ਹੁਮਕਨਾਮਾ/HUKAMNAMA

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਧਰਿ ਪਾਇਤਾ ਉਦਰੈ ਮਾਹਿ ॥
ਦਸੀ ਮਾਸੀ ਮਾਨਸੁ ਕੀਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਕਰਿ ਮੁਹਲਤਿ ਕਰਮ ਕਮਾਹਿ ॥
ਮੁਹਲਤਿ ਕਰਿ ਦੀਨੀ ਕਰਮ ਕਮਾਣੇ ਜੈਸਾ ਲਿਖਤੁ ਧੁਰਿ ਪਾਇਆ ॥
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਸੁਤ ਬਨਿਤਾ ਤਿਨ ਭੀਤਰਿ ਪ੍ਰਭੂ ਸੰਜੋਇਆ ॥
ਕਰਮ ਸੁਕਰਮ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ਇਸੁ ਜੰਤੈ ਵਸਿ ਕਿਛੁ ਨਾਹਿ ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਧਰਿ ਪਾਇਤਾ ਉਦਰੈ ਮਾਹਿ ॥੧॥
ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਭਰਿ ਜੁਆਨੀ ਲਹਰੀ ਦੇਇ ॥
ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਨ ਪਛਾਣਈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਮਨੁ ਮਤਾ ਅਹੰਮੇਇ ॥
ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਨ ਪਛਾਣੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਆਗੈ ਪੰਥੁ ਕਰਾਰਾ ॥
ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਬਹੂੰ ਨ ਸੇਵਿਆ ਸਿਰਿ ਠਾਢੇ ਜਮ ਜੰਦਾਰਾ ॥
ਧਰਮ ਰਾਇ ਜਬ ਪਕਰਸਿ ਬਵਰੇ ਤਬ ਕਿਆ ਜਬਾਬੁ ਕਰੇਇ ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਭਰਿ ਜੋਬਨੁ ਲਹਰੀ ਦੇਇ ॥੨॥
ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਬਿਖੁ ਸੰਚੈ ਅੰਧੁ ਅਗਿਆਨੁ ॥
ਪੁਤ੍ਰਿ ਕਲਤ੍ਰਿ ਮੋਹਿ ਲਪਟਿਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਅੰਤਰਿ ਲਹਰਿ ਲੋਭਾਨੁ ॥
ਅੰਤਰਿ ਲਹਰਿ ਲੋਭਾਨੁ ਪਰਾਨੀ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਿਉ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਆ ਬਹੁ ਜੋਨੀ ਦੁਖੁ ਪਾਵੈ ॥
ਸਿਰਜਨਹਾਰੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਸੁਆਮੀ ਇਕ ਨਿਮਖ ਨ ਲਗੋ ਧਿਆਨੁ ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਬਿਖੁ ਸੰਚੇ ਅੰਧੁ ਅਗਿਆਨੁ ॥੩॥
ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਦਿਨੁ ਨੇੜੈ ਆਇਆ ਸੋਇ ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਤੂੰ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਤੇਰਾ ਦਰਗਹ ਬੇਲੀ ਹੋਇ ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਪਰਾਣੀ ਅੰਤੇ ਹੋਇ ਸਖਾਈ ॥
ਇਹੁ ਮੋਹੁ ਮਾਇਆ ਤੇਰੈ ਸੰਗਿ ਨ ਚਾਲੈ ਝੂਠੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਈ ॥
ਸਗਲੀ ਰੈਣਿ ਗੁਦਰੀ ਅੰਧਿਆਰੀ ਸੇਵਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਚਾਨਣੁ ਹੋਇ ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਦਿਨੁ ਨੇੜੈ ਆਇਆ ਸੋਇ ॥੪॥
ਲਿਖਿਆ ਆਇਆ ਗੋਵਿੰਦ ਕਾ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਉਠਿ ਚਲੇ ਕਮਾਣਾ ਸਾਥਿ ॥
ਇਕ ਰਤੀ ਬਿਲਮ ਨ ਦੇਵਨੀ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਓਨੀ ਤਕੜੇ ਪਾਏ ਹਾਥ ॥
ਲਿਖਿਆ ਆਇਆ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਮਨਮੁਖ ਸਦਾ ਦੁਹੇਲੇ ॥
ਜਿਨੀ ਪੂਰਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿਆ ਸੇ ਦਰਗਹ ਸਦਾ ਸੁਹੇਲੇ ॥
ਕਰਮ ਧਰਤੀ ਸਰੀਰੁ ਜੁਗ ਅੰਤਰਿ ਜੋ ਬੋਵੈ ਸੋ ਖਾਤਿ ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਭਗਤ ਸੋਹਹਿ ਦਰਵਾਰੇ ਮਨਮੁਖ ਸਦਾ ਭਵਾਤਿ ॥੫॥੧॥੪॥

sireeraag mahalaa 5 |
pahilai paharai rain kai vanajaariaa mitraa dhar paaeitaa udarai maeh |
dasee maasee maanas keea vanajaariaa mitraa kar muhalat karam kamaeh |
muhalat kar deenee karam kamaane jaisaa likhat dhur paaeaa |
maat pitaa bhaaee sut banitaa tin bheetar prabhoo sanjoeaa |
karam sukaram karaae aape is jantai vas kichh naeh |
kahu naanak praanee pahilai paharai dhar paaeitaa udarai maeh |1|
doojai paharai rain kai vanajaariaa mitraa bhar juaanee laharee dee |
buraa bhalaa na pachhaanee vanajaariaa mitraa man mataa ahamee |
buraa bhalaa na pachhaanai praanee aagai panth karaaraa |
pooraa satigur kabahoon na seviaa sir tthaadte jam jandaaraa |
dharam raae jab pakaras bavare tab kiaa jabaab karee |
kahu naanak doojai paharai praanee bhar joban laharee dee |2|
teejai paharai rain kai vanajaariaa mitraa bikh sanchai andh agiaan |
putr kalatr mohi lapattiaa vanajaariaa mitraa antar lahar lobhaan |
antar lahar lobhaan paraanee so prabh chit na aavai |
saadhasangat siau sang na keea bahu jonee dukh paavai |
sirajanahaar visaariaa suaamee ik nimakh na lago dhiaan |
kahu naanak praanee teejai paharai bikh sanche andh agiaan |3|
chauthai paharai rain kai vanajaariaa mitraa din nerrai aaeaa soe |
guramukh naam samaal toon vanajaariaa mitraa teraa daragah belee hoe |
guramukh naam samaal paraanee ante hoe sakhaaee |
eihu mohu maaeaa terai sang na chaalai jhootthee preet lagaaee |
sagalee rain gudaree andhiaaree sev satigur chaanan hoe |
kahu naanak praanee chauthai paharai din nerrai aaeaa soe |4|
likhiaa aaeaa govind kaa vanajaariaa mitraa utth chale kamaanaa saath |
eik ratee bilam na devanee vanajaariaa mitraa onee takarre paae haath |
likhiaa aaeaa pakarr chalaaeaa manamukh sadaa duhele |
jinee pooraa satigur seviaa se daragah sadaa suhele |
karam dharatee sareer jug antar jo bovai so khaat |
kahu naanak bhagat soheh daravaare manamukh sadaa bhavaat |5|1|4|

ਵਿਆਖਿਆ

- ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਅੰਗ : 77-78

ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਵਣਜ ਕਰਨ ਆਏ ਹੇ ਜੀਵ-ਮਿਤ੍ਰ! (ਮਨੁੱਖਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ) ਰਾਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪਹਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿਚ (ਜੀਵ ਦਾ) ਪੈਂਤੜਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਹੇ ਵਣਜਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ! (ਫਿਰ) ਦਸਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਮਨੁੱਖ (ਦਾ ਸਾਬਤ ਬੁੱਤ) ਬਣਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। (ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ) ਮੁਕਰਰ ਸਮਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ (ਜਿਸ ਵਿਚ ਜੀਵ ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ) ਕਰਮ ਕਮਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪਰਮਾਤਮਾ ਜੀਵ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਮਾ ਮੁਕਰਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੱਛੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਜੀਵ ਦੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਧੁਰੋਂ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਲੇਖ ਲਿਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਕਰਮ ਜੀਵ ਕਮਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਂ ਪਿਓ ਭਰਾ ਪੁੱਤਰ ਇਸਤ੍ਰੀ (ਆਦਿਕ) ਇਹਨਾਂ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਜੀਵ ਨੂੰ ਰਚਾ-ਮਚਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਜੀਵ ਦੇ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੀ ਇਸ ਪਾਸੋਂ ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ ਕਰਮ ਕਰਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਰਾਤ ਦੇ) ਪਹਿਲੇ ਪਹਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦਾ ਪੈਤੜਾ ਮਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ਵਿਚ ਰੱਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੧॥
ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਵਣਜ ਕਰਨ ਆਏ ਹੇ ਜੀਵ-ਮਿਤ੍ਰ! (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ) ਰਾਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਹਰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚੀ ਹੋਈ ਜੁਆਨੀ (ਜੀਵ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਉਛਾਲੇ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।
ਹੇ ਵਣਜਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ! ਤਦੋਂ ਜੀਵ ਦਾ ਮਨ ਹਉਮੈ ਅਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਮਸਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਹ ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਤਮੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
(ਜੁਆਨੀ ਦੇ ਮਦ ਵਿਚ) ਪ੍ਰਾਣੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦਾ, ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਮੈਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜਾਂ ਮੰਦਾ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ) ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ ਔਖਾ ਪੈਂਡਾ ਝਾਗਦਾ ਹੈ।
(ਹਉਮੈ ਵਿਚ ਮਸਤ ਮਨੁੱਖ) ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ, (ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਦੇ) ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਜ਼ਾਲਮ ਜਮ ਆ ਖਲੋਂਦੇ ਹਨ।
(ਜੁਆਨੀ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ ਕਿ ਹਉਮੈ ਵਿਚ) ਝੱਲੇ ਹੋ ਚੁਕੇ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਧਰਮਰਾਜ ਆ ਫੜੇਗਾ, ਤਦੋਂ (ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਦੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਬਾਰੇ) ਉਸ ਨੂੰ ਕੀਹ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗਾ?
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ) ਰਾਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਹਰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਪੁੰਹਚਿਆ ਹੋਇਆ ਜੋਬਨ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਉਛਾਲੇ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ॥੨॥
ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਵਣਜ ਕਰਨ ਆਏ ਹੇ ਜੀਵ-ਮਿਤ੍ਰ! (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ) ਰਾਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਪਹਰ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਤੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਸੱਖਣਾ ਮਨੁੱਖ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਣ ਵਾਲਾ ਧਨ-ਰੂਪ) ਜ਼ਹਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਹੇ ਵਣਜਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ! ਤਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦਾ ਲੋਭੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਲੋਭ ਦੀਆਂ) ਲਹਿਰ ਉੱਠਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਨੁੱਖ ਪੁੱਤਰ (ਦੇ ਮੋਹ) ਵਿਚ, ਇਸਤ੍ਰੀ (ਦੇ ਮੋਹ) ਵਿਚ, (ਮਾਇਆ ਦੇ) ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਲੋਭ ਦੀਆਂ) ਲਹਿਰਾਂ ਉੱਠਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਨੁੱਖ ਲੋਭੀ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਦੇ ਇਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।
ਮਨੁੱਖ ਤਦੋਂ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਨਾਲ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ, (ਆਖ਼ਰ) ਕਈ ਜੂਨਾਂ ਵਿਚ (ਭਟਕਦਾ) ਦੁੱਖ ਸਹਾਰਦਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖ (ਆਪਣੇ) ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਖ ਝਮਕਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਿਤਨਾ ਸਮਾ ਭੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿਚ ਸੁਰਤ ਨਹੀਂ ਜੋੜਦਾ।
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ) ਰਾਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਪਹਰ ਅੰਨ੍ਹਾ ਗਿਆਨ-ਹੀਨ ਮਨੁੱਖ (ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲਾ ਧਨ-ਰੂਪ) ਜ਼ਹਰ (ਹੀ) ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੩॥
ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਵਣਜ ਕਰਨ ਆਏ ਹੇ ਜੀਵ-ਮਿਤ੍ਰ! (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਰਾਤ ਦੇ ਚੌਥੇ ਪਹਰ ਉਹ ਦਿਨ ਨੇੜੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, (ਜਦੋਂ ਇੱਥੋਂ ਕੂਚ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ)।
ਹੇ ਵਣਜਹਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ! ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵਸਾ, ਨਾਮ ਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਮਦਦਗਾਰ ਬਣੇਗਾ।
ਹੇ ਪ੍ਰਾਣੀ! ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵਸਾਈ ਰੱਖ, ਨਾਮ ਹੀ ਅਖ਼ੀਰ ਸਮੇ ਸਾਥੀ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਮਾਇਆ ਦਾ ਇਹ ਮੋਹ (ਜਿਸ ਵਿਚ ਤੂੰ ਫਸਿਆ ਪਿਆ ਹੈਂ) ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਤੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਝੂਠਾ ਪਿਆਰ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਬੀਤਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਉ (ਤਾਕਿ ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ) ਚਾਨਣ ਹੋ ਜਾਏ।
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- ਹੇ ਪ੍ਰਾਣੀ! (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ) ਰਾਤ ਦੇ ਚੌਥੇ ਪਹਰ ਉਹ ਦਿਨ ਨੇੜੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਜਦੋਂ ਇਥੋਂ ਕੂਚ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ॥੪॥{77-78}
ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਵਣਜ ਕਰਨ ਆਏ ਹੇ ਜੀਵ-ਮਿਤ੍ਰ! ਜਦੋਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਲੋਂ (ਮੌਤ ਦਾ) ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ (ਪਰਵਾਨਾ) ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਦੋਂ (ਇੱਥੇ) ਕਮਾਏ ਹੋਏ (ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਜੀਵਾਤਮਾ ਦੇ) ਨਾਲ ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਹਨਾਂ ਜਮਾਂ ਨੇ ਪੱਕੇ ਹੱਥ ਪਾਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹੇ ਵਣਜਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ! ਉਹ ਰਤਾ ਭਰ ਸਮੇ ਦੀ ਢਿੱਲ-ਮਠ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੇ।
ਜਦੋਂ ਕਰਤਾਰ ਵਲੋਂ (ਮੌਤ ਦਾ) ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁਕਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ (ਉਹ ਜਮ ਜੀਵ ਨੂੰ) ਫੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ (ਫਿਰ) ਸਦਾ ਦੁਖੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲਈ ਰੱਖਿਆ, ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ ਸਦਾ ਸੌਖੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
(ਹੇ ਵਣਜਾਰੇ ਮਿਤ੍ਰ!) ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਵਿਚ (ਮਨੁੱਖ ਦਾ) ਸਰੀਰ ਕਰਮ ਕਮਾਣ ਲਈ ਧਰਤੀ (ਸਮਾਨ) ਹੈ, (ਜਿਸ ਵਿਚ) ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ (ਕੋਈ) ਬੀਜਦਾ ਹੈ ਉਹੀ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਸੋਭਾ ਪਾਂਦੇ ਹਨ , ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਸਦਾ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੫॥੧॥੪॥

Explanation

- Guru Arjan Dev Ji, Page : 77-78

Siree Raag, Fifth Mehl:
In the first watch of the night, O my merchant friend, the Lord placed your soul in the womb.
In the tenth month, you were made into a human being, O my merchant friend, and you were given your allotted time to perform good deeds.
You were given this time to perform good deeds, according to your pre-ordained destiny.
God placed you with your mother, father, brothers, sons and wife.
God Himself is the Cause of causes, good and bad-no one has control over these things.
Says Nanak, O mortal, in the first watch of the night, the soul is placed in the womb. ||1||
In the second watch of the night, O my merchant friend, the fullness of youth rises in you like waves.
You do not distinguish between good and evil, O my merchant friend-your mind is intoxicated with ego.
Mortal beings do not distinguish between good and evil, and the road ahead is treacherous.
They never serve the Perfect True Guru, and the cruel tyrant Death stands over their heads.
When the Righteous Judge seizes you and interrogates you, O madman, what answer will you give him then?
Says Nanak, in the second watch of the night, O mortal, the fullness of youth tosses you about like waves in the storm. ||2||
In the third watch of the night, O my merchant friend, the blind and ignorant person gathers poison.
He is entangled in emotional attachment to his wife and sons, O my merchant friend, and deep within him, the waves of greed are rising up.
The waves of greed are rising up within him, and he does not remember God.
He does not join the Saadh Sangat, the Company of the Holy, and he suffers in terrible pain through countless incarnations.
He has forgotten the Creator, his Lord and Master, and he does not meditate on Him, even for an instant.
Says Nanak, in the third watch of the night, the blind and ignorant person gathers poison. ||3||
In the fourth watch of the night, O my merchant friend, that day is drawing near.
As Gurmukh, remember the Naam, O my merchant friend. It shall be your Friend in the Court of the Lord.
As Gurmukh, remember the Naam, O mortal; in the end, it shall be your only companion.
This emotional attachment to Maya shall not go with you; it is false to fall in love with it.
The entire night of your life has passed away in darkness; but by serving the True Guru, the Divine Light shall dawn within.
Says Nanak, O mortal, in the fourth watch of the night, that day is drawing near! ||4||
Receiving the summons from the Lord of the Universe, O my merchant friend, you must arise and depart with the actions you have committed.
You are not allowed a moment's delay, O my merchant friend; the Messenger of Death seizes you with firm hands.
Receiving the summons, people are seized and dispatched. The self-willed manmukhs are miserable forever.
But those who serve the Perfect True Guru are forever happy in the Court of the Lord.
The body is the field of karma in this age; whatever you plant, you shall harvest.
Says Nanak, the devotees look beautiful in the Court of the Lord; the self-willed manmukhs wander forever in reincarnation. ||5||1||4||

Explicación

- Guru Arjan Dev Ji, Página : 77-78

Siri Rag, Mejl Guru Aryan, Quinto Canal Divino.
En la primera ronda de la Noche, oh mi amigo mercader, fuiste puesto en el vientre.
En nueve meses te convertiste en un ser humano, y la vida te fue dada para que practicaras la Virtud.
Para practicar la Virtud recibiste tu vida, ese es el eterno escrito para ti.
Él te unió con tu madre, tu padre, hermanos, hijos y esposa.
Y viviste virtuosamente, así como era la Voluntad de Dios, pues en manos de los seres no está nada.
Dice Nanak, en la primera ronda, el Señor te colocó en el vientre. (1)
En la segunda ronda de la noche, oh mi amigo mercader, los deseos de la juventud plena crecieron en ti como olas del mar.
Ahí ya no distinguías entre lo bueno y lo malo, Oh, mi amigo tu mente esta entoxicada con egoísmo.
Ahí ya no distinguías entre lo bueno y lo malo, y el camino por delante se veía difícil.
No prestaste tu servicio al Guru Verdadero, mientras que sobre tu cabeza se iba posando Yama, el emisario, como un ave de rapiña.
Oh tonto, cuando el Honorable Juez del Dharma te agarre, y te interrogue, ¿cómo vas a contestarle?
Dice Nanak, en la segunda ronda de la noche, tu juventud plena es como una ola del mar. (2)
En la tercera ronda de la noche, oh mi amigo mercader, había veneno en tu ciega ignorancia.
Estás embrujado por el amor a tu hijo y a tu esposa, y en tu interior se levanta la marea de la avaricia.
¿Cómo puedes recordar a tu Señor, embrujado por el deseo?
No te asociaste con los Santos y sufriste penas vida tras vida.
Te olvidaste del Creador y ni siquiera por un momento te acordaste de Él.
Dice Nanak, en la tercera ronda, había veneno en tu ciega ignorancia. (3)
En la cuarta ronda de la noche, oh mi amigo mercader, el día de la muerte se acerca.
Hazte del Nombre del Señor, para que Él sea tu Compañía cuando llegues a la Corte del Señor.
A través del Guru, consigue el Nombre, para que te pueda socorrer al final.
Esta locura por Maya no se va contigo, falso es su enamoramiento.
Toda tu noche obscura ha pasado: sirve entonces al Guru Verdadero, para que la Luz se pose sobre ti.
Dice Nanak, en la cuarta ronda de la noche, el momento de la muerte se acerca.(4)
Tal cual fue la Voluntad del Señor, así te fuiste con todas tus acciones.
Los mensajeros de la muerte te alcanzaron y te agarraron y no te dieron ni un momento de espera.
Así estaba escrito, y así te llevaron, los arrogantes Manmukjs siempre sufren.
Pero los que sirvieron al Guru Verdadero, vivieron siempre en Paz, en la Corte del Señor.
El cuerpo es el campo del Karma en esta era, lo que sea que uno siembra, eso cosechará.
Dice Nanak, los Devotos están siempre en Éxtasis, en la Corte del Señor, mientras que los arrogantes Manmukjs son llevados a la ronda.(5-1-4)

Explication

- Guru Arjan Dev Ji, Page : 77-78

raag Désirée, mehl cinquième
Dans le premier quart de la nuit, ô mon ami commerçant, le Seigneur a placé l'âme dans l'utérus।
Dans le dixième mois, vous avez été fait dans un être humain, o mon ami commerçant, et vous a donné votre temps de parole à accomplir de bonnes actions।
On vous a donné cette fois à accomplir de bonnes actions, en fonction de vos pré-ordonné destin।
Dieu vous placé avec votre mère, père, frères, fils et sa femme।
Dieu lui-même est la cause des causes, bonnes et mauvaises-personne n'a de contrôle sur ces choses।
Nanak dit, ô homme, dans le premier quart de la nuit, l'âme est placé dans l'utérus। । । 1 । ।
Dans la seconde veille de la nuit, ô mon ami commerçant, la plénitude de la jeunesse se lève en vous comme des vagues।
Vous n'avez pas de distinction entre le bien et le mal, ô mon ami commerçant-votre esprit est en état d'ébriété avec l'ego।
êtres mortels ne fait pas de distinction entre le bien et le mal, et la route est dangereuse।
Ils n'ont jamais servir le gourou véritable et parfaite, et la mort est cruel tyran dessus de leurs têtes।
Lorsque le juge justes vous saisit et vous interroge, fou o, quelle réponse lui donnerez-vous alors?
Nanak dit, dans la seconde veille de la nuit, ô homme, la plénitude de la jeunesse vous s'agite comme des vagues dans la tempête। । । 2 । ।
Dans la troisième veille de la nuit, ô mon ami commerçant, la personne aveugle et ignorante poison rassemble।
Il est empêtré dans l'attachement émotionnel à sa femme et ses fils, ô mon ami marchand, et au fond de lui, les vagues de la cupidité se lèvent।
Les vagues de la cupidité se lèvent en lui, et il ne se souvient pas de Dieu।
Il ne rejoint pas le sangat saadh, la société des saints, et il souffre d'une douleur terrible à travers d'innombrables incarnations।
Il a oublié le créateur, son seigneur et maître, et il ne médite pas sur lui, même pour un instant।
Nanak dit, à la troisième veille de la nuit, la personne aveugle et ignorante poison rassemble। । । 3 । ।
Dans la quatrième veille de la nuit, ô mon ami commerçant, ce jour-là est proche।
Comme Gurmukh, rappelez-vous le naam, o mon ami commerçant। Il est de votre ami dans la cour du seigneur।
Comme Gurmukh, rappelez-vous le naam, mortel o; à la fin, il doit être votre seul compagnon।
Cet attachement affectif à maya ne doit pas aller avec vous, il est faux de tomber en amour avec elle।
La nuit entière de votre vie est décédé dans l'obscurité, mais en servant le vrai gourou, la lumière divine est l'aube à l'intérieur।
Nanak dit, ô homme, à la quatrième veille de la nuit, ce jour-là est proche! । । 4 । ।
Recevoir la citation du seigneur de l'univers, ô mon ami commerçant, vous devez poser et repartir avec les actions que vous avez commis।
Vous n'êtes pas autorisé une minute de retard, o mon ami commerçant; le messager de la mort vous saisit avec les mains fermes।
Réception de la convocation, les gens sont saisis et envoyés। Le manmukhs volontaire sont malheureux pour toujours।
Mais ceux qui servent le gourou véritable et parfaite sont toujours heureux dans la cour du seigneur।
Le corps est le domaine du karma dans cet âge; récolter ce que vous plantez, vous।
Nanak dit, les dévots belle apparence dans la cour du seigneur, le manmukhs volontaire errer à jamais dans la réincarnation। । । 5 । । 1 । । 4 । ।

Erläuterung

- Guru Arjan Dev Ji, Page : 77-78

Siree Raag, Fünfter Mehl:
In der ersten Nachtwache, oh mein Kaufmannsfreund, hat der Herr deine Seele in den Mutterleib gelegt.
Im zehnten Monat wurdest du zum Menschen, oh mein Kaufmannsfreund, und dir wurde die dir zugeteilte Zeit gegeben, gute Taten zu vollbringen.
Gemäß Ihrem vorherbestimmten Schicksal wurde Ihnen diese Zeit gegeben, um gute Taten zu vollbringen.
Gott hat dich zu deiner Mutter, deinem Vater, deinen Brüdern, Söhnen und deiner Frau gebracht.
Gott selbst ist die Ursache aller Ursachen, im Guten wie im Schlechten. Niemand hat Kontrolle über diese Dinge.
Nanak sagt: „Oh Sterblicher, in der ersten Nachtwache wird die Seele in die Gebärmutter gelegt.“ ||1||
In der zweiten Nachtwache, oh mein Kaufmannsfreund, steigt die Fülle der Jugend wie Wellen in dir auf.
Sie unterscheiden nicht zwischen Gut und Böse, oh mein Kaufmannsfreund – Ihr Geist ist vom Ego berauscht.
Sterbliche Wesen unterscheiden nicht zwischen Gut und Böse, und der Weg vor ihnen ist tückisch.
Sie dienen nie dem vollkommenen, wahren Guru und der grausame Tyrann Tod steht über ihren Köpfen.
Wenn der gerechte Richter dich ergreift und verhört, oh Verrückter, welche Antwort wirst du ihm dann geben?
Nanak sagt: „In der zweiten Nachtwache, oh Sterblicher, wirft dich die Fülle der Jugend umher wie Wellen im Sturm.“ ||2||
In der dritten Nachtwache, oh mein Kaufmannsfreund, sammelt der Blinde und Unwissende Gift.
Er ist gefangen in der emotionalen Bindung an seine Frau und seine Söhne, oh mein Kaufmannsfreund, und tief in seinem Inneren steigen die Wellen der Gier auf.
Die Wellen der Gier steigen in ihm auf und er denkt nicht an Gott.
Er tritt der Saadh Sangat, der Gemeinschaft der Heiligen, nicht bei und erleidet während unzähliger Inkarnationen schreckliche Schmerzen.
Er hat den Schöpfer, seinen Herrn und Meister vergessen und meditiert nicht einmal für einen Augenblick über ihn.
Nanak sagt: „In der dritten Nachtwache sammelt der Blinde und Unwissende Gift.“ ||3||
In der vierten Nachtwache, oh mein Kaufmannsfreund, rückt dieser Tag näher.
Als Gurmukh erinnere dich an Naam, oh mein Kaufmannsfreund. Es wird dein Freund am Hof des Herrn sein.
Denke als Gurmukh an Naam, oh Sterblicher; am Ende wird es dein einziger Gefährte sein.
Diese emotionale Bindung an Maya sollten Sie nicht begleiten. Es ist falsch, sich in sie zu verlieben.
Die ganze Nacht Ihres Lebens ist in Dunkelheit vergangen, doch indem Sie dem Wahren Guru dienen, wird das Göttliche Licht in Ihrem Inneren aufgehen.
„O Sterblicher“, sagt Nanak, „in der vierten Nachtwache naht dieser Tag!“ ||4||
Wenn du die Aufforderung des Herrn des Universums empfängst, oh mein Kaufmannsfreund, musst du aufstehen und mit den Taten gehen, die du begangen hast.
Dir wird kein Augenblick des Aufschubs gestattet, oh mein Kaufmannsfreund; der Todesbote ergreift dich mit fester Hand.
Nach Erhalt der Vorladung werden die Menschen festgenommen und entsandt. Die eigensinnigen Manmukhs sind auf ewig unglücklich.
Doch diejenigen, die dem vollkommenen, wahren Guru dienen, sind am Hof des Herrn auf ewig glücklich.
Der Körper ist in diesem Zeitalter das Feld des Karmas; was immer du pflanzt, wirst du ernten.
Nanak sagt: „Die Anhänger sehen im Hof des Herrn wunderschön aus; die eigensinnigen Manmukhs wandern für immer in der Reinkarnation umher.“ ||5||1||4||

Explicação

- Guru Arjan Dev Ji, Page : 77-78

Siree Raag, Quinto Mehl:
Na primeira vigília da noite, ó meu amigo comerciante, o Senhor colocou sua alma no ventre.
No décimo mês, você se tornou um ser humano, ó meu amigo comerciante, e recebeu o tempo que lhe era concedido para realizar boas ações.
Este tempo foi dado a você para realizar boas ações, de acordo com seu destino pré-ordenado.
Deus colocou você com sua mãe, pai, irmãos, filhos e esposa.
O próprio Deus é a causa das causas, boas e más – ninguém tem controle sobre essas coisas.
Diz Nanak, ó mortal, na primeira vigília da noite, a alma é colocada no útero. ||1||
Na segunda vigília da noite, ó meu amigo mercador, a plenitude da juventude surge em você como ondas.
Você não distingue entre o bem e o mal, ó meu amigo comerciante – sua mente está intoxicada pelo ego.
Os seres mortais não distinguem entre o bem e o mal, e o caminho a seguir é traiçoeiro.
Eles nunca servem o Verdadeiro Guru Perfeito, e o cruel tirano Morte está acima de suas cabeças.
Quando o Juiz Justo te prender e te interrogar, ó louco, que resposta você lhe dará então?
Diz Nanak, na segunda vigília da noite, ó mortal, a plenitude da juventude te agita como ondas na tempestade. ||2||
Na terceira vigília da noite, ó meu amigo mercador, o cego e ignorante coleta veneno.
Ele está enredado em uma ligação emocional com sua esposa e filhos, ó meu amigo mercador, e bem dentro dele, as ondas de ganância estão subindo.
As ondas de ganância estão crescendo dentro dele e ele não se lembra de Deus.
Ele não se junta ao Saadh Sangat, a Companhia do Santo, e sofre dores terríveis durante inúmeras encarnações.
Ele se esqueceu do Criador, seu Senhor e Mestre, e não medita Nele, nem por um instante.
Diz Nanak, na terceira vigília da noite, o cego e ignorante junta veneno. ||3||
Na quarta vigília da noite, ó meu amigo comerciante, aquele dia está se aproximando.
Como Gurmukh, lembre-se do Naam, ó meu amigo comerciante. Será seu amigo na corte do Senhor.
Como Gurmukh, lembre-se do Naam, ó mortal; no final, será seu único companheiro.
Este apego emocional a Maya não irá com você; é falso se apaixonar por isso.
A noite inteira da sua vida passou na escuridão; mas ao servir o Verdadeiro Guru, a Luz Divina surgirá dentro de você.
Diz Nanak, ó mortal, na quarta vigília da noite, aquele dia está se aproximando! ||4||
Recebendo a convocação do Senhor do Universo, ó meu amigo comerciante, você deve se levantar e partir com as ações que cometeu.
Você não tem permissão para atrasar um momento, ó meu amigo comerciante; o Mensageiro da Morte te agarra com mãos firmes.
Recebendo a intimação, as pessoas são apreendidas e despachadas. Os obstinados manmukhs serão infelizes para sempre.
Mas aqueles que servem o Verdadeiro Guru Perfeito serão felizes para sempre na Corte do Senhor.
O corpo é o campo do carma nesta era; tudo o que você plantar, você colherá.
Diz Nanak, os devotos ficam lindos na Corte do Senhor; os obstinados manmukhs vagam para sempre em reencarnação. ||5||1||4||

व्याख्या

- ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, आंग : 77-78

सिरी राग, पांचवां मेहल:
हे मेरे व्यापारी मित्र, रात्रि के प्रथम प्रहर में प्रभु ने तुम्हारी आत्मा को गर्भ में स्थापित किया।
दसवें महीने में, हे मेरे व्यापारी मित्र, तुम एक इंसान बन गए और तुम्हें अच्छे कर्म करने के लिए अपना नियत समय दिया गया।
यह समय आपको आपके पूर्व-निर्धारित भाग्य के अनुसार अच्छे कर्म करने के लिए दिया गया है।
परमेश्वर ने आपको आपकी माता, पिता, भाइयों, पुत्रों और पत्नी के साथ रखा है।
ईश्वर स्वयं कारणों का कारण है, अच्छे और बुरे - इन चीजों पर किसी का नियंत्रण नहीं है।
नानक कहते हैं, हे मनुष्य! रात्रि के प्रथम प्रहर में आत्मा गर्भ में स्थापित होती है। ||१||
हे मेरे व्यापारी मित्र, रात्रि के दूसरे प्रहर में, युवावस्था की परिपूर्णता तुम्हारे अन्दर लहरों की तरह उठती है।
हे मेरे मित्र व्यापारी, तुम अच्छे और बुरे में अंतर नहीं करते, तुम्हारा मन अहंकार से मदमस्त है।
नश्वर प्राणी अच्छे और बुरे में अंतर नहीं कर पाते, और आगे का रास्ता खतरनाक है।
वे कभी भी पूर्ण सच्चे गुरु की सेवा नहीं करते, और क्रूर तानाशाह मृत्यु उनके सिर पर खड़ी रहती है।
हे पागल, जब न्यायी तुझे पकड़कर पूछताछ करेगा, तो तू उसे क्या उत्तर देगा?
नानक कहते हैं, हे मनुष्य, रात्रि के दूसरे प्रहर में युवावस्था की परिपूर्णता, तूफान में लहरों की तरह तुम्हें इधर-उधर उछालती है। ||२||
हे मेरे मित्र व्यापारी! रात्रि के तीसरे प्रहर में अन्धा और अज्ञानी व्यक्ति विष इकट्ठा करता है।
हे मेरे मित्र, वह अपनी पत्नी और पुत्रों के प्रति भावनात्मक आसक्ति में उलझा हुआ है और उसके भीतर गहरे में लोभ की लहरें उठ रही हैं।
उसके भीतर लोभ की लहरें उठ रही हैं और वह ईश्वर को याद नहीं करता।
वह साध संगत में शामिल नहीं होता और अनगिनत जन्मों तक भयंकर पीड़ा झेलता है।
वह अपने सृष्टिकर्ता, अपने प्रभु और स्वामी को भूल गया है, और वह एक क्षण के लिए भी उनका ध्यान नहीं करता।
नानक कहते हैं, रात के तीसरे पहर में अंधा और अज्ञानी व्यक्ति जहर इकट्ठा करता है। ||३||
हे मेरे मित्र व्यापारी! रात्रि के चौथे प्रहर में वह दिन निकट आ रहा है।
हे मेरे व्यापारी मित्र, गुरुमुख के रूप में नाम का स्मरण करो। यह प्रभु के दरबार में तुम्हारा मित्र होगा।
हे मनुष्य! गुरुमुख बनकर नाम का स्मरण करो; अन्त में यही तुम्हारा एकमात्र साथी होगा।
माया के प्रति यह भावनात्मक लगाव तुम्हारे साथ नहीं जायेगा; इसके साथ प्रेम करना मिथ्या है।
तुम्हारे जीवन की पूरी रात अंधकार में गुजरी है; लेकिन सच्चे गुरु की सेवा करने से तुम्हारे भीतर दिव्य प्रकाश का उदय होगा।
नानक कहते हैं, हे मनुष्य! रात्रि के चौथे प्रहर में वह दिन निकट आ रहा है! ||४||
हे मेरे मित्र व्यापारी! ब्रह्माण्ड के स्वामी का आह्वान पाकर तुम्हें उठना होगा और अपने कर्मों को पूरा करके प्रस्थान करना होगा।
हे मेरे व्यापारी मित्र, तुम्हें एक क्षण का भी विलम्ब नहीं करना है; मृत्यु का दूत तुम्हें दृढ़ हाथों से पकड़ रहा है।
सम्मन पाकर लोग पकड़ कर भेज दिए जाते हैं। स्वेच्छाचारी मनमुख सदा दुःखी रहते हैं।
लेकिन जो लोग पूर्ण सच्चे गुरु की सेवा करते हैं, वे भगवान के दरबार में हमेशा खुश रहते हैं।
इस युग में शरीर ही कर्म का क्षेत्र है; जो कुछ तुम बोओगे, वही काटोगे।
नानक कहते हैं, भक्तगण प्रभु के दरबार में शोभा पाते हैं; स्वेच्छाचारी मनमुख जन्म-जन्मान्तर में भटकते रहते हैं। ||५||१||४||