी सूरज हेतु है कंतु मिलै विरतंतु सु बुझै ।
ਰਾਤਿ ਅਨ੍ਹੇਰਾ ਪੰਖੀਆਂ ਚਕਵੀ ਚਿਤੁ ਅਨ੍ਹੇਰਿ ਨ ਰੁਝੈ ।
राति अन्हेरा पंखीआं चकवी चितु अन्हेरि न रुझै ।
ਬਿੰਬ ਅੰਦਰਿ ਪ੍ਰਤਿਬਿੰਬੁ ਦੇਖਿ ਭਰਤਾ ਜਾਣਿ ਸੁਜਾਣਿ ਸਮੁਝੈ ।
बिंब अंदरि प्रतिबिंबु देखि भरता जाणि सुजाणि समुझै ।
ਦੇਖਿ ਪਛਾਵਾ ਪਵੇ ਖੂਹਿ ਡੁਬਿ ਮਰੈ ਸੀਹੁ ਲੋਇਨ ਲੁਝੈ ।
देखि पछावा पवे खूहि डुबि मरै सीहु लोइन लुझै ।
ਖੋਜੀ ਖੋਜੈ ਖੋਜੁ ਲੈ ਵਾਦੀ ਵਾਦੁ ਕਰੇਂਦੜ ਖੁਝੈ ।
खोजी खोजै खोजु लै वादी वादु करेंदड़ खुझै ।
ਗੋਰਸੁ ਗਾਈਂ ਹਸਤਿਨਿ ਦੁਝੈ ।੨।
गोरसु गाईं हसतिनि दुझै ।२।
ਸਾਵਣ ਵਣ ਹਰੀਆਵਲੇ ਵੁਠੇ ਸੁਕੈ ਅਕੁ ਜਵਾਹਾ ।
सावण वण हरीआवले वुठे सुकै अकु जवाहा ।
ਚੇਤਿ ਵਣਸਪਤਿ ਮਉਲੀਐ ਅਪਤ ਕਰੀਰ ਨ ਕਰੈ ਉਸਾਹਾ ।
चेति वणसपति मउलीऐ अपत करीर न करै उसाहा ।
ਸੁਫਲ ਫਲੰਦੇ ਬਿਰਖ ਸਭ ਸਿੰਮਲੁ ਅਫਲੁ ਰਹੈ ਅਵਿਸਾਹਾ ।
सुफल फलंदे बिरख सभ सिंमलु अफलु रहै अविसाहा ।
ਚੰਨਣ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਵਾਂਸ ਨਿਵਾਸਿ ਨ ਉਭੇ ਸਾਹਾ ।
चंनण वासु वणासपति वांस निवासि न उभे साहा ।
ਸੰਖੁ ਸਮੁੰਦਹੁ ਸਖਣਾ ਦੁਖਿਆਰਾ ਰੋਵੈ ਦੇ ਧਾਹਾ ।
संखु समुंदहु सखणा दुखिआरा रोवै दे धाहा ।
ਬਗੁਲ ਸਮਾਧੀ ਗੰਗ ਵਿਚਿ ਝੀਗੈ ਚੁਣਿ ਚੁਣਿ ਖਾਇ ਭਿਛਾਹਾ ।
बगुल समाधी गंग विचि झीगै चुणि चुणि खाइ भिछाहा ।
ਸਾਥ ਵਿਛੁੰਨੇ ਮਿਲਦਾ ਫਾਹਾ ।੩।
साथ विछुंने मिलदा फाहा ।३।
ਆਪਿ ਭਲਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਭਲਾ ਭਲਾ ਭਲਾ ਸਭਨਾ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ।
आपि भला सभु जगु भला भला भला सभना करि देखै ।
ਆਪਿ ਬੁਰਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬੁਰਾ ਸਭ ਕੋ ਬੁਰਾ ਬੁਰੇ ਦੇ ਲੇਖੈ ।
आपि बुरा सभु जगु बुरा सभ को बुरा बुरे दे लेखै ।
ਕਿਸਨੁ ਸਹਾਈ ਪਾਂਡਵਾ ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਕਰਤੂਤਿ ਵਿਸੇਖੈ ।
किसनु सहाई पांडवा भाइ भगति करतूति विसेखै ।
ਵੈਰ ਭਾਉ ਚਿਤਿ ਕੈਰਵਾਂ ਗਣਤੀ ਗਣਨਿ ਅੰਦਰਿ ਕਾਲੇਖੈ ।
वैर भाउ चिति कैरवां गणती गणनि अंदरि कालेखै ।
ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਪਰਵੰਨਿਆ ਭਾਲਣ ਗਏ ਨ ਦਿਸਟਿ ਸਰੇਖੈ ।
भला बुरा परवंनिआ भालण गए न दिसटि सरेखै ।
ਬੁਰਾਨ ਕੋਈ ਜੁਧਿਸਟਰੈ ਦੁਰਜੋਧਨ ਕੋ ਭਲਾ ਨ ਭੇਖੈ ।
बुरान कोई जुधिसटरै दुरजोधन को भला न भेखै ।
ਕਰਵੈ ਹੋਇ ਸੁ ਟੋਟੀ ਰੇਖੈ ।੪।
करवै होइ सु टोटी रेखै ।४।
ਸੂਰਜੁ ਘਰਿ ਅਵਤਾਰੁ ਲੈ ਧਰਮ ਵੀਚਾਰਣਿ ਜਾਇ ਬਹਿਠਾ ।
सूरजु घरि अवतारु लै धरम वीचारणि जाइ बहिठा ।
ਮੂਰਤਿ ਇਕਾ ਨਾਉ ਦੁਇ ਧਰਮਰਾਇ ਜਮ ਦੇਖਿ ਸਰਿਠਾ ।
मूरति इका नाउ दुइ धरमराइ जम देखि सरिठा ।
ਧਰਮੀ ਡਿਠਾ ਧਰਮਰਾਇ ਪਾਪੁ ਕਮਾਇ ਪਾਪੀ ਜਮ ਡਿਠਾ ।
धरमी डिठा धरमराइ पापु कमाइ पापी जम डिठा ।
ਪਾਪੀ ਨੋ ਪਛੜਾਇਂਦਾ ਧਰਮੀ ਨਾਲਿ ਬੁਲੇਂਦਾ ਮਿਠਾ ।
पापी नो पछड़ाइंदा धरमी नालि बुलेंदा मिठा ।
ਵੈਰੀ ਦੇਖਨਿ ਵੈਰ ਭਾਇ ਮਿਤ੍ਰ ਭਾਇ ਕਰਿ ਦੇਖਨਿ ਇਠਾ ।
वैरी देखनि वैर भाइ मित्र भाइ करि देखनि इठा ।
ਨਰਕ ਸੁਰਗ ਵਿਚਿ ਪੁੰਨ ਪਾਪ ਵਰ ਸਰਾਪ ਜਾਣਨਿ ਅਭਰਿਠਾ ।
नरक सुरग विचि पुंन पाप वर सराप जाणनि अभरिठा ।
ਦਰਪਣਿ ਰੂਪ ਜਿਵੇਹੀ ਪਿਠਾ ।੫।
दरपणि रूप जिवेही पिठा ।५।
ਜਿਉਂ ਕਰਿ ਨਿਰਮਲ ਆਰਸੀ ਸਭਾ ਸੁਧ ਸਭ ਕੋਈ ਦੇਖੈ ।
जिउं करि निरमल आरसी सभा सुध सभ कोई देखै ।
ਗੋਰਾ ਗੋਰੋ ਦਿਸਦਾ ਕਾਲਾ ਕਾਲੋ ਵੰਨੁ ਵਿਸੇਖੈ ।
गोरा गोरो दिसदा काला कालो वंनु विसेखै ।
ਹਸਿ ਹਸਿ ਦੇਖੈ ਹਸਤ ਮੁਖ ਰੋਂਦਾ ਰੋਵਣਹਾਰੁ ਸੁ ਲੇਖੈ ।
हसि हसि देखै हसत मुख रोंदा रोवणहारु सु लेखै ।
ਲੇਪੁ ਨ ਲਗੈ ਆਰਸੀ ਛਿਅ ਦਰਸਨੁ ਦਿਸਨਿ ਬਹੁ ਭੇਖੈ ।
लेपु न लगै आरसी छिअ दरसनु दिसनि बहु भेखै ।
ਦੁਰਮਤਿ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਹੈ ਵੈਰੁ ਵਿਰੋਧੁ ਕਰੋਧੁ ਕੁਲੇਖੈ ।
दुरमति दूजा भाउ है वैरु विरोधु करोधु कुलेखै ।
ਗੁਰਮਤਿ ਨਿਰਮਲੁ ਨਿਰਮਲਾ ਸਮਦਰਸੀ ਸਮਦਰਸ ਸਰੇਖੈ ।
गुरमति निरमलु निरमला समदरसी समदरस सरेखै ।
ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਹੁਇ ਰੂਪੁ ਨ ਰੇਖੈ ।੬।
भला बुरा हुइ रूपु न रेखै ।६।
ਇਕਤੁ ਸੂਰਜਿ ਆਥਵੈ ਰਾਤਿ ਅਨੇਰੀ ਚਮਕਨਿ ਤਾਰੇ ।
इकतु सूरजि आथवै राति अनेरी चमकनि तारे ।
ਸਾਹ ਸਵਨਿ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਚੋਰ ਫਿਰਨਿ ਘਰਿ ਮੁਹਣੈਹਾਰੇ ।
साह सवनि घरि आपणै चोर फिरनि घरि मुहणैहारे ।
ਜਾਗਨਿ ਵਿਰਲੇ ਪਾਹਰੂ ਰੂਆਇਨਿ ਹੁਸੀਆਰ ਬਿਦਾਰੇ ।
जागनि विरले पाहरू रूआइनि हुसीआर बिदारे ।
ਜਾਗਿ ਜਗਾਇਨਿ ਸੁਤਿਆਂ ਸਾਹ ਫੜੰਦੇ ਚੋਰ ਚਗਾਰੇ ।
जागि जगाइनि सुतिआं साह फड़ंदे चोर चगारे ।
ਜਾਗਦਿਆਂ ਘਰੁ ਰਖਿਆ ਸੁਤੇ ਘਰ ਮੁਸਨਿ ਵੇਚਾਰੇ ।
जागदिआं घरु रखिआ सुते घर मुसनि वेचारे ।
ਸਾਹ ਆਏ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਚੋਰ ਜਾਰਿ ਲੈ ਗਰਦਨਿ ਮਾਰੇ ।
साह आए घरि आपणै चोर जारि लै गरदनि मारे ।
ਭਲੇ ਬੁਰੇ ਵਰਤਨਿ ਸੈਸਾਰੇ ।੭।
भले बुरे वरतनि सैसारे ।७।
ਮਉਲੇ ਅੰਬ ਬਸੰਤ ਰੁਤਿ ਅਉੜੀ ਅਕੁ ਸੁ ਫੁਲੀ ਭਰਿਆ ।
मउले अंब बसंत रुति अउड़ी अकु सु फुली भरिआ ।
ਅੰਬਿ ਨ ਲਗੈ ਖਖੜੀ ਅਕਿ ਨ ਲਗੈ ਅੰਬੁ ਅਫਰਿਆ ।
अंबि न लगै खखड़ी अकि न लगै अंबु अफरिआ ।
ਕਾਲੀ ਕੋਇਲ ਅੰਬ ਵਣਿ ਅਕਿਤਿਡੁ ਚਿਤੁ ਮਿਤਾਲਾ ਹਰਿਆ ।
काली कोइल अंब वणि अकितिडु चितु मिताला हरिआ ।
ਮਨ ਪੰਖੇਰੂ ਬਿਰਖ ਭੇਦੁ ਸੰਗ ਸੁਭਾਉ ਸੋਈ ਫਲੁ ਧਰਿਆ ।
मन पंखेरू बिरख भेदु संग सुभाउ सोई फलु धरिआ ।
ਗੁਰਮਤਿ ਡਰਦਾ ਸਾਧਸੰਗਿ ਦੁਰਮਤਿ ਸੰਗਿ ਅਸਾਧ ਨ ਡਰਿਆ ।
गुरमति डरदा साधसंगि दुरमति संगि असाध न डरिआ ।
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਭੀ ਆਖੀਐ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣਿ ਪਤਿਤ ਉਧਰਿਆ ।
भगति वछलु भी आखीऐ पतित उधारणि पतित उधरिआ ।
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਣਾ ਸੋਈ ਤਰਿਆ ।੮।
जो तिसु भाणा सोई तरिआ ।८।
ਜੇ ਕਰਿ ਉਧਰੀ ਪੂਤਨਾ ਵਿਹੁ ਪੀਆਲਣੁ ਕੰਮੁ ਨ ਚੰਗਾ ।
जे करि उधरी पूतना विहु पीआलणु कंमु न चंगा ।
ਗਨਿਕਾ ਉਧਰੀ ਆਖੀਐ ਪਰ ਘਰਿ ਜਾਇ ਨ ਲਈਐ ਪੰਗਾ ।
गनिका उधरी आखीऐ पर घरि जाइ न लईऐ पंगा ।
ਬਾਲਮੀਕੁ ਨਿਸਤਾਰਿਆ ਮਾਰੈ ਵਾਟ ਨ ਹੋਇ ਨਿਸੰਗਾ ।
बालमीकु निसतारिआ मारै वाट न होइ निसंगा ।
ਫੰਧਕਿ ਉਧਰੈ ਆਖੀਅਨਿ ਫਾਹੀ ਪਾਇ ਨ ਫੜੀਐ ਟੰਗਾ ।
फंधकि उधरै आखीअनि फाही पाइ न फड़ीऐ टंगा ।
ਜੇ ਕਾਸਾਈ ਉਧਰਿਆ ਜੀਆ ਘਾਇ ਨ ਖਾਈਐ ਭੰਗਾ ।
जे कासाई उधरिआ जीआ घाइ न खाईऐ भंगा ।
ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੈ ਬੋਹਿਥਾ ਸੁਇਨਾ ਲੋਹੁ ਨਾਹੀ ਇਕ ਰੰਗਾ ।
पारि उतारै बोहिथा सुइना लोहु नाही इक रंगा ।
ਇਤੁ ਭਰਵਾਸੈ ਰਹਣੁ ਕੁਢੰਗਾ ।੯।
इतु भरवासै रहणु कुढंगा ।९।
ਪੈ ਖਾਜੂਰੀ ਜੀਵੀਐ ਚੜ੍ਹਿ ਖਾਜੂਰੀ ਝੜਉ ਨ ਕੋਈ ।
पै खाजूरी जीवीऐ चढ़ि खाजूरी झड़उ न कोई ।
ਉਝੜਿ ਪਇਆ ਨ ਮਾਰੀਐ ਉਝੜ ਰਾਹੁ ਨ ਚੰਗਾ ਹੋਈ ।
उझड़ि पइआ न मारीऐ उझड़ राहु न चंगा होई ।
ਜੇ ਸਪ ਖਾਧਾ ਉਬਰੇ ਸਪੁ ਨ ਫੜੀਐ ਅੰਤਿ ਵਿਗੋਈ ।
जे सप खाधा उबरे सपु न फड़ीऐ अंति विगोई ।
ਵਹਣਿ ਵਹੰਦਾ ਨਿਕਲੈ ਵਿਣੁ ਤੁਲਹੇ ਡੁਬਿ ਮਰੈ ਭਲੋਈ ।
वहणि वहंदा निकलै विणु तुलहे डुबि मरै भलोई ।
ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਆਖੀਐ ਵਿਰਤੀਹਾਣੁ ਜਾਣੁ ਜਾਣੋਈ ।
पतित उधारणु आखीऐ विरतीहाणु जाणु जाणोई ।
ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਹੈ ਦੁਰਮਤਿ ਦਰਗਹ ਲਹੈ ਨ ਢੋਈ ।
भाउ भगति गुरमति है दुरमति दरगह लहै न ढोई ।
ਅੰਤਿ ਕਮਾਣਾ ਹੋਇ ਸਥੋਈ ।੧੦।
अंति कमाणा होइ सथोई ।१०।
ਥੋਮ ਕਥੂਰੀ ਵਾਸੁ ਜਿਉਂ ਕੰਚਨੁ ਲੋਹੁ ਨਹੀਂ ਇਕ ਵੰਨਾ ।
थोम कथूरी वासु जिउं कंचनु लोहु नहीं इक वंना ।
ਫਟਕ ਨ ਹੀਰੇ ਤੁਲਿ ਹੈ ਸਮਸਰਿ ਨੜੀ ਨ ਵੜੀਐ ਗੰਨਾ ।
फटक न हीरे तुलि है समसरि नड़ी न वड़ीऐ गंना ।
ਤੁਲਿ ਨ ਰਤਨਾ ਰਤਕਾਂ ਮੁਲਿ ਨ ਕਚੁ ਵਿਕਾਵੈ ਪੰਨਾ ।
तुलि न रतना रतकां मुलि न कचु विकावै पंना ।
ਦੁਰਮਤਿ ਘੁੰਮਣਵਾਣੀਐ ਗੁਰਮਤਿ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਬੋਹਿਥੁ ਬੰਨਾ ।
दुरमति घुंमणवाणीऐ गुरमति सुक्रितु बोहिथु बंना ।
ਨਿੰਦਾ ਹੋਵੈ ਬੁਰੇ ਦੀ ਜੈ ਜੈਕਾਰ ਭਲੇ ਧੰਨੁ ਧੰਨਾ ।
निंदा होवै बुरे दी जै जैकार भले धंनु धंना ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਗਟੁ ਜਾਣੀਐ ਮਨਮੁਖ ਸਚੁ ਰਹੈ ਪਰਛੰਨਾ ।
गुरमुखि परगटु जाणीऐ मनमुख सचु रहै परछंना ।
ਕੰਮਿ ਨ ਆਵੈ ਭਾਂਡਾ ਭੰਨਾ ।੧੧।
कंमि न आवै भांडा भंना ।११।
ਇਕ ਵੇਚਨਿ ਹਥੀਆਰ ਘੜਿ ਇਕ ਸਵਾਰਨਿ ਸਿਲਾ ਸੰਜੋਆ ।
इक वेचनि हथीआर घड़ि इक सवारनि सिला संजोआ ।
ਰਣ ਵਿਚਿ ਘਾਉ ਬਚਾਉ ਕਰਿ ਦੁਇ ਦਲ ਨਿਤਿ ਉਠਿ ਕਰਦੇ ਢੋਆ ।
रण विचि घाउ बचाउ करि दुइ दल निति उठि करदे ढोआ ।
ਘਾਇਲੁ ਹੋਇ ਨੰਗਾਸਣਾ ਬਖਤਰ ਵਾਲਾ ਨਵਾਂ ਨਿਰੋਆ ।
घाइलु होइ नंगासणा बखतर वाला नवां निरोआ ।
ਕਰਨਿ ਗੁਮਾਨੁ ਕਮਾਨਗਰ ਖਾਨਜਰਾਦੀ ਬਹੁਤੁ ਬਖੋਆ ।
करनि गुमानु कमानगर खानजरादी बहुतु बखोआ ।
ਜਗ ਵਿਚਿ ਸਾਧ ਅਸਾਧ ਸੰਗੁ ਸੰਗ ਸੁਭਾਇ ਜਾਇ ਫਲੁ ਭੋਆ ।
जग विचि साध असाध संगु संग सुभाइ जाइ फलु भोआ ।
ਕਰਮ ਸੁ ਧਰਮ ਅਧਰਮ ਕਰਿ ਸੁਖ ਦੁਖ ਅੰਦਰਿ ਆਇ ਪਰੋਆ ।
करम सु धरम अधरम करि सुख दुख अंदरि आइ परोआ ।
ਭਲੇ ਬੁਰੇ ਜਸੁ ਅਪਜਸੁ ਹੋਆ ।੧੨।
भले बुरे जसु अपजसु होआ ।१२।
ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਅਰਥ ਸੁਗਰਥੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਆਵੈ ।
सतु संतोखु दइआ धरमु अरथ सुगरथु साधसंगि आवै ।
ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਅਸਾਧ ਸੰਗਿ ਲੋਭਿ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰ ਮਚਾਵੈ ।
कामु करोधु असाध संगि लोभि मोहु अहंकार मचावै ।
ਦੁਕ੍ਰਿਤੁ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਕਰਮ ਕਰਿ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਹੁਇ ਨਾਉਂ ਧਰਾਵੈ ।
दुक्रितु सुक्रितु करम करि बुरा भला हुइ नाउं धरावै ।
ਗੋਰਸੁ ਗਾਈਂ ਖਾਇ ਖੜੁ ਇਕੁ ਇਕੁ ਜਣਦੀ ਵਗੁ ਵਧਾਵੈ ।
गोरसु गाईं खाइ खड़ु इकु इकु जणदी वगु वधावै ।
ਦੁਧਿ ਪੀਤੈ ਵਿਹੁ ਦੇਇ ਸਪ ਜਣਿ ਜਣਿ ਬਹਲੇ ਬਚੇ ਖਾਵੈ ।
दुधि पीतै विहु देइ सप जणि जणि बहले बचे खावै ।
ਸੰਗ ਸੁਭਾਉ ਅਸਾਧ ਸਾਧੁ ਪਾਪੁ ਪੁੰਨੁ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ।
संग सुभाउ असाध साधु पापु पुंनु दुखु सुखु फलु पावै ।
ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਿਕਾਰੁ ਕਮਾਵੈ ।੧੩।
परउपकार विकारु कमावै ।१३।
ਚੰਨਣੁ ਬਿਰਖੁ ਸੁਬਾਸੁ ਦੇ ਚੰਨਣੁ ਕਰਦਾ ਬਿਰਖ ਸਬਾਏ ।
चंनणु बिरखु सुबासु दे चंनणु करदा बिरख सबाए ।
ਖਹਦੇ ਵਾਂਸਹੁਂ ਅਗਿ ਧੁਖਿ ਆਪਿ ਜਲੈ ਪਰਵਾਰੁ ਜਲਾਏ ।
खहदे वांसहुं अगि धुखि आपि जलै परवारु जलाए ।
ਮੁਲਹ ਜਿਵੈ ਪੰਖੇਰੂਆ ਫਾਸੈ ਆਪਿ ਕੁਟੰਬ ਫਹਾਏ ।
मुलह जिवै पंखेरूआ फासै आपि कुटंब फहाए ।
ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਹੁਇ ਪਰਬਤਹੁ ਪਾਰਸੁ ਕਰਿ ਕੰਚਨੁ ਦਿਖਲਾਏ ।
असट धातु हुइ परबतहु पारसु करि कंचनु दिखलाए ।
ਗਣਿਕਾ ਵਾੜੈ ਜਾਇ ਕੈ ਹੋਵਨਿ ਰੋਗੀ ਪਾਪ ਕਮਾਏ ।
गणिका वाड़ै जाइ कै होवनि रोगी पाप कमाए ।
ਦੁਖੀਏ ਆਵਨਿ ਵੈਦ ਘਰ ਦਾਰੂ ਦੇ ਦੇ ਰੋਗੁ ਮਿਟਾਏ ।
दुखीए आवनि वैद घर दारू दे दे रोगु मिटाए ।
ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਦੁਇ ਸੰਗ ਸੁਭਾਏ ।੧੪।
भला बुरा दुइ संग सुभाए ।१४।
ਭਲਾ ਸੁਭਾਉ ਮਜੀਠ ਦਾ ਸਹੈ ਅਵਟਣੁ ਰੰਗੁ ਚੜ੍ਹਾਏ ।
भला सुभाउ मजीठ दा सहै अवटणु रंगु चढ़ाए ।
ਗੰਨਾ ਕੋਲੂ ਪੀੜੀਐ ਟਟਰਿ ਪਇਆ ਮਿਠਾਸੁ ਵਧਾਏ ।
गंना कोलू पीड़ीऐ टटरि पइआ मिठासु वधाए ।
ਤੁੰਮੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਿੰਜੀਐ ਕਉੜਤਣ ਦੀ ਬਾਣਿ ਨ ਜਾਏ ।
तुंमे अंम्रितु सिंजीऐ कउड़तण दी बाणि न जाए ।
ਅਵਗੁਣ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਕਰੈ ਭਲਾ ਨ ਅਵਗਣੁ ਚਿਤਿ ਵਸਾਏ ।
अवगुण कीते गुण करै भला न अवगणु चिति वसाए ।
ਗੁਣੁ ਕੀਤੇ ਅਉਗੁਣੁ ਕਰੈ ਬੁਰਾ ਨ ਮੰਨ ਅੰਦਰਿ ਗੁਣ ਪਾਏ ।
गुणु कीते अउगुणु करै बुरा न मंन अंदरि गुण पाए ।
ਜੋ ਬੀਜੈ ਸੋਈ ਫਲੁ ਖਾਏ ।੧੫।
जो बीजै सोई फलु खाए ।१५।
ਪਾਣੀ ਪਥਰੁ ਲੀਕ ਜਿਉਂ ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਪਰਕਿਰਤਿ ਸੁਭਾਏ ।
पाणी पथरु लीक जिउं भला बुरा परकिरति सुभाए ।
ਵੈਰ ਨ ਟਿਕਦਾ ਭਲੇ ਚਿਤਿ ਹੇਤੁ ਨ ਟਿਕੈ ਬੁਰੈ ਮਨਿ ਆਏ ।
वैर न टिकदा भले चिति हेतु न टिकै बुरै मनि आए ।
ਭਲਾ ਨ ਹੇਤੁ ਵਿਸਾਰਦਾ ਬੁਰਾ ਨ ਵੈਰੁ ਮਨਹੁ ਵਿਸਰਾਏ ।
भला न हेतु विसारदा बुरा न वैरु मनहु विसराए ।
ਆਸ ਨ ਪੁਜੈ ਦੁਹਾਂ ਦੀ ਦੁਰਮਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਅੰਤਿ ਲਖਾਏ ।
आस न पुजै दुहां दी दुरमति गुरमति अंति लखाए ।
ਭਲਿਅਹੁਂ ਬੁਰਾ ਨ ਹੋਵਈ ਬੁਰਿਅਹੁਂ ਭਲਾ ਨ ਭਲਾ ਮਨਾਏ ।
भलिअहुं बुरा न होवई बुरिअहुं भला न भला मनाए ।
ਵਿਰਤੀਹਾਣੁ ਵਖਾਣਿਆ ਸਈ ਸਿਆਣੀ ਸਿਖ ਸੁਣਾਏ ।
विरतीहाणु वखाणिआ सई सिआणी सिख सुणाए ।
ਪਰਉਪਕਾਰੁ ਵਿਕਾਰੁ ਕਮਾਏ ।੧੬।
परउपकारु विकारु कमाए ।१६।
ਵਿਰਤੀਹਾਣੁ ਵਖਾਣਿਆ ਭਲੇ ਬੁਰੇ ਦੀ ਸੁਣੀ ਕਹਾਣੀ ।
विरतीहाणु वखाणिआ भले बुरे दी सुणी कहाणी ।
ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਦੁਇ ਚਲੇ ਰਾਹਿ ਉਸ ਥੈ ਤੋਸਾ ਉਸ ਥੈ ਪਾਣੀ ।
भला बुरा दुइ चले राहि उस थै तोसा उस थै पाणी ।
ਤੋਸਾ ਅਗੈ ਰਖਿਆ ਭਲੇ ਭਲਾਈ ਅੰਦਰਿ ਆਣੀ ।
तोसा अगै रखिआ भले भलाई अंदरि आणी ।
ਬੁਰਾ ਬੁਰਾਈ ਕਰਿ ਗਇਆ ਹਥੀਂ ਕਢਿ ਨ ਦਿਤੋ ਪਾਣੀ ।
बुरा बुराई करि गइआ हथीं कढि न दितो पाणी ।
ਭਲਾ ਭਲਾਈਅਹੁਂ ਸਿਝਿਆ ਬੁਰੇ ਬੁਰਾਈਅਹੁਂ ਵੈਣਿ ਵਿਹਾਣੀ ।
भला भलाईअहुं सिझिआ बुरे बुराईअहुं वैणि विहाणी ।
ਸਚਾ ਸਾਹਿਬੁ ਨਿਆਉ ਸਚੁ ਜੀਆਂ ਦਾ ਜਾਣੋਈ ਜਾਣੀ ।
सचा साहिबु निआउ सचु जीआं दा जाणोई जाणी ।
ਕੁਦਰਤਿ ਕਾਦਰ ਨੋ ਕੁਰਬਾਣੀ ।੧੭।
कुदरति कादर नो कुरबाणी ।१७।
ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਸੈਸਾਰ ਵਿਚਿ ਜੋ ਆਇਆ ਤਿਸੁ ਸਰਪਰ ਮਰਣਾ ।
भला बुरा सैसार विचि जो आइआ तिसु सरपर मरणा ।
ਰਾਵਣ ਤੈ ਰਾਮਚੰਦ ਵਾਂਗਿ ਮਹਾਂ ਬਲੀ ਲੜਿ ਕਾਰਣੁ ਕਰਣਾ ।
रावण तै रामचंद वांगि महां बली लड़ि कारणु करणा ।
ਜਰੁ ਜਰਵਾਣਾ ਵਸਿ ਕਰਿ ਅੰਤਿ ਅਧਰਮ ਰਾਵਣਿ ਮਨ ਧਰਣਾ ।
जरु जरवाणा वसि करि अंति अधरम रावणि मन धरणा ।
ਰਾਮਚੰਦੁ ਨਿਰਮਲੁ ਪੁਰਖੁ ਧਰਮਹੁਂ ਸਾਇਰ ਪਥਰ ਤਰਣਾ ।
रामचंदु निरमलु पुरखु धरमहुं साइर पथर तरणा ।
ਬੁਰਿਆਈਅਹੁਂ ਰਾਵਣੁ ਗਇਆ ਕਾਲਾ ਟਿਕਾ ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਹਰਣਾ ।
बुरिआईअहुं रावणु गइआ काला टिका पर त्रिअ हरणा ।
ਰਾਮਾਇਣੁ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਅਟਲੁ ਸੇ ਉਧਰੇ ਜੋ ਆਏ ਸਰਣਾ ।
रामाइणु जुगि जुगि अटलु से उधरे जो आए सरणा ।
ਜਸ ਅਪਜਸ ਵਿਚਿ ਨਿਡਰ ਡਰਣਾ ।੧੮।
जस अपजस विचि निडर डरणा ।१८।
ਸੋਇਨ ਲੰਕਾ ਵਡਾ ਗੜੁ ਖਾਰ ਸਮੁੰਦ ਜਿਵੇਹੀ ਖਾਈ ।
सोइन लंका वडा गड़ु खार समुंद जिवेही खाई ।
ਲਖ ਪੁਤੁ ਪੋਤੇ ਸਵਾ ਲਖੁ ਕੁੰਭਕਰਣੁ ਮਹਿਰਾਵਣੁ ਭਾਈ ।
लख पुतु पोते सवा लखु कुंभकरणु महिरावणु भाई ।
ਪਵਣੁ ਬੁਹਾਰੀ ਦੇਇ ਨਿਤਿ ਇੰਦ੍ਰ ਭਰੈ ਪਾਣੀ ਵਰ੍ਹਿਆਈ ।
पवणु बुहारी देइ निति इंद्र भरै पाणी वर्हिआई ।
ਬੈਸੰਤਰੁ ਰਾਸੋਈਆ ਸੂਰਜੁ ਚੰਦੁ ਚਰਾਗ ਦੀਪਾਈ ।
बैसंतरु रासोईआ सूरजु चंदु चराग दीपाई ।
ਬਹੁ ਖੂਹਣਿ ਚਤੁਰੰਗ ਦਲ ਦੇਸ ਨ ਵੇਸ ਨ ਕੀਮਤਿ ਪਾਈ ।
बहु खूहणि चतुरंग दल देस न वेस न कीमति पाई ।
ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਸੇਵ ਕਰਿ ਦੇਵ ਦਾਨਵ ਰਹਂਦੇ ਸਰਣਾਈ ।
महादेव दी सेव करि देव दानव रहंदे सरणाई ।
ਅਪਜਸੁ ਲੈ ਦੁਰਮਤਿ ਬੁਰਿਆਈ ।੧੯।
अपजसु लै दुरमति बुरिआई ।१९।
ਰਾਮਚੰਦੁ ਕਾਰਣ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਵਸਿ ਹੋਆ ਦੇਹਿਧਾਰੀ ।
रामचंदु कारण करण कारण वसि होआ देहिधारी ।
ਮੰਨਿ ਮਤੇਈ ਆਗਿਆ ਲੈ ਵਣਵਾਸੁ ਵਡਾਈ ਚਾਰੀ ।
मंनि मतेई आगिआ लै वणवासु वडाई चारी ।
ਪਰਸਰਾਮੁ ਦਾ ਬਲੁ ਹਰੈ ਦੀਨ ਦਇਆਲੁ ਗਰਬ ਪਰਹਾਰੀ ।
परसरामु दा बलु हरै दीन दइआलु गरब परहारी ।
ਸੀਤਾ ਲਖਮਣ ਸੇਵ ਕਰਿ ਜਤੀ ਸਤੀ ਸੇਵਾ ਹਿਤਕਾਰੀ ।
सीता लखमण सेव करि जती सती सेवा हितकारी ।
ਰਾਮਾਇਣੁ ਵਰਤਾਇਆ ਰਾਮ ਰਾਜੁ ਕਰਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਧਾਰੀ ।
रामाइणु वरताइआ राम राजु करि स्रिसटि उधारी ।
ਮਰਣੁ ਮੁਣਸਾ ਸਚੁ ਹੈ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਪੈਜ ਸਵਾਰੀ ।
मरणु मुणसा सचु है साधसंगति मिलि पैज सवारी ।
ਭਲਿਆਈ ਸਤਿਗੁਰ ਮਤਿ ਸਾਰੀ ।੨੦।੩੧। ਇਕਤੀਹ ।
भलिआई सतिगुर मति सारी ।२०।३१। इकतीह ।