अकाल उसतत

(पुटः: 5)


ਕਹੂੰ ਬੇਨ ਕੇ ਬਜਯਾ ਕਹੂੰ ਧੇਨ ਕੇ ਚਰਯਾ ਕਹੂੰ ਲਾਖਨ ਲਵਯਾ ਕਹੂੰ ਸੁੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਹੋ ॥
कहूं बेन के बजया कहूं धेन के चरया कहूं लाखन लवया कहूं सुंदर कुमार हो ॥

क्वचित् त्वं वेणुवादकः क्वचित् गोचरः क्वचित् त्वं सुन्दरयौवनं लक्षप्रलोभनकर्ता (कामदासीनां)।।

ਸੁਧਤਾ ਕੀ ਸਾਨ ਹੋ ਕਿ ਸੰਤਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਹੋ ਕਿ ਦਾਤਾ ਮਹਾ ਦਾਨ ਹੋ ਕਿ ਨ੍ਰਿਦੋਖੀ ਨਿਰੰਕਾਰ ਹੋ ॥੮॥੧੮॥
सुधता की सान हो कि संतन के प्रान हो कि दाता महा दान हो कि न्रिदोखी निरंकार हो ॥८॥१८॥

क्वचित् त्वं शुद्धिवैभवं साधुजीवनं महादानदातारं निर्मलं निराकारं च। ८.१८.

ਨਿਰਜੁਰ ਨਿਰੂਪ ਹੋ ਕਿ ਸੁੰਦਰ ਸਰੂਪ ਹੋ ਕਿ ਭੂਪਨ ਕੇ ਭੂਪ ਹੋ ਕਿ ਦਾਤਾ ਮਹਾ ਦਾਨ ਹੋ ॥
निरजुर निरूप हो कि सुंदर सरूप हो कि भूपन के भूप हो कि दाता महा दान हो ॥

हे भगवन् ! त्वं अदृश्य मोतियाबिन्दुः सुन्दरतमः भूपराजः महान् दानदाता च असि ।

ਪ੍ਰਾਨ ਕੇ ਬਚਯਾ ਦੂਧ ਪੂਤ ਕੇ ਦਿਵਯਾ ਰੋਗ ਸੋਗ ਕੇ ਮਿਟਯਾ ਕਿਧੌ ਮਾਨੀ ਮਹਾ ਮਾਨ ਹੋ ॥
प्रान के बचया दूध पूत के दिवया रोग सोग के मिटया किधौ मानी महा मान हो ॥

त्वं जीवनस्य त्राता क्षीरसन्ततिदाता व्याधिदुःखहरः कुत्रचित् परमसम्मानेश्वरः।

ਬਿਦਿਆ ਕੇ ਬਿਚਾਰ ਹੋ ਕਿ ਅਦ੍ਵੈ ਅਵਤਾਰ ਹੋ ਕਿ ਸਿਧਤਾ ਕੀ ਸੂਰਤਿ ਹੋ ਕਿ ਸੁਧਤਾ ਕੀ ਸਾਨ ਹੋ ॥
बिदिआ के बिचार हो कि अद्वै अवतार हो कि सिधता की सूरति हो कि सुधता की सान हो ॥

त्वं सर्वविद्यासारः एकत्वमूर्तिः सर्वशक्तिभावः पवित्रीकरणमहिमा च।

ਜੋਬਨ ਕੇ ਜਾਲ ਹੋ ਕਿ ਕਾਲ ਹੂੰ ਕੇ ਕਾਲ ਹੋ ਕਿ ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਸੂਲ ਹੋ ਕਿ ਮਿਤ੍ਰਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਹੋ ॥੯॥੧੯॥
जोबन के जाल हो कि काल हूं के काल हो कि सत्रन के सूल हो कि मित्रन के प्रान हो ॥९॥१९॥

त्वं यौवनजालं मृत्युमृत्युः शत्रुदुःखं मित्राणां च जीवनम्। ९.१९.

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਦ ਕਹੂੰ ਬਿਦਿਆ ਕੋ ਬਿਖਾਦ ਕਹੂੰ ਨਾਦ ਕੋ ਨਨਾਦ ਕਹੂੰ ਪੂਰਨ ਭਗਤ ਹੋ ॥
कहूं ब्रहम बाद कहूं बिदिआ को बिखाद कहूं नाद को ननाद कहूं पूरन भगत हो ॥

हे भगवन् ! कुत्रचित् त्वं क्षुद्राचारे, क्वचित् त्वं क्वचित् शिक्षणे विवादरूपेण दृश्यसे त्वं शब्दस्य धुनः कुत्रचित् सिद्धः साधुः (आकाशीयतनावसङ्गतः)।

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਰੀਤ ਕਹੂੰ ਬਿਦਿਆ ਕੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਕਹੂੰ ਨੀਤ ਅਉ ਅਨੀਤ ਕਹੂੰ ਜੁਆਲਾ ਸੀ ਜਗਤ ਹੋ ॥
कहूं बेद रीत कहूं बिदिआ की प्रतीत कहूं नीत अउ अनीत कहूं जुआला सी जगत हो ॥

क्वचित् त्वं वैदिकसंस्कारः, क्वचित् विद्याप्रेमः, क्वचित्नीति-अनैतिकः, क्वचित् अग्निप्रकाशः इव भासते।

ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਤਾਪ ਕਹੂੰ ਇਕਾਤੀ ਕੋ ਜਾਪ ਕਹੂੰ ਤਾਪ ਕੋ ਅਤਾਪ ਕਹੂੰ ਜੋਗ ਤੇ ਡਿਗਤ ਹੋ ॥
पूरन प्रताप कहूं इकाती को जाप कहूं ताप को अताप कहूं जोग ते डिगत हो ॥

क्वचित् त्वं सम्यक् महिमा क्वचित् एकान्तपाठनिमग्नः क्वचित् दुःखहर्ता महता पीडायां क्वचित् पतितः योगी भवसि।

ਕਹੂੰ ਬਰ ਦੇਤ ਕਹੂੰ ਛਲ ਸਿਉ ਛਿਨਾਇ ਲੇਤ ਸਰਬ ਕਾਲ ਸਰਬ ਠਉਰ ਏਕ ਸੇ ਲਗਤ ਹੋ ॥੧੦॥੨੦॥
कहूं बर देत कहूं छल सिउ छिनाइ लेत सरब काल सरब ठउर एक से लगत हो ॥१०॥२०॥

क्वचित् त्वं वरं प्रयच्छसि क्वचित् च शञ्चया निवर्तय। त्वं सर्वदा सर्वेषु स्थानेषु च समानरूपेण दृष्टिगोचरसि। १०.२० इति ।

ਤ੍ਵ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ ਸਵਯੇ ॥
त्व प्रसादि ॥ सवये ॥

तव प्रसादेन स्वय्यः

ਸ੍ਰਾਵਗ ਸੁਧ ਸਮੂਹ ਸਿਧਾਨ ਕੇ ਦੇਖਿ ਫਿਰਿਓ ਘਰ ਜੋਗ ਜਤੀ ਕੇ ॥
स्रावग सुध समूह सिधान के देखि फिरिओ घर जोग जती के ॥

मया भ्रमणकाले शुद्धाः श्रावकाः (जैन-बौद्ध-भिक्षवः), निपुणानां समूहः, तपस्वीनां, योगिनां च निवासस्थानानि च दृष्टानि।

ਸੂਰ ਸੁਰਾਰਦਨ ਸੁਧ ਸੁਧਾਦਿਕ ਸੰਤ ਸਮੂਹ ਅਨੇਕ ਮਤੀ ਕੇ ॥
सूर सुरारदन सुध सुधादिक संत समूह अनेक मती के ॥

वीराः वीराः, देवहन्ता राक्षसाः, देवाः अमृतपानाः, विविधसम्प्रदायानां साधुसभाः च।

ਸਾਰੇ ਹੀ ਦੇਸ ਕੋ ਦੇਖਿ ਰਹਿਓ ਮਤ ਕੋਊ ਨ ਦੇਖੀਅਤ ਪ੍ਰਾਨਪਤੀ ਕੇ ॥
सारे ही देस को देखि रहिओ मत कोऊ न देखीअत प्रानपती के ॥

सर्वेषां देशानाम् धर्मव्यवस्थानां अनुशासनं मया दृष्टं, परन्तु मम जीवनस्य स्वामी भगवतः कश्चन अपि न दृष्टः।

ਸ੍ਰੀ ਭਗਵਾਨ ਕੀ ਭਾਇ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹੂ ਤੇ ਏਕ ਰਤੀ ਬਿਨੁ ਏਕ ਰਤੀ ਕੇ ॥੧॥੨੧॥
स्री भगवान की भाइ क्रिपा हू ते एक रती बिनु एक रती के ॥१॥२१॥

भगवतः प्रसादस्य एकं आयोटां विना तेषां किमपि मूल्यं नास्ति। १.२१.

ਮਾਤੇ ਮਤੰਗ ਜਰੇ ਜਰ ਸੰਗ ਅਨੂਪ ਉਤੰਗ ਸੁਰੰਗ ਸਵਾਰੇ ॥
माते मतंग जरे जर संग अनूप उतंग सुरंग सवारे ॥

मत्तगजैः सुवर्णाच्छादितैः अतुलैः विशालैः च उज्ज्वलवर्णैः चित्रितैः।

ਕੋਟ ਤੁਰੰਗ ਕੁਰੰਗ ਸੇ ਕੂਦਤ ਪਉਨ ਕੇ ਗਉਨ ਕੋ ਜਾਤ ਨਿਵਾਰੇ ॥
कोट तुरंग कुरंग से कूदत पउन के गउन को जात निवारे ॥

मृगवत् द्रुततरं वातात् द्रुततरं गच्छन्तीभिः कोटिभिः अश्वैः ।

ਭਾਰੀ ਭੁਜਾਨ ਕੇ ਭੂਪ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਨਿਆਵਤ ਸੀਸ ਨ ਜਾਤ ਬਿਚਾਰੇ ॥
भारी भुजान के भूप भली बिधि निआवत सीस न जात बिचारे ॥

बहुभिः अनिर्वचनीयैः राजाभिः दीर्घबाहुभिः (गुरुभिः मित्रबलैः) शिरः प्रणिपत्य सूक्ष्मसङ्ग्रहैः।

ਏਤੇ ਭਏ ਤੁ ਕਹਾ ਭਏ ਭੂਪਤਿ ਅੰਤ ਕੋ ਨਾਂਗੇ ਹੀ ਪਾਂਇ ਪਧਾਰੇ ॥੨॥੨੨॥
एते भए तु कहा भए भूपति अंत को नांगे ही पांइ पधारे ॥२॥२२॥

किं महत्त्वपूर्णं यदि तादृशाः महाबलाः सम्राटाः आसन्, यतः तेषां नग्नपदैः जगत् त्यक्तव्यम् आसीत्।२.२२।

ਜੀਤ ਫਿਰੈ ਸਭ ਦੇਸ ਦਿਸਾਨ ਕੋ ਬਾਜਤ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਨਗਾਰੇ ॥
जीत फिरै सभ देस दिसान को बाजत ढोल म्रिदंग नगारे ॥

ढोल-तुरही-ताडनेन यदि सम्राट् सर्वान् देशान् जियेत् |