هڪ اونڪر، بنيادي توانائي، خدا جي فضل جي ذريعي محسوس ڪيو
هڪ ڌماڪي سان، اونڪر بيشمار شڪل ٺاهي ۽ پکيڙيو.
هن پنهنجي ذات کي هوا، پاڻي، باهه، زمين ۽ آسمان وغيره جي صورت ۾ وڌايو.
هن پاڻي، زمين، وڻ، جبل ۽ ڪيتريون حياتياتي برادريون پيدا ڪيون.
اهو عظيم خالق خود ناقابل تقسيم آهي ۽ هڪ پلڪ ۾ لکين ڪائنات پيدا ڪري سگهي ٿي.
جڏهن سندس تخليق جون حدون اڻڄاڻ آهن ته ان خالق جي وسعت ڪيئن معلوم ٿي سگهندي؟
هن جي انتها جي ڪا به پڄاڻي ناهي. اهي لامحدود آهن.
هن کي ڪيترو وسيع چئي سگهجي ٿو؟ سائين جي شان وڏي آهي.
مان جيڪو ٻڌو اٿم سو بيان ڪريان ٿو ته هن کي چيو ويندو آهي ته سڀني کان وڏو آهي.
ڪروڙين ڪائنات سندس ٽڪنڊي ۾ رهي ٿي.
ان سان ڪوبه مقابلو نٿو ڪري سگهجي جنهن هڪ ڌماڪي سان هر شيءِ کي پيدا ڪيو ۽ پکيڙيو.
هو ويد ۽ ڪتب جي سڀني بيانن کان ٻاهر آهي. هن جي ناقابل بيان ڪهاڻي سڀني وضاحتن کان ٻاهر آهي.
هن جي غير واضح تحرڪ کي ڪيئن ڏٺو ۽ سمجهي سگهيو؟
جيو (پاڻ) ٺاهي هن پنهنجو جسم ٺاهيو ۽ پنهنجي وات، نڪ، اکيون ۽ ڪن کي سٺي شڪل ڏني.
هن فضل سان هٿ پير، ڪن ۽ شعور عطا ڪيو ته ڪلام ٻڌڻ لاءِ ۽ اکيون نيڪي ڏسڻ لاءِ.
روزي ڪمائڻ ۽ ٻين ڪمن لاءِ، زندگيءَ کي جسم ۾ داخل ڪيائين.
هن موسيقيءَ، رنگن، بوءَ ۽ خوشبوءَ کي گڏ ڪرڻ جا مختلف طريقا اختيار ڪيا.
لباس ۽ کائڻ لاءِ هن حڪمت، طاقت، عقيدت ۽ تعصب واري حڪمت ۽ فڪر جو عمل ڏنو.
اُن مالڪ جا اسرار سمجھ ۾ نه ٿا اچن. اهو پيار ڪندڙ عطيو پاڻ وٽ بيشمار خوبيون رکي ٿو.
سڀني حسابن کان ٻاهر، هو لامحدود ۽ ناقابل فراموش آهي.
چئن (زندگي) کان پنجن عنصرن کي گڏ ڪري سڄي دنيا پيدا ڪئي وئي.
84 لک جنس جي جاندارن کي پيدا ڪري انهن ۾ لڏپلاڻ جو ڪارنامو سرانجام ڏنو آهي.
هر هڪ ذات ۾ ڪيترائي جاندار پيدا ڪيا ويا آهن.
سڀ (پنهنجي عملن جا) ذميوار آهن ۽ پنهنجي پيشانيءَ تي تقدير جي لکت رکن ٿا.
هر ساهه ۽ ساهه شمار ٿئي ٿو. لکڻين جو اسرار ۽ اهو ليکڪ ڪير به ڄاڻي نه سگهيو آهي.
پاڻ ناقابل فهم آهي، هو سڀني لکڻين کان پري آهي.
زمين ۽ آسمان خوف ۾ آهن پر ڪنهن به سهاري کان بيٺا نه آهن، ۽ اهو رب انهن کي خوف جي وزن هيٺ رکي ٿو.
هوا، پاڻي ۽ باهه کي خوف ۾ رکڻ (نظم). هن انهن سڀني کي ملايو آهي (۽ دنيا پيدا ڪئي آهي).
زمين کي پاڻيءَ ۾ رکي آسمان کي بنا ڪنهن سهاري جي قائم ڪيائين.
هن ڪاٺ ۾ باھ رکي ۽ وڻن کي گلن ۽ ميون سان ڀري ان کي معنيٰ بخشي.
سڀني نون دروازن ۾ هوا (زندگي) رکي، سج ۽ چنڊ کي خوف (ڊسپلن) ۾ هلڻ لاءِ بنايو.
اهو بي داغ رب پاڻ سڀني خوفن کان پري آهي.
لکين آسمانن تي چڙهڻ باوجود به ان بلند ترين رب تائين ڪو به پهچي نٿو سگهي.
هو اعليٰ کان مٿاهون آهي. هن جي ڪا به (خاص) جاءِ، رهائش، نالو ۽ ڪا فتويٰ نه آهي.
جيڪڏهن ڪو ماڻهو ڪروڙين پاتالن جي برابر به هليو وڃي ته به هو ان کي ڏسي نٿو سگهي.
ايستائين جو سڀني چئن طرفن جو احاطو - اتر، اوڀر، ڏکڻ، اولهه، هن جي مٿان نه ٿي سگهي.
هن جي وسعت حاصل نه ٿي سگهي. هو پنهنجي اک جي هڪ جهٽڪي سان (سڄو ڪائنات) ٺاهي ۽ ڦهلائي سگهي ٿو.
جيئن گل کي خوشبوءِ سينگاريندي آهي، تيئن رب به هر هنڌ موجود آهي.
تخليق جي ڏينهن ۽ مهيني بابت، خالق ڪنهن کي به ڪجهه نه ٻڌايو آهي.
پنهنجي ذات ۾ رهجي ويل بي شڪل ذات ڪنهن کي به پنهنجي غير محسوس صورت نه ڏني.
پاڻ سڀني کي پيدا ڪيائين ۽ پاڻ ئي (مخلوق جي مال لاءِ) سندن دلين ۾ پنهنجو نالو قائم ڪيائين.
مان ان رب جي اڳيان سجدو ڪريان ٿو، جيڪو حال ۾ آهي، جيڪو مستقبل ۾ به رهندو ۽ جيڪو شروع ۾ به هو.
هو شروعات کان ٻاهر آهي، انتها کان ٻاهر ۽ لامحدود آهي. پر هو ڪڏهن به پنهنجو پاڻ کي نوٽيس نٿو ڪري.
هن دنيا کي پيدا ڪيو ۽ پاڻ ان کي پنهنجي ذات ۾ سمائي ٿو.
هن پنهنجي هڪ ٽرڪوم ۾ ڪروڙين ڪائنات سمائي ڇڏي آهي.
سندس وسعت، سندس مڪان ۽ سندس جاءِ جي وسعت بابت ڇا ٿو چئي سگهجي؟
سندس هڪ جملو به هر حد کان ٻاهر آهي ۽ ان جو اندازو علم جا ڪروڙين دريا به نٿا ڪري سگهن.
دنيا جو پاليندڙ ناقابل رسائي آهي. هن جي شروعات ۽ پڇاڙي ناقابل تصور آهي.
ايترو وڏو هئڻ ڪري هن پاڻ کي ڪٿي لڪايو آهي؟
ان کي ڄاڻڻ لاء، ديوتا، مرد ۽ ڪيترائي ناٿ هميشه هن جي توجه ۾ آهن.
سندس وصيت ۾ (زندگيءَ جا) لکين اونها ۽ اڻٿڪ درياءَ وهندا رهن ٿا.
انهن زندگيءَ جي شروعات ۽ پڄاڻيءَ کي سمجهي نه ٿو سگهجي.
اهي لامحدود، ناقابل رسائي ۽ ناقابل تصور آهن پر پوءِ به اهي سڀ رب عظيم ۾ هلن ٿا. اُهي اُن ناقابلِ ادراڪ ۽ لامحدود رب جي وسعت کي نٿا ڄاڻي سگهن.
سمنڊ سان ملندڙ بيشمار لهرن سان گڏ درياهه به هڪ ٿي ويندا آهن.
ان سمنڊ ۾ لکين قيمتي زيور آهن، جيڪي حقيقت ۾ هر قيمت کان ٻاهر آهن.
مان قربان آهيان ان خالق تي.
انهيءَ پالڻهار رب کي ساراهه ڪرڻ گهرجي، جنهن رنگين مخلوق پيدا ڪئي آهي.
هو هر ڪنهن کي روزي ڏيندڙ ۽ بي گهر خيرات ڏيڻ وارو آهي.
ڪو به ڪنهن سان مشابهت نٿو رکي ۽ جيو (تخليق) هن ۾ پريشاني جي تناسب جي مطابق سٺو يا خراب آهي.
ماورائي هئڻ ڪري، هو هر شيءِ کان لاتعلق ۽ مڪمل برهم آهي. هو هميشه سڀني سان گڏ آهي.
هو ذات پات ۽ نشانين وغيره کان بالاتر آهي، پر هو هڪ طرف ۽ سڀني تي پکڙيل آهي.
هو هوا، پاڻي ۽ باهه ۾ آهي يعني هو انهن عنصرن جي طاقت آهي.
اونڪر شڪل ٺاهي مايا نالي هڪ مکي ٺاهي.
هن ٽنهي جهانن، چوڏهن منزلن، پاڻي، مٿاڇري ۽ هيٺاهين دنيا کي وڏي پيماني تي ٺڳيو.
برهما، وشنو، مهيسا کان سواءِ سڀ ڏهه اوتار، دنيا جي روپ ۾ بازار ۾ رقص ڪندا رهيا.
برهمڻ، پاڪدامن، قناعت وارا، سڌ ۽ ناٿ سڀ مختلف فرقن جي راهه تي هليا ويا.
مايا سڀني ۾ لالچ، ڪاوڙ، مخالفت، لالچ، لالچ ۽ ٺڳيءَ کي ڦهلائي ڇڏيو ۽ انهن کي پاڻ ۾ جهڳڙو ڪري ڇڏيو.
انا سان ڀريل اهي اندر کان خالي آهن پر ڪو به پاڻ کي نامڪمل قبول نٿو ڪري (سڀني محسوس ڪن ٿا ته اهي مڪمل ماپ آهن ۽ ان کان گهٽ ناهي).
پاڻ خالق رب العالمين ان سڄي سبب کي لڪايو آهي.
هو (رب) انهن شهنشاهن جو شهنشاهه آهي جنهن جي حڪومت مستحڪم ۽ بادشاهي تمام وڏي آهي.
سندس تخت، محل ۽ درٻار ڪيڏا وڏا آهن.
هن کي ڪيئن ساراهيو وڃي ۽ هن جي خزاني ۽ علائقي جي وسعت کي ڪيئن معلوم ٿئي؟
سندس شان ۽ عظمت ڪيتري آهي ۽ سندس خدمت ۾ ڪيترا سپاهي ۽ لشڪر موجود آهن.
هر شيءِ سندس حڪم هيٺ آهي ايتري قدر منظم ۽ طاقتور آهي جو ان ۾ ڪا به غفلت نه آهي.
هن اهو سڀ ڪجهه ترتيب ڏيڻ لاءِ ڪنهن کان به نه پڇيو.
لکين ويد پڙهڻ کان پوءِ به برهما لفظ (پرماتما) نه سمجهي سگهيو.
سيوا لکين طريقن (موضوعن) ذريعي غور ڪيو پر اڃا تائين (خدا جي) شڪل، رنگ ۽ روپ کي سڃاڻي نه سگهيو.
وشنو لکين جاندارن جي ذريعي پاڻ کي اوتار ڪيو پر هو ان رب جي ذرو به سڃاڻي نه سگهيو.
سيسناگ (افسانوي نانگ) رب جي ڪيترن ئي نئين نالي کي پڙهيو ۽ ياد ڪيو پر اڃا تائين هن بابت گهڻو ڪجهه نه ڄاڻي سگهيو.
ڪيترين ئي وڏي عمر وارن ماڻهن زندگيءَ جا مختلف طرح سان تجربا ڪيا، پر اهي سڀئي ۽ ڪيترائي فيلسوف سبدا يعني برهما کي سمجهي نه سگهيا.
سڀ ان رب جي نعمتن ۾ مشغول ٿي ويا ۽ ان عطا ڪندڙ کي وساريو ويو.
بي صورت رب شڪل اختيار ڪئي ۽ گروءَ جي صورت ۾ قائم ٿيڻ ڪري سڀني کي رب جي توفيق ڪرڻ لاءِ مجبور ڪيو (هتي اشارو گرو نانڪ ڏانهن آهي).
هن سڀني چئن ورهن مان شاگرد قبول ڪيا ۽ سچائي جي گهر جو بنياد مقدس جماعت جي صورت ۾ قائم ڪيو.
هن گروءَ جي ڪلام جي عظمت کي ويد ۽ ڪتب کان اڳتي بيان ڪيو.
اهي جيڪي بيشمار برائي ۾ ملوث هئا، اهي هاڻي رب تي غور ڪرڻ لاءِ رکيا ويا.
انهن کي مايا جي وچ ۾ الڳ رکيو ويو ۽ ان مقدس نالي، خيرات ۽ وضو جي اهميت کي سمجھايو ويو.
هن ٻارهن فرقن کي گڏ ڪري، گرومخن جو هڪ اعليٰ رستو تيار ڪيو.
ان واٽ (يا حڪم) تي عمل ڪندي ۽ عزت جي ڏاڪڻ تي چڙهندي اهي سڀئي پنهنجي حقيقي نفس ۾ مستحڪم ٿي ويا آهن.
گورمک ٿيڻ جي واٽ تي هلڻ وارو انسان بي يقينيءَ جي غلط واٽ تي نه ٿو پڙهي.
سچي گرو کي ڏسڻ کان پوء، ڪو به زندگي، موت، اچڻ ۽ وڃڻ نٿو ڏسي.
سچي گرو جي دنيا کي ٻڌڻ سان، هو اڻڄاتل راڳ سان مشغول ٿي وڃي ٿو.
سچي گرو جي پناهه ۾ اچڻ سان هاڻي انسان مستحڪم مقدس جماعت ۾ جذب ٿئي ٿو.
هو پاڻ کي ڪنول جي پيرن جي خوشيءَ ۾ سمائي ٿو.
پيار جو پيالو پيئڻ لاءِ سخت محنت ڪرڻ کان پوءِ گرومخ خوش رهن ٿا.
پاڪ جماعت ۾ نظم و ضبط کي اپنائڻ، پيار جو ناقابل برداشت پيالو پيئندو آهي ۽ برداشت ڪيو ويندو آهي.
پوءِ پيرن تي بيهي ۽ انا کان پاسو ڪرڻ وارو فرد سڀني دنياوي فڪرن جي حوالي سان مري وڃي ٿو.
زندگي ۾ آزاد اهو آهي جيڪو مايا کان مري وڃي ۽ خدا جي محبت ۾ جيئرو رهي.
پنهنجي شعور کي ڪلام ۾ ضم ڪري ۽ امرت کي ڀاڪر پائي پنهنجي انا کي کائي ٿو.
اڻ سڌريل راڳ کان متاثر ٿي هو هميشه امرت جو ڪلام ڳائيندو رهندو آهي.
هاڻي هو اڳي ئي سڀني سببن جو سبب بڻيل آهي پر پوءِ به ٻين لاءِ ڪو به نقصان نه ٿو ڪري.
اهڙو ماڻهو گنهگارن کي بچائيندو آهي ۽ بي پناهه ماڻهن کي پناهه ڏيندو آهي.
گرومخ خدا جي مرضي ۾ جنم وٺندا آهن، اهي خدا جي رضا ۾ رهندا آهن ۽ خدا جي رضا ۾ هلندا آهن.
پاڪ جماعت جي نظم و ضبط ۽ محبت ۾ اهي خداوند خدا کي به متوجه ڪن ٿا.
پاڻيءَ ۾ ڪنول وانگر بيزار ٿي اُميدن ۽ مايوسين جي چڪر کان پري رهن ٿا.
اهي هير وانگر ثابت قدم رهن ٿا هير ۽ انويل جي وچ ۾ ۽ پنهنجي زندگي گُرو (گرومتي) جي ڏاهپ ۾ جڙيل رهن ٿا.
اهي هميشه پرهيزگاري کي پنهنجي دل ۾ سمائي ڇڏيندا آهن ۽ شفقت جي دائري ۾ اهي موم وانگر ڳري ويندا آهن.
جيئن چتر ۾ چار شيون ملن ٿيون ۽ هڪ ٿي وڃن ٿيون، تيئن گرومخ به هر هڪ سان ٺهي وڃن ٿا.
اُهي، بتي ۽ تيل بنجڻ جي صورت ۾، پاڻ کي ساڙيندا آهن (ٻين کي روشن ڪرڻ لاءِ).
ڪروڙين ملڪيتون آهن جهڙوڪ سچ، سڪون، رحم، ڌرم، لالچ، پر ان جي انتها ڪنهن کي به معلوم نه ٿي سگهي.
چار آدرش چئجي ٿو ۽ ٿي سگهي ٿو ته انهن کي لکن سان ضرب ڪيو وڃي، تڏهن به اهي لذت جي ميوي جي هڪ لمحي جي برابر نه آهن.
رڌيون، سيٺيون ۽ لکين خزانا ان جي هڪ ننڍڙي حصي جي برابر نه آهن.
ڪلام ۽ شعور جي انتها کي ڏسي، فلسفي ۽ مراقبي جا ڪيترائي مجموعا حيران ٿي ويا.
علم، مراقبي ۽ يادگيري جا ڪيترائي طريقا بيان ڪيا ويا آهن.
پر اطمينان واري مرحلي تي پهچي، رب جي محبت جي پيالي جو لطف، گرومخن کي حاصل ٿئي ٿو، عجيب آهي.
هن مرحلي تي عقل، ڏاهپ ۽ لکين پاڪيزگيون گڏ ٿين ٿيون.
اتي لکن جي تعداد ۾ تلاوت، تپسيا، تسلسل، جليل نذرانا ۽ ڪروڙين نذرون آهن.
روزا، ضابطا، ضابطا، سرگرميون تمام گهڻيون آهن پر اهي سڀ هڪ ڪمزور ڌاڳي وانگر آهن.
ڪيتريون ئي زيارت جا مرڪز، سالگره، ۽ لکين نيڪ عمل، خيرات ۽ خيرات جا آهن.
ڪروڙين قسم جي ديوتائن جي پوڄا، مجموعا، تباهي، نعمتون، لعنتون آهن.
ڪيترائي فلسفا، ورنا، غير ورنا ۽ ڪيترائي اهڙا ماڻهو آهن جيڪي لکين عبادتن ۽ عبادتن جي (غير ضروري) برانڊن جي پرواهه نٿا ڪن.
ڪيترائي وسيلا آهن عوامي رويي، فضيلت، تصرف، عياشيءَ ۽ ٻين ڍڪڻ جا اوزار؛
پر اهي سڀ ڪاريگريون آهن جيڪي حقيقت کان پري رهن ٿيون. اهي ان کي هٿ نه ٿا ڪري سگهن.
سچائيءَ کان مٿاهون سچائي زندگي آهي.
سچو گرو (خدا) سچو شهنشاهه آهي ۽ مقدس جماعت سچو تخت آهي جيڪو تمام گهڻي لذت وارو آهي.
سچو ڪلام هڪ اهڙو سچو مٽيءَ جو آهي، جتي مختلف ذاتن جا مٽ مائٽ گرو، فلسفي جي پٿر سان ملن ٿا ۽ سونهن بڻجي وڃن ٿا.
اتي، رڳو سچي خدائي مرضي هلندي آهي ڇو ته سچ جو حڪم اڪيلو آهي خوشي ۽ لذت جو.
اتي، رڳو سچي خدائي مرضي هلندي آهي ڇو ته سچ جو حڪم اڪيلو آهي خوشي ۽ لذت جو.
اُتي، صبح جو التجا سچي آھي ۽ اڪيلائي جي سچائي آھي.
گرومڪن جو عقيدو سچو آهي، تعليم سچي آهي، (ٻين پادرين وانگر) اهي لالچ ۾ مبتلا نه آهن.
گرومخ ڪيترن ئي اميدن جي وچ ۾ لاتعلق رهندا آهن ۽ اهي هميشه سچ جي راند کيڏندا آهن.
اهڙا گرو مُخ گرو بڻجي ويندا آهن ۽ گرو سندن شاگرد بڻجي ويندو آهي.
گرومخ انا کي رد ڪري ٿو ۽ هو خدا جي مرضي کي پسند ڪري ٿو.
عاجز ٿي پيرن تي ڪري مٽي ٿي وڃي رب جي در ۾ عزت حاصل ڪري.
هو هميشه موجوده دور ۾ هلن ٿا يعني موجوده حالتن کي ڪڏهن به نظر انداز نه ڪندو آهي ۽ جيڪو به ٿيڻو آهي ان کي پاسيرو رکي قبول ڪندو آهي.
سڀني سببن جي خالق جي طرفان جيڪو ڪجهه ڪيو وڃي ٿو، ان کي شڪرگذاري سان قبول ڪيو وڃي ٿو.
هو رب جي رضا ۾ خوش رهي ٿو ۽ پاڻ کي دنيا ۾ مهمان سمجهي ٿو.
هو رب جي محبت ۾ مگن رهي ٿو ۽ خالق جي ڪارنامن تي قربان ٿي وڃي ٿو.
دنيا ۾ رهندي هو لاتعلق ۽ آزاد رهي ٿو.
فرمانبردار خادم بڻجي رب جي رضا ۾ رهڻ گهرجي.
سڀ سندس مرضي ۾ آهن ۽ سڀني کي خدائي حڪم جي گرمي برداشت ڪرڻي آهي.
انسان پنهنجي دل کي درياهه بڻائي ان ۾ عاجزي جو پاڻي وهائي.
دنياوي ڪمن کي ڇڏي پاڪ جماعت جي تخت تي ويهڻ گهرجي.
ڪلام ۾ شعور کي ملائي، بي خوفيءَ جو زيور تيار ڪرڻ گهرجي.
ايمان ۽ قناعت ۾ سچو رھڻ گھرجي؛ شڪر جو معاملو جاري رکڻ گهرجي ۽ دنيا جي ڏيڻ ۽ وٺڻ کان پري رهڻ گهرجي.
اهڙو ماڻهو نه پاڻي (مايا جي) ۾ غرق ٿئي ٿو ۽ نه (خواهش جي) باهه ۾ سڙي ٿو.
شفقت، پيار، پرجوش پيار ۽ خوشبوءِ لڪندي نه رهندي آهي، جيتوڻيڪ اهي لڪل ۽ ظاهر ٿي پون.
صندل سڄي ٻوٽي کي خوشبودار بڻائي ٿي ۽ ان کي ڪڏهن به پاڻ ڏانهن نهاريندي آهي (پر پوءِ به ماڻهو اها ڳالهه سمجهندا آهن).
نديون ۽ نديون گنگا سان ملن ٿيون ۽ خاموشيءَ سان بنا ڪنهن اعلان جي پاڪ ٿي وڃن ٿيون.
هيرن کي هيرو ڪٽي ٿو ۽ ڪٽڻ وارو هيرو ائين ٿو لڳي ڄڻ هن ٻئي هيرن کي پنهنجي دل ۾ ورتو هجي (اهڙيءَ طرح گرو به شاگرد جي ذهن کي ڪٽيندي کيس پنهنجي دل ۾ جاءِ ڏئي ٿو).
گروءَ جو شاگرد مقدس جماعت ۾ اهڙو ساڌو بڻجي وڃي ٿو ڄڻ ڪو فلسفي جي پٿر کي ڇهڻ کان پوءِ فلسفي جو پٿر بڻجي وڃي.
گروءَ جي ثابت قدمي سان سکن جو ذهن سڪون پيدا ٿئي ٿو ۽ خدا به ڀوڳن سان پيار ڪندڙ ٿيڻ سان، ڀلجي وڃي ٿو.
اوچتو رب جو ديدار حاصل ڪرڻ گرومخن لاءِ خوشي جو ميوو آهي.