अकाल उसतत

(पुटः: 3)


ਸਭਹੂੰ ਸਰਬ ਠੌਰ ਪਹਿਚਾਨਾ ॥੮॥
सभहूं सरब ठौर पहिचाना ॥८॥

सर्वान्तर्गतं तं ज्ञात्वा सर्वत्र कल्पितवान् । ८.

ਕਾਲ ਰਹਤ ਅਨ ਕਾਲ ਸਰੂਪਾ ॥
काल रहत अन काल सरूपा ॥

सः अमृतः अकालः सत्त्वः च अस्ति।

ਅਲਖ ਪੁਰਖ ਅਬਗਤ ਅਵਧੂਤਾ ॥
अलख पुरख अबगत अवधूता ॥

अगोचर पुरुषोऽव्यक्तोऽक्षतिः |

ਜਾਤ ਪਾਤ ਜਿਹ ਚਿਹਨ ਨ ਬਰਨਾ ॥
जात पात जिह चिहन न बरना ॥

जाति-वंश-चिह्न-वर्णरहितः यः |

ਅਬਗਤ ਦੇਵ ਅਛੈ ਅਨ ਭਰਮਾ ॥੯॥
अबगत देव अछै अन भरमा ॥९॥

अव्यक्तः प्रभुः अविनाशी नित्यः स्थिरः।।9।।

ਸਭ ਕੋ ਕਾਲ ਸਭਨ ਕੋ ਕਰਤਾ ॥
सभ को काल सभन को करता ॥

सर्वनाशकः सर्वस्य च प्रजापतिः |

ਰੋਗ ਸੋਗ ਦੋਖਨ ਕੋ ਹਰਤਾ ॥
रोग सोग दोखन को हरता ॥

व्याधिदुःखानां कलङ्कानां च हरकः।

ਏਕ ਚਿਤ ਜਿਹ ਇਕ ਛਿਨ ਧਿਆਇਓ ॥
एक चित जिह इक छिन धिआइओ ॥

क्षणमात्रमपि तं ध्यायति एकचित्तः

ਕਾਲ ਫਾਸ ਕੇ ਬੀਚ ਨ ਆਇਓ ॥੧੦॥
काल फास के बीच न आइओ ॥१०॥

सः मृत्युजालस्य अन्तः न आगच्छति। १०.

ਤ੍ਵ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ ਕਬਿਤ ॥
त्व प्रसादि ॥ कबित ॥

BY THY GRACE KABITT इति

ਕਤਹੂੰ ਸੁਚੇਤ ਹੁਇ ਕੈ ਚੇਤਨਾ ਕੋ ਚਾਰ ਕੀਓ ਕਤਹੂੰ ਅਚਿੰਤ ਹੁਇ ਕੈ ਸੋਵਤ ਅਚੇਤ ਹੋ ॥
कतहूं सुचेत हुइ कै चेतना को चार कीओ कतहूं अचिंत हुइ कै सोवत अचेत हो ॥

हे भगवन् ! कुत्रचित् चेतनं भूत्वा, त्वं चैतन्यं adnest , कुत्रचित् Carefree भूत्वा, त्वं अचेतनतया निद्रां करोषि।

ਕਤਹੂੰ ਭਿਖਾਰੀ ਹੁਇ ਕੈ ਮਾਂਗਤ ਫਿਰਤ ਭੀਖ ਕਹੂੰ ਮਹਾ ਦਾਨ ਹੁਇ ਕੈ ਮਾਂਗਿਓ ਧਨ ਦੇਤ ਹੋ ॥
कतहूं भिखारी हुइ कै मांगत फिरत भीख कहूं महा दान हुइ कै मांगिओ धन देत हो ॥

क्वचित् याचक भूत्वा भिक्षां याचसे क्वचित् परमदाता भूत्वा याचितं धनं प्रयच्छसि।

ਕਹੂੰ ਮਹਾਂ ਰਾਜਨ ਕੋ ਦੀਜਤ ਅਨੰਤ ਦਾਨ ਕਹੂੰ ਮਹਾਂ ਰਾਜਨ ਤੇ ਛੀਨ ਛਿਤ ਲੇਤ ਹੋ ॥
कहूं महां राजन को दीजत अनंत दान कहूं महां राजन ते छीन छित लेत हो ॥

केचन यत्र सम्राट्-अक्षयदानं ददासि क्वचित् च सम्राट्-राज्यं हरसि।

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਰੀਤ ਕਹੂੰ ਤਾ ਸਿਉ ਬਿਪ੍ਰੀਤ ਕਹੂੰ ਤ੍ਰਿਗੁਨ ਅਤੀਤ ਕਹੂੰ ਸੁਰਗੁਨ ਸਮੇਤ ਹੋ ॥੧॥੧੧॥
कहूं बेद रीत कहूं ता सिउ बिप्रीत कहूं त्रिगुन अतीत कहूं सुरगुन समेत हो ॥१॥११॥

क्वचित् वैदिकसंस्कारानुरूपं क्वचित्विरोधी क्वचित् मायागुणत्रयरहितः क्वचित् सर्वदेवगुणाः ॥१.११॥

ਕਹੂੰ ਜਛ ਗੰਧ੍ਰਬ ਉਰਗ ਕਹੂੰ ਬਿਦਿਆਧਰ ਕਹੂੰ ਭਏ ਕਿੰਨਰ ਪਿਸਾਚ ਕਹੂੰ ਪ੍ਰੇਤ ਹੋ ॥
कहूं जछ गंध्रब उरग कहूं बिदिआधर कहूं भए किंनर पिसाच कहूं प्रेत हो ॥

हे भगवन् ! क्वचित् त्वं यक्षगन्धर्वः शेषनागश्च विद्याधरश्च क्वचित् किन्नरपिशाचप्रेता भवसि।

ਕਹੂੰ ਹੁਇ ਕੈ ਹਿੰਦੂਆ ਗਾਇਤ੍ਰੀ ਕੋ ਗੁਪਤ ਜਪਿਓ ਕਹੂੰ ਹੁਇ ਕੈ ਤੁਰਕਾ ਪੁਕਾਰੇ ਬਾਂਗ ਦੇਤ ਹੋ ॥
कहूं हुइ कै हिंदूआ गाइत्री को गुपत जपिओ कहूं हुइ कै तुरका पुकारे बांग देत हो ॥

कुत्रचित् त्वं हिन्दुः भूत्वा गुप्तरूपेण गायत्रीं पुनरावृत्तिं करोषि : कुत्रचित् तुर्कः भूत्वा त्वं मुसलमानान् पूजार्थं आह्वयसि।

ਕਹੂੰ ਕੋਕ ਕਾਬ ਹੁਇ ਕੈ ਪੁਰਾਨ ਕੋ ਪੜਤ ਮਤ ਕਤਹੂੰ ਕੁਰਾਨ ਕੋ ਨਿਦਾਨ ਜਾਨ ਲੇਤ ਹੋ ॥
कहूं कोक काब हुइ कै पुरान को पड़त मत कतहूं कुरान को निदान जान लेत हो ॥

क्वचित् कविः भूत्वा पौराणि प्रज्ञां पठसि क्वचित् पौराणि प्रज्ञां पठसि क्वचित् कुरानस्य सारं अवगच्छसि।

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਰੀਤ ਕਹੂੰ ਤਾ ਸਿਉ ਬਿਪ੍ਰੀਤ ਕਹੂੰ ਤ੍ਰਿਗੁਨ ਅਤੀਤ ਕਹੂੰ ਸੁਰਗੁਨ ਸਮੇਤ ਹੋ ॥੨॥੧੨॥
कहूं बेद रीत कहूं ता सिउ बिप्रीत कहूं त्रिगुन अतीत कहूं सुरगुन समेत हो ॥२॥१२॥

क्वचित् त्वं वैदिकसंस्कारानुसारं कार्यं करोषि क्वचित् च तस्य सर्वथा विरुद्धः ; क्वचित् त्रिगुणं विना क्वचित् ते सर्वे देवगुणाः। २.१२.

ਕਹੂੰ ਦੇਵਤਾਨ ਕੇ ਦਿਵਾਨ ਮੈ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਕਹੂੰ ਦਾਨਵਾਨ ਕੋ ਗੁਮਾਨ ਮਤ ਦੇਤ ਹੋ ॥
कहूं देवतान के दिवान मै बिराजमान कहूं दानवान को गुमान मत देत हो ॥

हे भगवन् ! कुत्रचित् देवप्राङ्गणे उपविष्टोऽसि कुत्रचित् राक्षसेभ्यः अहङ्कारबुद्धिं ददासि।

ਕਹੂੰ ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਜਾ ਕੋ ਮਿਲਤ ਇੰਦ੍ਰ ਪਦਵੀ ਸੀ ਕਹੂੰ ਇੰਦ੍ਰ ਪਦਵੀ ਛਿਪਾਇ ਛੀਨ ਲੇਤ ਹੋ ॥
कहूं इंद्र राजा को मिलत इंद्र पदवी सी कहूं इंद्र पदवी छिपाइ छीन लेत हो ॥

क्वचित् त्वं देवराजस्य पदं इन्द्राय प्रयच्छसि क्वचित् इन्द्रं च एतत् पदं हरसि।